Rozdział
II.
SZAFARZ
SAKRAMENTU POKUTY
Kan.
965 - Szafarzem sakramentu pokuty jest tylko kapłan.
Kan.
966 -
§ 1. Do ważnego odpuszczenia
grzechów wymaga się, aby szafarz - oprócz władzy
święceń - posiadał upoważnienie do jej wykonywania w
odniesieniu do wiernych, którym udziela rozgrzeszenia.
§ 2. Takie upoważnienie może
kapłan otrzymać albo na mocy samego prawa, albo udzielenia dokonanego
przez kompetentną władzę, zgodnie z kan. 969.
Kan.
967 -
§ 1. Oprócz Biskupa Rzymskiego,
upoważnienie do spowiadania wiernych na całym świecie
posiadają na mocy samego prawa kardynałowie. Posiadają je
również biskupi, którzy też godziwie z niego
korzystają, chyba że sprzeciwiłby się temu w
poszczególnym przypadku biskup diecezjalny.
§ 2. Ci, którzy posiadają
habitualne upoważnienie do spowiadania, czy to na mocy urzędu, czy
też udzielenia go przez ordynariusza miejsca inkardynacji albo miejsca
stałego zamieszkania, z tego upoważnienia mogą wszędzie
korzystać, chyba że w poszczególnym przypadku
sprzeciwiłby się ordynariusz miejsca, z zachowaniem przepisów
kan. 974, §§ 2 i 3.
§ 3. Z samego prawa takie
upoważnienie posiadają wszędzie w odniesieniu do
członków lub innych osób dniem i nocą
przebywających w domu instytutu lub stowarzyszenia ci, którzy z
racji urzędu albo udzielenia przez kompetentnego przełożonego
zgodnie z kan. 968, § 2 i 969, § 2, otrzymali upoważnienie do spowiadania.
Korzystają też z niego godziwie, chyba że jakiś wyższy
przełożony w poszczególnym przypadku wyraziłby sprzeciw
odnośnie do swoich podwładnych.
Kan.
968 -
§ 1. Na mocy urzędu,
upoważnienie do spowiadania posiada ordynariusz miejsca, kanonik
penitencjarz, a także proboszcz oraz inni, którzy
zastępują proboszcza - każdy na swoim terytorium.
§ 2. Na mocy urzędu
upoważnienie do spowiadania swoich podwładnych oraz innych
osób dniem i nocą przebywających w domu mają
przełożeni instytutu zakonnego lub stowarzyszenia życia
apostolskiego, jeśli są kleryckie na prawie papieskim,
posiadający zgodnie z postanowieniami konstytucji wykonawczą
władzę rządzenia, z zachowaniem jednak przepisu kan. 630, § 4.
Kan.
969 -
§ 1. Tylko ordynariusz miejsca jest
kompetentny do udzielania upoważnienia wszystkim prezbiterom do
spowiadania jakichkolwiek wiernych. Jednakże prezbiterzy, członkowie
instytutów zakonnych, nie powinni korzystać z takiego
upoważnienia bez zezwolenia, przynajmniej domniemanego, własnego
przełożonego.
§ 2. Przełożony instytutu
zakonnego lub stowarzyszenia życia apostolskiego, o którym w kan.
968, § 2, jest kompetentny udzielić wszystkim prezbiterom
upoważnienia do spowiadania własnych jego podwładnych oraz
innych dniem i nocą przebywających w domu.
Kan.
970 - Upoważnienia do spowiadania należy
udzielać tylko kapłanom, których odpowiedniość
stwierdzi się przez egzamin lub skądinąd o tym wiadomo.
Kan.
971 - Ordynariusz miejsca nie powinien udzielać
habitualnego upoważnienia do spowiadania pezbiterowi, chociażby na
jego terenie miał stałe lub tymczasowe zamieszkanie, jeśli
uprzednio nie wysłucha, jeśli to możliwe, zdania ordynariusza
tegoż prezbitera.
Kan.
972 - Upoważnienia do spowiadania kompetentna
władza, o której w kan. 969, może udzielić na czas
nieokreślony lub określony.
Kan.
973 - Habitualne upoważnienie do spowiadania powinno
być udzielane na piśmie.
Kan.
974 -
§ 1 Ordynariusz miejsca oraz
kompetentny przełożony nie powinien odwoływać habitualnego
upoważnienia do spowiadania, jak tylko z poważnej przyczyny.
§ 2. Gdy upoważnienie do
spowiadania odwołuje ordynariusz miejsca, który go udzielił, a
o którym w kan. 967, § 2, prezbiter traci to upoważnienie
wszędzie. Gdy upoważnienie odwołuje inny ordynariusz, prezbiter
traci je tylko na terytorium odwołującego je.
§ 3. Każdy ordynariusz miejsca,
który odwołał jakiemuś prezbiterowi upoważnienie do
spowiadania, powinien powiadomić jego ordynariusza, własnego z racji
inkardynacji, albo - gdy chodzi o członka instytutu zakonnego - jego
kompetentnego przełożonego.
§ 4. Gdy upoważnienie do
spowiadania odwołuje własny przełożony wyższy,
prezbiter wszędzie traci władzę spowiadania członków
instytutu. Gdy upoważnienie odwołuje inny kompetentny
przełożony, prezbiter traci je tylko w odniesieniu do jego
podwładnych.
Kan.
975 - Oprócz odwołania, upoważnienie, o
którym w kan. 967, § 2, ustaje przez utratę urzędu lub przez
ekskardynację albo przez utratę stałego zamieszkania.
Kan.
976 - Każdy kapłan, chociaż nie ma
upoważnienia do spowiadania, ważnie i godziwie rozgrzesza
jakichkolwiek penitentów znajdujących się w niebezpieczeństwie
śmierci z wszelkich cenzur i grzechów, nawet gdy jest obecny
kapłan upoważniony.
Kan.
977 - Rozgrzeszenie wspólnika w grzechu przeciw
szóstemu przykazaniu Dekalogu jest nieważne, poza
niebezpieczeństwem śmierci.
Kan.
978 -
§ 1. Kapłan powinien
pamiętać, że słuchając spowiedzi występuje
równocześnie w charakterze sędziego i lekarza oraz że
został przez Boga ustanowiony jednocześnie szafarzem boskiej
sprawiedliwości i miłosierdzia, ażeby przyczyniać się
do czci Bożej i zbawienia dusz.
§ 2. Spowiednik jako szafarz
Kościoła w sprawowaniu sakramentu pokuty winien wiernie stosować
się do nauki Magisterium i norm wydanych przez kompetentną
władzę.
Kan.
979 - Kapłan w stawianiu pytań powinien
postępować roztropnie i dyskretnie, uwzględniając stan i
wiek penitenta oraz powstrzymywać się od pytania o nazwisko
wspólnika w grzechu.
Kan.
980 - Jeśli spowiednik nie ma wątpliwości
co do dyspozycji penitenta, a ten prosi o rozgrzeszenie, nie należy go
odmawiać ani odkładać.
Kan.
981 - Spowiednik powinien nałożyć zbawienne
i odpowiednie zadośćuczynienie, stosownie do rodzaju i liczby grzechów,
z uwględnieniem jednak sytuacji penitenta. Penitent jest obowiązany
osobiście wypełnić zadośćuczynienie.
Kan.
982 - Kto wyznaje w spowiedzi, że niewinnego
spowiednika fałszywie oskarżył przed władzą
kościelną o przestępstwo nakłaniania do grzechu przeciw
szóstemu przykazaniu, nie powinien być rozgrzeszony, dopóki
formalnie nie odwoła fałszywego doniesienia i nie wyrazi
gotowości naprawienia szkód, jeżeli takie wynikły.
Kan.
983 -
§ 1. Tajemnica sakramentalna jest
nienaruszalna; dlatego nie wolno spowiednikowi słowami lub w jakikolwiek
inny sposób i dla jakiejkolwiek przyczyny w czymkolwiek zdradzić
penitenta.
§ 2. Obowiązek zachowania tajemnicy
ma także tłumacz, jeśli występuje, jak również
wszyscy inni, którzy w jakikolwiek sposób zdobyli ze spowiedzi
wiadomości o grzechach.
Kan.
984 -
§ 1. Bezwzględnie zabrania się
spowiednikowi korzystania z wiadomości uzyskanych w spowiedzi,
powodujących uciążliwość dla penitenta, nawet przy
wykluczeniu wszelkiego niebezpieczeństwa wyjawienia.
§ 2. Kto posiada władzę, nie
może w żaden sposób korzystać w zewnętrznym
zarządzaniu z wiadomości, jakie uzyskał o grzechach wyznanych w
jakimkolwiek czasie w spowiedzi.
Kan.
985 - Mistrz nowicjuszy i jego pomocnik, rektor seminarium
lub innego zakładu wychowawczego, nie powinni przyjmować spowiedzi
swoich alumnów mieszkających w tym samym domu, chyba że w
poszczególnych przypadkach alumni dobrowolnie o to proszą.
Kan.
986 -
§ 1. Każdy, komu na mocy
urzędu została zlecona troska duszpasterska, jest obowiązany
dbać o to, ażeby wierni jemu powierzeni mogli się
wyspowiadać, jeśli w sposób uzasadniony o to proszą, a
także by dać im sposobność przystępowania do
indywidualnej spowiedzi, w ustalonych i dogodnych dla nich dniach i godzinach.
§ 2. W nagłej konieczności
każdy spowiednik jest obowiązany spowiadać wiernych, a w
niebezpieczeństwie śmierci każdy kapłan.
|