Rozdział III.
KARDYNAŁOWIE ŚWIĘTEGO
KOŚCIOŁA RZYMSKIEGO
Kan. 349 - Kardynałowie Świętego
Rzymskiego Kościoła tworzą szczególne Kolegium,
któremu przysługuje prawo wyboru Biskupa Rzymskiego, zgodnie z
postanowieniami specjalnego prawa. Ponadto kardynałowie są do
dyspozycji Papieża, czy to działając kolegialnie, gdy są
zwoływani razem dla rozważenia ważniejszych spraw, czy też
pojedynczo, mianowicie przez wykonywanie różnych
urzędów, świadcząc pomoc Biskupowi Rzymskiemu,
zwłaszcza w codziennej trosce o Kościół powszechny.
Kan.
350 -
§ 1. Kolegium Kardynałów dzieli
się na trzy stopnie: biskupów, do którego należą
kardynałowie otrzymujący od Biskupa Rzymskiego jako tytuł
kościoły podmiejskie oraz patriarchowie wschodni włączeni
do Kolegium Kardynałów; prezbiterów i diakonów.
§ 2. Każdemu z
kardynałów stopnia prezbiterów i diakonów wyznacza
Papież w Rzymie tytuł lub diakonię.
§ 3. Patriarchowie wschodni
włączeni do Kolegium Kardynałów mają jako tytuł
własny kościół patriarchalny.
§ 4. Kardynał Dziekan otrzymuje
jako tytuł diecezję Ostii, wraz z kościołem, który
stanowił jego dotychczasowy tytuł.
§ 5. Przez opcję dokonaną na
konsystorzu i zatwierdzoną przez Papieża, kardynałowie,
zachowując pierwszeństwo święceń i promocji, mogą
ze stopnia prezbiterów przechodzić na inny tytuł, a ze stopnia
diakonów z jednej diakonii na drugą, oraz - gdy przez pełnych
dziesięć lat pozostawali w stopniu diakonów - także do
stopnia prezbiterów.
§ 6. Kardynał ze stopnia diakona,
przechodząc na skutek opcji do stopnia kardynałów
prezbiterów, zajmuje miejsce przed wszystkimi kardynałami
prezbiterami, którzy po nim zostali wyniesieni do godności
kardynalskiej.
Kan. 351 -
§ 1. Kardynałów ustanawia w
sposób nieskrępowany Biskup Rzymski, wybierając ich
spośród mężczyzn, którzy mają przynajmniej
święcenia prezbiteratu, odznaczają się
szczególną nauką, obyczajami, pobożnością i
roztropnością w załatwianiu spraw. Ci, którzy nie są
jeszcze biskupami, powinni przyjąć sakrę biskupią.
§ 2. Kardynałowie są promowani
dekretem Biskupa Rzymskiego, publikowanym wobec Kolegium
Kardynałów. Od momentu ogłoszenia są związani
obowiązkami i cieszą się przywilejami, określonymi przez
prawo.
§ 3. Kto jednak został promowany do
godności kardynalskiej i Biskup Rzymski wybór zapowiedział,
jednak zarezerwował sobie in pectore ogłoszenie jego nazwiska, na
razie nie ma żadnych obowiązków, ani też nie
przysługują mu żadne uprawnienia kardynałów. Z
chwilą wszakże ogłoszenia później jego nazwiska
przez Biskupa Rzymskiego, zostaje związany obowiązkami i otrzymuje
uprawnienia, przy czym pierwszeństwo liczy się od momentu
zarezerwowania in pectore jego nazwiska.
Kan. 352 -
§ l. Kolegium Kardynałów przewodniczy
Dziekan, którego w razie przeszkody zastępuje Prodziekan. Dziekan
lub Prodziekan nie posiadają żadnej władzy rządzenia w
odniesieniu do pozostałych kardynałów, lecz są jako
pierwsi wśród równych.
§ 2. Z chwilą wakansu urzędu
Dziekana, kardynałowie posiadający tytuły kościołów
miejskich i tylko oni, zebrani pod przewodnictwem Prodziekana, albo - gdy go
nie ma - najstarszego z nich, powinni wybrać ze swego grona Dziekana
Kolegium. Jego nazwisko przedstawiają Papieżowi, któremu
przysługuje prawo zatwierdzenia wybranego.
§ 3. W sposób przewidziany w § 2
dokonuje się, pod przewodnictwem Dziekana, wyboru Prodziekana.
Również do Papieża należy zatwierdzenie wyboru
Prodziekana.
§ 4. Gdyby Dziekan i Prodziekan nie
mieli stałego zamieszkania w Rzymie, winni je tam uzyskać.
Kan. 353 -
§ 1. Kardynałowie działaniem kolegialnym
służą najwyższemu Pasterzowi Kościoła
pomocą, głównie na konsystorzach, na które
zbierają się z polecenia Biskupa Rzymskiego i pod jego przewodnictwem.
Konsystorze bywają zwyczajne i nadzwyczajne.
§ 2. Na konsystorzu zwyczajny są
zwoływani wszyscy kardynałowie, przynajmniej przebywający w
Rzymie, dla przekonsultowania niektórych ważniejszych spraw,
częściej jednak się zdarzających, albo dokonania najbardziej
uroczystych aktów.
§ 3. Na konsystorz nadzwyczajny,
który odbywa się wtedy, gdy to doradzają szczególne
potrzeby Kościoła lub konieczność rozważenia
poważniejszych spraw, zwołuje się wszystkich kardynałów.
§ 4. Tylko konsystoz zwyczajny, na
którym są dokonywane pewne uroczyste akty, może być
publiczny, a więc taki, na który, oprócz
kardynałów dopuszcza się prałatów, przedstawicieli
cywilnych społeczności oraz innych zaproszonych.
Kan. 354 -
Kardynałowie przełożeni dykasterii czy też innych
stałych instytucji Kurii Rzymskiej i Państwa Watykańskiego,
którzy ukończyli siedemdziesiąty piąty rok życia,
są proszeni o złożenie rezygnacji z zajmowanego urzędu na
ręce Biskupa Rzymskiego, który podejmie decyzję w tej sprawie,
po rozważeniu wszystkich okoliczności.
Kan. 355 -
§ 1. Kardynałowi Dziekanowi przysługuje
prawo udzielania wybranemu na Biskupa Rzymskiego, gdyby elekt tego
potrzebował, sakry biskupiej. Jeśli Dziekan nie może tego
uczynić, prawo to przechodzi na Prodziekana, a w wypadku gdy i on ma
przeszkodę, na najstarszego kardynała biskupa.
§ 2. Pierwszy z kardynałów
diakonów ogłasza ludowi imię nowo wybranego Papieża. On
też, w zastępstwie Biskupa Rzymskiego, nakłada paliusze
metropolitom lub przekazuje je ich pełnomocnikom.
Kan. 356 -
Kardynałowie mają obowiązek gorliwie
współpracować z Biskupem Rzymskim. Z tej racji
kardynałowie, którzy wypełniają jakikolwiek urząd w
Kurii, a nie są biskupami diecezjalnymi, mają obowiązek
rezydować w Rzymie; kardynałowie zaś kierujący
jakąś diecezją w charakterze biskupów diecezjalnych,
powinni przybyć do Rzymu, ilekroć są wzywani przez Biskupa
Rzymskiego.
Kan. 357 -
§ 1. Kardynałowie, którzy otrzymali
jako tytuł kościół podmiejski albo
kościół w Rzymie, od chwili objęcia ich w posiadanie,
mają się troszczyć o diecezję lub kościół
przez udzielanie rad i otaczanie ich opieką. Nie otrzymują jednak w
stosunku do nich żadnej władzy rządzenia ani też w żaden
sposób nie mogą ingerować w zakresie spraw dotyczących
czy to zarządzania dobrami, dyscypliny, czy też wykonywania
posługi kościelnej.
§ 2. Kardynałowie przebywający
poza Rzymem i poza własną diecezją, w sprawach dotyczących
ich osoby są wyjęci spod władzy rządzenia biskupa diecezji,
w której przebywają.
Kan. 358 -
Kardynałowi, któremu Biskup Rzymski zleca reprezentowanie go na
jakimś uroczystym obchodzie lub zgromadzeniu osób, w charakterze
legata "a latere", a więc występującego jako jego
alter ego, jak również kardynałowi, który jako jego
specjalny wysłannik ma wypełnić określoną
posługę pasterską, przysługuje tylko to, co mu zostało
zlecone przez Biskupa Rzymskiego.
Kan. 359 - Podczas
wakansu Stolicy Apostolskiej Kolegium Kardynałów przysługuje
jedynie ta władza, którą przyznaje mu specjalne prawo.
|