bold = Main text
     Dokument, Czesc, Rozdzial, Paragraf, Numer                       grey = Comment text

2001 KDK,   I, IV,  0,41  |            przywracana do swojej godności i na niej ugruntowana. ~Kościół
2002 KDK,   I, IV,  0,41  |                 wszędzie te prawa, uznaje i ceni wysoko. Ruch ten trzeba
2003 KDK,   I, IV,  0,41  |                przepajać duchem Ewangelii i zabezpieczać przeciw wszelkiego
2004 KDK,   I, IV,  0,42  |          Chrystusie wyraźnie się dopełnia i umacnia jedność rodziny
2005 KDK,   I, IV,  0,42  |                  wypływa zadanie, światło i siły, które służyć mogą
2006 KDK,   I, IV,  0,42  |               które służyć mogą założeniu i utwierdzeniu wspólnoty ludzkiej
2007 KDK,   I, IV,  0,42  |            zależnie od okoliczności czasu i miejsca będzie to potrzebne.
2008 KDK,   I, IV,  0,42  |               proces zdrowej socjalizacji i stowarzyszania się obywatelskiego
2009 KDK,   I, IV,  0,42  |         stowarzyszania się obywatelskiego i gospodarczego. Popieranie
2010 KDK,   I, IV,  0,42  |                sakramentem, czyli znakiem i narzędziem wewnętrznego
2011 KDK,   I, IV,  0,42  |        wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem i jedności całego rodzaju
2012 KDK,   I, IV,  0,42  |                   ze zjednoczenia umysłów i serc, to znaczy z owej wiary
2013 KDK,   I, IV,  0,42  |                    to znaczy z owej wiary i miłości, dzięki której jedność
2014 KDK,   I, IV,  0,42  |                  ludzką, polega na wierze i miłości zrealizowanych w
2015 KDK,   I, IV,  0,42  |             pomiędzy ludzkimi wspólnotami i narodami, byleby tylko one
2016 KDK,   I, IV,  0,42  |                 byleby tylko one mu ufały i w rzeczywistości przyznawały
2017 KDK,   I, IV,  0,42  |             Kościół tak swoich synów, jak i wszystkich ludzi upomina,
2018 KDK,   I, IV,  0,42  |            wszelkie spory między narodami i rasami i nadawali wewnętrzną
2019 KDK,   I, IV,  0,42  |                  między narodami i rasami i nadawali wewnętrzną trwałość
2020 KDK,   I, IV,  0,42  |            cokolwiek prawdziwego, dobrego i sprawiedliwego mieści się
2021 KDK,   I, IV,  0,42  |               jakie rodzaj ludzki założył i wciąż zakłada. Oświadcza
2022 KDK,   I, IV,  0,42  |                 jakiej to od niego zależy i z jego misją może się łączyć.
2023 KDK,   I, IV,  0,42  |                 fundamentalne prawa osoby i rodziny oraz potrzeby wspólnego
2024 KDK,   I, IV,  0,43  |                    na samych aktach kultu i wypełniania pewnych obowiązków
2025 KDK,   I, IV,  0,43  |              błędnie czynności zawodowych i społecznych z jednej, a
2026 KDK,   I, IV,  0,43  |                 więcej, wobec samego Boga i naraża na niebezpieczeństwo
2027 KDK,   I, IV,  0,43  |                 Boga. ~Świeckie obowiązki i przedsięwzięcia należą właściwie,
2028 KDK,   I, IV,  0,43  |                   Uznając wymagania wiary i obdarzeni jej siłą, niech
2029 KDK,   I, IV,  0,43  |                   należy, nowe poczynania i niech je realizują. Rzeczą
2030 KDK,   I, IV,  0,43  |                  świeccy oczekują światła i mocy duchowej. Niech jednak
2031 KDK,   I, IV,  0,43  |                  chrześcijańską oświeceni i pilnie bacząc na doktrynę
2032 KDK,   I, IV,  0,43  |                 Zdarza się jednak często, i całkiem słusznie, że inni
2033 KDK,   I, IV,  0,43  |              łatwo łączy rozwiązania stąd i stamtąd przedłożone nawet
2034 KDK,   I, IV,  0,43  |             miłość jedni względem drugich i zatroskani przede wszystkim
2035 KDK,   I, IV,  0,43  |     chrześcijańskim, lecz są też powołani i do tego, aby we wszystkim
2036 KDK,   I, IV,  0,43  |              swoim codziennym zachowaniem i zapobiegliwością pokazują
2037 KDK,   I, IV,  0,43  |              którego ludzie wnoszą o mocy i prawdzie orędzia chrześcijańskiego.
2038 KDK,   I, IV,  0,43  |     chrześcijańskiego. Wraz z zakonnikami i swoimi wiernymi niech świadczą
2039 KDK,   I, IV,  0,43  |            wiernymi niech świadczą życiem i słowem, że Kościół przez
2040 KDK,   I, IV,  0,43  |                   im prowadzić ze światem i ludźmi jakichkolwiek zapatrywań.
2041 KDK,   I, IV,  0,43  |                  obywatelską, ekonomiczną i społeczną, tym bardziej
2042 KDK,   I, IV,  0,43  |                   przewodnictwem biskupów i papieża swe troski i wysiłki,
2043 KDK,   I, IV,  0,43  |             biskupów i papieża swe troski i wysiłki, usuwali wszelkie
2044 KDK,   I, IV,  0,43  |             wierną Oblubienicą swego Pana i nigdy nie przestał być znakiem
2045 KDK,   I, IV,  0,43  |               powinniśmy być ich świadomi i dzielnie je usuwać, żeby
2046 KDK,   I, IV,  0,43  |               zachęca do oczyszczania się i odnawiania, żeby znamię
2047 KDK,   I, IV,  0,44  |                   rzeczywistości historii i jej zaczynu, tak też i Kościół
2048 KDK,   I, IV,  0,44  |           historii i jej zaczynu, tak też i Kościół wie, ile sam otrzymał
2049 KDK,   I, IV,  0,44  |                  sam otrzymał od historii i ewolucji rodzaju ludzkiego. ~
2050 KDK,   I, IV,  0,44  |                   natura samego człowieka i otwierają się nowe drogi
2051 KDK,   I, IV,  0,44  |                   przynoszą korzyść także i Kościołowi. Sam bowiem Kościół,
2052 KDK,   I, IV,  0,44  |             Chrystusową przy pomocy pojęć i języka różnych ludów, a
2053 KDK,   I, IV,  0,44  |                   też do wymagań mędrców. I to właśnie dostosowywanie
2054 KDK,   I, IV,  0,44  |               znają różne jego instytucje i systemy oraz pojmują ich
2055 KDK,   I, IV,  0,44  |                    zwłaszcza duszpasterzy i teologów, jest wsłuchiwać
2056 KDK,   I, IV,  0,44  |             współczesności, rozróżniać je i tłumaczyć oraz osądzać w
2057 KDK,   I, IV,  0,44  |               odczuwana, lepiej rozumiana i stosowniej przedstawiana. ~
2058 KDK,   I, IV,  0,44  |                 może on też wzbogacać się i faktycznie się wzbogaca
2059 KDK,   I, IV,  0,44  |                   poznać, lepiej określić i szczęśliwiej dostosować
2060 KDK,   I, IV,  0,44  |                   w swej zbiorowości, jak i w poszczególnych swych synach
2061 KDK,   I, IV,  0,44  |                 od ludzi wszelkiego stanu i pozycji społecznej. Wszyscy
2062 KDK,   I, IV,  0,44  |                  gospodarczej, społecznej i politycznej, zarówno w okresie
2063 KDK,   I, IV,  0,44  |                   w okresie krajowym, jak i międzynarodowym, zgodnie
2064 KDK,   I, IV,  0,44  |          wyświadczają niemałą pomoc także i społeczności Kościoła w
2065 KDK,   I, IV,  0,44  |            przyznaje, że wiele skorzystał i może korzystać nawet z opozycji
2066 KDK,   I, IV,  0,45  |                   KDK 45.  (Chrystus Alfą i Omegą). Kościół zarówno
2067 KDK,   I, IV,  0,45  |                   nadeszło Królestwo Boże i żeby urzeczywistniło się
2068 KDK,   I, IV,  0,45  |        sakramentem zbawienia", ukazującym i zarazem realizującym tajemnicę
2069 KDK,   I, IV,  0,45  |               doskonały zbawił wszystkich i wszystko w sobie złączył.
2070 KDK,   I, IV,  0,45  |                   weselem wszystkich serc i pełnią ich pożądań. To On
2071 KDK,   I, IV,  0,45  |           wskrzesił z martwych, wywyższył i posadził na swojej prawicy,
2072 KDK,   I, IV,  0,45  |             ustanawiając Go sędzią żywych i umarłych. Ożywieni i zjednoczeni
2073 KDK,   I, IV,  0,45  |               żywych i umarłych. Ożywieni i zjednoczeni w Jego Duchu
2074 KDK,   I, IV,  0,45  |                    to, co jest na niebie, i to, co na ziemi" (Ef 1,10). ~
2075 KDK,   I, IV,  0,45  |                  co czynił. Jam jest Alfa i Omega, pierwszy i ostatni,
2076 KDK,   I, IV,  0,45  |               jest Alfa i Omega, pierwszy i ostatni, początek i koniec" (
2077 KDK,   I, IV,  0,45  |              pierwszy i ostatni, początek i koniec" (Ap 22,12-13). ~~~~~~~~~~~~~
2078 KDK,  II,  0,  0,46  |            wszystkich w świetle Ewangelii i ludzkiego doświadczenia
2079 KDK,  II,  0,  0,46  |            następujące: sprawy małżeństwa i rodziny, kultury ludzkiej,
2080 KDK,  II,  0,  0,46  |             solidarności rodziny ludzkiej i pokoju. Niech każdą z tych
2081 KDK,  II,  0,  0,46  |                  spraw rozjaśniają zasady i promienie światła pochodzące
2082 KDK,  II,  0,  0,46  |                  one prowadzą chrześcijan i oświecają wszystkich ludzi
2083 KDK,  II,  I         |                                  Rozdział I ~POPARCIE NALEŻNE GODNOŚCI
2084 KDK,  II,  I         |               NALEŻNE GODNOŚCI MAŁŻEŃSTWA I RODZINY~
2085 KDK,  II,  I,  0,47  |                      KDK 47.  (Małżeństwo i rodzina w świecie dzisiejszym).
2086 KDK,  II,  I,  0,47  |             dzisiejszym). Szczęście osoby i społeczności ludzkiej oraz
2087 KDK,  II,  I,  0,47  |            sytuacją wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej. Dlatego też chrześcijanie
2088 KDK,  II,  I,  0,47  |                   owej wspólnocie miłości i pielęgnowaniu jej w życiu,
2089 KDK,  II,  I,  0,47  |               ciesząc się, że małżonkowie i rodziny doznają wsparcia
2090 KDK,  II,  I,  0,47  |           dobrodziejstw stąd wynikających i sami pragną je powiększać. ~
2091 KDK,  II,  I,  0,47  |               rozwodów, tzw. wolna miłość i inne zniekształcenia. Ponadto
2092 KDK,  II,  I,  0,47  |       sprofanowana przez egoizm, hedonizm i niedozwolone zabiegi przeciw
2093 KDK,  II,  I,  0,47  |                  społeczno-psychologiczne i polityczne wprowadzają w
2094 KDK,  II,  I,  0,47  |                   sumienia. A jednak siła i moc instytucji małżeństwa
2095 KDK,  II,  I,  0,47  |                 moc instytucji małżeństwa i rodziny ujawnia się także
2096 KDK,  II,  I,  0,47  |                 rodziny ujawnia się także i w tym, że głębokie przemiany
2097 KDK,  II,  I,  0,47  |             wypływających, coraz częściej i w różny sposób ukazują prawdziwy
2098 KDK,  II,  I,  0,47  |                Kościoła, pragnie oświecić i natchnąć otuchą chrześcijan
2099 KDK,  II,  I,  0,47  |               natchnąć otuchą chrześcijan i wszystkich ludzi, którzy
2100 KDK,  II,  I,  0,47  |                  którzy usiłują ochraniać i wspierać wrodzoną godność
2101 KDK,  II,  I,  0,47  |                godność stanu małżeńskiego i jego niezwykłą wartość sakralną. ~
2102 KDK,  II,  I,  0,48  |                 48.  (Świętość małżeństwa i rodziny). Głęboka wspólnota
2103 KDK,  II,  I,  0,48  |                   Głęboka wspólnota życia i miłości małżeńskiej ustanowiona
2104 KDK,  II,  I,  0,48  |                 ustanowiona przez Stwórcę i unormowana Jego prawami,
2105 KDK,  II,  I,  0,48  |                wzajemnie się sobie oddają i przyjmują, powstaje z woli
2106 KDK,  II,  I,  0,48  |            względu na dobro tak małżonków i potomstwa, jak i społeczeństwa,
2107 KDK,  II,  I,  0,48  |                małżonków i potomstwa, jak i społeczeństwa, nie jest
2108 KDK,  II,  I,  0,48  |               obdarzonego różnymi dobrami i celami. Wszystko to ma ogromne
2109 KDK,  II,  I,  0,48  |          ludzkiego, dla rozwoju osobowego i wiecznego losu poszczególnych
2110 KDK,  II,  I,  0,48  |                godności, stałości, pokoju i pomyślności samej rodziny
2111 KDK,  II,  I,  0,48  |                 nastawione są na rodzenie i wychowanie potomstwa, co
2112 KDK,  II,  I,  0,48  |                    W ten sposób mężczyzna i kobieta, który przez związek
2113 KDK,  II,  I,  0,48  |             najściślejsze zespolenie osób i działań świadczą sobie wzajemnie
2114 KDK,  II,  I,  0,48  |            świadczą sobie wzajemnie pomoc i posługę oraz doświadczają
2115 KDK,  II,  I,  0,48  |          doświadczają sensu swej jedności i osiągają ją w coraz pełniejszej
2116 KDK,  II,  I,  0,48  |                pełnej wierności małżonków i prze ku nieprzerwalnej jedności
2117 KDK,  II,  I,  0,48  |                   z Bożego źródła miłości i została ustanowiona na obraz
2118 KDK,  II,  I,  0,48  |              ludowi z przymierzem miłości i wierności, tak teraz Zbawca
2119 KDK,  II,  I,  0,48  |                    tak teraz Zbawca ludzi i Oblubieniec Kościoła wychodzi
2120 KDK,  II,  I,  0,48  |               przez sakrament małżeństwa. I pozostaje z nimi nadal po
2121 KDK,  II,  I,  0,48  |                   jak On umiłował Kościół i wydał zań Siebie samego,
2122 KDK,  II,  I,  0,48  |                  włącza się w miłość Bożą i kierowana jest oraz doznaje
2123 KDK,  II,  I,  0,48  |                 odkupieńczą moc Chrystusa i zbawczą działalność Kościoła,
2124 KDK,  II,  I,  0,48  |                 do Boga oraz wspierać ich i otuchy im dodawać we wzniosłym
2125 KDK,  II,  I,  0,48  |                 we wzniosłym zadaniu ojca i matki. Dlatego osobny sakrament
2126 KDK,  II,  I,  0,48  |                  osobny sakrament umacnia i jakby konsekruje małżonków
2127 KDK,  II,  I,  0,48  |            chrześcijańskich do obowiązków i godności ich stanu; wypełniając
2128 KDK,  II,  I,  0,48  |                  swoje zadania małżeńskie i rodzinne, przeniknięci duchem
2129 KDK,  II,  I,  0,48  |                 ich życie wiarą, nadzieją i miłością, zbliżają się małżonkowie
2130 KDK,  II,  I,  0,48  |          osiągnięcia własnej doskonałości i obopólnego uświęcenia, a
2131 KDK,  II,  I,  0,48  |                  szlachetności, zbawienia i świętości, jeżeli torować
2132 KDK,  II,  I,  0,48  |                  będzie przykład rodziców i modlitwa rodzinna. Małżonkowie
2133 KDK,  II,  I,  0,48  |          godnością oraz zadaniem ojcostwa i macierzyństwa, wypełnią
2134 KDK,  II,  I,  0,48  |         wdzięczności, głębokim szacunkiem i zaufaniem i będą ich wspierać
2135 KDK,  II,  I,  0,48  |           głębokim szacunkiem i zaufaniem i będą ich wspierać po synowsku
2136 KDK,  II,  I,  0,48  |              małżeństwa, będącego obrazem i uczestnictwem w miłosnym
2137 KDK,  II,  I,  0,48  |             miłosnym przymierzu Chrystusa i Kościoła, przez miłość małżonków,
2138 KDK,  II,  I,  0,48  |                 ofiarną płodność, jedność i wierność, jak i przez miłosną
2139 KDK,  II,  I,  0,48  |                   jedność i wierność, jak i przez miłosną współpracę
2140 KDK,  II,  I,  0,49  |           wielokrotnie wzywa narzeczonych i małżonków, aby żywili i
2141 KDK,  II,  I,  0,49  |                   i małżonków, aby żywili i umacniali narzeczeństwo
2142 KDK,  II,  I,  0,49  |             prawdziwą miłość między mężem i żoną, który przejawia się
2143 KDK,  II,  I,  0,49  |       szlachetnych obyczajów danych ludów i epok. Miłość ta jako wybitnie
2144 KDK,  II,  I,  0,49  |              szczególną godność cielesnym i duchowym swym przejawom
2145 KDK,  II,  I,  0,49  |            uszlachetnić je jako składniki i swoiste oznaki małżeńskiej
2146 KDK,  II,  I,  0,49  |              szczególnym darem swej łaski i miłości uzdrowić, udoskonalić
2147 KDK,  II,  I,  0,49  |             miłości uzdrowić, udoskonalić i wywyższyć. Taka miłość,
2148 KDK,  II,  I,  0,49  |             wiążąc z sobą czynniki boskie i ludzkie, prowadzi małżonków
2149 KDK,  II,  I,  0,49  |                   się w czułych uczuciach i aktach oraz przenika całe
2150 KDK,  II,  I,  0,49  |               więcej, sama udoskonala się i wzrasta przez swoje szlachetne
2151 KDK,  II,  I,  0,49  |           nastawiona egoistycznie, szybko i żałośnie zanika. ~Miłość
2152 KDK,  II,  I,  0,49  |                zanika. ~Miłość wyraża się i dopełnia w szczególny sposób
2153 KDK,  II,  I,  0,49  |                   z sobą w sposób intymny i czysty, są uczciwe i godne;
2154 KDK,  II,  I,  0,49  |              intymny i czysty, są uczciwe i godne; a jeśli spełniane
2155 KDK,  II,  I,  0,49  |           prawdziwie po ludzku, są oznaką i podtrzymaniem wzajemnego
2156 KDK,  II,  I,  0,49  |             ubogacają się sercem radosnym i wdzięcznym. Miłość ta potwierdzona
2157 KDK,  II,  I,  0,49  |               niezłomnie wierna fizycznie i duchowo w doli i niedoli,
2158 KDK,  II,  I,  0,49  |                fizycznie i duchowo w doli i niedoli, i dlatego pozostaje
2159 KDK,  II,  I,  0,49  |                 duchowo w doli i niedoli, i dlatego pozostaje obca wszelkiemu
2160 KDK,  II,  I,  0,49  |               obca wszelkiemu cudzołóstwu i rozwodowi. Przez równą godność
2161 KDK,  II,  I,  0,49  |                  godność osobistą kobiety i mężczyzny, która musi być
2162 KDK,  II,  I,  0,49  |               uwzględniona przy wzajemnej i pełnej miłości małżonków,
2163 KDK,  II,  I,  0,49  |                   będą pilnie pielęgnować i modlitwą wypraszać sobie
2164 KDK,  II,  I,  0,49  |             miłość trwałą, wielkoduszność i ducha ofiary. ~Wyżej będzie
2165 KDK,  II,  I,  0,49  |                prawdziwa miłość małżeńska i kształtować się będzie zdrowa
2166 KDK,  II,  I,  0,49  |                miłości dowodami wierności i harmonii, jak też troskliwością
2167 KDK,  II,  I,  0,49  |              kulturalnej, psychologicznej i społecznej małżeństwa oraz
2168 KDK,  II,  I,  0,49  |                 samej rodziny odpowiednio i w stosownym czasie pouczać
2169 KDK,  II,  I,  0,49  |               pouczać o godności, zadaniu i dziele miłości małżeńskiej,
2170 KDK,  II,  I,  0,50  |           Płodność małżeńska). Małżeństwo i miłość małżeńska z natury
2171 KDK,  II,  I,  0,50  |                skierowane są ku płodzeniu i wychowywaniu potomstwa.
2172 KDK,  II,  I,  0,50  |           najcenniejszym darem małżeństwa i rodzicom przynoszą najwięcej
2173 KDK,  II,  I,  0,50  |                   być samemu" (Rdz 2,18), i "uczynił człowieka od początku
2174 KDK,  II,  I,  0,50  |                   początku jako mężczyznę i niewiastę" (Mt 19,14), chcąc
2175 KDK,  II,  I,  0,50  |                  pobłogosławił mężczyźnie i kobiecie mówiąc: "bądźcie
2176 KDK,  II,  I,  0,50  |                   mówiąc: "bądźcie płodni i rozmnażajcie się" (Rdz 1,
2177 KDK,  II,  I,  0,50  |                   dla miłości małżeńskiej i cały sens życia rodzinnego
2178 KDK,  II,  I,  0,50  |           współdziałać z miłością Stwórcy i Zbawiciela, który przez
2179 KDK,  II,  I,  0,50  |                przez nich wciąż powiększa i wzbogaca swoją rodzinę.
2180 KDK,  II,  I,  0,50  |                  jest przekazywanie życia i wychowywanie, obowiązku,
2181 KDK,  II,  I,  0,50  |  współpracownikami miłości Boga - Stwórcy i jakby jej wyrazicielami.
2182 KDK,  II,  I,  0,50  |                 swoje w poczuciu ludzkiej i chrześcijańskiej odpowiedzialności
2183 KDK,  II,  I,  0,50  |                   wobec Boga; zgodną radą i wspólnym wysiłkiem wyrobią
2184 KDK,  II,  I,  0,50  |                   swoje własne dobro, jak i dobro dzieci czy to już
2185 KDK,  II,  I,  0,50  |            urodzonych, czy przewidywanych i rozeznając też warunki czasu
2186 KDK,  II,  I,  0,50  |             życiowej tak materialnej, jak i duchowej; a w końcu, licząc
2187 KDK,  II,  I,  0,50  |                  rodzinnej, społeczeństwa i samego Kościoła. Pogląd
2188 KDK,  II,  I,  0,50  |            miłości małżeńskiej, chroni ją i pobudza do prawdziwie ludzkiego
2189 KDK,  II,  I,  0,50  |                  ufając Bożej Opatrzności i wyrabiając w sobie ducha
2190 KDK,  II,  I,  0,50  |                  przynoszą chwałę Stwórcy i zdążają do doskonałości
2191 KDK,  II,  I,  0,50  |            poczuciu szlachetnej, ludzkiej i chrześcijańskiej odpowiedzialności
2192 KDK,  II,  I,  0,50  |               wyrażała, aby się rozwijała i dojrzewała. Dlatego małżeństwo
2193 KDK,  II,  I,  0,50  |           małżeństwo trwa jako połączenie i wspólnota całego życia i
2194 KDK,  II,  I,  0,50  |                  i wspólnota całego życia i zachowuje wartość swoją
2195 KDK,  II,  I,  0,51  |          niektórych dzisiejszych warunków i znajdować się w takiej sytuacji,
2196 KDK,  II,  I,  0,51  |                 pomnażać liczby potomstwa i niełatwo jest podtrzymywać
2197 KDK,  II,  I,  0,51  |                podtrzymywać wierną miłość i pełną wspólnotę życia. Gdzie
2198 KDK,  II,  I,  0,51  |            zarówno wychowaniu dzieci, jak i zdecydowanej woli przyjęcia
2199 KDK,  II,  I,  0,51  |             poczęcia; spędzanie płodu jak i dzieciobójstwo są okropnymi
2200 KDK,  II,  I,  0,51  |                   Życie płciowe człowieka i zdolność rozrodcza ludzi
2201 KDK,  II,  I,  0,51  |                   samej szczerej intencji i oceny motywów, lecz musi
2202 KDK,  II,  I,  0,51  |    uwzględniających naturę osoby ludzkiej i jej czynów, które to kryteria
2203 KDK,  II,  I,  0,51  |            wzajemnego oddawania się sobie i człowieczego przekazywania
2204 KDK,  II,  I,  0,51  |                  wiedzą, że życie ludzkie i zadanie przekazywania go
2205 KDK,  II,  I,  0,51  |                   perspektyw doczesności, i nie mogą tylko w niej samej
2206 KDK,  II,  I,  0,51  |                   znajdować swego wymiaru i zrozumienia, lecz mają zawsze
2207 KDK,  II,  I,  0,52  |                   podniesienie małżeństwa i rodziny). Rodzina jest szkołą
2208 KDK,  II,  I,  0,52  |               osiągnąć pełnię swego życia i posłannictwa, trzeba życzliwego
2209 KDK,  II,  I,  0,52  |                  duchowego udzielania się i wspólnej wymiany myśli pomiędzy
2210 KDK,  II,  I,  0,52  |                pomaga ich urobieniu; lecz i opieka domowa matki, jakiej
2211 KDK,  II,  I,  0,52  |                pójść za powołaniem, także i duchownym, oraz wybrać stan
2212 KDK,  II,  I,  0,52  |          warunkach moralnych, społecznych i gospodarczych. Jest rzeczą
2213 KDK,  II,  I,  0,52  |                   pokolenia spotykają się i pomagają sobie wzajemnie
2214 KDK,  II,  I,  0,52  |                   mają wpływ na wspólnoty i grupy społeczne, winni przyczyniać
2215 KDK,  II,  I,  0,52  |                 do podnoszenia małżeństwa i rodziny. Władza państwowa
2216 KDK,  II,  I,  0,52  |                   instytucji, ochronę ich i popieranie, strzeżenie moralności
2217 KDK,  II,  I,  0,52  |          strzeżenie moralności publicznej i sprzyjanie dobrobytowi domowemu.
2218 KDK,  II,  I,  0,52  |            rodziców do rodzenia potomstwa i wychowywania go na łonie
2219 KDK,  II,  I,  0,52  |                przewidujące ustawodawstwo i różne poczynania doznają
2220 KDK,  II,  I,  0,52  |      Chrześcijanie wyzyskując czas obecny i odróżniając sprawy wieczne
2221 KDK,  II,  I,  0,52  |              podnosić wartości małżeństwa i rodziny tak świadectwem
2222 KDK,  II,  I,  0,52  |           świadectwem własnego życia, jak i zharmonizowanym współdziałaniem
2223 KDK,  II,  I,  0,52  |          zaspokajać będą potrzeby rodziny i zapewniać jej korzyści odpowiadające
2224 KDK,  II,  I,  0,52  |                moralne ludzi oraz mądrość i doświadczenie tych, którzy
2225 KDK,  II,  I,  0,52  |            biologii, medycyny, socjologii i psychologii, wiele mogą
2226 KDK,  II,  I,  0,52  |              oddać usług dobru małżeństwa i rodziny oraz spokojowi sumień,
2227 KDK,  II,  I,  0,52  |                  w ich pożyciu małżeńskim i rodzinnym różnymi środkami
2228 KDK,  II,  I,  0,52  |               Bożego, kultem liturgicznym i innymi pomocami duchowymi,
2229 KDK,  II,  I,  0,52  |                 umacnianie ich z dobrocią i cierpliwością wśród trudności
2230 KDK,  II,  I,  0,52  |             cierpliwością wśród trudności i utwierdzanie w miłości,
2231 KDK,  II,  I,  0,52  |                niech starają się młodzież i samych małżonków, szczególnie
2232 KDK,  II,  I,  0,52  |              pobrali, umacniać nauczaniem i oddziaływaniem oraz przysposabiać
2233 KDK,  II,  I,  0,52  |                   rodzinnego, społecznego i apostolskiego. ~W końcu
2234 KDK,  II,  I,  0,52  |            stworzeni na obraz Boga żywego i umieszczeni w prawdziwym
2235 KDK,  II,  I,  0,52  |                   uczuciem, podobną myślą i wspólną świętością, żeby
2236 KDK,  II,  I,  0,52  |                  stawali się przez radość i ofiary swego powołania,
2237 KDK,  II,  I,  0,52  |               objawił światu swą śmiercią i zmartwychwstaniem. ~~~~~~~~~~~~~
2238 KDK,  II, II,  0,53  |               ludzkiej, że do prawdziwego i pełnego człowieczeństwa
2239 KDK,  II, II,  0,53  |                   przez kultywowanie dóbr i wartości naturalnych. Gdziekolwiek
2240 KDK,  II, II,  0,53  |               życia ludzkiego, tam natura i kultura jak najściślej wiążą
2241 KDK,  II, II,  0,53  |                   czym człowiek doskonali i rozwija wielorakie uzdolnienia
2242 KDK,  II, II,  0,53  |                   uzdolnienia swego ducha i ciała; stara się drogą poznania
2243 KDK,  II, II,  0,53  |                  stara się drogą poznania i pracy poddać sam świat pod
2244 KDK,  II, II,  0,53  |             społeczne tak w rodzinie, jak i w całej społeczności państwowej
2245 KDK,  II, II,  0,53  |         państwowej przez postęp obyczajów i instytucji; wreszcie w dziełach
2246 KDK,  II, II,  0,53  |                 wieków wyraża, przekazuje i zachowuje wielkie doświadczenia
2247 KDK,  II, II,  0,53  |             wielkie doświadczenia duchowe i dążenia na to, aby służyły
2248 KDK,  II, II,  0,53  |        konieczności ma aspekt historyczny i społeczny oraz że wyraz "
2249 KDK,  II, II,  0,53  |                 rzeczy, wykonywania pracy i wypowiadania się, pielęgnowania
2250 KDK,  II, II,  0,53  |                się, pielęgnowania religii i kształtowania obyczajów,
2251 KDK,  II, II,  0,53  |               obyczajów, stanowienia praw i instytucji prawnych, rozwijania
2252 KDK,  II, II,  0,53  |                 prawnych, rozwijania nauk i sztuk oraz kultywowania
2253 KDK,  II, II,  0,53  |              różne, wspólne warunki życia i różne formy układu dóbr
2254 KDK,  II, II,  0,53  |                  też tworzy się określone i historyczne środowisko,
2255 KDK,  II, II,  0,53  |           jakiegokolwiek narodu czy wieku i z którego czerpie wartości
2256 KDK,  II, II,  0,53  |            doskonalenia kultury osobistej i społecznej.~ ~~~~~~~~~~~~~
2257 KDK,   0, II,  1,54  |                   pod względem społecznym i kulturowym, że można mówić
2258 KDK,   0, II,  1,54  |                  nowe drogi udoskonalania i szerzenia zasięgu kultury.
2259 KDK,   0, II,  1,54  |                wzrost nauk przyrodniczych i humanistycznych, a także
2260 KDK,   0, II,  1,54  |                 oraz postęp w wytwarzaniu i właściwym rozpowszechnianiu
2261 KDK,   0, II,  1,54  |                   widzenia ich zmienności i ewolucji; zwyczaje i obyczaje
2262 KDK,   0, II,  1,54  |           zmienności i ewolucji; zwyczaje i obyczaje z każdym dniem
2263 KDK,   0, II,  1,54  |             uprzemysłowienie, urbanizacja i inne przyczyny, rozwijające
2264 KDK,   0, II,  1,54  |               sposoby myślenia, działania i spędzania wolnego czasu;
2265 KDK,   0, II,  1,54  |                   między różnymi narodami i zrzeszeniami społecznymi
2266 KDK,   0, II,  1,54  |           społecznymi otwierają wszystkim i każdemu z osobna szerszy
2267 KDK,   0, II,  1,54  |                która tym bardziej rozwija i wyraża jedność rodzaju ludzkiego,
2268 KDK,   0, II,  1,55  |              zwiększa się liczba mężczyzn i kobiet jakiejkolwiek grupy
2269 KDK,   0, II,  1,55  |          świadomych tego, że są sprawcami i twórcami kultury swej wspólnoty.
2270 KDK,   0, II,  1,55  |                 rośnie poczucie autonomii i zarazem odpowiedzialności,
2271 KDK,   0, II,  1,55  |            ogromne znaczenie dla duchowej i moralnej dojrzałości rodzaju
2272 KDK,   0, II,  1,55  |                 przed nami, by w prawdzie i sprawiedliwości budować
2273 KDK,   0, II,  1,55  |    odpowiedzialność wobec jego współbraci i wobec historii. ~
2274 KDK,   0, II,  1,56  |                       KDK 56.  (Trudności i zadania). W tych warunkach
2275 KDK,   0, II,  1,56  |                doprowadzać do prawdziwego i owocnego dialogu między
2276 KDK,   0, II,  1,56  |            dialogu między różnymi grupami i narodami, nie wywołała zaburzeń
2277 KDK,   0, II,  1,56  |               podważała mądrości przodków i nie sprowadzała niebezpieczeństwa
2278 KDK,   0, II,  1,56  |                  należy popierać dynamizm i szerzenie się nowej kultury,
2279 KDK,   0, II,  1,56  |                  z ogromnego postępu nauk i umiejętności technicznych,
2280 KDK,   0, II,  1,56  |                  W jaki sposób tak szybka i wciąż postępująca specjalizacja
2281 KDK,   0, II,  1,56  |                 zdolności do kontemplacji i podziwu, które prowadzą
2282 KDK,   0, II,  1,56  |     wykształconych staje się coraz wyższa i bardziej złożona? ~W jaki
2283 KDK,   0, II,  1,56  |                urabiała całą osobę ludzką i pomagała ludziom wypełniać
2284 KDK,   0, II,  2,57  |                            KDK 57. (Wiara i kultura). Wierni Chrystusowi,
2285 KDK,   0, II,  2,57  |               niebieskiej, powinni szukać i dążyć do tego, co w górze
2286 KDK,   0, II,  2,57  |                świata bardziej ludzkiego. I istotnie, tajemnica zawarta
2287 KDK,   0, II,  2,57  |             dostarcza im wyższych pobudek i pomocy do gorliwszego pełnienia
2288 KDK,   0, II,  2,57  |              ziemię, aby przynosiła plony i stawała się godnym mieszkaniem
2289 KDK,   0, II,  2,57  |                   całej rodziny ludzkiej, i kiedy świadomie bierze udział
2290 KDK,   0, II,  2,57  |               czynić sobie poddaną ziemię i doskonalić rzeczy stworzone;
2291 KDK,   0, II,  2,57  |           filozofii, historii, matematyki i przyrodoznawstwa oraz uprawiając
2292 KDK,   0, II,  2,57  |                 przesłankom prawdy, dobra i piękna oraz osądu wszelkiej
2293 KDK,   0, II,  2,57  |                  osądu wszelkiej wartości i aby doznała jaśniejszego
2294 KDK,   0, II,  2,57  |                 wznosić ku oddawaniu czci i kontemplacji Stwórcy. Co
2295 KDK,   0, II,  2,57  |               stało, żeby wszystko zbawić i zespolić w sobie, już "było
2296 KDK,   0, II,  2,57  |            Zapewne dzisiejszy postęp nauk i umiejętności technicznych,
2297 KDK,   0, II,  2,57  |                może pewnemu fenomenizmowi i agnostycyzmowi, jeżeli metody
2298 KDK,   0, II,  2,57  |              uważał za samowystarczalnego i nie będzie już szukał wyższych
2299 KDK,   0, II,  2,57  |           konieczny z dzisiejszej kultury i nie powinny być dla nas
2300 KDK,   0, II,  2,57  |                  przykładanie się do nauk i ścisła wierność prawdzie
2301 KDK,   0, II,  2,57  |              ludzi, którym trzeba pomagać i chronić ich, chęć tworzenia
2302 KDK,   0, II,  2,57  |          przyjęcia orędzia ewangelicznego i może być ożywione miłością
2303 KDK,   0, II,  2,58  |                  różnym epokom. ~Podobnie i Kościół, żyjący w ciągu
2304 KDK,   0, II,  2,58  |            wyrazić w odprawianiu liturgii i w życiu wielopostaciowej
2305 KDK,   0, II,  2,58  |                ludów jakiegokolwiek czasu i miejsca, nie wiąże się w
2306 KDK,   0, II,  2,58  |               wiąże się w sposób wyłączny i nierozdzielny z żadną rasą
2307 KDK,   0, II,  2,58  |                   Wierny własnej tradycji i zarazem świadomy swej uniwersalnej
2308 KDK,   0, II,  2,58  |                  zarówno sam Kościół, jak i różne kultury. ~Dobra nowina
2309 KDK,   0, II,  2,58  |                 odnawia ustawicznie życie i kulturę upadłego człowieka
2310 KDK,   0, II,  2,58  |           upadłego człowieka oraz zwalcza i usuwa błędy i zło, płynące
2311 KDK,   0, II,  2,58  |                oraz zwalcza i usuwa błędy i zło, płynące z ciągle grożącego
2312 KDK,   0, II,  2,58  |             grzech. Nieustannie oczyszcza i podnosi obyczaje ludów,
2313 KDK,   0, II,  2,58  |            podnosi obyczaje ludów, skarby i przymioty ducha każdego
2314 KDK,   0, II,  2,58  |                wysoka, umacnia, uzupełnia i naprawia w Chrystusie. W
2315 KDK,   0, II,  2,58  |                zadanie, tym samym pobudza i nakłania do kultury życia
2316 KDK,   0, II,  2,58  |                  kultury życia osobistego i społecznego i działalnością
2317 KDK,   0, II,  2,58  |                  osobistego i społecznego i działalnością swoją, także
2318 KDK,   0, II,  2,59  |              ludzkiej, do dobra wspólnoty i całej społeczności ludzkiej.
2319 KDK,   0, II,  2,59  |              wnikania w głąb kontemplacji i urabiania sobie sądu osobistego
2320 KDK,   0, II,  2,59  |             zmysłu religijnego, moralnego i społecznego. ~Wobec tego,
2321 KDK,   0, II,  2,59  |            bezpośrednio z natury rozumnej i społecznej człowieka, potrzebuje
2322 KDK,   0, II,  2,59  |                  domaga się ona poważania i cieszy się pewną nietykalnością,
2323 KDK,   0, II,  2,59  |            zachowaniu praw osoby ludzkiej i wspólnoty czy to partykularnej,
2324 KDK,   0, II,  2,59  |              czego uczył Sobór Watykański I, głosi, że "istnieje dwojaki,
2325 KDK,   0, II,  2,59  |               poznania", mianowicie wiary i rozumu, i że Kościół nie
2326 KDK,   0, II,  2,59  |                mianowicie wiary i rozumu, i że Kościół nie wzbrania, "
2327 KDK,   0, II,  2,59  |          uprawianiu ludzkich umiejętności i nauk stosowano we własnym
2328 KDK,   0, II,  2,59  |                  właściwe dla nich zasady i metody"; przeto "uznając
2329 KDK,   0, II,  2,59  |              zachowawszy porządek moralny i wzgląd na powszechny pożytek,
2330 KDK,   0, II,  2,59  |              swobodnie mógł szukać prawdy i opinie swoją głosić i rozpowszechniać
2331 KDK,   0, II,  2,59  |              prawdy i opinie swoją głosić i rozpowszechniać oraz uprawiać
2332 KDK,   0, II,  2,59  |           ludzkiej, lecz dbanie o warunki i środki potrzebne do podnoszenia
2333 KDK,   0, II,  3,60  |                   być przyznane wszystkim i wprowadzane w życie). Ponieważ
2334 KDK,   0, II,  3,60  |              dziedzinie gospodarczej, jak i politycznej, tak na arenie
2335 KDK,   0, II,  3,60  |                  na arenie narodowej, jak i międzynarodowej wydawano
2336 KDK,   0, II,  3,60  |           wszystkich do kultury osobistej i społecznej, odpowiadającej
2337 KDK,   0, II,  3,60  |             znajdowałoby wszędzie uznanie i realizację. Dlatego wszystkim
2338 KDK,   0, II,  3,60  |                   tylu ludzi analfabetyzm i brak możności odpowiedzialnego
2339 KDK,   0, II,  3,60  |          społeczeństwie zadań, obowiązków i służb, odpowiednich tak
2340 KDK,   0, II,  3,60  |                 sposób każdy człowiek jak i grupy społeczne każdego
2341 KDK,   0, II,  3,60  |                  ich własnym uzdolnieniom i tradycjom. ~Ponadto należy
2342 KDK,   0, II,  3,60  |                 tak prawo do kultury, jak i obowiązek pracy nad sobą
2343 KDK,   0, II,  3,60  |                  obowiązek pracy nad sobą i pomagania w tym innym. Istnieją
2344 KDK,   0, II,  3,60  |             bowiem niekiedy warunki życia i pracy, które dążeniom kulturalnym
2345 KDK,   0, II,  3,60  |               ludzi stoją na przeszkodzie i niweczą w nich zapał do
2346 KDK,   0, II,  3,60  |                   doniosłość dla rolników i robotników, którym trzeba
2347 KDK,   0, II,  3,60  |                 żeby przyznawano kobietom i popierano właściwy im i
2348 KDK,   0, II,  3,60  |                   i popierano właściwy im i konieczny udział w życiu
2349 KDK,   0, II,  3,61  |               syntezę różne działy wiedzy i sztuki. W miarę bowiem jak
2350 KDK,   0, II,  3,61  |                   bowiem jak rośnie ogrom i rozmaitość elementów stanowiących
2351 KDK,   0, II,  3,61  |     poszczególnych ludzi możliwość ujęcia i zharmonizowania tych elementów,
2352 KDK,   0, II,  3,61  |               inteligencji, woli sumienia i braterstwa. ~Mają one wszystkie
2353 KDK,   0, II,  3,61  |             przedziwnie doznały uleczenia i wyniesienia. ~Rodzina jest
2354 KDK,   0, II,  3,61  |             pierwszym rzędzie jakby matką i żywicielką tego wychowania;
2355 KDK,   0, II,  3,61  |              środki przekazu kulturalnego i społecznego, które mogą
2356 KDK,   0, II,  3,61  |                 Wobec skracania bowiem tu i ówdzie czasu pracy, wzrastać
2357 KDK,   0, II,  3,61  |          wzmocnienia zdrowia psychicznego i fizycznego przez swobodne
2358 KDK,   0, II,  3,61  |         fizycznego przez swobodne zajęcia i studia, przez podróże w
2359 KDK,   0, II,  3,61  |                którym doskonali się umysł i ludzie wzbogacają się przez
2360 KDK,   0, II,  3,61  |                    dalej, przez ćwiczenia i pokazy sportowe, które także
2361 KDK,   0, II,  3,61  |         utrzymywania równowagi ducha, jak i do braterskich stosunków
2362 KDK,   0, II,  3,61  |             wszelkiego stanu, narodowości i różnych ras. Niech więc
2363 KDK,   0, II,  3,61  |                   w tym, żeby duch ludzki i chrześcijański przepajał
2364 KDK,   0, II,  3,61  |             naszej epoce przejawy kultury i działanie zbiorowe. ~Jednakże
2365 KDK,   0, II,  3,61  |              pytanie o sens, jaki kultura i wiedza mają dla osoby ludzkiej. ~
2366 KDK,   0, II,  3,62  |                godzenie kultury osobistej i społecznej z nauką chrześcijańską).
2367 KDK,   0, II,  3,62  |                  umysł do dokładniejszego i głębszego jej rozumienia.
2368 KDK,   0, II,  3,62  |         rozumienia. Nowsze bowiem badania i odkrycia w dziedzinie nauk
2369 KDK,   0, II,  3,62  |               nauk ścisłych oraz historii i filozofii nasuwają nowe
2370 KDK,   0, II,  3,62  |                żeby przy zachowaniu metod i wymogów właściwych nauce
2371 KDK,   0, II,  3,62  |                  jednak tego samego sensu i znaczenia. W duszpasterstwie
2372 KDK,   0, II,  3,62  |            duszpasterstwie należy uznawać i stosować w dostatecznej
2373 KDK,   0, II,  3,62  |          świeckich, zwłaszcza psychologii i socjologii, tak żeby również
2374 KDK,   0, II,  3,62  |              socjologii, tak żeby również i wiernych prowadzić do rzetelnego
2375 KDK,   0, II,  3,62  |                   prowadzić do rzetelnego i dojrzalszego życia wiary. ~
2376 KDK,   0, II,  3,62  |                   sposób także literatura i sztuka mają wielkie znaczenie
2377 KDK,   0, II,  3,62  |                 człowieka, jego problemom i doświadczeniom w dążeniu
2378 KDK,   0, II,  3,62  |      doświadczeniom w dążeniu do poznania i doskonalenia siebie oraz
2379 KDK,   0, II,  3,62  |           stanowisko człowieka w historii i w całym świecie, jego nędze
2380 KDK,   0, II,  3,62  |                 całym świecie, jego nędze i radości, oświetlić potrzeby
2381 KDK,   0, II,  3,62  |               radości, oświetlić potrzeby i możliwości ludzi oraz naszkicować
2382 KDK,   0, II,  3,62  |                   W ten sposób literatura i sztuka mogą podnosić wzwyż
2383 KDK,   0, II,  3,62  |              formach, stosownie do czasów i miejsc. ~Trzeba zatem dokładać
2384 KDK,   0, II,  3,62  |                  swych przedsięwzięciach, i żeby ułatwiali, korzystając
2385 KDK,   0, II,  3,62  |               naturalnych różnych narodów i krajów. Niech doznają one
2386 KDK,   0, II,  3,62  |                umysłów ludzi zrozumialsze i okazuje się jakby wszczepione
2387 KDK,   0, II,  3,62  |               innymi ludźmi swoich czasów i starają się dokładnie uchwycić
2388 KDK,   0, II,  3,62  |             uchwycić ich sposoby myślenia i odczuwania, znajdujące wyraz
2389 KDK,   0, II,  3,62  |               łączą znajomość nowych nauk i doktryn oraz najnowszych
2390 KDK,   0, II,  3,62  |               obyczajami chrześcijańskimi i z wykształceniem w doktrynie
2391 KDK,   0, II,  3,62  |                tak żeby kultura religijna i prawość ducha szły u nich
2392 KDK,   0, II,  3,62  |                 parze ze znajomością nauk i rozwijających się z każdym
2393 KDK,   0, II,  3,62  |                 mogli dzięki temu oceniać i wyjaśniać wszystko w duchu
2394 KDK,   0, II,  3,62  |                  Ci, którzy w seminariach i uniwersytetach oddają się
2395 KDK,   0, II,  3,62  |              zespalając z nimi swoje siły i pomysły. Dociekanie teologiczne
2396 KDK,   0, II,  3,62  |                poznania prawdy objawionej i nie zaniedbuje kontaktowania
2397 KDK,   0, II,  3,62  |                Kościoła o Bogu, człowieku i świecie należycie podawać
2398 KDK,   0, II,  3,62  |                   w naukach teologicznych i żeby duża część spośród
2399 KDK,   0, II,  3,62  |              studia te gorliwie uprawiała i pogłębiała. Ażeby zaś zadanie
2400 KDK,   0, II,  3,62  |                   oraz wyrażania pokornie i odważnie swego zdania w
2401 KDK,   0,III,  0,63  |   gospodarczo-społecznym trzeba uszanować i podnosić godność osoby ludzkiej,
2402 KDK,   0,III,  0,63  |             ludzkiej, pełne jej powołanie i dobro całego społeczeństwa.
2403 KDK,   0,III,  0,63  |             bowiem jest twórcą, ośrodkiem i celem całego życia gospodarczo-społecznego. ~
2404 KDK,   0,III,  0,63  |                nad naturą, coraz częstsze i coraz intensywniejsze stosunki
2405 KDK,   0,III,  0,63  |            współzależność obywateli, grup i ludów, nadto częściej zachodząca
2406 KDK,   0,III,  0,63  |               postęp w metodach produkcji i w wymianie dóbr i usług
2407 KDK,   0,III,  0,63  |               produkcji i w wymianie dóbr i usług uczyniły z ekonomii
2408 KDK,   0,III,  0,63  |                   całe ich życie osobiste i społeczne przepaja jakieś
2409 KDK,   0,III,  0,63  |        nastawienie wyłącznie ekonomiczne, i to zarówno gdy chodzi o
2410 KDK,   0,III,  0,63  |                gospodarkę kolektywną, jak i inne. Chociaż wzrost życia
2411 KDK,   0,III,  0,63  |                byle tylko był racjonalnie i humanitarnie koordynowany -
2412 KDK,   0,III,  0,63  |                   zaostrzenia, a nawet tu i ówdzie do pogorszenia się
2413 KDK,   0,III,  0,63  |           położenia społecznego słabszych i do wzgardy ubogich. Podczas
2414 KDK,   0,III,  0,63  |              rozwiniętych, żyją wystawnie i trwonią majątek. Zbytek
2415 KDK,   0,III,  0,63  |                   trwonią majątek. Zbytek i nędza sąsiadują ze sobą.
2416 KDK,   0,III,  0,63  |            działania z własnej inicjatywy i na własną odpowiedzialność,
2417 KDK,   0,III,  0,63  |            znajdują się w warunkach życia i pracy niegodnych osoby ludzkiej. ~
2418 KDK,   0,III,  0,63  |              braku równowagi gospodarczej i społecznej dają się zauważyć
2419 KDK,   0,III,  0,63  |                   rolnictwem a przemysłem i usługami, a także między
2420 KDK,   0,III,  0,63  |          zwiększone możliwości techniczne i gospodarcze, jakimi rozporządza
2421 KDK,   0,III,  0,63  |        rozporządza świat dzisiejszy, mogą i powinny poprawić ten nieszczęsny
2422 KDK,   0,III,  0,63  |                   zmiany sposobu myślenia i życiowej postawy. W tym
2423 KDK,   0,III,  0,63  |           rozsądek zasady sprawiedliwości i słuszności, dotyczące zarówno
2424 KDK,   0,III,  0,63  |                  zarówno życia osobistego i społecznego, jak i życia
2425 KDK,   0,III,  0,63  |             osobistego i społecznego, jak i życia międzynarodowego.
2426 KDK,   0,III,  1,64  |                   wzrost produkcji rolnej i przemysłowej oraz przez
2427 KDK,   0,III,  1,64  |              wzrastającej liczby ludności i zaspokoić rosnące wymagania
2428 KDK,   0,III,  1,64  |       wynalazczości, starania o tworzenie i rozbudowę przedsiębiorstw,
2429 KDK,   0,III,  1,64  |              usprawnienie metod produkcji i rzetelne wysiłki ludzi zatrudnionych
2430 KDK,   0,III,  1,64  |                 ale służenie człowiekowi, i to całemu człowiekowi, z
2431 KDK,   0,III,  1,64  |                 jego potrzeb materialnych i wymogów jego życia umysłowego,
2432 KDK,   0,III,  1,64  |          umysłowego, moralnego, duchowego i religijnego - służenie,
2433 KDK,   0,III,  1,64  |           powtarzamy, każdemu człowiekowi i każdej zbiorowości ludzkiej
2434 KDK,   0,III,  1,64  |               ludzkiej jakiejkolwiek rasy i w jakiejkolwiek części świata.
2435 KDK,   0,III,  1,64  |                  się wedle własnych metod i praw, ale w granicach porządku
2436 KDK,   0,III,  1,65  |           podlegać kierownictwu człowieka i nie powinno się pozostawiać
2437 KDK,   0,III,  1,65  |         spontaniczne inicjatywy jednostek i wolnych zrzeszeń były zestrajane
2438 KDK,   0,III,  1,65  |                  zrzeszeń były zestrajane i organicznie powiązane z
2439 KDK,   0,III,  1,65  |                   koniecznych reform, jak i te, które lekceważą podstawowe
2440 KDK,   0,III,  1,65  |                podstawowe prawa jednostek i zrzeszeń na rzecz organizacji
2441 KDK,   0,III,  1,65  |                  pamiętać, że jest prawem i obowiązkiem każdego - co
2442 KDK,   0,III,  1,66  |                się zadość sprawiedliwości i słuszności, usilnie należy
2443 KDK,   0,III,  1,66  |                 zachowaniu praw jednostek i cech wrodzonych każdego
2444 KDK,   0,III,  1,66  |                 jak najprędzej istniejące i często narastające ogromne
2445 KDK,   0,III,  1,66  |                 dyskryminacja jednostkowa i społeczna. Także w wielu
2446 KDK,   0,III,  1,66  |              podnoszeniu wydajności gleby i zbycie produktów, jak i
2447 KDK,   0,III,  1,66  |                   i zbycie produktów, jak i przez wdrażanie ich do konieczności
2448 KDK,   0,III,  1,66  |           konieczności wprowadzania zmian i ulepszeń oraz osiągania
2449 KDK,   0,III,  1,66  |               rolnictwie. ~Sprawiedliwość i słuszność wymaga też, żeby
2450 KDK,   0,III,  1,66  |          kształtowały, by życie jednostek i ich rodzin nie stawało się
2451 KDK,   0,III,  1,66  |                  nie stawało się niepewne i zdane na łaskę losu. Jeśli
2452 KDK,   0,III,  1,66  |            dyskryminacji w zakresie pracy i płacy. Ponadto wszyscy,
2453 KDK,   0,III,  1,66  |                 produkcji, lecz za osoby, i niech im okazują pomoc w
2454 KDK,   0,III,  1,66  |            sprowadzeniu do siebie rodziny i zdobyciu przyzwoitego mieszkania,
2455 KDK,   0,III,  1,66  |                sprawach gospodarczych jak i w nowych formach społeczeństwa
2456 KDK,   0,III,  1,66  |               każdy znalazł wystarczającą i odpowiednią dla siebie pracę
2457 KDK,   0,III,  1,66  |                  wyszkolenia technicznego i zawodowego i żeby zabezpieczone
2458 KDK,   0,III,  1,66  |                 technicznego i zawodowego i żeby zabezpieczone zostały
2459 KDK,   0,III,  1,66  |       zabezpieczone zostały warunki życia i godność człowieka, zwłaszcza
2460 KDK,   0,III,  2,67  |                KDK 67. (Praca jej warunki i wypoczynek). Praca ludzka,
2461 KDK,   0,III,  2,67  |                 która polega na tworzeniu i wymianie nowych dóbr lub
2462 KDK,   0,III,  2,67  |                swoje piętno na przyrodzie i poddaje ją swojej woli;
2463 KDK,   0,III,  2,67  |         zwyczajnie utrzymuje własne życie i swoich najbliższych. Łączy
2464 KDK,   0,III,  2,67  |                Łączy się ze swoimi braćmi i służy im, może praktykować
2465 KDK,   0,III,  2,67  |                praktykować szczerą miłość i współdziałać w doskonaleniu
2466 KDK,   0,III,  2,67  |               środki na zapewnienie sobie i rodzinie godnego stanu materialnego,
2467 KDK,   0,III,  2,67  |                 społecznego, kulturalnego i duchowego stosownie do wykonywanych
2468 KDK,   0,III,  2,67  |                 od warunków zakładu pracy i z uwzględnieniem dobra wspólnego. ~
2469 KDK,   0,III,  2,67  |             byłoby rzeczą niesprawiedliwą i nieludzką tak układać i
2470 KDK,   0,III,  2,67  |                   i nieludzką tak układać i kierować tą współpracą,
2471 KDK,   0,III,  2,67  |                    Zdarza się zaś często, i to w naszych czasach, że
2472 KDK,   0,III,  2,67  |                 do potrzeb osoby ludzkiej i trybu jej życia, przede
2473 KDK,   0,III,  2,67  |                gdy chodzi o matki rodzin, i mając zawsze na względzie
2474 KDK,   0,III,  2,67  |                 mając zawsze na względzie i płeć, i wiek. Ponadto pracownicy
2475 KDK,   0,III,  2,67  |               zawsze na względzie i płeć, i wiek. Ponadto pracownicy
2476 KDK,   0,III,  2,67  |                rozwijania swych zdolności i osobowości właśnie przez
2477 KDK,   0,III,  2,67  |       odpowiedzialności wkładać swój czas i siły w wykonanie pracy,
2478 KDK,   0,III,  2,67  |               wystarczającym odpoczynkiem i czasem wolnym, tak by mogli
2479 KDK,   0,III,  2,67  |                 kulturalnemu, społecznemu i religijnemu. Przede wszystkim
2480 KDK,   0,III,  2,67  |            swobodnego rozwijania tych sił i uzdolnień, których być może
2481 KDK,   0,III,  2,68  |               Udział w przedsiębiorstwach i planowaniu całokształtu
2482 KDK,   0,III,  2,68  |                 osoby, czyli ludzie wolni i pełnosprawni, stworzeni
2483 KDK,   0,III,  2,68  |                  o sprawach gospodarczych i społecznych, od których
2484 KDK,   0,III,  2,68  |                  przyszły los pracowników i ich dzieci, trzeba, żeby
2485 KDK,   0,III,  2,68  |                   naprawdę reprezentowały i mogły przyczyniać się do
2486 KDK,   0,III,  2,68  |      wychowywaniem do życia ekonomicznego i społecznego, wzrastać będzie
2487 KDK,   0,III,  2,68  |                   wszyscy wedle zdolności i przydatności poczują się
2488 KDK,   0,III,  2,68  | współodpowiedzialni za postęp gospodarczy i społeczny całego przedsiębiorstwa
2489 KDK,   0,III,  2,68  |                   całego przedsiębiorstwa i za całe dobro wspólne. ~
2490 KDK,   0,III,  2,68  |                   między stronami, jednak i w dzisiejszych okolicznościach
2491 KDK,   0,III,  2,68  |                  celem obrony swoich praw i spełnienia słusznych żądań
2492 KDK,   0,III,  2,68  |        ostatecznym środkiem. Niech jednak i w tym wypadku poszukuje
2493 KDK,   0,III,  2,68  |               najprędzej drogi do rokowań i do podjęcia na nowo rozmów
2494 KDK,   0,III,  2,69  |                   użytek wszystkich ludzi i narodów, tak by dobra stworzone
2495 KDK,   0,III,  2,69  |                    by nie tylko jemu, ale i innym przynosiły pożytek.
2496 KDK,   0,III,  2,69  |                  wystarczającej dla niego i dla jego rodziny. Tak sądzili
2497 KDK,   0,III,  2,69  |              rodziny. Tak sądzili Ojcowie i Doktorowie Kościoła nauczając,
2498 KDK,   0,III,  2,69  |            obowiązek wspomagania ubogich, i to nie tylko z tego, co
2499 KDK,   0,III,  2,69  |            wszystkich, tak jednostki, jak i piastujących władzę, by
2500 KDK,   0,III,  2,69  |                   miarę swoich możliwości i nie szczędzili wydatków,