CHWAŁA TRÓJCY ŚWIĘTEJ W ŻYCIU KOŚCIOŁA

Audiencja generalna. 14 czerwca 2000

1. Pielgrzymując do pełnej komunii miłości z Bogiem, Kościół jawi się jako «lud zjednoczony jednością Ojca i Syna, i Ducha Świętego». To wspaniałe określenie św. Cypriana (De Orat. Dom., 23; por. Lumen gentium, 4), wprowadza nas w tajemnicę Kościoła, ustanowionego jako wspólnota zbawienia dzięki obecności Boga — Trójcy Świętej. Podobnie jak starożytny Lud Boży, jest on prowadzony w czasie swego nowego Wyjścia przez słup obłoku podczas dnia, zaś podczas nocy przez słup ognia, symbole stałej Bożej obecności. W tej perspektywie pragniemy rozważyć chwałę Trójcy Świętej, dzięki której Kościół jest jeden, święty, powszechny i apostolski.

2. Kościół jest przede wszystkim jeden. Ochrzczeni są bowiem zjednoczeni w sposób tajemniczy z Chrystusem i stanowią Jego Mistyczne Ciało dzięki Duchowi Świętemu. Jak stwierdza Sobór Watykański II, «największym wzorem i zasadą tej tajemnicy jest jedność Boga Ojca i Syna w Duchu Świętym w Troistości Osób» (Unitatis redintegratio, 2). Nawet jeżeli na przestrzeni dziejów owa jedność przeszła bolesną próbę wielu podziałów, jej niewyczerpane źródło trynitarne pobudza Kościół do coraz głębszego przeżywania tej koinonii lub komunii, którą jaśniała pierwsza wspólnota jerozolimska (por. Dz 2, 42; 4, 32).

Z tej perspektywy czerpie światło dialog ekumeniczny, wszyscy chrześcijanie zdają sobie bowiem sprawę z trynitarnego fundamentu komunii: «Koinonia jest dziełem Bożym i ma charakter wybitnie trynitarny. W chrzcie znajdujemy punkt wyjścia do inicjacji trynitarnej koinonii dzięki wierze, przez Chrystusa, w Duchu Świętym. (...) Środkami, których Duch dostarczył dla podtrzymania koinonii są Słowo, posługa, sakramenty i charyzmaty» (Perspektywy koinonii, Sprawozdanie z III pięciolecia, 1985-89, dialogu między katolikami i zielonoświątkowcami, n. 31). W tej kwestii Sobór przypomina wszystkim wiernym, że «im mocniejszą więzią będą zespoleni z Ojcem, Słowem i Duchem, tym głębiej i łatwiej potrafią pomnażać wzajemne braterstwo» (Unitatis redintegratio, 7).

3. Kościół jest również święty. W języku biblijnym pojęcie «święty», zanim zacznie oznaczać świętość moralną i egzystencjalną wiernych, nawiązuje do uświęcenia, jakiego dokonuje Bóg przez wybór i łaskę, którą ofiarowuje swemu ludowi. Tak więc to obecność Boża «uświęca w prawdzie» wspólnotę wierzących (por. J 17, 17. 19).

Najwyższy znak tej obecności stanowi liturgia, będąca epifanią uświęcenia Ludu Bożego. Mamy w niej eucharystyczną obecność Ciała i Krwi Pańskiej, ale i również «naszą 'Eucharystię', czyli nasze dziękczynienie Bogu, uwielbienie za to, że nas odkupił swoją śmiercią i przez swoje zmartwychwstanie dał nam uczestnictwo w życiu nieśmiertelnym. Kult ten, oddawany Przenajświętszej Trójcy: Ojcu, Synowi i Duchowi Świętemu, towarzyszy i przenika przede wszystkim sprawowanie liturgii eucharystycznej. Winien on jednak wypełniać wnętrza świątyń» i życie Kościoła (Dominicae coenae, 3). I właśnie «gdy łączymy się ze sobą we wzajemnej miłości i w jednej chwale Trójcy Przenajświętszej, odpowiadamy najgłębszemu powołaniu Kościoła i uczestniczymy w przedsmaku liturgii doskonałej chwały» (Lumen gentium, 51).

4. Kościół jest powszechny, posłany do głoszenia Chrystusa na całym świecie w nadziei, że władcy narodów połączą się z ludem Boga Abrahama (por. Ps 47 [46]

, 10; Mt 28, 19). Jak stwierdza Sobór Watykański II, «Kościół pielgrzymujący jest misyjny ze swej natury, ponieważ swój początek bierze wedle planu Ojca z posłania (ex missione) Syna i z posłania Ducha Świętego. Plan ten zaś wypływa 'ze źródła miłości', czyli z miłości Boga Ojca. On to, będąc Początkiem bez początku, z którego rodzi się Syn, a przez Syna pochodzi Duch Święty, stwarzając nas dobrowolnie w swej niezmiernej i pełnej miłosierdzia łaskawości i powołując łaskawie do uczestnictwa z sobą w życiu i chwale, rozlewa hojnie swą boską dobroć i rozlewać jej nie przestaje, tak żeby będąc Stwórcą wszystkiego, stał się ostatecznie 'wszystkim we wszystkich' (1 Kor 15, 28), osiągając równocześnie i własną chwałę i naszą szczęśliwość» (Ad gentes, 2).

5. Kościół jest również apostolski. Zgodnie z poleceniem Chrystusa, apostołowie muszą iść i nauczać wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego, ucząc je zachowywać wszystko, co im przykazał (por. Mt 28, 19-20). Misja ta rozszerza się na cały Kościół, który poprzez Słowo żywe, jaśniejące blaskiem i skuteczne za sprawą Ducha Świętego i sakramentów «dopełnia (...) plan Boży, któremu Chrystus w posłuszeństwie i miłości służy ku chwale Ojca, który Go posłał, aby cały rodzaj ludzki utworzył jeden Lud Boży, zrósł się w jedno Ciało Chrystusa i scalił się w budowie jednej świątyni Ducha Świętego» (Ad gentes, 7).

Jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół jest Ludem Bożym, ciałem Chrystusa i świątynią Ducha Świętego. Te trzy obrazy biblijne ukazują w jasny sposób trynitarny wymiar Kościoła. W wymiarze tym odnajdują się wszyscy uczniowie Chrystusa, powołani do coraz głębszego przeżywania go w coraz żywszej komunii. Ekumenizm odnajduje w odniesieniu do Trójcy Świętej mocną podstawę, ponieważ Duch «jednoczy wiernych z Chrystusem, pośrednikiem wszelkich darów zbawienia, i pozwala im — dzięki Niemu — mieć dostęp do Ojca, którego w tym samym Duchu mogą nazywać Abba, Ojcze» (Komisja Wspólna Kościoła Katolickiego i Światowej Federacji Luterańskiej, Kościół i usprawiedliwienie, 64). W Kościele odnajdujemy więc wspaniałą epifanię trynitarnej chwały. Przyjmijmy zatem słowa św. Ambrożego, który wzywa nas: «Powstań ty, który leżałeś, aby spać. (...) Powstań i spiesz do Kościoła: Tu jest Ojciec, tu jest Syn, tu jest Duch Święty» (In Lucam, VII).

Apel o zapewnienie ochrony prawnej uchodźcom

Pojutrze, 16 czerwca, liczne organizacje pozarządowe, działające na rzecz uchodźców, obchodzić będą Międzynarodowy Dzień Uchodźcy, natomiast 20 czerwca przypada doroczny Dzień Uchodźcy Afrykańskiego, obchodzony z inicjatywy Organizacji Jedności Afrykańskiej.

W duchu niedawnego Jubileuszu Migrantów pragnę podziękować wszystkim, którzy swoją działalnością służą milionom przymusowych migrantów, jakimi są uchodźcy i osoby ubiegające się o azyl. Do krajów, które muszą dopiero wprowadzić ustawy zapewniające ochronę prawną tym osobom, zwracam się w Roku Jubileuszowym z naglącym apelem, aby jak najszybciej podjęły stosowne kroki w tym kierunku.

Do Polaków uczestniczących w audiencji generalnej:

Kościół jest Ludem Bożym zespolonym jednością Ojca, Syna i Ducha Świętego. To wspaniałe wyrażenie, określenie Kościoła, które pochodzi od św. Cypriana, przypomniał Sobór Watykański II w Lumen gentium. My dzisiaj do niego nawracamy w naszym rozważaniu. Kościół ma w sobie, niesie niejako w sobie, tajemnicę trynitarną. Pochodzi od Ojca przez Syna w Duchu Świętym i za sprawą Syna w Duchu Świętym prowadzi nas do Ojca. W ten sposób jest jednością. Jest w Trójcy Świętej zespolonym Ludem Bożym. Starajmy się żyć prawdą o Kościele w ten sposób prosty i głęboki wyrażoną.

Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!