EUCHARYSTIA NAJWYŻSZĄ ZIEMSKĄ CELEBRACJĄ «CHWAŁY»

Audiencja generalna. 27 IX 2000

1. Według wskazań zawartych w Tertio millennio adveniente obecny rok jubileuszowy, w którym uroczyście obchodzimy pamiątkę Wcielenia, powinien być rokiem «głęboko eucharystycznym» (n. 55). Dlatego też, po rozważeniu chwały Trójcy Świętej jaśniejącej na drodze człowieka, zaczynamy katechezę o wielkiej i zarazem pokornej celebracji chwały Bożej, jaką jest Eucharystia. Wielkiej — ponieważ jest zasadniczym wyrazem obecności Chrystusa pośród nas «przez wszystkie dni, aż do skończenia świata» (Mt 28, 20); pokornej — ponieważ wyraża się poprzez proste i codzienne znaki chleba i wina, zwyczajnego pokarmu i napoju w ziemi Jezusa i w wielu innych krajach. W tę codzienność pokarmów Eucharystia wnosi nie tylko obietnicę, ale i «rękojmię» przyszłej chwały: futurae gloriae nobis pignus datur (św. Tomasz z Akwinu, Officium de festo Corporis Christi). Aby pojąć wielkość misterium eucharystycznego, pragniemy rozważyć dzisiaj temat Bożej chwały i Bożego działania w świecie, wyrażających się zarówno w wielkich wydarzeniach zbawienia, jak i ukrytych pod skromnymi znakami, widocznymi jedynie dla oczu wiary.

2. W Starym Testamencie hebrajskie słowo kabôd określa objawienie się chwały Bożej i obecność Boga w dziejach i stworzeniu. Chwała Pana jaśnieje na górze Synaj, w miejscu objawienia Słowa Bożego (por. Wj 24, 16). Obecna jest nad Namiotem Spotkania oraz w liturgii Ludu Bożego pielgrzymującego na pustyni (por. Kpł 9, 23). Panuje w świątyni, miejscu — jak powiada psalmista — «gdzie przebywa Twoja chwała» (Ps 26 [25]

, 8). Okrywa niczym świetlana szata (por. Iz 60, 1) cały naród wybrany: także św. Paweł jest świadomy, że «do Izraelitów należą przybrane synostwo i chwała, przymierza» (Rz 9, 4).

3. Ta chwała Boża, objawiająca się w sposób szczególny Izraelowi, obecna jest w całym wszechświecie, jak obwieszczają serafini w momencie powołania Izajasza: «Święty, Święty, Święty jest Pan Zastępów. Cała ziemia pełna jest Jego chwały» (Iz 6, 3). Co więcej, Pan objawia swą chwałę wszystkim ludom, jak czytamy w Psałterzu: «wszystkie ludy widzą Jego chwałę» (Ps 97 [96]

, 6). Tak więc światło chwały ma charakter powszechny, dlatego też cała ludzkość może odkryć obecność Bożą we wszechświecie.

Zwłaszcza w Chrystusie dokonuje się to odkrycie, ponieważ jest On «odblaskiem (...) chwały» Bożej (Hbr 1, 3). Dokonuje się ono również dzięki Jego dziełom, jak poświadczają słowa ewangelisty Jana o znaku w Kanie Galilejskiej: Chrystus «objawił swoją chwałę i uwierzyli w Niego Jego uczniowie» (J 2, 11). Jest On odblaskiem Bożej chwały dzięki swemu słowu, które jest słowem Bożym: «Ja im przekazałem Twoje słowo», mówi Jezus do Ojca; «chwałę, którą Mi dałeś, przekazałem im» (J 17, 14. 22). W sposób bardziej radykalny Chrystus objawia chwałę Bożą przez swoje człowieczeństwo przyjęte we Wcieleniu: «Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas. I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca, pełen łaski i prawdy» (J 1, 14).

4. Ziemskie objawienie Bożej chwały osiąga swój szczyt podczas Paschy, która zwłaszcza w pismach Janowych i Pawłowych ujmowana jest jako uwielbienie Chrystusa po prawicy Ojca (por. J 12, 23; 13, 31; 17, 1; Flp 2, 6-11; Kol 3, 1; 1 Tm 3, 16). Misterium paschalne, «przez które Bóg otrzymuje doskonałą chwałę» (Sacrosanctum Concilium, 7), uobecnia się na wieki w Ofierze Eucharystycznej, pamiątce śmierci i zmartwychwstania powierzonej przez Chrystusa Kościołowi, swej umiłowanej Oblubienicy (por. tamże, 47). Przez polecenie: «to czyńcie na moją pamiątkę!» (Łk 22, 19), Jezus zapewnia obecność chwały paschalnej dzięki wszystkim celebracjom eucharystycznym, które naznaczą bieg ludzkich dziejów. «Poprzez Świętą Eucharystię wydarzenie Chrystusowej Paschy rozprzestrzenia się na cały Kościół. (...) Przez komunię Ciała i Krwi Chrystusa w wiernych wzrasta owo tajemnicze przebóstwienie, które sprawia, że za sprawą Ducha Świętego mieszkają w Synu jako dzieci Ojca» (Jan Paweł II i Moran Mar Ignatius Zakka I Iwas, Wspólna Deklaracja, 23 czerwca 1984 r., n. 6: «L'Osservatore Romano», wyd. polskie, n. 6/1984, s. 6).

5. Niewątpliwie najwyższa forma uwielbienia chwały Bożej urzeczywistnia się dziś w liturgii. «Ponieważ śmierć Chrystusa na krzyżu i Jego zmartwychwstanie stanowią treść codziennego życia Kościoła i rękojmię Jego odwiecznej Paschy, pierwszym celem liturgii jest prowadzić nas wytrwale na drogę paschalną przetartą przez Chrystusa, na której godzimy się umrzeć, by wkroczyć w życie» (List apostolski Vicesimus quintus annus, 6). To zadanie realizuje się przede wszystkim w liturgii eucharystycznej, która uobecnia Paschę Chrystusa i przekazuje wiernym jej moc. Dlatego chrześcijański kult jest najbardziej żywym wyrazem spotkania chwały Bożej i uwielbienia, które rodzi się na ustach i w sercu człowieka. «Chwale Pana napełniającej przybytek» świątyni swą świetlaną obecnością (por. Wj 40, 34), powinno odpowiadać nasze «chwalenie Pana hojnym darem» (por. Syr 35, 7).

6. Jak przypomina nam św. Paweł, powinniśmy również chwalić Boga w naszym ciele, to znaczy w całym życiu, ponieważ nasze ciało jest świątynią Ducha Świętego, który w nas jest (por. 1 Kor 6, 19-20). W tej perspektywie można również mówić o kosmicznym uwielbieniu Bożej chwały. Świat stworzony, «tak często jeszcze zniekształcony przez egoizm i zachłanność», ma w sobie «eucharystyczny potencjał»: «jest on przeznaczony do tego, by być wywyższony w Eucharystii Pana, w Jego tajemnicy Paschy obecnej w ofierze ołtarza» (Orientale Lumen, 11). Wówczas ku chwale Pana, która unosząc się wszędzie, «sięga ponad niebiosa» (Ps 113 [112]

, 4) i opromienia wszechświat, popłynie jednomyślne, chóralne uwielbienie stworzenia, tak aby «we wszystkim był uwielbiony Bóg przez Jezusa Chrystusa. Jemu chwała i moc na wieki wieków! Amen» (1 P 4, 11).

Do Polaków uczestniczących w audiencji generalnej:

Życzę wam, ażeby Pan Bóg odbierał chwałę swoją na polskiej ziemi, na każdym miejscu polskiej ziemi. Żeby odbierał chwałę swoją szczególnie w Kościele, w Kościele, który się wyraża poprzez Eucharystię. To jest najwyższy na tej ziemi możliwy wyraz chwały Bożej — paschalna Ofiara Chrystusa pod postacią chleba i wina. I wszystkim wam życzę błogosławieństwa Bożego na nowy rok szkolny. Szczęść Boże!