EUCHARYSTIA JAKO «SACRIFICIUM
LAUDIS»
1. «Przez Chrystusa, z Chrystusem i
w Chrystusie Tobie, Boże, Ojcze wszechmogący, w jedności Ducha
Świętego wszelka cześć i chwała przez wszystkie wieki
wieków». Ta proklamacja chwały trynitarnej kończy
modlitwę Kanonu każdej liturgii eucharystycznej. Eucharystia jest
bowiem doskonałą «ofiarą czci», najwyższą formą
uwielbienia wznoszącego się z ziemi do nieba; uczestnicząc w tym
«źródle i zarazem szczycie całego życia chrześcijańskiego,
(synowie Boży) składają Bogu boską Żertwę
ofiarną, a wraz z Nią samych siebie» (por. Lumen gentium, 11).
W Nowym Testamencie List do Hebrajczyków poucza nas, że liturgia
chrześcijańska ofiarowana jest przez «arcykapłana:
świętego, niewinnego, nieskalanego, oddzielonego od
grzeszników, wywyższonego ponad niebiosa», który
złożył jedyną ofiarę raz na zawsze, «ofiarując
samego siebie» (Hbr 7, 26-27). «Przez niego więc — czytamy w Liście —
składajmy Bogu ofiarę czci ustawicznie» (Hbr 13, 15). Pragniemy
dziś omówić pokrótce temat ofiary i temat czci: dwa
tematy związane z Eucharystią — sacrificium laudis.
2. W Eucharystii przede wszystkim
uobecnia się ofiara Chrystusa. Jezus jest rzeczywiście obecny pod
postaciami chleba i wina, jak sam nas o tym zapewnia: «to jest Ciało moje.
(...) to jest moja Krew» (Mt 26, 26-28). Jednakże Chrystus obecny w
Eucharystii jest już Chrystusem uwielbionym, który ofiarował
samego siebie na krzyżu w Wielki Piątek. To właśnie podkreślają
słowa wypowiedziane przez Niego nad kielichem z winem: «to jest moja Krew
Przymierza, która za wielu będzie wylana» (Mt 26, 28; por. Mk 14,
24; Łk 22, 20). Rozważając te słowa na tle ich kontekstu
biblijnego, możemy dostrzec dwie znamienne aluzje. Pierwszą z nich
stanowią słowa «Krew wylana», które zgodnie z językiem
biblijnym (por. Rdz 9, 6) są synonimem gwałtownej śmierci. Druga
to uściślenie «za wielu», odnoszące się do tych, za
których została przelana Krew. Wzmianka ta zwraca naszą
uwagę na tekst o zasadniczym znaczeniu dla chrześcijańskiego
odczytania Pisma Świętego — na czwartą pieśń Izajasza:
Sługa Pański, «siebie na śmierć ofiarując»,
«poniósł grzechy wielu» (Iz 53, 12; por. Hbr 9, 28; 1 P 2, 24).
3. Ten sam wymiar ofiarniczy i
odkupieńczy Eucharystii wyrażają słowa Jezusa wypowiedziane
nad chlebem podczas Ostatniej Wieczerzy, jak przekazuje tradycja zapisana przez
św. Łukasza i św.
Pawła: «To jest Ciało moje, które za was będzie wydane» (Łk
22, 19; por. 1 Kor 11, 24). Również w tym przypadku mamy nawiązanie
do ofiarniczego daru Sługi Pańskiego, zgodnie ze wspomnianym już
fragmentem z Izajasza (53, 12): «Siebie na śmierć ofiarował
(...). On poniósł grzechy wielu, i oręduje za przestępcami».
«Eucharystia jest nade wszystko świętą ofiarą: ofiarą
Odkupienia i tym samym ofiarą Nowego Przymierza, jak wierzymy i jak wyraźnie
wyznają Kościoły Wschodnie: Ofiara dzisiejsza — twierdzi od wieków
Kościół grecki (podczas Synodu Konstantynopolitańskiego
przeciw Soterykowi 1156-1157) — jest tą samą ofiarą, którą
kiedyś złożyło Jednorodzone Słowo Wcielone, i przez
Nie jest składana (tak dziś jak i kiedyś) będąc tą
samą i jedyną ofiarą» (List apostolski Dominicae Coenae,
9: «L'Osservatore Romano», wyd. polskie, n. 3/1980, s. 11).
4. Eucharystia jako ofiara Nowego
Przymierza stanowi rozwinięcie i dopełnienie Przymierza zawartego na
Synaju, kiedy Mojżesz połową krwi ofiary całopalnej skropił
ołtarz, symbol Boga, a drugą połową zgromadzenie synów
Izraela (por. Wj 24, 5-8). Ta «krew przymierza» łączyła głęboko
Boga i człowieka więzią solidarności. Dzięki
Eucharystii osiągamy pełną wewnętrzną więź,
spotkanie Boga z człowiekiem osiąga swój szczyt. Wypełnia
się wówczas «nowe przymierze» zapowiedziane przez Jeremiasza (por.
31, 31-34): przymierze w duchu i sercu, które wysławia List do
Hebrajczyków, biorąc właśnie za punkt wyjścia
wyrocznię proroka i wiążąc go z jedyną i ostateczną
ofiarą Chrystusa (por. Hbr 10, 14-17),
5. Możemy teraz wyjaśnić
następną prawdę: Eucharystia jest ofiarą uwielbienia.
Nastawiona zasadniczo na pełną komunię między Bogiem i człowiekiem,
«eucharystyczna ofiara jest źródłem i szczytem całego
kultu Kościoła i całego życia chrześcijańskiego.
W tej ofierze dziękczynienia, przebłagania, prośby i uwielbienia
wierni uczestniczą pełniej, kiedy nie tylko ofiarują Ojcu całym
sercem, w jedności z kapłanem, świętą ofiarę, a w
niej samych siebie, lecz otrzymują również tę samą
ofiarę w sakramencie» (Święta Kongregacja Rytów, Eucharisticum
Mysterium, 3 e).
Jak mówi samo greckie słowo,
Eucharystia jest «dziękczynieniem»; Syn Boży łączy się
w niej z odkupioną ludzkością w hymnie wdzięczności i
chwały. Przypomnijmy, że hebrajskie słowo todah, tłumaczone
jako «cześć», oznacza również «dziękczynienie».
Ofiara czci była ofiarą dziękczynienia (por. Ps 50 [49]
, 14. 23). Podczas Ostatniej Wieczerzy
Jezus, ustanawiając Eucharystię, oddał chwałę Ojcu
(por. Mt 26, 26-27 i teksty paralelne); stąd bierze się nazwa tego
sakramentu.
6. «W Ofierze eucharystycznej całe
stworzenie umiłowane przez Boga zostaje przedstawione Ojcu przez śmierć
i zmartwychwstanie Chrystusa» (KKK, 1359). Jednocząc się z ofiarą
Chrystusa, w Eucharystii Kościół wyraża cześć
całego stworzenia. W odpowiedzi na to każdy wierny powinien ofiarować
swe życie, swoje «ciało» — jak mówi św. Paweł — na «ofiarę żywą, świętą, Bogu przyjemną»
(Rz 12, 1), w pełnej komunii z Chrystusem. W ten sposób jedno wspólne
życie jednoczy Boga z człowiekiem, ukrzyżowanego i zmartwychwstałego
dla wszystkich Chrystusa z uczniem powołanym, by oddać się Mu całkowicie.
Tę głęboką komunię
miłości opiewa francuski poeta Paul Claudel, który wkłada
w usta Chrystusa następujące słowa: «Przyjdź do Mnie tam,
gdzie Ja jestem, w tobie samym, / a dam ci klucze życia. / Tam, gdzie Ja
jestem, tam od wieków / tkwi sekret twych początków... /
(...) Gdzież są twe ręce, jeżeli nie są moimi? / Gdzież
są twe stopy, jeśli nie zostały przybite do tego samego krzyża?
/ Umarłem i zmartwychwstałem raz na zawsze! Jesteśmy bardzo
blisko siebie / (...). Jak odłączyć cię ode mnie, / byś
nie rozdarł mi serca?» (La Messe la-bas).
Do Polaków
uczestniczących w audiencji generalnej:
Wszystkim życzę,
ażeby ta pielgrzymka przyniosła jak najobfitsze owoce Wielkiego
Jubileuszu Bożego Odkupienia. Szczęść Boże wszystkim
pielgrzymom i pozdrowienia dla wszystkich rodaków w kraju i na świecie.
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
|