|
1. «Bądź
błogosławiony, o Panie, Boże ojca naszego, Izraela» (1 Krn 29,
10). Ta żarliwa pieśń uwielbienia, która według
Pierwszej Księgi Kronik wyszła z ust Dawida, pozwala nam
przeżyć na nowo wielką radość, z jaką
wspólnota Starego Przymierza przyjęła rozpoczęcie
przygotowań do budowy świątyni, owocu połączonych
wysiłków króla i wielu innych, którzy ofiarnie z nim
współdziałali. Prześcigali się oni niemal w
wielkoduszności, ponieważ wymagała tego budowla, która
nie była przeznaczona «dla człowieka (...), ale dla Pana Boga» (1 Krn
29, 1).
Opisując po wiekach to
wydarzenie, kronikarz stara się odtworzyć uczucia Dawida i
całego ludu, ich radość i podziw dla tych, którzy
wnieśli wkład we wspólne dzieło: «Lud radował
się ze swych ofiar dobrowolnych, albowiem ze szczerego serca okazywali
hojność w darach dla Pana; także król Dawid bardzo
się radował» (1 Krn 29, 9).
2. W takim kontekście
powstał Kantyk. Poświęca on jednak tylko kilka słów
zadowoleniu ludzi i chwilę potem stawia w centrum uwagi chwałę
Bożą: «Panie, (...) Twoja jest wielkość (...). Władza królewska
należy do Ciebie». Kiedy tworzymy dzieła dla Pana, pojawia się zawsze
wielka pokusa, by skupić uwagę na samych sobie, jak gdybyśmy
byli wierzycielami Boga. Dawid natomiast przypisuje wszystko Panu. To nie
człowiek, dzięki swej inteligencji i sile, jest pierwszym
twórcą tego, co się dokonało, lecz sam Bóg.
W ten sposób Dawid
wyraża głęboką prawdę, że wszystko jest
łaską. W pewnym sensie to, co zostało oddane na budowę
świątyni, stanowi jedynie zwrot — i to znikomej części —
tego wszystkiego, co Izrael otrzymał wraz z bezcennym darem przymierza
zawartego przez Boga z przodkami. Zgodnie z tą samą logiką Dawid
mówi, że wszystkie swoje sukcesy zarówno militarne, jak
polityczne i ekonomiczne zawdzięcza Bogu. Wszystko pochodzi od Niego!
3. Stąd bierze się
kontemplacyjny duch owych wersetów. Wydaje się, że autorowi
Kantyku brakuje słów, by opisać wielkość i moc Boga.
Widzi w Nim nade wszystko szczególne ojcostwo okazane Izraelowi, «ojcu
naszemu». Oto pierwszy powód, by wielbić Boga «po wszystkie wieki».
Odczytując te słowa w
duchu chrześcijańskim, powinniśmy pamiętać, że
owo ojcostwo objawiło się w pełni we wcieleniu Syna Bożego.
On, i tylko On może zwracać się do Boga, nazywając Go
poufale i we właściwym sensie tego słowa «Abba» (Mk 14, 36). A
jednocześnie poprzez dar Ducha Świętego my także
uczestniczymy w Jego synostwie, stając się «synami w Synu».
Błogosławieństwo Boga Ojca dla starożytnego Izraela zyskuje
dla nas szczególną głębię, którą
ukazał nam Jezus, gdy nauczył nas nazywać Boga «Ojcem naszym».
4. Spojrzenie biblijnego autora
rozszerza się następnie i obejmuje już nie tylko historię
zbawienia, ale cały wszechświat, by kontemplować
wielkość Boga Stwórcy: «wszystko, co jest na niebie i ziemi,
Twoje jest, Panie». I dalej: «nawet ziemski monarcha jest Twoją
własnością». Podobnie jak w Psalmie 8 także w tym Kantyku
człowiek modlący się podnosi głowę ku bezkresnym
niebiosom, potem z zachwytem ogarnia spojrzeniem ogrom ziemi i widzi, że
nad tym wszystkim panuje Stwórca. Jak wyrazić chwałę
Bożą? Słowa mnożą się w mistycznym uniesieniu:
wielkość, moc, sława, majestat, chwała, a dalej jeszcze
siła i potęga. Wszystko, co piękne i wielkie w życiu
człowieka, jest zasługą Tego, który stanowi
źródło wszystkiego i wszystkim rządzi. Człowiek wie,
że wszystko, co posiada, to dar Boży, jak stwierdza Dawid w
następnych wersetach Kantyku: «Czymże ja jestem i czym jest lud
mój, żebyśmy Ci mogli ofiarować dobrowolnie te rzeczy?
Albowiem od Ciebie to wszystko pochodzi i co z ręki Twojej mamy, dajemy
Tobie» (1 Kor 29, 14).
5. Pojmując
rzeczywistość jako dar Boży, możemy zespolić uczucia
uwielbienia i wdzięczności wyrażone w Kantyku z autentyczną
duchowością «ofiarniczą», którą liturgia
chrześcijańska daje nam przeżywać zwłaszcza w liturgii
Eucharystii. Widoczne jest to w dwuczęściowej modlitwie, odmawianej
przez kapłana przy ofiarowaniu chleba i wina, które mają
się stać Ciałem i Krwią Chrystusa: «dzięki Twojej
hojności otrzymaliśmy chleb, który jest owocem ziemi i pracy
rąk ludzkich; Tobie go przynosimy, aby stał się dla nas chlebem
życia». Modlitwa ta powtarzana jest przy ofiarowaniu wina. Podobną
postawę nakazuje przyjąć zarówno bizantyjska
Służba Boża, jak i starodawny Kanon Rzymski, kiedy w
eucharystycznej anamnezie wyraża świadomość, że
człowiek ofiarowuje Bogu rzeczy, które sam od Niego otrzymał.
6. Ta wizja Boga występuje w
Kantyku po raz ostatni w odniesieniu do ludzkiego doświadczenia bogactwa i
władzy. Obydwa te wymiary pojawiły się w chwili, gdy Dawid
wydawał rozporządzenia, by zbudować świątynię. On
sam mógł wówczas ulec pokusie, która zagraża
wszystkim: pokusie postępowania w taki sposób, jakby się
było absolutnym panem tego, co się posiada, i jakby to było
powodem do pychy i wywyższania się nad innych. Modlitwa zapisana w
tym Kantyku uświadamia człowiekowi na nowo, że jest «ubogim»,
który wszystko otrzymuje.
Królowie tego świata
są więc jedynie obrazem Bożego królowania: «Władza
królewska należy do Ciebie». Ludzie zamożni nie mogą
zapominać, skąd wzięły się ich dobra: «Bogactwo i
chwała od Ciebie pochodzą». Możni powinni zawsze uznawać,
że to Bóg «swoją ręką wywyższa i utwierdza
wszystko». Chrześcijanin ma odczytywać te słowa,
kontemplując z radością zmartwychwstałego Chrystusa,
uwielbionego przez Boga i postawionego «ponad wszelką
Zwierzchnością i Władzą, i Mocą, i Panowaniem (Ef 1,
21). Chrystus jest prawdziwym Królem wszechświata.
Z Republiki
Środkowoafrykańskiej docierają niepokojące wiadomości
o walkach toczących się w tym kraju, a zwłaszcza o bolesnej
próbie, jaką przechodzi stolica państwa Bangui.
Towarzyszę duchowo mieszkańcom tego regionu i proszę wszystkie
walczące ugrupowania, aby zaprzestały działań zbrojnych i
razem starały się odbudować w kraju klimat zgody.
Również was wzywam do wspólnej ze mną modlitwy w tych
intencjach, aby Bóg wzbudził w sercach pragnienie pokoju i
pojednania.
Zwracając się do
Polaków, których było na placu św. Piotra ok. 1 500,
Jan Paweł II pozdrowił wiele grup pielgrzymkowych, w tym grupę z
Polskiej Misji Katolickiej z Paryża (słuchacze i przyjaciele Radia
Maryja), a następnie dodał:
«Wszystkim życzę,
ażeby w duchu tego Psalmu, któryśmy dzisiaj rozważali,
mogli prowadzić życie według Serca Bożego, zwłaszcza w
czerwcu, miesiącu, który Sercu Bożemu szczególnie jest
poświęcony. Wszystkim tego życzę, zarówno tu
obecnym, jak i rodakom w kraju i na całym świecie. Niech będzie
pochwalony Jezus Chrystus!» Do uczestników sympozjum
poświęconego dzieciom przymuszanym do udziału w konfliktach
zbrojnych, odbywającego się w siedzibie Organizacji Narodów
Zjednoczonych w Nowym Jorku, Jan Paweł II skierował przesłanie
na ręce delegata sekretarza generalnego ONZ do spraw dzieci w konfliktach
zbrojnych Olara Otunnu. «Pamięć o zabitych — napisał Papież
— i ciągłe cierpienia tak wielu innych każą nam
dążyć wszelkimi siłami do położenia kresu wojnom.
Winniśmy uczynić wszystko, co możliwe, aby dopomóc
młodym ofiarom konflików powrócić do zdrowego i godnego
życia». Ojciec Święty podkreślił, że cała
wspólnota międzynarodowa winna zagwarantować wszystkim
dzieciom możliwość wzrastania w atmosferze szczęścia i
pokoju, aby i one mogły budować świat bardziej braterski i
solidarny.
|