100-glown | glowy-niema | niemo-pomna | pomoc-rzedz | rzezb-uzale | uzasa-zasta | zaste-zywoc
bold = Main text
Czesc, Rozdzial, Paragraf grey = Comment text
1 III,8 (99) | Sed. XXI (1929) pag. 290. ~100.
2 III,9 (100) | Tt 2, 12-13. ~101.
3 I,3 (42) | Cod. Iur. Can., c. 1012. ~43.
4 I,1 (21) | Cod. Iur. Can. c. 1013 par.1. ~22.
5 III,10 (101)| Ef 3, 15. ~102.
6 III,10 (102)| Conc. trid., sess. XXIV. ~103.
7 II,3 (64) | Cod. Iur. Can., cap. 1060. ~65.
8 II,1 (56) | Teologiczna, 2a, 2ae, Z. 108 A. 4 ad 2m. ~57.
9 II,3 (70) | Cod. Iur. Can., cc.1128 sqq. ~71.
10 III,3 (81) | cap. 4; Cod. Iur. Can., c. 1324. ~82.
11 III,2 (76) | Augustyn, Enarrat. in Ps. 143. ~77.
12 II,1 (51) | Cum occasione, die 31 Maii 1653, prop. 1. ~52.
13 I,2 (24) | Decr. S. Officii, 2 Mart. 1679, propos. 50. ~25.
14 I,3 (36) | Episc. Agriens. 11 Jul. 1789. ~37.
15 II,1 (52) | 24 Julii 1895, 21 Maii 1884. ~53.
16 II,1 (52) | Offic. 4 maii 1898, 24 Julii 1895, 21 Maii 1884. ~53.
17 II,1 (52) | Decr. S. Offic. 4 maii 1898, 24 Julii 1895, 21 Maii
18 II,1 (47) | Poenitent., 3 April., 3 Jun. 1916. ~48.
19 II,1 (48) | 15, 14; S. Off. 22 Nov. 1922. ~49.
20 III,1 (74) | Tomasz, Suma Teologiczna, 1a-2ae, Z. 91, A. 1-2. ~75.
21 I,2 (28) | Mt 22, 40. ~29.
22 III,8 (99) | Apost. Sed. XXI (1929) pag. 290. ~100.
23 II,1 (56) | Suma Teologiczna, 2a, 2ae, Z. 108 A. 4 ad 2m. ~
24 II,1 (56) | Suma Teologiczna, 2a, 2ae, Z. 108 A. 4 ad 2m. ~57.
25 II,1 (56) | 2a, 2ae, Z. 108 A. 4 ad 2m. ~57.
26 I,2 (29) | II, cap. VIII., q. 24. ~30.
27 I,2 (32) | Arcanum, 10 Febr. 1880. ~33.
28 I,3 (35) | lib. IX, c. 7, n. 12. ~36.
29 I,3 (36) | Agriens. 11 Jul. 1789. ~37.
30 I,3 (38) | concup., lib. I, cap. 10. ~39.
31 I,3 (40) | Conc. Trid., sess. XXIV. ~41.
32 I,3 (41) | Conc. Trid., sess. XXIV. ~42.
33 I,3 (42) | Cod. Iur. Can., c. 1012. ~43.
34 I,3 (43) | concup., lib. I, cap. 10. ~44.
35 II,0 (44) | Por. Mt 13, 25. ~45.
36 II,0 (45) | 2 Tm 4, 2-5. ~46.
37 II,0 (46) | Ef 5, 3. ~47.
38 II,1 (47) | 3 April., 3 Jun. 1916. ~48.
39 II,1 (48) | S. Off. 22 Nov. 1922. ~49.
40 II,1 (50) | Trident., sess. VI, cap. 11. ~51.
41 II,1 (51) | 31 Maii 1653, prop. 1. ~52.
42 II,1 (52) | Julii 1895, 21 Maii 1884. ~53.
43 II,1 (53) | et concupisc. cap. XV. ~54.
44 II,1 (54) | Por. Rz 3, 8. ~55.
45 II,1 (55) | Por. Rdz 4, 10. ~56.
46 II,1 (56) | 2ae, Z. 108 A. 4 ad 2m. ~57.
47 II,2 (57) | Wj 20, 14. ~58.
48 II,2 (58) | Mt 5, 28. ~59.
49 II,2 (59) | Hbr 13, 8. ~60.
50 II,2 (60) | Por. Mt 5, 18. ~61.
51 II,2 (61) | Mt 7, 27. ~62.
52 II,3 (62) | Arcanum, d. 10 Febr. 1880. ~63.
53 II,3 (63) | Por. Ef 5, 32; Hbr 13, 4. ~64.
54 II,3 (64) | Iur. Can., cap. 1060. ~65.
55 II,3 (65) | nuptiarum, lib I, Regularum). ~66.
56 II,3 (66) | Mt 19, 6. ~67.
57 II,3 (67) | Łk 16, 18. ~68.
58 II,3 (68) | Trid., sess. XXIV, c. 5. ~69.
59 II,3 (69) | Trid., sess. XXIV, c. 7. ~70.
60 II,3 (70) | Iur. Can., cc.1128 sqq. ~71.
61 II,3 (71) | Arcanum, 10 Febr. 1880. ~72.
62 II,3 (72) | Arcanum, 10 Febr. 1880. ~73.
63 II,3 (73) | Arcanum, 10 Febr. 1880. ~74.
64 III,1 (74) | 1a-2ae, Z. 91, A. 1-2. ~75.
65 III,1 (75) | Arcanum, 10 Febr. 1880. ~76.
66 III,2 (76) | Augustyn, Enarrat. in Ps. 143. ~77.
67 III,2 (77) | Rz 1, 24-26. ~78.
68 III,2 (78) | Jk 4, 6. ~79.
69 III,2 (79) | Por. Rz 7; Rz 8. ~80.
70 III,3 (80) | Vat., sess. III, cap. 2. ~81.
71 III,3 (81) | Cod. Iur. Can., c. 1324. ~82.
72 III,4 (82) | Dz 20, 28. ~83.
73 III,4 (83) | VIII, 32 spp.; Ga 5, 13. ~84.
74 III,4 (84) | Arcanum, 10 Febr. 1880. ~85.
75 III,5 (85) | controvers. II, cap. 6. ~86.
76 III,5 (86) | Por. 1 Tm 4, 14. ~87.
77 III,5 (87) | 2 Tm 1, 6-7. ~88.
78 III,6 (88) | Por. Ga 6, 8. ~89.
79 III,6 (89) | Por. Ef 4, 13. ~90.
80 III,6 (91) | 4, 2-3; por. Wj 20, 12. ~92.
81 III,7 (92) | Novarum, 15 Maii 1891. ~93.
82 III,7 (93) | Łk 10,7. ~94.
83 III,7 (94) | Por. Pwt 24, 14-15. ~95.
84 III,7 (95) | Novarum, 15 Maii 1891. ~96.
85 III,7 (96) | Mt 24, 35 sqq. ~97.
86 III,7 (97) | 1 J 3, 17. ~98.
87 III,8 (98) | Arcanum., 10 Febr. 1880. ~99.
88 III,9 | unikali i przede wszystkim, “abyśmy wyrzekłszy się bezbożności
89 III,8 (99) | Concord. Art. 34: Acta Apost. Sed. XXI (1929) pag.
90 II,1 (47) | św. Augustyn, De coniug. adult., lib. II, n.12; por. Rdz
91 Wst,3 | ciała, nie przemijającym afektem zmysłów i uczuć, lecz rozważnym
92 I,3 (36) | Pius VI Rescript, ad Episc. Agriens. 11 Jul. 1789. ~37.
93 I,3 | bardzo napisał do Biskupa w Agrii: “Wynika stąd jasno, powiada,
94 III,4 | dobranych ludzi świeckich Akcji Katolickiej, przez Nas tak
95 II,1,b | jest nauka św. Tomasza z Akwinu. Roztrząsając zagadnienie,
96 III,5 | przez nałożenie moich rąk. Albowiem nie dał nam Bóg ducha bojaźni,
97 II,1,a | jedna strona znosi raczej aniżeli popełnia grzech, zezwalając
98 II,3,b | według nauki Ewangelii i apostołów węzeł małżeński z powodu
99 II,3,a | wyniesione na taką wyżynę, że się Apostołowi przedstawia jako “Tajemnica
100 III,4 | i tłumacze Boskiej woli Apostołowie przekazali, a którą Kościół
101 Wst,1 | najwyższego, podnieść głos Swój Apostolski, aby owieczki, Nam powierzone
102 III,10 | waszej opiece powierzonego, Apostolskiego Błogosławieństwa. ~Dan w
103 Wst,1 | Rozglądając się bowiem z Apostolskiej Naszej strażnicy, razem
104 III,4 | upragnionej i zalecanej, ku pomocy apostolstwa hierarchicznego powołanych,
105 I,0 (10) | Encycl. Ad salutem, 20 Apr. 1930. ~11.
106 II,1 (47) | 8-10; S. Poenitent., 3 April., 3 Jun. 1916. ~48.
107 Intro | Braci Patriarchów, Prymasów, Arcybiskupów, Biskupów i innych Ordynariuszów,
108 III,4 | lecz często idokładnie argumentami jasnymi i ścisłymi, by prawdy
109 III,3 | słabości człowiek jako na tyleż argumentów, zwalniających go od obowiązku
110 III,8 (99) | Concord. Art. 34: Acta Apost. Sed. XXI (
111 III,3 | wolności rozumu czyli tzw. autonomii uwieść się nie dali. Nie
112 III,8 | ułomność łaską Bożą umacniał, a autorytetem tym jest Kościół, przez
113 I,3,b | wszystko, Bracia Czcigodni, z baczną uwagą i żywą wiarą rozważy,
114 III,3 | zniekształciłoby prawdę, gdyby jej badanie pozostawiono poszczególnym
115 II | strącające narody kulturalne na barbarzyński stopień jakichś tak szczepów
116 II,3,b | słowami Leona XIII kończyć będziemy, - “do obalenia potęgi społeczeństwa
117 III,5 | świętego Kardynała Roberta Bellarmina, który wraz z innymi wielkiej
118 III,5 (85) | św. Robert Bellarmine, De controversis, tom. III,
119 III,9 | abyśmy wyrzekłszy się bezbożności i żądz światowych, rozumnie
120 II | i małżonkom, pobożnym i bezbożnym, dorosłym i młodzieży; dla
121 Wst,1 | małżeństwa chrześcijańskiego albo bezczelnie jej przeczy albo też na
122 III,2 | tak iż dopuszczali się bezczeszczenia własnych ciał”; i dalej: “
123 III,4 | wolność synów Bożych83, bezecnej łatwości rozwodów trwałość
124 III,2 | wydał ich Bóg na pastwę bezecnych namiętności” 77. “Bóg sprzeciwia
125 II,2,a | dopuszczających fałszywe i wcale nie bezgrzeszne przyjaźnie z osobami trzecimi,
126 II,3,b | usunąć, gdy się w takich beznadziejnych wypadkach zezwala małżonkom
127 III,7 | szkody stąd wyniknąć mogą dla bezpieczeństwa publicznego, dla dobra i
128 III,7 | szczęście obywateli nie może być bezpieczne i trwać nietknięte, gdzie
129 III,4 | jednak uczą raczej sztuki bezpiecznego grzeszenia, niż cnoty czystego
130 II,1,b | Państwu nie przysługuje żadna bezpośrednia władza nad ciałem podwładnych.
131 II,1,b | pewne dążenia, odnoszące się bezpośrednio do przyrodzonego prawa człowieka
132 II,3,a | niedowiarstwa i zupełnej bezreligijności. Poza tym w mieszanych małżeństwach
133 II,3,b | których wychowanie będzie bezskuteczne z tego powodu, że zgorszone
134 II,1,a | urojone albo przesadne o bezwstydnych bowiem nie chcemy wcale
135 I,2,b | Katechizm Rzymski29, nazwać z bezwzględną słusznością najważniejszym
136 II,1,b | też żadnego tzw. prawa “bezwzględnej konieczności”, które by
137 III,7 | pamiętać powinni oulżeniu doli biednych rodzin, uważając to za jedno
138 III,7 | miłosierdzie uzupełniło, czego biednym nie wystarcza, by bogaci
139 III,7 | domowego z konieczności i biedy zarobkować musi; jeżeli
140 III,2 | świeckich nauk i wynalazków (jak biologii, nauki o dziedziczności
141 I,1,a | to jednak w pewien sposób biorą udział w pierwotnym małżeństwie
142 III,4 | Duch Święty ustanowił was biskupami, abyście kierowali Kościołem
143 III,9 | MAŁŻEŃSTWIE OGŁOSZĄ WIERNYM BISKUPI~To wszystko, cośmy tu z
144 II | ludzkiej. ~Jakżeż oni wszyscy błądzą! Jakże haniebnie uchybiają
145 III,2 | ludzkich zdobyczy; lecz błądzi, kto je uważa za wystarczające
146 I,2,a | małżeńska w całym zajaśniała blasku, powinno nawet poufałe pożycie
147 II,2,a | teraz do drugiego zespołu błędnych zapatrywań, do błędów przeciw
148 III,4 | w każdy godziwy sposób błędom przeciwstawiali prawdę,
149 II,1,a | Bożego nie pozostawiali w błędzie. Tym bardziej upominamy
150 I,2,c | ciała i z niebezpieczeństwem bliskiej jego zagłady. Gdy bowiem
151 III,6,b | b) Bliższe ~Do bliższego zaś przygotowania
152 I,1,a | dobrodziejstwem Bożym i błogosławieństwem małżeństwa jest dziecko,
153 III,9 | na tym świecie, oczekując błogosławionej nadziei i objawienia się
154 II,1,a | Janseniusza, które dobroć Boga bluźnierczo zaczepić się ośmieliło twierdzeniem: “
155 III,7 | biednym nie wystarcza, by bogaci zwłaszcza wspierali słabszych,
156 II | ludziom wszelkich warstw: bogatym iubogim, robotnikom i pracodawcom,
157 III,2 | poskromić nie zdoła, zanim przed Bogiem się nie ukorzy, dlatego
158 II,2,a | małżeństwa zadowolić nie mogą. Bogobojnych zatem małżonków surowe poglądy,
159 II,1,a | najwyższy na widok matki, w bohaterskim poświęceniu gotowej iść
160 III,10 | wątłych umacnia, słabych i bojaźliwych na duchu podnosi; niech
161 I,1,a | Wyniesie się ponad wszystkie bóle powołania swego macierzyńskiego,
162 III | ludzkiego o małżeństwie, bolejąc jednocześnie nad tym, że
163 Wst,1 | Wami, Czcigodni Bracia, z bólem serca stwierdzić musimy,
164 III,2 | Bogu się buntuje, odczuwa boleśnie wewnętrzną rozterkę, żarem
165 II | małżeńskiego, Wielebni Bracia, tym boleśniej przychodzi Nam patrzeć na
166 I,1,a | dziecię, już nie pamięta o bólu z powodu radości, że się
167 III,6,a | wyposażonemu przez Chrystusa, i w Boską naukę i w sakramenty, aby
168 III,3 | małżonkowie, chcąc zachować prawo Boskie, wystawieni są na ciężkie
169 II,3,a | małżeństwo takie także prawem Boskim jest zakazane” 64. Chociaż
170 Wst,3 | małżeństwo, związany jest Bożymi jego prawami i istotnymi
171 Intro | Bożej Papieża~do czcigodnych Braci Patriarchów, Prymasów, Arcybiskupów,
172 I,2,c | małoletnimi, którym dla braku dojrzałego sądu idoświadczenia
173 I,2,b | małżeństwa, byleby się go nie brało w ciaśniejszym zrozumieniu
174 III,7 | tego świata i widział, że brat jego cierpi niedostatek,
175 II,3,b | krzywoprzysięstwem. Stąd bredzi się, że należy koniecznie
176 II,1,a | albo duszpasterz jakiś - broń Boże - wiernych swoich w
177 II,1,a | powierzył zadanie nauczania i bronienia czystości i uczciwości obyczajów,
178 I,2,c | wolno obalić lub naruszyć budowy zasadniczej rodziny i prawa
179 III,7 | ustawodawstwie i przy układaniu budżetu pamiętać powinni oulżeniu
180 III,2 | Nauczyciel Narodów, “człowiek buntowniczej pożądliwości poskromić nie
181 III,2 | natomiast przeciw Bogu się buntuje, odczuwa boleśnie wewnętrzną
182 II,2,b | piasku? Kiedy nadejdzie burza nieszczęść, zachwieje się
183 II | ludzi, i godność małżonków byłaby na szwank narażona i także
184 I,1,b | tym samym o całą ludzkość byłby okazał Bóg najmędrszy, gdyby
185 II,1,a | niechybną niemal śmierć, byle ocalić życie dziecka, spoczywającego
186 I,1,a | zaraz: “rodziły dzieci, były gospodyniami domu” 15. ~
187 I,2,c | Posłuszeństwo to nie zaprzecza bynajmniej i nie znosi wolności, która
188 III | Dobroci. Godzi się więc, byśmy z ojcowską niejako troskliwością
189 II | Stwórcę natury powołaną do bytu, a przez Chrystusa Pana
190 II,3,b | dobro dzieci, które albo całkiem nie doznają prawidłowego
191 III,4 | Boże, aby do skutku doszła całkowita i trwała naprawa małżeństwa,
192 I,3 | NIEROZERWALNOŚĆ WĘZŁA MAŁŻEŃSKIEGO~Całokształt tak wielkich dobrodziejstw
193 II,3,b | takie, że węzeł pozostaje cały i nienaruszony. Takie rozłączenie
194 II,3,b | poszczególnych rodzin i państw całych. Rodzą się one ze skażonych
195 Intro | Apostolską utrzymujących, ~Casti connubi~O małżeństwie chrześcijańskim~
196 II,3 (70) | Cod. Iur. Can., cc.1128 sqq. ~71.
197 II | oistocie małżeństwa, o jego celach i dobrach. Ponadto niesłychana
198 III,4 | oddać się mogli zaszczytnym celom małżeństwa ku dobru i pożytkowi
199 II,1,a | aktu i podporządkowują go celowi pierwszemu. ~Wielce też
200 III,7 | za wygórowaną nabyć można cenę; jeżeli nawet matka ku niemałej
201 II,3 | dwóch pierwszych, nader cennych dóbr małżeństwa, którym
202 III,5 | PAMIĘĆ O SAKRAMENTALNYM CHARAKTERZE MAŁŻEŃSTWA~Ale najlepsze
203 III,5 | ci, abyś rozpalił na nowo charyzmat Boży, który jest w tobie
204 III,10 | którego pochodzi wszelkie “chcenie i wykonanie” 103, wedle
205 II,3,b | mężowie opuszczą, gdyby nie chciały się poddać ich lubieżności” 71. ~
206 II,1,b | i w słusznych granicach. Chcieć wszelako zabójstwem niewinnych
207 III,2 | wszechświata uwielbiać i uczcić nie chcieli, powiada: “Dlatego wydał
208 III,7 | nie bez głębokiego żalu chcielibyśmy zaznaczyć, że nie tak bardzo
209 III,6,b | nieopanowanej namiętności, ani też z chęci jedynie zysku, ani z innej
210 I,2,c | podporządkowanie się skore, chętne iposłuszne żony, które poleca
211 III,3 | sprawach wiary i obyczajów chętnie kieruje się i orientuje
212 II | PONIŻENIE MAŁŻEŃSTWA~Im chętniej rozważaliśmy niezmierną
213 III,7 | mieszkań; jeżeli mąż pracy i chleba znaleźć nie może; jeżeli
214 II,1,b | śmierci, czy kaleczenie, czy chłosty” 56. ~Jest to zresztą nauką
215 II,3,a | winna być znakiem, ozdobą i chlubą. Zrywają się bowiem lub
216 II,3,b | pochłonie przeliczne dusze, jak choroba, roznoszona przez zarazę
217 III,7 | licznej lub nawiedzonej chorobami, utrzymania zapewnić nie
218 II,1,b | obowiązku naturalnego zagrażają choroby a nawet śmierć. Lecz jakiż
219 III,7 | wiernie ich przestrzegano, aby chroniły wierność małżeńską i wzajemne
220 I,3 | przestrzega się bowiem w Chrystusie i w Kościele, że żyjący
221 II,2,a | niezmiennie jedna nauka Chrystusowa, z której ani jedna kreska
222 III,7 | rzeczy koniecznych. Kto Chrystusowi w ubogich udzieli ze swego,
223 I,3 | tłumaczem jest jedynie Kościół Chrystusowy. Żadna jednak władza tego
224 II,3,a | zKościołem, narzeczeni winni mieć chrześcijański stan małżeński wświętym
225 I,3,b | wspiera się człowieka przez chrzest i kapłaństwo, czy to do
226 I,1,a | odrodziło się przez kąpiel chrztu dla nadprzyrodzonej sprawiedliwości
227 I,3,b | jednak już nie jako znak chwalebnej łaski, lecz jako znak zbrodni, “
228 II | ziarno nie zanikało wśród chwastów, do głębi serca przejmujemy
229 III,7 | trwać nietknięte, gdzie chwieje się fundament, na którym
230 III,5 | sakramentem nie tylko w chwili, gdy się staje, ale także
231 III,2 | bezczeszczenia własnych ciał”; i dalej: “Dlatego to wydał
232 I,3,a | znikomych celów i służenia ciału, lecz dla uzyskania i przysporzenia
233 I,2,b | byleby się go nie brało w ciaśniejszym zrozumieniu jako instytucji
234 II,2,a | popędem płciowym, że się w ciasnych granicach jednego małżeństwa
235 III,2 | tobie: służ Temu, który cię stworzył, aby tobie służyło,
236 III,2 | służyło, co stworzone jest dla ciebie. Nie uznajemy bowiem, ani
237 I,2,c | dobro rodziny, zabrania w ciele rodziny serce odrywać od
238 III,7 | i widział, że brat jego cierpi niedostatek, a zamknął przed
239 II,1,a | spoczywającego pod jej sercem? Jej cierpienia, poniesione wbezwzględnym
240 II | podnieś na duchu z całą cierpliwością, ilekroć nauczasz. (...)
241 II,2,b | oboje małżonkowie równym cieszą się prawem, jak też równe
242 II | niemal tymi samymi mógł się cieszyć prawami, co czyste macierzyństwo
243 I,1,a | posiadaniem Jego na wieczne czasy cieszyli się w niebie. Cel ten wskutek
244 III,5 | kiedy odczują zbyt wielki ciężar trudów swego położenia i
245 I,3,a | siłami łatwiej mogą sprostać ciężkiemu i długotrwałemu swemu zadaniu.
246 II,1,a | sumienie swoje grzechem ciężkim. ~Upominamy zatem Swoją
247 II,2,a | wierność właśnie obejmuje cnót domowych. Są nimi: nieskalana
248 III,7 | wypełnianie przykazań Bożych i cnota małżeńska poważne w tym
249 I,2,b | na dzień coraz bardziej w cnotach, a zwłaszcza rośli w prawdziwej
250 I,3,b | przez usposobienie ich i cnotliwe życie było ipozostało na
251 III,7 | nie może; jeżeli środki codziennej potrzeby jedynie za wygórowaną
252 I,3 | pozwolenie to większej wolności cofnął i przywrócił stan prawa
253 III,8 (99) | Concord. Art. 34: Acta Apost. Sed.
254 II,1 (53) | św. Augustyn, De nupt. et concupisc. cap. XV. ~54.
255 Intro | Apostolską utrzymujących, ~Casti connubi~O małżeństwie chrześcijańskim~
256 II,1 (51) | Const. Apost. Cum occasione, die
257 III,5 (85) | controversis, tom. III, De Mart., controvers. II, cap. 6. ~86.
258 III,5 (85) | św. Robert Bellarmine, De controversis, tom. III, De Mart., controvers.
259 III,9 | WIERNYM BISKUPI~To wszystko, cośmy tu z wami, Wielebni Bracia,
260 I,2,b | miłowali nie tak, jak się cudzołożnicy miłują, lecz tak, jak Chrystus
261 I,3,b | św., chociażby się stali cudzołożnikami, jednak już nie jako znak
262 II,1,b | nałożnicą męża, albo on cudzołoży z żoną swoją” 53. ~Wolno
263 II,2,a | przykazaniu Bożym: “Nie będziesz cudzołożył” 57 i w słowach Chrystusowych: “
264 II,1 (51) | Const. Apost. Cum occasione, die 31 Maii 1653,
265 III,5 | ludzie własną pracą i trudem ćwiczyć muszą zdolności, przez Boga
266 II,2,a | przewrotności, żadne postępy cywilizacji tego przykazania Bożego
267 III,8 | kanonicznym, prawomocność cywilną” 99; do tej normy i do tego
268 II,3,b | świeckiego należą jedynie skutki cywilne tych spraw. ~Wszelkie wyżej
269 II,3,a | twierdzenia wywodzą, że akt cywilny uważać należy jedynie za
270 II,3,a | małżeński (nazywają to ślubem cywilnym). Akt religijny jest tylko
271 I,2,a | prawo to pierwotne na pewien czas nieco złagodził, to jednak
272 I,1,a | więcej w tym celu, by byli czcicielami Boga, poznawali Go, miłowali
273 I,1,a | wychowywanie pewnej ilości czcicieli Boga prawdziwego, lecz powiększenie
274 I,3,b | z Kościołem, który jest czcigodną tajemnicą mistyczną miłości
275 III,8 | narodu istarodawne jego a czcigodne tradycje. I rzeczywiście
276 III,6,b | czwartego przykazania Bożego: “Czcij ojca twego i matkę - jest
277 II,2,b | po części na dokonanie czekającą. Emancypacja ta jest potrójna
278 II,3,b | posunęli się z podziwu godną czelnością jeszcze dalej irozumują:
279 I,3,b | skarbnicę łask, z której czerpią siły nadprzyrodzone do wiernego,
280 II,1,b | że poszczególny człowiek częściami swego ciała tylko do tych
281 I,1,a | sprawiedliwości i stało się żywym członkiem Chrystusowym, uczestnikiem
282 I,3,a | się składa, jak ciało z członków. Dlatego bardzo dobrze przysługują
283 I,2,c | przysługuje kobiecie na podstawie człowieczej jej godności i szczytnych
284 II,2,b | matkę, dom i rodzina cała czujnego zawsze stróża. Doprawdy
285 III,10 | ludowi, niestrudzonej i czujnej waszej opiece powierzonego,
286 III,8 | wspólnie nad małżeństwem czuwać, aby przez to daleko usunąć
287 II | ilekroć nauczasz. (...) Ty zaś czuwaj we wszystkim, znoś trudy,
288 II,3,b | na ustawodawstwo, nad nią czuwające. Celem, do którego dążą,
289 II | obarczeni świętym obowiązkiem czuwania, by dobre ziarno nie zanikało
290 III,6,b | ślubem błogosławieństwa czwartego przykazania Bożego: “Czcij
291 II,2,b | Czyż takie związki będą czymś innym, jak wznoszeniem domu
292 III,4 | powagą uzyskać zdołacie, czyńcie starania, by narody, pieczy
293 I,2,b | skłonności dusz i okazuje się czynem, gdyż próbą miłości jest
294 III,4 | owego idealnego małżeństwa czynią w końcu “małżeństwo znieprawione”,
295 I,3,b | rozkwitu. Jeżeli jednak, czyniąc, co w ich siłach, okażą,
296 II,1,b | czyż to znaczy, iż mamy czynić zło, aby stąd wynikło dobro?” 54. ~
297 II,1,a | nakazując coś, upomina, byś czynił, co zdołasz, uprosił, czego
298 I,2,b | wykwita z innego głównego czynnika, z miłości małżeńskiej,
299 I,2,b | słusznością najważniejszym czynnikiem i celem małżeństwa, byleby
300 II,1,a | przykazań Bożych, zabraniających czynów złych ze swej natury. Wjakichkolwiek
301 I,2,b | złączeni szczególniejszą i czystą miłością, by się miłowali
302 III,4 | bezpiecznego grzeszenia, niż cnoty czystego życia. Dlatego przychylamy
303 II,3,b | najskuteczniejsze pomoce dla zachowania czystej wierności małżeńskiej, tam
304 II | łatwiej zdobyć zaufanie czytelników. Głoszone w nich zasady
305 II,3 (62) | Litt. Encycl. Arcanum, d. 10 Febr. 1880. ~63.
306 III,5 | a zaniedbane żadnych nie dają wyników, tak też należy
307 II,1,a | wprowadził, albo ich, czy to dając zezwolenie, czy też podstępnie
308 III,5 | moich rąk. Albowiem nie dał nam Bóg ducha bojaźni, ale
309 II,3,b | powodu do cudzołóstwa nie dała, za życia drugiej strony
310 III,4 | pouczenie i religijne wskazówki dalekie będą od przesadnego owego
311 III,3 | autonomii uwieść się nie dali. Nie można bowiem pogodzić
312 III,6,a | części od należytego tak dalszego jak bliższego przygotowania
313 III,10 | Apostolskiego Błogosławieństwa. ~Dan w Rzymie, u św. Piotra,
314 III,5 | muszą zdolności, przez Boga dane, aby wykazały całą swą wydajność,
315 I,1,b | uczciwe używanie uzdolnienia, danego przez Boga, celem rozniecania
316 III,2 | wpierw swemu Stwórcy pokornej daniny uległości i czci, dlatego,
317 III,7 | wyznaczać tak małe płace, że w danych warunkach na wyżywienie
318 I,1 | 1. DAR POTOMSTWA~
319 I,1,a | poznać można, jak wielkim darem dobroci Bożej, jak doskonałym
320 III,2 | użytku i ku dobru udzielił darów jednego idrugiego rodzaju.
321 III,10 | obfitość łask. ~Aby Bóg, dawca wszelkich łask, od którego
322 II,2,b | kobieta rychło z powrotem w dawną niewolę (może mało widoczną,
323 III,2 | kiedy bowiem wspomina o dawnych mędrcach, którzy poznanego
324 II | się, nawet na myśl, że w dążeniach tych nie wyczuwa się tej
325 III,2 | RELIGIJNE~Ponieważ jednak dążeniu temu przeciwstawia się pociąg
326 II,2,b | Gospodarcza zaś emancypacja dąży do tego, by żona bez wiedzy
327 III,8 | iswobodna do swoich celów dążyła, z tym jednak zastrzeżeniem,
328 I,2,c | rozwydrzonej wolności, nie dbającej o dobro rodziny, zabrania
329 II,1,b | tej sprawie pragną jedni decyzję uzależnić od woli ojca albo
330 Wst,3 | mocy jest każdego i podlega decyzji wolnej jego woli wybranie
331 III,3 | wpewnej mierze Konstytucjom i Dekretom, osądzającym i potępiającym
332 II | zbezwstydną szczerością depcze i ośmiesza się świętość
333 II,1 (51) | Const. Apost. Cum occasione, die 31 Maii 1653, prop. 1. ~
334 II,3 (65) | Modestinus, in Dig. (Lib. XXII, II: De Ritu
335 Wst,2 (2) | Litt. Encycl. Arcanum divinae sapientiae, 10 Febr. 1880. ~
336 I,1,a | jakoby wtrącono pytanie: “ Dlaczego? “ dodaje zaraz: “rodziły
337 III,7 | małżonkowie sami już na długo przed ślubem myśleli o powstrzymaniu
338 I,3,a | mogą sprostać ciężkiemu i długotrwałemu swemu zadaniu. Nie mniejsze
339 III,6,b | ci było dobrze i abyś był długowieczny na ziemi” 91. ~
340 II | małżeństwa, o jego celach i dobrach. Ponadto niesłychana szkodliwość
341 III,4 | a także przez stosownie dobranych ludzi świeckich Akcji Katolickiej,
342 III,6,b | bliższego zaś przygotowania dobrego małżeństwa należy staranny
343 I | miłością ma być przyjęte, z dobrocią pielęgnowane, pobożnie wychowane;
344 I,3 | Całokształt tak wielkich dobrodziejstw uzupełnia i powiększa jeszcze
345 Wst,2 | godności jego, o korzyściach i dobrodziejstwach, spływających zeń na rodzinę
346 I,1,b | niego dołączyć się musi dobrodziejstwo, które polega na wychowaniu
347 II,1,a | sprzeciwiających się poszczególnym dobrom małżeństwa, zacznijmy od
348 II,3,b | obawiać się należy wskutek dobrowolnego czy wymuszonego współżycia
349 Wst,3 | wolnej zgody obu stron. Dobrowolny ten akt woli, którym obydwie
350 I,2,a | zabronił też wszystkich dobrowolnych myśli i pragnień w tym względzie: “
351 III,7 | którym się opiera, mianowicie dobry ustrój moralny, i gdzie
352 II | wymaganiom umysłowości i doby współczesnej. Mają to być
353 II,1,a | Kościół, zna doskonale i docenia zdrowotne względy, zagrażające
354 III,5 | sposób: raz, kiedy do skutku dochodzi; drugi raz, kiedy po dojściu
355 III,7 | uczy, że dobro państwa i doczesne szczęście obywateli nie
356 II,1,b | ludzie nie tyle dla ziemi i doczesności się rodzą, ile dla nieba
357 III,3 | obyczajów do światła rozumu dodał objawienie, aby istotną
358 I,2,c | małoletnimi, którym dla braku dojrzałego sądu idoświadczenia życiowego
359 II,3,b | jak wielki posiew złego dojrzewa z rozwodów. Tu bowiem, gdzie
360 III,6,a | przewrotnych skłonności, ani dojść do doskonałości wychowawczej,
361 III,5 | dochodzi; drugi raz, kiedy po dojściu do skutku trwa. Jest bowiem
362 III,9 | zdrową naukę o małżeństwie dokładnie poznali, niebezpieczeństw,
363 II,1,b | Zabiegu takiego nie wolno dokonać ani z wyroku sądowego za
364 II,2,b | niewiast, po części już dokonaną, po części na dokonanie
365 I,3 | małżeństwa, zawartego i dokonanego. Ponieważ w takim małżeństwie
366 II,3,b | separacji, przyczyn, sposobów dokonania i zastrzeżeń, które by zapewniały
367 II,2,b | już dokonaną, po części na dokonanie czekającą. Emancypacja ta
368 III,8 | Królestwem Italii szczęśliwie dokonany, jak domagały się tego sławne
369 II | wynalazkiem jest ludzkim, dokonanym pod wpływem rozmaitych przyczyn,
370 I,3,b | Sakramentów ustanowiciel i dokonawca40 wyniósł małżeństwo wiernych
371 I,3 | Ponieważ w takim małżeństwie dokonuje się związek małżeński w
372 I | słowa owego przesławnego Doktora Kościoła, którego nie tak
373 II,1,a | ślepego prowadzi, obaj w dół wpadną” 48. ~W obronie grzesznego
374 III,8 | fundamentu dalsze potem zostały dołączone paragrafy konwencji. ~Fakt
375 III,7 | pamiętać powinni oulżeniu doli biednych rodzin, uważając
376 II,2,b | wobec drugiej strony; tego domaga się dobro rodziny oraz konieczna
377 III,7 | wystarczają. Trzeba się jednak domagać, by także małżonkowie sami
378 III,8 | szczęśliwie dokonany, jak domagały się tego sławne dzieje italskiego
379 II,2,b | odnosi się do zarządzania domem, zarządzania majątkiem i
380 III,3 | z całą pewnością i bez domieszki błędów poznać mogli” 80,
381 I,1,a | mieszkańców niebiańskich i domowników Bożych17, by lud służbie
382 III,3 | rozum, albo gdyby prywatnym domysłem szukano prawdy objawionej.
383 III,4 | małżeństwie jest sprawą niezwykle doniosłą: pouczenie słowem i pismem,
384 I,3,b | tylko rozumieją głęboko całą doniosłość stanu małżeńskiego, jego
385 III,1 | Nasz Leon XIII tymi bardzo doniosłymi słowami: “Prawo to Opatrzności
386 I,3,b | złożonych w ich sercu inie doprowadzają ich do rozkwitu. Jeżeli
387 II,3,b | że przestępstw owych się dopuścili i potwierdzają to krzywoprzysięstwem.
388 II,2,a | nowożytnych poglądów i obyczajów, dopuszczających fałszywe i wcale nie bezgrzeszne
389 III,2 | łup nieczystości, tak iż dopuszczali się bezczeszczenia własnych
390 II,3,b | którego dążą, jest uchwalenie dopuszczalności rozwodów i zastąpienie przestarzałego
391 II | małżonkom, pobożnym i bezbożnym, dorosłym i młodzieży; dla niej sidła
392 I,2,a | ewangelii ową pierwotną i doskonałą jedność zupełnie przywróciło
393 I,3 | nie wszystkim w tej samej doskonałej mierze; bo słowo Pańskie:
394 I,2,b | pełniejszym ukształtowaniu i doskonaleniu człowieka wewnętrznego,
395 I,3,b | zarodki łaski, pomnaża i doskonali siły przyrodzone, tak, że
396 I,1,a | darem dobroci Bożej, jak doskonałym owocem małżeństwa jest dziecko,
397 III,7 | wspierali słabszych, by w dostatku żyjący zbytecznych wystrzegali
398 II,3,b | społeczeństwa - otwierają dostęp do najgorszych zboczeń w
399 III,3 | ludzkiemu rozumowi jest dostępne. Jak bowiem Bóg przy naturalnych
400 I,3,b | po uzyskaniu rozumu, nie dostępują pełnych owoców, jeżeli nie
401 II,3,a | Owiane jest przez to takim dostojeństwem, wyniesione na taką wyżynę,
402 II,2,b | godności wolność, odpowiadająca dostojnemu stanowisku chrześcijańskiej
403 II,1,b | pochwałę owi sumienni i doświadczeni lekarze, którzy starają
404 I,3,a | na całe społeczeństwo. Z doświadczenia bowiem wiemy, że nierozerwalna
405 III,7 | pożywienia, lekarstwa, pomocy doświadczonego lekarza i tym podobnych
406 III,7 | życiowych i żeby od ludzi doświadczonych się uczyli, jakby to skutecznie,
407 II | mówią jedni, nie można się doszukać ani śladu małżeństwa; istnieje
408 III | MAŁŻEŃSTWA~Podziwialiśmy dotąd, Czcigodni Bracia, z uwielbieniem
409 III,4 | prawdy te poruszyły rozum i dotarły do serca. Niech wiedzą wierni
410 III,7 | wgospodarstwie domowym i dotkliwy brak środków małżonków gnębi
411 II,1,a | którzy, srogim niedostatkiem dotknięci, z trudem ledwie dzieci
412 II,3 | SAKRAMENTOWI MAŁŻEŃSTWA~W dotychczasowych wywodach, Czcigodni Bracia,
413 II,3,a | kościelnej. Punkt drugi dotyczy rozwodów: tłumaczą je, podnoszą
414 II | haniebnych tych występków nie dotykać, “jak przystoi świętym” 46,
415 II,3,b | małżeństwa, posiadają moc dowodową i tam, gdzie chodzi o wykluczenie
416 III,4 | w małżeństwie miłości i dozgonne zachowanie ślubowanej wierności. ~
417 II,3,b | które albo całkiem nie doznają prawidłowego wychowania,
418 I,2,a | ani żadnej innej osobie dozwolić; nie można też przyznać
419 II,1,a | także wmałżeństwie jest dozwolona), lecz gwałceniem aktu naturalnego.
420 III,8 | albo uważają za moralnie dozwolone, na co ustawy państwa pozwalają
421 II,1,b | się to osiągało środkami dozwolonymi, uczciwymi i w słusznych
422 II,3,b | niepokój ipodejrzenia ich dręczą. Tu panuje wzajemna życzliwość
423 II,3,b | z wad lub win ludzkich, drugie wypływające ze stosunków
424 II,2,a | ogóle ~Przechodzimy teraz do drugiego zespołu błędnych zapatrywań,
425 III,6,b | ponieważ jeden małżonek drugiemu może być albo wielką pomocą
426 I,2,a | a) Jedność ~Drugim dobrem, które - jak wspomnieliśmy, -
427 II,1,a | używanie go obejmuje jeszcze drugorzędne cele, jak wzajemną pomoc,
428 II | małżeństwa: żywym słowem, drukiem, w teatrach, romansach,
429 II | przyznają, że w naturze ludzkiej drzemią jakieś zaczątki, jakoby
430 III,6,a | chrześcijan, że zaprawią ich duchem Kościoła Katolickiego i
431 III,10 | Boga, wam, Wielebni Bracia, duchowieństwu i ludowi, niestrudzonej
432 I,3,b | znak zbrodni, “tak, jak dusza odrzucona, odchodząc od
433 III,6,a | nieszczęśliwego tworzy się i wznosi w duszach młodzieńców i panien już
434 II,1,a | Jeśliby zaś spowiednik albo duszpasterz jakiś - broń Boże - wiernych
435 III,2 | chrześcijańskim postępują ci duszpasterze, którzy, by małżonkowie
436 II,1,a | zbawienie spowiedników i duszpasterzy, aby wiernych swoich w sprawie
437 III,8 | napominamy, aby złączony dwojakiej władzy wysiłek istarania
438 Wst,3 | wybranie sobie jednego z dwojga: albo pójście za radą Jezusa
439 II,3,a | ostrych przepisów udziela dyspensy, rzadko tylko strona katolicka
440 III,4 (82) | Dz 20, 28. ~83.
441 II,1,a | ku płodzeniu potomstwa. Działa zatem przeciw naturze i
442 II | małżeństwo; może przeto działać już to w małżeństwie, już
443 I,2,a | jednolita praktyka nauki i działalności Kościoła. Słusznie więc
444 I,3,b | porządku nadprzyrodzonym działania Opatrzności Bożej obowiązuje
445 I,1,a | kwiecistym bardzo wieńcem swoich dziatek. I oboje małżonkowie uważać
446 III,7 | liczną zwłaszcza obdarzone dziatwą, nie mają odpowiednich mieszkań;
447 III,6,a | padołu płaczu stanie się dla dziatwy niejako odblaskiem rozkosznego
448 II,2,b | wolna od zajęć domowych przy dzieciach i rodzinie, swoim własnym
449 I,1,a | godzina. Gdy jednak urodzi dziecię, już nie pamięta o bólu
450 III,6,a | młodzieńców i panien już w wieku dziecięcym i młodzieńczym. Jeśli bowiem
451 I,1,a | nieśmiertelnego i ostatecznie dziedzicem chwały niebieskiej, do której
452 II,1,b | naukowej eugeniki przez dziedziczność ułomne i upośledzone mieć
453 III,2 | wynalazków (jak biologii, nauki o dziedziczności i tym podobnych) doprowadzą
454 III,4 | że wierni z całej duszy dziękować będą Bogu, iż Jego nakaz
455 I,1,a | który w dobroci swej w dziele rozkrzewienia życia postanowił
456 III,6,a | wychować będą mogli na ludzi dzielnych i dobrych chrześcijan, że
457 III,10 | Piotra, 31 grudnia 1930, dziewiątego roku Naszego Pontyfikatu. ~
458 Wst,3 | wyżej od ludzkich małżeństw dzikich, pozbawionych prawdziwego
459 III,4 | ludzkiej. ~Zaprawdę, jeśli dzisiejsi burzyciele małżeństwa wszystkie
460 III,3 | objawienie, aby istotną prawdę “w dzisiejszych także warunkach społeczeństwa
461 I,3,b | jest pustym i próżnym tylko dźwiękiem, gdyż Chrystus Pan “Sakramentów
462 I,3 | Apostoła w liście jego do Efezów (na który wskazaliśmy już
463 III,7 | publicznych zrzeszeń minimum egzystencji zdobyć mogli95. Jeżeli jednak
464 II,2,b | pewnością siebie obwieszczają emancypację niewiast, po części już
465 III,2 (76) | św. Augustyn, Enarrat. in Ps. 143. ~77.
466 I,3 (36) | Pius VI Rescript, ad Episc. Agriens. 11 Jul. 1789. ~
467 II | w teatrach, romansach, erotycznych opowieściach i satyrach,
468 Wst,1 | zasad fałszywej i niecnej etyki powszechnie ją zwalcza.
469 III,5 | sakramentem, podobnym do Eucharystii, która jest sakramentem
470 II,1,b | sprzeciwia, lecz stawiają względy eugeniczne ponad wszystkie inne, nawet
471 I,2 (27) | Greg. M., Homil. XXX, in Evang. (10. XIV, 23-31), nr 1. ~
472 II,2,b | w obrębie domu, na który Ewangelia kobietę wyniosła, popadnie
473 Wst,2 | ważnej dziedzinie nauki ewangelicznej, o wykroczeniach przeciw
474 II | znoś trudy, wykonaj dzieło ewangelisty, spełnij swe posługiwanie!” 45. ~ ~
475 III,8 | dołączone paragrafy konwencji. ~Fakt ten może służyć wszystkim
476 II,2,b | niewiast ~Ci sami nauczyciele fałszu, którzy słowem i pismem
477 Wst,1 | albo też na podstawie zasad fałszywej i niecnej etyki powszechnie
478 III,3 | zbytnio własnemu sądowi i fałszywie pojętej wolności rozumu
479 III,1 | prawdę, uznaną przez zdrową filozofię, a nie mniej przez świętą
480 II,2,b | ifizjologiczną. Emancypacja fizjologiczna polega na tym, że niewiasty,
481 III,4 | przesadnego owego uświadamiania fizjologicznego, którym w obecnych naszych
482 III,4 | małżeńskiego życia, mówiąc dużo o fizjologicznych tych sprawach, które jednak
483 II,1,b | zapewnić zdrowie i rozwój fizyczny potomstwa, co się zdrowemu
484 III,10 (103)| Flp 2, 13.
485 III,6,a | jeśli namiętnościom swym folgowali, istnieje obawa, że w małżeństwie
486 II | współczesnej. Mają to być nowe formy małżeństwa, mianowicie:
487 III,8 | małżeńskiej, która jest fundamentem rodziny, godność, odpowiadającą
488 III,8 | do tej normy i do tego fundamentu dalsze potem zostały dołączone
489 II,3,a | Najsurowiej Kościół zabrania gdziekolwiek zawierania małżeństwa dwóch
490 II,1,b | wszystkim wiadomo, niestety, gdzieniegdzie się dzieje. ~W sprawie “
491 II,1,b | ludzie, by potomstwo już ginęło, nim jeszcze żyć zaczęło,
492 II,3,a | Kościołem. ~Zbyt łatwo też ginie owa ścisła łączność i społeczność
493 II,1,b | wyraziliśmy już, Czcigodni Bracia, głębokie swoje współczucie dla takiej
494 I,3,b | małżonkowie nie tylko rozumieją głęboko całą doniosłość stanu małżeńskiego,
495 III,6,b | lekceważą, aby w oparciu o głębszą ich znajomość spraw i życia
496 II,1,a | w tym przedmiocie należy głosić uroczyście naukę, dlatego
497 III,8 | to właśnie, żeby świeży i głośny przykład przytoczyć, według
498 II,1,b | się przykazaniu Bożemu i głosowi przyrodzonemu: “Nie będziesz
499 II | zdobyć zaufanie czytelników. Głoszone w nich zasady podaje się
500 I,2,b | szlachetniej wykwita z innego głównego czynnika, z miłości małżeńskiej,
501 III,6,b | małżonka; od tego bowiem głównie zależy, czy przyszłe małżeństwo
502 II | zgubnych tych zapatrywań. Główny ich błąd polega na tym,
503 I,1,b | prawa kanonicznego: “Celem głównym małżeństwa jest rodzenie
|