100-glown | glowy-niema | niemo-pomna | pomoc-rzedz | rzezb-uzale | uzasa-zasta | zaste-zywoc
bold = Main text
Czesc, Rozdzial, Paragraf grey = Comment text
1005 II,1,a | może. Bóg bowiem rzeczy niemożliwych nie nakazuje, a nakazując
1006 Wst,3 | zrządzenia Bożego święty i nienaruszalny węzeł. ~Istota ta małżeństwa,
1007 II,3,b | że węzeł pozostaje cały i nienaruszony. Takie rozłączenie przewiduje
1008 I,2,a | każdy inny zewnętrzny czyn nieobyczajny, lecz, aby ustrzec święte
1009 III,2 | może” 79. ~Ponieważ więc nieokiełzane jej porywy przenigdy w należyty
1010 III,6,a | odnajdą siebie samych z nieokiełznanymi swymi namiętnościami. ~W
1011 II | jest rzeczą na sidła te nieostrożnym zwrócić uwagę, nie możemy
1012 II,3,a | tamtego i można go chyba nieoświeconemu i zabobonnemu pozostawić
1013 II,3,b | się, związki ich stają się niepewne albo niepokój ipodejrzenia
1014 I,3 | mężczyźni się żenią, nie wolno niepłodną porzucić, aby pojąć inną,
1015 III,6,a | środków łask. Bez tych środków niepodobna ani opanować przewrotnych
1016 II,3,b | stają się niepewne albo niepokój ipodejrzenia ich dręczą.
1017 Wst,1 | że wielu bardzo ludzi, niepomnych odrodzenia tego dzieła Bożego,
1018 III,8 | Boże ikościelne nakazuje, a nieposłusznych ukarzą. Bo są tacy, którzy
1019 III,7 | wystrzegali się wydatków i niepotrzebnie majątku nie trwonili, lecz
1020 I,2,c | odrywać od głowy z szkodą niepowetowaną dla ciała i z niebezpieczeństwem
1021 I | uszlachetniona, a występek niepowściągliwości opanowany” 12. ~
1022 II,3,a | najdawniejsze źródła historyczne, nieprzerwana świadomość ludzkości, zwyczaje
1023 Wst,3 | sakramentalnej jego godności i nieprzerwanej trwałości, uznajemy najpierw
1024 Wst,3 | potwierdza słowami Pisma św., że nieprzerwany i nierozerwalny węzeł małżeński
1025 II,2,b | zmienić nie mogą. ~Nowożytni nieprzyjaciele małżeństwa posuwają się
1026 II,2,b | Poza tym powinna panować nierówność pewna i podporządkowanie
1027 I,3,a | obowiązku wzajemnej pomocy, gdyż nierozerwalne ich stadło przypomina im
1028 I,1,b | małżeństwa, w którym wobec nierozerwalnego węzła, jakim rodzice są
1029 II | wiążąc się jednak węzłem nierozerwalnym i unikając potomstwa, chyba
1030 III,6,b | życie nie ponosili kar za nierozważny swój wybór, powinni poważnie
1031 II,3,b | Tu bowiem, gdzie zasadę nierozwiązalności małżeństwa zachowano, widzimy
1032 II | pominięciem jego celów, jakoby nierząd kobiet lekkich obyczajów
1033 II,1,b | nie było małżeństwem, lecz nierządem. Jeśli zaś nie oboje są
1034 III,7 | DLA MAŁŻONKÓW~A ponieważ nierzadko dokładne wypełnianie przykazań
1035 III,4 | powierzone, zachowywały niesfałszowaną i nieskażoną naukę, którą
1036 II,2,a | cnót domowych. Są nimi: nieskalana wzajemna wierność małżonków,
1037 III,1 | zbawienniejsze, im więcej trwają nieskażone i niezmienione w nadanym
1038 Wst | powoławszy je na nowo do nieskażonego stanu, w jakim znajdowało
1039 II,2,a | swobodniejsze uczucia i nieskrępowanie się w stosunkach towarzyskich.
1040 III,7 | udziela się matce i dzieciom nieślubnym (które co prawda chociażby
1041 II,1,b | Wyznawcy takich poglądów niesłusznie zapominają o tym, że rodzina
1042 II | celach i dobrach. Ponadto niesłychana szkodliwość tych wymysłów
1043 II,3,b | dzień zepsucia moralnego i niesłychanego wypaczenia życia rodzinnego
1044 I,1,a | Chrystusowym, uczestnikiem życia nieśmiertelnego i ostatecznie dziedzicem
1045 III,7 | między najcięższe grzechy94; niesprawiedliwą też byłoby rzeczą wyznaczać
1046 III,7 | uszczuplanie jest wielką niesprawiedliwością, zaliczaną przez Pismo Święte
1047 I,3,a | bojaźni, czy małżonek w czasie nieszczęścia lub na starość nie opuści
1048 III,6,a | przygotować pomyślność, odwracać nieszczęście, przypominając sobie, co
1049 III,6,b | małżeństwo będzie szczęśliwe czy nieszczęśliwe, ponieważ jeden małżonek
1050 III,6,a | małżeństwa szczęśliwego i zagłada nieszczęśliwego tworzy się i wznosi w duszach
1051 III,4 | wysiłkiem woli odwrócą się od nieszczęsnych owych złudzeń, które ku
1052 III,7 | może być bezpieczne i trwać nietknięte, gdzie chwieje się fundament,
1053 II,3,b | pominięte być mogą. ~Poza tym nietrudno o odparcie owych trzech
1054 Wst,3 | pozostać niewzruszoną i nietykalną. Małżeństwo nie zostało
1055 II,1,a | niecnego, w istocie swej nieuczciwego czynu, ten, kto spełniając
1056 III,3 | chrześcijanina, uczonego czy nieuczonego jest, że we wszystkich sprawach
1057 III,6,a | Trzeba zatem poprawić nieuporządkowane skłonności, wzmacniać i
1058 I,3,b | małżeństwa często talentem nieużytecznym, zakopanym w ziemi, o ile
1059 II,3,b | dopuszcza się cudzołóstwa, kto niewierną zwalnia i bierze inną, że
1060 I,3 | od małżeństwa, jak np. u niewiernych, to jednak i w takim małżeństwie,
1061 I,3 | niektórych naturalnych pomiędzy niewiernymi jedynie zawartych lub pomiędzy
1062 II,3,b | że druga strona, choćby niewinna, która powodu do cudzołóstwa
1063 II,1,b | napastnikowi (któż bowiem niewinne takie maleństwo mógłby nazwać
1064 II,1,b | sędzią i mścicielem krwi niewinnej, wołającej z ziemi do nieba55. ~
1065 II,1,b | prawo wymierzania komuś niewinnemu kary cielesnej, czy to śmierci,
1066 II,1,b | przywodzi się przeciw tym niewinnym istotom prawo miecza, gdyż
1067 II,1,b | względów leczniczych albo przez niewłaściwe współczucie nastawali na
1068 II,2,b | rychło z powrotem w dawną niewolę (może mało widoczną, niemniej
1069 II,2,b | prawa, a że wskutek tego niewolnictwa jednej strony prawa są umniejszone,
1070 II,2,b | małżonki zuchwale niegodnym niewolnictwem. Obu małżonkom równie rzekomo
1071 III,2 | Bogu, znęca się nad tobą niewolnik” 76. ~Ten Bożej Mądrości
1072 II,3,b | nieszczęść z rozwodów, zgubnych niewypowiedzianie dla jednostek i całej społeczności
1073 II | kultury, że jest to raczej niewysłowione zepsucie, strącające narody
1074 III,7 | władz publicznych uzupełnić niewystarczające wysiłki prywatnych zwłaszcza
1075 II,3,b | tym szalonym pomysłom stoi niewzruszenie owo jedno przykazanie Boże,
1076 II,1,a | owych niecnych występków. Niezachwianie bowiem trwa prawda nauki
1077 III,4 | łatwości rozwodów trwałość niezbędnej w małżeństwie miłości i
1078 II,3,b | bardziej zaś razem wzięte mają niezbicie przemawiać za koniecznością
1079 II,3,b | najczęściej powstają okazje do niezgody. Tu złatwością zarodki sporów
1080 III,4 | rozprawami i rozprawkami i w niezliczone inne sposoby znieprawić
1081 II,1,a | przekazanej od początku i niezłomnie zachowywanej, sądzili, że
1082 III,1 | więcej trwają nieskażone i niezmienione w nadanym sobie stanie;
1083 II,2,a | wieki” 59, tak też trwa niezmiennie jedna nauka Chrystusowa,
1084 II | Im chętniej rozważaliśmy niezmierną godność nieskalanego związku
1085 I,2,b | obejmował On Kościół ową niezmierzoną miłością, nie dla swej korzyści,
1086 II,3,b | zezwala małżonkom na rozejście niezupełne, tj. takie, że węzeł pozostaje
1087 III,4 | małżeństwie jest sprawą niezwykle doniosłą: pouczenie słowem
1088 I,2,c | rodziny. Nigdy jednak i nigdzie nie wolno obalić lub naruszyć
1089 II,2,a | staroświeckimi przesądami, lub niską, pospolitą zazdrością. Pragną
1090 II,1,b | się zawiodą, zbrodniczo je niszczą. Pisze bowiem: “Rozpustne
1091 II,1,b | przeznaczone. Nie można ich niszczyć lub kaleczyć lub w jakiś
1092 III | namiętności, błędy i występki niweczą i w pogardę podają dziś
1093 II,1,b | zapłodnieniu, a gdy zawodzą, niweczy jakimiś środkami poczęty
1094 III,2 | Słuszna bowiem, by rzecz niższa podlegała wyższej; by ulegał
1095 III,2 | wyższemu, kto pragnie, żeby, co niższe jest, jemu podlegało. Uznaj
1096 I,2,a | małżonków pomiędzy sobą nosić znamię skromności. Małżonkowie
1097 I,3,b | sakramentu. Przeciwnie, noszą, jak uczy tenże sam św.
1098 II,1 (48) | Mt 15, 14; S. Off. 22 Nov. 1922. ~49.
1099 II,3,a | na koniec jeszcze należy nową godność, którą małżeństwo
1100 II | radiowych, wszelkimi wogóle nowoczesnymi wynalazkami. Rozwody, cudzołóstwa,
1101 II,3,b | rozwodów. Owszem, zwolennicy nowopogańskiego poglądu na świat, nie pouczeni
1102 II,2,b | społeczności zmienić nie mogą. ~Nowożytni nieprzyjaciele małżeństwa
1103 II,2,a | zgodzić się na uznanie owych nowożytnych poglądów i obyczajów, dopuszczających
1104 II | tych nie wyczuwa się tej nowszej, tak zachwalanej kultury,
1105 II,3,b | takich konieczności, do nowych warunków, do opinii publicznej,
1106 II,3,b | przestarzałego ustawodawstwa nowym, bardziej ludzkim. ~Przeróżne
1107 I,2 (27) | Evang. (10. XIV, 23-31), nr 1. ~28.
1108 II,3 (65) | Lib. XXII, II: De Ritu nuptiarum, lib I, Regularum). ~66.
1109 II,3,b | roznoszona przez zarazę albo jak nurt wody, wzbierający po przerwaniu
1110 II,2,a | wierności małżeńskiej, ponieważ oba te dobra złączone są ze
1111 II,1,a | ślepy ślepego prowadzi, obaj w dół wpadną” 48. ~W obronie
1112 II,3,b | kończyć będziemy, - “do obalenia potęgi społeczeństwa nic
1113 II | Ojca rodziny stróżami roli, obarczeni świętym obowiązkiem czuwania,
1114 II,1,a | zachować, ani też potomstwem obarczyć się nie mogą, albo ze względu
1115 III,6,a | swym folgowali, istnieje obawa, że w małżeństwie takimi
1116 II,3,b | przestępstwom, których słusznie obawiać się należy wskutek dobrowolnego
1117 I | encyklice Naszej Ad salutem, na obchody pełnego tysiącpięćsetlecia
1118 II,1,a | oraz prawo przyrodzone i obciąża sumienie swoje grzechem
1119 III,7 | rodziny, liczną zwłaszcza obdarzone dziatwą, nie mają odpowiednich
1120 II,1,a | przykazania Boże przerastają obecne siły ludzi, pragnących i
1121 II,3 | dóbr małżeństwa, którym obecni burzyciele porządku społecznego
1122 I,2,b | Kościół»25. Niewątpliwie obejmował On Kościół ową niezmierzoną
1123 III,3 | narodów, uważał za mniej obeznany w nowoczesnych kwestiach
1124 II,3,b | stłumione, tam rozsiewa się je obficie. Tu przede wszystkim godność
1125 III,6,b | się zgubnej omyłki i tym obficiej zaznali przed ślubem błogosławieństwa
1126 III,7 | ze swego, otrzyma nader obfitą nagrodę od Pana, kiedy świat
1127 III,4 | chrześcijańskim małżonkom tak obfite źródło stoi otworem, aby
1128 III,10 | Jego łaski, jako zadatek obfitego błogosławieństwa tegoż Wszechmogącego
1129 III,7 | bardzo łatwo skutecznej i obfitej pomocy, a odmawia się dzieciom
1130 III,10 | stałość, świętość przysięgi i obfitość łask. ~Aby Bóg, dawca wszelkich
1131 II | unikając potomstwa, chyba że obie strony później swoje współżycie
1132 III,2 | zaniedbując środki nadprzyrodzone, obiecują sobie, że za pomocą świeckich
1133 III,6,b | to pierwsze przykazanie z obietnicą - aby ci było dobrze i abyś
1134 Wst | ogólnoludzkiej, nie tylko objąć w sposób szczególniejszy
1135 II,3,a | jakiejś szkody. ~Stąd smutny objaw, że dzieci z małżeństw mieszanych
1136 I,3 | powód woli Bożej, tu się objawiającej, znajdziemy go łatwo wmistycznym
1137 III,9 | błogosławionej nadziei i objawienia się chwały wielkiego Boga
1138 III,3 | do światła rozumu dodał objawienie, aby istotną prawdę “w dzisiejszych
1139 III,3 | domysłem szukano prawdy objawionej. Jeśli się to odnosi do
1140 III,8 | stąd powstać tym większa obopólna korzyść. Rośnie bowiem godność
1141 I,2,a | małżeńska. Polega ona na obopólnym zachowaniu umowy małżonków
1142 Wst,3 | własnej osobie drugiej z obowiązkami i dobrami, od Boga ustanowionymi. ~
1143 II,2,b | również publicznym urzędom i obowiązkom się poświęcać. ~Nie w tym
1144 I,3,b | działania Opatrzności Bożej obowiązuje prawo, że ludzie z sakramentów,
1145 II,3 | będzie to, że małżeństwo, obrane ze swego charakteru świętego,
1146 I,2,c | oboje mają przedstawiać obraz, on Chrystusa, ona Kościoła,
1147 II,2,b | iście królewskiego tronu w obrębie domu, na który Ewangelia
1148 I,3,b | skutecznie ich zapragną iwczyn obrócą, zwłaszcza że sakrament
1149 III,8 | zyskuje druga opiekę i obronę ku dobru wiernych” 98. ~
1150 II,1,b | życie dziecięcia zachować i obronić. Niegodnymi natomiast okazaliby
1151 II,1,b | zasada godziwości krwawej obrony przeciw napastnikowi (któż
1152 II | Twierdzą bowiem, że prawa, obrzędy, obyczaje, określające małżeństwo,
1153 II,2,a | i uczciwi małżonkowie z obrzydzeniem odwracają się instynktownie
1154 III,8 | jednak zastrzeżeniem, ku obustronnemu zresztą pożytkowi i ku dobru
1155 Wst,3 | Chrystusa Pana prawami zostało obwarowane, wzmocnione i wyniesione;
1156 II,1,a | przez usta Nasze głośno i obwieszcza na nowo: ktokolwiek użyje
1157 II,2,b | wielką pewnością siebie obwieszczają emancypację niewiast, po
1158 III,3 | całej prawdy o wierze i obyczajach; wierni przeto powinni go
1159 III,3 | oświecało umysły ikierowało obyczajami, do uległości i ochotnego
1160 Wst,3 | Dobrowolny ten akt woli, którym obydwie strony oddają sobie i przyjmują
1161 III,8 | porozumieniu, ku pożytkowi obydwu społeczności, złączyć i
1162 I,3,a | państwo, jakimi są rodziny i obywatele, z których się składa, jak
1163 III,7 | państwa i doczesne szczęście obywateli nie może być bezpieczne
1164 Wst,3 | tylko właściwa, stawia je ocałe niebo wyżej nie tylko od
1165 II,1,a | niechybną niemal śmierć, byle ocalić życie dziecka, spoczywającego
1166 II,1 (51) | Const. Apost. Cum occasione, die 31 Maii 1653, prop.
1167 III,10 | wszyscy umysłem swym pojęli, ochotną wolą przyjęli i z pomocą
1168 III,3 | obyczajami, do uległości i ochotnego posłuszeństwa wobec Boga
1169 I,3,a | Nadto tworzy ona mocny wał ochronny dla czystości i wierności
1170 II,3,a | zawierania małżeństwa dwóch osób ochrzczonych, z których jedna jest katolicka,
1171 III,4 | śp. Leon XIII w encyklice ochrześcijańskim małżeństwie do Biskupów
1172 III,9 | pobożnie żyli na tym świecie, oczekując błogosławionej nadziei i
1173 II,2,b | zarządzać, z uszczerbkiem oczywiście dzieci, męża i całej rodziny.
1174 III,1 | należy sobie przypomnieć oczywistą ową prawdę, uznaną przez
1175 II,3,a | urabianie dusz, które ma być odbiciem wspomnianego misterium,
1176 I,3,a | zewnętrznym zakusom niewierności; odbiera wszelką podstawę trwodze
1177 I,3,b | tak, jak dusza odrzucona, odchodząc od godów połączenia z Chrystusem,
1178 III,1 | świętą teologię: cokolwiek odchyliło się od przepisanego porządku,
1179 III,5 | mocy łaski. A jeśli kiedy odczują zbyt wielki ciężar trudów
1180 III,2 | przeciw Bogu się buntuje, odczuwa boleśnie wewnętrzną rozterkę,
1181 III,4 | w czystości i wierności oddać się mogli zaszczytnym celom
1182 I,1,a | zdania rachuby z zyskiem Bogu oddadzą. ~
1183 I,2,b | nakazu Apostoła: “Mąż niech oddaje powinność żonie, podobnie
1184 Wst | Sakramentu Nowego Zakonu i oddał szafarstwo jego i pieczę
1185 II,3,b | przykrego pożycia albo umyślnego oddalenia się od żony węzeł małżeński
1186 III,8 | władzy wysiłek istarania oddaliły straszne szkody, zagrażające
1187 Wst,3 | związanie się węzłem małżeńskim. Odebrać komuś przyrodzone i pierwotne
1188 II,3,b | upragnionego przez Chrystusa Odkupiciela odnowienia i udoskonalenia
1189 I,2,a | się należy, nie można jej odmówić ani żadnej innej osobie
1190 III,6,a | życia, i że, co najgorsze, odnajdą siebie samych z nieokiełznanymi
1191 III | troskliwością zastanowili się nad odnalezieniem środków, które by usunęły
1192 I,3 | to wielka, a ja mówię: w odniesieniu do Chrystusa i Kościoła”.
1193 I,3 | przyszłych małżeństw, powinno się odnosić do wszystkich małżeństw
1194 II,1,b | końcu należy pewne dążenia, odnoszące się bezpośrednio do przyrodzonego
1195 Wst,3 | stworzenia, i tegoż stworzenia odnowiciela Chrystusa Pana prawami zostało
1196 III,3 | którego nie ma mowy o jego odnowieniu, wymaga, by wszyscy łatwo,
1197 II,3,b | mogą. ~Poza tym nietrudno o odparcie owych trzech zarzutów, powyżej
1198 I,3,a | pewność stałego posiadania. Odpowiada też godności małżonków inajlepiej
1199 I,3,b | pełnych owoców, jeżeli nie odpowiadają łasce, współdziałając z
1200 II | wymyślili sposoby współżycia, odpowiadające rzekomo wymaganiom umysłowości
1201 III,7 | kłopotach macierzyństwa nie ma odpowiedniego pożywienia, lekarstwa, pomocy
1202 III,6,a | dobrych więc zamiarach i odpowiednio przygotowani niech przystępują
1203 II,1,b | strony często im małżeństwo odradzać się powinno. ~Państwu nie
1204 III,8 | pragnął, by władza kościelna odrębną była od władzy świeckiej
1205 II,2,b | wszakże wrodzoną psychiczną odrębność niewiasty, czystość obyczajów,
1206 I,1,a | bardzo matkę dzieci Bożych odrodziło się przez kąpiel chrztu
1207 Wst,3 | zostało ani ustanowione ani odrodzone przez ludzi, lecz przez
1208 II,2,a | pomysłów. Naturalny ten odruch zdrowego poczucia znajduje
1209 I,2,c | zabrania w ciele rodziny serce odrywać od głowy z szkodą niepowetowaną
1210 II | staroświeckich zapatrywań odrzuca ona i usuwa tradycyjne zasady
1211 II | ustalenie samej tylko prawdy, a odrzucającej przestarzałe przodków przesądy.
1212 II,1,b | wołającej z ziemi do nieba55. ~Odrzucić w końcu należy pewne dążenia,
1213 I,3,b | zbrodni, “tak, jak dusza odrzucona, odchodząc od godów połączenia
1214 II,1,a | owego zuchwałego zdania, odrzuconego przez Ojców pod groźbą wyklęcia,
1215 II,1,a | niedawna niejedni, jawnie odstępując od nauki chrześcijańskiej,
1216 Wst,1 | owieczki, Nam powierzone odstraszyć od pastwisk zatrutych i,
1217 II,3,a | wyraźnie. Do niego przeto odsyłamy i niektóre tylko myśli ponownie
1218 III,6,b | zanim wybiorą osobę, zktórą odtąd na zawsze żyć będą; niech
1219 I,3,a | całej ci, którzy bronią odważnie nierozerwalności węzła małżeńskiego. ~
1220 III,6,a | przygotować pomyślność, odwracać nieszczęście, przypominając
1221 III,4 | się i całym wysiłkiem woli odwrócą się od nieszczęsnych owych
1222 III,7 | nie tak bardzo rzadko z odwróceniem należnego porządku udziela
1223 II,3,b | nierozerwalności małżeństwa, tyleż na odwrót wynika nieszczęść z rozwodów,
1224 II,2,a | według nich wielu ludzi odznacza się tak gwałtownym popędem
1225 II,1,a | i od tej zakały wolnym, odzywa się przez usta Nasze głośno
1226 Wst,3 (7) | Œw. Tomasz, Suma Teologiczna,
1227 II,1 (48) | Mt 15, 14; S. Off. 22 Nov. 1922. ~49.
1228 II,1 (52) | Wj 20, 13; por. Decr. S. Offic. 4 maii 1898, 24 Julii 1895,
1229 I,2 (24) | Por. Decr. S. Officii, 2 Mart. 1679, propos. 50. ~
1230 III,6,a | naprawdę matką; że dzięki ofiarnej miłości i niestrudzonej
1231 I,1,a | gdyż zadaniem ich jest, ofiarować Kościołowi własne swe potomstwo,
1232 II,1,a | współczucia o tym myśleć? Kogo nie ogarnie podziw najwyższy na widok
1233 III,9 | roztropnością dostatecznie ogłosić i wyjaśnić, żeby wszyscy
1234 III,9 | ENCYKLIKĘ O MAŁŻEŃSTWIE OGŁOSZĄ WIERNYM BISKUPI~To wszystko,
1235 Wst,2 | przed pięćdziesięciu laty ogłoszoną, niniejszym za swoją uznajemy
1236 II,3,a | miłość małżonków, uchodzą z ogniska domowego zgoda i szczęście,
1237 III,6,a | niestrudzonej troskliwości rodziców ognisko domowe nawet mimo uciążliwej
1238 II,1,a | zezwalając z ważnego na ogół powodu, wbrew własnej woli,
1239 II,2,a | a) W ogóle ~Przechodzimy teraz do drugiego
1240 III,7 | jeżeli państwu i dobru ogólnemu znacznej szkody wyrządzić
1241 Wst | społeczności domowej a nawet ogólnoludzkiej, nie tylko objąć w sposób
1242 III,7 | mając nic do stracenia, w ogólnym przewrocie widzą swoje zbawienie.
1243 II,1,b | trosce o cele eugeniki, nie ograniczają się niektórzy do udzielania
1244 II | złożony jest w samej naturze, ograniczony być nie może i prawa jego
1245 Wst,3 | zawarcia małżeństwa, lub ograniczyć w jakikolwiek sposób istotne
1246 III,4 | przeciwstawiali prawdę, ohydzie występku blask czystości,
1247 II | niniejszym o początku i oistocie małżeństwa, o jego celach
1248 III,6,a | mianowicie ojciec naprawdę będzie ojcem, matka naprawdę matką; że
1249 II,1,a | zdania, odrzuconego przez Ojców pod groźbą wyklęcia, że
1250 III,7 | tak ułożono, aby wszyscy ojcowie rodzin, zależnie od stanu
1251 III | Godzi się więc, byśmy z ojcowską niejako troskliwością zastanowili
1252 II,1,b | słusznie przeczy, jeśli chodzi okaleczenie ciała: “Sądom ludzkim nie
1253 I,3,b | czyniąc, co w ich siłach, okażą, że z łaską chcą współpracować,
1254 III,3 | łaskawie udzielonej, koniecznie okazać winni to posłuszeństwo nie
1255 III,5 | jednak łaska tego sakramentu okazała całą swą moc, powinni małżonkowie,
1256 II,1,b | obronić. Niegodnymi natomiast okazaliby się szlachetnego miana i
1257 II,3,b | O wiele większym jeszcze okaże się to zło, skoro się zważy,
1258 II,3,b | jak najczęściej powstają okazje do niezgody. Tu złatwością
1259 III,1 | urządzenia Boże i przyrodzone tym okazują się dla nas pożyteczniejsze
1260 I,1,a | przechodzi wszystko, co oko widziało, ucho słyszało
1261 II,1,a | swej natury. Wjakichkolwiek okolicznościach małżonkowie mogą zawsze,
1262 I,3,b | węzłem sakramentu nie w okowy okuci, lecz przyozdobieni,
1263 II | prawa, obrzędy, obyczaje, określające małżeństwo, wywodząc się
1264 II,1,b | terapeutycznej” - by użyć tych określeń - wyraziliśmy już, Czcigodni
1265 Wst,3 | podanie Kościoła, takie określenie uroczyste św. Soboru Trydenckiego,
1266 II,1,b | Pisze bowiem: “Rozpustne to okrucieństwo albo raczej okrutna ta rozpusta
1267 II,1,b | okrucieństwo albo raczej okrutna ta rozpusta zapędza się
1268 I,2,b | korzyści, lecz mając na oku jedynie dobro Oblubienicy
1269 I,3,b | węzłem sakramentu nie w okowy okuci, lecz przyozdobieni, nie
1270 I,3 | chrześcijanami, jeżeli chodzi omałżeństwo co prawda zawarte, lecz
1271 II,3,a | sakramentu małżeństwa, obszernie omawia iuzasadnia w swej encyklice
1272 I,1,b | już miejscu19 obszernie omawialiśmy sprawę wychowania młodzieży,
1273 III,3 | małżeńskich, szeroko dziś omawianych, nie ufali zbytnio własnemu
1274 III,6,b | ustanowił. Niech na koniec nie omieszkają zasięgnąć w sprawie wyboru
1275 II,1,a | Czcigodni Bracia, przejść do omówienia spraw, sprzeciwiających
1276 II,1,a | unika potomstwa. Tak uczynił Onan, syn Judy, i dlatego uśmiercił
1277 I,1,b | Bardzo małe zaiste troski onowonarodzone dziecko i tym samym o całą
1278 I | występek niepowściągliwości opanowany” 12. ~
1279 II,3,b | wypaczenia życia rodzinnego w opanowanych przez komunizm krajach. ~
1280 III,6,b | rady nie lekceważą, aby w oparciu o głębszą ich znajomość
1281 III,1 | zamącić chce porządek rzeczy, opatrznościowo ustalony, wtedy najmędrsze
1282 II,1,b | wykonanie tej śmiercionośnej operacji, co, jak to wszystkim wiadomo,
1283 III,8 | sprawiedliwości: zyskuje druga opiekę i obronę ku dobru wiernych” 98. ~
1284 III,3 | osądzającym i potępiającym jakieś opinie jako niebezpieczne lub przewrotne81.
1285 II,3,b | do nowych warunków, do opinii publicznej, do stosunków
1286 II,3,b | poprzednika Naszego, - trudno opisać, jak wielkie wartości zawiera
1287 II,3,b | możności rozejścia się wynika opłakane ich rozpadanie. Tu zapewnione
1288 II,1,a | jednak mieć na baczności, by opłakany stan majątkowy nie stał
1289 II,1,a | przyczyną jeszcze bardziej opłakanych błędów. Nie ma bowiem takich
1290 II,1,a | nie tylko natłoczoną, ale opływającą49. ~Wie również doskonale
1291 II,2,b | wielki” 61. Dom natomiast na opoce wzniesiony, tj. na wzajemnej
1292 II | romansach, erotycznych opowieściach i satyrach, kinach, wykładach
1293 I,3,a | nieszczęścia lub na starość nie opuści może małżonki, a w miejsce
1294 II,3,b | dopuszcza cudzołóstwa, co męża opuściwszy, za innego wychodzi: niech
1295 II,3,b | niebezpieczeństwo, że je mężowie opuszczą, gdyby nie chciały się poddać
1296 II,3,b | skorzystać może zprawa opuszczenia strony winnej, a jeśli zawiniła
1297 Intro | Arcybiskupów, Biskupów i innych Ordynariuszów, pokój i jedność ze Stolicą
1298 II,3,a | powoływaliśmy się na to orędzie i godzimy się na nie wyraźnie.
1299 III,3 | obyczajów chętnie kieruje się i orientuje świętym Kościołem Bożym
1300 II,3,a | o czym świadczą liczne orzeczenia, zebrane w całości w owym
1301 II,3,b | jeszcze należy uroczyste orzeczenie, które Sobór Trydencki pod
1302 III,3 | posłuszeństwo nie tylko uroczystym orzeczeniom Kościoła, ale także wpewnej
1303 II,1,a | nauki chrześcijańskiej, orzeczona przez urząd nauczycielski
1304 I,2,a | Słusznie więc Sobór Trydencki orzekł uroczyście: “Że węzłem tym
1305 II,3,a | Wszak tyle wieków już temu orzekło prawo rzymskie: “Małżeństwo
1306 III,3 | Konstytucjom i Dekretom, osądzającym i potępiającym jakieś opinie
1307 II,1,b | eugeniczną, byleby się to osiągało środkami dozwolonymi, uczciwymi
1308 II,1,a | zacznijmy od potomstwa. Wielu ośmiela się nazywać je przykrym
1309 II,1,a | bluźnierczo zaczepić się ośmieliło twierdzeniem: “Niektóre
1310 II | zbezwstydną szczerością depcze i ośmiesza się świętość małżeństwa:
1311 III,6,b | zastanowić, zanim wybiorą osobę, zktórą odtąd na zawsze
1312 I,2,c | wolnego wykonywania praw osobistych. Posłuszeństwo to przeciwstawia
1313 II,3,b | Każdy z tych powodów z osobna, tym bardziej zaś razem
1314 I,3,b | łaskę uświęcającą, lecz osobne jeszcze dodaje dary, dobre
1315 I,3,b | uczynił je znakiem i źródłem osobnej łaski wewnętrznej, przez
1316 II,2,a | jednak trzeba by jeszcze osobno wyliczyć tyle błędów i spaczeń
1317 II,3,b | schodzą z drogi uczciwości. Ostatnim powodem ma być ogólne dobro
1318 I,2,c | poprzednik Nasz Leon XIII ostosunku i porządku pomiędzy mężem
1319 II,3,a | odszczepieństwa) od tych ostrych przepisów udziela dyspensy,
1320 II,1,b | zgadzają się zupełnie z ostrymi wyrzutami, wygłoszonymi
1321 Wst,2 | uznajemy i potwierdzamy, oświadczając, że encyklika ta, chociaż
1322 III,6,a | przede wszystkim należy oświecać rozum i wzmacniać wolę za
1323 III,8 | religijny, który by umysł oświecał prawdą, kierował wolą i
1324 III,3 | istotne poznanie prawa Bożego, oświecało umysły ikierowało obyczajami,
1325 Wst,1 | ludzkie przede wszystkim oświeciły się wprawdziwej nauce Chrystusowej
1326 III,3 | ludzką za sobą może porwać, oszukując ją iznieprawiając; a to
1327 II,1,a | jest naturze przeciwne. Otóż uczynek małżeński z natury
1328 III,7 | ubogich udzieli ze swego, otrzyma nader obfitą nagrodę od
1329 I,3,b | znaku sakramentalnego, który otrzymała w kąpieli odrodzenia” 43. ~
1330 II,3,a | godność, którą małżeństwo otrzymało przez sakrament. Owiane
1331 III,5 | stanu i skuteczna pamięć o otrzymanym sakramencie. Niech przypominają
1332 Wst,3 | niemniej jest pewne, co już otwarcie zaznaczył śp. Leon XIII,
1333 III,4 | małżonkom tak obfite źródło stoi otworem, aby w czystości i wierności
1334 III,7 | budżetu pamiętać powinni oulżeniu doli biednych rodzin, uważając
1335 II | wymysłów, a przynajmniej ouwzględnienie ich w ustroju społecznym.
1336 I,3 | tkwi w nim na zawsze węzeł ów nierozerwalny, z prawa Bożego
1337 II,1,b | ścigały. Żąda się nawet tu i ówdzie, by władze publiczne wzięły
1338 II | przeparcie do zadowolenia owej siły. Inni zaś przyznają,
1339 II,1,b | Zasługują zatem na pochwałę owi sumienni i doświadczeni
1340 II,3,a | otrzymało przez sakrament. Owiane jest przez to takim dostojeństwem,
1341 Wst,1 | głos Swój Apostolski, aby owieczki, Nam powierzone odstraszyć
1342 Wst,1 | narodów całego świata pożądane owoce po wszystkie czasy, trzeba,
1343 I,1,a | dobroci Bożej, jak doskonałym owocem małżeństwa jest dziecko,
1344 I,3,b | na zawsze żywym obrazem owocnego bardzo związku Chrystusa
1345 I,3,b | rozumu, nie dostępują pełnych owoców, jeżeli nie odpowiadają
1346 II,3,b | łatwość w uzyskaniu rozwodów. Owszem, zwolennicy nowopogańskiego
1347 II,3,a | związku winna być znakiem, ozdobą i chlubą. Zrywają się bowiem
1348 I,3,b | szlachetniejsze wartości, oznaczone trafnie słowem sakrament.
1349 III,6,a | uciążliwej nędzy iwśród tego padołu płaczu stanie się dla dziatwy
1350 III,8 (99) | Acta Apost. Sed. XXI (1929) pag. 290. ~100.
1351 III,8 | rzeczywiście także w Lateraneńskich Paktach czytamy dekrety: “Państwo
1352 I,1,a | urodzi dziecię, już nie pamięta o bólu z powodu radości,
1353 I,2,c | chrześcijańskim: “Mąż jest panem rodziny i głową niewiasty,
1354 III,6,a | w duszach młodzieńców i panien już w wieku dziecięcym i
1355 Wst,3 | radą Jezusa Chrystusa o panieństwie, albo związanie się węzłem
1356 II,2,b | obowiązki. Poza tym powinna panować nierówność pewna i podporządkowanie
1357 I,3 | doskonałej mierze; bo słowo Pańskie: Co tedy Bóg złączył, człowiek
1358 I,2,c | poddane swym mężom, jak Panu, bo mąż jest głową żony,
1359 II,3,a | życiu religijnym, rozbieżne panują poglądy idążenia. Wskutek
1360 II,3,b | ipodejrzenia ich dręczą. Tu panuje wzajemna życzliwość i zespolenie
1361 III,10 | Naszego Pontyfikatu. ~PIUS XI PAPIEŻ~ ~ ~ ~ ~
1362 III,8 | potem zostały dołączone paragrafy konwencji. ~Fakt ten może
1363 III,9 | wami, Wielebni Bracia, z pasterską troskliwością pilnie rozważyli,
1364 III,2 | Dlatego to wydał ich Bóg na pastwę bezecnych namiętności” 77. “
1365 Wst,1 | powierzone odstraszyć od pastwisk zatrutych i, o ile w Naszej
1366 Intro | Papieża~do czcigodnych Braci Patriarchów, Prymasów, Arcybiskupów,
1367 I,1,a | Augustyn w słowach św. Pawła Apostoła do Tymoteusza14: “
1368 II,2,b | niewiasty iowa rozumna oraz pełna godności wolność, odpowiadająca
1369 III,5 | Niech rozważają przeto pełne prawdziwej zaiste pociechy
1370 I | Naszej Ad salutem, na obchody pełnego tysiącpięćsetlecia jego
1371 I,2,b | sobie wzajemnie w coraz pełniejszym ukształtowaniu i doskonaleniu
1372 I,3,b | uzyskaniu rozumu, nie dostępują pełnych owoców, jeżeli nie odpowiadają
1373 I,1,a | niej odnosi się w wyższym i pełnym pociechy zrozumieniu słowo
1374 II,3,b | A ponieważ, - jak już pełnymi powagi słowami Leona XIII
1375 I,1,a | nawet nie tylko wychowywanie pewnej ilości czcicieli Boga prawdziwego,
1376 III,8 | przykład i uzasadnienie tego pewnika, że nawet w naszych czasach (
1377 I,3,a | miejsce lęku napełnia serce pewność stałego posiadania. Odpowiada
1378 II,2,b | jak wznoszeniem domu na piasku? Kiedy nadejdzie burza nieszczęść,
1379 Wst | oddał szafarstwo jego i pieczę o nim całą Kościołowi, Swej
1380 III,4 | czyńcie starania, by narody, pieczy Waszej powierzone, zachowywały
1381 III,2 | ciało. Co sprawiedliwszą? Co piękniejszą? Ty podległy możniejszemu,
1382 III,8 | środki państwa, ani kary, ani piękność cnoty, ani konieczność,
1383 III,2 | pobożność i uległość wobec Boga pielęgnowali i zachowywali. ~Mylą się
1384 I | być przyjęte, z dobrocią pielęgnowane, pobożnie wychowane; sakrament
1385 I,3,b | sił nadprzyrodzonych i nie pielęgnują ziaren łaski, złożonych
1386 II,3,a | narodów. “Religijny ten pierwiastek nie jest z zewnątrz narzucony,
1387 I,1,a | drogą śmierci, którą grzech pierworodny przechodzi na potomstwo),
1388 I,2,a | że prawo ewangelii ową pierwotną i doskonałą jedność zupełnie
1389 II | stopień jakichś tak szczepów pierwotnych. ~
1390 I,1,a | pewien sposób biorą udział w pierwotnym małżeństwie w raju, gdyż
1391 I,3 | pierwszych rodziców naszych, tym pierwowzorze wszystkich przyszłych małżeństw,
1392 II,3,a | zupełnie świecka ~Na poparcie pierwszego twierdzenia wywodzą, że
1393 II,1,a | podporządkowują go celowi pierwszemu. ~Wielce też wzruszają Nas
1394 III,9 | pasterską troskliwością pilnie rozważyli, należy wszystkim
1395 II,1,b | Obowiązek ten jest tym pilniejszy, im mniejsza możliwość samoobrony
1396 III,10 | Błogosławieństwa. ~Dan w Rzymie, u św. Piotra, 31 grudnia 1930, dziewiątego
1397 III,5 | które św. Paweł Apostoł pisał o sakramencie kapłaństwa
1398 II | już z wywodów Naszych w piśmie niniejszym o początku i
1399 III,7 | niesprawiedliwością, zaliczaną przez Pismo Święte między najcięższe
1400 Intro | Świątobliwości Pana Naszego PIUSA XI~z Opatrzności Bożej Papieża~
1401 III,7 | rzeczą wyznaczać tak małe płace, że w danych warunkach na
1402 III,6,a | nędzy iwśród tego padołu płaczu stanie się dla dziatwy niejako
1403 Wst | szczególniejszy miłościwym swym planem zbawienia całej ludzkości,
1404 II | zapatrywań czasu. Popęd płciowy natomiast, ponieważ złożony
1405 II,2,a | się tak gwałtownym popędem płciowym, że się w ciasnych granicach
1406 II,1,b | jakimiś środkami poczęty płód w łonie i spędza go. Wolą
1407 II,1,a | z natury swej zmierza ku płodzeniu potomstwa. Działa zatem
1408 I,3,a | a) Dobra, płynące z nierozerwalności ~Ile
1409 II,3,b | rozwodu. Ile bowiem korzyści płynie z nierozerwalności małżeństwa,
1410 II,1,a | tych żadną miarą nie byli pobłażliwi. Jeśliby zaś spowiednik
1411 III,2 | ich przede wszystkim do pobożności i praktyk religijnych, by
1412 II | prostaczkom, samotnym i małżonkom, pobożnym i bezbożnym, dorosłym i
1413 II,3,b | Toteż pod wpływem tych pobudek niechybnie dojdzie do tego,
1414 I,2,b | skłonności, na słowach tylko pochlebnych, lecz to, które opiera się
1415 II,3,b | bardziej rozrastać się będzie i pochłonie przeliczne dusze, jak choroba,
1416 Wst,3 | małżeński oraz jedność moc jego pochodzą od Boga, jego twórcy4. ~
1417 II,3,a | najpierw ze wspomnianego już pochodzenia jego od Boga. Następnie
1418 III,4 | najgorsze nawet występki pochwałami wynoszą, to o wiele więcej,
1419 II,1,b | dziecka. Zasługują zatem na pochwałę owi sumienni i doświadczeni
1420 III,2 | dążeniu temu przeciwstawia się pociąg nieopanowanej zwłaszcza
1421 I,3,a | źródłem przebogatym życia poczciwego iczystości obyczajów, zachowanie
1422 II,1,b | niweczy jakimiś środkami poczęty płód w łonie i spędza go.
1423 II,2,a | Naturalny ten odruch zdrowego poczucia znajduje nadto potwierdzenie
1424 III,1 | inajpożyteczniejsze urządzenia poczynają szkodzić albo przestają
1425 II | należy poglądom współczesnym poczynić ustępstwa. Ale i oni są
1426 III | występki niweczą i w pogardę podają dziś powszechnie tak zbawienne
1427 II | Głoszone w nich zasady podaje się za wyniki współczesnej
1428 Wst,3 | niewzruszone ogólne ustne podanie Kościoła, takie określenie
1429 III,5 | małżeństwo na nowo pod prawo Boże podciągnąć; chociaż bowiem małżonkowie
1430 II,3,b | opuszczą, gdyby nie chciały się poddać ich lubieżności” 71. ~A
1431 I,2,c | słowami: “Żony niechaj będą poddane swym mężom, jak Panu, bo
1432 III,8 | jakiekolwiek tego rodzaju podejrzenie lub lęk; wykazał to już
1433 II,3,b | zupełnie, tam niegodnie są podeptane, przy czym żony narażają
1434 II,2,b | małżeńskiej wierności i czystości, podkopują także wierne i godziwe podporządkowanie
1435 I,3 | Nierozerwalność węzła małżeńskiego podkreśla najpierw sam Chrystus dobitnie
1436 III,1 | wzorem wszelkiej prawości. Podkreślił to słusznie przeciw naturalistom
1437 III,5 | małżonkowie, jak to już podkreśliliśmy, dołączyć swój wysiłek,
1438 II | ludzkiej, jej też jedynie podlegają. Stąd można je i powinno
1439 III,2 | bowiem, by rzecz niższa podlegała wyższej; by ulegał wyższemu,
1440 III,2 | podlegało ciało. Jeśli nie podlegasz Bogu, znęca się nad tobą
1441 III,2 | Ty podległy możniejszemu, podlejsze podległe tobie: służ Temu,
1442 II,3,b | zewnętrznych (tamte nazywają podmiotowymi, te zaś przedmiotowymi),
1443 II | potrzeby] wykaż błąd, poucz, podnieś na duchu z całą cierpliwością,
1444 Wst,1 | Nauczyciela najwyższego, podnieść głos Swój Apostolski, aby
1445 II | a przez Chrystusa Pana podniesioną do godności prawdziwego
1446 III,10 | słabych i bojaźliwych na duchu podnosi; niech sprawi Chrystus Pan
1447 II,3,a | dotyczy rozwodów: tłumaczą je, podnoszą i popierają ustawodawstwo
1448 I,2,b | oddaje powinność żonie, podobnie też żona mężowi” 30. ~
1449 III,5 | Jest bowiem sakramentem, podobnym do Eucharystii, która jest
1450 III,4 | ustanawiając małżeństwo i świętymi podpierając je prawami, a jeszcze więcej,
1451 I,2,c | miłości. ~Stopień i sposób podporządkowania się żony wobec męża może
1452 II,1,a | prawidłowości owego aktu i podporządkowują go celowi pierwszemu. ~Wielce
1453 II,2,a | małżonkami. ~Wierność zatem podrywają najpierw ci, którzy sądzą,
1454 Wst,3 | PODSTAWA NAUKI O MAŁŻEŃSTWIE~Rozpoczynając
1455 I,2,c | zasadniczej rodziny i prawa jej podstawowego, od Boga postanowionego
1456 II,1,a | dając zezwolenie, czy też podstępnie milcząc, w nich utwierdził,
1457 II | ZAPATRYWANIA~A ponieważ, by podstępów wrogich uniknąć, trzeba
1458 III,2 | uważa za wystarczające do podtrzymania czystości związku małżeńskiego,
1459 III,8 | porozumienie. Jeżeli rządy świeckie podtrzymują przyjazne i zgodne ze świętą
1460 II,1,b | bezpośrednia władza nad ciałem podwładnych. Jeśli nie ma winy i tym
1461 I,1,b | godności i wielkiego znaczenia podwójnego tego urzędu, powierzonego
1462 II,1,a | myśleć? Kogo nie ogarnie podziw najwyższy na widok matki,
1463 I,3,b | sakrament, trzeba z głębi duszy podziwiać mądrość, świętość i dobroć
1464 III | ŚRODKI ODNOWIENIA MAŁŻEŃSTWA~Podziwialiśmy dotąd, Czcigodni Bracia,
1465 II,3,b | rozwodów. ~Inni posunęli się z podziwu godną czelnością jeszcze
1466 II,1 (47) | 12; por. Rdz 38, 8-10; S. Poenitent., 3 April., 3 Jun. 1916. ~
1467 II,2,b | ibędzie znowu tym, czym była w pogaństwie: przedmiotem rozkoszy mężczyzny. ~
1468 III,2 | to powiedzieć, jak gdyby pogardzać należało godziwymi środkami
1469 II | Boskiego i przyrodzonego należy poglądom współczesnym poczynić ustępstwa.
1470 II,3,b | zwolennicy nowopogańskiego poglądu na świat, nie pouczeni smutną
1471 I,1,b | wzajemna pomoc zawsze są w pogotowiu. ~Ponieważ jednak w innym
1472 I,3 | niepłodną porzucić, aby pojąć inną, płodną. Gdyby to jednak
1473 II,3,b | wierności małżeńskiej, tam zaś pojawiają się zgubne pobudki niewierności.
1474 I,3 | słowami, które nigdy nie pójdą wniepamięć: “Co więc Bóg
1475 I,2,c | czynniki, które składają się na pojęcie wierności małżeńskiej; jedność,
1476 III,10 | wyłożyliśmy, wszyscy umysłem swym pojęli, ochotną wolą przyjęli i
1477 III,3 | własnemu sądowi i fałszywie pojętej wolności rozumu czyli tzw.
1478 I,2,a | przyrodzonym i starać się pójść za wolą najmędrszego i najświętszego
1479 Wst,3 | sobie jednego z dwojga: albo pójście za radą Jezusa Chrystusa
1480 II | doznaje. ~Już bowiem nie pokątnie tylko, w skrytości, lecz
1481 III,8 | w sprawach małżeńskich, pokojowa ugoda i przyjazdy akt, w
1482 III,2 | Uznaj kolejność, szukaj pokoju! Ty podległy Bogu, tobie
1483 III,10 | wznosząc jednocześnie z pokorą żarliwe modły przed Tron
1484 III,3 | wobec Boga trzeba dodać pokorne posłuszeństwo także wobec
1485 III,2 | złoży wpierw swemu Stwórcy pokornej daniny uległości i czci,
1486 I,3 | Jeżeli, Czcigodni Bracia, pokornie zbadać pragniemy wewnętrzny
1487 III,2 | sprzeciwia się pysznym, pokornym zaś daje łaskę” 78, bez
1488 II | Niektórzy stają niejako w pół drogi, sądząc, że choć w
1489 I,3,b | odrzucona, odchodząc od godów połączenia z Chrystusem, nawet po utracie
1490 I,3,a | własnego ja i ścisłe wzajemne połączenie ich dusz, prawdziwa bowiem
1491 III,2 | by całkowicie Bogu się polecili, pomocy jego gorliwie wzywali,
1492 II,1,b | na których owe indykacje polegają, byłoby rzeczą niemądrą
1493 III,5 | dołączyć swój wysiłek, polegający na tym, że według sił pracują
1494 I,2,a | rodzaj tzw. poligamii i poliandrii oraz każdy inny zewnętrzny
1495 I,2,a | równoczesny rodzaj tzw. poligamii i poliandrii oraz każdy
1496 III,5 | wielki ciężar trudów swego położenia i życia, niech nie rozpaczają,
1497 III,7 | jest niewątpliwie należyte położenie rodzin i małżonków. Jeżeli
1498 III,6,a | mogli, a jeszcze więcej pomagać sobie w trosce o zbawienie
1499 I,2,b | rzędzie, na to, by małżonkowie pomagali sobie wzajemnie w coraz
1500 III,1 | przez zmianę utraciły moc pomagania, albo Bóg sam takie nałożyć
1501 II,1,a | Nie można i tych małżonków pomawiać o występek przeciw porządkowi
1502 II | już to poza nim, choćby z pominięciem jego celów, jakoby nierząd
1503 II,3,b | mniejszą jeszcze mają wagę i pominięte być mogą. ~Poza tym nietrudno
1504 III,5 | własnym wysiłkiem i trudem pomnażać skuteczność łaski, która
1505 I,1,a | poświęcony z dnia na dzień się pomnażał. A chociaż małżonkowie chrześcijańscy,
|