100-glown | glowy-niema | niemo-pomna | pomoc-rzedz | rzezb-uzale | uzasa-zasta | zaste-zywoc
bold = Main text
Czesc, Rozdzial, Paragraf grey = Comment text
2006 III,2 | Boga uległość, która by rzeźbiła całe ich życie, a umysł
2007 I,3,b | wiarą rozważy, jeżeli się rzuci snop światła nadprzyrodzonego
2008 II,2,b | zerwały się wichry i rzuciły się na ten dom. I runął,
2009 III,10 | Błogosławieństwa. ~Dan w Rzymie, u św. Piotra, 31 grudnia
2010 I,1,a | prawem, niż owa matrona rzymska, matka Grachów, szczycić
2011 I,2,b | można, jak uczy Katechizm Rzymski29, nazwać z bezwzględną
2012 II,3,a | wieków już temu orzekło prawo rzymskie: “Małżeństwo jest związkiem
2013 III,3 | Najwyższego Pasterza jego, Rzymskiego Papieża, którym znowu kieruje
2014 I | potomstwo, wierność małżeńska, sacrament” 11. O ile te trzy czynniki
2015 II,1,b | chodzi okaleczenie ciała: “Sądom ludzkim nie przysługuje
2016 II,3,b | bardziej na pośmiewisko sądów i powagi ustaw; małżonkowie
2017 II,1,b | wolno dokonać ani z wyroku sądowego za karę jakichś ich zbrodni,
2018 III,3 | nie ufali zbytnio własnemu sądowi i fałszywie pojętej wolności
2019 I,2,c | którym dla braku dojrzałego sądu idoświadczenia życiowego
2020 II | stają niejako w pół drogi, sądząc, że choć w kilku punktach
2021 III,7 | Pana, kiedy świat przyjdzie sądzić; kto postąpi inaczej, poniesie
2022 II,1,a | niezłomnie zachowywanej, sądzili, że w obecnych czasach inną
2023 I,3,b | współdziałając z nią, pozostaje łaska sakramentalna małżeństwa często talentem
2024 II,3 | Ponieważ zaś trzecie dobro, sakramentalność małżeństwa, tamte znacznie
2025 I,3 | Chociaż więc charakter sakramentalny odłączyć można od małżeństwa,
2026 III,5 | 5. PAMIĘĆ O SAKRAMENTALNYM CHARAKTERZE MAŁŻEŃSTWA~Ale
2027 II,1,b | pilniejszy, im mniejsza możliwość samoobrony u tych, których życie jest
2028 II | wykształconym i prostaczkom, samotnym i małżonkom, pobożnym i
2029 II | lekkich obyczajów niemal tymi samymi mógł się cieszyć prawami,
2030 II | usilnie zabiegają o uzyskanie sankcji prawnej dla tych potwornych
2031 Wst,2 (2) | Encycl. Arcanum divinae sapientiae, 10 Febr. 1880. ~3.
2032 II | erotycznych opowieściach i satyrach, kinach, wykładach radiowych,
2033 II,3,a | wyznania innowierczego lub schizmatyckiego; gdyby jednak dla strony
2034 II,3,b | złym przykładem, zbyt łatwo schodzą z drogi uczciwości. Ostatnim
2035 III,8 | pozwalają lub czego karami nie ścigają, albo też jeśli sumienie
2036 II,1,b | państwowe ustawy karne, ścigające zamach na życie dziecięcia
2037 II,1,a | tę zbrodnię straszliwym ścigał gniewem i niekiedy nawet
2038 II,1,b | samej) uznały i karami nie ścigały. Żąda się nawet tu i ówdzie,
2039 II,3,a | Zbyt łatwo też ginie owa ścisła łączność i społeczność dusz,
2040 Wst,3 | a zrastają się prędzej i ściślej, niż ciała, nie przemijającym
2041 III,4 | idokładnie argumentami jasnymi i ścisłymi, by prawdy te poruszyły
2042 III,8 (99) | Concord. Art. 34: Acta Apost. Sed. XXI (1929) pag. 290. ~100.
2043 II,1,a | musiał Bogu, Najwyższemu Sędziemu, zdać surowy rachunek ze
2044 II,1,b | Roztrząsając zagadnienie, czy sędziom dla zapobieżenia złemu w
2045 III,6,a | w końcu to żąć będą, co siali88, mianowicie wewnątrz domu
2046 II | być nie może i prawa jego sięgają poza małżeństwo; może przeto
2047 I,3,b | jednak, czyniąc, co w ich siłach, okażą, że z łaską chcą
2048 II,1,a | umyślnie udaremnić naturalną siłę rozrodczą, łamie prawo Boże
2049 I,3,a | mają małżonkowie w niej silną rękojmię trwałości swego
2050 Wst,3 | uczuć, lecz rozważnym i silnym nakazem woli. A z tego zjednoczenia
2051 II,3,a | religijną, tzw. indyferentyzm, skąd już tylko jeden krok do
2052 II,1,b | chodzi o ludzi, zdolnych skądinąd do małżeństwa, którzy mimo
2053 III,7 | albo przydziela się jej tak skąpo, że wydaje się wymuszoną
2054 I,1,a | sercem z ręki Bożej, jako skarb, powierzony im przez Boga,
2055 I,3,b | małżeńską, otwierają sobie skarbnicę łask, z której czerpią siły
2056 II,1,a | Wielce też wzruszają Nas skargi owych małżonków, którzy,
2057 I,1,b | uczynić swoim potrzebom. Skazane jest przez długie lata na
2058 III,3 | uchronić się od omyłek rozumu i skażenia obyczajów. Żeby nie pozbawić
2059 III,4 | sposoby znieprawić umysły i skazić serca, jeśli czystość małżeńską
2060 II,3,b | całych. Rodzą się one ze skażonych obyczajów społeczeństwa -
2061 II | słowami, przez Ducha św. skierowanymi do Nas, słowami, którymi
2062 I,3,a | obywatele, z których się składa, jak ciało z członków. Dlatego
2063 I,2,c | są więc czynniki, które składają się na pojęcie wierności
2064 I,3,b | słodyczy, szczerze się do nich skłonią, skutecznie ich zapragną
2065 I,2,c | jak i podporządkowanie się skore, chętne iposłuszne żony,
2066 I,1,a | uważać będą te dzieci, które skorym i wdzięcznym przyjęli sercem
2067 II,3,b | jedna strona jest bez winy, skorzystać może zprawa opuszczenia
2068 I,3,b | obowiązki i jego cele, lecz skosztowawszy w duszy ich słodyczy, szczerze
2069 I,2,a | pomiędzy sobą nosić znamię skromności. Małżonkowie powinni we
2070 II | bowiem nie pokątnie tylko, w skrytości, lecz publicznie, zbezwstydną
2071 I,3 | przez Chrystusa Pana do skutecznego znaku łaski. ~Nierozerwalność
2072 III,7 | wspomagać należy) bardzo łatwo skutecznej i obfitej pomocy, a odmawia
2073 III,5 | przez to z dnia na dzień tym skuteczniejszej zaznają mocy łaski. A jeśli
2074 II,1,a | świadomie go pozbawia jego skuteczności. ~Nie dziw więc, że według
2075 III,6,a | naukę i w sakramenty, aby skutecznym był nauczycielem wszystkich
2076 Wst,1 | łaski Bożej, wspierającej słabą ich wolę, zestroili wszystkie
2077 III,3 | wiemy, powołuje się w swej słabości człowiek jako na tyleż argumentów,
2078 II,3,b | że wszelkie inne powody, słabsze jeszcze, przytaczane zwykle
2079 III,7 | bogaci zwłaszcza wspierali słabszych, by w dostatku żyjący zbytecznych
2080 III,10 | który wątłych umacnia, słabych i bojaźliwych na duchu podnosi;
2081 Wst,2 | leczniczych, idąc w tym śladem śp. Leona XIII poprzednika
2082 II | nie można się doszukać ani śladu małżeństwa; istnieje tam
2083 III,8 | dokonany, jak domagały się tego sławne dzieje italskiego narodu
2084 II,1,a | ślepych. Lecz jeśli ślepy ślepego prowadzi, obaj w dół wpadną” 48. ~
2085 III,6,b | uczynili, nie pod wpływem ślepej i nieopanowanej namiętności,
2086 II,1,a | słowa Chrystusowe: “To są ślepi przewodnicy ślepych. Lecz
2087 II,1,a | przewodnicy ślepych. Lecz jeśli ślepy ślepego prowadzi, obaj w
2088 II,1,a | To są ślepi przewodnicy ślepych. Lecz jeśli ślepy ślepego
2089 Wst,3 | się zwierząt, kierowanych ślepym tylko instynktem przyrodzonym,
2090 I,3,b | skosztowawszy w duszy ich słodyczy, szczerze się do nich skłonią,
2091 III,7 | a odmawia się dzieciom ślubnym albo przydziela się jej
2092 III,4 | miłości i dozgonne zachowanie ślubowanej wierności. ~Wtedy spełni
2093 I,2,c | rozkazuje, oraz w tej, która słucha, ponieważ oboje mają przedstawiać
2094 III,3 | wierni przeto powinni go słuchać, aby uchronić się od omyłek
2095 III,2 | wyjaśnia św. Augustyn: “Słuszna bowiem, by rzecz niższa
2096 III,3 | gdyby poza tym wolno mu było słuszne mieć przekonanie, że pozostałe
2097 II,3,b | rodzinne utrudnia i uprzykrza. Słuszność tych powodów i pożądanych
2098 III,2 | podlejsze podległe tobie: służ Temu, który cię stworzył,
2099 I,1,a | domowników Bożych17, by lud służbie Boga i Chrystusa poświęcony
2100 I,2,c | mężowi, nie na sposób jednak służebnicy, lecz towarzyszki, tak by
2101 I,3,a | nie dla znikomych celów i służenia ciału, lecz dla uzyskania
2102 III,8 | konwencji. ~Fakt ten może służyć wszystkim za przykład i
2103 III,2 | cię stworzył, aby tobie służyło, co stworzone jest dla ciebie.
2104 I,1,a | wszystko, co oko widziało, ucho słyszało i w serce człowieka wstąpiło16.
2105 II,1,a | i niekiedy nawet ukarał śmiercią, jak o tym wspomina św.
2106 II,1,b | ręce swoje wykonanie tej śmiercionośnej operacji, co, jak to wszystkim
2107 III,1 | kary na pychę i zuchwałość śmiertelnych” 75. Aby więc w sprawach
2108 III,6,a | mianowicie wewnątrz domu smutek, żal, wzajemną pogardę,
2109 I,1,a | Kobieta, gdy rodzi, doznaje smutku, bo przyszła jej godzina.
2110 II,3,b | poglądu na świat, nie pouczeni smutną rzeczywistością, z dnia
2111 II,3,a | odnosi jakiejś szkody. ~Stąd smutny objaw, że dzieci z małżeństw
2112 I,3,b | rozważy, jeżeli się rzuci snop światła nadprzyrodzonego
2113 III,7 | 7. POMOC SOCJALNA DLA MAŁŻONKÓW~A ponieważ
2114 II,2,a | osobno wyliczyć tyle błędów i spaczeń wierności małżeńskiej, ile
2115 II,1,b | środkami poczęty płód w łonie i spędza go. Wolą tacy ludzie, by
2116 II,2,b | majątkiem i zapobiegania oraz spędzania płodu; nazywają ją emancypacją
2117 II,1,a | nieuczciwego czynu, ten, kto spełniając uczynek, świadomie go pozbawia
2118 III,5 | gorliwego, chociaż uciążliwego spełniania obowiązków, a przez to z
2119 II | wykonaj dzieło ewangelisty, spełnij swe posługiwanie!” 45. ~ ~
2120 Wst,2 | korzyściach i dobrodziejstwach, spływających zeń na rodzinę i społeczeństwo
2121 II,1,a | byle ocalić życie dziecka, spoczywającego pod jej sercem? Jej cierpienia,
2122 II,1,a | chociaż się już potomstwa spodziewać nie mogą dla powodów naturalnych,
2123 I,2,c | które zapewnia się i pomnaża spokój, godność iszczęśliwość małżeństw.
2124 II,3,b | zboczeń w życiu jednostek i społeczeństw. O wiele większym jeszcze
2125 Intro | i wykroczeń w rodzinie i społeczeństwie. Czcigodni Bracia!~Pozdrowienie
2126 II,3 | Chrystusowego, lecz tylko społeczeństwu świeckiemu. Po wtóre znoszą
2127 II,3 | obecni burzyciele porządku społecznego wojnę wydali. Ponieważ zaś
2128 II,3,a | ginie owa ścisła łączność i społeczność dusz, która jak wybitnym
2129 II | na poniżenie i powszechne sponiewieranie, jakiego w obecnych zwłaszcza
2130 II,3,b | niezgody. Tu złatwością zarodki sporów mogą być stłumione, tam
2131 III,1 | przepisanego porządku, tym tylko sposobem dojdzie na nowo do pierwotnego
2132 II,3,b | wieloraki sposób przecięta sposobność do kłótni między rodzinami
2133 III,7 | zadań swej władzy. Przy tej sposobności nie bez głębokiego żalu
2134 II,3,b | takiej separacji, przyczyn, sposobów dokonania i zastrzeżeń,
2135 II,1,a | pobłażliwi. Jeśliby zaś spowiednik albo duszpasterz jakiś -
2136 II,1,a | dusz wszystkich zbawienie spowiedników i duszpasterzy, aby wiernych
2137 III,4 (83) | Por. Io., VIII, 32 spp.; Ga 5, 13. ~84.
2138 II,3,b | wszelkiego ładu” 73. A jak bardzo sprawdza się ta przepowiednia, wypowiedziana
2139 III,10 | łaskawości Swej i wszechmocy to sprawić i dać raczył, udzielamy
2140 III,7 | dobrami duszy; by uchwalono sprawiedliwe prawa i wiernie ich przestrzegano,
2141 III,9 | żądz światowych, rozumnie i sprawiedliwie, i pobożnie żyli na tym
2142 III,2 | tobie podległe ciało. Co sprawiedliwszą? Co piękniejszą? Ty podległy
2143 III,8 | naczelną władzę w państwie sprawują, usilnie wPanu do zawierania
2144 Wst,2 | encyklika ta, chociaż niektóre sprawy zgodnie z warunkami i potrzebami
2145 I,3,a | wspólnymi siłami łatwiej mogą sprostać ciężkiemu i długotrwałemu
2146 III,7 | zaś sami zadaniu temu nie sprostają, trzeba zawczasu postarać
2147 I,2,a | stronie tego, na co jako sprzeciwiającemu się prawom i nakazom Bożym
2148 I,3 | istnieje niedozwolony stosunek, sprzeciwiający się prawu Bożemu. Stosunku
2149 II,1,a | zdać surowy rachunek ze sprzeniewierzenia się powołaniu swemu, i że
2150 III,8 | przewodnictwem wiary nie sprzeniewierzy się nigdy sprawiedliwości:
2151 II,3,a | popierają ustawodawstwo im sprzyjające. ~Religijny charakter związku
2152 II,1,a | sobie jedni dlatego, że sprzykrzywszy sobie dzieci, zażywać pragną
2153 II,3,a | najmędrszego Boga, Stwórcy, środkiem dla przekazywania życia,
2154 II,1,a | owych małżonków, którzy, srogim niedostatkiem dotknięci,
2155 I,2,a | wszystkim wyłącznie jedności stadła małżeńskiego, jaką sam Stwórca
2156 I,2,b | trzyma prym w chrześcijańskim stadle małżeńskim: “Wierność małżeńska
2157 I,3,a | gdyż nierozerwalne ich stadło przypomina im nieustannie,
2158 III,5 | tylko w chwili, gdy się staje, ale także kiedy trwa; dopóki
2159 II,1,a | opłakany stan majątkowy nie stał się przyczyną jeszcze bardziej
2160 II,2,a | męża w sprawach godziwych, stała w końcu wzajemna miłość
2161 III,5 | małżonkowie winny mocno i stale przyswoić sobie tę świętą
2162 I,3,a | lęku napełnia serce pewność stałego posiadania. Odpowiada też
2163 I,3,b | węzeł św., chociażby się stali cudzołożnikami, jednak już
2164 II,3 | wywodach, Czcigodni Bracia, staliśmy w obronie dwóch pierwszych,
2165 II,1,a | dzięki której przykazania stałyby się wykonalnymi” 51. ~
2166 II,1,b | zapominać, że to ich obowiązek stanąć za pomocą odpowiednich ustaw
2167 II,3,a | rodzicom przypadło zadanie stania się szafarzami wszechmocy
2168 III,7 | miłość bliźniego wymaga stanowczo, by chrześcijańskie miłosierdzie
2169 II,2,b | odpowiadająca dostojnemu stanowisku chrześcijańskiej matki i
2170 II,1,b | doświadczeni lekarze, którzy starają się życie matki i życie
2171 II | współczesnej nauki, i to nauki, starającej się o ustalenie samej tylko
2172 II,1,a | bliźniego i drugą stronę starała się od grzechu powstrzymać.
2173 II,1,b | wszelkiej zapobiegliwości i starań prawdopodobnie ułomne tylko
2174 III,4 | uzyskać zdołacie, czyńcie starania, by narody, pieczy Waszej
2175 III,6,b | dobrego małżeństwa należy staranny bardzo wybór małżonka; od
2176 I,3,a | czasie nieszczęścia lub na starość nie opuści może małżonki,
2177 II | przodków przesądy. Wśród tych staroświeckich zapatrywań odrzuca ona i
2178 II,2,a | innymi osobami, nazywają staroświeckimi przesądami, lub niską, pospolitą
2179 II,1,b | święte, jak życie matki. Stłumić go nikt, nawet państwo,
2180 II,3,b | zarodki sporów mogą być stłumione, tam rozsiewa się je obficie.
2181 II,3 | swego charakteru świętego, stoczy się do rzędu spraw czysto
2182 II,3,b | sprawie separacji od łoża, stołu i mieszkania70. Ustalenie
2183 III,4 | powierzonych, a także przez stosownie dobranych ludzi świeckich
2184 III,5 | niech nie rozpaczają, lecz stosują poniekąd do siebie te słowa,
2185 I,3 | lecz istnieje niedozwolony stosunek, sprzeciwiający się prawu
2186 II,2,a | uczucia i nieskrępowanie się w stosunkach towarzyskich. Wymagania
2187 II | niewysłowione zepsucie, strącające narody kulturalne na barbarzyński
2188 III,7 | rozpaczy, że nie mając nic do stracenia, w ogólnym przewrocie widzą
2189 II,1,a | swoim haniebną tę zbrodnię straszliwym ścigał gniewem i niekiedy
2190 III,8 | wysiłek istarania oddaliły straszne szkody, zagrażające tak
2191 Wst,1 | bowiem z Apostolskiej Naszej strażnicy, razem z Wami, Czcigodni
2192 II,1,a | miłości bliźniego i drugą stronę starała się od grzechu powstrzymać.
2193 II,2,b | rodzina cała czujnego zawsze stróża. Doprawdy fałszywe to wyzwolenie
2194 II | ustanowieni przez Ojca rodziny stróżami roli, obarczeni świętym
2195 Wst,3 | Wolność ta zmierza jedynie do stwierdzenia, czy kontrahenci mieli rzeczywiście
2196 Wst,1 | Czcigodni Bracia, z bólem serca stwierdzić musimy, że wielu bardzo
2197 II | nie za instytucję przez Stwórcę natury powołaną do bytu,
2198 III,2 | stworzył, aby tobie służyło, co stworzone jest dla ciebie. Nie uznajemy
2199 III,2 | tobie: służ Temu, który cię stworzył, aby tobie służyło, co stworzone
2200 II,1,b | Zasługują zatem na pochwałę owi sumienni i doświadczeni lekarze,
2201 Wst,3 (7) | Suma Teologiczna, o. III, Suplement, Z. XLIX, A. 3. ~8.
2202 II,2,a | Bogobojnych zatem małżonków surowe poglądy, nie pozwalające
2203 I,3 | przed Chrystusem wzniosła surowość pierwotnego prawa złagodzoną
2204 II,1,a | Najwyższemu Sędziemu, zdać surowy rachunek ze sprzeniewierzenia
2205 III,6,a | żal, wzajemną pogardę, swary, zazdrość, niechęć do wspólnego
2206 III,8 | państwu z powodu zuchwałej swawoli, wdzierającej się do małżeństwa
2207 II,3,a | takich związków, o czym świadczą liczne orzeczenia, zebrane
2208 I,1,a | zawiera się małżeństwo-, świadczy Apostoł w ten sposób: “Chcę
2209 II,1,a | kto spełniając uczynek, świadomie go pozbawia jego skuteczności. ~
2210 II,3,a | historyczne, nieprzerwana świadomość ludzkości, zwyczaje i obyczaje
2211 II | oni są mniej lub więcej świadomymi wysłannikami owego wroga
2212 Intro | Encyklika~Jego Świątobliwości Pana Naszego PIUSA XI~z
2213 III,9 | wyrzekłszy się bezbożności i żądz światowych, rozumnie i sprawiedliwie,
2214 III,9 | i pobożnie żyli na tym świecie, oczekując błogosławionej
2215 II,3,b | kościelnego, do zakresu zaś prawa świeckiego należą jedynie skutki cywilne
2216 II,3 | lecz tylko społeczeństwu świeckiemu. Po wtóre znoszą nierozerwalność
2217 III,8 | lub lęk; wykazał to już świetnie Leon XIII: “Nikt nie wątpi,
2218 I,1,a | i ciężary i z większym i świętszym prawem, niż owa matrona
2219 III,4 | ustanawiając małżeństwo i świętymi podpierając je prawami,
2220 III,8 | Tak to właśnie, żeby świeży i głośny przykład przytoczyć,
2221 II,2,b | wiedzy i wbrew woli męża swobodnie mogła swoimi zająć się interesami,
2222 II,2,a | małżonkom w owych przyjaźniach swobodniejsze uczucia i nieskrępowanie
2223 II,2,b | woli męża swobodnie mogła swoimi zająć się interesami, prowadzić
2224 I,2,b | jedynie dobro Oblubienicy swojej” 26. Nazywamy więc miłością
2225 III,6,a | samych z nieokiełznanymi swymi namiętnościami. ~W dobrych
2226 II,2,b | charakteru. Nazywają to sympatią. Czyż takie związki będą
2227 Wst | Sakramentu Nowego Zakonu i oddał szafarstwo jego i pieczę o nim całą
2228 II,3,a | przypadło zadanie stania się szafarzami wszechmocy Bożej. Dodać
2229 II,3,b | Czcigodni Bracia, naprzeciw tym szalonym pomysłom stoi niewzruszenie
2230 I,2,b | mąż i żona byli złączeni szczególniejszą i czystą miłością, by się
2231 III,9 | wszystkim ukochanym synom, szczególniejszej waszej opiece powierzonym,
2232 II,3,a | związku małżeńskiego, a w szczególności chrześcijańskiego sakramentu
2233 II | barbarzyński stopień jakichś tak szczepów pierwotnych. ~
2234 III,6,b | prawej i godziwej miłości i z szczerego do przyszłego małżonka przywiązania;
2235 II | publicznie, zbezwstydną szczerością depcze i ośmiesza się świętość
2236 I,3,b | Jeżeli więc wierni szczerym sercem zawrą taką umowę
2237 I,3,b | skosztowawszy w duszy ich słodyczy, szczerze się do nich skłonią, skutecznie
2238 II,2,b | trwałą miłość, podstawę szczęścia małżeńskiego i źródło najgłębszej
2239 I,3,a | tylko zastanowi się nad szczęściem małżonków i ich potomstwa,
2240 III,6,a | mocny fundament małżeństwa szczęśliwego i zagłada nieszczęśliwego
2241 Wst,1 | uzyskać dla siebie i rodzin szczęśliwość i pokój. Dzieje się, niestety,
2242 I,3,b | uczynił i dla godności oraz szczęśliwości małżonków idla utrzymania
2243 I,1,a | rzymska, matka Grachów, szczycić się będzie mogła w Bogu,
2244 I,2,b | przykładem świętych, osiągnąć szczyt doskonałości chrześcijańskiej. ~
2245 I,3,b | światła nadprzyrodzonego na te szczytne dobra małżeństwa, na potomstwo,
2246 I,2,c | człowieczej jej godności i szczytnych obowiązków małżonki, matki
2247 Wst,1 | więcej zagnieżdżać w ich szeregach, uznaliśmy za obowiązek
2248 III,3 | zagadnieniach małżeńskich, szeroko dziś omawianych, nie ufali
2249 I,2,b | wychowania go, lecz w zrozumieniu szerszym, jako wspólność całego życia.
2250 Wst,2 | obecnych przedstawiamy nieco szerzej, nie tylko nie jest przestarzałą,
2251 III,9 | niebezpieczeństw, zgotowanych im przez szerzycieli błędów starannie unikali
2252 III,7 | dla uniknięcia większych szkód wspomagać należy) bardzo
2253 I,2,c | serce odrywać od głowy z szkodą niepowetowaną dla ciała
2254 II | dobrach. Ponadto niesłychana szkodliwość tych wymysłów uwidacznia
2255 III,1 | inajpożyteczniejsze urządzenia poczynają szkodzić albo przestają korzyść przynosić,
2256 III,7 | nawet matka ku niemałej szkodzie gospodarstwa domowego z
2257 III,6,a | Katolickiego i wszczepią im ową szlachetną miłość ojczyzny, której
2258 I,2,c | czystość, miłość, uczciwe i szlachetne posłuszeństwo. Ile nazw,
2259 II,1,b | natomiast okazaliby się szlachetnego miana i tytułu lekarskiego
2260 III,6,b | zysku, ani z innej mniej szlachetnej pobudki, lecz jedynie z
2261 II,2,a | mocy prawnej i zniesiono. ~Szlachetni i uczciwi małżonkowie z
2262 I,2,b | łatwiej jeszcze, wdzięczniej i szlachetniej wykwita z innego głównego
2263 I,3,b | sakramentu jeszcze daleko szlachetniejsze wartości, oznaczone trafnie
2264 III,4 | które jednak uczą raczej sztuki bezpiecznego grzeszenia,
2265 II,2,b | głośno woła, gdzie indziej szukać należy. Stanowi je uznanie
2266 III,2 | podlegało. Uznaj kolejność, szukaj pokoju! Ty podległy Bogu,
2267 III,6,b | przywiązania; niech poza tym szukają w małżeństwie tych tylko
2268 III,6,a | wszystkim siebie i swoich szukali przyjemności, jeśli namiętnościom
2269 III,3 | gdyby prywatnym domysłem szukano prawdy objawionej. Jeśli
2270 III,4 | niektórzy, co samych siebie szumnie nazywają naprawicielami
2271 II | godność małżonków byłaby na szwank narażona i także naturalny
2272 II,3,a | co najmniej niesłychanie szybko popadają wobojętność religijną,
2273 III,10 | obrazem zjednoczenia Jego tajemniczego z Kościołem; niech sprawi
2274 II,3,a | wspomnianego misterium, łączącego w tajemniczy sposób Chrystusa z Kościołem. ~
2275 II,1,b | innych jakichkolwiek powodów. Takaż jest nauka św. Tomasza z
2276 I,3,b | sakramentalna małżeństwa często talentem nieużytecznym, zakopanym
2277 II,3,a | tylko pewnym uzupełnieniem tamtego i można go chyba nieoświeconemu
2278 II | żywym słowem, drukiem, w teatrach, romansach, erotycznych
2279 I,3 | mierze; bo słowo Pańskie: Co tedy Bóg złączył, człowiek niech
2280 III,5 | z innymi wielkiej miary teologami tak po Bożemu myśli i pisze: “
2281 III,1 | a nie mniej przez świętą teologię: cokolwiek odchyliło się
2282 II,1,b | indykacji lekarskiej lub terapeutycznej” - by użyć tych określeń -
2283 II,2,a | a) W ogóle ~Przechodzimy teraz do drugiego zespołu błędnych
2284 II | mianowicie: małżeństwo terminowe, próbne, koleżeńskie. Przywłaszczają
2285 I,1,a | której wszyscy całym sercem tęsknimy. ~Jeżeli matka, prawdziwie
2286 I,3 | jest małżeństwem i wtedy tkwi w nim na zawsze węzeł ów
2287 II,3,a | drugi dotyczy rozwodów: tłumaczą je, podnoszą i popierają
2288 III,4 | naukę, którą Chrystus Pan i tłumacze Boskiej woli Apostołowie
2289 I,3 | Bożego, którego stróżem i tłumaczem jest jedynie Kościół Chrystusowy.
2290 III,2 | podlegasz Bogu, znęca się nad tobą niewolnik” 76. ~Ten Bożej
2291 III,5 (85) | Bellarmine, De controversis, tom. III, De Mart., controvers.
2292 II,1,b | powodów. Takaż jest nauka św. Tomasza z Akwinu. Roztrząsając zagadnienie,
2293 II,3,b | jeszcze siła namiętności. Toteż pod wpływem tych pobudek
2294 II,2,a | nieskrępowanie się w stosunkach towarzyskich. Wymagania te (jak sądzą)
2295 II,2,a | cudzołóstwa” 58. Żadne zwyczaje towarzyskie, żadne przykłady przewrotności,
2296 I,2,c | jednak służebnicy, lecz towarzyszki, tak by posłuszeństwu nie
2297 III,8 | istarodawne jego a czcigodne tradycje. I rzeczywiście także w
2298 III,8 | godność, odpowiadającą tradycjom narodu swego, przyznaje
2299 II | zapatrywań odrzuca ona i usuwa tradycyjne zasady chrześcijańskie o
2300 II,1 (50) | Conc. Trident., sess. VI, cap. 11. ~51.
2301 III,10 | pokorą żarliwe modły przed Tron Jego łaski, jako zadatek
2302 II,2,b | bowiem z iście królewskiego tronu w obrębie domu, na który
2303 II,1,a | Swoją powagą i powodowani troską o dusz wszystkich zbawienie
2304 III,6,a | miłości i niestrudzonej troskliwości rodziców ognisko domowe
2305 II,1,b | nieraz tak daleko, że używa trucizn przeciw zapłodnieniu, a
2306 I,1,b | złączeni, wspólny obojga trud i wzajemna pomoc zawsze
2307 III,7 | ich pożycie domowe i jak trudne zachowanie przykazań Bożych;
2308 II,3,a | mieszanych małżeństwach wiele trudniej o owo urabianie dusz, które
2309 II | czuwaj we wszystkim, znoś trudy, wykonaj dzieło ewangelisty,
2310 III,1 | zbawienniejsze, im więcej trwają nieskażone i niezmienione
2311 I,3,a | dziećmi i wychowania ich, trwającemu przez długie lata, gdyż
2312 II | niego bowiem, bez takiego trwałego węzła, jednoczącego ludzi,
2313 II,2,b | małżonków i na rozważnej i trwałej jednomyślności dusz, nie
2314 I,3,a | odbiera wszelką podstawę trwodze i bojaźni, czy małżonek
2315 III,7 | niepotrzebnie majątku nie trwonili, lecz użyli go na zachowanie
2316 II,3,b | nietrudno o odparcie owych trzech zarzutów, powyżej przeciw
2317 I | cudzołóstwa z żadną osobą trzecią; potomstwo, że z miłością
2318 II,3 | wojnę wydali. Ponieważ zaś trzecie dobro, sakramentalność małżeństwa,
2319 II,2,a | bezgrzeszne przyjaźnie z osobami trzecimi, a poza tym gotowi są przyznać
2320 III,5 | bojaźni, ale mocy i miłości, i trzeźwego myślenia” 87. ~
2321 I | sacrament” 11. O ile te trzy czynniki dobitnie bardzo
2322 I,2,b | obowiązki pożycia małżeńskiego i trzyma prym w chrześcijańskim stadle
2323 III,5 | wahania Bożych przepisów trzymać się będą; że pragną wspierać
2324 III,9 (100) | Tt 2, 12-13. ~101.
2325 I,3 | synom ludu wybranego, dla twardości serc ich, z pewnych przyczyn
2326 III,6,b | przykazania Bożego: “Czcij ojca twego i matkę - jest to pierwsze
2327 II,3,a | Na poparcie pierwszego twierdzenia wywodzą, że akt cywilny
2328 II,1,a | bluźnierczo zaczepić się ośmieliło twierdzeniem: “Niektóre przykazania Boże
2329 III,5 | o małżeństwie. Cokolwiek twierdzi się i rozgłasza słowem i
2330 Wst,3 | ludzi, lecz przez Boga, twórcę samego stworzenia, i tegoż
2331 Wst,3 | jego pochodzą od Boga, jego twórcy4. ~Chociaż więc małżeństwo
2332 I,2,a | Stwórcy z głęboką czcią dla tworu rąk Jego. ~
2333 I,3 | Bóg tak był ustanowił, że tworzyło na zawsze węzeł nierozerwalny,
2334 II,3,b | znaczenia. Słusznie więc, jak tylokrotnie widzieliśmy, zapewnił Chrystus
2335 I | salutem, na obchody pełnego tysiącpięćsetlecia jego śmierci10: “To są -
2336 II,1,b | się szlachetnego miana i tytułu lekarskiego ci, którzy by
2337 I,3,b | lecz przyozdobieni, nie ubezwładnieni, lecz wzmocnieni, niech
2338 III,7 | koniecznych. Kto Chrystusowi w ubogich udzieli ze swego, otrzyma
2339 III,4 | najwięcej unikali wszelkiego ubóstwiania ciała i hańbiącej niewoli
2340 I,1,a | wszystko, co oko widziało, ucho słyszało i w serce człowieka
2341 II,3,a | wzajemna miłość małżonków, uchodzą z ogniska domowego zgoda
2342 III,3 | powinni go słuchać, aby uchronić się od omyłek rozumu i skażenia
2343 II,3,b | Celem, do którego dążą, jest uchwalenie dopuszczalności rozwodów
2344 III,7 | słusznie dobrami duszy; by uchwalono sprawiedliwe prawa i wiernie
2345 II,3,b | ustawy ludzkie, żadne narodów uchwały ani ustawodawcy wola obalić
2346 III,5 | się do gorliwego, chociaż uciążliwego spełniania obowiązków, a
2347 III,6,a | ognisko domowe nawet mimo uciążliwej nędzy iwśród tego padołu
2348 III,4 | tych sprawach, które jednak uczą raczej sztuki bezpiecznego
2349 III,2 | wszechświata uwielbiać i uczcić nie chcieli, powiada: “Dlatego
2350 I | którego nie tak dawno temu uczciliśmy w encyklice Naszej Ad salutem,
2351 II,1,a | go starannie, nie przez uczciwą wstrzemięźliwość (która
2352 Wst,3 | pozbawionych prawdziwego i uczciwego węzła woli i niemających
2353 II,2,a | zniesiono. ~Szlachetni i uczciwi małżonkowie z obrzydzeniem
2354 II,1,b | osiągało środkami dozwolonymi, uczciwymi i w słusznych granicach.
2355 II,3,a | wspólnością całego życia i uczestnictwem praw Bożych i ludzkich” 65. ~
2356 I,1,a | członkiem Chrystusowym, uczestnikiem życia nieśmiertelnego i
2357 III,5 | kapłaństwa do najmilszego ucznia Tymoteusza, upadającego
2358 III,3 | prawdziwego chrześcijanina, uczonego czy nieuczonego jest, że
2359 Wst,3 | przemijającym afektem zmysłów i uczuć, lecz rozważnym i silnym
2360 I,2,b | Nazywamy więc miłością nie to uczucie, które polega na cielesnej
2361 III,7 | ludzi doświadczonych się uczyli, jakby to skutecznie, ale
2362 I,1,b | sposób wystarczający zadość uczynić swoim potrzebom. Skazane
2363 III,6,b | po chrześcijańsku wybór uczynili, nie pod wpływem ślepej
2364 I,3,b | wzmocnienia się przez łaskę uczynkową, którą uzyskać mogą, ilekroć
2365 II,1,b | lub w jakiś inny sposób udaremniać naturalnego ich przeznaczenia,
2366 II,1,a | ten sposób, by umyślnie udaremnić naturalną siłę rozrodczą,
2367 I,3,b | wewnętrznej, przez którą udoskonalił miłość przyrodzoną, wzmocnił
2368 II,3,b | pożądanych ustaw pragną udowodnić w przeróżny sposób. Najpierw
2369 II,3,b | mogą. Poza tym ustawy winny udzielać rozwodów dla zapobiegania
2370 III,10 | to sprawić i dać raczył, udzielamy miłościwie, wznosząc jednocześnie
2371 III,7 | Kto Chrystusowi w ubogich udzieli ze swego, otrzyma nader
2372 III,3 | pomocy Bożej, tak łaskawie udzielonej, koniecznie okazać winni
2373 I | małżeństwa, od Boga nam udzielonych, przychodzą Nam na myśl
2374 III,3 | zuchwale rozumowi swemu ufał, że niczego za prawdę uznać
2375 III,3 | szeroko dziś omawianych, nie ufali zbytnio własnemu sądowi
2376 III,4 | CHRZEŚCIJAŃSKIM~Skoro więc wszystko ugiąć się musi pod prawo i zamiary
2377 III,8 | sprawach małżeńskich, pokojowa ugoda i przyjazdy akt, w uroczystej
2378 I,1,b | młodzieży, pragniemy to wszystko ująć słowami św. Augustyna: “
2379 II,1,b | uśmiercić, niż mu pozwolić ujrzeć światło. Jeśli oboje są
2380 I,3,a | nierozerwalności małżeństwa, nie może ujść uwagi tego, kto chociaż
2381 II,1,b | przyszłości wolno kogoś ukarać, zezwala na to, jeśli chodzi
2382 II,1,a | gniewem i niekiedy nawet ukarał śmiercią, jak o tym wspomina
2383 III,8 | nakazuje, a nieposłusznych ukarzą. Bo są tacy, którzy albo
2384 II | ani hańbiącego nie było. Ukazują się wydawnictwa, zachwalane
2385 II,3,b | rozstrzygnięciu i woli obu stron układających się, które z jakiejkolwiek
2386 III,7 | w ustawodawstwie i przy układaniu budżetu pamiętać powinni
2387 II,3,b | ponieważ małżeństwo jest układem często prywatnym, podlegać
2388 III,6,a | do tego, że rodzice dla ukochanych dzieci będą takimi, jakimi
2389 III,9 | rozważyli, należy wszystkim ukochanym synom, szczególniejszej
2390 III,2 | zanim przed Bogiem się nie ukorzy, dlatego o to przede wszystkim
2391 I,2,b | wzajemnie w coraz pełniejszym ukształtowaniu i doskonaleniu człowieka
2392 III,2 | przenigdy w należyty sposób ułagodzone być nie mogą, jeżeli umysł
2393 I,2,b | cielesnej tylko i prędko ulatniającej się skłonności, na słowach
2394 III,8 | świeckie w wielkiej mierze ułatwić mogą ważne zadanie Kościoła,
2395 III,2 | niższa podlegała wyższej; by ulegał wyższemu, kto pragnie, żeby,
2396 II,2,b | zamężnej niewiasty pewnym uległy zmianom, władze publiczne
2397 III,3 | gdzie siła pożądliwości ułomną naturę ludzką za sobą może
2398 III,8 | kierował wolą i ludzką ułomność łaską Bożą umacniał, a autorytetem
2399 II,1,a | czy też innych jakichś ułomności. Małżeństwo bowiem i używanie
2400 II | groźne, gdyż łatwiej daje się ułowić. ~Nie wszyscy wszakże zwolennicy
2401 III,7 | społeczne w państwie tak ułożono, aby wszyscy ojcowie rodzin,
2402 III,10 | ziemi” 101, który wątłych umacnia, słabych i bojaźliwych na
2403 III,8 | ludzką ułomność łaską Bożą umacniał, a autorytetem tym jest
2404 III,5 | węzła, po chrześcijańsku i z umiarem zawsze korzystać z praw
2405 III,6,a | ludzkiego pierwszych ludzi umieścił. Stąd też wyniknie, że synów
2406 II | którymi św. Paweł upominał umiłowanego Tymoteusza: “(...) głoś
2407 II,2,b | niewolnictwa jednej strony prawa są umniejszone, z wielką pewnością siebie
2408 II,3,b | powinno, jak każda inna umowa prywatna, wyłącznie rozstrzygnięciu
2409 Wst,3 | zapatrywaniom ludzkim ani umowie wzajemnej małżonków. Taka
2410 III,10 | zapobiegających, wyłożyliśmy, wszyscy umysłem swym pojęli, ochotną wolą
2411 II,3,b | albo przykrego pożycia albo umyślnego oddalenia się od żony węzeł
2412 II | odpowiadające rzekomo wymaganiom umysłowości i doby współczesnej. Mają
2413 II,1,a | choć z własną żoną ten, kto unika potomstwa. Tak uczynił Onan,
2414 II | węzłem nierozerwalnym i unikając potomstwa, chyba że obie
2415 II | ponieważ, by podstępów wrogich uniknąć, trzeba je wpierw poznać,
2416 III,7 | co prawda chociażby dla uniknięcia większych szkód wspomagać
2417 III,5 | najmilszego ucznia Tymoteusza, upadającego prawie pod ciężarem trudów
2418 II,2,b | się na ten dom. I runął, a upadek jego był wielki” 61. Dom
2419 Wst | przybrawszy ciało człowieka upadłego, zdecydował małżeństwo,
2420 II | znosić według ludzkiego upodobania i według zmiennych zapatrywań
2421 II,1,a | nakazuje, a nakazując coś, upomina, byś czynił, co zdołasz,
2422 II | słowami, którymi św. Paweł upominał umiłowanego Tymoteusza: “(...)
2423 III,1 | tak je wolą swą i myślą uporządkował, żeby każda z nich cel swój
2424 II,1,b | przez dziedziczność ułomne i upośledzone mieć będą potomstwo, choćby
2425 III,4 | Katolickiej, przez Nas tak bardzo upragnionej i zalecanej, ku pomocy apostolstwa
2426 II,1,a | byś czynił, co zdołasz, uprosił, czego nie zdołasz, a On
2427 II,3,b | życie rodzinne utrudnia i uprzykrza. Słuszność tych powodów
2428 II,3,a | małżeństwach wiele trudniej o owo urabianie dusz, które ma być odbiciem
2429 III,8 | ugoda i przyjazdy akt, w uroczystej Konwencji między Stolicą
2430 III,3 | posłuszeństwo nie tylko uroczystym orzeczeniom Kościoła, ale
2431 I,1,a | jej godzina. Gdy jednak urodzi dziecię, już nie pamięta
2432 II,1,a | przytacza się często powody urojone albo przesadne o bezwstydnych
2433 II,1,a | chrześcijańskiej, orzeczona przez urząd nauczycielski Soboru Trydenckiego: “
2434 II,2,b | życiem i również publicznym urzędom i obowiązkom się poświęcać. ~
2435 II,1,a | siły ludzi, pragnących i usiłujących je spełnić w stanie usprawiedliwienia:
2436 II | wroga naszego, który zawsze usiłuje nasiać kąkolu wśród pszenicy44.
2437 II,1,b | by mogło usprawiedliwić uśmiercenie niewinnego dziecka. Zasługują
2438 II,1,b | żyło w żywocie, wolą je uśmiercić, niż mu pozwolić ujrzeć
2439 II,1,a | Onan, syn Judy, i dlatego uśmiercił go Bóg” 47. ~Ponieważ od
2440 II,1,a | pomoc, wzajemną miłość i uśmierzanie pożądliwości. Do tych celów
2441 II,2,b | jakąś przypadkową harmonią usposobienia i równością charakteru.
2442 I,3,b | sakramentu, lecz też przez usposobienie ich i cnotliwe życie było
2443 II,1,a | groźbą wyklęcia, że człowiek usprawiedliwiony przykazań Bożych przestrzegać
2444 II,1,a | wolnym, odzywa się przez usta Nasze głośno i obwieszcza
2445 III,2 | według porządku, przez Boga ustalonego zabiegać należy. Niewzruszone
2446 III,1 | porządek rzeczy, opatrznościowo ustalony, wtedy najmędrsze nawet
2447 II | Stąd można je i powinno się ustanawiać, zmieniać i znosić według
2448 I,3,b | Chrystus Pan “Sakramentów ustanowiciel i dokonawca40 wyniósł małżeństwo
2449 II | wśród pszenicy44. My zaś, ustanowieni przez Ojca rodziny stróżami
2450 Wst,3 | ludzkiej: od Boga pochodzi ustanowienie małżeństwa, jego cel, prawa
2451 Wst,3 | obowiązkami i dobrami, od Boga ustanowionymi. ~
2452 II,3,b | żadne narodów uchwały ani ustawodawcy wola obalić nie mogą: “Co
2453 II,1,b | nie powinny rządy i ciała ustawodawcze o tym zapominać, że to ich
2454 II,3,b | zastąpienie przestarzałego ustawodawstwa nowym, bardziej ludzkim. ~
2455 II,1,b | nie tylko nie bronią, lecz ustawodawstwem swoim i zarządzeniami na
2456 III,7 | wyrządzić nie chcą; dlatego w ustawodawstwie i przy układaniu budżetu
2457 II | poglądom współczesnym poczynić ustępstwa. Ale i oni są mniej lub
2458 Wst,3 | takie niewzruszone ogólne ustne podanie Kościoła, takie
2459 III,7 | opiera, mianowicie dobry ustrój moralny, i gdzie występki
2460 I,2,a | nieobyczajny, lecz, aby ustrzec święte granice małżeństwa
2461 III,6,b | spraw i życia ludzkiego ustrzegli się zgubnej omyłki i tym
2462 II,3,a | naruszenia wszakże prawa Bożego i usunąwszy, o ile można, przez pewne
2463 III | odnalezieniem środków, które by usunęły zgubne nadużycia, przez
2464 II | zapatrywań odrzuca ona i usuwa tradycyjne zasady chrześcijańskie
2465 III,4 | będą od przesadnego owego uświadamiania fizjologicznego, którym
2466 I,3,b | nadprzyrodzonego, to jest łaskę uświęcającą, lecz osobne jeszcze dodaje
2467 I,1,a | jakkolwiek sami uświęceni, uświęcenia na dzieci swe przelać nie
2468 I,3,b | nierozerwalną i małżonków uświęcił” 41. ~A ponieważ Chrystus
2469 I,2,a | podstawie tej, przez prawo Boże uświęconej, umowy drugiej tylko stronie
2470 III,2 | wszelkich grzechów przeciw uświęconym prawom małżeńskich, ponieważ
2471 II,2,b | prowadzić je i nimi zarządzać, z uszczerbkiem oczywiście dzieci, męża
2472 III,7 | Zatrzymywanie jej lub uszczuplanie jest wielką niesprawiedliwością,
2473 III,8 | naczelna mogą bez wszelkiego uszczuplenia swych praw lub zwierzchniej
2474 III,8 | żadne niebezpieczeństwo ani uszczuplenie; zbyteczne bowiem i próżne
2475 I | przyrodzona płodność została uszlachetniona, a występek niepowściągliwości
2476 I,3,b | połączenia z Chrystusem, nawet po utracie wiary, nie traci znaku sakramentalnego,
2477 III,1 | przynosić, bo albo przez zmianę utraciły moc pomagania, albo Bóg
2478 II,3,b | co wspólne życie rodzinne utrudnia i uprzykrza. Słuszność tych
2479 II,3,b | więzów, które by zdołały utrzymać tę możliwość w pewnych,
2480 I,1,b | uświęconych granicach powinno być utrzymane. ~
2481 III,7 | żonie i dzieciom konieczne utrzymanie: “bo zasługuje robotnik
2482 II | potomstwa. Niemniej i oni utrzymują, że małżeństwo samo, ponieważ
2483 Intro | jedność ze Stolicą Apostolską utrzymujących, ~Casti connubi~O małżeństwie
2484 III,8 | usilnie wPanu do zawierania i utwierdzania zgody i przyjaźni z tym
2485 II,3,b | szczęśliwe w swej stałości i utwierdzeniu; tam gdzie małżonkowie się
2486 II,1,a | podstępnie milcząc, w nich utwierdził, niech wie, że będzie musiał
2487 II,3,b | wszelkich dóbr przedziwnie utwierdzone, tam z samej możności rozejścia
2488 I,3,b | Bracia Czcigodni, z baczną uwagą i żywą wiarą rozważy, jeżeli
2489 II | te nieostrożnym zwrócić uwagę, nie możemy ich, chociaż
2490 I,3,a | małżeństwa, nie może ujść uwagi tego, kto chociaż powierzchownie
2491 III,2 | zdobyczy; lecz błądzi, kto je uważa za wystarczające do podtrzymania
2492 III,7 | oulżeniu doli biednych rodzin, uważając to za jedno z najpilniejszych
2493 III,3 | rządzenia wszystkich narodów, uważał za mniej obeznany w nowoczesnych
2494 II | szkodliwość tych wymysłów uwidacznia się już z wniosków, wysnutych
2495 I,3 | całej pełni, dlatego też uwidocznia się w nim z woli Bożej trwałość
2496 II,3,a | najwyższych, które człowiek uwielbia, mianowicie w wierze i życiu
2497 III,2 | siebie Stwórcy wszechświata uwielbiać i uczcić nie chcieli, powiada: “
2498 III | dotąd, Czcigodni Bracia, z uwielbieniem zarządzenia najmędrszego
2499 III,3 | rozumu czyli tzw. autonomii uwieść się nie dali. Nie można
2500 III,6,b | chrześcijańskiej, niech następnie uwzględnią dobro swoje, dobro małżonka
2501 III,8 | jeżeli w przepisach swych uwzględniają, co prawo Boże ikościelne
2502 II,2,b | i potrzeb współczesnych, uwzględniając wszakże wrodzoną psychiczną
2503 II,3,b | które by w miarę możliwości uwzględniały wszystkie trudności, wypływające
2504 Intro | małżeństwie chrześcijańskim~z uwzględnieniem obecnych stosunków, potrzeb,
2505 II,1,b | sprawie pragną jedni decyzję uzależnić od woli ojca albo matki.
|