Rozdzial

  1 Intro|       szczegółowe opisy urody Maryi i jej Syna. Rozmyślanie przemyskie
  2 Intro|     apokryficznych, kaznodziejskich i hagiograficznych. Ewangeliczną
  3 Intro|            Rodziny autor rozbudował i uzupełnił m.in. w oparciu
  4 Intro|          Maryi, Chrystusie wiedział i wiedzieć pragnął". Język
  5 Intro|          przekład, wyd. W. Twardzik i F. Keller, Weiher-Freiburg
  6 Intro|             Keller, Weiher-Freiburg i. Br 1998, t. 1; 2000, t.
  7 1    |    Joachymie, przyjacielu boży! Mir i uciechę, zdrowie i nadzieję
  8 1    |              Mir i uciechę, zdrowie i nadzieję wielikiego wesela
  9 1    |     wielikiego wesela przymi dzisia i na wiek wiekom od Boga wszechmogącego.
 10 1    |             odkupion wszystek świat i będzie nawrocono krolestwo
 11 1    |            plemię <będzie żeńczyzna i> będzie już poświęcono w
 12 1    |       dziwkę wielebną oddoisz <...> i uchowasz do siedmi lat,
 13 1    |            tako ją dasz do kościoła i polecisz kapłanom, aby z
 14 1    |      czystsza będzie, <...> pocznie i urodzi dzieciątko wielebne,
 15 1    |           tego świata, niebo, pkieł i wszystko stworzenie i moc
 16 1    |         pkieł i wszystko stworzenie i moc jego krolewstwa stanie
 17 1    |        wieki. Tego dla, mężu święty i dostojny, wroć sie w dom
 18 1    |            dom twoj, aby uci<e>szył i uweselił twoję oblubieńcę,
 19 1    |           wszy w domu wieliki zamęt i wieliki płacz imiała, męcęcy
 20 1    |            kaką przytczą męża swego i wzywała Boga wszechmogącego
 21 1    |             wybawici z tego zamętku i nawrocił z weselim <...>
 22 1    |             ogroda, aby się modliła i wzywała Boga wszechmogącego,
 23 1    |      wielikim łkanim w<e>s<t>nąwszy i podniowszy oczy w niebo
 24 1    |             podniowszy oczy w niebo i zawołała ku Bogu wszechmogącemu <
 25 1    |   stworzycielu wszego świata, nieba i wszego stworzenia! Ojcze
 26 1    |                  w ustawieniu <...> i oprawiłeś nadobnym okraszenim,
 27 1    |               jeż są na niebiesich [i przykazałeś im, bych<ą>
 28 1    |         siedm płanet na niebiesiech i przykazałeś im, by dzierżeli
 29 1    |              ogień, ziemia, wilkość i powietrze. Tyś to stworzył
 30 1    |            Tyś to stworzył wielikie i barzo szyrokie morze a na
 31 1    |      Gospodnie, zlutowniku nędznych i ucieszniku miłosierny, racz
 32 1    |            abych porodziła moj płod i dała Tobie owoc moj i żywota
 33 1    |          płod i dała Tobie owoc moj i żywota mego a obrociż moj
 34 3    |            poczęciu Maryje dziewice i o wlaniu dusze w jej święte
 35 3    |             duszę świętą w to ciało i oblał ją swą świętą miłością,
 36 3    |             ją swą świętą miłością, i przyłączył k temu ciału
 37 3    |             ciału świętemu <duszę>, i darował dary rozmaitymi
 38 3    |        wszemi cnotami przyrodzonymi i okrasił cielestną nadobnością <...>~
 39 4    |          swej matki była poświęcona i oczyszczona przez Ducha
 40 4    |        matki, Duch Święty <z>stąpił i oświcił ją a tako oczyścił
 41 4    |            oczyścił od pirworodnego i nieczystego grzechu. Tako
 42 4    |            Święty w niej odpoczywał i napełnił ją siedmiorym miłosierdzim
 43 5    |        porodziła swoj płod wielebny i błogosławiony, jenże wszemu
 44 5    |    uzdrowienie; tedy to sie poznali i uźreli, iż była płeć niebieska
 45 5    |         Takoż ta oba wieliką radość i wielikie wiesiele mi<e>li,
 46 5    |          błogosławionego dzieciątka i poczęli piać wesołe pienie,
 47 6    |  wszechmogącego, stworzyciela nieba i ziemie i rzekł: "Bogosławion
 48 6    |         stworzyciela nieba i ziemie i rzekł: "Bogosławion Bog
 49 6    |          dzierży państwo niebieskie i wsze<go świata ...>, słońce,
 50 6    |        świata ...>, słońce, miesiąc i gwiazdy [jen dzierży], <...>
 51 6    |      żydowski, bo przez nie ma przy<i>ć wiekuiste krolewstwo.
 52 6    |           jenżeś ociec wsze uciechy i pomocnik każdemu nędznemu
 53 6    |           pomocnik każdemu nędznemu i smętnemu". ~ ~
 54 7    |        chwaliła Boga wszechmogącego i piała pienie wesołe rzekąc: "
 55 7    |       wesołe rzekąc: "Chwalę Ciebie i wielbię, Gospodnie moj,
 56 7    |             moj, stworzycielu nieba i ziemie <...> Chwalę Ciebie,
 57 7    |             z wiekuistności <dobry> i szczodry, rodzaj człowieczy
 58 7    |      stworzyć na Twe święte oblicze i dałeś je mu duch żywiący <...>
 59 7    |            lud ktory na tym świecie i wybrałeś ji sobie ze wszego
 60 7    |         jegożeś mi pokazał świątość i dostojnieństwo żywota.To
 61 7    |              piać będę chwałę Tobie i będę powyszać święte imię
 62 7    |           zebrawszy się przyjaciele i sąsiedzi do Anny i ku Joachymowi
 63 7    |      przyjaciele i sąsiedzi do Anny i ku Joachymowi wiesielili
 64 7    |            raczył się na nie oźrzeć i dał im nadobny płod. Tako
 65 9    |   czternaście niedziel minęło, Anna i z Joachymem wźwiąwszy dzieciątko
 66 9    |            do Jerusalem do kościoła i ofiarowali baranka <rocznego>
 67 9    |             to dzieciątko w służbie i w miłości bożej. Nie tako,
 68 9    |   dzieciątko swymi pirsiami karmiła i chowała <...> A też błogosławione
 69 9    |          była wielmi śmierna, cicha i po korna. Też była tako
 70 10   |          Maryja już była ostawio na i trzy lata już była popełniła,
 71 10   |           Joachymem wziąwszy Maryją i nieśli i dali obiatę Bogu
 72 10   |            wziąwszy Maryją i nieśli i dali obiatę Bogu wszechmogącemu
 73 10   |           naprzod przed swoim ojcem i przed swoją matką <...>
 74 10   |                  przyszli w kościoł i chcieli ofiarować tę istną
 75 10   |         Maryja wciągnąwszy rękę swą i ofiarowała obiatę z swym
 76 10   |      ofiarowała obiatę z swym ojcem i z swą matką i położywszy
 77 10   |            swym ojcem i z swą matką i położywszy ofiarę na ołtarz
 78 10   |         położywszy ofiarę na ołtarz i skłoniła głowę, jakoby się <...>
 79 10   |        dziecię będzie [z]w żywocie, i że ma być wielkiej czci.
 80 10   |            radowali się z jej matką i takież z Joachymem a rzekąc: "
 81 10   |            iże was takiem wielebnym i błogosławionym dzieciątkiem
 82 10   |             dzieciątkiem ucieszył". I przykazali Joachymowi, kiedy
 83 10   |          płaszcze albo pełły <szyli i> sędy czyścili kościelne.
 84 10   |             ją podług jej świątości i dostojności, ucząc ją czesnym
 85 10   |   napominali ją czystotę, cirpienie i śmiarę chować, Boga wszechmogącego
 86 10   |         chować, Boga wszechmogącego i swego bliznego miłować,
 87 10   |      miłowała młodsze, nad nędznymi i nad smętnymi by się slutowała
 88 10   |          miłościwie posłuszna była [i miłowała] i chowała wszystko
 89 10   |         posłuszna była [i miłowała] i chowała wszystko przykazanie
 90 11   |       popełniła, oprawiwszy ją Anna i z Joachimem odzienim, jako
 91 11   |          odzienim, jako naczystszym i nanadobniejszym mogli, wiedli
 92 11   |          mogli, wiedli do Jerusalem i polecili ją kapłanom.~
 93 12   |          Maryją miłościwie przyjęli i natemmieście przysadzili
 94 12   |            wszechmogącemu, kościoła i ornatow kościelnych strzegąc.
 95 12   |         służba boża była rozmnożona i kazali byli uczynić <...>
 96 12   |          dziwki biskupow żydowskich i wielikich panow, jiż były
 97 12   |          kościelne albo szyły <...> i nagotowały <...> a by na
 98 12   |        pawłoki, oprawiając pierłami i bisiorem, popony, płaszcze
 99 12   |           popony, płaszcze ołtarzne i inne okrasy kościelne wyszywając
100 12   |    wyszywając barzo nadobnie złotem i jedwabiem. A kapłani dawali
101 12   |           potrzeby, picie, jedzenie i odzienie barzo porządnie,
102 12   |       psalmy, pienie boże, modlitwy i księgi prorockie czciły
103 12   |              tako natemmieście szły i modliły się Bogu wszechmogącemu.
104 12   |             Bo ku wszemu myśl miała i nauczała się w krotkiem
105 12   |          czasu Mojżeszowego zakonu, i świętych prorokow barzo
106 12   |          przezpiecznie czcić umiała i rozumiała, co cztła, Księgi
107 12   |           wielmi pamiętliwie umiała i dzie<r>żała w tajemnicy [
108 12   |         rozumiała rozumem duchownym i też obyczajny dobrze umiała <...>,
109 12   |            bo wszystko Święte Pismo i filozofiją mądrości niebieskie
110 13   |        towarzyszki [przeszła] <...> i cnemi obyczajmi~ ~Kiedyż
111 13   |           sie wszech naśmierniejsza i nanabożniejsza. Jako światłość
112 13   |             światłość miedzy ciniem i jako gwiazda w nocy świci,
113 13   |        śmierna, lubiezna, posłuszna i utulna <...> i innemi wszemi
114 13   |            posłuszna i utulna <...> i innemi wszemi cnotami okraszona.
115 13   |              też była] umowna <...> i dostojna wszwe chwały, <...>
116 13   |        niszą, każde czyniła <cześć> i ukazowała służbę podług
117 14   |                 w kościele, szedszy i poklękła, i poczęła pełnić
118 14   |       kościele, szedszy i poklękła, i poczęła pełnić swe modlitwy,
119 14   |         modlitwy, a wielmi nabożnie i wielmi gorące jęła się Bogu
120 14   |         jedno dziecię barzo nadobne i silno śmierne, iże jego
121 14   |            śmierne, iże jego śmiary i jego krasy i też wielikie
122 14   |            jego śmiary i jego krasy i też wielikie pokory nikt
123 14   |     wielebnem dzieciątkiem ucieszyl<i>; bo jej tego wielekroć
124 14   |         nadobne, tako barzo śmierne i tako pokorne, poczęła na
125 14   |        przypodobać aby tako śmierna i tako cicha i pokorna być.
126 14   |           tako śmierna i tako cicha i pokorna być. W onym rozkosznym
127 14   |            onym rozkosznym widzeniu i zamieszkała swej służby,
128 14   |             umiotła a wspomionąwszy i pochwaciła się barzo rychło,
129 14   |        pochwaciła się barzo rychło, i poczęła umiatać kościoł.
130 14   |             tako rychło wecz zebrać i pobrała przed się w suknią,
131 14   |         pobrała przed się w suknią, i poniosła. A zatem poszedł
132 14   |           obeźrał, spuściła podołek i osuła on proch na ziemię.
133 15   |     błogosławionej dziewice Maryjej i o jej dziwnej krasie i nadobnej,
134 15   |      Maryjej i o jej dziwnej krasie i nadobnej, a osobno o nadobności
135 15   |             bo była ciała nadobnego i lubieźniego a dziwno krasnego
136 15   |      podobne, barzo krasne, światłe i dziwno nadobne; weźrzenia
137 15   |         tego u niej nie uźrano, aby i tam i sam oczyma wierciała,
138 15   |          niej nie uźrano, aby i tam i sam oczyma wierciała, nigdy
139 15   |          ucieszna, a wsze słodkości i wsze chętności <pełna>.
140 15   |       nadobny był nie barzo okrągły i malutko pośrod rozdzielon.
141 15   |           słączona. Lice je świciło i było rumione jako roża z
142 15   |          spleciony <...>, uprawiony i sczosany. Tako jest dziewica
143 15   |          okraszono szwą nadobnością i wszą krasą <...>, bo nijednego
144 15   |             wszytko dziewice Maryje i jej wszystko postawienie
145 34   |         Maryjej. Poczyna sie prolog i wtore księgi o żywocie błogosławionej
146 34   |              Też są rozmaite skutki i wielikie dziwy, ktoreż nie
147 34   |            pisali nic do dwudziestu i do dziewiątego lata o jego
148 34   |             ni ma wątpić, wiele cud i wiele dziwow uczynił, jiże
149 34   |             fałszywego w nich <...> I k temu mi też pomaga Honoryjus
150 35   |      początka świata miłował rodzaj i płeć człowieka, na skonaniu
151 35   |           sie k naszemu zgrzeszeniu i uczynił milczenie skargam
152 35   |           uczynił milczenie skargam i szem żałobam, bo już noc
153 35   |         naszego Jesukrysta. Tę radę i tę tajemnicę chciał zjawić
154 35   |           rozumie, a wezw<awsz>y ji i rzekł: "O Gabryjele, bądź
155 35   |            tenże przez wieliki błąd i wielikie zgrzeszenie aby <
156 35   |       mocnego stolca na doł zstępić i smiłować sie nad nimi przez
157 35   |        rzeniu mego narodzenia; idzi i powiedz pirwej głos moje
158 35   |           przeto nade wszytki myśli i nad rozum sięga, bo ten
159 35   |            serafin miłowanim gorący i we wszech mocach przyrodzonych
160 35   |     ogarniony. Ten się tako wieliki i tako mocny w żywot napokorniejszy <...>
161 35   |          widział, iże ten stary mąż i jego żona Elżbieta, prz<
162 35   |        wszemu przyrodzeniu wielebny i prze sławny płod przyjęli.
163 35   |       uczynić, a ja wszytko uczynił i stworzył słowem? Przecz
164 35   |            szwego świata stworzenie i schowanie odzierżeć nie
165 35   |            Tegodla, Gabryjele, idzi i doniesi tej dziewicy prawe
166 35   |            bydlęcy, ale już kroluje i panuje w pałacoch niebieskich.
167 35   |         cokoli będzie dobrego, będą i na niebie i na ziemi dzieci.
168 35   |           dobrego, będą i na niebie i na ziemi dzieci. Tegodla,
169 35   |        przystępiż k niej poczestnie i poklęknąwszy przepowiedzże
170 35   |           Archanjoł przyjąwszy kaźń i poselstwo stworzyciela swego
171 35   |        poselstwo stworzyciela swego i poszedł ku błogosławionej
172 36   |              sukała złoto na jedwab i pawłoki, a pawłokę tkała,
173 36   |         mowi: "Owa dziewica pocznie i porodzi syna, jegoż jimię
174 36   |         miała, bo wszytko swe serce i duch w niebiosa obrociła,
175 36   |         obrociła, a zatem wźwiąwszy i poczęła czyść ten psalm: "
176 37   |        anjoł Gabryjeł, pozdrowił ją i powiedział je wesele zbawienia
177 37   |        miłość u Boga. Oto poczniesz i porodzisz syna, tenci będzie
178 37   |       będzie wezwan Syn Wirzchniego i jimię jego zdziejesz Jesus.
179 37   |            stolec ojca jego Dawidow i będzie krolewać w domu Jakobowym
180 37   |          nie poznam, bom ofiarowała i ślubowała me dziewictwo
181 37   |             ślubowała me dziewictwo i czystotę Bogu Wszechmogącemu".
182 37   |            Duch Święty wstąpi w cię i ogarnie cie moc Boga Wirzchniego <...>.
183 38   |     natychmiast posromnie poklęknął i pokłonił sie dziewicy Maryje,
184 38   |         odkłoniła. Tako odstąpiwszy i przyszedł ku anjelskim korom,
185 38   |           korom, z wielikim weselim i z wieliką radością powiedając
186 38   |         wieliki<e> wesele na niebie i na ziemi, bo jedna dziewka
187 38   |            w swoj żywot krola nieba i ziemie, naszego Zbawiciela,
188 38   |         ziemie, naszego Zbawiciela, i uczyniła mir miedzy Bogiem
189 38   |             mir miedzy Bogiem Ojcem i miedzy rodzajem człowieczym,
190 39   |             błogosławionej dziewice i o poczęciu jego w żywocie
191 39   |            Wszechmogący <k> czystej i nieporuszonej dziewice,
192 39   |           bo ją Duch Święty oświcił i nagotowił w niej przybytek
193 39   |             błogosławionej dziewice i przyjął od niej ciało i
194 39   |             i przyjął od niej ciało i płeć rodzaja człowieczego
195 39   |           płeć rodzaja człowieczego i uczynił sie człowiekiem.
196 39   |     dziewicą ostawszy, nieporuszany i zamki jej czystoty, poczęła
197 40   |         Maryja natychmiast wstawszy i weszła w dom Zacharyjasza
198 40   |          Maryja wezwawszy swą matkę i ty panny, ktore s nią były
199 40   |            były z Jerusalem posłany i powiedziała im, cokolwie
200 40   |            powiedziała im, cokolwie i jako anjoł zwiastował je
201 40   |       starych lecich będęcy poczęła i porodzić miała swoj płod,
202 40   |             ktoreż s nią przybywały i poszła barzo rącze w gory,
203 40   |           uźrawszy sie z swą ciotką i wielmi pokornie ukłoniwszy
204 40   |             pokornie ukłoniwszy sie i pozdrowiła ją rzekąc: "Zawitaj
205 40   |         poczęła syna w twem żywocie i porodzisz ji temu światu
206 40   |          światu ku wielikimu weselu i ucieszeniu, a przetom ja
207 40   |             weseliła jego urodzeniu i służyła tobie jako mej ciotuchnie
208 40   |        dziewicę Maryją, usłyszawszy i jej pozdrowienie, rzuciwszy
209 40   |  pozdrowienie, rzuciwszy sie k niej i obłapiwszy ją i zawołała
210 40   |          sie k niej i obłapiwszy ją i zawołała wielkim głosem
211 40   |             a jego imię jest święte i chwalebne. Miłosierdzie
212 40   |           naszem ojcom, ku Abramowi i ku jego synom, bo jest on
213 40   |           synom, bo jest on śmierny i miłosierny".~ ~
214 41   |            nalazł Maryją brzemienną i noszącą już dzieciątko w
215 41   |           żywocie. Zumiawszy sie on i lęk sie nasilnie i pocznie
216 41   |           sie on i lęk sie nasilnie i pocznie sie dziwować, co
217 41   |        wiedział, iż jest ona czysta i dostojna dziewica. Nie wiedząc,
218 41   |              a wszakoż swe boleści] i smętku nikako dziewicy Maryjej
219 41   |         żałością chciał precz uciec i chciał ją tajemnie opuścić.
220 41   |           nad> inne swymi obyczajmi i swem żywotem, na każdy dzień
221 42   |            niej mieniąc sie anjołem i zdradził ją". Takoż płakał
222 42   |           do kościoła? Ktorem weźrę i uźrę kapłany boże? Coli
223 43   |            jen wybawi lud israelski i będzie odkupiciel wszego
224 43   |          wielebnej świątości zjawił i powiedział dostojnie dziewicy
225 43   |        swoję Maryją w swe opiekanie i pocznie zmyślać jej wszytki
226 43   |       zmyślać jej wszytki potrzeby. I był Jozef dziewica [i] stroż
227 43   |     potrzeby. I był Jozef dziewica [i] stroż czystoty dziewicze
228 43   |            stroż czystoty dziewicze i tajemnik jej świątości,
229 43   |          służąc jej z wieliką czcią i z bojaźnią bożą we wszej
230 46   |         tako wszytek lud jej święte i dostojne nogi <całował>~ ~
231 46   |             młodości poznać żądała] i ten [ktorym] Bogu ślub od
232 46   |          porozumienie mieli k niej. I dowiedli ją wszyscy kapłani
233 46   |         dowiedli ją wszyscy kapłani i wszytek lud, i wszytki dziewice
234 46   |      wszyscy kapłani i wszytek lud, i wszytki dziewice z radością
235 47   |    przyszedł narodzenia bożego syna i porodzenia dziewice Maryje,
236 47   |        Jozef z Maryją pojąwszy osła i wołu i poszłasta do Betleem,
237 47   |         Maryją pojąwszy osła i wołu i poszłasta do Betleem, kędyż
238 47   |           myślili przedać na strawę i na ine rzeczy i potrzeby.
239 47   |           na strawę i na ine rzeczy i potrzeby. Pośrod nocy przyszli
240 47   |             byli z pokolenia <Juda> i s włości krola Dawida. Tegodla <
241 47   |        Dawida. Tegodla <gdy> Maryja i Jozef szli po drodze, ktorąż
242 47   |             jeden płaczący, a dru<g>i wieselący sie". Odpowiedział
243 47   |            sie". Odpowiedział Jozef i rzekł jej: "Siedzi i dzierży
244 47   |          Jozef i rzekł jej: "Siedzi i dzierży klusię a nie mowi
245 47   |         światłe odzienie jako śnieg i rzekło Jozefowi: "Czemuś
246 47   |    obiecował naszym ojcom, Abramowi i Izakowi, i Jakobowi; boć
247 47   |          ojcom, Abramowi i Izakowi, i Jakobowi; boć już przyszedł
248 47   |          był czas porodzenia Maryje i narodzenia Jesukrysta, i
249 47   |            i narodzenia Jesukrysta, i wwiodł ji w jeden dom pospolny,
250 47   |         Jozef wwiodąc swe dobyczęta i uczynił im jaśli, jako mogł[
251 47   |         oprawili to miłe dzieciątko i przyźreli porodzenia. ~
252 48   |          kolana, poczęła sie modlić i myślić o tajemnicach niebieskich
253 48   |             tajemnicach niebieskich i takie o krolestwie niebieskim,
254 48   |          poklęknąwszy na swe kolana i pocznie sie modlić, tajemnice
255 48   |          widziało, by wszytką myślą i sercem w niebie była. Wtenczas
256 48   |     dzieciątko, nieco lęknąwszy sie i poklękła zasie dając chwałę,
257 48   |          porodziła, a podniowszy je i ni miała jego wecz objąć,
258 48   |      wziąwszy je <w> swoj płaszczyk i przytuliła k sobie, a potem
259 48   |        potem wziąwszy rąbek z głowy i obwinęła je i położyła w
260 48   |         rąbek z głowy i obwinęła je i położyła w jaśli. Jozef
261 48   |             a dał chwałę dzieciątku i chwalił Boga Wszechmogącego
262 52   |          Jezukrysta~ ~Rozmaita cuda i znamiona są po wszemu światu
263 52   |        pisać nie śmiem, ale ku czci i ku chwale miłego Jezukrysta,
264 52   |          przydać. Sybilla prorokini i rzekła jemu: ~"Powiedam
265 52   |            jen ma państwo na niebie i na ziemi i w morzu". Tedy
266 52   |        państwo na niebie i na ziemi i w morzu". Tedy cesarz kazał
267 52   |           swoj słup zrucić na cześć i na chwałę narodzonemu krolowi,
268 52   |        uczynić swoj obraz na słupie i kazał sie przed nim modlić
269 52   |            świadectwo święte Trojce i w Jezukrystusowem synu Bożem
270 52   |       puściły odmłodzi zakwitnąwszy i dały owoc. ~Tej nocy w baworskiej
271 52   |            sie modlili swojim bogom i leżał tamo trzydzieści lat
272 52   |          leżał tamo trzydzieści lat i dwie lecie; toż dopiro jął
273 59   |       wziąwszy dziecię z matką jego i poskoczył do Ejiptu, uciekając,
274 59   |           kiedy uciekał dla boleści i dla męki okropnego Heroda.
275 61   |          wyrwawszy sie z ręku matki i stał przeciw onym smokom
276 61   |    stworzyciela dali są jemu chwałę i poszli przecz natychmiast.~
277 62   |             uczynił studnicę palcem i wywiodł wodę~ ~Jednego dnia
278 62   |          picia już sie byli spragli i jich dobytek, a już ni mieli
279 62   |            jednemu drzewu palmowemu i siedli pod niem barzo utrudziwszy
280 62   |      wyrzuciło sie źrzodło wielikie i napili sie i wszemu dobytku
281 62   |       źrzodło wielikie i napili sie i wszemu dobytku dali. ~To
282 62   |              aby skłoniła swoj owoc i swoj wirzch jego matce dziewice
283 62   |          jego matce dziewice Maryje i czosali są s niego owoc
284 62   |             ono drzewo dało gospodę i pokarmienie.~
285 63   |     gronostajowie, rysiowie. Leśnia i polnia źwirzęta wszelika
286 63   |           zbieżała sie, dając cześć i chwałę a modląc sie dzieciątku
287 64   |            li, anjoł sie im pokazał i dał im chleb niebieski a
288 65   |               65. O tem, jako łanie i turze dawały sie doić, chciąc
289 67   |          ktorzy są byli jęli Jozefa i z Maryją i z dziecięciem~ ~
290 67   |         byli jęli Jozefa i z Maryją i z dziecięciem~ ~A jako potem
291 67   |         tako oni zbojce jęli Jozefa i z Maryją i też z dzieciątkiem <...>
292 67   |       zbojce jęli Jozefa i z Maryją i też z dzieciątkiem <...>
293 67   |         przyjęli je w gospodę swoję i miał o nich wieliką pieczą
294 67   |            im dał potrzeby, w piciu i w jedzeniu jest je wielmi
295 67   |            nieco o świątości zjawił i o dostojeństwie powiedział.
296 67   |             wielmi ranieni na zboju i uciekli przed swymi nieprzyjacielmi.
297 67   |             zbojce umyli swoje rany i byli wszyscy uzdrowieni[
298 67   |             Jozef wziąwszy dziecię <i Maryją> i poszedł dalej
299 67   |         wziąwszy dziecię <i Maryją> i poszedł dalej w swoję drogę.
300 67   |            tako rychło sie pobrali, i szli są s nimi, pokazując
301 69   |           dziecięciu Jesukrystusowi i krolem zwali [rzekąc]. Głosem
302 69   |          rzekąc: "Zdrow bądź, krolu i Panie nieba i ziemie, synu
303 69   |           bądź, krolu i Panie nieba i ziemie, synu Maryje dziewice,
304 69   |           człowieczym przyrodzonego i przy chodzącego krola. ~
305 70   |            ktorąż mieli dwadzieścia i trzy dni ić, ta się im ukrociła,
306 70   |            wilki, lwy, niedźwiedzie i inne straszliwe źwierzęta.
307 70   |         tamo najdziemy miasta a wsi i najdziemy kupić potraw a
308 70   |           tobie, bych cie uweselił <i twoję czeladź> utrudzoną
309 70   |            potwirdził. Przez Jesusa i przez dziewicę Maryją Bo<
310 70   |           dnia z pokojem przedziesz i wnidziesz w tę ziemię, do
311 70   |       weselim poszedł w swoję drogę i przyszedł jednego dnia,
312 70   |          anjoł jemu przepowiedział, i wszedł do eipskiej ziemie.~ ~
313 78   |        Jozef siedm lat był w Eipcie i z Maryją ~ ~Siedm lat Jozef
314 78   |       Eipcie będąc <z dzieciątkiem> i s Maryją, matką jego, a
315 78   |  ciesielstwo a Maryja ktała pawłoki i bisiorem oprawiała, bo w
316 78   |            tak Jozef kupił łan role i orał onym do bytkiem i siał. ~ ~
317 78   |         role i orał onym do bytkiem i siał. ~ ~
318 79   |            staw na nogi drżą nogama i rękoma a częstokroć padną
319 79   |            stał prost, poskoczywszy i począł sam chodzić. ~ ~
320 99   |            ustawili w ich bożnicach i czynili im wieliką cześć
321 99   |         tedy wszytki bałwany spadną i złomiony będą. ~ ~
322 101  |          swojech leciech, we cnocie i w mądrości, i w słu[b]żbie
323 101  |             we cnocie i w mądrości, i w słu[b]żbie bożej. Wszem
324 101  |           wszyscy sie kochali <...> i jego mądrości zumiawszy
325 101  |            y a barzo rozprawny[ch] <i miłościwy> [obyczajow i
326 101  |             i miłościwy> [obyczajow i też wielebnych wszyscy dzieci],
327 101  |           był statecznych obyczajow i też wielebnych. <...> wszyscy
328 102  |           nad sobą krolem postawili i wszyscy panem jego zwali.
329 102  |           miłe był poddan swe matce i Jozefowi, domnimanemu ojcu,
330 104  |             w ręku nosił, rozbiwszy i naczyrpał wody w podołek
331 104  |            w podołek swego odzienia i nosił jako w wiedrze i nijedna
332 104  |     odzienia i nosił jako w wiedrze i nijedna kropia nie ukanęła <...>
333 104  |         dzieci rozbiły swoje dzbany i jęły czyrpać wodę <w> podołki.
334 104  |            przeszedszy przez chusty i wyciekła dziurami przez
335 104  |          zebrawszy ty istne skorupy i położyły przed nogi Jesukrystusowymi.
336 104  |           ony skorupy przeżegnawszy i kazał im, ono wszyscy słyszą,
337 104  |         natychmiast aby sie wrociło i przyłączyło sie swemu stawu.
338 104  |           słomiony były potem całe, i dzbany, ktore sie w małe
339 104  |          weselim wezmą swoje wiadra i naczyrpały je wody, i wrociły
340 104  |        wiadra i naczyrpały je wody, i wrociły sie do domu z wieliką
341 105  |        słali Jezusa po ogień Maryja i Józef~ ~Kiedy miły Jezus
342 105  |          takież jine dzieci uczynić i zeżgły sobie suknie, a nie
343 105  |        bychmy brali ogień w suknie, i zeżgliśmy suknie sobie.
344 105  |         suknie sobie. Bieżawszy ony i skarżyły Jozefowi i Maryje.
345 105  |             ony i skarżyły Jozefowi i Maryje. A miły Jezus kazał
346 105  |        Jezus kazał jim suknie zwlec i uczynił jim zasie całe jako
347 106  |         ktore sie swalilo [z] skały i zdechło, a to miły Jezus
348 106  |           jedną gorę wielmi przykrą i poczęli jigrać każdy swoje
349 106  |          jedno dziecię nieopatrznie i swalilo sie z onej gory,
350 106  |             skały, padnie na ziemię i zdechnie. Użrąc to jine
351 106  |       zdechnie. Użrąc to jine dzici i poskoczą przecz od niego
352 106  |            poskoczą przecz od niego i poczną powiedać, kako sie
353 106  |       Jezusa a po Maryją jego matkę i jimą dawać winę Jezusowi,
354 106  |             milcząc jidzie do niego i jimie k niemu mowić, łaskawie
355 106  |          synku miły, co mam uczynić i przeciw takiej potwarzy
356 106  |           onego dziecięcia umarłego i rzekł jemu: "Zenonie, każę
357 106  |         tobie, abyś zmartwych wstał i był żyw a popełnił dni swoje
358 106  |             nagle ono dziecię ożyło i wstało zmartwych a poklęknąwszy
359 106  |             duchowi nie naźrą, jako i ludzie".~
360 107  |             sie przerąbi ono drzewo i ukroci je, przeto bojęcy
361 107  |          ukrocić. Usłysząc to Jesus i rzecze: "A my je dłuższe
362 107  |             za drugi koniec parobek i przyciągnęli onych drzew,
363 108  |             na promieniu słonecznym i ciągnął za sobą słońce jako
364 109  |          Maryja wziąwszy syna swego i wiodła do szkoły i poleciła
365 109  |            swego i wiodła do szkoły i poleciła ji mistrzowi, aby
366 109  |       Mistrz to usłysząc lęknie sie i nie wie, kiedy odpowiedzieć,
367 109  |            wie, kiedy odpowiedzieć, i jimie myślić, kako jemu
368 109  |         rozumiał, co dziecię mowiło i odpowiedział mu tako rzekąc: "
369 114  |     starości gniła, ale zawsze cała i nowa jako z pirwu, a nigdy
370 114  |          łoczył, ależ czasu śmierci i z ciałem była zwleczona,
371 117  |    opiekalnik dziewice Maryje, legł i umarł~ ~Znalazszy miłe dzicię
372 117  |    Znalazszy miłe dzicię Jesukrysta i wrocili sie do Nazaret.
373 117  |             był przy mem narodzeniu i uchowaniu i już widział
374 117  |          mem narodzeniu i uchowaniu i już widział moje dni aż
375 117  |             aby zstąpił do prorokow i do starych ojcow, ktorzy
376 117  |           tego wieliki smętek miała i ubrawszy sie we wdo<w>ie
377 117  |            wźwiąwszy ciało Jozefowo i nieśli do kościoła na marach.
378 117  |       kościołem <...> wieliki płacz i smętek, ktoryż miała o swego
379 117  |          temu była, wszyscy umrzemy i zemrzeć mamy". Temi słowy
380 119  |        Jezukrystusowej a o nadobnej i o krasie ciała jego wielebnego~ ~
381 126  |            nie cienkie, ale podobne i porządne. ~ ~
382 135  |          przyrodzenim było opłciono i naczystszem ćwiorem przyrodzenim
383 135  | wielebniejsze niż w pospolnym ciele i<n>sze<go> człowieka. Bo
384 135  |            ktorych obyczajoch kiedy i przeminił. Krew jego przyrodzona
385 143  |        Jesus w młodości czynił cuda i znamiona wielkie potajemnie ~ ~
386 144  |    odpowiedając wszytko je wzjawił. I poczęła jego pytać dziewica
387 144  |         Synu miły, wim, iż-ś ty Bog i boży syn, ale kako sie przygodziło,
388 144  |          syn, tego owszeją nie wim <i proszę, by mi tę świątość>
389 144  |            ojca, stworzyciela nieba i ziemie, a byłem rowien ojcu
390 144  |         początku stworzył Bog niebo i ziemię?" Jesus rzekł: "To
391 144  |            stworzony wszytki rzeczy i wszytki stworzenia przez
392 144  |           dzień, noc, gwiazdy <...> i ućwirdzenie ziemie". Maryja
393 144  |            v]ej Trojce, w tej żesmy i ninie nasze boskie mocy.
394 144  |          personami w jednym bostwie i w jednej istności rownej
395 144  |            mocy, ociec, Duch Święty i syn; jest jeden tego dostojeństwa
396 144  |        zgromadziło a w twem żywocie i w twym ciele ogarniono.
397 144  |       odpowiedzia ła: "Ktora miłość i ktora dobroć <...> albo
398 144  |          jest jęt rodzaj człowieczy i jest obwiązan jego służbie.
399 144  |           oddzieliwszy sie ode mnie i podał sie ku prawu pana
400 144  |           przez męskiego dotknienia i złączenia albo pokalania
401 144  |         albo pokalania człowieczego i też krewkości człowieczej
402 144  |          będzie stracon z jego mocą i będzie obłupion z tego prawa,
403 144  |             duszą zstąpię do piekła i wz[y]wiążę starego nieprzyjaciela,
404 144  |             tamo zamkniony, wywiodę i przymę w wiekuisty mir".
405 144  |             w grob [będzie] włożono i będzie tamo leżeć aże do
406 144  |            sie z duszą, wezmę ciało i będę zasie żyw, i wstanę
407 144  |             ciało i będę zasie żyw, i wstanę z martwych". <Maryja>: "
408 144  |            na biczowanie, umęczenie i ukrzyżowanie i umrę na krzyżu
409 144  |            umęczenie i ukrzyżowanie i umrę na krzyżu a trzeciego
410 144  |      oświcony na wiek wiekom nie um<i>rający". <Maryja>: "Po twoim
411 144  |          wszej ziemi moje opłcienie i moje umęczenie <światu>
412 144  |           mego, do Pana anjelskiego i ich krola". Maryja: "O moj
413 145  |             popisując niektore cuda i dziwy opuścili, ktoreż czynił
414 145  |          winie z wody przemienionym i wiele inych rzeczy tem podobnych,
415 145  |           doktory[m] [myą] zjawiono i popisano w księgach potwirdzonych.
416 149  |             Odpowiedziaw miły Jesus i rzekł jemu: "Niechaj ninie,
417 149  |   trzechdziesiąt lat a <trzydzieści i> pirwego telko trzynaście <
418 149  |            trzydzieści a dwie lecie i poł roku, to jest od Bożego
419 149  |              czusz w trzechdziesiąt i wtorego lata, <ścięt>, a
420 149  |            czusz> we trzechdziesiąt i we trzech lat, Jesukryst
421 149  |      pełnych, a o<d> trzechdziesiąt i ode trzech lat tako wiele,
422 149  |        Krystus pełnych trzy dzieści i trzy lata, a <trzydzieści
423 149  |           trzy lata, a <trzydzieści i> czwartego lata tako wiele,
424 149  |             w żywocie był poświęcon i oczyszczon <od pirworodnego
425 149  |          Jordanie, dając jemu cześć i chwałę jako stworzycielowi
426 149  |          chwałę jako stworzycielowi i Panu swemu. ~ ~
427 150  |            Krystus przyjąwszy krest i wyszedł z rzeki nag, jako
428 150  |              jako krzczon w wodzie, i poklęknął w piasku gołema
429 150  |             piasku gołema kolanoma, i począł sie modlić Bogu ojcu,
430 150  |     wszytkim, ktorzyż byli krzczeni i tem wszem, ktorzyż potem
431 150  |         wielika Jesukrysta ogarnęła i wszytek lud, ktoryż z nim
432 150  |        niebo było jakoby błyskające i spuściło światłość na ziemię,
433 150  |      odzieniu, to jest wyobrażeniu, i siedział na głowie Jesukrysta
434 150  |       mowili, iżby sie miano krzcić i Ducha Świętego przyjąć <
435 150  |           skazić ustawili tego dnia i mocnie przykazali nie krz<
436 150  |       dobrze ulubiło, czusz w tobie i przez cię lubość ustawiłem
437 150  |       uźrysz Ducha Świętego zstępić i ostającego, tenci <jest,
438 150  |             pytają obojega, to jest i: "Co prosisz?" albo: "Chcesz
439 160  |   dotychmiast czcienie <o> młodości i o skut<c>ech Pana naszego
440 160  |          Krystus szedł do Jerusalem i wypędził przedające i kupujące <
441 160  |     Jerusalem i wypędził przedające i kupujące <z kościoła>; ktoraż
442 160  |            albo> we trzydzieści lat i pirwego lata; przeminił
443 160  |    pogańskich krolow jest pochwalon i modlon, dzisia jordańskie
444 160  |          Krystus po swem poszczeniu i kuszeniu jawnie kazał, apostoły
445 160  |       jawnie kazał, apostoły sebrał i kazanie na gor<z>e[czsze]
446 160  |       Krystus był wezwan na swadźbę i z zwoleniki. Ale pospolne
447 160  |           apostoły wezwał <tajemnie i> tajem[n]nie kazał aże do
448 171  |          niemoc a barzo długi czas <i wiele l>at cirpiał ~ ~To
449 171  |           miasto, ktoreż jest w lud i w bogactwo obfite [ziemie]
450 171  |          wieliką a barzo długi czas i wiele lat cirpiał. Usłyszawszy
451 172  |             jerosolimskiej, zdrowie i wszytko dobre. O tobiesmy
452 172  |             słyszeli wielikie dziwy i wieliką twoję moc, ktorąż
453 172  |            czynisz niemocnem, młdem i chromem, obcem <i bliskiem>,
454 172  |             młdem i chromem, obcem <i bliskiem>, znajomem i nieznajomem,
455 172  |        obcem <i bliskiem>, znajomem i nieznajomem, bo przez lekarstwa
456 172  |       wszytkie niemocy <uzdrawiasz> i rozmaite młdości, i rozmaite
457 172  |     uzdrawiasz> i rozmaite młdości, i rozmaite wr<z>ody, i wszytki
458 172  |       młdości, i rozmaite wr<z>ody, i wszytki boleści. Kiedyż
459 172  |        Kiedyż ty czynisz takie cuda i znamiona, ja wierzę, iżeś
460 172  |          prze ich zbawienie z nieba i ukazujesz moc twoję miedzy
461 172  |       proszę cie, aby sie nie leni? i iżby przyszedł a uzdrowił
462 172  |            cirpię. A tobie ślę wozy i myto od przewozow, strawę
463 172  |           myto od przewozow, strawę i potrzeby podrożne i cokoli
464 172  |          strawę i potrzeby podrożne i cokoli by nałożył. Też to
465 172  |            nie bojąc sie ich zdrady i ich przeciwności, ktorąż
466 173  |          memu, stworzycielowi nieba i ziemie. A jako wstąpię w
467 174  |      niemocy, ktorą od wiele czasow i wiele lat cirpiał, przez
468 174  |    zwolenika na imię Judę Tadeusza, i posłał ji po swem wstąpieniu
469 174  |         oczyszczać a wszytki wrzody i wszytki niemocy uzdrawiając.
470 174  |            na swe oblicze przed nim i dał jemu chwałę a przyjąwszy
471 174  |          kazał jemu z sobą siedzieć i począł jego pytać rzekąc: "
472 174  |            K temu odpowiedział krol i rzekł tako do Tadeusza: "
473 174  |             przyjął płeć człowieczą i jest sie prze nas narodził
474 174  |       umęczyli obiesiwszy na krzyżu i ubili. Wierzę też, iże trzeciego
475 174  |       trzeciego dnia zmartwychwstał i wstąpił potym na niebo do
476 174  |             żydowskiem o Jesukrysta i nade wszystką ziemią". Us<
477 174  |             Pana naszego Jesukrysta i zawołał: "Już wiem zaprawdę,
478 174  |         ukazano, bo przez lekarstwa i przez ziela jednym słowem
479 174  |           przynieść rozmaite skarby i kazał je dać Tadeuszowi.
480 174  |            wzgardziw wszytki rzeczy i skarby odmowił a tego nic
481 174  |      Kiedysmy nasze imienie opuścil<i>, czemu bychmy brali cudze?
482 290  |         wieka ślepego od urodzenia. I poczęli pytać jego zwolenicy <
483 290  |             Odpowiedział miły Jesus i rzekł: "Ani ten człowiek
484 290  |           gdy jest dzień; przyjdzie i noc, kiedy nikt nie może
485 290  |          Jesus, plunąwszy na ziemię i uczynił błoto z ślin i pomazał <
486 290  |       ziemię i uczynił błoto z ślin i pomazał <błotem> na jego
487 290  |      pomazał <błotem> na jego oczy, i rzekł jemu: "Idzi, umyj
488 290  |            posłanem". Tedy on szedł i umył sie i przyszedł zasie
489 290  |            Tedy on szedł i umył sie i przyszedł zasie widząc.
490 290  |         zasie widząc. Tedy sąsiedzi i ci, ktorzy widzieli, iże
491 290  |            jemu jest". A on zawołał i rzekł: "Jaciem". A oni rzekli
492 290  |         dzieją Jesus, uczynił błoto i pomazał oczy moi[ch], i
493 290  |             i pomazał oczy moi[ch], i rzekł mi: "Idzi w staw Syloe
494 290  |        rzekł mi: "Idzi w staw Syloe i umyjże sie!" A szedszy umyłem
495 290  |          sie!" A szedszy umyłem sie i widzę". A oni jemu rzekli: "
496 290  |            miły Jesus uczynił błoto i otworzył jego oczy. Tegodla
497 290  |           mo że] <ty> cuda czynić?" I było rozdzielenie miedzy
498 290  |          rodzinę, <ktory przeźrał>. I poczęli ich pytać rzekąc: "
499 290  |    Odpowiedziała <im> rodzina <jego i rzekła>: "Wimy, iż ten jest
500 290  |         potem wezwali onego ślepego i rzekli jemu: "Daj chwałę