1-500 | 501-605
Centesimus annus
Rozdzial, Numer
1 I, | co więcej, w swojej pracy człowiek wyraża się i realizuje.
2 I, | odpoczynku w dni świąteczne, aby człowiek mógł kierować swoje myśli
3 I, | wartości, płynącej stąd, że człowiek jest „jedynym na ziemi stworzeniem,
4 I, | bowiem oprócz praw, które człowiek nabywa własną pracą, istnieją
5 II, | odpowiedzialności za dobro czy zło. Człowiek zostaje w ten sposób utożsamiony
6 II, | wobec własności prywatnej. Człowiek bowiem, pozbawiony wszystkiego,
7 II, | samym istnieniu rzeczy, człowiek uświadamia sobie swą transcendentną
8 II, | transcendentną godność. Każdy człowiek winien sam dać tę odpowiedź,
9 II, | aberracji, do jakiej może dojść człowiek, gdy zwróci się przeciwko
10 III, | prostotą i mocą, że każdy człowiek — niezależnie od osobistych
11 III, | cierpieniem Chrystusa na Krzyżu, człowiek może dokonać cudu pokoju
12 III, | rozkładowi i zamiera.~Ponadto człowiek stworzony do wolności nosi
13 III, | zrozumieć ludzką rzeczywistość. Człowiek dąży do dobra, ale jest
14 III, | formułowania tego sądu już teraz, człowiek stawia siebie na miejscu
15 IV, | odpowiada: pod tym względem człowiek nie powinien rzeczy zewnętrznych
16 IV, | następujących słowach: „Człowiek używając tych dóbr powinien
17 IV, | praca: właśnie przez pracę człowiek, korzystając ze swej inteligencji
18 IV, | owocna i wydajna, im lepiej człowiek potrafi poznawać możliwości
19 IV, | Powiedzieliśmy wyżej, że człowiek pracuje z innymi ludźmi,
20 IV, | człowieka jest wraz z ziemią sam człowiek. To właśnie jego inteligencja
21 IV, | większym stopniu jest sam człowiek, to jest jego zdolności
22 IV, | poprzednich fazach rozwoju człowiek żył zawsze w obliczu konieczności:
23 IV, | związana kwestia ekologiczna. Człowiek, opanowany pragnieniem posiadania
24 IV, | rozpowszechniony w naszych czasach. Człowiek, który odkrywa swą zdolność
25 IV, | rzeczy przezeń stworzonych. Człowiek mniema, że samowolnie może
26 IV, | Boga, przeznaczenia, które człowiek, owszem, może rozwijać,
27 IV, | Boga w dziele stworzenia, człowiek zajmuje Jego miejsce i w
28 IV, | mu ona dana, ale również człowiek jest dla siebie samego darem
29 IV, | społeczną ekologię” pracy.~Człowiek otrzymuje od Boga swą istotną
30 IV, | jest rodzina, w której człowiek otrzymuje pierwsze i decydujące
31 IV, | warunków ludzkiej prokreacji człowiek skłania się do traktowania
32 IV, | jedyną przestrzeń, w której człowiek może w uprawniony sposób
33 IV, | w sferze konsumpcji, gdy człowiek wikła się w sieć fałszywych
34 IV, | pracę realizuje się jako człowiek. To zaś zależy od tego,
35 IV, | relacji środków i celów: człowiek, nie uznając wartości i
36 IV, | został stworzony przez Boga. Człowiek bowiem staje się naprawdę
37 IV, | transcendencji” osoby ludzkiej. Człowiek nie może oddać się czemuś,
38 IV, | Wyobcowany jest zatem taki człowiek, który nie chce wyjść poza
39 IV, | zaspokajania innych potrzeb83. Człowiek, który troszczy się wyłącznie
40 IV, | powszechnym przeznaczeniem dóbr. Człowiek urzeczywistnia siebie samego
41 IV, | indywidualnej. Poprzez swoją pracę człowiek angażuje się nie tylko dla
42 IV, | pracy i dobru drugiego. Człowiek pracuje dla zaspokojenia
43 V, | przez posłuszeństwo której człowiek zdobywa swą pełną tożsamość,
44 V, | na prawa innych. Wówczas człowiek jest szanowany tylko na
45 V, | wolność traci swoją treść, a człowiek zostaje wystawiony na pastwę
46 V, | tego bezpieczeństwa, tak by człowiek, który pracuje i wytwarza,
47 V, | Państwo i rynek mają służyć. Człowiek jest przede wszystkim istotą,
48 V, | obcy, czy obojętny. Żaden człowiek nie może twierdzić, że nie
49 VI | VI. Człowiek jest drogą Kościoła~
50 VI, | opuścić człowieka i że „ten człowiek jest pierwszą drogą, po
51 VI, | doktrynalnego Kościoła jest człowiek w swej konkretnej rzeczywistości
Dives in misericordia
Rozdzial, Numer
52 I, | rzeczywistość ludzkiej egzystencji. Człowiek i jego najwyższe powołanie
53 I, | prawdą jest to, iż każdy człowiek jest poniekąd drogą Kościoła —
54 I, | współczesna, może bardziej niż człowiek przeszłości, zdaje się sprzeciwiać
55 I, | braterstwa i nienawiści. Poza tym człowiek staje się świadomy tego,
56 I, | którego tak bardzo potrzebuje człowiek i świat współczesny Potrzebuje,
57 III, | cały lud wybrany i każdy człowiek, który go stanowi, znajdzie
58 IV, | rozrzutnie”, to poniekąd człowiek wszystkich czasów, począwszy
59 IV, | przeżyciu tego dobra, jakim jest człowiek, na wspólnym doświadczeniu
60 V, | zdrowie” (Iz 53, 5). ~Jak człowiek, który prawdziwie i straszliwie
61 V, | ludzi wierzących. Również człowiek niewierzący potrafi w Nim
62 V, | głębi tej miłości, jaką człowiek, stworzony na obraz i podobieństwo
63 V, | Przymierze tak stare jak człowiek, sięgające samej tajemnicy
64 V, | jakiegokolwiek, w które uwikłany jest człowiek, ludzkość, świat. Uwierzyć
65 V, | człowiekiem, nad tym, co człowiek — zwłaszcza w chwilach trudnych
66 VI, | społecznym i kulturalnym. Człowiek rozszerzył swe panowanie
67 VI, | zasadniczej odpowiedzi i człowiek jest świadom, że powinien
68 VI, | wnikliwością rozważają: czym jest człowiek; jaki jest sens cierpienia,
69 VI, | rzeczy w stosunku do osoby. Człowiek współczesny słusznie się
70 VI, | należały tylko do przeszłości. ~Człowiek słusznie się lęka, że może
71 VI, | przeradza się w „dehumanizację”. Człowiek i społeczeństwo, dla którego
72 VII, | doskonałość i przymiot, w którym człowiek z całą wewnętrzną prawdą
73 VII, | W sakramencie tym każdy człowiek może w sposób szczególny
74 VII, | Jezus Chrystus ukazał, że człowiek nie tylko doświadcza i „
75 VII, | względem szczególnie wymowne. Człowiek dociera do miłosiernej miłości
76 VII, | samym tym dobru, jakim jest człowiek z właściwą mu godnością.
77 VII, | to, jakie może zbudować człowiek pozostawiony samym siłom
78 VIII, | największych zagrożeń. ~Człowiek współczesny czuje te zagrożenia.
79 VIII, | tylko skromnym zarysem. Człowiek współczesny pyta nieraz
80 VIII, | miłość do Boga, którego człowiek współczesny nieraz tak bardzo
Dominum et vivificantem
Rozdzial, Numer
81 1, | dla człowieka. Przez nią człowiek zostaje powołany i „uzdolniony”
82 1, | Przeczuwał to starzec Symeon, „człowiek sprawiedliwy i pobożny”,
83 2, | największego, jakiego człowiek mógł się dopuścić: zabójstwa
84 2, | kryje. Tego wymiaru grzechu człowiek nie zna — absolutnie nie
85 2, | Tego wymiaru grzechu człowiek również nie zna — absolutnie
86 2, | stworzony dla człowieka: człowiek zostaje więc obdarowany
87 2, | Równocześnie zaś ten sam człowiek w swoim człowieczeństwie
88 2, | człowieka. Powołany od istnienia człowiek — mężczyzna i niewiasta —
89 2, | przez siebie stworzonym. Człowiek nie może sam od siebie stanowić
90 2, | Stworzony na obraz Boga człowiek zastaje przez Ducha Prawdy
91 2, | jest „życiem wiecznym”21. Człowiek jednakże, pod wpływem „ojca
92 2, | zakłamana prawda o tym, kim jest człowiek, jakie są nieprzekraczalne
93 2, | człowieka — a nie Ojcem. Człowiek został wyzwany, aby stawał
94 2, | wyraził św. Augustyn23. Człowiek będzie skłonny widzieć w
95 2, | podstawowej „alienacji” człowieka. Człowiek zostaje niejako wyobcowany
96 2, | stwórczą i zbawczą Miłość. Człowiek poszedł za „ojcem kłamstwa” —
97 2, | Chrystus, Syn Boży — jako Człowiek — w żarliwej modlitwie swojej
98 2, | Równocześnie zaś „w głębi sumienia człowiek odkrywa prawo, którego sam
99 2, | Boga” nawet wówczas, gdy człowiek uznaje w nim tylko zasadę
100 2, | człowieka uwolnić i umocnić”34. Człowiek więc, „wplątany” w tę walkę,
101 2, | także źródłem wyrzutów: człowiek cierpi wewnętrznie z powodu
102 2, | nawrócenie w Duchu Świętym człowiek otwiera się w stronę przebaczenia,
103 2, | Chrystusowej ofiary Krzyża. Jeśli człowiek nie przyjmuje owego „przekonywania
104 2, | sposób odrzuca Odkupienie. Człowiek pozostaje zamknięty w grzechu,
105 3, | Niej w sposób dziewiczy człowiek: Syn Człowieczy, który jest
106 3, | jest śmiertelne. Skoro człowiek jest w istocie swojej tylko „
107 3, | Przez tę właśnie służbę — człowiek staje się wciąż na nowo „
108 3, | dojrzewa i umacnia się ów człowiek wewnętrzny, czyli „duchowy”.
109 3, | jest darem Ducha Świętego, człowiek wchodzi w „nowość życia”,
110 3, | wymiar. Równocześnie zaś sam człowiek staje się „mieszkaniem Ducha
111 3, | nadprzyrodzonego życia Bożego. ~Człowiek żyje w Bogu i z Boga: żyje „
112 3, | Duchu Świętym sprawia, że człowiek w nowy sposób pojmuje również
113 3, | podobieństwo Boże, jakim człowiek jest od początku51. Ta wewnętrzna
114 3, | Watykański II, „ukazuje, że człowiek (...) [jest] jedynym na
115 3, | Świętego. Uczy się tej prawdy człowiek od Jezusa Chrystusa i wciela
116 3, | bowiem, jak powiedziano, człowiek jest drogą Kościoła, to
117 3, | wewnętrznego”, sprawia, że człowiek coraz lepiej „odnajduje
118 3, | oparta na Ewangelii, w której człowiek, odkrywając w sobie przynależność
119 3, | powtórzyć, że „chwałą Boga jest człowiek żyjący, a życie człowieka
120 3, | jest oglądaniem Boga”55; człowiek żyjąc życiem Bożym jest
121 3, | historie jako prawdziwy Człowiek, On Pierworodny wobec każdego
122 3, | poprzez Eucharystię, w której człowiek — uczestnicząc w Ofierze
123 3, | działaniem zaś tego samego Ducha człowiek, a przez człowieka świat
124 3, | ludzkiego: w komunii, jaką człowiek ma z Bogiem, swoim Stwórcy,
125 3, | rzeczywistych zdobyczy i osiągnięć, człowiek jest zagrożony i ludzkość
126 Zakon, | Orędownik — zwłaszcza wtedy, gdy człowiek i ludzkość staje wobec potępiających
127 Zakon, | Prawdy i Miłości, zwraca się człowiek, który żyje Prawdą i Miłością,
128 Zakon, | którego szuka utrudzony człowiek w głębi swej ludzkiej istoty;
Ecclesia de Eucharistia
Rozdzial, Paragraf
129 IV, 36 | napominając: « Niech przeto człowiek baczy na siebie samego,
130 Zak, 59 | zadatek celu, do którego każdy człowiek, nawet nieświadomie, podąża.
Evangelium vitae
Rozdzial, Paragraf, Numer
131 Wprow, 0, | z Ojcem, do której każdy człowiek zostaje bez żadnych zasług
132 Wprow, 1, | 2. Człowiek jest powołany do pełni życia,
133 Wprow, 1, | trudności i niepewności każdy człowiek szczerze otwarty na prawdę
134 Wprow, 1, | Ewangelię. ~To dlatego właśnie człowiek, człowiek żyjący, stanowi
135 Wprow, 1, | dlatego właśnie człowiek, człowiek żyjący, stanowi pierwszą
136 Wprow, 2, | 3. Każdy człowiek właśnie ze względu na tajemnicę
137 I, 1, | skutków grzechu pierworodnego. Człowiek stał się nieprzyjacielem
138 I, 1, | odpowiedzialność, którą każdy człowiek ponosi za bliźniego. Mimo
139 I, 2, | odrzucane na różne sposoby. Człowiek, który swoją chorobą, niepełnosprawnością
140 I, 2, | brak przypadków, w których człowiek ucieka się do antykoncepcji
141 I, 3, | właśnie na uznaniu faktu, że człowiek, inaczej niż zwierzęta i
142 I, 3, | nie narodzone dziecko albo człowiek umierający — jest podmiotem
143 I, 3, | Rdz 4, 9). Tak, każdy człowiek jest „stróżem swego brata”,
144 I, 3, | osobistego i społecznego, wówczas człowiek nie przyjmuje już prawdy
145 I, 4, | jaki przeżywa współczesny człowiek: jest nim osłabienie wrażliwości
146 I, 4, | W istocie bowiem tylko człowiek stojący przed Panem może
147 I, 4, | zapomnienie o Bogu” 17. Człowiek nie potrafi już postrzegać
148 I, 4, | tego, że „istnieje jako człowiek”. Dlatego nie traktuje już
149 I, 4, | i życia, które umiera, człowiek nie potrafi już sobie zadać
150 I, 4, | stają się wówczas rzeczami, człowiek zaś rości sobie prawo do
151 I, 4, | jakby Bóg nie istniał”, człowiek zatraca nie tylko tajemnicę
152 I, 4, | dobrobyt w przyszłości, człowiek skłonny jest sądzić, że
153 I, 4, | funkcjonalności i przydatności: drugi człowiek jest ceniony nie za to,
154 I, 4, | ukrytym sanktuarium sumienia człowiek może się zawsze nawrócić
155 I, 5, | ukazuje, jak cenny jest człowiek w oczach Boga i jak ogromna
156 I, 5, | miłości (por. J 13, 1), człowiek wierzący uczy się dostrzegać
157 I, 5, | musi mieć w oczach Stwórcy człowiek, skoro «zasłużył na takiego
158 I, 5, | Jednorodzonego dał», ażeby on, człowiek, «nie zginął, ale miał życie
159 II, 1, | zmierza i jest powołany człowiek żyjący w tym świecie. Tak
160 II, 2, | zrozumiałe, że niewinny człowiek, zmiażdżony przez cierpienie,
161 II, 3, | moralnym i duchowym. Tylko człowiek, który uznaje, że jego życie
162 II, 4, | Życie zawsze jest dobrem. Człowiek jest powołany, aby zrozumieć
163 II, 4, | stworzeń żyjących, jako że człowiek, choć jest spokrewniony
164 II, 4, | powiedzeniu: „Chwałą Bożą jest człowiek żyjący” 23. Człowiek zostaje
165 II, 4, | jest człowiek żyjący” 23. Człowiek zostaje obdarzony najwyższą
166 II, 4, | stworzeń widzialnych tylko człowiek „zdolny jest do poznania
167 II, 4, | którym zostaje napełniony człowiek, aby stać się istotą żyjącą: „
168 II, 4, | wskutek czego stał się człowiek istotą żywą” (Rdz 2, 7). ~
169 II, 4, | sobie niezatarty ślad Boga, człowiek w naturalny sposób dąży
170 II, 4, | sposób dąży ku Niemu. Każdy człowiek, wsłuchany w głębokie pragnienia
171 II, 4, | niezaspokojenia, jakiego doznaje człowiek w raju, dopóki jego jedynym
172 II, 4, | każdego człowieka. ~„Czym jest człowiek, że o nim pamiętasz, i czym —
173 II, 4, | obliczu bezmiaru wszechświata człowiek wydaje się istotą niewiele
174 II, 4, | tego arcydzieła, jakim jest człowiek, który sprawuje władzę nad
175 II, 4, | ludzkie dzieje. Przez grzech człowiek buntuje się przeciw Stwórcy,
176 II, 4, | Rz 1, 25). W ten sposób człowiek nie tylko oszpeca obraz
177 II, 4, | pisze: „Stał się pierwszy człowiek, Adam, duszą żyjącą, a ostatni
178 II, 4, | sposób, w blasku tego obrazu, człowiek może dostąpić wyzwolenia
179 II, 5, | 1, 4), polega na tym, że człowiek zostaje zrodzony przez Boga,
180 II, 5, | Boga jest niezbędne, aby człowiek mógł osiągnąć cel, dla którego
181 II, 5, | bezgraniczna wdzięczność. Człowiek wierzący powtarza wówczas
182 II, 5, | pochwałę człowieka: tak, „człowiek żyjący” jest „chwałą Bożą”,
183 II, 5, | wzrasta życie wieczne. Jeśli człowiek instynktownie miłuje życie,
184 II, 6, | jedynym Panem tego życia: człowiek nie może nim rozporządzać.
185 II, 6, | działanie stwórcze: „bo człowiek został stworzony na obraz
186 II, 6, | miłość nieprzyjaciół. ~Żaden człowiek nie jest obcy dla tego,
187 II, 7, | przemierza” (Ps 8, 7-9). ~Człowiek został powołany, aby uprawiać
188 II, 7, | jedności dwojga rodzi się nowy człowiek, to przynosi on z sobą na
189 II, 9, | przyjąć w obliczu śmierci? Człowiek wierzący wie, że jego życie
190 II, 9, | Najwyższemu?” (Syr 41, 4). Człowiek nie jest panem śmierci,
191 II, 9, | Także w czasie choroby człowiek zostaje powołany, aby okazać
192 II, 9, | otoczonych czcią Kościoła.~Żaden człowiek nie może jednak samowolnie
193 II, 10, | niezatarty zapis swojej prawdy. Człowiek, przyjmując dar Boży, powinien
194 II, 10, | zewnętrznym zakazem, zaś człowiek rychło zaczyna się doszukiwać
195 II, 10, | samym tylko chlebem żyje człowiek, ale (...) wszystkim, co
196 II, 10, | Słuchając słowa Bożego, człowiek może żyć godnie i sprawiedliwie,
197 II, 10, | przestrzegając Prawa Bożego, człowiek może przynosić owoce życia
198 II, 11, | setnik woła: „Prawdziwie, ten człowiek był Synem Bożym” (Mk 15,
199 II, 11, | 9). Także dzisiaj każdy człowiek zagrożony w swoim istnieniu
200 II, 11, | otwiera na nowe życie. ~Człowiek otrzymuje udział w życiu
201 III, 1, | podszedł do Niego pewien człowiek i zapytał: «Nauczycielu,
202 III, 1, | człowiekowi życie, Bóg żąda, by człowiek to życie kochał, szanował
203 III, 1, | darem.~Stwórca chciał, aby człowiek, żywy obraz Boga, był królem
204 III, 1, | funkcję króla ziemi. (...) Człowiek został stworzony na podobieństwo
205 III, 1, | królewskości. (...) Także człowiek jest królem. Stworzony,
206 III, 1, | doskonałości Boskiego wzoru” 38. Człowiek — powołany, aby być płodnym
207 III, 1, | panowania Boga. Dlatego człowiek powinien je wypełniać z
208 III, 1, | prowadzić go do szczęścia. ~Człowiek nie jest absolutnym władcą
209 III, 1, | talent do wykorzystania. Człowiek musi się z niego rozliczyć
210 III, 2, | bardziej wówczas, gdy jest to człowiek słaby i bezbronny, który
211 III, 2, | niepisanym prawie, które każdy człowiek dzięki światłu rozumu znajduje
212 III, 2, | płód, dziecko czy dorosły, człowiek stary, nieuleczalnie chory
213 III, 3, | przestępstw przeciw życiu, jakie człowiek może popełnić, przerwanie
214 III, 3, | która poprzedza narodziny. Człowiek już w łonie matki należy
215 III, 3, | teksty biblijne60, także człowiek ukryty jeszcze w łonie matki
216 III, 3, | już narodzone i jak każdy człowiek75. ~Na takie samo potępienie
217 III, 4, | 64. U kresu życia człowiek staje w obliczu tajemnicy
218 III, 4, | dotkliwsze cierpienie. ~Ponadto człowiek, odrzucając swą podstawową
219 III, 4, | Postępuje tak zwłaszcza człowiek żyjący w krajach rozwiniętych:
220 III, 4, | mądrości i miłości. Kiedy człowiek, zaślepiony przez głupotę
221 III, 4, | obliczu śmierci”; jednakże człowiek „instynktem swego serca
222 III, 4, | wezwany jest także każdy człowiek cierpiący: „Teraz raduję
223 III, 5, | Utrzymuje się także, że tylko człowiek znajdujący się w konkretnej
224 III, 5, | absolutnej i najwyższej władzy — człowiek czerpie moc i odwagę, aby
225 III, 5, | prawo. Gdyby tak nie było, człowiek byłby zmuszony popełniać
226 III, 6, | granicę, poniżej której człowiek wolny nie może schodzić,
227 III, 6, | świętokradztwo i tym podobne. Kiedy człowiek zaczyna być wolny od tych
228 III, 8, | niej św. Grzegorz z Nyssy: „Człowiek, który niczym się nie wyróżnia
229 III, 8, | przeobfitość tej łaski? Człowiek przerasta własną naturę:
230 III, 9, | uwielbieniem” 110. Co więcej, człowiek i jego życie jawią się nam
231 III, 11, | rolę, w innych kulturach człowiek stary jest postrzegany jako
232 III, 11, | 3). Ale to nie wszystko. Człowiek stary jest nie tylko „przedmiotem”
233 III, 12, | Jest zatem konieczne, aby człowiek uznał swoją pierwotną i
234 III, 12, | przyrodzoną zależność swego bytu, człowiek może realizować w pełni
235 III, 12, | rzeczywistości bowiem każdy człowiek ich doświadcza i daremne
Fides et ratio
Rozdzial, Paragraf, Numer
236 Bless | poznanie Jego samego, aby człowiek poznając Go i miłując mógł
237 Wprow, 0, | Zachodu można dostrzec, że człowiek w ciągu stuleci przebył
238 Wprow, 0, | samopoznania: im bardziej człowiek poznaje rzeczywistość i
239 Wprow, 0, | za najwyższą zasadę każdy człowiek, określając się pośród całego
240 Wprow, 0, | stworzenia właśnie jako «człowiek», czyli ten, kto «zna samego
241 Wprow, 0, | jest potrzeba sensu, którą człowiek od początku bardzo mocno
242 Wprow, 0, | Wiele jest dróg, którymi człowiek może zmierzać do lepszego
243 Wprow, 0, | i rozwinęła w epoce, gdy człowiek zaczął sobie stawiać pytania
244 Wprow, 0, | różnych kultur, w których człowiek żyje. ~Filozofia wywarła
245 Wprow, 0, | prawdy swojego istnienia, człowiek stara się zdobyć pewne elementy
246 Wprow, 0, | kontemplacja tego, co stworzone: człowiek odkrywa ze zdumieniem, że
247 Wprow, 0, | wiedzy. Bez zadziwienia człowiek popadłby w rutynę, przestałby
248 Wprow, 0, | niesprecyzowaną, dzięki której każdy człowiek ma poczucie, że zna te zasady,
249 Wprow, 0, | prawd, o których pewności człowiek był przekonany. Uprawniona
250 Wprow, 0, | wpływem fałszywej skromności człowiek zadowala się prawdami cząstkowymi
251 Wprow, 0, | odczuć zwłaszcza wówczas, gdy człowiek przekonuje się, jak niepełne
252 I, 1, | Chrystus więc, Słowo Wcielone, człowiek do ludzi posłany, głosi
253 I, 1, | zagadką. Gdzież indziej człowiek mógłby szukać odpowiedzi
254 I, 2, | siebie prawd. Przez wiarę człowiek wyraża akceptację tego Bożego
255 I, 2, (15)| umysłu i woli: "Ponieważ człowiek całkowicie jest zależny
256 I, 2, | punkt odniesienia, którego człowiek nie może ignorować, jeśli
257 I, 2, | początkiem było stworzenie. Człowiek, który pragnie poznać prawdę,
258 II, 1, | jest zatem możliwe, jeśli człowiek nie wyznaje zarazem wiary
259 II, 1, | 16, 9). Znaczy to, że człowiek dzięki światłu rozumu potrafi
260 II, 1, | to stanowi Jego chwałę; człowiek ma zadanie badać rozumem
261 II, 1, | tę drogę nie może wejść człowiek pyszny, który mniema, że
262 II, 1, | kierowaniu światem. ~Gdy człowiek nie przestrzega tych zasad,
263 II, 1, | najpierw, że dzięki rozumowi człowiek jest w stanie «poznać budowę
264 II, 1, | poznania Stwórcy. Jeżeli człowiek mimo swej inteligencji nie
265 II, 1, | krokami człowieka, jakżeby człowiek pojął własną drogę?» (Prz
266 II, 1, | zyskuje sens. Jednym słowem, człowiek przy pomocy rozumu dociera
267 II, 2, | kondycją, ukazywany w Biblii człowiek odkrył, że potrafi zrozumieć
268 II, 2, | tekst Pawłowy potwierdza, iż człowiek posiada zdolność pojmowania
269 II, 2, | nieposłuszeństwa, przez które człowiek postanowił nadać sobie całkowitą
270 II, 2, | tego symbolu jest jasne: człowiek nie był w stanie samodzielnie
271 II, 2, | jestem mocny» (2 Kor 12, 10). Człowiek nie potrafi pojąć, w jaki
272 II, 2, | jest w stanie dostrzec, że człowiek nieustannie przekracza samego
273 III, 1, | Istnieje zatem droga, którą człowiek jeśli chce może przemierzyć;
274 III, 1, | sposoby i w różnych epokach człowiek dowiódł, że potrafi wypowiedzieć
275 III, 1, | obserwujemy, jak bardzo każdy człowiek stara się poznać obiektywny
276 III, 1, | informacjami z drugiej ręki. Człowiek to jedyna istota w całym
277 III, 1, | wiedza jest prawdziwa. Jeśli człowiek odkryje, że jest fałszywa,
278 III, 1, | Słusznie uważa się, że człowiek osiągnął wiek dojrzały,
279 III, 1, | prawidłowo ukształtowaną wolą, człowiek wchodzi na drogę wiodącą
280 III, 1, | konieczne, aby wartości, które człowiek wybiera i do których dąży
281 III, 1, | rozwijając w pełni swoją naturę. Człowiek nie znajduje prawdziwych
282 III, 1, | ani filozof, ani zwykły człowiek. Od odpowiedzi na nie zależy
283 III, 1, | powszechnością tego rodzaju człowiek szuka absolutu, który byłby
284 III, 1, | jeszcze formy, w których człowiek próbuje wyrazić jakąś swoją «
285 III, 2, | prawda. Zdarza się też, że człowiek ucieka wręcz przed prawdą,
286 III, 2, | wywiera wpływ na jego życie. Człowiek nie może przecież oprzeć
287 III, 2, | podsuwa pierwszą odpowiedź. Człowiek nie podejmowałby poszukiwania
288 III, 2, | rezultatów potwierdza, że człowiek jest zasadniczo zdolny dotrzeć
289 III, 2, | filozoficznej, do których człowiek dociera dzięki zdolności
290 III, 2, | już powiedziałem, każdy człowiek jest w pewien sposób filozofem
291 III, 2, | 31. Człowiek nie jest stworzony, by żyć
292 III, 2, | ten proces, zdarza się, że człowiek ponownie przyjmuje te same
293 III, 2, | mądrości i religijności? Człowiek, istota szukająca prawdy,
294 III, 2, | 32. Wierząc, człowiek zawierza wiedzy zdobytej
295 III, 2, | ujawnia z własnego wnętrza. Człowiek udoskonala się bowiem nie
296 III, 2, | złożenia siebie w darze, człowiek znajduje pełnię pewności
297 III, 2, | odniesienia do prawdy: wierząc, człowiek zawierza prawdzie, którą
298 III, 2, | wszystkich swoich aspektach. Człowiek ze swej natury szuka prawdy.
299 III, 2, | lub zagadnień naukowych; człowiek dąży nie tylko do tego,
300 III, 2, | przyrodzonej zdolności myślenia człowiek może znaleźć i rozpoznać
301 III, 2, | powiedziałem, wynika, że człowiek znajduje się na drodze poszukiwania,
302 III, 2, (28)| różnych okazjach. "'Kimże jest człowiek i jakież jest jego znaczenie?
303 III, 2, (28)| pytanie', sprawiające, że człowiek jest rzeczywiście człowiekiem.
304 IV, 1, | samą siebie ta, o której człowiek nie może wiedzieć siebie —
305 IV, 2, | wiary; w każdym przypadku człowiek dochodzi do nich na mocy
306 IV, 3, | powstają zagrożenia, gdy człowiek przyznaje tej drodze walor
307 IV, 3, | drodze walor absolutny: «Człowiek dzisiejszy zdaje się być
308 IV, 3, | najpowszechniejszym wymiarze. Człowiek coraz bardziej bytuje w
309 V, 2, | Albowiem Adam, pierwszy człowiek, był figurą przyszłego,
310 VI, 1, | wszystkich częściach ziemi, człowiek zaś jest z natury filozofem.
311 VI, 1, (90)| nad sytuacjami, w których człowiek stawia sobie zasadnicze
312 VI, 1, | dynamikę rozwoju? Każdy człowiek jest włączony w jakąś kulturę,
313 VI, 1, | niej i na nią oddziałuje. Człowiek jest jednocześnie dzieckiem
314 VII, 1, | postulatu: należy wykazać, że człowiek jest zdolny dojść ci poznania
315 VII, 1, | bowiem zakłada zawsze, że człowiek, choć splamił się nieuczciwością
316 VII, 1, | metafizyczną. ~Wszędzie tam, gdzie człowiek dostrzega wezwanie absolutu
317 VII, 1, | do pytania, w jaki sposób człowiek rozumie i wyraża rzeczywistość,
318 VII, 1, | Sobór Watykańbokie II że człowiek jest w stanie wypracować
319 VII, 1, | pewników minęła bezpowrotnie, a człowiek powinien teraz nauczyć się
320 VII, 1, | zdobyczom nauki i techniki człowiek może niczym demiurg zapewnić
321 VII, 2, | ukształtowanym językiem człowiek potrafi wyrazić prawdy,
322 VII, 2, | indywidualistyczną, według której każdy człowiek staje wobec własnej prawdy,
323 Zak, 0, | też prawdziwą mądrością, człowiek współczesny będzie się mógł
324 Zak, 0, | możliwe tylko wówczas, gdy człowiek postanowi zakorzenić się
Laborem exercens
Rozdzial, Numer
325 Bless | Błogosławieństwo! ~Z PRACY swojej ma człowiek pożywać chleb codzienny (
326 Bless | każdą działalność, jaką człowiek spełnia, bez względu na
327 Bless | poddaną (por. Rdz 1, 28), jest człowiek przez to samo od początku
328 Bless | można nazywać pracą — tylko człowiek jest do niej zdolny i tylko
329 Bless | jest do niej zdolny i tylko człowiek ją wykonuje, wypełniając
330 I, | rzymskiej stolicy św. Piotra, człowiek „jest pierwszą i podstawową
331 I, | pracy rąk swoich pożywa człowiek chleb (por. Ps 128 [127],
332 I, | rzeczą starą” — tak starą jak człowiek i jego życie na ziemi. Równocześnie
333 II | II~PRACA A CZŁOWIEK~ ~
334 II, | stworzeniem w człowieku. Kiedy człowiek, stworzony „na obraz Boży (...)
335 II, | ukazują samą jej istotę. Człowiek jest obrazem Boga między
336 II, | wypełnianiu tego polecenia człowiek, każda istota ludzka, odzwierciedla
337 II, | widzialnego wszechświata, którego człowiek jest mieszkańcem, pośrednio
338 II, | prastarym tekście biblijnym. Człowiek, stając się — przez swoja
339 II, | procesie, poprzez który człowiek „czyni sobie ziemie poddaną”:
340 II, | epokach kultury i cywilizacji. Człowiek panuje nad ziemią już poprzez
341 II, | Daleko bardziej jednak człowiek „panuje nad ziemią”, gdy
342 II, | przemysłowej „pracuje” maszyna, a człowiek tylko ją obsługuje, umożliwiając
343 II, | podmiotem pracy nadal pozostaje człowiek. ~Rozwój przemysłu oraz
344 II, | zespół narzędzi, którymi człowiek posługuje się przy pracy,
345 II | w znaczeniu podmiotowym. Człowiek — podmiot pracy ~
346 II, | słowem Biblii, mocą którego człowiek ma czynić sobie ziemię poddaną,
347 II, | ciężarem znaczeniowym. ~Człowiek dlatego ma czynić sobie
348 II, | siebie. Jako osoba jest tedy człowiek podmiotem pracy. Jako osoba
349 II, | jako proces, poprzez który człowiek i ludzkość „czyni sobie
350 II, | równocześnie w tym całym procesie człowiek ujawnia siebie jako tego,
351 II, | wartości pracy jest sam człowiek — jej podmiot. Wiąże się
352 II, | etycznej: o ile prawdą jest, że człowiek jest przeznaczony i powołany
353 II, | jest „dla człowieka”, a nie człowiek „dla pracy”. We wniosku
354 II, | względu na pracę, jaką każdy człowiek spełnia, i przyjmując, że
355 II, | upośledzająca — pozostaje zawsze sam człowiek. ~ ~
356 II, | słowami Księgi Rodzaju; człowiek zostaje potraktowany jako
357 II, | się wszędzie tam, gdzie człowiek zostaje potraktowany poniekąd
358 II, | zawsze ten sam — to znaczy człowiek — to natomiast w aspekcie
359 II, | również i wówczas, kiedy człowiek — po złamaniu pierwotnego
360 II, | jest ona drogą, na której człowiek realizuje właściwe sobie „
361 II, | człowieczeństwa — przez pracę bowiem człowiek nie tylko przekształca przyrodę,
362 II, | urzeczywistnia siebie jako człowiek, a także poniekąd bardziej „
363 II, | moralną) nazywamy to, przez co człowiek staje się dobry jako człowiek5.
364 II, | człowiek staje się dobry jako człowiek5. Fakt ten nie zmienia w
365 II, | doznaje uszlachetnienia, człowiek sam nie doznawał pomniejszenia
366 II, | drodze zwyczajnej nabywa człowiek przez pracę. Praca i pracowitość
367 II, | społeczeństwa, do którego człowiek przynależy na podstawie
368 II, | To wszystko sprawia, że człowiek swoją głębszą tożsamość
369 II, | światem przyrody, do którego człowiek wezwany jest od początku
370 III, | przestaje być dobrem — i stąd człowiek rozwija się poprzez umiłowanie
371 III, | rozdziale Biblii słyszymy, że człowiek ma ziemię czynić sobie poddaną —
372 III, | własności: jeżeli bowiem człowiek poprzez pracę ma przyswajać
373 III, | poprzez pracę owocować, człowiek zawłaszcza cząstki różnych
374 III, | widzialnego świata, które człowiek zastaje, ale ich samych
375 III, | etapie rozwoju ludzkiej pracy człowiek spotyka się z faktem podstawowego
376 III, | środków, przy pomocy których człowiek przyswaja sobie zasoby natury,
377 III, | najnowocześniejszych, wypracował stopniowo człowiek: doświadczenie i umysł człowieka.
378 III, | zaawansowania techniki, człowiek, który jest podmiotem pracy,
379 III, | jest rzeczą jasną, że każdy człowiek, który uczestniczy w procesie
380 III, | jest tylko zespołem rzeczy. Człowiek jako podmiot pracy — bez
381 III, | to, jaką spełnia pracę — człowiek sam jeden jest osobą. Prawda
382 III, | ich związek nierozerwalny. Człowiek, pracując przy jakimkolwiek
383 III, | doskonalszych narzędzi pracy: człowiek pracując, wchodzi zarazem
384 III, | i zarazem humanistyczny. Człowiek jest w nim „panem” stworzeń
385 III, | materializmie dialektycznym człowiek nie jest przede wszystkim
386 III, | ekonomistycznych. Jeżeli człowiek pracuje przy pomocy zespołu
387 III, | trzeba ogólnie podkreślić, że człowiek pracujący pragnie nie tylko
388 III, | centralizacji, w której człowiek pracujący czuje się raczej
389 III, | Należy uczynić wszystko, aby człowiek również i w takim systemie
390 IV, | wielorakim tego słowa znaczeniu. Człowiek powinien pracować zarówno
391 IV, | domaga się pracy. Powinien człowiek pracować ze względu na bliźnich,
392 IV, | każdej pracy, którym jest człowiek. Postęp, o który chodzi,
393 IV, | pracy na roli, w której człowiek, w sposób tak bardzo wymowny,
394 IV, | komplikacji współczesnego życia. Człowiek ma prawo do opuszczenia
395 IV, | którego się emigruje. Odchodzi człowiek, a zarazem członek wielkiej
396 IV, | najważniejszą wydaje się to, ażeby człowiek pracujący poza swym ojczystym
397 V, | uczestniczy w niej cały człowiek, uczestniczy ciało i duch,
398 V, | odpowiada zamierzeniu Bożemu. Człowiek bowiem, stworzony na obraz
399 V, | ta podstawowa prawda, że człowiek, stworzony na obraz Boga,
400 V, | polega jej godność — uczy, że człowiek pracując, winien naśladować
401 V, | przestrzeń wewnętrzną, w której człowiek, stając się coraz bardziej
402 V, | Świadomość, że przez pracę człowiek uczestniczy w dziele stworzenia,
403 V | Chrystus — człowiek pracy ~
404 V, | Ta prawda, że przez pracę człowiek uczestniczy w dziele samego
405 V, | ku niemu się skierowuje. Człowiek bowiem pracując, nie tylko
406 V, | postępu: „Więcej wart jest człowiek z racji tego, czym jest,
407 V, | Chrystusem ukrzyżowanym za nas, człowiek współpracuje w pewien sposób
Redemptor hominis
Rozdzial, Paragraf
408 I, 1 | dzieje, stał się — jako człowiek — ich podmiotem, jednym
409 II, 1 | ludzi równocześnie jako Człowiek. Przemawia Jego życie, Jego
410 II, 2 | stworzeniu punktu, którym jest człowiek, zstępując — tak jak Chrystus —
411 II, 2 | Albowiem Adam, pierwszy człowiek, był figurą przyszłego,
412 II, 4 | 10. Człowiek nie może żyć bez miłości.
413 II, 4 | nie może żyć bez miłości. Człowiek pozostaje dla siebie istotą
414 II, 4 | wymiar Tajemnicy Odkupienia. Człowiek odnajduje w nim swoją właściwą
415 II, 4 | wartość swego człowieczeństwa. Człowiek zostaje w Tajemnicy Odkupienia
416 II, 4 | Chrystusie Jezusie” (Ga 3, 28). Człowiek, który chce zrozumieć siebie
417 II, 4 | musi mieć w oczach Stwórcy człowiek, skoro zasłużył na takiego
418 II, 4 | Jednorodzonego dał”, ażeby on, człowiek „nie zginął, ale miał życie
419 II, 5 | Chrystusie i przez Chrystusa człowiek zdobył pełną świadomość
420 II, 5 | o tę godność, jaką każdy człowiek osiągnął i stale osiąga
421 II, 6 | dziełem Łaski, w którym człowiek ma siebie samego w pełni
422 III | III ~Człowiek odkupiony i jego sytuacja
423 III, 1 | pragnie służyć, ażeby każdy człowiek mógł odnaleźć Chrystusa,
424 III, 1 | zawsze się zjednoczył. Każdy człowiek przychodzi na ten świat,
425 III, 1 | Przedmiotem tej troski jest człowiek w swojej jedynej i niepowtarzalnej
426 III, 1 | podobieństwie przypomina, że człowiek jest „jedynym na ziemi stworzeniem,
427 III, 1 | chciał dla niego samego” 22. Człowiek, tak jak jest „chciany”
428 III, 1 | chwały — to jest właśnie człowiek „każdy”, najbardziej „konkretny”
429 III, 1 | i najbardziej „realny”: człowiek w całej pełni tajemnicy,
430 III, 2 | równocześnie przecież każdy człowiek na tej planecie — na tej
431 III, 2 | por. Rdz 1, 28). Każdy człowiek w całej tej niepowtarzalnej
432 III, 2 | woli, sumienia i „serca”. Człowiek, który — każdy z osobna (
433 III, 2 | swoje własne „dzieje duszy”. Człowiek, który zgodnie z wewnętrzną
434 III, 2 | chwili poczęcia i narodzin. Człowiek w całej prawdzie swego istnienia
435 III, 2 | obrębie całej ludzkości — ten człowiek jest pierwszą drogą, po
436 III, 2 | społeczeństwie” 23. ~Ten człowiek jest drogą Kościoła — drogą,
437 III, 2 | kroczyć powinien, ponieważ człowiek — każdy bez wyjątku — został
438 III, 2 | zjednoczony, nawet gdyby człowiek nie zdawał sobie z tego
439 III, 2 | Ponieważ więc ten człowiek jest drogą Kościoła, drogą
440 III, 3 | Czego lęka się współczesny człowiek ~
441 III, 3 | określonych kierunkach. ~Człowiek dzisiejszy zdaje się być
442 III, 3 | najpowszechniejszym wymiarze. Człowiek coraz bardziej bytuje w
443 III, 3 | przyrody, odrywa od niej. Człowiek zdaje się często nie dostrzegać
444 III, 3 | Tymczasem Stwórca chciał, aby człowiek obcował z przyrodą jako
445 III, 3 | którego autorem i sprawcą jest człowiek, czyni życie ludzkie na
446 III, 3 | co najistotniejsze: czy człowiek jako człowiek w kontekście
447 III, 3 | najistotniejsze: czy człowiek jako człowiek w kontekście tego postępu
448 III, 3 | postępem człowieka? Czy człowiek jako człowiek w ich kontekście
449 III, 3 | człowieka? Czy człowiek jako człowiek w ich kontekście również
450 III, 4 | człowieka świata rzeczy, człowiek gubi istotne wątki swego
451 III, 4 | środków przekazu społecznego. Człowiek nie może zrezygnować z siebie,
452 III, 4 | odpowiedź na pytanie, kim jest człowiek, ale o cały dynamizm życia
453 III, 4 | krzywd, poniżeń — jest zawsze człowiek. Fakt, że w bliskim sąsiedztwie
454 III, 4 | moralnej, którą musi podejmować człowiek. Zawsze — człowiek. Dla
455 III, 4 | podejmować człowiek. Zawsze — człowiek. Dla nas, chrześcijan, odpowiedzialność
456 III, 5 | gwałceniem praw, narodu, z którym człowiek bywa związany organicznymi
457 IV, 1 | Bożym, to znaczy, że każdy człowiek jakoś objęty jest w nim
458 IV, 1 | w której rodzi się „nowy człowiek” powołany do uczestnictwa
459 IV, 1 | o zmarłych), ku któremu człowiek idzie poprzez śmierć ciała,
460 IV, 1 | powiedziano uprzednio — człowiek jest drogą codziennego życia
461 IV, 1 | Bożego przybrania, jaką człowiek ma w Chrystusie od Ducha
462 IV, 3 | 2), a zarazem prawdziwy Człowiek raz na zawsze dokonał. Eucharystia
463 IV, 3 | św. Pawła: „niech przeto człowiek baczy na siebie samego,
464 IV, 3 | szczególnej głębi, w którym człowiek nie może być zastąpiony
465 IV, 3 | tym akcie wypowiedział się człowiek sam całą głębią swego sumienia,
466 IV, 4 | jest dla siebie celem, że człowiek jest wolny, kiedy jej używa
467 IV, 4 | powiedziano już powyżej: człowiek jest i wciąż staje się drogą
468 IV, 5 | codziennego, którą jest każdy człowiek. ~Odwieczna Miłość Ojca
Redemptoris Mater
Rozdzial, Paragraf, Numer
469 I, 2, | Kor 10, 5-6), przez które człowiek z wolnej woli cały powierza
470 I, 2, (30)| przez dziewicę nieposłuszną człowiek został uderzony i, strącony,
471 I, 2, (30)| słowu Bożemu, odrodzony człowiek za pośrednictwem życia otrzymał
472 I, 2, | żłobie” (por. Łk 2, 7). ~Człowiek sprawiedliwy i pobożny,
473 I, 3, | Jest „ciałem”, jak każdy człowiek: jest „Słowem, które stało
474 II, 2, | zbawienia narodził się jako człowiek z Maryi Dziewicy, Bożej
475 III, 1, | między Bogiem i ludźmi, człowiek, Chrystus Jezus, który wydał
476 III, 2, | Ojciec dał światu, aby człowiek „nie zginął, ale miał życie
477 Zak, 0, | stworzenie, a bezpośrednio człowiek, nie może wyjść z zadziwienia
Redemptoris missio
Rozdzial, Paragraf, Numer
478 Wprow, 0, | samemu człowiekowi (...). Człowiek, który chce zrozumieć siebie
479 I, 1, | wskrzesił z martwych (...), ten człowiek stanął przed wami zdrowy (...).
480 I, 1, | między Bogiem a ludźmi, człowiek Chrystus Jezus, który wydał
481 I, 2, | człowieka? Oczywiście, że można. Człowiek jest wolny. Człowiek może
482 I, 2, | można. Człowiek jest wolny. Człowiek może powiedzieć Bogu: nie.
483 I, 2, | może powiedzieć Bogu: nie. Człowiek może powiedzieć Chrystusowi:
484 I, 2, | horyzontalnego. Czym jednak staje się człowiek bez otwarcia na Absolut?
485 I, 5, | wierze, przekonani, że każdy człowiek potrzebuje Jezusa Chrystusa,
486 II, 1, | miłością” (1 J 4, 8. 16). Każdy człowiek jest zatem wezwany, by „
487 II, 1, | będzie w miarę, jak każdy człowiek nauczy się zwracać do Boga
488 III, 1, | Krzyżu: „Pozdrowienie, ten człowiek był Synem Bożym” (Mk 15,
489 III, 4, | dzięki Duchowi „dochodzi człowiek przez wiarę do kontemplacji
490 III, 4, | każdym razie Kościół wie, że człowiek, pobudzany przez Ducha,
491 III, 4, | za sprawą Ducha, aby On, „Człowiek doskonały, zbawił wszystkich
492 V, 1, | 42. Człowiek współczesny bardziej wierzy
493 V, 3, | Zapomina się jednak, że każdy człowiek, by zrealizować w pełni
494 V, 8, | Protagonistą rozwoju jest człowiek, a nie pieniądz czy technika.
495 V, 8, | wzoru, którym jest Jezus Człowiek Bóg, i winien prowadzić
Slavorum apostoli
Rozdzial, Numer
496 V, | zgaszenia tego, co każdy człowiek, lud i naród, każda kultura
497 V, | Prawdzie i Miłości. ~Każdy człowiek, każdy naród, każda kultura
498 V, | który pragnie, żeby każdy człowiek był zbawiony i doszedł do
499 VIII, | i pocieszenia, aby każdy człowiek odkupiony przez Chrystusa
Sollicitudo rei socialis
Rozdzial, Numer
500 III, | oraz ludzi — obywateli. Człowiek i naród stają się w tego
1-500 | 501-605 |