1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3500 | 3501-4000 | 4001-4500 | 4501-5000 | 5001-5186
(...) Ut unum sint
Rozdzial, Paragraf, Numer
4501 I, 8, | grzechach, które przyczyniły się do historycznych podziałów —
4502 I, 8, | grzechu, które przyczyniły się i nadal mogą się przyczyniać
4503 I, 8, | przyczyniły się i nadal mogą się przyczyniać do podziału
4504 I, 8, | właściwego charakteru: staje się „dialogiem nawrócenia” i
4505 I, 8, | Pawła VI. Dialog nie może się rozwijać wyłącznie w wymiarze
4506 I, 8, | horyzontalnym, ograniczając się do spotkania, wymiany myśli
4507 I, 8, | wymiar wertykalny, zwracając się ku Temu, który jako Odkupiciel
4508 I, 9, | braćmi odłączonymi poświęcają się studiom nad Bożymi tajemnicami,
4509 I, 9, | tajemnicami, a trzymając się ściśle nauki Kościoła, powinni
4510 I, 9, | Kościoła, powinni kierować się umiłowaniem prawdy oraz
4511 I, 9, | umiłowaniem prawdy oraz odznaczać się nastawieniem pełnym miłości
4512 I, 9, | psychologicznym i społecznym, jakie się napotyka przy omawianiu
4513 I, 9, | wewnętrznym i osobowym musi się zawsze łączyć duch miłości
4514 I, 9, | pokory wobec prawdy, którą się odkrywa i która może się
4515 I, 9, | się odkrywa i która może się domagać zmiany poglądów
4516 I, 9, | zmiany poglądów i postaw.~Co się tyczy studium kwestii spornych,
4517 I, 9, | komunia będzie musiała opierać się na przyjęciu całej prawdy,
4518 I, 9, | rozstrzygnięte, ujawniłyby się ponownie w innym momencie —
4519 I, 9, | także zasadę, którą winni się kierować katolicy, gdy mają
4520 I, 9, | chrześcijańskiej. W ten sposób utoruje się drogę, która dzięki bratniemu
4521 I, 9, | prowadzące dialog spotykają się nieuchronnie z problemem
4522 I, 9, | Przede wszystkim, gdy ma się do czynienia ze sformułowaniami
4523 I, 9, | od tych, których zwykło się używać we własnej wspólnocie,
4524 I, 9, | wspólnocie, z pewnością warto się zastanowić, czy inne słowa
4525 I, 9, | także bez ich pomocy, może się zdarzyć, że w głoszeniu
4526 I, 9, | świętego Magisterium używa się określeń ukształtowanych
4527 I, 9, | samego początku nadawały się do głoszenia prawdy objawionej
4528 I, 9, | prawdy objawionej i nadal się nadają do przekazywania
4529 I, 9, | do wzajemnego rozumienia się i wyjaśniania własnych poglądów,
4530 I, 9, | różnym kątem — przekształciły się w całkowicie sprzeczne poglądy.
4531 I, 9, | innych”, może przyczynić się do zbudowania każdej wspólnoty65,
4532 I, 10, | tylko wzajemne poznanie się, wspólna modlitwa i dialog.
4533 I, 10, | Przewidują one i domagają się podjęcia, już od tej chwili,
4534 I, 10, | wierzący w Chrystusa łatwo mogą się nauczyć, jak można nawzajem
4535 I, 10, | jak można nawzajem lepiej się poznać i wyżej cenić oraz
4536 I, 10, | chrześcijańskiego świadectwa i staje się narzędziem ewangelizacji,
4537 II, 1, | tego wspólnego nawrócenia się na Ewangelię, którego narzędziem
4538 II, 1, | ludzi obcych, ale kierując się autentycznym duchem Kazania
4539 II, 1, | historycznych i kanonicznych. Mówi się o „innych chrześcijanach”,
4540 II, 1, | przemian, jakie dokonały się w mentalności. Pogłębia
4541 II, 1, | w mentalności. Pogłębia się świadomość wspólnej przynależności
4542 II, 1, | przynależności do Chrystusa. Mogłem się o tym wielokrotnie przekonać
4543 II, 1, | celebracji, które odbyły się w Rzymie. „Powszechne braterstwo”
4544 II, 1, | braterstwo” chrześcijan stało się trwałym elementem ekumenicznej
4545 II, 1, | chrześcijanie nawrócili się na braterską miłość, która
4546 II, 1, | Chrystusa. Jeśli zdarza się, że w rezultacie gwałtownych
4547 II, 1, | stron zazwyczaj starają się sprawić, aby przeważyło „
4548 II, 2, | 43. Coraz częściej zdarza się, że zwierzchnicy Wspólnot
4549 II, 2, | chrześcijańskich wypowiadają się razem, w imię Chrystusa,
4550 II, 2, | zwierzchnicy Wspólnot jednoczą się w tym dążeniu do jedności.
4551 II, 2, | Kościół katolicki nie może się od niej uchylić72. Chrześcijanie
4552 II, 2, | współpracy nadal nieustannie się rozszerza. Prowadzona jest
4553 II, 3, | Świętego bardzo przyczyniły się do podziałów, zwłaszcza
4554 II, 3, | to pragnienie już staje się wspólnym uwielbieniem i
4555 II, 3, | błagalną. Razem zwracamy się do Ojca i czynimy to coraz
4556 II, 3, | jednym sercem”. Czasem wydaje się, że bliska jest już chwila,
4557 II, 3, | ich przestrzegania domaga się postęp na drodze ekumenizmu78.~ ~
4558 II, 4, | wspólnej ojcowizny, które się znajdują u braci odłączonych.
4559 II, 4, | i o Chrystusie. Wyłonił się tu ogromny obszar dla całego
4560 II, 4, | innych chrześcijan mogą się przyczynić do zbudowania
4561 II, 5, | zbawczych, jakie znajdują się w innych Kościołach i Wspólnotach
4562 II, 5, | chrześcijańskimi przyjmuje się za punkt wyjścia uznanie
4563 II, 6, | Kościołami Wschodu umocniła się w okresie Soboru Watykańskiego
4564 II, 6, | poszczególnych Kościołach buduje się i rozrasta Kościół Boży”,
4565 II, 6, | różnorodność nie sprzeciwia się bynajmniej jedności Kościoła,
4566 II, 6, | przysparza mu chwały i przyczynia się znacznie do wypełnienia
4567 II, 6, | relacji, które rozwijały się poprzez dialog miłości,
4568 II, 6, | wysiłku, ale zarazem stał się źródłem wielkiej radości
4569 II, 7, | przed chwilą proces mógł się rozpocząć dzięki wzajemnej
4570 II, 7, | Historycznym wyrazem zmiany, jaka się dokonała, był eklezjalny
4571 II, 7, | wcześniej, w 1054 r., stały się symbolem schizmy między
4572 II, 7, | zgromadzenie soborowe kończyło się uroczystym aktem, który
4573 II, 7, | tej okazji mógł on spotkać się także z Patriarchą prawosławnym
4574 II, 7, | eklezjalnego braterstwa wpisuje się też ustalony już od kilkunastu
4575 II, 7, | uroczystość św. Andrzeja udaje się do Fanaru delegacja Stolicy
4576 II, 7, | Metodego. Jubileusz ten stał się okazją do ogłoszenia obu
4577 II, 7, | uroczystościach i starała się uwydatnić, że Chrzest św.
4578 II, 7, | wyrażenie, którym posłużyłem się wiele razy: Kościół musi
4579 II, 7, | chrześcijaństwa wyrażenie to odnosiło się nade wszystko do dwoistości
4580 II, 7, | Chrztu Rusi jego znaczenie się rozszerza: ewangelizacja
4581 II, 7, | ogarnia cały Kościół. Jeśli się zważy ponadto, że to zbawcze
4582 II, 8, | pierwszym tysiącleciu. Staje się ona poniekąd wzorcem. Sobór „
4583 II, 8, | patriarchalne, a pewna ilość szczyci się pochodzeniem od samych Apostołów” 87.
4584 II, 8, | Droga Kościoła zaczęła się od Jerozolimy w dniu Pięćdziesiątnicy,
4585 II, 8, | ówczesnej oikoumene skupiał się wokół Piotra i Jedenastu (
4586 II, 8, | na Zachodzie kształtowały się zatem w nawiązaniu do tego
4587 II, 8, | tysiąclecia utrzymywała się w tych strukturach za pośrednictwem
4588 II, 8, | psychologicznej i stało się ważnym krokiem naprzód na
4589 II, 8, | jednak, stopniowe oddalanie się od siebie Kościołów Zachodu
4590 II, 8, | współpracy, która niczym się nie zniechęca. Św. Paweł
4591 II, 8, | lokalnym urzeczywistnia się ta tajemnica Bożej miłości.
4592 II, 8, | którym chętnie określały się nawzajem Kościoły siostrzane? (
4593 II, 8, | rzeczywistości i do niej musimy się odwoływać.~Kontakt z tą
4594 II, 8, | prawdą historyczną nie waha się stwierdzić: „nic dziwnego,
4595 II, 8, | teologiczne nierzadko raczej się wzajem uzupełniają, niż
4596 II, 8, | między Kościołami, które się nawzajem dopełniają, komunia
4597 II, 8, | życiu wiernych i przyczynić się do szerzenia ducha jedności.
4598 II, 8, | wschodnich, można i powinno się wziąć pod uwagę różne sytuacje
4599 II, 9, | starożytnego Kościoła, wyrazi się w pełni w sprawowaniu świętej
4600 II, 9, | pozytywnej postawie i oparciu się na tym, co nas łączy, Komisja
4601 II, 9, | rozstrzygnięcia problemu, które opiera się na doktrynie Kościołów siostrzanych.
4602 II, 9, | Także w tym kontekście stało się oczywiste, że metodą dążenia
4603 II, 9, | powszechnym, przyczyniając się w ten sposób do wzajemnego
4604 II, 9, | zrozumienia i włączając się w dynamiczne poszukiwanie
4605 II, 9, | to, w jakim Kościele by się znaleźli, są zawsze we własnym
4606 II, 9, | bowiem Kościołów wznosiła się, w przedziwnej różnorodności
4607 II, 9, | Świętym; wszystkie gromadziły się, by sprawować Eucharystię,
4608 II, 10, | braćmi, którzy spotykają się z radością po długiej rozłące.~
4609 II, 10, | społecznych i kulturowych. Co się zaś tyczy bezpośrednio kwestii
4610 II, 10, | kontaktom ekumenicznym stały się możliwe zasadnicze wyjaśnienia
4611 II, 11, | kościelne, które odłączyły się od Rzymskiej Stolicy Apostolskiej
4612 II, 11, | jednak wzajemnego przenikania się i uzupełniania.~Ruch ekumeniczny
4613 II, 11, | Ruch ekumeniczny rozpoczął się właśnie w kręgu Kościołów
4614 II, 11, | jak i na Zachodzie. Staje się imperatywem, który każe
4615 II, 11, | Wspólnoty kościelne różnią się znacznie nie tylko od nas,
4616 II, 11, | wszędzie jeszcze umocnił się ruch ekumeniczny i pragnienie
4617 II, 11, | soborowy w dalszym ciągu stara się „podkreślić pewne punkty,
4618 II, 11, | Myśl nasza kieruje się (...) ku tym chrześcijanom,
4619 II, 11, | Ducha Świętego, doszukują się w Piśmie Świętym Boga jako
4620 II, 11, | sakrament ten „sam przez się jest jedynie pierwszym zaczątkiem”,
4621 II, 11, | historyczne, jakie pojawiły się w okresie Reformacji, dotyczyły
4622 II, 11, | życia tych braci zasila się wiarą w Chrystusa, a krzepi
4623 II, 11, | słowa Bożego. Przejawia się zaś w osobistej modlitwie,
4624 II, 11, | przez wspólnotę zbierającą się, aby chwalić Boga. Zresztą
4625 II, 11, | Dokument soborowy nie ogranicza się jedynie do omówienia tych
4626 II, 11, | etyczno-moralnej, która staje się coraz pilniejsza w naszych
4627 II, 11, | teolodzy katoliccy stali się pełnoprawnymi członkami
4628 II, 11, | wierzącymi, którzy powołują się na jednego Pana, modlitwa
4629 II, 12, | Genewie oraz spotykając się wielokrotnie z przedstawicielami
4630 II, 12, | Te kontakty przyczyniają się skutecznie do lepszego wzajemnego
4631 II, 12, | 72. Odnosi się to w sposób szczególny do
4632 II, 12, | Islandia), dokąd udałem się w czerwcu w 1989 r. W klimacie
4633 II, 12, | solidarności i modlitwy spotkałem się z wielką liczbą wiernych,
4634 II, 12, | wszystkie spotkania stały się dla mnie źródłem wielkiej
4635 II, 12, | głębokim wzruszeniem. Wiąże się ono z liturgią eucharystyczną
4636 II, 12, | podobnymi postawami spotkałem się także za oceanem — w Kanadzie,
4637 II, 12, | Zjednoczonych, gdzie zauważa się wielką otwartość ekumeniczną.
4638 II, 12, | systematycznego spotykania się braci „poreformacyjnych”
4639 II, 13, | chrześcijan w społeczeństwie staje się zatem wyrazistym świadectwem,
4640 II, 13, | oblicze Chrystusa.~Utrzymujące się rozbieżności doktrynalne
4641 II, 13, | wierzący w Chrystusa łatwo mogą się nauczyć, jak można nawzajem
4642 II, 13, | jak można nawzajem lepiej się poznać i wyżej cenić oraz
4643 II, 13, | rzecz pokoju, wyrażającym się w modlitwie i działaniu,
4644 II, 13, | motywacja teologiczna staje się stopniowo coraz głębsza?
4645 II, 13, | i aktywności, aby stało się jeszcze bardziej oczywiste,
4646 II, 13, | prawdziwą przyczyną toczących się wojen, choć nadal niestety
4647 II, 13, | Tego samego dnia modlili się o pokój — w sposób odrębny,
4648 II, 13, | kiedy to ponownie udałem się jako pielgrzym do miasta
4649 II, 13, | nasze serca napełniają się radością. Stwierdzamy bowiem,
4650 III, 1, | 77. Możemy się teraz zapytać, jak długa
4651 III, 1, | w którym urzeczywistni się pełna jedność w wierze i
4652 III, 1, | Kościołami prawosławnymi kieruje się tą wymagającą wizją jedności,
4653 III, 1, | Kościoły naprawdę stały się znakiem owej pełnej komunii
4654 III, 1, | apostolskim Kościele, która wyrazi się we wspólnym sprawowaniu
4655 III, 1, | duchowa Matka, która wstawia się za uczniów Chrystusa i całą
4656 III, 1, | roztropność każą wystrzegać się letniości w działaniu na
4657 III, 1, | troskę o to, by nie zadowalał się on łatwymi a złudnymi rozwiązaniami,
4658 III, 2, | Podczas gdy dialog toczy się dalej, podejmując nowe zagadnienia
4659 III, 2, | zagadnienia lub rozwijając się na głębszych poziomach,
4660 III, 2, | dwustronnych, ale muszą się stać dziedzictwem wszystkich.
4661 III, 2, | nastąpiło i aby umocniły się dzięki temu więzi komunii,
4662 III, 2, | Proces ten, w którym należy się kierować roztropnością i
4663 III, 3, | każdy winien zastanowić się nad własnymi błędami, wyznać
4664 III, 3, | postawa wobec Boga może się stać solidną podstawą nawrócenia
4665 III, 3, | wyjątków, do przyjrzenia się samym sobie przed obliczem
4666 III, 3, | Ojca i do zastanowienia się, czy były wierne Jego zamysłowi
4667 III, 3, | stulecia, liczniejszych niż się na ogół uważa, i jest świadectwem,
4668 III, 3, | najwyższemu nakazowi wiary, jaka się objawia w ofierze z życia138.
4669 III, 3, | ale realna — utrzymuje się i wzrasta na wielu poziomach
4670 III, 3, | życie wierne łasce, znajdują się dziś w komunii Chrystusa
4671 III, 3, | uwielbionego. Ci święci wywodzą się z wszystkich Kościołów i
4672 III, 3, | komunii zbawienia.~Kiedy się mówi o wspólnym dziedzictwie,
4673 III, 3, | między ludźmi. Jak śpiewa się w liturgii „koronując świętych,
4674 III, 3, | często, że Jego łaska rozlewa się innymi niż zwykle drogami.
4675 III, 3, | umiały naprawdę „nawrócić się” i dążyć do pełnej i widzialnej
4676 III, 3, | powołania, jak to dzieje się w życiu świętych. Mimo rozdrobnienia,
4677 III, 3, | chorobą, z której musimy się wyleczyć, powstała zatem
4678 III, 3, | dzięki niej koinonia stawała się coraz piękniejsza. Łaska
4679 III, 3, | przykładem świętych starają się spełniać jej wymogi. Czy
4680 III, 3, | możemy zwlekać z nawróceniem się i spełnieniem tego, czego
4681 III, 4, | Pełna jedność stanie się rzeczywistością, kiedy wszyscy
4682 III, 4, | oddziaływanie znacznie przyczyniło się do postępów osiągniętych
4683 III, 4, | lat. Na etapie, na którym się obecnie znajdujemy144, należy
4684 III, 4, | należy poważnie zastanowić się nad znaczeniem tego dynamizmu
4685 III, 4, | dynamizmu wzajemnego wzbogacania się. Jest on oparty na komunii
4686 III, 4, | kościelnych i z pewnością stanie się bodźcem do osiągnięcia pełnej
4687 III, 4, | ewangelicznego prawa dzielenia się dobrami. W tym kontekście
4688 III, 4, | każdej sprawie, że staramy się wyjść naprzeciw temu, czego
4689 III, 4, | każdy posiada, rozwijały się z pożytkiem i na korzyść
4690 III, 5, | prymatu Biskupa Rzymu stała się obecnie przedmiotem studiów,
4691 III, 5, | to, iż kwestia ta pojawia się jako zasadniczy temat nie
4692 III, 5, | Kościołów, które odbyło się w Santiago de Compostela,
4693 III, 5, | coraz uważniej przyglądają się w nowym świetle tej posłudze
4694 III, 5, (149) | 703-742; problem ukazuje się w jasnej perspektywie w
4695 III, 5, | tak, Kościół Rzymu staje się Kościołem Piotra i Pawła” 150.~
4696 III, 5, | Dziejów Apostolskich pojawia się on w roli głowy i rzecznika
4697 III, 5, | powierzona Piotrowi opiera się na słowach samego Chrystusa,
4698 III, 5, | por. Łk 22, 31-32). Wydaje się, że właśnie na tle ludzkiej
4699 III, 5, | słabości Piotra w pełni ujawnia się fakt, że jego szczególna
4700 III, 5, | całkowicie dziełem łaski; wydaje się, że Nauczyciel troszczy
4701 III, 5, | że Nauczyciel troszczy się szczególnie o jego nawrócenie,
4702 III, 5, | zmartwychwstały ukazuje się najpierw „Kefasowi, a potem
4703 III, 5, | ukazuje, iż Kościół opiera się na nieskończonej potędze
4704 III, 5, | Mimo to trzykrotnie zaprze się Jezusa. Także Ewangelia
4705 III, 5, | Chrystusa, na które będzie się powoływać najwcześniejsza
4706 III, 5, | braci, gdy najpierw sam się nawróci” (por. Łk 22, 32).~
4707 III, 5, | łaski. Moc bowiem w słabości się doskonali”, a następnie
4708 III, 5, | niej też zrozumiała staje się władza właściwa dla tej
4709 III, 5, | 93. Odwołując się do trzykrotnego wyznania
4710 III, 5, | partykularnych urzeczywistnia się jeden, święty, katolicki
4711 III, 5, | że ta czy inna szerząca się opinia jest nie do pogodzenia
4712 III, 5, | Wszystko to jednak musi się zawsze dokonywać w komunii.
4713 III, 5, | Wspólnot i na wsłuchiwaniu się w kierowaną do mnie prośbę,
4714 III, 5, | sakramentalnego, a jeśli wyłaniały się nieporozumienia między nimi
4715 III, 5, | funkcję jednoczącą. Zwracając się do Patriarchy ekumenicznego,
4716 III, 5, | sprawować ten urząd. (...) Modlę się gorąco do Ducha Świętego,
4717 III, 5, | zadanie, od którego nie możemy się uchylić i którego nie mogę
4718 III, 5, | swoich racji, wystrzegając się jałowych polemik i mając
4719 III, 6, | jest Eucharystia, wyrażała się w sposób widzialny w posłudze,
4720 III, 6, | której wszyscy Biskupi czują się zjednoczeni z Chrystusem,
4721 III, 7, | wszakże lekceważyć, wyróżnia się swoim ukierunkowaniem misyjnym.
4722 III, 7, | posłał” (J 17, 21), kładzie się nieraz tak wielki nacisk
4723 III, 7, | wiernych Chrystusa przedstawiać się nie jako ludzie skłóceni
4724 III, 7, | powstających umieją spotykać się razem celem wspólnego, szczerego
4725 III, 7, | los ewangelizacji łączy się ze świadectwem jedności,
4726 III, 7, | też prawdą, że musi zmagać się z trudnościami wynikającymi
4727 III, 7, | Czyż niewierzący, stykając się z misjonarzami, którzy nie
4728 III, 7, | misjonarzami, którzy nie zgadzają się ze sobą nawzajem, choć wszyscy
4729 III, 7, | nawzajem, choć wszyscy powołują się na Chrystusa, będą umieli
4730 III, 7, | przypadku nie może zamknąć się na wezwanie Ducha, który
4731 III, 7, | naszych Kościołów stawała się coraz jaśniejszym znakiem
4732 Adh, 0, | 100. Zwracając się niedawno do Biskupów, duchowieństwa
4733 Adh, 0, | służące temu celowi, kierując się świadomością, że Kościół
4734 Adh, 0, | chrześcijanami umacniały się i aby wzrastała współpraca
4735 Adh, 0, | odnowienie jedności troszczyć się ma cały Kościół, zarówno
4736 Adh, 0, | dziękczynienie, ponieważ nie stawiamy się na to spotkanie z pustymi
4737 Adh, 0, | sam Duch przyczynia się za nami w błaganiach, których
4738 Adh, 0, | temu nasze wysiłki stawały się coraz bardziej autentyczne.~
4739 Adh, 0, | odejść od ołtarza i pojednać się najpierw z bratem. Tylko
4740 Adh, 0, | natchnione pokojem i staną się miłe Bogu. Największa ofiara,
4741 Adh, 0, | dzięki Jego łasce stali się zdolni — wszyscy — do tej
4742 Adh, 0, | servus servorum Dei, ośmielam się przemówić do was, wierni
4743 Adh, 0, | doskonałości, pokrzepiajcie się w duchu, jedno myślcie,
Veritatis splendor
Rozdzial, Paragraf, Numer
4744 Wprow, 1, | J 1, 9), ludzie stają się „światłością w Panu” i „
4745 Wprow, 1, | por. Ef 5, 8) i uświęcają się przez „posłuszeństwo prawdzie” (
4746 Wprow, 1, | i osłabia wolę poddania się jej. W konsekwencji człowiek,
4747 Wprow, 1, | rozstrzygające zmagania, które toczą się w sercu i sumieniu. ~
4748 Wprow, 1, | Żaden człowiek nie może się uchylić od podstawowych
4749 Wprow, 1, | Tajemnica człowieka wyjaśnia się naprawdę dopiero w tajemnicy
4750 Wprow, 1, | poprzez życie moralne otwiera się przed wszystkimi droga zbawienia,
4751 Wprow, 1, | sumienia poznaną starają się pod wpływem łaski pełnić
4752 Wprow, 1, | Cokolwiek bowiem znajduje się w nich z dobra i prawdy,
4753 Wprow, 2, | stuleci, Papieże starali się osobiście lub w łączności
4754 Wprow, 2, | Ducha prawdy przyczyniali się do lepszego zrozumienia
4755 Wprow, 2, | ich nauczanie przyczynia się do nieustannego pogłębiania
4756 Wprow, 2, | moralnej8. ~Dziś jednak wydaje się konieczna refleksja nad
4757 Wprow, 2, | chrześcijańskiej ukształtowała się bowiem nowa sytuacja, w
4758 Wprow, 2, | prawdą. W ten sposób odrzuca się tradycyjną doktrynę o prawie
4759 Wprow, 2, | ważności jej nakazów; uważa się, że niektóre elementy nauczania
4760 Wprow, 2, | przyjęcia; że Magisterium może się wypowiadać w kwestiach moralnych
4761 Wprow, 2, | międzyludzkich. Podnosi się pytania takie, jak: czy
4762 Wprow, 2, | myśli współczesnej. ~Zwracam się do Was, Czcigodni Bracia
4763 Wprow, 2, | innymi dlatego, że wydało się wskazane, by poprzedziło
4764 Wprow, 2, | Encyklika ograniczy się do omówienia niektórych
4765 I, 1, | człowieka, zbliżającego się świadomie lub nieświadomie
4766 I, 1, | Pytanie młodzieńca odwołuje się ostatecznie do Dobra absolutnego,
4767 I, 2, | człowieka i nikt nie może się od niego uchylić: ono bowiem
4768 I, 2, | cieniu Bożego prawa. Możemy się więc domyślać, że jeśli
4769 I, 2, | radykalne orędzie: „Czas się wypełnił i bliskie jest
4770 I, 2, | królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!” (
4771 I, 2, | współczesny winien zwrócić się na nowo do Chrystusa, aby
4772 I, 2, | życiem i śmiercią, przybliżyć się do Chrystusa. Musi niejako
4773 I, 2, | siebie odnaleźć. Jeśli dokona się w człowieku ów dogłębny
4774 I, 2, | niezmienną treść, musimy się uważnie zastanowić nad sensem
4775 I, 3, | ostatecznej analizie zwrócić się ku Bogu - pełni dobra. Jezus
4776 I, 3, | człowieka. Gdy przyglądam się samemu sobie, którego tajemne
4777 I, 3, | powinien czynić, ujawnia się w momencie, gdy Bóg objawia
4778 I, 3, | całym Prawie Bóg pozwala się poznawać i rozpoznawać jako
4779 I, 3, | 12). ~Życie moralne jawi się jako właściwa odpowiedź
4780 I, 3, | Boga, wystarczy, gdy podoba się Temu, którego miłuje: nie
4781 I, 3, | moralność przykazań ujawnia się przynależność ludu Izraela
4782 I, 3, | Boskiej Dobroci, objawiającej się i udzielającej w Jezusie,
4783 I, 4, | zbawienia. Przykazanie wiąże się z obietnicą: w Starym Przymierzu
4784 I, 4, | przykazania, na których „opiera się całe Prawo i Prorocy” (Mt
4785 I, 4, | sobą związane i wzajemnie się przenikają. O ich nierozerwalnej
4786 I, 4, | bliźniego, przejawiającej się konkretnie w przestrzeganiu
4787 I, 4, | ale jego pełnię: realizuje się to w Chrystusie (plenitudo
4788 I, 4, | Nowym Testamencie, tak też się dzieje z Prawem: to, które
4789 I, 4, | przykazanie „nie zabijaj” staje się wezwaniem do czynnej miłości,
4790 I, 4, | która ochrania i troszczy się o rozwój życia bliźniego;
4791 I, 4, | zakaz cudzołóstwa staje się zachętą do czystego spojrzenia
4792 I, 4, | Nie zabijaj!; a kto by się dopuścił zabójstwa, podlega
4793 I, 4, | wam powiadam: Każdy, kto się gniewa na swego brata, podlega
4794 I, 4, | pożądliwie patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z
4795 I, 4, | dar z siebie: On sam staje się Prawem żywym i osobowym,
4796 I, 5, | świadomości tego braku odwołuje się Jezus w swej ostatniej odpowiedzi:
4797 I, 5, | usposobieniu, a więc nie pokrywają się ściśle z przykazaniami.
4798 I, 5, | jedne i drugie odwołują się do dobra, do życia wiecznego.
4799 I, 5, | Kazanie na Górze rozpoczyna się ogłoszeniem błogosławieństw,
4800 I, 5, | podłoże, na którym może się zrodzić i dojrzeć pragnienie
4801 I, 5, | wszystkie przykazania, okazuje się niezdolny, by o własnych
4802 I, 5, | Mną!”. ~Doskonałość domaga się tej dojrzałości w darze
4803 I, 5, | ale przeciwnie - wzajemnie się do siebie odwołują. Uczeń
4804 I, 5, | jaką Apostoł przeciwstawia się tym, którzy wiążą swoje
4805 I, 5, | wszystkie inne - streszczają się w tym nakazie: miłuj bliźniego
4806 I, 5, | bez grzechu. Któż ośmieli się powiedzieć, że tak jest,
4807 I, 5, | przymusem - by nie ograniczać się do wypełniania minimum wymaganego
4808 I, 6, | pójście za Nim, wyrzekłszy się wpierw własnych dóbr i siebie
4809 I, 6, | samego. Tak właśnie kończy się rozmowa Jezusa z młodzieńcem: „
4810 I, 6, | wcieloną, uczeń Jezusa staje się naprawdę uczniem Boga (por.
4811 I, 6, | 20. Jezus domaga się, by Go naśladować i iść
4812 I, 6, | drogą miłości, która oddaje się bez reszty braciom dla miłości
4813 I, 6, | moje przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak
4814 I, 6, | 15, 12). Owo „jak” domaga się naśladowania Jezusa, Jego
4815 I, 6, | Przykazanie nowe daję wam, abyście się wzajemnie miłowali, tak
4816 I, 6, | umiłowałem; żebyście i wy tak się miłowali wzajemnie. Po tym
4817 I, 6, | uczniami moimi, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali” (J 13,
4818 I, 6, | Jezus miłował i jaką winni się wzajemnie miłować Jego uczniowie.
4819 I, 6, | moje przykazanie: abyście się wzajemnie miłowali, tak
4820 I, 6, | przykazanie: by włączył się w Jego doświadczenie całkowitego
4821 I, 6, | chce pójść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech
4822 I, 6, | Jezusa znaczy upodobnić się do Niego, który stał się
4823 I, 6, | się do Niego, który stał się sługą aż do ofiarowania
4824 I, 6, | dzięki czemu uczeń upodabnia się do swego Pana i przyjmuje
4825 I, 6, | Chrystusa, chrześcijanin staje się członkiem jego Ciała, którym
4826 I, 6, | por. Ga 3, 27): „Radujmy się i składajmy dzięki - woła
4827 I, 6, | ochrzczonych - staliśmy się nie tylko chrześcijanami,
4828 I, 6, | Chrystusem (…). Cieszcie się pełni zdumienia: staliśmy
4829 I, 6, | pełni zdumienia: staliśmy się Chrystusem!” 28. Umierając
4830 I, 6, | najwyższym przejawem upodobnienia się do Chrystusa, źródłem „życia
4831 I, 7, | sami uczniowie przelękli się wezwania Jezusa do naśladowania
4832 I, 7, | naśladowania Go, bowiem wiązało się ono z wymogami, które przekraczają
4833 I, 7, | to usłyszeli, przerazili się bardzo i pytali: któż więc
4834 I, 7, | i pytali: któż więc może się zbawić?” (Mt 19, 25). Ale
4835 I, 7, | oddalenie żony; odwołuje się przy tym do „początku” -
4836 I, 7, | było” (Mt 19, 8). Odwołanie się do „początku” wprowadza
4837 I, 7, | słowa Jezusa: „Jeśli tak ma się sprawa człowieka z żoną,
4838 I, 7, | człowieka z żoną, to nie warto się żenić” (Mt 19, 10). Jezus
4839 I, 7, | miłości Chrystusa. Staje się zdolny do takiej miłości
4840 I, 7, | swoją bezsilność i wyzbyć się pretensji do samowystarczalności,
4841 I, 7, | przekraczają ludzkie siły: stają się one możliwe jedynie jako
4842 I, 7, | 24. Odsłania się w ten sposób autentyczna
4843 I, 7, | Liście: „Umiłowani, miłujmy się wzajemnie, ponieważ miłość
4844 I, 7, | każdy kto miłuje, narodził się z Boga i zna Boga. Kto nie
4845 I, 7, | umiłował, to i my winniśmy się wzajemnie miłować. (…) My
4846 I, 7, | Jezusa Chrystusa, i miłowali się wzajemnie tak, jak nam nakazał” (
4847 I, 7, | miłości, jeśli tylko zachowuje się przykazania, jak naucza
4848 I, 7, | Nowe Prawo nie ogranicza się bowiem do określenia tego,
4849 I, 7, | Świętego w sercach (…) stawszy się dzięki łasce żywym prawem,
4850 I, 8, | bogatym młodzieńcem toczy się w pewnym sensie w każdej
4851 I, 8, | otrzymać życie wieczne?” Rodzi się w sercu każdego człowieka
4852 I, 8, | każdej epoki urzeczywistnia się w jego ciele, którym jest
4853 I, 8, | por. J 14, 26), i stać się źródłem nowego życia w świecie (
4854 I, 8, | moralną Apostołów składają się napomnienia i wskazania
4855 I, 8, | chrześcijanie, wywodzący się zarówno z narodu żydowskiego,
4856 I, 8, | innych ludów, odróżniali się od pogan nie tylko wiarą
4857 I, 8, | zdecydowanie przeciwstawiali się wszelkim próbom rozrywania
4858 I, 8, | Tradycja ta, wywodząca się od Apostołów, rozwija się
4859 I, 8, | się od Apostołów, rozwija się w Kościele pod opieką Ducha
4860 I, 8, | Wewnątrz Tradycji rozwija się pod opieką Ducha Świętego
4861 I, 8, | stosowane w zmieniających się epokach i okolicznościach.
4862 I, 8, | i w swoim nauczaniu jawi się jako „filar i podpora prawdy” (
4863 I, 8, | Tradycji Kościoła, poczuwa się do szczególnego obowiązku,
4864 I, 8, | obowiązku, by wypowiedzieć się właśnie na temat zagadnień,
4865 I, 8, | temat zagadnień, które stały się przedmiotem współczesnej
4866 I, 8, | i wokół których wyłoniły się nowe kierunki myślenia i
4867 I, 8, | by w ten sposób podzielić się swoim rozeznaniem oraz dopomóc
4868 II, 1, | znaczy takim, które podoba się Bogu (por. 1 Tes 4, 1);
4869 II, 1, | analogiczny do tego, jaki dokonuje się w dziedzinie prawd wiary.
4870 II, 1, | Wcielonego”, w której „wyjaśnia się naprawdę tajemnica człowieka” 44. ~
4871 II, 1, | Nauczyciela”, rozwijała się także w formie dyscypliny
4872 II, 1, | Dobry” i który ofiarując się człowiekowi w Jezusie Chrystusie,
4873 II, 1, | znaczenia” 46. Z tym wiąże się kolejne wezwanie Soboru,
4874 II, 1, | swoich czasów i starają się dokładnie uchwycić ich sposoby
4875 II, 1, | dysput teologicznych pojawiły się jednak pewne interpretacje
4876 II, 1, | moralnej Kościoła, które wydają się dziś najbardziej narażone
4877 II, 1, | umarłych, i na Jego pojawienie się, i na Jego królestwo: głoś
4878 II, 1, | mnożyli nauczycieli. Będą się odwracali od słuchania prawdy,
4879 II, 1, | słuchania prawdy, a obrócą się ku zmyślonym opowiadaniom.
4880 II, 2, | refleksji moralnej sprowadzają się wszystkie — choć na różne
4881 II, 2, | naszych czasach ukształtowała się szczególna wrażliwość na
4882 II, 2, | religijnej52. Stąd postuluje się, aby „w działaniu ludzie
4883 II, 2, | działaniu ludzie cieszyli się i kierowali własną rozwagą
4884 II, 2, | do tego stopnia podkreśla się znaczenie wolności, że czyni
4885 II, 2, | znaczenie wolności, że czyni się z niej absolut, który ma
4886 II, 2, | które otwarcie deklarują się jako ateistyczne. Sumieniu
4887 II, 2, | indywidualnemu przyznaje się prerogatywy najwyższej instancji
4888 II, 2, | tezy o obowiązku kierowania się własnym sumieniem niesłusznie
4889 II, 2, | działania. Wizja ta łączy się z etyką indywidualistyczną,
4890 II, 2, | Niektórzy jednak posuwają się dalej i wychodząc poza uprawnione
4891 II, 2, | ludzkiej cywilizacji, dochodzi się, jeśli nie zawsze do negacji
4892 II, 2, | Człowiek (…) może zwracać się do dobra tylko w sposób
4893 II, 2, | czynienia wszystkiego, co tylko się podoba, w tym także i zła”,
4894 II, 2, | z własnej ochoty i Jego się trzymając, dobrowolnie dochodził
4895 II, 2, | i trwania przy niej, gdy się ją odnajdzie58. To miał
4896 II, 3, | Boże przykazania. Cieszy się wolnością niezwykle rozległą,
4897 II, 3, | wolność nieograniczona: musi się zatrzymać przed „drzewem
4898 II, 3, | wolność naprawdę i w pełni się urzeczywistnia. „Jeden tylko
4899 II, 3, | stwarzać wartości” i cieszy się pierwszeństwem przed prawdą
4900 II, 3, | poprzez które człowiek zwraca się ku samemu sobie, ku innym
4901 II, 3, | prawa moralnego61. Starano się także podkreślić wewnętrzny
4902 II, 3, | tego prawa, nie narzucają się woli człowieka jako powinność
4903 II, 3, | pochodzić od człowieka i odnosić się wyłącznie do świata, a porządkiem
4904 II, 4, | z własnej ochoty i Jego się trzymając, dobrowolnie dochodził
4905 II, 4, | władza człowieka rozciąga się w pewnym sensie na samego
4906 II, 4, | sobą samowładnie, kierując się własną wolą. Komuż innemu
4907 II, 4, | społeczności ludzkie cieszą się własnymi prawami i wartościami,
4908 II, 4, | autonomia sprzeciwiałaby się prawdzie o człowieku, której
4909 II, 4, | człowieka i prawo Boże spotykają się i są powołane, aby się wzajemnie
4910 II, 4, | spotykają się i są powołane, aby się wzajemnie przenikać, czego
4911 II, 4, | odwiecznej mądrości: poddając się prawu, wolność poddaje się
4912 II, 4, | się prawu, wolność poddaje się prawdzie stworzenia. Dlatego
4913 II, 5, | człowiek, gdy uwalniając się od wszelkiej niewoli namiętności,
4914 II, 5, | całe stworzenie i troszczy się o nie w najbardziej dosłownym
4915 II, 5, | odwiecznego prawa Bożego jawi się prawo naturalne: „W porównaniu
4916 II, 5, | szlachetny, jako że samo staje się uczestnikiem opatrzności,
4917 II, 5, | uczestnikiem opatrzności, troszcząc się o siebie i o innych: dostępuje
4918 II, 5, | 44. Kościół powoływał się często na tomistyczną doktrynę
4919 II, 5, | grzeszyć”, Leon XIII powołuje się na „wyższy rozum” Boskiego
4920 II, 5, | teologiczno-moralnej odróżnia się zwykle prawo Boże pozytywne,
4921 II, 5, | pożyteczne rozróżnienia odnoszą się zawsze do prawa, którego
4922 II, 5, | nie tylko nie wykluczają się nawzajem, ale przeciwnie —
4923 II, 5, | przeciwnie — wspomagają się i przenikają. Ich wspólnym
4924 II, 5, | Bóg przeznacza ludzi, „by się stali na wzór obrazu Jego
4925 II, 6, | dzisiejszych czasach znowu mówi się o rzekomym konflikcie między
4926 II, 6, | także moralnych miałoby się dokonywać drogą nieograniczonego
4927 II, 6, | człowieku i w świecie znajduje się poza zasięgiem wolności.
4928 II, 6, | prawom biologicznym nadaje się rangę praw moralnych. Wskutek
4929 II, 6, | naturalne” wskazują — twierdzi się — co najwyżej ogólny kierunek
4930 II, 6, | takiej interpretacji, należy się ponownie głęboko zastanowić
4931 II, 6, | naturalnego. ~Wolność, która uważa się za absolutną, prowadzi do
4932 II, 6, | natura ludzka i ciało jawią się jako wstępne dane czy przesłanki
4933 II, 6, | przed-moralnymi”. Próby powoływania się na nie i szukania w nich
4934 II, 6, | jego wolności. Sprzeciwia się nauczaniu Kościoła o jedności
4935 II, 6, | jedynie do samoprojektującej się wolności, ale posiada określoną
4936 II, 6, (88) | których pewne czyny odnoszące się do ciała zostają napiętnowane
4937 II, 6, | prawa naturalnego: odnosi się ono do pierwotnej natury
4938 II, 6, | znaczy jako „dusza, która się wyraża poprzez ciało, i
4939 II, 6, (90) | o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności
4940 II, 6, | jedynie o tyle, o ile odnoszą się do ludzkiej osoby i do jej
4941 II, 6, | urzeczywistnienia, które może się dokonać wyłącznie w ramach
4942 II, 7, | wolnością a naturą odbija się także na interpretacji niektórych
4943 II, 7, | owego światła, które zwie się prawdą? To stąd wywodzi
4944 II, 7, | prawdą? To stąd wywodzi się wszelkie prawo sprawiedliwe
4945 II, 7, | sprawiedliwe i stąd przenosi się nieskażone do serca człowieka
4946 II, 7, | pierścieniu, który odciska się w wosku, ale nie znika z
4947 II, 7, | i unikać zła, troszczyć się o przekazywanie i zachowanie
4948 II, 7, | dobra. Podporządkowując się wspólnemu prawu, nasze czyny
4949 II, 7, | żadnym przypadku nie da się pogodzić z dobrocią woli
4950 II, 7, | możliwość powstrzymania się od zła, zwłaszcza jeżeli
4951 II, 7, | raczej umrzeć niż dopuścić się zła. ~Kościół zawsze nauczał,
4952 II, 7, | jeszcze postępu, który miał się dokonać w dziejach ludzkości? ~
4953 II, 7, | jest też, że nie wyraża się on cały w tej kulturze.
4954 II, 7, | niej człowiek nie staje się więźniem żadnej ze swych
4955 II, 7, | fakt, że Jezus odwołuje się do „początku”, i to właśnie
4956 II, 7, | depozytu wiary”, ujawnia się stopniowo w ciągu stuleci:
4957 II, 7, (98) | podstawę, na której opiera się nie tylko charakter formalny,
4958 II, 7, | formułowania, dokonujący się w umysłach wierzących i
4959 II, 7, (100) | nauczania moralnego odnoszą się słowa Jana XXIII wypowiedziane
4960 II, 8, | Dlatego sposób, w jaki pojmuje się relację między wolnością
4961 II, 8, | sumienia, koncepcji oddalającej się od tradycyjnego stanowiska
4962 II, 8, | strony, z naciskiem podkreśla się wartość sumienia, które
4963 II, 8, | Głos ten — twierdzi się — skłania człowieka nie
4964 II, 8, | W ten sposób wprowadza się w niektórych przypadkach
4965 II, 8, | Na tej podstawie próbuje się uzasadnić tak zwane rozwiązania „
4966 II, 9, | wobec prawa, samo stając się „świadkiem” w jego sprawie:
4967 II, 9, | jedynym: to, co dokonuje się we wnętrzu osoby, jest zasłonięte
4968 II, 9, | właśnie i w niczym innym kryje się tajemnica i godność sumienia,
4969 II, 9, | Św. Paweł nie ogranicza się do stwierdzenia, że sumienie
4970 II, 9, | którym sąd ten ostatecznie się dokona, mówi apostoł Paweł
4971 II, 9, | cytowanym tekście: „[Okaże się to] w dniu, w którym Bóg
4972 II, 9, | dzięki czemu prawo staje się dla człowieka wewnętrzną
4973 II, 9, | złu, w którą sumienie ma się wsłuchiwać i ją wyrażać.
4974 II, 9, | jeśli człowiek dopuszcza się zła, prawidłowy osąd sumienia
4975 II, 9, | Bożej nieustannie ćwiczyć się w cnocie. ~Tak więc praktyczny
4976 II, 9, | dlatego sumienie wyraża się poprzez akty „sądu”, odzwierciedlające
4977 II, 9, | poszukiwanie prawdy oraz kierowanie się nią w działaniu. ~ ~
4978 II, 10, | błędu. „Często (…) zdarza się — pisze Sobór — że sumienie
4979 II, 10, | świata, lecz przemieniajcie się przez odnawianie umysłu,
4980 II, 10, | osądach naszego sumienia kryje się zawsze niebezpieczeństwo
4981 II, 10, | świadom i od której nie może się o własnych siłach uwolnić. ~
4982 II, 10, | obciążać człowieka, który się go dopuścił, ale także w
4983 II, 10, | rozpoznane nie przyczynia się do wzrostu moralnego osoby,
4984 II, 10, | i nie pomaga jej zwrócić się ku najwyższemu dobru. Tak
4985 II, 10, | usprawiedliwienie, zasłaniając się własnym sumieniem, powinniśmy
4986 II, 10, | konkretny czyn sprzeniewierza się swojej godności, gdy jest
4987 II, 10, | formacji sumienia, tak by stało się ono przedmiotem nieustannego
4988 II, 10, | świata, lecz przemieniać się przez odnawianie umysłu (
4989 II, 10, | samego człowieka i dzięki nim się rozwija: w roztropności
4990 II, 10, | wymagania prawdy, zbliża się do światła” (J 3, 21). ~
4991 II, 10, | Kościoła, gdy wypowiada się w kwestiach moralnych, nie
4992 II, 11, | dynamizmów. Słusznie podkreśla się, że wolność nie polega jedynie
4993 II, 11, | o sobie samym, opowiada się swoim życiem za Dobrem lub
4994 II, 11, | przeciw Bogu. Słusznie zwraca się uwagę na szczególne znaczenie
4995 II, 11, | twierdzą, że jeśli nie bierze się jej pod uwagę, nie można
4996 II, 11, | przedmiotem tych czynów — twierdzi się — nie jest Dobro absolutne (
4997 II, 11, | poprzez które człowiek zwraca się ku samemu sobie, ku innym
4998 II, 11, | ludzkiego działania zarysowuje się jakby podział na dwie płaszczyzny
4999 II, 11, | wolnej decyzji, rozpatruje się jako proces czysto fizyczny,
5000 II, 11, | wolnej woli cały powierza się Bogu, okazując «pełną uległość
1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3500 | 3501-4000 | 4001-4500 | 4501-5000 | 5001-5186 |