(...) Veritatis splendor
     Rozdzial, Paragraf, Numer
5001  II, 11,         |                  przykazania rozpoczynają się od fundamentalnej formuły: „
5002  II, 11,         |              bezwarunkowego wyboru domaga się od niego Królestwo Boże.
5003  II, 11,         |                  w niej i nie poddawajcie się na nowo pod jarzmo niewoli” (
5004  II, 11,         |               niewola. Tak właśnie dzieje się w przypadku aktu wiary pojętego
5005  II, 11,         |             możność jednak urzeczywistnia się w aktach wyboru określonych
5006  II, 11,         |                  wolności, urzeczywistnia się zawsze poprzez świadome
5007  II, 11,         |               moralnych, jeśli nie bierze się pod uwagę zgodności lub
5008  II, 11,         |                   sytuacji, zastanawiając się na przykład, czy nie istnieją
5009  II, 11,         |                 moralnemu i powstrzymanie się od tego, czego ono zakazuje. ~
5010  II, 11,         |                   swoje czyny sprzeciwiał się świadomie i w rzeczy ważnej
5011  II, 11,         |                własnej woli cały powierza się Bogu” 113. Za każdym razem,
5012  II, 11,         |                   prawo i tym samym staje się winnym wobec całego prawa (
5013  II, 12,         |                   często, jak na to zdaje się wskazywać sama „materia”
5014  II, 12,         |               komunii z Bogiem i nawrócić się do Niego przez szczerą pokutę.
5015  II, 12,         |                   grzechu należy kierować się raczej stopniem zaangażowania
5016  II, 12,         |            drugiej strony jednak „powinno się unikać sprowadzania grzechu
5017  II, 12,         |               opcji fundamentalnej» — jak się dzisiaj zwykło mówić — przeciwko
5018  II, 12,         |                  stworzenia: człowiek sam się oddala od Boga i traci miłość.
5019  II, 12,         |                miłości, gdyż woli zwrócić się do siebie samego, do jakiejś
5020  II, 12,         |                  ad creaturam). Może stać się to w sposób bezpośredni
5021  II, 13,         |                    jest sumienie, ujawnia się i urzeczywistnia w ludzkich
5022  II, 13,         |                  czyny człowiek doskonali się jako człowiek powołany do
5023  II, 13,         |                  przemianie znaczy rodzić się wciąż na nowo (...). Tu
5024  II, 13,         |              Odpowiedź Jezusa i odwołanie się do przykazań oznacza też,
5025  II, 13,         |              nasza wola i my sami stajemy się moralnie źli, to znaczy,
5026  II, 13,         |                   znaczy, że sprzeciwiamy się naszemu ostatecznemu celowi
5027  II, 13,         |                    nowość”, jaką odznacza się moralność jego czynów: mąją
5028  II, 13,         |                  Ducha Świętego i otwiera się lub zamyka na życie wieczne,
5029  II, 13,         |               przez nasze czyny okazujemy się dobrymi ludźmi” 124. ~W
5030  II, 13,         |             Właśnie wokół niego rozwinęły się w ostatnich dziesięcioleciach
5031  II, 13,         |          zwolenników tego kierunku, stara się przy tym odciąć od utylitaryzmu
5032  II, 13,         |           ludzkich czynów bez odwoływania się do prawdziwego ostatecznego
5033  II, 13,         |                 ani też faktu, że określa się ona poprzez decyzje dotyczące
5034  II, 13,         |                   osiągnięte, koncentruje się raczej na proporcji pomiędzy
5035  II, 13,         |              każdej kulturze sprzeciwiają się tymże wartościom. Podmiot
5036  II, 13,         |                   danego czynu oceniałoby się w sposób zróżnicowany: o
5037  II, 13,         |               intencja podmiotu odnosząca się do dóbr moralnych, o jego „
5038  II, 13,         |           konkretne działanie, odnosiłaby się do wartości moralnej, uznanej
5039  II, 13,         |               samymi skutkami, odnosiłaby się wyłącznie do porządku przedmoralnego.
5040  II, 14,         |                   arbitralnej, która może się wydawać nieludzka. ~Tego
5041  II, 14,         |               rodzaju teorie sprzeciwiają się jednak nauczaniu Kościoła,
5042  II, 14,         |              Teorie te nie mogą powoływać się na tradycję katolickiej
5043  II, 14,         |                  w tej tradycji rozwinęła się kazuistyka analizująca w
5044  II, 14,         |           Świętego. Chrześcijanie szczycą się tym, że słuchają raczej
5045  II, 14,         |                   Jezus, przeciwstawiając się otwarcie uczonym w Piśmie
5046  II, 14,         |                  zważali na to, co dzieje się w sercu człowieka (por.
5047  II, 14,         |                 proporcje, jeśli opierają się one na ocenie, której kryteria
5048  II, 14,         |                   zobowiązanie, powołując się na tak wątpliwe kalkulacje? ~
5049  II, 14,         |                   moralnego” 127. „Zdarza się często — pisze znowu Akwinata —
5050  II, 14,         |           zabrakło mu prawej woli; dzieje się tak wówczas, gdy na przykład
5051  II, 14,         |            jedynie z tą myślą, by podobać się Bogu” 129. ~ ~
5052  II, 15,         |                 pracy, w których traktuje się pracowników jak zwykłe narzędzia
5053  II, 15,         |              bardziej hańbią tych, którzy się ich dopuszczają, niż tych,
5054  II, 15,         |         wewnętrznie złych, Kościół opiera się na doktrynie Pisma Świętego.
5055  II, 15,         |                   stanowczo: „Nie łudźcie się! Ani rozpustnicy, ani bałwochwalcy,
5056  II, 15,         |               podobne, to któż ośmieliłby się twierdzić, że gdy dokonane
5057  II, 15,         |               każdym wypadku sprzeciwiają się temu dobru. W tym sensie
5058  II, 15,         |               rodzaj, jeśli nie uwzględni się intencji, która kierowała
5059  II, 15,         |             wewnętrznie złych koncentruje się w pewnym sensie sam problem
5060  II, 15,         |                teorie, które sprzeciwiają się tej prawdzie. ~Istnieje
5061 III,  1,         |        zasadniczej kwestii powinna skupić się intensywna praca duszpasterska
5062 III,  1,         |                 oczach wszystkich okazuje się pogardę wobec ludzkiego
5063 III,  1,         |                świat; nieustannie narusza się podstawowe prawa osoby;
5064 III,  1,         |                osoby; niegodziwie niszczy się dobra niezbędne dla ludzkiego
5065 III,  1,         |                 znaleźć zbawienie. Podaje się w wątpliwość zbawczą moc
5066 III,  1,         |                   moralnego przeciwstawia się tak zwane konkretne sytuacje
5067 III,  1,         |                  gruncie rzeczy nie zważa się już na to, że prawo Boże
5068 III,  1,         |            kształtując decyzje, kierowało się prawdą, do czego wzywa apostoł
5069 III,  1,         |               świata, lecz przemieniajcie się przez odnawianie umysłu,
5070 III,  1,         |                ile nieustanne wpatrywanie się w Chrystusa Pana. Kościół
5071 III,  1,         |             Kościół każdego dnia wpatruje się z niesłabnącą miłością w
5072 III,  1,         |             egzystencji, wewnątrz których się znajduje i które zarazem
5073 III,  1,         |               dopiero roślinę i troszczyć się odpowiedzialnie o jej wzrost.
5074 III,  1,         |            skłonność do sprzeniewierzania się owemu otwarciu na Prawdę
5075 III,  1,         |                  Prawdę i Dobro i uczynić się absolutną zasadą samego
5076 III,  1,         |                  Jezus przed Piłatem: „Ja się na to narodziłem i na to
5077 III,  1,         |                   23): w ten sposób stają się wolni. Więź z prawdą oraz
5078 III,  1,         |               oddawanie czci Bogu objawia się w Jezusie Chrystusie jako
5079 III,  1,         |                 że wolność urzeczywistnia się przez miłość, to znaczy
5080 III,  1,         |               wolnym: sługą, ponieważ nim się stałeś; wolnym, ponieważ
5081 III,  2,         |            Kościoła w sytuacji szerzącego się sekularyzmu, w którym wielu —
5082 III,  2,         |             zdechrystianizowanej, okazują się często obce Ewangelii lub
5083 III,  2,         |               dopiero wówczas, gdy wyraża się w czynach i urzeczywistnia
5084 III,  2,         |             zarazem takiego zaangażowania się domaga. Obejmuje i wydoskonala
5085 III,  2,         |                 życie moralne wiara staje się „wyznaniem”, nie tylko wobec
5086 III,  2,         |                 także przed ludźmi: staje się świadectwem. Jezus powiedział: „
5087 III,  2,         |                 światłem świata. Nie może się ukryć miasto położone na
5088 III,  2,         |             położone na górze. Nie zapala się też światła i nie stawia
5089 III,  2,         |                   wolności, która objawia się i realizuje poprzez dar
5090 III,  2,         |                kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech
5091 III,  3,         |                   negatywnych odnoszących się do określonych sposobów
5092 III,  3,         |               Starym Przymierzu spotykamy się z godnymi podziwu świadectwami
5093 III,  3,         |                   Pańskiego i nie zgadzał się na kompromisy ze złem: dlatego „
5094 III,  3,         |               sprawiedliwość” 142, stając się zwiastunem Mesjasza także
5095 III,  3,         |                 Nowym Przymierzu napotyka się liczne świadectwa uczniów
5096 III,  3,         |                   miłość do Mistrza i aby się Go nie wyprzeć. Naśladują
5097 III,  3,         |          tłumaczenia”, jakimi usiłowałoby się usprawiedliwić — nawet w „
5098 III,  3,         |              swoje świadectwo dobru stają się wyrzutem dla tych wszystkich,
5099 III,  3,         |               pisze św. Justyn — wykazali się mądrością przynajmniej w
5100 III,  3,         |                  obyczajów, jak to zdarza się czasem poetom dzięki ziarnu
5101 III,  4,         |                   nieprzejednanie miałoby się rzekomo sprzeciwiać macierzyńskiej
5102 III,  4,         |                   Kościoła, o którym mówi się, że okazuje w ten sposób
5103 III,  4,         |           Chrystus i którego obraz odbija się w naturze i godności osoby
5104 III,  4,         |               który nigdy nie może wyrzec się „zasady prawdy i wierności,
5105 III,  4,         |                   której (...) nie zgadza się nazywać dobra złem, a zła
5106 III,  4,         |                   i nie dogasić tlejącego się knotka (por. Iz 42, 3).
5107 III,  4,         |                  nauki Chrystusa, niechże się ta postawa łączy z wyrozumiałością
5108 III,  4,         |         prawdziwej demokracji, która może się narodzić i wrastać jedynie
5109 III,  4,         |                 wymogów, do których muszą się dostosować zarówno władze
5110 III,  5,         |                       98. Wobec szerzenia się groźnych form niesprawiedliwości
5111 III,  5,         |                 tego rodzaju odnowa stała się możliwa, także ze względu
5112 III,  5,         |                   dobro moralne spotykają się w prawdzie: w prawdzie Boga
5113 III,  5,         |                osoby. „Totalitaryzm rodzi się z negacji obiektywnej prawdy:
5114 III,  5,         |     przeciwstawiają jednych drugim. Jeśli się nie uznaje prawdy transcendentnej,
5115 III,  5,         |                  społeczeństwa, zwracając się przeciw mniejszości, spychając
5116 III,  5,         |            bliźniego i oddać mu to, co mu się należy; cnotę solidarności —
5117 III,  5,         |               będąc bogaty», dla nas stał się ubogi, aby nas «ubóstwem
5118 III,  5,         |                 czyny, które sprzeciwiają się ludzkiej godności: kradzież,
5119 III,  5,         |             przedsięwzięć, które kierując się jakąkolwiek motywacją —
5120 III,  5,         |             wszystkim marksizmu — pojawia się dzisiaj nie mniej poważna
5121 III,  5,         |                  to groźba sprzymierzenia się demokracji z relatywizmem
5122 III,  5,         |             demokracja bez wartości łatwo się przemienia w jawny lub zakamuflowany
5123 III,  5,         |             prawdzie i w niej otwierająca się na autentyczną wolność —
5124 III,  6,         |                   Jego patrzą na bojących się Go — On sam poznaje każdy
5125 III,  6,         |                usprawiedliwiony, nie może się uważać za zwolnionego z
5126 III,  6,         |            obowiązkiem i przymusem, stało się lekkim brzemieniem i źródłem
5127 III,  6,         |                człowieka, chcącej wymknąć się łasce, jaka płynie z tego
5128 III,  6,         |           otrzymać przebaczenie i cieszyć się obecnością Ducha Świętego” 164. ~
5129 III,  6,         |                  W tym kontekście otwiera się odpowiednia przestrzeń dla
5130 III,  6,         |                  grzechu człowieka, który się nawraca, oraz dla wyrozumiałości
5131 III,  6,         |               winy, to nie sposób zgodzić się z rozumowaniem kogoś, kto
5132 III,  6,         |                   dobru, tak że może czuć się usprawiedliwiony przez samego
5133 III,  6,         |               samego siebie bez uciekania się do Boga i Jego miłosierdzia.
5134 III,  6,         |                  natomiast usprawiedliwił się sam, znajdując być może
5135 III,  6,         |                   faryzejską, która stara się usunąć z sumienia świadomość
5136 III,  7,         |                 kulturowe, z jakimi styka się on w dziejach, ile nakaz
5137 III,  7,         |             zmysłu moralnego: do zatarcia się świadomości niepowtarzalnego
5138 III,  7,         |                   ugruntowane, domagające się pełnego uznania kulturowego
5139 III,  7,         |                   misyjny, jeśli dokonuje się nie tylko przez dar słowa
5140 III,  7,         |                 gdy przez chrzest odradza się „z wody i z Ducha” (J 3,
5141 III,  7,         |                  W życiu moralnym objawia się i urzeczywistnia także królewska
5142 III,  7,         |               Niego umocnieni, nie lękali się znosić więzienia ani kajdanów
5143 III,  8,         |                  cały Kościół, który stał się uczestnikiem munus propheticum
5144 III,  8,         |                Donum veritatis — wyróżnia się powołanie teologa, którego
5145 III,  8,         |                   wszystkich, którzy tego się domagają, zgodnie z zaleceniem
5146 III,  8,         |              eklezjalna, ponieważ rozwija się w Kościele i na niego oddziałuje. (...)
5147 III,  8,         |              Kościołowi, winna zatem czuć się dynamicznie włączona w misję
5148 III,  8,         |                 może dojrzewać i rozwijać się jedynie poprzez szczere
5149 III,  8,         |             wymogami wiary i przyczyniają się do jej ukazania w życiu,
5150 III,  8,         |      przedstawiana przez Magisterium może się okazać ograniczona, zadaniem
5151 III,  8,         |                   gdy te ostatnie zajmują się moralnością jako zjawiskiem
5152 III,  8,         |            niektórzy wierzący nie stosują się w swoim postępowaniu do
5153 III,  8,         |                 która często bardzo różni się od drogi normalności empirycznej.
5154 III,  8,         |           przekonaniem, że zdołają zbawić się bez zasługi. Bóg przypomina
5155 III,  8,         |                 oznacza świadome podjęcie się tych zadań intelektualnych,
5156 III,  8,         |                  misją, to znaczy domagać się, by zawsze szanowane było
5157 III,  8,         |             darzyć go szacunkiem i starać się o przekazywanie mu takiego
5158 III,  8,         |                  Mt 13, 52), przyczyniają się do jej owocowania i od powierzonej
5159 III,  8,         |                  wieczne?”, Jezus odwołał się do Boga, Pana stworzenia
5160 III,  8,         |          Chrystusa: w Duchu Świętym stała się nowym prawem Kościoła i
5161 III,  8,         |      chrześcijańską doktrynę moralną musi się urzeczywistniać także w
5162 III,  8,         |                 munus sacerdotale: dzieje się ,tak, gdy udzielamy wiernym
5163 III,  8,         |                por. Łk 22, 32), aby stały się one dla nas światłem i pomocą
5164 III,  8,         |              teoriami, które sprzeciwiają się temu nauczaniu. W tym dziele
5165 III,  8,         |                nie mogą jednak nigdy czuć się zwolnieni z własnych obowiązków.
5166 III,  8,         |                 szpitalom, które powołują się na związek z Kościołem. ~
5167 III,  8,         |                 Każdy jednak musi zwrócić się z tym pytaniem do Nauczyciela
5168 III,  8,         |                zaś chrześcijanie zwracają się doń z pytaniem nurtującym
5169 III,  8,         |          ukrzyżowanego, Prawdy, która nam się udziela. ~Gdy więc ludzie
5170 III,  8,         |                  Kościele wierni zwracają się do Biskupów i Pasterzy,
5171 III,  8,         |                ale wymagające słowo staje się dla człowieka światłem i
5172 III,  8,         |                 sprawił, żeśmy mogli stać się sługami Nowego Przymierza,
5173 III,  8,         |              odsłoniętą twarzą wpatrujemy się w jasność Pańską jakby w
5174 III,  8,         |           bardziej jaśniejąc, upodabniamy się do Jego obrazu” (2 Kor 3,
5175 Zak,  1,         |                 rodzi nowe życie i domaga się go. Jakkolwiek liczne i
5176 Zak,  1,         |            szlachetne i piękne, co podoba się Bogu i zgodne jest z Jego
5177 Zak,  1,         |                   i ma z czego żyć. Niech się przybliży, niech uwierzy
5178 Zak,  1,         |                   niech uwierzy i pozwoli się ogarnąć, aby zostać ożywionym.
5179 Zak,  1,         |                   zostać ożywionym. Niech się nie odcina od jedności członków” 182.
5180 Zak,  1,         |          naśladowania Chrystusa rozwijała się w sposób organiczny, by
5181 Zak,  1,         |               rodzaj ludzki. Maryja staje się w ten sposób Matką nas wszystkich
5182 Zak,  1,         |               Ambroży183, który zwracając się do dziewic, ale mając na
5183 Zak,  1,         |      urzeczywistnia swoją wolność oddając się Bogu i przyjmując do swego
5184 Zak,  1,         |                zamysłu Boga, który oddaje się światu. Przyjmując i rozważając
5185 Zak,  1,         |         zrozumiałe (por. Łk 2, 19), staje się wzorem dla wszystkich, którzy
5186 Zak,  1,         |                samej przyczyny nie zgadza się, by grzeszny człowiek był