Centesimus annus
Rozdzial, Numer
1 I, | powiązanie wolności ludzkiej z prawdą: jest ono tak ważne, że
2 I, | która by odrzucała więź z prawdą, zmieniłaby się w samowolę,
3 I, | Z drugiej strony jest prawdą, że mówiąc o własności prywatnej,
4 II, | 18. Co prawda, od roku 1945 na kontynencie
5 II, | Jeżeli w rzeczywistości prawdą jest, że ten model społeczny
6 III, | pojedynczego człowieka: to prawda, że wpływają one na wolność,
7 III, | sumienia, związanego tylko prawdą, czy to naturalną, czy też
8 IV, | innych ludzi nie żyje co prawda w warunkach upośledzenia
9 IV, | decydujące wyobrażenia związane z prawdą i dobrem, uczy się, co znaczy
10 V, | prawdy: jeżeli nie istnieje prawda transcendentna, przez posłuszeństwo
11 V, | decyduje większość, czy też, że prawda się zmienia w zależności
12 V, | istnieje żadna ostateczna prawda, będąca przewodnikiem dla
13 V, | koncepcji prawdy i dobra. Prawda chrześcijańska do tej kategorii
14 V, | się dzisiaj dominację — co prawda nie wolną od sprzeczności —
15 V, | charakteryzuje kulturę narodu. Prawdą jest, że młodzież kontestuje
Dives in misericordia
Rozdzial, Numer
16 I, | zwątpienia i oczekiwania. Jeśli prawdą jest to, iż każdy człowiek
17 I, | Objawiona w Chrystusie prawda o Bogu, który jest „Ojcem
18 II, | św. Pawła (Ef 2, 4). Ta prawda, bardziej jeszcze niż tematem
19 III, | pokoju” (Iz 54, 10) — ta prawda, wypowiedziana ongiś do
20 IV, | że „współweseli się z prawdą (...) we wszystkim pokłada
21 VI, | własnej istoty. A jeśli prawdą jest, że postęp ten zbyt
22 VII, | człowiek z całą wewnętrzną prawdą swej egzystencji szczególnie
23 VIII, | będzie wypełnione całą tą prawdą o miłosierdziu, jaka znalazła
Dominum et vivificantem
Rozdzial, Numer
24 Wstep, | wiecznemu” (J 4, 14) jako prawda i jako zbawcza łaska. Kościół
25 1, | trwać będzie zawsze ta sama Prawda, jaką Apostołowie usłyszeli
26 1, | pneumatologiczne”: przeniknięte prawda o Duchu Świętym jako duszy
27 2, | obdarowanie: obdarowanie prawdą sumienia i obdarowanie pewnością
28 2, | Zostaje bowiem zakłamana prawda o tym, kim jest człowiek,
29 2, | zostaje dogłębnie „zakłamana” prawda o tym, kim jest Bóg. Bóg-Stwórca
30 2, | nowego i wiecznego życia. ~Ta prawda o Duchu Świętym znajduje
31 3, | początku51. Ta wewnętrzna prawda bytu ludzkiego musi być
32 Zakon, | się człowiek, który żyje Prawdą i Miłością, i który bez
Ecclesia de Eucharistia
Rozdzial, Paragraf
33 Wpr, 1 | de Eucharistia vivit]. Ta prawda wyraża nie tylko codzienne
34 I, 15 | dlaczego przez wieki ta prawda inspirowała teologię do
35 III, 26 | ścisły związek. Jest to prawda, która pozwala nam zastosować
36 IV, 38 | Eucharystii. Chrystus jest prawdą i daje świadectwo prawdzie (
37 IV, 39 | Stąd też wypływa wielka prawda, którą na różne sposoby
38 VI, 58 | się zduchem Maryi. Jest to prawda, którą można zgłębić odczytując
Evangelium vitae
Rozdzial, Paragraf, Numer
39 Wprow, 2, | złudnych, sprzecznych z prawdą oraz z dobrem osób i narodów. ~
40 I, 1, | przeznaczeniem człowieka. To prawda, że podobnie jak wcześniej
41 I, 2, | poszczególnych osób, jest również prawdą, że stoimy tu wobec rzeczywistości
42 I, 2, | jedno jest sprzeczne z pełną prawdą aktu płciowego jako właściwego
43 I, 2, | owoce jednej rośliny. To prawda, że nie brak przypadków,
44 I, 3, | służenia innym. Chociaż prawdą jest, że do eliminacji życia
45 I, 3, | konstytutywną więź, jaka łączy ją z prawdą. Ilekroć wolność, pragnąc
46 II, 1, | sobie: „Ja jestem drogą i prawdą, i życiem” (J 14, 6). Tak
47 II, 3, | narodzin. Zostaje On co prawda przyjęty przez sprawiedliwych,
48 II, 5, | może zatem głosić zgodnie z prawdą: „Kto idzie za Mną (...)
49 II, 5, | swój szczyt chrześcijańska prawda a życiu. Godność życia nie
50 II, 6, | On swoje stworzenia. To prawda, że życie człowieka jest
51 II, 6, | człowieka jest w ręku Boga, ale prawdą jest też, że są to ręce
52 II, 10, | życia w każdej sytuacji. ~Prawda życia zostaje objawiona
53 III, 2, | niewinnego życia ludzkiego jest prawdą moralną bezpośrednio wynikającą
54 III, 3, | nawet sama je powoduje. ~To prawda, że często przerwanie ciąży
55 III, 5, | następnie uważa się wręcz, iż prawda wspólna i obiektywna jest
56 III, 5, | się za tym poglądem. ~To prawda, że historia zna przypadki
57 III, 5, | praktykach, które zostały co prawda dopuszczone przez prawodawstwo
58 III, 8, | z której rodzi się pełna prawda o ludzkiej płciowości i
59 III, 11, | nadziei i miłości. ~Chociaż prawdą jest, że „przyszłość ludzkości
60 III, 12, | więzi łączącej wolność z prawdą. Jak już wielokrotnie stwierdzałem,
61 Zak, 2, | fascynująca, a zarazem wymagająca prawda, którą objawia nam Chrystus
Fides et ratio
Rozdzial, Paragraf, Numer
62 Wprow, 0, | stopniowo do spotkania z prawdą i do zmierzenia się z nią.
63 Wprow, 0, | proces poszukiwania «drogą i prawdą, i życiem» (J 14, 6). Pośród
64 Wprow, 0, | świadomość, że każda odkryta prawda jest zawsze tylko etapem
65 I, 1, | Watykański I naucza zatem, że prawda poznana w drodze refleksji
66 I, 1, | refleksji filozoficznej oraz prawda Objawienia ani nie są tożsame,
67 I, 1, | zawartą. Najgłębsza zaś prawda o Bogu i o zbawieniu człowieka
68 I, 1, | czasów (por. Hbr 1, 2). ~Prawda, którą Bóg powierzył człowiekowi,
69 I, 1, | przybiera postać człowieka. Prawda zawarta w Objawieniu Chrystusa
70 I, 1, | ofiarowana człowiekowi ostateczna prawda o jego życiu i o celu dziejów: «
71 I, 2, | pozostaje pełne tajemnic. To prawda, że Jezus całym swoim życiem
72 I, 2, | Bóg jest jej rękojmią. Ta prawda, którą otrzymuje w darze
73 I, 2, | obecna jest bowiem ukryta prawda, ku której umysł ma się
74 I, 2, | nieznany między ludźmi, tak prawda Jego między powszechnymi
75 I, 2, | 15. Prawda chrześcijańskiego Objawienia,
76 I, 2, | tajemnicę» własnego życia. Jako prawda najwyższa, w niczym nie
77 I, 2, | Relacja między wolnością a prawdą osiąga tu swój szczyt, dzięki
78 I, 2, | Chrystusa: «poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli» (J 8, 32). ~
79 I, 2, | wyłania się pierwszy wniosek: prawda, którą pozwala nam poznać
80 I, 2, | wyraz miłości. Ta objawiona prawda jest wpisaną w nasze dzieje
81 II, 2, | się bardzo wyraźnie jedna prawda: przeciwstawienie między «
82 III, 1, | przedmiotem tego pragnienia jest prawda. Nawet w życiu codziennym
83 III, 1, | przypadku jego celem jest prawda. To przekonanie wyraziłem
84 III, 1, | 26. Prawda jawi się człowiekowi najpierw
85 III, 1, | absolutnie niepodważalną prawdą naszego istnienia poza samym
86 III, 1, | absolutnej. Ze swej natury każda prawda, choćby cząstkowa, jeśli
87 III, 1, | jeśli jest rzeczywiście prawdą, jawi się jako uniwersalna.
88 III, 2, | się okazać silniejsze niż prawda. Zdarza się też, że człowiek
89 III, 2, | człowiek ucieka wręcz przed prawdą, gdy tylko dostrzeże ją
90 III, 2, | wówczas jednak, gdy jej unika, prawda wywiera wpływ na jego życie.
91 III, 2, | Oczywiście, nie każda poznana prawda ma taką samą wartość. Jednakże
92 III, 2, | filozoficzno-religijnymi a prawdą objawioną w Jezusie Chrystusie.
93 III, 2, | prawdę. Ponieważ jest to prawda o doniosłym i istotnym znaczeniu
94 III, 2, | Jezusie Chrystusie, który jest Prawdą, wiara dostrzega najwyższe
95 III, 2, | 34. Ta prawda, którą Bóg objawia nam w
96 III, 2, | jak przypomina Apostoł: «Prawda jest w Jezusie» (por. Ef
97 III, 2, | bliżej zbadać relację między prawdą objawioną a filozofią. Relacja
98 III, 2, | podwójnej perspektywie, jako że prawda ukazana nam przez Objawienie
99 III, 2, | Objawienie jest zarazem prawdą, którą mamy pojmować w świetle
100 III, 2, | rzeczywistą relację między prawdą objawioną a wiedzą filozoficzną.
101 IV, 1, | prawdy; ponieważ jednak prawda chrześcijańska ma wartość
102 IV, 1, | filozoficzną, nacechowanego co prawda ostrożnością i rozwagą,
103 IV, 3, | osiągnięcia celu, jakim jest prawda. W interpretacji nihilistycznej
104 IV, 3, | filozoficznym. Jest oczywiście prawdą, że przyglądając się bliżej
105 V, 1, | byłyby nie do pogodzenia z prawdą objawioną, a tym samym formułowanie
106 V, 1, | że istnieje tylko jedna prawda, choć wyraża się ona w formach,
107 V, 1, | się samego siebie ani też prawda nie może zaprzeczać prawdzie»65. ~
108 V, 1, | zwolenników poglądu, że prawda jest wynikiem umowy, a nie
109 V, 1, | wyzbywać się tęsknoty za prawdą ostateczną, z pasją jej
110 VI, 1, | wszystkim zauważyć, że Boża Prawda, «ukazana nam w Piśmie Świętym
111 VI, 1, | ale jaka jest obiektywna prawda»93. Tym, co może być przydatne
112 VI, 1, | ludzkie poglądy, ale wyłącznie prawda. ~
113 VI, 1, | stwierdzeniu zawarta jest wielka prawda: ze spotkania wiary z różnymi
114 VI, 1, | strony, skoro słowo Boże jest Prawdą (por. J 17, 17), to do lepszego
115 VI, 2, | do uznania, że istnieje prawda i rzeczywistość racjonalna
116 VI, 2, | własnych zasadach; jednakże prawda może być tylko jedna. Treści
117 VI, 2, | absolutnego i wyłącznego. Prawda objawiona, ukazując tajemnicę
118 VII, 1, | praktycznymi ale także jej prawdą całkowitą i ostateczną,
119 VII, 1, | stwierdzić, że rzeczywistość i prawda wykraczają poza granice
120 VII, 1, | mylnie utożsamia aktualność z prawdą i dlatego nie jest w stanie
121 VII, 1, | utraty kontaktu z obiektywną prawdą, a w konsekwencji z fundamentem,
122 VII, 1, | całkowicie nierealne, ponieważ prawda i wolność albo istnieją
123 VII, 1, (106)| Jana: "'poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli' (8, 32) (...).
124 VII, 1, | rozpaczy. ~Pozostaje jednak prawdą, że nadal istnieje pewnego
125 VII, 2, | przedmiotem jego poszukiwań jest «Prawda, Bóg żywy i Jego zamysł
126 VII, 2, | odrębnych metodologii, aby prawda mogła zostać na nowo poznana
127 VII, 2, | nowo poznana i wyrażona. Prawda, którą jest Chrystus, domaga
128 VII, 2, | relacji między znaczeniem a prawdą. Jak każdy inny tekst, także
129 VII, 2, | narzuconych im przez język. ~Prawda tekstów biblijnych, zwłaszcza
130 VII, 2, | historii zbawienia i dla niej. Prawda ta zostaje w pełni wyjaśniona
131 VII, 2, | ramy zjawiska językowego. Prawda bowiem nigdy nie może być
132 VII, 2, (112)| wiedzę umysł ludzki szedł za prawdą objawioną, która za sprawą
133 VII, 2, | między językiem pojęciowym a prawdą oraz wskazanie odpowiednich
134 VII, 2, | najpilniejszych problemów etycznych prawda ta musi się stać przedmiotem
135 VII, 2, | wyjaśnienia związku między prawdą a życiem, między wydarzeniem
136 VII, 2, | życiem, między wydarzeniem a prawdą doktrynalną, zwłaszcza zaś
137 VII, 2, | relacji między transcendentną prawdą a językiem zrozumiałym dla
138 Zak, 0, | wyzwanie, jakie rzuca jej prawda Ewangelii, nic nie traci
Laborem exercens
Rozdzial, Numer
139 I, | międzynarodowym. Jeśli więc prawdą jest, że z pracy rąk swoich
140 I, | kultury — to równocześnie prawdą odwieczną jest, że chleb
141 II, | stanowiącym o sobie podmiotem. ~Ta prawda, która stanowi jakby sam
142 II, | wniosek natury etycznej: o ile prawdą jest, że człowiek jest przeznaczony
143 II, | przemysłowej, chrześcijańska prawda o pracy musiała się przeciwstawić
144 III, | Zasada ta jest oczywistą prawdą całego historycznego doświadczenia
145 III, | człowiek sam jeden jest osobą. Prawda ta posiada zasadnicze i
146 III, | w praktyce. Jeśli bowiem prawdą jest, że kapitał jako zespół
147 III, | dziełem pracy pokoleń, to prawdą jest również, że tworzy
148 V, | Objawienia ta podstawowa prawda, że człowiek, stworzony
149 V, | 26. Ta prawda, że przez pracę człowiek
150 V, | Zmartwychwstania, jeśli prawdą jest, iż wieloraki trud
Redemptor hominis
Rozdzial, Paragraf
151 I, 2 | właśnie pierwszą i podstawową prawdą Wcielenia. ~Przyjąłem również
152 I, 4 | twórcza, nie wyraża się w niej prawda, miłość i wdzięczność za
153 II, 1 | równocześnie jest „drogą i prawdą” (J 14, 6) i „zmartwychwstaniem
154 II, 2 | niejako na nowo ta podstawowa prawda o stworzeniu, którą Księga
155 II, 6 | słowami: „poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” (J 8, 32);
156 II, 6 | zdanie: „poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli”. Czyż przez
157 IV, 1 | rzeczywistością. Żyje tą prawdą o człowieku, która pozwala
158 IV, 3 | przez posługę Kościoła. ~Prawdą zasadniczą, nie tylko doktrynalną
159 IV, 3 | Sakramentem-Obecnością. I chociaż prawdą jest, że Eucharystia zawsze
160 IV, 4 | wszystkich ludzi. Pełna prawda o ludzkiej wolności jest
Redemptoris Mater
Rozdzial, Paragraf, Numer
161 Wprow, 0, | i Kościoła. Jeśli bowiem prawdą jest, że „tajemnica człowieka
162 Wprow, 0, | wielkiej radości chrześcijan, prawda o Boskim macierzyństwie
163 Wprow, 0, | uroczyście potwierdzona jako prawda wiary Kościoła. Maryja jest
164 I, 2, | mariologiczna, zasadnicza prawda o Maryi, która stała się
165 I, 2, | to Maryja Matka z tą prawdą swego Syna obcuje tylko
166 I, 3, (43) | Chrystus jest prawdą, Chrystus jest ciałem: Chrystus
167 I, 3, (43) | Chrystus jest ciałem: Chrystus prawdą w umyśle Maryi, Chrystus
168 I, 3, | macierzyńskiej trosce Maryi. Prawda ta znalazła wyraz również
169 II, 3, | ponieważ — „najgłębsza prawda o Bogu i o zbawieniu człowieka
170 II, 3, | prostotą, a równocześnie tą prawdą o Bogu pragnie rozjaśniać
171 III, 1, | już „wzięta do nieba” 107. Prawda o wniebowzięciu, zdefiniowana
172 III, 2, | ludźmi; On jest „drogą, prawdą i życiem” (J 14, 6), Jego —
173 III, 2, | Magisterium Soboru podkreśliło, że prawda o Najświętszej Dziewicy,
Redemptoris missio
Rozdzial, Paragraf, Numer
174 II, 5, | przyjmowaniu Bożego zamiaru. Prawdą jest zatem, że zaczątkowa
175 IV, 4, | geograficznych granic działania. Prawdą jest, że misji powszechnej
176 IV, 4, | obecność. Jest jednak również prawdą, że działalność misyjna
177 IV, 4, | wywierają wpływ na ludność. Prawdą jest, że „troska o ostatnich”
178 IV, 4, | marginalnych i odizolowanych, ale prawdą jest również, że nie można
179 IV, 4, | który mówi o sobie, że jest Prawdą, Drogą i Życiem (por. J
180 V, 3, | uważając go za niekonieczny. Prawdą jest, że istnieją w pewnych
181 V, 3, | wspólnoty kościelne Jest także prawdą, że niemało osób twierdzi,
182 V, 7, | Chrystusa, który jest «drogą, prawdą i życiem» (...). Fakt, że
Slavorum apostoli
Rozdzial, Numer
183 III, | wiarę chrześcijańską” 15. ~Prawda i moc ich mandatu misyjnego
184 III, | które oczyścili i oświecili prawdą Objawienia, czyni z Cyryla
Sollicitudo rei socialis
Rozdzial, Numer
185 II, | kwestia społeczna”. ~Co prawda już Encyklika Mater et Magistra
Ut unum sint
Rozdzial, Paragraf, Numer
186 Wprow, 0, | Błogosławieństw. Świadom, że „prawda nie inaczej się narzuca,
187 I, 4, | sprzeciwia się Bogu, który jest Prawdą. W Ciele Chrystusa, który
188 I, 4, | Chrystusa, który jest drogą, prawdą i życiem (por. J 14, 6),
189 I, 6, | spotyka się z chrześcijańską prawdą o człowieku wyrażoną przez
190 I, 7, | szukaniu prawdy; skoro zaś prawda została poznana, należy
191 I, 8, | szczególności prawdy o Kościele. Prawda bowiem kształtuje sumienia,
192 I, 8, | postępowaniu na rzecz jedności. Prawda ta zarazem poddaje sumienia
193 II, 8, | na Zachodzie. W zgodzie z prawdą historyczną nie waha się
194 III, 3, | całkowitej ufności w to, że prawda, którą jest Chrystus, ma
195 III, 7, | pozostaje w sprzeczności z Prawdą, której głoszenie jest ich
196 III, 7, | pojednania chrześcijan? To prawda, że Kościół, przynaglany
197 III, 7, | wszystkim narodom, ale jest też prawdą, że musi zmagać się z trudnościami
Veritatis splendor
Rozdzial, Paragraf, Numer
198 Apel | podobieństwo Boga (por. Rdz 1, 26): prawda oświeca rozum i kształtuje
199 Wprow, 1, | złudnej wolności poza samą prawdą. ~Ciemności błędu i grzechu
200 Wprow, 1, | stale tęskni on za absolutną prawdą i pragnie w pełni ją poznać,
201 Wprow, 1, | 1, 14): On jest „drogą i prawdą i życiem” (J 14, 6). Dlatego
202 Wprow, 1, | odpowiedź, której źródłem jest prawda Jezusa Chrystusa i Jego
203 Wprow, 2, | pomiędzy ludzką wolnością a prawdą. W ten sposób odrzuca się
204 I, 4, | Stary Testament, ale każda prawda zawarta jest w Nowym Testamencie,
205 I, 6, | 10, 11-16), jest drogą, prawdą i życiem (por. J 14, 6),
206 I, 7, | przez Mojżesza, łaska i prawda przyszły przez Jezusa Chrystusa” (
207 II, 1, | filozoficzne są niezgodne z prawdą objawioną49. ~
208 II, 1, | wolność i co łączy ją z prawdą zawartą w Bożym prawie?
209 II, 1, | Jak rozpoznać, w zgodzie z prawdą o dobru, konkretne prawa
210 II, 2 | Poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” (J 8, 32) ~
211 II, 2, | słowach: „Poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” (J 8, 32). ~
212 II, 3, | się pierwszeństwem przed prawdą do tego stopnia, że sama
213 II, 3, | do tego stopnia, że sama prawda uznana jest za jeden z wytworów
214 II, 6, | moralności jest niezgodna z prawdą o człowieku i o jego wolności.
215 II, 7, | światła, które zwie się prawdą? To stąd wywodzi się wszelkie
216 II, 7, | określonej kultury, ale prawdą jest też, że nie wyraża
217 II, 7, | żyjąc zgodnie z głęboką prawdą swojego bytu. Podanie w
218 II, 7, | zawartą w nich prawdę. Ta prawda prawa moralnego, podobnie
219 II, 7, | moralnego, podobnie jak prawda „depozytu wiary”, ujawnia
220 II, 7, | teologicznej100. ~II.~Sumienie a prawda~ ~
221 II, 8, | czynów ludzkich; mogą co prawda dopomóc w pewnej mierze
222 II, 9, | 61. Prawda o dobru moralnym, wyrażona
223 II, 9, | ujawnia więź łączącą wolność z prawdą. Właśnie dlatego sumienie
224 II, 10, | godności sumienia jest zawsze prawda: w przypadku sumienia prawego
225 II, 10, | przyjętą przez człowieka prawdą obiektywną, natomiast w
226 II, 10, | mniemania o dobru moralnym z prawdą „obiektywną”, ukazaną rozumowi
227 II, 13, | jej obiektywnego związku z prawdą o dobru, ani też faktu,
228 II, 14, | moralności: chociaż jest prawdą, że w tej tradycji rozwinęła
229 II, 15, | Chrystus. W Nim, który jest Prawdą (por. J 14, 6), człowiek
230 III, 1, | relacji między wolnością a prawdą. ~Według wiary chrześcijańskiej
231 III, 1, | tej podstawowej relacji: Prawda — Dobro — Wolność zanikła
232 III, 1, | zbawienia świata. «Cóż to jest prawda?» — to pytanie Piłata także
233 III, 1, | kształtując decyzje, kierowało się prawdą, do czego wzywa apostoł
234 III, 1, | prawdy: „poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” (J 8, 32) 139.
235 III, 1, | wyzwoli” (J 8, 32) 139. To prawda pozwala zachować wolność
236 III, 1, | stają się wolni. Więź z prawdą oraz oddawanie czci Bogu
237 III, 1, | cię uczyni sługą, tak jak prawda uczyniła cię wolnym (...).
238 III, 1, | więzi między wolnością a prawdą, zaś Jego powstanie z martwych
239 III, 2, | więzi między wolnością i prawdą, jest konsekwencją, przejawem
240 III, 2, | prawość i sprawiedliwość, i prawda. Badajcie, co jest miłe
241 III, 2, | pamięcią o Jego przykazaniach, prawdą, którą trzeba żyć. Słowo
242 III, 2, | Jezusem Chrystusem: Drogą, Prawdą i Życiem (por. J 14, 6).
243 III, 2, | nie postępujemy zgodnie z prawdą (...); po tym zaś poznajemy,
244 III, 4, | Oblubienica Chrystusa, który jest Prawdą: „Jako Nauczyciel [Kościół]
245 III, 4, | nie istnieje wolność poza prawdą lub przeciw niej, należy
246 III, 5, | prawdy: jeżeli nie istnieje prawda transcendentna, przez posłuszeństwo
247 III, 5, | istnieje żadna ostateczna prawda, będąca przewodnikiem dla
248 III, 6, | Harmonia między wolnością a prawdą na pewno wymaga niekiedy
249 III, 7, | doświadczyć, jak piękna jest prawda, jak wyzwalającą moc ma
250 III, 8, | świętości, w którym jaśnieje prawda o dobru doprowadzonym aż
251 III, 8, | Przyjdź i chodź za Mną!”. Prawda tej nauki została przypieczętowana
252 Zak, 1, | 119. Oto radosna prawda chrześcijańskiej wiary,
|