Centesimus annus
Rozdzial, Numer
1 I, | i którego cenę określało prawo popytu i podaży, niezależnie
2 I, | zasadą jest niewątpliwie prawo do „własności prywatnej” 16.
3 I, | prywatnej, czyli potwierdzające prawo do posiadania tego, co konieczne
4 I, | jaką konkretną formę to prawo może przyjąć — straciły
5 I, | mu przypisuje, „naturalne prawo człowieka” do zakładania
6 I, | oznaczające przede wszystkim prawo do tworzenia stowarzyszeń
7 I, | że chodzi tu o naturalne prawo istoty ludzkiej, które wyprzedza
8 I, | istnieje nie po to, by niszczyć prawo natury, ale by je chronić;
9 I, | robotnika jako osoby. Jest to prawo do „słusznej płacy”, o której
10 I, | wywodzi się — kończy Papież — prawo do zabiegania o rzeczy potrzebne
11 I, | tu przypomnieć. Chodzi o prawo do swobodnego wypełniania
12 I, | zalążek zasady głoszącej prawo do wolności religijnej,
13 I, | której zostaje potwierdzone prawo do własności prywatnej.
14 II, | odzyskują niepodległość i prawo do swobodnego samostanowienia.
15 III, | usunąć z areny politycznej prawo i moralność. Nie ulega wątpliwości,
16 III, | końcu czasów. Roszcząc sobie prawo do formułowania tego sądu
17 III, | kulturalnym, ograniczając prawo Kościoła do przepowiadania
18 III, | przepowiadania Ewangelii i prawo ludzi słuchających tego
19 III, | pogłębieniem, mianowicie prawo do odkrycia i przyjęcia
20 IV, | socjalizmu jego czasów, że prawo do własności prywatnej ma
21 IV, | prawem absolutnym, ale jako prawo ludzkie ze swej natury jest
22 IV, | jest ograniczone.~Głosząc prawo do własności prywatnej,
23 IV, | sądy ludzkie wznosi się prawo i sąd Chrystusa” 66.~Następcy
24 IV, | z nich obowiązuje w niej prawo do wolności oraz obowiązek
25 IV, | też, że ludzie pracy mają prawo zabiegać o pełne poszanowanie
26 IV, | czoła zakłada równocześnie prawo do tego. Społeczeństwo,
27 V, | którym najwyższą władzę ma prawo, a nie samowola ludzi.~Koncepcji
28 V, | zatem mogą sobie rościć prawo do sprawowania władzy absolutnej.
29 V, | przede wszystkim wymienić prawo do życia, którego integralną
30 V, | integralną częścią jest prawo do wzrastania pod sercem
31 V, | matki od chwili poczęcia; prawo do życia w zjednoczonej
32 V, | sprzyjającym rozwojowi osobowości; prawo do rozwijania własnej inteligencji
33 V, | poszukiwaniu i poznawaniu prawdy; prawo do uczestniczenia w pracy
34 V, | siebie i swych bliskich; prawo do swobodnego założenia
35 V, | religijna, rozumiana jako prawo do życia w prawdzie własnej
36 V, | kryzysu.~Państwo ma również prawo interweniować wówczas, gdy
37 VI, | że do zabrania głosu mamy prawo (...). Milczenie byłoby
Dives in misericordia
Rozdzial, Numer
38 IV, | czego jeszcze może mieć prawo przy zachowaniu ścisłej
39 VI, | 10. Mamy prawo wierzyć, że nasze pokolenie
40 VII | odstępując od niego w życiu — ma prawo i obowiązek odwoływać się
41 VIII, | tym bardziej Kościół ma prawo i obowiązek odwoływać się
Dominum et vivificantem
Rozdzial, Numer
42 1, | On przyniesie narodom Prawo” (Iz 42, 1);~i stanie się „
43 2, | sumienia człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie nakłada,
44 3, | trynitarnej ekonomii zbawienia, ma prawo rozumieć siebie jako „sakrament
Ecclesia de Eucharistia
Rozdzial, Paragraf
45 III, 32 | jedynie jemu przysługuje prawo do sprawowania Eucharystii
Evangelium vitae
Rozdzial, Paragraf, Numer
46 Wprow, 1, | że każda ludzka istota ma prawo oczekiwać absolutnego poszanowania
47 I, 1, | musiało zostać ustanowione prawo Bożego miłosierdzia; gdyby
48 I, 2, | rzeczywistości zagrożone jest prawo konkretnego człowieka do
49 I, 2, | deklaruje wartość życia, samo prawo do życia jest w praktyce
50 I, 3, | podstawowych praw, jakim jest prawo do życia. ~Otóż to właśnie
51 I, 3, | pierwotne i niezbywalne prawo do życia staje się przedmiotem
52 I, 3, | panowania relatywizmu: „prawo” przestaje być prawem, ponieważ
53 I, 3, | tyrańskie, uzurpujące sobie prawo do dysponowania życiem słabszych
54 I, 3, (16) | sympozjum naukowego na temat „Prawo do życia a Europa” (18 grudnia
55 I, 4, | człowiek zaś rości sobie prawo do ich „posiadania” lub „
56 I, 4, | pokusy, aby przypisać sobie prawo do położenia mu kresu. ~
57 II, 10, | zapewnia ochronę życia: całe Prawo Pańskie służy jego ochronie,
58 II, 10, | czynienie dobra. ~Tak więc Prawo jako całość w pełni chroni
59 II, 10, | światło” (Iz 53, 10-11). ~Prawo wypełnia się w życiu i działalności
60 II, 10, | doprowadza do jego wypełnienia: Prawo i Prorocy mieszczą się w
61 II, 10, | por. Mt 7, 12). W Jezusie Prawo staje się ostatecznie „ewangelią”,
62 II, 10, | perspektyw. Jest to Nowe Prawo, „prawo Ducha, który daje
63 II, 10, | perspektyw. Jest to Nowe Prawo, „prawo Ducha, który daje życie
64 II, 10, | braci” (1 J 3, 14). Jest to prawo wolności, radości i szczęścia. ~ ~
65 III | III. Nie zabijaj~Święte prawo Boże~ ~
66 III, 2, | przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy” (por. Mt 22,
67 III, 2, | uprawnionej obrony, kiedy prawo do ochrony własnego życia
68 III, 3, | mentalność, obyczaj i nawet przez prawo jest wymownym znakiem niezwykle
69 III, 3, | gdy chodzi o podstawowe prawo do życia. Wobec tak groźnej
70 III, 3, | momentu swego istnienia ma prawo do bezwarunkowego szacunku,
71 III, 3, | wszystkim nienaruszalne prawo każdej niewinnej istoty
72 III, 3, | okoliczność, żaden cel, żadne prawo na świecie nigdy nie będą
73 III, 3, | biomedycznych i dopuszczanych przez prawo niektórych państw. Choć „
74 III, 3, | istot ludzkich, które mają prawo do takiego samego szacunku
75 III, 3, | naganna, ponieważ rości sobie prawo do mierzenia wartości ludzkiego
76 III, 4, | normą oraz uważa, że ma prawo domagać się również od społeczeństwa,
77 III, 5 | Boga niż ludzi” (Dz 5, 29): prawo cywilne a prawo moralne ~
78 III, 5 | 5, 29): prawo cywilne a prawo moralne ~
79 III, 5, | indziej znów uważa się, że prawo cywilne nie może żądać od
80 III, 5, | uważają za właściwy. Dlatego prawo powinno wyrażać zawsze opinię
81 III, 5, | skrajnych wypadkach — także prawo do przerywania ciąży i eutanazji.
82 III, 5, | pojedyncze osoby roszczą sobie prawo do całkowitej autonomii
83 III, 5, | autonomii, do jakiej ma prawo każdy inny obywatel. Z drugiej
84 III, 5, | prawa moralnego, które jako „prawo naturalne”, wpisane w serce
85 III, 5, | żadnej dziedzinie życia prawo cywilne nie może zastąpić
86 III, 5, | Tm 2, 2). Właśnie dlatego prawo cywilne musi zapewnić wszystkim
87 III, 5, | musi uznać i chronić każde prawo stanowione. Wśród nich pierwszym
88 III, 5, | podstawowym jest nienaruszalne prawo do życia każdej niewinnej
89 III, 5, | podstawowego prawa, jakim jest prawo do życia. Prawna tolerancja
90 III, 5, | dlatego, że społeczeństwo ma prawo i obowiązek bronić się przed
91 III, 5, | który pisze między innymi: „Prawo ludzkie jest prawem w takiej
92 III, 5, | Kiedy natomiast jakieś prawo jest sprzeczne z rozumem,
93 III, 5, | w innym miejscu: „Każde prawo ustanowione przez ludzi
94 III, 5, | wspólnego. Wynika stąd, że gdy prawo cywilne dopuszcza przerywanie
95 III, 5, | niesprawiedliwego, jakim jest prawo dopuszczające przerywanie
96 III, 5, | też wykorzystując fakt, że prawo cywilne je przewiduje i
97 III, 5, | także podstawowe ludzkie prawo. Gdyby tak nie było, człowiek
98 III, 5, | naruszona. Chodzi tu zatem o prawo podstawowe, które właśnie
99 III, 6, | głębie może osiągnąć to prawo wzajemności. Przez dar swego
100 III, 6, | 77. To nowe prawo ożywia i kształtuje także
101 III, 7, | wędrówce prowadzi nas i umacnia prawo miłości: źródłem i wzorem
102 III, 10, | ustawa łamiąca naturalne prawo niewinnego człowieka do
103 III, 12, | nieokreślony nowych narodzin. Prawo moralne zobowiązuje ich
104 III, 13, (136)| sympozjum naukowego na temat „Prawo do życia a Europa” (18 grudnia
Fides et ratio
Rozdzial, Paragraf, Numer
105 Wprow, 0, | prawodawstwo różnych krajów oraz prawo międzynarodowe określające
106 III, 1, | wolności. (...) Jeśli istnieje prawo do poszukiwania prawdy na
107 VI, 1, | stosowane są takie pojęcia, jak prawo moralne, sumienie, wolność,
108 VI, 1, | które wykraczają poza samo Prawo. Niemniej Ewangelia i pisma
Laborem exercens
Rozdzial, Numer
109 II, | wynikają, w szczególności prawo do sprawiedliwej płacy,
110 III, | dóbr całego stworzenia: prawo osobistego posiadania jako
111 III, | uniwersalne przeznaczenie dóbr i prawo powszechnego ich używania.
112 III, | pracy domaga się tego, ażeby prawo to było poddawane twórczej
113 IV, | rozumiana jako podstawowe prawo wszystkich ludzi i dająca
114 IV, | Wreszcie chodzi również o prawo do emerytury, zabezpieczenia
115 IV, | związku z tym mieć zapewnione prawo do strajków, bez osobistych
116 IV, | rolnictwo na wysokim poziomie, prawo do pracy może być naruszone,
117 IV, | pracy lub gdy odbiera mu się prawo do wolnego zrzeszania się,
118 IV, | współczesnego życia. Człowiek ma prawo do opuszczenia kraju swego
119 IV, | życia w innym kraju, ma też prawo powrotu do swego kraju.
120 IV, | poniekąd mniejsze do tego prawo niż własna ojczyzna. ~A
121 V, (16) | Św. Paweł uznaje prawo misjonarzy do utrzymania:
Redemptor hominis
Rozdzial, Paragraf
122 II, 4 | się wyrazić — szczególne prawo obywatelstwa w dziejach
123 III, 5 | i z jakąż słusznością — prawo wolności religijnej obok
124 III, 5 | którego tylko ateizm ma prawo obywatelstwa w życiu publicznym
125 III, 5 | mielibyśmy do tego szczególne prawo i obowiązek, to przede wszystkim
126 IV, 3 | ludzkiej duszy. Jest to prawo do najbardziej osobistego
127 IV, 3 | jak widać, równocześnie prawo samego Chrystusa do każdego
128 IV, 3 | z tych, których odkupił, prawo do spotkania się z każdym
Redemptoris Mater
Rozdzial, Paragraf, Numer
129 Wprow, 0, (2)| Abrahamowi, a także przez Prawo przekazane przez Mojżesza,
130 Wprow, 0, (2)| i przewyższa starożytne prawo. ~
131 I, 3, | lub nawet więcej: „ma prawo” — powiedzieć Synowi o potrzebach
Redemptoris missio
Rozdzial, Paragraf, Numer
132 I, 2, | odpowiada: „Osoba ludzka ma prawo do wolności religijnej (...).
133 I, 2, | stawiać, ponieważ „rzesze mają prawo do poznania bogactw tajemnicy
134 I, 5, | niejasny, i wszyscy mają prawo do poznania wartości tego
135 II, 2, | wzajemnie. Jezus podejmuje całe Prawo, ogniskując je na przykazaniu
136 III, 2, | wiążąca tradycja judaizmu i prawo obrzezania? Na pierwszym
137 IV, 5, | wszystkich ludów, a ma również prawo do tego, dane mu przez Boga
138 IV, 5, | mniejszości, lecz o niezbywalne prawo wszystkich i każdej osoby
139 IV, 6, | światowej i również one mają prawo do otrzymania zbawczego
140 V, 2, | którą wszystkie narody mają prawo poznać. Ta nauka powinna
141 V, 3, | pełni swe powołanie, ma prawo usłyszeć Dobrą Nowinę Boga,
142 VI, 5, | ale stanowi obowiązek i prawo oparte na godności wynikającej
143 VI, 5, | ogólny obowiązek i zarazem prawo współpracować — czy to indywidualnie,
144 VII, 7, | wolność, do jakiej macie prawo; pamiętajcie, że uczniowie
Sollicitudo rei socialis
Rozdzial, Numer
145 III, | człowieka — ograniczane jest prawo do inicjatywy gospodarczej,
146 III, | rzeczywiście potwierdzać prawo każdego ludu do własnej
147 III, | są szczególnie czułe na prawo do zachowywania swego cennego
148 IV, | Również ludy i narody mają prawo do własnego pełnego rozwoju,
149 IV, | progressio — uznano równe prawo każdego ludu do tego, by „
150 VI, | przeznaczone dla wszystkich78. Prawo do własności prywatnej jest
151 VI, | potrzeb oraz tego, że ma prawo i obowiązek szukania rozwiązań.
Ut unum sint
Rozdzial, Paragraf, Numer
152 II, 1, | sprawić, aby przeważyło „nowe Prawo” ducha miłości. Niestety,
153 III, 1, | Czyż nie takie jest zresztą prawo Ewangelii?~ ~
154 III, 7, | przedstawiana jako podstawowe prawo miłości, stanowi raczej
Veritatis splendor
Rozdzial, Paragraf, Numer
155 I, 4, | cel, wpisując w jego serce prawo (por. Rz 2, 15) - „prawo
156 I, 4, | prawo (por. Rz 2, 15) - „prawo naturalne”. Nie jest ono „
157 I, 4, | unikać. To światło i to prawo Bóg podarował nam w akcie
158 I, 4, | Nowego Przymierza, w którym prawo zostanie na nowo i ostatecznie
159 I, 4, | Jr 31, 31-34), zastępując prawo grzechu, które to serce
160 I, 4, | których „opiera się całe Prawo i Prorocy” (Mt 22, 40),
161 I, 4, | sądźcie, że przyszedłem znieść Prawo albo Proroków. Nie przyszedłem
162 I, 4, | On nie po to, by znieść Prawo, ale by je wypełnić. Podobnie
163 I, 4, | prawdziwego Prawa. A zatem Prawo Mojżeszowe jest odbiciem
164 I, 5, | Wolność człowieka i Boże prawo nie są ze sobą sprzeczne,
165 I, 5, | miłuje bliźniego, wypełnił Prawo. Albowiem przykazania: nie
166 I, 5, | członkach moich spostrzegam prawo inne, które toczy walkę
167 I, 5, | według ciała”, odczuwa prawo Boże jako ciężar, więcej -
168 I, 5, | minimum wymaganego przez prawo, ale by żyć jego „pełnią”.
169 I, 7, | 3-10) Jezus interpretuje Prawo Mojżeszowe dotyczące małżeństwa
170 I, 7, | pierwotnej i miarodajnej niż Prawo Mojżeszowe: do pierwszego
171 I, 7, | 23. „Prawo Ducha, który daje życie
172 I, 7, | sprawiedliwość”, której Prawo wymaga, ale której nie może
173 I, 7, | dialektykę prawa i łaski: „Prawo bowiem zostało dane, aby
174 I, 7, | została dana, aby zachowywać prawo” 30. ~Miłości i życia zgodnego
175 I, 7, | człowieka: „Podczas gdy Prawo zostało nadane przez Mojżesza,
176 I, 7, | św. Tomasz pisze, że Nowe Prawo to łaska Ducha Świętego
177 I, 7, | dojrzewają jej owoce. Nowe Prawo nie ogranicza się bowiem
178 I, 7, | Chryzostom powiedział, że Nowe Prawo zostało ogłoszone właśnie
179 II, 2, | obowiązku” 53. Zwłaszcza prawo do wolności religijnej oraz
180 II, 2, | doskonałości” 57. Jeśli istnieje prawo do poszukiwania prawdy na
181 II, 2, | J 8, 32). ~I.~Wolność a prawo~ ~
182 II, 3, | bowiem powołana, aby przyjąć prawo moralne, które Bóg daje
183 II, 3, | nakazuje w przykazaniach. ~Prawo Boże nie umniejsza zatem,
184 II, 3, | jednostkom lub grupom społecznym prawo decydowania o tym, co jest
185 II, 3, | Wolność zatem rościłaby sobie prawo do takiej autonomii moralnej,
186 II, 3, | ludzkiej”, to znaczy wyrażać prawo, które człowiek autonomicznie
187 II, 3, | Kościoła — iż naturalne prawo moralne ma Boga za twórcę
188 II, 4, | ludzka społeczność mają prawo do słusznej autonomii, której
189 II, 4, | podmiotu swoich czynów. Prawo moralne pochodzi od Boga
190 II, 4, | Jak bowiem widzieliśmy, prawo naturalne „nie jest niczym
191 II, 4, | unikać. To światło, czyli to prawo Bóg podarował nam w akcie
192 II, 4, | posiada w samym sobie własne prawo, otrzymane od Stwórcy. Niemniej
193 II, 4, | 16). Wolność człowieka i prawo Boże spotykają się i są
194 II, 5, | zrozumieć, z jakiego powodu prawo to jest nazywane naturalnym:
195 II, 5, | dlatego, że rozum, który to prawo ogłasza, należy do ludzkiej
196 II, 5, | ludzkiego życia jest samo prawo Boże, wieczne, obiektywne
197 II, 5, | przyrodzonemu światłu odwieczne prawo Boże, jest w stanie wskazać
198 II, 5, | odwiecznego prawa Bożego jawi się prawo naturalne: „W porównaniu
199 II, 5, | podkreślał, że ludzki rozum i prawo są w istotny sposób podporządkowane
200 II, 5, | Prawu. Stwierdziwszy, że „prawo naturalne zostało wypisane
201 II, 5, | konkluduje Leon XIII — że prawo naturalne jest samym prawem
202 II, 5, | i wypełniać w życiu Boże prawo jako szczególny dar i znak
203 II, 5, | sprawiedliwe, jak całe to Prawo, które ja wam dziś daję?” (
204 II, 5, | naród wybrany miał otaczać prawo Boże, a jednocześnie zachętę,
205 II, 5, | dniem i nocą” (Ps 1, 1-2); „Prawo Pana doskonałe — krzepi
206 II, 5, | Przyjmuje ponadto w darze nowe Prawo, które stanowi „wypełnienie”
207 II, 5, | i w Jego Duchu: jest to prawo „wewnętrzne” (por. Jr 31,
208 II, 5, | tablicach serc” (2 Kor 3, 3); prawo doskonałości i wolności (
209 II, 5, | wolności (por. 2 Kor 3, 17); „prawo Ducha, które daje życie
210 II, 5, | prawie tak pisze św. Tomasz: „Prawo to może oznaczać — po pierwsze —
211 II, 5, | jest wówczas następujący: Prawo Ducha — czyli prawo, które
212 II, 5, | następujący: Prawo Ducha — czyli prawo, które jest Duchem. (…)
213 II, 5, | działania. (…) Po wtóre, prawo Ducha może oznaczać dzieło
214 II, 5, | teologiczno-moralnej odróżnia się zwykle prawo Boże pozytywne, czyli objawione,
215 II, 5, | zaś w ekonomii zbawienia prawo „stare” od „nowego”, nie
216 II, 6, | do swego celu. „Naturalne prawo moralne wyraża i wskazuje
217 II, 6, | prawdziwego Boga. ~Tak rozumiane prawo naturalne nie pozostawia
218 II, 7, | stąd wywodzi się wszelkie prawo sprawiedliwe i stąd przenosi
219 II, 7, | moralnego. Ponieważ jednak prawo naturalne wyraża godność
220 II, 8, | Watykański II — człowiek odkrywa prawo, którego sam sobie nie nakłada,
221 II, 8, | sercu wypisane przez Boga prawo, wobec którego posłuszeństwo
222 II, 8, | sumieniem czynów, które prawo moralne uznaje za wewnętrznie
223 II, 9, | za naturą, czynią to, co Prawo nakazuje, chociaż Prawa
224 II, 9, | każdego człowieka. Podczas gdy prawo naturalne zawiera obiektywne
225 II, 9, | przypadku, dzięki czemu prawo staje się dla człowieka
226 II, 9, | 60. Podobnie jak samo prawo naturalne i każda wiedza
227 II, 9, | wyrażać. Prawdę tę wskazuje „prawo Boże”, uniwersalna i obiektywna
228 II, 11, | i zła, oznaczonych przez prawo naturalne jako dobro, którego
229 II, 11, | obraża Boga, który nadał mu prawo i tym samym staje się winnym
230 II, 12, | świadomie odrzuca Boga, Jego prawo, ofiarowane człowiekowi
231 II, 13, | ustanowione jest, jako odwieczne prawo, przez Mądrość Bożą, która
232 II, 13, | do jej celu. To odwieczne prawo jest poznawane zarówno poprzez
233 II, 13, | człowieka (i dlatego stanowi „prawo naturalne”), jak i — w sposób
234 II, 13, | Objawienie Boże (i stąd nazwa „prawo Boże”). Działanie jest moralnie
235 II, 13, | moralny, ustanowiony przez prawo naturalne, jest zasadniczo
236 II, 14, | tylko wypadków, w których prawo było niepewne, i dlatego
237 II, 15, | Tomasza zawarte jest całe prawo naturalne130. ~
238 II, 15, | i miłości: dzięki Niemu prawo zostaje zapisane w naszym
239 II, 15, | osobowej wolności: „doskonałe Prawo, Prawo wolności” (Jk 1,
240 II, 15, | wolności: „doskonałe Prawo, Prawo wolności” (Jk 1, 25). ~
241 III, 1, | mądrość Boga, który poprzez prawo moralne kieruje człowiekiem.
242 III, 1, | zważa się już na to, że prawo Boże zawsze pozostaje jedynym
243 III, 3, | nie należy czynić tego, co prawo Boże uznaje za złe, aby
244 III, 3, | wszystkich, którzy łamią prawo (por. Mdr 2, 12), przypominając
245 III, 6, | najpoważniejszych trudności, święte prawo Boże. Jak powiada św. Andrzej
246 III, 6, | św. Andrzej z Krety, samo prawo „zostało ożywione przez
247 III, 6, | płodną całość. I łaska, i prawo zachowały swoje cechy bez
248 III, 6, | Jednakże Bóg sprawił, że prawo, które przedtem było uciążliwym
249 III, 8, | zdołają poznać i zachować prawo Boże, jak również przed
250 III, 8, | by zawsze szanowane było prawo wiernych do poznania nieskażonej
251 III, 8, | służby zdrowia, Biskupi mają prawo je powoływać, uznawać oraz
|