1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3500 | 3501-3934
(...) Fides et ratio
Rozdzial, Paragraf, Numer
1501 I, 2, | homine habitat veritas»21. ~Z tych rozważań wyłania się
1502 II, 1, | niewierzącym możnoki «czerpania z głębokiej wody» poznania (
1503 II, 1, | wiara nie została wyłączona z tego procesu. Wiara wkracza
1504 II, 1, | Opatrzności. Znamienne są tu słowa z Księgi Przysłów: «Serce
1505 II, 1, | do końca, jeszcze jestem z Tobą» (139 [138], 17-18).
1506 II, 1, | tego rodzaju głupota niesie z sobą zagrożenie dla życia.
1507 II, 1, | Ps 14 [13], 1), ujawnia z całkowitą jasnością, jak
1508 II, 1, | przyrodnicze miały wiele wspólnego z wiedzą filozoficzną. Stwierdziwszy
1509 II, 1, | dotrzeć do Stwó (7, «Bo z wielkości i piękna stworzeń
1510 II, 1, | dotrzeć w sposób zgodny z jego własnymi zasadami do
1511 II, 2, | pewnej nieodzownej więzi z wiarą i z treścią Objawienia.
1512 II, 2, | nieodzownej więzi z wiarą i z treścią Objawienia. Tutaj
1513 II, 2, | byt w relacji»: w relacji z sobą, z narodem, ze światem
1514 II, 2, | relacji»: w relacji z sobą, z narodem, ze światem i z
1515 II, 2, | z narodem, ze światem i z Bogiem. To otwarcie się
1516 II, 2, | także trudu zmagania się z ograniczeniami rozumu. Dostrzegamy
1517 II, 2, | dążenia ku prawdzie czerpie z przeświadczenia, że Bóg
1518 II, 2, | też dotrzeć do przyczyny, z której bierze początek wszelka
1519 II, 2, | zatem wnikliwego rozeznania. Z Nowego Testamentu, a zwłaszcza
1520 II, 2, | Testamentu, a zwłaszcza z Listów Pawłowych wyłania
1521 II, 2, | Dylemat ten zostaje ukazany z całą ostrością na początku
1522 II, 2, | 1 Kor 1, 20) zapytuje z naciskiem Apostoł. Aby mogło
1523 II, 2, | dążeniu do prawdy, natomiast z pomocą wiary może otworzyć
1524 III, 1, | bóstwa. Zwłaszcza jeden z ołtarzy przykuł uwagę Pawła,
1525 III, 1, | niezwłocznie skorzystał z tej inspiracji, aby znaleźć
1526 III, 1, | drugiej, znalazłem też ołtarz z napisem: Nieznanemu Bogu.
1527 III, 1, | swej mowy stwierdza: «On z jednego [człowieka] wyprowadził
1528 III, 1, | On niedaleko od każdego z nas» (17, 26-27). ~Apostoł
1529 III, 1, | za Nim. Przypomina o tym z mocą także liturgia Wielkiego
1530 III, 1, | zadowalając się informacjami z drugiej ręki. Człowiek to
1531 III, 1, | także zdaje sobie sprawę z tego, że wie, i dlatego
1532 III, 1, | podejmowali ten problem, a wraz z nim zagadnienie sensu życia
1533 III, 1, | autorytetowi mistrza. W każdej z tych form żywe pozostaje
1534 III, 2, | gdy tylko dostrzeże ją z oddali, gdyż lęka się jej
1535 III, 2, | życiu, by dostrzec, że każdy z nas zadaje sobie nieustannie
1536 III, 2, | dzień po dniu nadchodzą z wszystkich części świata
1537 III, 2, | dostrzec znamienne napięcie: z jednej strony wydaje się,
1538 III, 2, | dowody na jej potwierdzenie; z drugiej zaś wiara w porównaniu
1539 III, 2, | wymiar, wiąże się bowiem z relacją międzyosobową i
1540 III, 2, | innym ludziom, nawiązania z nimi trwalszej i ściślejszej
1541 III, 2, | tego, kim jest i co ujawnia z własnego wnętrza. Człowiek
1542 III, 2, | także przez żywą relację z drugim człowiekiem, która
1543 III, 2, | która wyraża się przez dar z siebie i przez wierność.
1544 III, 2, | Wie, że dzięki spotkaniu z Jezusem Chrystusem znalazł
1545 III, 2, | własnego życia innej osobie to z pewnością jeden z aktów
1546 III, 2, | osobie to z pewnością jeden z aktów antropologicznie najbardziej
1547 III, 2, | spekulatywnym, jest niezgodny z nauczaniem starożytnych
1548 III, 2, | których przyjaźń to jedna z relacji najbardziej sprzyjających
1549 III, 2, | refleksji filozoficznej. ~Z tego, co dotąd powiedziałem,
1550 III, 2, (28) | rozumnej natury. Wypływa ona z głębokiego dążenia człowieka
1551 III, 2, | Chrystusie, nie jest sprzeczna z prawdami, do jakich można
1552 III, 2, | porządku rzeczy, na którym z ufnością opierają się ludzie
1553 III, 2, (29) | nie mogą nigdy pozostawać z sobą w sprzeczności. 'Pismo
1554 III, 2, (29) | tylko prowadzi się je (...) z poszanowaniem norm moralnych,
1555 IV, 1, | początku musiało się zmierzyć z różnymi współczesnymi sobie
1556 IV, 1, | przeprowadził w Atenach z «niektórymi z filozofów
1557 IV, 1, | w Atenach z «niektórymi z filozofów epikurejskich
1558 IV, 1, | wywodzących się głównie z myśli stoickiej. Nie był
1559 IV, 1, | myśli stoickiej. Nie był to z pewnością przypadek. Pierwsi
1560 IV, 1, | transcendencję. ~Jednym z głównych dążeń filozofów
1561 IV, 1, | ludzkich wyobrażeń o Bogu z form mitologicznych. Jak
1562 IV, 1, | łatwo można było pomylić z pewną formą wiedzy tajemnej,
1563 IV, 1, | spotkania chrześcijaństwa z filozofią nie doszło zatem
1564 IV, 1, | w bezpośrednim spotkaniu z drugim człowiekiem, tak
1565 IV, 1, | początkowego braku zainteresowania z ich strony trzeba szukać
1566 IV, 1, | rzeczywistości dzięki spotkaniu z Ewangelią uzyskiwali oni
1567 IV, 1, | uświadomimy sobie, że jedną z nowości przyniesionych przez
1568 IV, 1, | zbawczą, można iść każdą z tych dróg pod warunkiem,
1569 IV, 1, | konstruktywnego dialogu z myślą filozoficzną, nacechowanego
1570 IV, 1, | napotkać, znamienna jest z pewnością postać Orygenesa.
1571 IV, 1, | Bogu była jeszcze związana z kulturą grecką, z której
1572 IV, 1, | związana z kulturą grecką, z której się wywodziła. W
1573 IV, 1, | zachodniego zetknął się z wieloma szkołami filozoficznymi,
1574 IV, 1, | które przez swój związek z doświadczeniem zwiastowały
1575 IV, 1, | oni treść swego nauczania z systemami, do których się
1576 IV, 1, | świadectwem krytycznej postawy, z jaką chrześcijańscy myśliciele
1577 IV, 1, | jaki sposób rozum uwolniony z zewnętrznych więzów może
1578 IV, 1, | niego bogactwa zaczerpnięte z Objawienia. To spotkanie
1579 IV, 1, | na płaszczyźnie kultur, z których jedna mogła pozostawać
1580 IV, 1, | Wcielonego Słowa. W kontakcie z filozofiami Ojcowie nie
1581 IV, 1, | powinien być zadowolony z tego, jeśli zdoła w drodze
1582 IV, 1, | drodze rozumowania rozpoznać z całkowitą pewnością tę rzeczywistość,
1583 IV, 2 | nowość myśli św. Tomasza z Akwinu ~
1584 IV, 2, (44) | Por. Św. Tomasz z Akwinu, Summa contra Gentiles,
1585 IV, 2, | Doktor Anielski podkreślał z mocą nadprzyrodzony charakter
1586 IV, 2, | i świadomego wyboru46. ~Z tego właśnie powodu Kościół
1587 IV, 2, | Poprzednik, sługa Boży Paweł VI, z okazji siedemsetlecia śmierci
1588 IV, 2, | świecką filozofią, ale też jej z góry nie odrzuca. Dlatego
1589 IV, 2, | pogodzenie świeckości świata z radykalizmem Ewangelii,
1590 IV, 2, | w jej ścisłym powiązaniu z wiarą i z poznaniem spraw
1591 IV, 2, | ścisłym powiązaniu z wiarą i z poznaniem spraw Bożych.
1592 IV, 2, | tamta natomiast zstępuje z góry, jak powiada św. Jakub.
1593 IV, 2, | dlatego że nie traciła nigdy z oczu prawdy uniwersalnej,
1594 IV, 3, | bardziej bezpośredni kontakt z innymi formami badań i wiedzy
1595 IV, 3, | stosunku do treści wiary. Jedną z konsekwencji tego rozdziału
1596 IV, 3, | nawet na pozycje jawnie z nim sprzeczne. W ubiegłym
1597 IV, 3, | zerwała wszelkie powiązania z chrześcijańską wizją świata,
1598 IV, 3, | ważniejsze zrezygnowała też z wszelkich odniesień do wizji
1599 IV, 3, | ludzie nauki, rezygnując z jakichkolwiek odniesień
1600 IV, 3, | życia. Co więcej, część z nich, świadoma możliwości
1601 IV, 3, | 47. Z drugiej strony nie należy
1602 IV, 3, | się stopniowo tylko jedną z wielu dziedzin ludzkiego
1603 IV, 3, | filozofowie, rezygnując z poszukiwania prawdy dla
1604 IV, 3, | W konsekwencji stracili z oczu prawdziwą godność rozumu,
1605 IV, 3, | rozum nie ma do czynienia z dojrzałą wiarą, brakuje
1606 IV, 3, | je do działania zgodnego z ich naturą i respektującego
1607 V, 1, | wówczas gdy nawiązuje relacje z teologią musi posługiwać
1608 V, 1, | świetle rozumu, zgodnie z własnymi zasadami i specyficzną
1609 V, 1, | nowożytna, nierzadko schodzi z właściwej drogi i popełnia
1610 V, 1, | byłyby nie do pogodzenia z prawdą objawioną, a tym
1611 V, 1, | należy stawiać filozofii z punktu widzenia wiary. Ponadto,
1612 V, 1, | którymi kierują się te szkoły, z wymogami stawianymi przez
1613 V, 1, | filozoficznym może być niezgodne z wiarą, którą wyznaje. W
1614 V, 1, | świata oraz relacji człowieka z Bogiem. ~Ponadto, kiedy
1615 V, 1, | niezbywalnych zdolności rozumu, wraz z jego ograniczeniami konstytutywnymi
1616 V, 1, | jest w nich cenne i owocne z punktu widzenia wiary, od
1617 V, 1, | łacińskiego awerroizmu, niezgodnym z wiarą chrześcijańską58. ~
1618 V, 1, | zobowiązane było czuwać, aby z kolei te filozofie nie przybrały
1619 V, 1, | przeciwnych kierunkach, dotyczyła z jednej strony fideizmu59
1620 V, 1, | przyrodzonych zdolności rozumu, a z drugiej racjonalizmu61 i
1621 V, 1, | i wiara. Sobór wychodził z fundamentalnego założenia,
1622 V, 1, | pierwszeństwo wobec tych ostatnich; z drugiej strony należało
1623 V, 1, | ateistycznego komunizmu67. ~Z kolei papież Pius XII wypowiedział
1624 V, 1, | lub bardziej schodzących z właściwej drogi. Przeciwnie,
1625 V, 1, | uwagę na zagrożenia związane z bezkrytycznym przyjęciem
1626 V, 1, | metodologii wywodzących się z marksizmu71. ~Tak więc w
1627 V, 1, | dostrzegamy, że problemy z przeszłości powracają, ale
1628 V, 1, | już do czynienia wyłącznie z kwestiami, które interesują
1629 V, 1, | określone środowiska, ale z poglądami rozpowszechnionymi
1630 V, 1, | się słowo Boże wyłącznie z Pismem Świętym, a w ten
1631 V, 1, (72) | potępił ten błąd, stwierdzając z jednej strony, że "odnośnie
1632 V, 1, (72) | pod natchnieniem Bożym i z pomocą łaski uznajemy za
1633 V, 1, (72) | 3008, i kan. 3, 2: DS 3032. Z drugiej strony Sobór stwierdzał,
1634 V, 1, | pozwoliłaby im odkryć wraz z całym Kościołem pełny sens
1635 V, 1, | skutkami takiego zerwania z tradycją filozoficzną oraz
1636 V, 1, | biorąc mamy dziś do czynienia z powszechną nieufnością wobec
1637 V, 1, | tęsknoty za prawdą ostateczną, z pasją jej poszukiwać i śmiało
1638 V, 2, | swej aktualności, zarówno z punktu widzenia praktycznego,
1639 V, 2, | uprawiana w sposób zgodny z wymogami wiary. Św. Tomasz
1640 V, 2, | scholastycznych zostały podjęte z nowym rozmachem. Ożywiły
1641 V, 2, | trwałej wartości. Niektórzy z nich wypracowali niezwykle
1642 V, 2, | pogodzenia wymogów wiary z zasadami metodologii fenomenologicznej.
1643 V, 2, | fenomenologicznej. Tak więc wychodząc z różnych założeń, tworzono
1644 V, 2, | sens filozoficzny mają też z pewnością słowa wyrażające
1645 V, 2, | hominis i które stanowią jeden z niezmiennych punktów odniesienia
1646 V, 2, | będą musieli się zmagać z problemami współczesnego
1647 V, 2, | zawsze były realizowane z pożądaną gorliwością. W
1648 V, 2, | filozofii, gdy rezygnuje z refleksji metafizycznej
1649 V, 2, | 63. Z powodów wyżej przedstawionych
1650 V, 2, | więź łącząca pracę teologa z filozoficznym poszukiwaniem
1651 V, 2, | która nie jest sprzeczna z wiarą. Moje zadanie polega
1652 V, 2, | teologia winna nawiązać z różnymi systemami i poglądami
1653 VI, 1, | ziemi, człowiek zaś jest z natury filozofem. Teologia,
1654 VI, 1, | się zatem obyć bez relacji z systemami filozoficznymi
1655 VI, 1, | fidei. W świetle pierwszej z nich teologia przyswaja
1656 VI, 1, | struktury myślowe zapożyczone z określonej tradycji filozoficznej.
1657 VI, 1, | logiczne i pojęciowe twierdzeń, z których składa się nauczanie
1658 VI, 1, | powiedzieć o różnych kwestiach z dziedziny teologii moralnej,
1659 VI, 1, (89) | Św. Tomasz z Akwinu, Summa Theologiae,
1660 VI, 1, | budzą powszechny podziw. Z kolei pod wpływem zwiększonej
1661 VI, 1, | Inni natomiast, wychodząc z błędnej koncepcji pluralizmu
1662 VI, 1, | zarówno w różnych koncepcjach ż— zarówno w różnych koncepcjach «
1663 VI, 1, (93) | Św. Tomasz z Akwinu, De Caelo, 1, 22. ~
1664 VI, 1, | 70. Temat relacji z kulturami zasługuje zresztą
1665 VI, 1, | zasługuje zresztą na osobne choć z konieczności nie wyczerpujące
1666 VI, 1, | spotkania i konfrontacji z kulturami stało się udziałem
1667 VI, 1, | głoszonego orędzia i zetknąć się z przeszkodami, jakie wynikały
1668 VI, 1, | przeszkodami, jakie wynikały z różnic kulturowych. Fragment
1669 VI, 1, | różnic kulturowych. Fragment z listu św. Pawła do chrześcijan
1670 VI, 1, | wszystkim jako dziedzictwo, z którego każdy może swobodnie
1671 VI, 1, | Wszyscy ludzie, wywodzący się z różnych krajów i tradycji,
1672 VI, 1, | prawda: ze spotkania wiary z różnymi kulturami zrodziła
1673 VI, 1, | Pozostając w ścisłym związku z ludźmi i z ich historią,
1674 VI, 1, | ścisłym związku z ludźmi i z ich historią, kultury podlegają
1675 VI, 1, | Kultury czerpią pokarm z przekazywania wartości,
1676 VI, 1, | otaczającego ich środowiska. Z kolei sam sposób przeżywania
1677 VI, 1, | wiary stanowi również jeden z czynników, które stopniowo
1678 VI, 1, | Jakżeż więc każdy z nas słyszy swój własny język
1679 VI, 1, | blisko Cyreny, i przybysze z Rzymu, Żydzi oraz prozelici,
1680 VI, 1, | kulturze, to znaczy w spotkaniu z nią nie chce pozbawiać jej
1681 VI, 1, | jej obcych, niezgodnych z nią form. Przeciwnie, orędzie
1682 VI, 1, | prawdy, aby mogły zaczerpnąć z niej inspirację ni prawdy.
1683 VI, 1, | odrzucić wszelkie kontakty z innymi szkołami myślenia.
1684 VI, 1, | wśród nich zajmują Indie. Z wielką duchową energią myśl
1685 VI, 1, | które wyzwalając człowieka z ograniczeń czasu i przestrzeni
1686 VI, 1, | Indiach, jest wydobycie z tego bogatego dziedzictwa
1687 VI, 1, | dziedzictwa elementów zgodnych z ich wiarą, aby mogły one
1688 VI, 1, | określonymi kryteriami. Pierwsze z nich to kryterium uniwersalizmu
1689 VI, 1, | Kryterium drugie, wynikające z pierwszego, jest następujące:
1690 VI, 1, | styka się po raz pierwszy z wielkimi kulturami, nie
1691 VI, 1, | dzięki dzisiejszym kontaktom z kulturami wschodnimi, i
1692 VI, 1, | kulturami wschodnimi, i z tego dziedzictwa zaczerpnie
1693 VI, 1, | aby nawiązać owocny dialog z kulturami, jakie ludzkość
1694 VI, 1, | oryginalności myśli hinduskiej z poglądem, że dana tradycja
1695 VI, 1, | 73. Jak wynika z tych rozważań, pożądaną
1696 VI, 1, | przez kolejne pokolenia. Z drugiej strony, skoro słowo
1697 VI, 1, | zrozumienia go przyczynia się z pewnością ludzkie poszukiwanie
1698 VI, 1, | filozoficzna, prowadzona zgodnie z właściwymi jej zasadami.
1699 VI, 1, | przynajmniej imiona św. Grzegorza z Nazjanzu i św. Augustyna,
1700 VI, 1, | Bonawentury i św. Tomasza z Akwinu. Przejawem owocnej
1701 VI, 1, | zyskała dzięki konfrontacji z prawdami wiary. Jedno jest
1702 VI, 1, | jest pewne: zapoznanie się z drogą duchowego rozwoju
1703 VI, 2, | refleksji filozoficznej z punktu widzenia jej odniesień
1704 VI, 2, | chrześcijańskiej. Pierwsza z nich to filozofia całkowicie
1705 VI, 2, | bogactwa prawdy płynącego z Bożego Objawienia oznacza
1706 VI, 2, | powstałą w żywotnym związku z wiarą. Nie określa zatem
1707 VI, 2, | 77. Z innym ważnym typem refleksji
1708 VI, 2, | filozofii, aby prowadzić z nią dialog w celu sprawdzenia,
1709 VI, 2, | filozof odrzucił wszelką więź z teologią, poczułby się zobowiązany
1710 VI, 2, | podporządkowana jest wraz z teologią autorytetowi Magisterium
1711 VI, 2, | respektować, gdy nawiązuje relację z teologią. ~
1712 VI, 2, | świetle, które promieniuje z samej Istoty dającej byt,
1713 VI, 2, | autentyczności, jeżeli idzie w parze z refleksją i nie rezygnuje
1714 VI, 2, | refleksją i nie rezygnuje z niej. Potwierdzenie tego
1715 VII, 1, | niedoskonałości związanej z materią, ale że jest ono
1716 VII, 1, | ludzka oraz autonomia każdej z nich, a zarazem ujawnia
1717 VII, 1, | Można zauważyć, że jednym z najbardziej znamiennych
1718 VII, 1, | o charakterze naukowym, z których można patrzeć na
1719 VII, 1, | rzeczywistości do czynienia z coraz powszechniejszym zjawiskiem
1720 VII, 1, | ludzkości każe jej na nowo i z całą ostrością uświadomić
1721 VII, 1, | samych zjawisk, lecz może z prawdziwą pewnością ująć
1722 VII, 1, (99) | na przykład Św. Tomasz z Akwinu, Summa Theologiae,
1723 VII, 1, | 83. Z dwóch powyższych wymogów
1724 VII, 1, | którym dokonuje się spotkanie z bytem, a tym samym z refleksją
1725 VII, 1, | spotkanie z bytem, a tym samym z refleksją metafizyczną. ~
1726 VII, 1, | intellectus fidei nie mógłby z jej pomocą poprawnie wyrazić
1727 VII, 1, | poznania. Jest to jedno z zadań, jakie myśl chrześcijańska
1728 VII, 1, | Wycinkowość wiedzy wiąże się z częściową wizją prawdy i
1729 VII, 1, | który będzie umiał czerpać z tej tradycji i znajdować
1730 VII, 1, | znajdować w niej inspirację, z pewnością okaże się wierny
1731 VII, 1, | przyszłość. Zasada więzi z tradycją w jeszcze większym
1732 VII, 1, | dla filozofii. ~Pierwszy z tych nurtów określany jest
1733 VII, 1, | izolowanymi ideami zaczerpniętymi z różnych filozofii, nie bacząc
1734 VII, 1, | jedynie zbiorem zabytków, z którego może czerpać przykłady
1735 VII, 1, | w pewien sposób związana z określoną epoką i kulturą,
1736 VII, 1, | formułami zaczerpniętymi z żargonu filozoficznego,
1737 VII, 1, | mylnie utożsamia aktualność z prawdą i dlatego nie jest
1738 VII, 1, | teologiczne, jak i wiedzę z dziedziny etyki i estetyki.
1739 VII, 1, | ujęciu nauka, korzystając z postępu techniki, przygotowuje
1740 VII, 1, | refleksji przez usunięcie z jej zasięgu owych fundamentalnych
1741 VII, 1, | Uporawszy się w ten sposób z krytyką opartą na wartościowaniu
1742 VII, 1, | omówione do tej pory prowadzą z kolei do koncepcji ogólniejszej,
1743 VII, 1, | pozostaje w sprzeczności z wymogami i z treścią słowa
1744 VII, 1, | sprzeczności z wymogami i z treścią słowa Bożego, ale
1745 VII, 1, | nieuchronnie do utraty kontaktu z obiektywną prawdą, a w konsekwencji
1746 VII, 1, | prawdą, a w konsekwencji z fundamentem, na którym opiera
1747 VII, 1, | się możliwość wymazania z oblicza człowieka tych cech,
1748 VII, 1, | ujęcie zagadnienia wolności. Z drugiej strony, szeroka
1749 VII, 1, | zasługują na uwagę. Niektóre z nich głoszą bowiem, że epoka
1750 VII, 1, | wolności; w konsekwencji jednym z największych zagrożeń jest
1751 VII, 2, | spełnienia dwojaką misję. Z jednej strony musi bowiem
1752 VII, 2, | obrady Soboru: «Zgodnie z gorącym pragnieniem wszystkich,
1753 VII, 2, | wymogom naszych czasów»107. ~Z drugiej strony teologia
1754 VII, 2, | dziś ten postulat jedności z punktu widzenia aktualnych
1755 VII, 2, (109) | całej prawdy' w związku z tym, czego Apostołowie '
1756 VII, 2, (109) | przede wszystkim nieodzowne z uwagi na wyniszczenie Chrystusa
1757 VII, 2, (109) | nieodzowne nie tylko w związku z samym scandalum Crucis,
1758 VII, 2, | wszystkim tekstów biblijnych, a z kolei tych, w których wyraża
1759 VII, 2, | Tradycja Kościoła. W związku z tym wyłaniają się dziś pewne
1760 VII, 2, | naszego poziomu, zgodnie z logiką Wcielenia110. Jest
1761 VII, 2, | biblijnych, zwłaszcza Ewangelii, z pewnością nie polega wyłącznie
1762 VII, 2, | prawdziwość nie wynika jedynie z ich historyczności, ale
1763 VII, 2, | pilna potrzeba, aby także z punktu widzenia filozofii
1764 VII, 2, | uniwersalny charakter prawdy z faktem, że ujmujące ją formuły
1765 VII, 2, (112) | Kościół nie może być związany z jakimkolwiek krótkotrwałym
1766 VII, 2, (112) | poznać i zrozumieć dogmaty, z pewnością nie opierają się
1767 VII, 2, (112) | zatem dziwnego, że niektóre z tych pojęć nie tylko zostały
1768 VII, 2, | ale jest rozwiązywalny. Z drugiej strony, mimo realistycznego
1769 VII, 2, | zatem pożądane, aby jednym z jej szczególnie ważnych
1770 VII, 2, | Dogmatyczny pragmatyzm z początków obecnego stulecia,
1771 VII, 2, | modelu społeczeństw cywilnych z trudnością zdołałyby uniknąć
1772 VII, 2, | nowo problem bytu zgodnie z wymogami i z dorobkiem całej
1773 VII, 2, | bytu zgodnie z wymogami i z dorobkiem całej tradycji
1774 VII, 2, | Czerpie swą moc i trwałość z faktu, że punktem wyjścia
1775 VII, 2, | teologii, która bierze początek z Objawienia jako nowego źródła
1776 VII, 2, | świecie związanych jest z «kryzysem wokół zagadnienia
1777 VII, 2, | dobra i zła oraz zgodnego z tym działania. Wizja ta
1778 VII, 2, | działania. Wizja ta łączy się z etyką indywidualistyczną,
1779 VII, 2, | sposób oczywisty związana z chrześcijańską świętością
1780 VII, 2, | chrześcijańską świętością oraz z praktyką cnót ludzkich i
1781 VII, 2, | związek filozofii nie tylko z teologią, lecz także z katechezą:
1782 VII, 2, | tylko z teologią, lecz także z katechezą: ta ostatnia ma
1783 VII, 2, | Kościoła118, ukazując jej więź z życiem wierzących119. W
1784 Zak, 0, | podkreślenie wartości filozofii z punktu widzenia rozumienia
1785 Zak, 0, | się ze spotkania filozofii z teologią i z wzajemnej wymiany
1786 Zak, 0, | spotkania filozofii z teologią i z wzajemnej wymiany ich dorobku.
1787 Zak, 0, | istnieć jako nauka wiary, z pewnością nakłoniła rozum,
1788 Zak, 0, | teologię właściwej relacji z filozofią że również filozofia
1789 Zak, 0, | myśli odbudować swą więź z teologią. Znajdzie w niej
1790 Zak, 0, | oraz tradycja Ludu Bożego z całym jego bogactwem i wielorakością
1791 Zak, 0, (123) | w szczególnej łączności z tym posłannictwem Prawdy,
1792 Zak, 0, | zachowując współbrzmienie z wiarą, stanowi część owej «
1793 Zak, 0, | Paweł VI wskazał jako jeden z zasadniczych celów ewangelizacji125.
1794 Zak, 0, | terenem porozumienia i dialogu z tymi, którzy nie wyznają
1795 Zak, 0, | dostrzec oczekiwania związane z obecnym momentem dziejowym,
1796 Zak, 0, | świetle rozumu i zgodnie z jego regułami, choć zarazem
1797 Zak, 0, | uczciwej współpracy chrześcijan z wyznawcami innych religii
1798 Zak, 0, | wyznawcami innych religii oraz z tymi, którzy choć nie wyznają
1799 Zak, 0, | jedynie umiłowaniem prawdy, z zachowaniem oczywiście stosownej
1800 Zak, 0, | roztropności, nie wykluczamy z niego nikogo, ani tych,
1801 Zak, 0, | Encykliki zamierzam zwrócić się z ostatnim wezwaniem przede
1802 Zak, 0, | wiedzą filozoficzną to jeden z najbardziej oryginalnych
1803 Zak, 0, | filozoficznej tradycji, zarówno z tymi, które pozostają w
1804 Zak, 0, | zgodzie ze słowem Bożym, jak i z tymi, które są z nim sprzeczne.
1805 Zak, 0, | jak i z tymi, które są z nim sprzeczne. Niech pamiętają
1806 Zak, 0, | przez Boga»128. ~Zwracam się z wezwaniem także do odpowiedzialnych
1807 Zak, 0, | obecnym czasie. Kościół z uwagą i życzliwością śledzi
1808 Zak, 0, (131) | Jan Paweł II, przemówienie z okazji 600-lecia Wydziału
1809 Zak, 0, | ciało i stać się jednym z nas, tak też filozofia ma
Laborem exercens
Rozdzial, Numer
1810 Bless | Apostolskie Błogosławieństwo! ~Z PRACY swojej ma człowiek
1811 Bless | których działalności związanej z utrzymaniem życia nie można
1812 I, | ziemi. ~Praca jest jednym z tych aspektów, aspektem
1813 I, | obawy i zagrożenia, związane z tym podstawowym wymiarem
1814 I, | wymiarem ludzkiego bytowania, z którego życie człowieka
1815 I, | jest zbudowane na co dzień, z którego czerpie właściwą
1816 I, | Jeśli więc prawdą jest, że z pracy rąk swoich pożywa
1817 I, | kryzysów, jakie w związku z rzeczywistością pracy wstrząsają
1818 I, | tegoż środowiska. W parze z tym idzie pojawienie się
1819 I, | zmiany te pociągną za sobą z wielkim prawdopodobieństwem
1820 I, | tych przemian, aby wraz z nimi dokonywał się prawdziwy
1821 I, | rozliczne poczynania związane z jego apostolskim posłannictwem.
1822 I, | tylko w organicznym związku z całą tradycją tego nauczania
1823 I, | ewangelicznego wskazania, ażeby z dziedzictwa Ewangelii wydobywać „
1824 I, | stare” (por. Mt 13, 52). Z pewnością praca jest „rzeczą
1825 I, | być gruntownie zespolone z zaangażowaniem na rzecz
1826 I, | współczesnym. Przemówiło tutaj z pewnością bolesne doświadczenie
1827 II, | przekonanie przede wszystkim z objawionego Słowa Bożego
1828 II, | transcendentnych przeznaczeń, jakie z człowiekiem związał ten
1829 II, | człowieka nad „ziemią”, z kolei zaś panowanie to potwierdza
1830 II, | wiążąc te „przyspieszenia” z postępem nauki i techniki,
1831 II, | techniki, zwłaszcza zaś z przełomowymi dla życia społeczno-gospodarczego
1832 II, | też powiedzieć, że żadne z tych „przyspieszeń” nie
1833 II, | i nierozerwalnym związku z faktem stworzenia człowieka
1834 II, | hoduje zwierzęta, czerpiąc z tego dla siebie konieczne
1835 II, | przez to, że może wydobywać z ziemi i morza różne bogactwa
1836 II, | zaczyna tę ziemię uprawiać, a z kolei jej płody przetwarza,
1837 II, | składnik produkcji. Przemysł z kolei będzie polegał zawsze
1838 II, | mineralnych lub chemicznych — z pracą człowieka, zarówno
1839 II, | przemysłu oraz związanych z nim różnorodnych dziedzin,
1840 II, | posiada właśnie ów zrodzony z myśli ludzkiej sprzymierzeniec
1841 II, | względem jakościowym wiele z nich udoskonala. Technika,
1842 II, | niektórych społeczeństw, niesie z sobą słuszną afirmację techniki
1843 II, | ekonomicznego; równocześnie jednak z tą afirmacją powstały i
1844 II, | znana jest specjalistom z wielu dziedzin, a także
1845 II, | które jest mu właściwe z racji samegoż człowieczeństwa.
1846 II, | temu podstawowemu pojęciu z Biblii, gdy równocześnie
1847 II, | bezpośrednio pozostaje związana z faktem, iż ten, kto ją spełnia,
1848 II, | fizycznej. Okoliczność ta sama z siebie stanowi najwymowniejszą „
1849 II, | oznacza to, że praca ludzka z punktu widzenia przedmiotowego
1850 II, | jej podmiot. Wiąże się z tym od razu bardzo ważny
1851 II, | jednak podkreślić, że każda z nich mierzy się nade wszystko
1852 II, | człowieka, który ją spełnia. Z kolei, bez względu na pracę,
1853 II, | pracy wyłaniały się zawsze z zasobów chrześcijańskiej
1854 II, | chrześcijańskiej prawdy, zwłaszcza z samego orędzia „ewangelii
1855 II, | pierwszej połowie XIX stulecia, z kolei wyraźne sformułowania
1856 II, | bezpośrednim lub pośrednim związku z samym podmiotem pracy —
1857 II, | potraktowany poniekąd na równi z całym zespołem materialnych
1858 II, | tę pracę wypełnia, należy z tego punktu widzenia dokonać
1859 II, | niepowtarzalna), to natomiast z uwagi na jej przedmiotowe
1860 II, | proletariacka”. Kwestia ta — razem z problemami, które się z
1861 II, | z problemami, które się z nią łączą — stała się źródłem
1862 II, | doniosłą wartość i wymowę z punktu widzenia etyki społecznej.
1863 II, | podmiotu pracy, połączonej z niesłychanym wyzyskiem w
1864 II, | przeświadczeniu, że była to słuszna, z punktu widzenia moralności
1865 II, | na dialog i na współpracę z innymi — mogą być potrzebne
1866 II, | inteligencji, zwłaszcza gdy wraz z coraz szerszym dostępem
1867 II, | dostępem do wykształcenia, z coraz większą liczbą w społeczeństwie
1868 II, | wartość wykształcenia sama z siebie stanowi zawsze doniosłe
1869 II, | stawiać sobie pytanie związane z podmiotem pracy i warunkami
1870 II, | pracy, a także solidarności z ludźmi pracy. Solidarność
1871 II, | wartość pracy i prawa, jakie z niej wynikają, w szczególności
1872 II, | złamaniu pierwotnego przymierza z Bogiem — usłyszał słowa: „
1873 II, | równocześnie ludzie związani z warsztatem pracy umysłowej,
1874 II, | wszyscy ludzie. ~A przecież, z tym całym trudem — a może
1875 II, | a może nawet poniekąd z jego powodu — praca jest
1876 II, | systemem pracy, że można z pracy czynić środek ucisku
1877 II, | wymiar pracy ludzkiej, trzeba z kolei sięgnąć do drugiego
1878 II, | drugiego kręgu wartości, jaki z nią nieodzownie się łączy.
1879 II, | wartości — jeden związany z pracą, drugi wynikający
1880 II, | pracą, drugi wynikający z rodzinnego charakteru życia
1881 II, | ludzkiego — muszą łączyć się z sobą prawidłowo i wzajemnie
1882 II, | wychowania w rodzinie właśnie z tej racji, że każdy „staje
1883 II, | znaczenia pracy łączą się z sobą i dopełniają w różnych
1884 II, | iż rodzina stanowi jeden z najważniejszych układów
1885 II, | głębszą tożsamość ludzką łączy z przynależnością do narodu,
1886 III, | ściśle przy tym związaną z człowiekiem jako właściwym
1887 III, | właściwym podmiotem oraz z jego celowym działaniem.
1888 III, | sensie. Chociaż związana z trudem i wysiłkiem, praca
1889 III, | wielkiego konfliktu, jaki wraz z rozwojem przemysłu ujawnił
1890 III, | Konflikt, o jakim mowa, wyrósł z takich sytuacji, w których
1891 III, | wyzysku, które wynikały z braku bezpieczeństwa pracy
1892 III, | przenosząc to posiadanie z prywatnych właścicieli na
1893 III, | bowiem są znane zarówno z olbrzymiej literatury, jak
1894 III, | olbrzymiej literatury, jak też z praktycznych doświadczeń.
1895 III, | jasną, iż tego kapitalnego, z punktu widzenia samego człowieka,
1896 III, | inaczej, jak tylko licząc się z pełnym kontekstem współczesności. ~ ~
1897 III, | jak tylko poprzez pracę. Z pracą również pozostaje
1898 III, | Zawłaszcza je, czyniąc z nich warsztat swej pracy.
1899 III, | produkcji oraz związana z nimi technika (czyli umiejętność
1900 III, | pracy człowiek spotyka się z faktem podstawowego obdarowania
1901 III, | ludzkiej w stosunku do tego, co z biegiem czasu przyzwyczajono
1902 III, | synonim „kapitału”, powstał z pracy i nosi na sobie znamiona
1903 III, | stale podkreślać w związku z problemem ustroju pracy,
1904 III, | Słusznym, to znaczy zgodnym z samą istotą sprawy; słusznym,
1905 III, | łatwo może zdać sobie sprawę z tego, że pracą swoją wchodzi
1906 III, | wszystkich zasobów stworzenia, a z kolei zależność od innych
1907 III, | znaczeniu, ale jest to już z pewnością materializm praktyczny,
1908 III, | przesłanek pochodzących z teorii materialistycznej,
1909 III, | ekonomizmu szedł w parze z pojawieniem się filozofii
1910 III, | postać historyczną, związaną z okresem pierwotnego kapitalizmu
1911 III, | miejsca, o ile wychodzi się z tych samych założeń myślowych,
1912 III, | domaga się naświetlenia z innej jeszcze strony. Jest
1913 III, | żywi konkretni ludzie, z jednej strony ci, którzy
1914 III, | właścicielami środków produkcji, z drugiej ci, którzy są przedsiębiorcami
1915 III, | wszystkich do korzystania z dóbr całego stworzenia:
1916 III, | powszechnego ich używania. Z tego punktu widzenia, a
1917 III, | punktu widzenia, a więc z uwagi na pracę ludzką i
1918 III, | całego procesu ekonomicznego. Z tego punktu widzenia nadal
1919 III, | bieżącego stulecia, w związku z tak zwanym Trzecim Światem
1920 III, | praw człowieka związanych z jego pracą, to z tego samego
1921 III, | związanych z jego pracą, to z tego samego punktu widzenia
1922 III, | środków produkcji (kapitału) z rąk ich prywatnych właścicieli
1923 III, | zadań w sposób zadowalający z punktu widzenia prymatu
1924 III, | jest jeszcze równoznaczne z „uspołecznieniem” tejże
1925 III, | ile to jest możliwe, pracy z własnością kapitału i powołania
1926 III, | którym pracuje. ~Rodzą się z tego pewne szczegółowe uprawnienia
1927 III, | respektowane. Zdaniem św. Tomasza z Akwinu10, ta przede wszystkim
1928 III, | Jeżeli przyjmujemy, że z różnych uzasadnionych motywów
1929 IV, | właściwych człowiekowi, z których wiele zostało już
1930 IV, | Prawa ludzkie wynikające z pracy mieszczą się w szerszym
1931 IV, | wydaje się bardzo ważne z uwagi na faktyczną organizację
1932 IV, | faktyczną organizację pracy oraz z uwagi na możliwość kształtowania
1933 IV, | osoba lub też instytucja, z którą pracownik zawiera
1934 IV, | społeczno-ekonomiczny oraz zasady z niego wynikające. Pojęcie
1935 IV, | o ustalenie prawidłowej z punktu widzenia etycznego
1936 IV, | stosować w wymiarze każdego z osobna społeczeństwa, a
1937 IV, | czy niesprawiedliwości i z kolei odbijać się na polityce
1938 IV, | zwłaszcza, jeżeli sam chce z prowadzonego przez siebie
1939 IV, | przedsiębiorstwa (czy też z prowadzonych przez siebie
1940 IV, | zależności, jakie łączą się z pojęciem pośredniego pracodawcy,
1941 IV, | jest powinnością wynikającą z najbardziej podstawowej
1942 IV, | tej dziedzinie — to znaczy z zasady powszechnego używania
1943 IV, | inaczej jeszcze i po prostu: z prawa do życia i utrzymania. ~
1944 IV, | warsztatów pracy — zgodnie z tym, co już wyżej powiedziano
1945 IV, | suwerenne prawa każdego z nich w dziedzinie planowania
1946 IV, | respektowanie uprawnień z nią związanych odpowiednio
1947 IV, | przygotowanie do zajęcia z pożytkiem właściwego miejsca
1948 IV, | fakt o ogromnych wymiarach: z jednej strony, znaczne zasoby
1949 IV, | pozostają niewykorzystane, z drugiej zaś, istnieją całe
1950 IV, | jest skróconym traktatem z ekonomii czy polityki. Chodzi
1951 IV, | większość ludzi może korzystać z owych dóbr, które są przeznaczone
1952 IV, | macierzyńskich, trudu, jaki jest z nimi związany, troski, miłości
1953 IV, | jej sytuacji w zestawieniu z innymi kobietami — umożliwi
1954 IV, | poza domem jest niewłaściwe z punktu widzenia dobra społeczeństwa
1955 IV, | wszystkim życia domowego, z uwzględnieniem wieku i płci.
1956 IV, | pełni swoich zadań zgodnie z właściwą im naturą, bez
1957 IV, | szczególnego wkładu, jaki wraz z mężczyznami wnoszą w dobro
1958 IV, | rodziny. Wydatki związane z koniecznością leczenia,
1959 IV, | pracownik miał ułatwiony kontakt z ośrodkami pomocy lekarskiej —
1960 IV, | jest ta, która wiąże się z prawem do wypoczynku — przede
1961 IV, | razie wypadków związanych z rodzajem wykonywanej pracy.
1962 IV, | szczegółowych, które wraz z wynagrodzeniem za pracę
1963 IV, | wszystkich uprawnień, wraz z potrzebą ich zabezpieczenia
1964 IV, | że organizacje te łączyły z sobą ludzi przynależących
1965 IV, | Zadaniem ich w związku z tym pozostaje obrona bytowych
1966 IV, | charakter, to dzieje się to z uwagi na dobro społecznej
1967 IV, | procesu produkcji — zrodzona z potrzeb pracy łączność ludzi
1968 IV, | muszą zawsze liczyć się z tymi ograniczeniami, jakie
1969 IV, | ekonomiczno-społeczne jest z pewnością rodzajem „naczyń
1970 IV, | zabezpieczenie uprawnień każdej z grup. ~W tym znaczeniu działalność
1971 IV, | mieć zbyt ścisłych związków z nimi. W takiej bowiem sytuacji
1972 IV, | sytuacji łatwo tracą łączność z tym, co jest ich właściwym
1973 IV, | Pracownicy powinni w związku z tym mieć zapewnione prawo
1974 IV, | społeczno-ekonomicznego, co jest sprzeczne z wymogami wspólnego dobra
1975 IV, | dotyczących jego świadczeń z tytułu pracy lub gdy odbiera
1976 IV, | powiązaniach, problem związany z pracą: na problem osób upośledzonych.
1977 IV, | pełni są podmiotami ludzkimi z należnymi im wrodzonymi,
1978 IV, | upośledzona jest jednym z nas i w pełni uczestniczy
1979 IV, | osobom upośledzonym zgodnie z ich możliwościami, gdyż
1980 IV, | posiada ono wielkie rozmiary z powodu komplikacji współczesnego
1981 IV, | kraju swego pochodzenia z różnych motywów, ażeby szukać
1982 IV, | do swego kraju. Fakt taki z pewnością nie jest pozbawiony
1983 IV, | na ogół stratę dla kraju, z którego się emigruje. Odchodzi
1984 IV, | Trzeba uczynić wszystko — i z pewnością wiele się czyni
1985 IV, | zakresie uprawnień związanych z pracą upośledzany w stosunku
1986 IV, | pracy, która związana jest z godnością ludzkiej osoby.
1987 V, | ludzkiej pracy, związanych z 90. rocznicą encykliki Rerum
1988 V, | wypowiadanie się w sprawach pracy z punktu widzenia jej ludzkiej
1989 V, | wartości oraz związanego z nią społecznego porządku
1990 V, | pogłębiać w swym życiu przyjaźń z Chrystusem, podejmując przez
1991 V, | świat, który powołał do bytu z nicości — i działa mocą
1992 V, | 1. 9 n.) w zjednoczeniu z Sobą, w „domu Ojca” (por.
1993 V, | coraz bardziej tym, kim z woli Boga stawać się powinien,
1994 V, | cywilizacji społecznej zgodnie z przeznaczeniem, jakie im
1995 V, | jakie im wyznaczył Stwórca i z oświeceniem, jakie przyniosło
1996 V, | Jezusa, o którego wielu z Jego pierwszych słuchaczy
1997 V, | rzemieślniczej, jak Józef z Nazaretu (por. Mt 13, 55).
1998 V, | można powiedzieć więcej: z miłością patrzy na tę pracę,
1999 V, | i w nocy, aby dla nikogo z was nie być ciężarem” (2
2000 V, | zachęca: „Cokolwiek czynicie, z serca wykonujcie jak dla
1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3500 | 3501-3934 |