1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3500 | 3501-3851
(...) Fides et ratio
Rozdzial, Paragraf, Numer
1501 III, 1, | wchodzi na drogę wiodącą do szczęścia i dąży do doskonałości.
1502 III, 1, | wiodącą do szczęścia i dąży do doskonałości. Także w tym
1503 III, 1, | Jeśli istnieje prawo do poszukiwania prawdy na własnej
1504 III, 1, | bardziej podstawowy w stosunku do niego jest ciążący na każdym
1505 III, 1, | które człowiek wybiera i do których dąży swoim życiem,
1506 III, 1, | trzeba nawet odwoływać się do filozofów absurdu ani do
1507 III, 1, | do filozofów absurdu ani do prowokacyjnych pytań, jakie
1508 III, 1, | bez względu na to, czy się do tego przyznaje, czy też
1509 III, 2, | 29. Jest nie do pomyślenia, aby poszukiwanie
1510 III, 2, | odpowiedzi może go nakłonić do postawienia pierwszego kroku.
1511 III, 2, | wyrzec, prowadziłoby to do kryzysu egzystencjalnego.
1512 III, 2, | istotnie od odpowiedzi, do jakich doszło wielu innych.
1513 III, 2, | zasadniczo zdolny dotrzeć do prawdy. ~
1514 III, 2, | prawdy natury filozoficznej, do których człowiek dociera
1515 III, 2, | sięgają korzeniami także do filozofii. Są one zawarte
1516 III, 2, | pytania27. ~W odniesieniu do prawd filozoficznych należy
1517 III, 2, (27) | Dekl. o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich
1518 III, 2, | wierności, która uzdalnia do złożenia siebie w darze,
1519 III, 2, | jest pozbawione odniesienia do prawdy: wierząc, człowiek
1520 III, 2, | przemocą nie skłonią go do odstąpienia od prawdy, którą
1521 III, 2, | przyciąga uwagę i pobudza do naśladowania. Powód, dla
1522 III, 2, | nas przekonać, gdyż mówi do każdego człowieka o tym,
1523 III, 2, | człowiek dąży nie tylko do tego, aby w każdej ze swych
1524 III, 2, | dla jego życia, dochodzi do niej nie tylko drogą rozumowania,
1525 III, 2, | jakie zostaje skierowane do ludzkości, aby mogła spełnić
1526 III, 2, (28) | pobudzają rozum i wolę człowieka do poszukiwania w wolności
1527 III, 2, (28) | głębokiego dążenia człowieka do prawdy i stanowi podstawę
1528 III, 2, | jest sprzeczna z prawdami, do jakich można dojść drogą
1529 III, 2, | porządki poznania prowadzą do pełni prawdy. Jedność prawdy
1530 III, 2, (29) | Bożych' - pisał w swym liście do ojca Benedetto Castellego
1531 III, 2, (29) | Jan Paweł II, przemówienie do Papieskiej Akademii Nauk,
1532 IV, 1, | niej dostrzec liczne aluzje do rozpowszechnionych wówczas
1533 IV, 1, | nawiązanie w swym wystąpieniu do myśli filozofów, którzy
1534 IV, 1, | poezji. Teogonie pozostają do dziś pierwszym świadectwem
1535 IV, 1, | zbliżania się chrześcijan do filozofii, trzeba jednak
1536 IV, 1, | Apostoła, gdy odniesiemy je do różnorakich form ezoteryzmu,
1537 IV, 1, | 38. Do spotkania chrześcijaństwa
1538 IV, 1, | Uprawianie jej oraz uczęszczanie do szkół filozoficznych wydawało
1539 IV, 1, | człowiekiem, tak aby nakłonić go do nawrócenia serca i do prośby
1540 IV, 1, | go do nawrócenia serca i do prośby o Chrzest. Nie znaczy
1541 IV, 1, | sens życia, że uczęszczanie do szkół filozofów wydawało
1542 IV, 1, | uznanie powszechnego prawa do poznania prawdy. Obalając
1543 IV, 1, | społeczne i odnoszące się do płci, chrześcijaństwo od
1544 IV, 1, | takiej wizji odnosiła się do zagadnienia prawdy. Poszukiwanie
1545 IV, 1, | starożytnych: ponieważ dostęp do prawdy jest dobrem, które
1546 IV, 1, | dobrem, które pozwala dotrzeć do Boga, wszyscy muszą mieć
1547 IV, 1, | istnieje wiele dróg wiodących do prawdy; ponieważ jednak
1548 IV, 1, | warunkiem, że doprowadzi ona do ostatecznego celu, to znaczy
1549 IV, 1, | ostatecznego celu, to znaczy do objawienia Jezusa Chrystusa. ~
1550 IV, 1, | filozofię przez analogię do prawa Mojżeszowego jako
1551 IV, 1, | chrześcijańsk—34 i przygotowanie do Ewangelii35. Ponieważ «filozofia
1552 IV, 1, | i odpowiedzi. Nawiązując do licznych elementów myśli
1553 IV, 1, | teologii chrześcijańskiej. Aż do tamtego czasu bowiem sama
1554 IV, 1, | radykalnego nawrócenia, do jakiego nie zdołali go nakłonić
1555 IV, 1, | udowodnire»38. Tymże platonikom, do których Augustyn w sposób
1556 IV, 1, | nie poznali drogi, która do niego prowadzi: Słowa Wcielonego39.
1557 IV, 1, | Augustyn potrafił wprowadzić do swoich dzieł liczne elementy,
1558 IV, 1, | swego nauczania z systemami, do których się odwoływali.
1559 IV, 1, | wiary, potrafili dotrzeć do najgłębszych form spekulacji.
1560 IV, 1, (41) | Por. Kongr. do Spraw Wychowania Katolickiego,
1561 IV, 1, | mógłby podjąć, gdyż nie jest do tego przystosowany. Jego
1562 IV, 1, | Kto żyje dla prawdy, dąży do pewnej formy poznania, która
1563 IV, 2, | filozofii może się przyczynić do zrozumienia Bożego Objawienia.
1564 IV, 2, | przypadku człowiek dochodzi do nich na mocy dobrowolnego
1565 IV, 2, | uczciwością, która nie dopuszcza do zarażenia chrześcijaństwa
1566 IV, 2, | odrzuca. Dlatego przeszedł do historii myśli chrześcijańskiej
1567 IV, 2, | nienaturalnej skłonności do odrzucenia świata i jego
1568 IV, 2, (46) | Jan Paweł II, przemówienie do uczestników IX Międzynarodowego
1569 IV, 2, | 44. Do wielkich intuicji św. Tomasza
1570 IV, 2, | dojrzewania ludzkiej wiedzy do pełni mądrości. Już od pierwszych
1571 IV, 2, | od tej, którą zalicza się do cnót rozumowych. Tę ostatnią
1572 IV, 2, | się na zdolności rozumu do badania rzeczywistości w
1573 IV, 2, | treści wiary, docierając do tajemnicy samego Boga. ~
1574 IV, 3, | niektórych myślicieli doprowadził do radykalizacji stanowisk
1575 IV, 3, | radykalizacji stanowisk i do powstania filozofii praktycznie
1576 IV, 3, | autonomicznej w stosunku do treści wiary. Jedną z konsekwencji
1577 IV, 3, | źródło wiedzy zdolnej dotrzeć do najwyższych form myślenia
1578 IV, 3, | politycznych, prowadzących do powstania systemów totalitarnych,
1579 IV, 3, | też z wszelkich odniesień do wizji metafizycznej i moralnej.
1580 IV, 3, | jest jedynie sposobnością do poszukiwania doznań i doświadczeń,
1581 IV, 3, | została wręcz sprowadzona do roli zupełnie drugoplanowej.
1582 IV, 3, | wiedzy filozoficznej. Zamiast do kontemplacji prawdy oraz
1583 IV, 3, | kontemplacji prawdy oraz do poszukiwania ostatecznego
1584 IV, 3, | którzy przyczynili się do zwiększenia dystansu między
1585 IV, 3, | myśliciela surowym wezwaniem do poszukiwania we własnym
1586 IV, 3, | bowiem zostać sprowadzona do poziomu mitu lub przesądu.
1587 IV, 3, | Analogicznie, gdy rozum nie ma do czynienia z dojrzałą wiarą,
1588 IV, 3, | jedność, która uzdalnia je do działania zgodnego z ich
1589 V, 1, | skierowana ku prawdzie i będzie do niej dążyć w sposób, który
1590 V, 1, | w niezbędne środki, aby do niej dotrzeć. Jest oczywiste,
1591 V, 1, | zobowiązane ani uprawnione do interwencji, które miałyby
1592 V, 1, | filozoficzne byłyby nie do pogodzenia z prawdą objawioną,
1593 V, 1, | zarzuciła drogi, która prowadzi do rozpoznania tajemnicy. ~
1594 V, 1, | się oficjalnie odnośnie do relacji między rozumem i
1595 V, 1, | filozoficzne wielu wierzących i do dziś stanowi miarodajny
1596 V, 1, | papieskiego skierowanego do wiernych, podkreślił, jak
1597 V, 1, | zarazem niesprowadzalne do siebie nawzajem, naturalne
1598 V, 1, | błędy pobudzają nasz umysł do gorliwszego badania i zgłębiania
1599 V, 1, | nowej postaci. Nie mamy już do czynienia wyłącznie z kwestiami,
1600 V, 1, | myślenia wszystkich. Należy do nich na przykład postawa
1601 V, 1, | teologicznych dochodzi znów do głosu pewien racjonalizm,
1602 V, 1, | twierdzeń, które weszły już do języka potocznego i do kultury
1603 V, 1, | już do języka potocznego i do kultury masowej, ale pozbawione
1604 V, 1, | punktem odniesienia. Dochodzi do tego, że utożsamia się słowo
1605 V, 1, (72) | jednej strony, że "odnośnie do wiary (...), Kościół katolicki
1606 V, 1, (72) | rozum nigdy "nie jest zdolny do wnikania w [te tajemnice]
1607 V, 1, | przed zastosowaniem ich do analizy świętych tekstów. ~
1608 V, 1, | Ogólnie rzecz biorąc mamy dziś do czynienia z powszechną nieufnością
1609 V, 2, | nie ograniczało się jednak do wskazywania błędów i wypaczeń
1610 V, 2, | Kościoła. Tekst ten był do tej pory jedynym dokumentem
1611 V, 2, | Leon XIII sądził, że powrót do myśli Doktora Anielskiego
1612 V, 2, | Anielskiego to najlepsza droga do tego, aby filozofia znów
1613 V, 2, | historyczne, co doprowadziło do ponownego odkrycia skarbów
1614 V, 2, | skarbów myśli średniowiecznej, do tamtej pory w większości
1615 V, 2, | większości nie znanych, i do powstania nowych szkół tomistycznych.
1616 V, 2, | temu Kościół w XX w. miał do dyspozycji liczną grupę
1617 V, 2, | katoliccy, którzy nawiązując do nowszych nurtów myślowych
1618 V, 2, | naczelną ideę tego tekstu, do których nawiązałem w mojej
1619 V, 2, | winni podejmować kandydaci do kapłaństwa; jego zalecenia
1620 V, 2, | można zastosować szerzej do nauczania chrześcijańskiego
1621 V, 2, | wszystkim doprowadziły alumnów do zdobycia gruntownego i systematycznego
1622 V, 2, | którzy przygotowują się do studiów teologicznych. Ze
1623 V, 2, (84) | także niektóre komentarze do filozofii św. Tomasza: przemówienie
1624 V, 2, (84) | 1177-1189; przemówienie do uczestników VIII Międzynarodowego
1625 V, 2, (84) | 604-615; przemówienie do uczestników Międzynarodowego
1626 V, 2, | wszystkim wymienić brak zaufania do zdolności rozumu, jaki przejawia
1627 V, 2, | wszystkim w odniesieniu do tak zwanych «nauk humanistycznych».
1628 V, 2, | naukowych zmierzających do głębszego poznania tajemnicy
1629 V, 2, | człowieka85. Wezwanie skierowane do teologów, aby studiowali
1630 V, 2, | i w formacji kandydatów do kapłaństwa. Nieprzypadkowo
1631 V, 2, | Laterański V87, sięga korzeniami do doświadczeń zgromadzonych
1632 V, 2, | kulturą, który prowadzi do zaniku jakichkolwiek form
1633 V, 2, | jakichkolwiek form dialogu lub też do bezkrytycznego przyjmowania
1634 VI, 1, | Słowo Boże skierowane jest do każdego człowieka, w każdym
1635 VI, 1, | oraz na zadania, jakie ma do wykonania. Nie zamierzam
1636 VI, 1, | metodologii, nie należy to bowiem do kompetencji Magisterium,
1637 VI, 1, | realizacja wymaga odwołania się do myśli filozoficznej ze względu
1638 VI, 1, | W sferze przygotowania do właściwego auditus fidei
1639 VI, 1, | 66. W odniesieniu do intellectus fidei, należy
1640 VI, 1, | Watykański I, nawiązując do nauczania Pawłowego (por.
1641 VI, 1, | można dostrzec pewne prawdy, do których rozum dochodzi już
1642 VI, 1, | zdolność ludzkiego języka do opisania w sposób znaczący
1643 VI, 1, | te prawdy skłaniają umysł do uznania, że rzeczywiście
1644 VI, 1, | droga przygotowująca go do wiary, którą może dojść
1645 VI, 1, | wiary, którą może dojść do przyjęcia Objawienia, nie
1646 VI, 1, | wierze, aby odkryć horyzonty, do których o własnych siłach
1647 VI, 1, (90) | prawdy". Jan Paweł II, List do uczestników Międzynarodowego
1648 VI, 1, | Świętym prowadzi wierzących do wolności i odpowiedzialności,
1649 VI, 1, | moralna musi odwoływać się do właściwie uformowanej filozoficznej
1650 VI, 1, | powinien odwoływać się nie tyle do filozofii, co raczej do
1651 VI, 1, | do filozofii, co raczej do innych form ludzkiej wiedzy,
1652 VI, 1, | teologia winna częściej sięgać do tradycyjnych form mądrości,
1653 VI, 1, | tradycyjnych form mądrości, a nie do eurocentrycznej filozofii
1654 VI, 1, | część prawdy. Odwołanie się do nauk przyrodniczych może
1655 VI, 1, | Fragment z listu św. Pawła do chrześcijan Efezu pozwala
1656 VI, 1, | zostają powołani w Chrystusie do udziału w jedności rodziny
1657 VI, 1, | zatem różne drogi wiodące do prawdy, niewątpliwie przydatne
1658 VI, 1, | kultury, jeśli odwołują się do wartości dawnych tradycji,
1659 VI, 1, | mniej realny odniesienie do znaków obecności Boga w
1660 VI, 1, | w sobie i wyraża dążenie do jakiejś pełni. Można zatem
1661 VI, 1, | kulturowej. Nie prowadzi to do żadnych podziałów, ponieważ
1662 VI, 1, | które pośrednio prowadzą ją do pełnego wyrażenia się w
1663 VI, 1, | kryterium prawdy w odniesieniu do Objawienia Bożego. Ewangelia
1664 VI, 1, | grzech, a zarazem powołania do pełni prawdy. To spotkanie
1665 VI, 1, | ale przeciwnie pobudza je do otwarcia się na nowość ewangelicznej
1666 VI, 1, | miarę jak Ewangelia dociera do obszarów kulturowych pozostających
1667 VI, 1, | kulturowych pozostających do tej pory poza zasięgiem
1668 VI, 1, | absolutną. W dynamice tych dążeń do wyzwolenia osadzone są wielkie
1669 VI, 1, | Prawdą (por. J 17, 17), to do lepszego zrozumienia go
1670 VI, 1, | wykorzystywał swoją zdolność do refleksji w poszukiwaniu
1671 VI, 1, | od słowa Bożego, zmierza do lepszego zrozumienia tego
1672 VI, 1, | co więcej, jest pobudzany do wejścia na ścieżki, których
1673 VI, 1, | że wolno ich porównywać do mistrzów filozofii starożytnej.
1674 VI, 1, | myślicieli przyczyni się do postępu w poszukiwaniu prawdy
1675 VI, 2, | punktu widzenia jej odniesień do wiary chrześcijańskiej.
1676 VI, 2, | zamknięcie sobie dostępu do głębszego poznania prawdy,
1677 VI, 2, | naturalnego poznania. Należą do tej dziedziny takie zagadnienia,
1678 VI, 2, | przedsięwzięcia skłaniają rozum do uznania, że istnieje prawda
1679 VI, 2, | teologami, nie dążyli bowiem do zrozumienia i wyjaśnienia
1680 VI, 2, | refleksji filozoficznej mamy do czynienia wówczas, gdy sama
1681 VI, 2, | sama teologia odwołuje się do filozofii. W rzeczywistości
1682 VI, 2, | myślowych mało przydatnych do zrozumienia wiary. Gdyby
1683 VI, 2, | poczułby się zobowiązany do przywłaszczenia sobie treści
1684 VI, 2, | nigdy utracić zdolności do refleksji nad samym sobą
1685 VI, 2, | refleksji nad samym sobą i do stawiania pytań, świadom,
1686 VI, 2, | chrześcijańską, podstawą do porozumienia między wierzącymi
1687 VII, 1, | człowieka od Boga, prowadzi do dramatów, które udaremniają
1688 VII, 1, | zawsze centralną tajemnicą, do której należy się odwoływać,
1689 VII, 1, | że mamy w rzeczywistości do czynienia z coraz powszechniejszym
1690 VII, 1, | formę myślenia, wiodącą go do jeszcze większego zamknięcia
1691 VII, 1, | bez żadnego odniesienia do transcendencji. Filozofia,
1692 VII, 1, | jest sprowadzenie rozumu do funkcji czysto instrumentalnych
1693 VII, 1, | autentycznego zamiłowania do poszukiwania prawdy. ~Aby
1694 VII, 1, | każe jej przystosować się do własnej natury. Idąc tą
1695 VII, 1, | jej wpływem zmierzają one do jednego najwyższego celu
1696 VII, 1, | poznania. Dochodzimy tu zatem do drugiego postulatu: należy
1697 VII, 1, | poznanie, które dociera do prawdy obiektywnej poprzez
1698 VII, 1, | bowiem nie jest zacieśniony do samych zjawisk, lecz może
1699 VII, 1, | także osądów sumienia, co do których Pismo Święte zakłada,
1700 VII, 1, | obronie ludzkiej zdolności do poznania tego wymiaru transcendentnego
1701 VII, 1, | otwiera się przed nim droga do metafizycznego wymiaru rzeczywistości:
1702 VII, 1, | na przejściu od fenomenu do fundamentu. Nie można zatrzymać
1703 VII, 1, | racjonalna winna docierać do poziomu istoty duchowej
1704 VII, 1, | poziomu istoty duchowej i do fundamentu, który jest jej
1705 VII, 1, | byłaby zupełnie nieprzydatna do pełnienia funkcji pośredniczącej
1706 VII, 1, | nieustannie odwołuje się do tego, co wykracza poza granice
1707 VII, 1, | było ograniczone wyłącznie do świata doświadczeń zmysłowych.
1708 VII, 1, | swoje poszukiwania jedynie do pytania, w jaki sposób człowiek
1709 VII, 1, | współczesnego kryzysu zaufania do zdolności rozumu? Kiedy
1710 VII, 1, | odsyłać nas od interpretacji do interpretacji, nie pozwalając
1711 VII, 1, | nie pozwalając nam dotrzeć do żadnego prawdziwego stwierdzenia;
1712 VII, 1, | wizją prawdy i prowadzi do fragmentaryzacji sensu,
1713 VII, 1, | nawiązywać konsekwentnie do wielkiej tradycji zainicjowanej
1714 VII, 1, | formy poznania. Nawiązywanie do tradycji nie jest bowiem
1715 VII, 1, | kulturowego, należącego do wszystkich ludzi. Można
1716 VII, 1, | powiedzieć, że to my należymy do tradycji i nie mamy prawa
1717 VII, 1, | terminów filozoficznych, do jakiego uciekają się czasem
1718 VII, 1, | nauk ścisłych, spychając do sfery wytworów wyobraźni
1719 VII, 1, | scjentyzmu. Sprowadza on wartości do poziomu zwykłych wytworów
1720 VII, 1, | wyłącznie dla tego, co należy do sfery faktów. W tym ujęciu
1721 VII, 1, | techniki, przygotowuje się do zdominowania wszystkich
1722 VII, 1, | techniki przyczyniły się do rozpowszechnienia mentalności
1723 VII, 1, | widzimy, jak przeniknęła ona do wielu różnych kultur, wywołując
1724 VII, 1, | dotyczy pytania o sens życia, do sfery irracjonalnej lub
1725 VII, 1, | sfery irracjonalnej lub do domeny wyobraźni. Trudno
1726 VII, 1, | stosunkiem tego nurtu myślowego do innych wielkich zagadnień
1727 VII, 1, | racjonalnych podstaw. Prowadzi to do zubożenia ludzkiej refleksji
1728 VII, 1, | widzą potrzeby odwołania się do refleksji teoretycznej ani
1729 VII, 1, | refleksji teoretycznej ani do ocen opartych na zasadach
1730 VII, 1, | szczególności doprowadził do ukształtowania się pewnej
1731 VII, 1, | jakiekolwiek odniesienie do zasad o charakterze aksjologicznym,
1732 VII, 1, | 90. Poglądy omówione do tej pory prowadzą z kolei
1733 VII, 1, | tej pory prowadzą z kolei do koncepcji ogólniejszej,
1734 VII, 1, | bytu prowadzi nieuchronnie do utraty kontaktu z obiektywną
1735 VII, 1, | ujawniają jego podobieństwo do Boga, aby stopniowo wzbudzić
1736 VII, 1, (106) | wymaganie rzetelnego stosunku do prawdy jako warunek prawdziwej
1737 VII, 1, | reakcji, które doprowadziły do radykalnego podważenia postulatów
1738 VII, 1, | wykazała daremność dążeń do absolutnego samouzasadnienia
1739 VII, 1, | określeniem w odniesieniu do zjawisk natury estetycznej,
1740 VII, 1, | nurty myślowe odwołujące się do postmodernizmu zasługują
1741 VII, 2, | kulturom. Także dzisiaj ma do spełnienia dwojaką misję.
1742 VII, 2, | przezwyciężyć podziały i razem dążyć do poznania całej prawdy, przemierzając
1743 VII, 2, (109) | mówi o Nim: 'doprowadzi was do całej prawdy'. Owo 'doprowadzenie
1744 VII, 2, (109) | prawdy'. Owo 'doprowadzenie do całej prawdy' w związku
1745 VII, 2, (109) | jednakże owo 'doprowadzenie do całej prawdy' wydaje się
1746 VII, 2, (109) | Tajemnicy. 'Doprowadzenie do całej prawdy' dokonuje się
1747 VII, 2, | Trójcy Jedynego. Dostęp do niej otwiera refleksja nad
1748 VII, 2, | zmartwychwstał, wstąpił do nieba i zasiadł po prawicy
1749 VII, 2, | zniżając się» przedziwnie do naszego poziomu, zgodnie
1750 VII, 2, | Boże nie jest skierowane do jednego tylko narodu lub
1751 VII, 2, | jednego tylko narodu lub do jednej tylko epoki. Również
1752 VII, 2, | tezy historyzmu są nie do utrzymania. Natomiast dzięki
1753 VII, 2, | których powstały dane teksty, do prawdy w nich wyrażonej,
1754 VII, 2, | jest łatwa, zmusza bowiem do wnikliwej analizy znaczeń,
1755 VII, 2, | odpowiednich dróg wiodących do jej poprawnego zrozumienia. ~
1756 VII, 2, | teologicznej, musi się odwoływać do filozofii bytu. Filozofia
1757 VII, 2, | wszelkich granic i dotarcie aż do Tego, który wszystko obdarza
1758 VII, 2, | przeprowadzić również w odniesieniu do teologii moralnej. Powrót
1759 VII, 2, | teologii moralnej. Powrót do filozofii jest konieczny
1760 VII, 2, | sposób doprowadził także do zmiany koncepcji sumienia:
1761 VII, 2, | filozoficzną, która odwołuje się do prawdy o dobru, a więc nie
1762 VII, 2, | różne problemy należące do jej kompetencji, takie jak
1763 VII, 2, | Głoszenie, czyli kerygmat wzywa do nawrócenia, ukazując prawdę
1764 VII, 2, | może się bardzo przyczynić do wyjaśnienia związku między
1765 VII, 2, | naprawdę przydatna w dążeniu do przekazania wiary i do jej
1766 VII, 2, | dążeniu do przekazania wiary i do jej głębszego zrozumienia. ~
1767 Zak, 0, | Leona XIII Aeterni Patris, do której wielokrotnie odwoływałem
1768 Zak, 0, | jak i bodźca skłaniającego do dalszych poszukiwań i głębszej
1769 Zak, 0, | dziś doprowadzenie ludzi do odkrycia własnej zdolnośnie —
1770 Zak, 0, | ewangelizacji, zwracam się zarazem do filozofów, aby starali się
1771 Zak, 0, | skierowane w szczególny sposób do regionów i kultur o dawnej
1772 Zak, 0, | wezwaniem przede wszystkim do teologów, aby poświęcili
1773 Zak, 0, | Bonawentury, który we wstępie do swego Itinerarium mentis
1774 Zak, 0, | in Deum wzywał czytelnika do uświadomienia sobie, że «
1775 Zak, 0, | pozwala cieszyć się niczym do końca, działanie oderwane
1776 Zak, 0, | Zwracam się z wezwaniem także do odpowiedzialnych za formację
1777 Zak, 0, | 106. Apeluję także do filozofów i do wykładowców
1778 Zak, 0, | Apeluję także do filozofów i do wykładowców filozofii, aby
1779 Zak, 0, | szczególne słowa zachęty do ludzi wierzących, pracujących
1780 Zak, 0, | pragnę zwrócić się także do naukowców, których poszukiwania
1781 Zak, 0, | słowa podziwu i zachęty do tych śmiałych pionierów
1782 Zak, 0, | mądrościowego, w którym do zdobyczy naukowych i technicznych
1783 Zak, 0, | pytaniom otwierającym dostęp do Tajemnicy»131. ~
1784 Zak, 0, | wolności oraz swoje powołanie do miłowania i poznania Boga
1785 Zak, 0, | Maryja Panna została wezwana do ofiarowania całego swojego
1786 Zak, 0, | refleksją racjonalną i krytyczną do tego, by teologia jako rozumienie
1787 Zak, 0, | poszukiwaniem mądrości. Oby dążenie do mądrości, ostatecznego i
Laborem exercens
Rozdzial, Numer
1788 Bless | pracę ma się przyczyniać do ciągłego rozwoju nauki i
1789 Bless | i techniki, a zwłaszcza do nieustannego podnoszenia
1790 Bless | całego bogactwa czynności, do jakich jest zdolny i dysponowany
1791 Bless | samo od początku powołany do pracy. Praca wyróżnia go
1792 Bless | pracą — tylko człowiek jest do niej zdolny i tylko człowiek
1793 I, | wprowadzenie automatyki do różnych dziedzin produkcji,
1794 I, | okresie od Rerum novarum do Quadragesimo anno Piusa
1795 I, | rozszerza ono swój krąg widzenia do rozmiarów całego globu.
1796 I, | rozmiar zadań na drodze do realizacji sprawiedliwości
1797 I, | nadać wysiłkom zmierzającym do budowania sprawiedliwości
1798 I | Problem pracy kluczem do kwestii społecznej ~
1799 I, | pracy należał od początku do nauczania Kościoła, jego
1800 I, | dokumencie sięgamy znów do tego problemu, nie usiłując
1801 I, | chyba najistotniejszy klucz, do całej kwestii społecznej,
1802 II, | o człowieku i odnosi się do niego — ale myśli o nim
1803 II, | Boga Żywego, a odnosząc się do człowieka, stara się być
1804 II, | przetwarza, przystosowując je do swego użytku. W ten sposób
1805 II, | się w pewnym sensie także do dziedziny tak zwanych usług,
1806 II, | zwanych usług, jak niemniej do badań teoretycznych lub
1807 II, | powstania „ery przemysłowej” do kolejnych faz postępu w
1808 II, | stworzył właśnie podstawę do postawienia w nowy sposób
1809 II, | różnorodnych dziedzin, aż do najbardziej nowoczesnych
1810 II, | zadowolenie osobiste oraz podniety do działania twórczego i do
1811 II, | do działania twórczego i do odpowiedzialności; gdy pozbawia
1812 II, | ziemi poddaną”, skierowane do człowieka na początku, mają
1813 II, | one w sobie także stosunek do techniki, do owego świata
1814 II, | także stosunek do techniki, do owego świata mechanizmów
1815 II, | uczyniliśmy to w odniesieniu do znaczenia przedmiotowego
1816 II, | specjalizacji. Słowa Księgi Rodzaju, do których w tej naszej analizie
1817 II, | podmiotowym uzdolnionym do planowego i celowego działania,
1818 II, | celowego działania, zdolnym do stanowienia o sobie i zmierzającym
1819 II, | stanowienia o sobie i zmierzającym do spełnienia siebie. Jako
1820 II, | różne czynności przynależące do procesu pracy, a wszystkie
1821 II, | tekst, odnosi się nie tylko do przedmiotowego wymiaru pracy,
1822 II, | Owo panowanie odnosi się do wymiaru podmiotowego poniekąd
1823 II, | podmiotowego poniekąd bardziej niż do przedmiotowego: wymiar ten
1824 II, | niegodną ludzi wolnych, do wykonywania jej natomiast
1825 II, | Bogiem, stał się podobny do nas we wszystkim (por. Hbr
1826 II, | przeznaczony i powołany do pracy, to jednak nade wszystko
1827 II, | tym dochodzi prawidłowo do głosu pierwszeństwo podmiotowego
1828 II, | form kapitalizmu równolegle do rozmaitych form kolektywizmu.
1829 II, | kolektywizmu. Dołączyły się do tego jeszcze inne elementy
1830 II, | poniekąd nawet podnietę do tego rodzaju myślenia i
1831 II, | się wagę przede wszystkim do przedmiotowego wymiaru pracy,
1832 II, | ekonomiczno-społeczny, przeciwstawny do „socjalizmu” lub „komunizmu”.
1833 II, | dokonały się w stosunku do przedmiotowego wymiaru pracy.
1834 II, | pracownikami przemysłu. To wezwanie do solidarności i wspólnego
1835 II, | wspólnego działania skierowane do ludzi pracy — przede wszystkim
1836 II, | krzywdy „wołającej o pomstę do nieba” (por. Pwt 24, 15;
1837 II, | zeszłym stuleciu pobudką do łączenia się ludzi pracy,
1838 II, | łączenia się ludzi pracy, do szczególnej solidarności
1839 II, | uprawa roli lub inne zbliżone do tego zajęcia. ~Owe fronty
1840 II, | coraz szerszym dostępem do wykształcenia, z coraz większą
1841 II, | społeczeństwa lub też gdy praca, do której wymagane jest wykształcenie (
1842 II, | wynikają, w szczególności prawo do sprawiedliwej płacy, do
1843 II, | do sprawiedliwej płacy, do zabezpieczenia osoby pracownika
1844 II, | oczyma owo biblijne wezwanie do tego, aby czynić sobie ziemię
1845 II, | pierwotny zamiar Boga w stosunku do człowieka, którego uczynił
1846 II, | przyrodę, dostosowując ją do swoich potrzeb, ale także
1847 II, | tylko siły fizyczne (co do pewnego stopnia jest nieuniknione),
1848 II, | trzeba z kolei sięgnąć do drugiego kręgu wartości,
1849 II, | także wypadnie nam jeszcze do tego powrócić. Rodzina jest
1850 II, | podmiotu pracy — odnosi się do owego wielkiego społeczeństwa,
1851 II, | wielkiego społeczeństwa, do którego człowiek przynależy
1852 II, | łączy z przynależnością do narodu, swoją zaś pracę
1853 II, | panowanie” nad światem przyrody, do którego człowiek wezwany
1854 III, | problematyki pracy, nawiązujący do pierwszych tekstów biblijnych,
1855 III, | nieco bardziej szczegółowy do owych doniosłych problemów,
1856 III, | pracy”, oddawali swoje siły do dyspozycji grupy przedsiębiorców,
1857 III, | przez robotników. Wypada do tego dołączyć inne jeszcze
1858 III, | komunizmu, który pretenduje do występowania w charakterze
1859 III, | klas jedyny środek wiodący do wyeliminowania klasowych
1860 III, | społeczeństwie, a także do wyeliminowania samych klas.
1861 III, | robotnika przed wyzyskiem. ~Do tego zmierza walka prowadzona
1862 III, | dyktatury proletariatu” do opanowania wyłącznej władzy
1863 III, | w ich kontekście wrócić do podstawowego problemu ludzkiej
1864 III, | procesu produkcji, w stosunku do której praca jest zawsze
1865 III, | widzialny świat, oddanych do dyspozycji człowieka. Zasoby
1866 III, | pracy. ~To samo odnosi się do dalszych etapów tego procesu,
1867 III, | zawsze stosunek człowieka do zasobów i bogactw natury.
1868 III, | wysiłek poznawczy, zmierzający do odkrycia tych bogactw, do
1869 III, | do odkrycia tych bogactw, do określenia różnych możliwości
1870 III, | poniekąd gotowe, przygotowane do poznawczego odkrycia i właściwego
1871 III, | pracy ludzkiej w stosunku do tego, co z biegiem czasu
1872 III, | zasobów natury stojących do dyspozycji człowieka, również
1873 III, | tylko takie rodzaje pracy, do których nie potrzeba szczególnego
1874 III, | Tę prawdę, która należy do trwałego dziedzictwa nauki
1875 III, | panem” stworzeń oddanych do jego dyspozycji w widzialnym
1876 III, | podporządkowanej w stosunku do rzeczywistości materialnej.
1877 III, | jest oceniane jako zdolne do zaspokojenia potrzeb człowieka. ~
1878 III, | duchową usiłuje on zredukować do zjawiska niepotrzebnego)
1879 III, | zjawiska niepotrzebnego) aż do fazy zwanej materializmem
1880 III, | dostatecznych i ostatecznych podstaw do tego, ażeby prymat człowieka
1881 III, | powszechnego prawa wszystkich do korzystania z dóbr całego
1882 III, | się to w sposób szczególny do własności środków produkcji.
1883 III, | ludzką i powszechny dostęp do dóbr przeznaczonych dla
1884 III, | wszystkie zasady, sięgając do argumentów sformułowanych
1885 III, | wiele tradycji, a więc np. do znanych argumentów Summy
1886 III, | nadal pozostaje rzeczą nie do przyjęcia stanowisko „sztywnego”
1887 III, | umysłową, od koncepcyjnej do kierowniczej. ~W tym świetle
1888 III, | właścicieli nie jest wystarczające do ich uspołecznienia w sposób
1889 III, | wraz ze wszystkimi. Drogą do osiągnięcia takiego celu
1890 III, | własnością kapitału i powołania do życia w szerokim zakresie
1891 III, | rzeczywistą autonomią w stosunku do władz publicznych; dążyłyby
1892 III, | publicznych; dążyłyby one do sobie właściwych celów poprzez
1893 III, | jako osoby, i pobudzani do aktywnego udziału tychże
1894 III, | jest postulatem należącym do porządku moralności społecznej,
1895 III, | przeciwstawienia w stosunku do środków produkcji, jakie
1896 III, | ludzka odnosi się nie tylko do ekonomii, ale ma także,
1897 IV, | poszczególne państwa w stosunku do własnych obywateli. Poszanowanie
1898 IV, | względu na społeczeństwo, do którego należy, na naród,
1899 IV, | pośredniego odnosi się więc do wielu różnych elementów.
1900 IV, | trudno mówić w odniesieniu do jakiegokolwiek państwa,
1901 IV, | łatwo stawać się okazją do różnych form wyzysku czy
1902 IV, | oddziaływać wszelkie powołane do tego organizacje międzynarodowe,
1903 IV, | tutaj szczególnie wiele do powiedzenia. W obrębie poszczególnych
1904 IV, | państw istnieją powołane do tego ministerstwa, resorty
1905 IV, | uprawnienia ludzi pracy w relacji do tego właśnie „pośredniego
1906 IV, | pośredniego pracodawcy”, czyli do zespołu instancji krajowych
1907 IV, | wszystkich uzdolnionych do tego podmiotów. Przeciwieństwem
1908 IV, | zatrudnienia dla uzdolnionych do tego podmiotów pracy. Może
1909 IV, | jeszcze i po prostu: z prawa do życia i utrzymania. ~Ażeby
1910 IV, | planowaniem w odniesieniu do tego zróżnicowanego warsztatu
1911 IV, | mogą prowokować również do gwałtownych wystąpień. Organizacje
1912 IV, | dziedzinie ogromne zadania do spełnienia. Trzeba, ażeby
1913 IV, | aby posiadały w stosunku do ustalonych wspólnie planów
1914 IV, | nie przestaje się modlić do Ojca wszystkich ludzi i
1915 IV, | nią związanych odpowiednio do godności człowieka — podmiotu
1916 IV, | planowanie i dostosowana do niego organizacja pracy
1917 IV, | odpowiednie przygotowanie do zajęcia z pożytkiem właściwego
1918 IV, | tym punkcie docieramy znów do pierwszej zasady całego
1919 IV, | wychowanie dzieci, odpowiednio do zróżnicowanych potrzeb ich
1920 IV, | podjęcia takiego zatrudnienia, do jakiego są zdolne; nie pomniejszając
1921 IV, | która wiąże się z prawem do wypoczynku — przede wszystkim
1922 IV, | Wreszcie chodzi również o prawo do emerytury, zabezpieczenia
1923 IV, | pracodawcą. Trzeba pamiętać, że do tych uprawnień należy także
1924 IV, | to mianowicie uprawnienie do zrzeszania się, czyli do
1925 IV, | do zrzeszania się, czyli do tworzenia stowarzyszeń lub
1926 IV, | interesy ludzi pracy są do pewnego stopnia wspólne
1927 IV, | sobą ludzi przynależących do tego samego zawodu, a więc
1928 IV, | słuszne uprawnienia w stosunku do posiadaczy środków produkcji.
1929 IV, | dziedzinach, w których dochodzą do głosu uprawnienia tych ostatnich.
1930 IV, | przeciwnika. Praca ma to do siebie, że przede wszystkim
1931 IV, | i powinny dążyć również do tego, aby ze względu na
1932 IV, | naczyń połączonych” — i do tego musi też stosować się
1933 IV, | się natomiast narzędziem do innych celów. ~Mówiąc o
1934 IV, | rozwijać. Stale należy dążyć do tego, ażeby dzięki działalności
1935 IV, | rodzaju ultimatum skierowanym do odpowiedzialnych czynników,
1936 IV, | czynników, a nade wszystko do pracodawców. Jest to metoda,
1937 IV, | tym mieć zapewnione prawo do strajków, bez osobistych
1938 IV, | Nadużywanie strajku może prowadzić do paraliżowania całego życia
1939 IV, | zastosowanie w odniesieniu do problemu pracy rolniczej
1940 IV, | problemu pracy rolniczej i do sytuacji człowieka, który
1941 IV, | które nie zacieśnia się do jednego czy drugiego kontynentu
1942 IV, | kontynentu i nie ogranicza się do społeczeństw, które już
1943 IV, | upośledzenia i skłania ich do masowego opuszczania wsi
1944 IV, | opuszczania wsi i przenoszenia się do miasta, a więc, niestety,
1945 IV, | miasta, a więc, niestety, do warunków życia, które tym
1946 IV, | bardziej mogą przyczyniać się do wykorzenienia człowieka.
1947 IV, | wykorzenienia człowieka. Dochodzi do tego brak właściwej formacji
1948 IV, | miliony ludzi bywają zmuszane do uprawy cudzej ziemi i są
1949 IV, | wysokim poziomie, prawo do pracy może być naruszone,
1950 IV, | mieszkańca wsi pozbawia się prawa do udziału w podejmowaniu decyzji
1951 IV, | gdy odbiera mu się prawo do wolnego zrzeszania się,
1952 IV, | winna mieć ułatwiony dostęp do uczestnictwa w życiu społeczeństwa
1953 IV, | wszystkich poziomach, odpowiednio do swych możliwości. Osoba
1954 IV, | człowieczeństwa, gdyby dopuszczało się do życia społecznego, a więc
1955 IV, | społecznego, a więc także do pracy, tylko osoby pełnosprawne,
1956 IV, | korzyści ekonomicznej. ~Do różnych instancji działających
1957 IV, | terenie świata pracy, zarówno do pracodawcy bezpośredniego,
1958 IV, | prawa osoby upośledzonej do przygotowania zawodowego
1959 IV, | przygotowania zawodowego i do pracy, tak aby mogła być
1960 IV, | znaczeniu podmiotowym prowadziło do takiej sytuacji, w której
1961 IV, | ludzką godność, powołany do wnoszenia wkładu w rozwój
1962 IV, | życia. Człowiek ma prawo do opuszczenia kraju swego
1963 IV, | kraju, ma też prawo powrotu do swego kraju. Fakt taki z
1964 IV, | rąk mógłby przyczynić się do pomnożenia dobra wspólnego
1965 IV, | które ma poniekąd mniejsze do tego prawo niż własna ojczyzna. ~
1966 IV, | zarówno gdy chodzi o kraj, do którego przybywa, jak też
1967 IV, | pracą upośledzany w stosunku do innych ludzi pracy w danym
1968 IV, | sposób stawać się okazją do wyzysku finansowego lub
1969 IV, | społecznego. O stosunku do pracownika — imigranta muszą
1970 IV, | kryteria, co w stosunku do każdego innego pracownika
1971 V, | praca fizyczna czy umysłowa. Do całego też człowieka zwrócone
1972 V, | przez nią przybliżać się do Boga — Stwórcy i Odkupiciela,
1973 V, | zamierzeniach w stosunku do człowieka i świata i pogłębiać
1974 V, | Stwórcą wszystkiego, odnosił do Niego siebie samego i wszystkie
1975 V, | pierwiastek podobieństwa do Niego. Powinien naśladować
1976 V, | Chrystusa „Ojciec mój działa aż do tej chwili (...)” (J 5,
1977 V, | istnieniu świat, który powołał do bytu z nicości — i działa
1978 V, | od początku przeznaczył do „odpoczynku” (por. Hbr 4,
1979 V, | powinien, przygotowuje się do owego „odpoczynku”, jaki
1980 V, | jak uczy Sobór — także do „zwykłych, codziennych zajęć”.
1981 V, | wkładem przyczyniają się do tego, by w historii spełniał
1982 V, | świata i nie zachęca go do zaniedbywania dobra bliźnich,
1983 V, | stanowi najgłębszą pobudkę do jej podejmowania na różnych
1984 V, | wartość i przeznaczenie do chwały Bożej, i przez świeckie
1985 V, | dopomagać sobie wzajemnie do bardziej świętego życia,
1986 V, | wydatnie przyczyniać się do tego, aby dobra stworzone
1987 V, | jednoznaczna: należy On do „świata pracy”, ma dla ludzkiej
1988 V, | rys podobieństwa człowieka do Boga — Stwórcy i Ojca. Czyż
1989 V, | Testamentu wielorakich odniesień do pracy ludzkiej, do poszczególnych
1990 V, | odniesień do pracy ludzkiej, do poszczególnych zawodów wykonywanych
1991 V, | przez człowieka: tak np. do lekarza (por. Syr 38, 1
1992 V, | lekarza (por. Syr 38, 1 nn), do aptekarza (por. Syr 38,
1993 V, | aptekarza (por. Syr 38, 4-8), do rzemieślnika-artysty (por.
1994 V, | Wj 31, 1-5; Syr 38, 27), do kowala (por. Rdz 4, 22;
1995 V, | można by te słowa odnieść do pracy współczesnej hutnika);
1996 V, | pracy współczesnej hutnika); do garncarza (por. Jr 18, 3
1997 V, | 18, 3 n.; Syr 38, 29 n), do rolnika (por. Rdz 9, 20;
1998 V, | Rdz 9, 20; Iz 5, 1 n), do uczonego (por. Koch 12,
1999 V, | 12, 9-12; Syr 39, 1-8), do żeglarza (por. Ps 107 [106],
2000 V, | 106], 23-30; Mdr 14, 2-3), do budowniczego (por. Rdz 11,
1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3500 | 3501-3851 |