1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3494
Centesimus annus
Rozdzial, Numer 1 Wprow, | spojrzenia wstecz”, to jest na jej tekst, aby sobie
2 Wprow, | przekazywać życie, którym On jest (por. J 14, 6).~W ten sposób
3 Wprow, | Papieży przed nim i po nim, jest dla mnie natchnieniem ewangeliczny
4 Wprow, | Chrystus mówi, że „podobny jest do ojca rodziny, który ze
5 Wprow, | stare” (Mt 13, 52). Skarbcem jest wielki nurt Tradycji Kościoła.
6 Wprow, | ograniczyć.~Celem tej encykliki jest uwydatnienie żywotności
7 I, | wolności ludzkiej z prawdą: jest ono tak ważne, że wolność,
8 I, | istotną treścią encykliki jest właśnie głoszenie zasadniczych
9 I, | potwierdzone. Tak bowiem jest, że nauczanie i upowszechnianie
10 I, | Zbawicielu. Doktryna ta jest także źródłem jedności i
11 I, | społecznej Kościoła, który zdolny jest dzisiaj, tak jak za czasów
12 I, | tekście Papieża Leona XIII jest godność robotnika jako takiego
13 I, | siła pracy tkwi w osobie i jest właściwością osoby, która
14 I, | powiedzieć, iż praca robotników jest jedynym źródłem bogactw
15 I, | exercens15.~Inną ważną zasadą jest niewątpliwie prawo do „własności
16 I, | encyklika mu poświęca. Papież jest w pełni świadom, że własność
17 I, | że własność prywatna nie jest wartością absolutną, i głosi
18 I, | ziemi17.~Z drugiej strony jest prawdą, że mówiąc o własności
19 I, | prawie robotnika jako osoby. Jest to prawo do „słusznej płacy”,
20 I, | obowiązkom i do niczego już nie jest obowiązany” 23. Ingerencja
21 I, | ścisłym indywidualizmem, jest w encyklice poddana surowej
22 I, | praca, jako fakt osobowy, jest objęta przysługującym każdemu
23 I, | siłami, to jako konieczność jest zdeterminowana przez spoczywający
24 I, | chcąc muszą być przyjęte, jest to oczywistym gwałtem, przeciwko
25 I, | pouczającym dla naszych czasów, jest koncepcja stosunków pomiędzy
26 I, | Jezusa. Treść Dokumentu jest doskonałym świadectwem ciągłości
27 I, | o „kwestii robotniczej” jest zatem encykliką o ubogich
28 I, | przekonaniu, że zadaniem Państwa jest czuwanie nad dobrem wspólnym
29 I, | nauki społecznej Kościoła, jest poprawna koncepcja osoby
30 I, | płynącej stąd, że człowiek jest „jedynym na ziemi stworzeniem,
31 II, | rezultacie szkodę. Pogląd ten jest ponadto niesprawiedliwy;
32 II, | błędnej koncepcji osoby jest deformacja prawa, które
33 II, | społecznej natury człowieka nie jest jedynie Państwo, ale także
34 II, | że pierwszym jej źródłem jest ateizm. Odpowiadając na
35 II, | dać tę odpowiedź, która jest szczytem jego człowieczeństwa,
36 II, | społecznego, w którym ignorowana jest godność i odpowiedzialność
37 II, | Ateizm, o którym mowa, jest zresztą ściśle związany
38 II, | pozytywną rolę konfliktu, gdy jest on przejawem „walki o sprawiedliwość
39 II, | potępione w walce klas, jest raczej idea konfliktu nie
40 II, | porozumienie, a jego celem nie jest już ogólne dobro społeczeństwa,
41 II, | co jej się przeciwstawia. Jest to, jednym słowem, przeniesiona
42 II, | Niezmiernie ważna w tej dziedzinie jest rola związków zawodowych,
43 II, | prawdziwy pokój nigdy nie jest wynikiem zwycięstwa militarnego,
44 II, | usprawiedliwień dla nowej wojny. Wojna jest nie tylko oczekiwana i przygotowywana,
45 II, | tym, co absorbuje uwagę, jest rozprzestrzenienie się komunistycznego
46 II, | w rzeczywistości prawdą jest, że ten model społeczny
47 II, | wspieranie rozwoju, nie zawsze jest pozytywny. Ponadto Organizacji
48 II, | międzynarodowe. Wydaje się, iż jest to najpilniejszy problem,
49 III, | Drugim czynnikiem kryzysu jest niewątpliwie niesprawność
50 III, | klasowej. Zrozumienie człowieka jest bardziej wyczerpujące, gdy
51 III, | śmierć. Osią każdej kultury jest postawa człowieka wobec
52 III, | przyczyną tych „rzeczy nowych” jest pustka duchowa wytworzona
53 III, | nieograniczonego zaufania Bogu, który jest Panem historii i sam kształtuje
54 III, | stworzonego dla wolności, jest nie tylko niedozwolone z
55 III, | on odkupienia. Nauka ta jest nie tylko integralną częścią
56 III, | Człowiek dąży do dobra, ale jest również zdolny do zła; potrafi
57 III, | gdzie indywidualny zysk jest przemocą zniesiony, zastępuje
58 III, | prawa innych. To wszystko jest niezbędne dla narodów europejskich,
59 III, | wykorzenione. Konieczna jest cierpliwa odbudowa materialna
60 III, | a zatem ich sytuacja nie jest wynikiem wolnego wyboru
61 III, | za nią odpowiedzialność, jest wymogiem sprawiedliwości.
62 III, | wszystkich. Podźwignięcie ubogich jest wielką szansą dla moralnego,
63 III, | ludzkim61. Jego celem nie jest tylko zrównanie poziomu
64 III, | wezwanie. Szczytem rozwoju jest zatem możliwość korzystania
65 III, | Żaden autentyczny postęp nie jest możliwy bez poszanowania
66 III, | Jezusa Chrystusa, który jest prawdziwym dobrem człowieka64.
67 IV, | że posiadanie dóbr nie jest prawem absolutnym, ale jako
68 IV, | prawo ludzkie ze swej natury jest ograniczone.~Głosząc prawo
69 IV, | należące do sfery wolności, jest podporządkowane od początku
70 IV, | dóbr stworzonych, co zgodne jest także z wolą Jezusa Chrystusa,
71 IV, | stwierdzenie: własność prywatna jest konieczna, a zatem godziwa,
72 IV, | źródłem wszystkiego, co dobre, jest sam akt Boga, który stworzył
73 IV, | zaspokajania potrzeb człowieka jest pierwszym darem, który Bóg
74 IV, | odpowiedzią człowieka, którą jest praca: właśnie przez pracę
75 IV, | inteligencji i wolności, zdolny jest panować nad ziemią i czyni
76 IV, | robić coś dla kogoś. Praca jest tym bardziej owocna i wydajna,
77 IV, | człowieka, dla którego praca jest wykonywana.~
78 IV, | mniejszego niż własność ziemi: jest to własność wiedzy, techniki
79 IV, | odpowiednich do ich zaspokojenia jest kolejnym ważnym źródłem
80 IV, | podjęcie koniecznego ryzyka jest dziś także źródłem bogactwa
81 IV, | głównym bogactwem człowieka jest wraz z ziemią sam człowiek.
82 IV, | pozytywne, których korzeniem jest wolność osoby, wyrażająca
83 IV, | gospodarczej. Ekonomia bowiem jest jedną z dziedzin wielorakiej
84 IV, | w coraz większym stopniu jest sam człowiek, to jest jego
85 IV, | stopniu jest sam człowiek, to jest jego zdolności poznawcze,
86 IV, | zajmuje miejsce centralne. Nie jest dla nich dostępne zdobycie
87 IV, | że największym problemem jest uzyskanie równoprawnego
88 IV, | kobiety w tych warunkach nie jest bynajmniej łatwa.~
89 IV, | międzynarodowych wolny rynek jest najbardziej skutecznym narzędziem
90 IV, | zaspokojenie można zapłacić, to jest które dysponują siłą nabywczą,
91 IV, | ludzkich istnień. Konieczne jest też udzielenie ludziom potrzebującym
92 IV, | które się z tym wiążą, jest to, co należy się człowiekowi,
93 IV, | się człowiekowi, ponieważ jest człowiekiem, ze względu
94 IV, | modelem alternatywnym nie jest system socjalistyczny, który
95 IV, | zaspokojone. Jednakże zysk nie jest jedynym wskaźnikiem dobrego
96 IV, | obraża się ich godność. Jest to nie tylko moralnie niedopuszczalne,
97 IV, | zaś przedsiębiorstwa nie jest po prostu wytwarzanie zysku,
98 IV, | społeczeństwu. Zysk nie jest jedynym regulatorem życia
99 IV, | się, że nie do przyjęcia jest twierdzenie, jakoby po klęsce
100 IV, | długi winny być spłacane, jest słuszna; żądać jednak lub
101 IV, | nastawiona na ich zaspokojenie. Jest jednak oczywiste, że dziś
102 IV, | coraz większej zamożności jest samo w sobie uzasadnione;
103 IV, | Dlatego pilnie potrzebna jest tu wielka praca na polu
104 IV, | społecznego przekazu; konieczna jest także interwencja władz
105 IV, | wymykającej się spod kontroli, jest używanie narkotyków. Szerzenie
106 IV, | Szerzenie się narkomanii jest wskaźnikiem poważnych zaburzeń
107 IV, | Pragnienie, by żyć lepiej, nie jest niczym złym, ale błędem
108 IV, | niczym złym, ale błędem jest styl życia, który wyżej
109 IV, | ubogiemu to, co dla niego jest niezbędne. Mam na myśli
110 IV, | produkcji, a nie w innej, jest zawsze wyborem moralnym
111 IV, | dana, ale również człowiek jest dla siebie samego darem
112 IV, | dążeniu do prawdy i dobra. Jest on jednak również uwarunkowany
113 IV, | autentycznymi formami współżycia jest zadaniem wymagającym odwagi
114 IV, | komórką „ekologii ludzkiej” jest rodzina, w której człowiek
115 IV, | odkryć na nowo, że rodzina jest sanktuarium życia. Istotnie
116 IV, | sanktuarium życia. Istotnie bowiem jest ona święta: jest miejscem,
117 IV, | bowiem jest ona święta: jest miejscem, w którym życie,
118 IV, | licznymi atakami, na które jest ono wystawione, może też
119 IV, | inteligencja w tej dziedzinie jest nastawiona bardziej na ograniczanie
120 IV, | nowej formie przemocy” 78. Jest to polityka, która na skutek
121 IV, | etyczno-kulturowemu. Gospodarka bowiem jest tylko pewnym aspektem i
122 IV, | że wolność gospodarcza jest tylko jednym z elementów
123 IV, | również w dziedzinie, która jest im właściwa. Tak więc ostatecznie
124 IV, | wyeliminowanie alienacji możliwe jest tylko w społeczeństwie typu
125 IV, | autentycznego sensu istnienia jest zjawiskiem obecnym również
126 IV, | pracy, kiedy jej organizacja jest nastawiona tylko na maksymalizację
127 IV, | i wyobcowanie, w którym jest on traktowany jedynie jako
128 IV, | siebie samego81; dar ten jest możliwy dzięki podstawowej „
129 IV, | w końcu dla Boga, bo Bóg jest sprawcą jego istnienia i
130 IV, | dar przyjąć82. Wyobcowany jest zatem taki człowiek, który
131 IV, | ostatecznemu przeznaczeniu, którym jest Bóg. Wyobcowane jest społeczeństwo,
132 IV, | którym jest Bóg. Wyobcowane jest społeczeństwo, które poprzez
133 IV, | prawdzie o Bogu i człowieku jest pierwszym warunkiem wolności,
134 IV, | opinie, przy czym trudno jest poddać krytycznej analizie
135 IV, | gospodarczej i społecznej? Czy to jest model, który należy proponować
136 IV, | politycznego?~Odpowiedź jest oczywiście złożona. Jeśli
137 IV, | wolność gospodarcza nie jest ujęta w ramy systemu prawnego,
138 IV, | religijny, to wówczas odpowiedź jest zdecydowanie przecząca.~
139 IV, | zrzeszenie kapitałów”; jest ono równocześnie „zrzeszeniem
140 IV, | osiągnięcia tych celów potrzebny jest wciąż jeszcze wielki związkowy
141 IV, | przemyśle, jak i w rolnictwie, jest słuszna wtedy, gdy służy
142 IV, | być uprawniona, gdy nie jest produktywna, lub kiedy służy
143 IV, | dochodu, którego źródłem jest nie globalny rozwój pracy
144 IV, | i w obliczu Boga i ludzi jest nadużyciem.~Obowiązek zarabiania
145 V, | są niezbędne, konieczna jest zdrowa teoria Państwa89.
146 V, | wolności wszystkich. Dlatego jest wskazane, by każda władza
147 V, | innych. Wówczas człowiek jest szanowany tylko na tyle,
148 V, | Autentyczna demokracja możliwa jest tylko w Państwie prawnym
149 V, | Tak więc metodą Kościoła jest poszanowanie wolności przy
150 V, | Wolność jednak w pełni jest dowartościowana jedynie
151 V, | którego integralną częścią jest prawo do wzrastania pod
152 V, | Źródłem i syntezą tych praw jest w pewnym sensie wolność
153 V, | dobra wspólnego, które nie jest zwykłą sumą korzyści partykularnych,
154 V, | Naczelnym zadaniem Państwa jest więc zagwarantowanie tego
155 V, | czy po prostu spekulacji, jest dla rozwoju i dla porządku
156 V, | Kolejną funkcją Państwa jest czuwanie nad realizowaniem
157 V, | więcej, obowiązkiem Państwa jest popieranie działalności
158 V, | tam, gdzie owa działalność jest niewystarczająca, albo przez
159 V, | zawsze, poprzez swoje dzieła, jest na tym polu obecny, by człowiekowi
160 V, | mentalność indywidualistyczną, jest potrzebny konkretny wysiłek
161 V, | środków. Sprawą ogromnie pilną jest popieranie, obok działań
162 V, | zapobiegając jej degradacji, jaką jest anonimowość i bezosobowe
163 V, | rynek mają służyć. Człowiek jest przede wszystkim istotą,
164 V, | charakteryzuje kulturę narodu. Prawdą jest, że młodzież kontestuje
165 V, | rozróżniając to, co w tradycji jest wartościowe, od fałszu i
166 V, | pierwsza i najważniejsza jest ta praca, która się dokonuje
167 V, | nie może twierdzić, że nie jest odpowiedzialny za los swego
168 V, | znajduje się on w potrzebie, jest dziś łatwiejsza także dzięki
169 V, | zastąpione rządami prawa, to jest już najwyższa pora, by podobny
170 V, | Dlatego drugim imieniem pokoju jest rozwój105. Tak jak istnieje
171 V, | sytuacji przez pracę, to jest przez pozytywny wkład w
172 V, | Tworzenie takich warunków jest zadaniem światowej współpracy
173 VI | VI. Człowiek jest drogą Kościoła~
174 VI, | człowieka i że „ten człowiek jest pierwszą drogą, po której
175 VI, | Wcielenia i Odkupienia”109.~Jest to jedyne źródło inspiracji,
176 VI, | dziedzictwa doktrynalnego Kościoła jest człowiek w swej konkretnej
177 VI, | wartość wynika z faktu, że jest ona Dokumentem Urzędu Nauczycielskiego,
178 VI, | Antropologia chrześcijańska jest zatem w istocie jednym z
179 VI, | Encyklika Rerum novarum jest tego wymownym świadectwem.~
180 VI, | współdziałania Kościołów lokalnych, jest zatem moim życzeniem, by
181 VI, | pochodzenia społecznego możliwe jest pokojowe i solidarne współżycie.
182 VI, | niż kiedykolwiek Kościół jest świadom, że jego orędzie
183 VI, | ubogich, która nigdy nie jest wyłączną ani nie dyskryminuje
184 VI, | Kościół widzi Chrystusa, jest umacnianie sprawiedliwości.
185 VI, | choćby najpotężniejsze, nie jest już w stanie tego dokonać.
186 VI, | rodziny ludzkiej. Konieczne jest także, aby oceniając następstwa
187 VI, | urzeczywistnić, konieczny jest dar łaski ofiarowanej przez
188 VI, | ludzkiej wolności możliwa jest owa tajemnicza obecność
189 VI, | doktryny społecznej Kościoła jest ponadto jej charakter interdyscyplinarny.
190 VI, | latach. Dzisiejszy świat jest coraz bardziej świadomy,
191 VI, | narodowych i międzynarodowych nie jest tylko kwestią produkcji
192 VI, | rzeczy” w każdym czasie jest nieskończona moc Boża, która
193 VI, | chwili powrotu Pana, obecna jest w świecie od stworzenia,
194 VI, | Temu, który wczoraj i dziś jest ten sam i będzie także na
Dives in misericordia
Rozdzial, Numer 195 I, | SWOIM BÓG” (por. Ef 2, 4) jest Tym, którego objawił nam
196 I, | Hbr 1, 1 n.). Pamiętna jest owa chwila, kiedy Filip,
197 I, | jeszcze oblicze Ojca, który Jest „Ojcem miłosierdzia oraz
198 I, | oczekiwania. Jeśli prawdą jest to, iż każdy człowiek jest
199 I, | jest to, iż każdy człowiek jest poniekąd drogą Kościoła —
200 I, | została zadana Kościołowi, jest równocześnie wyjściem na
201 I, | jakie spełnia Kościół, jest skoncentrowane na człowieku,
202 I, | na człowieku, im bardziej jest, rzec można, „antropocentryczne”,
203 I, | dogłębne zespolenie obojga. Jest to również jedna z głównych,
204 I, | poprzez świat widzialny, nie jest jeszcze „widzeniem Ojca”. „
205 I, | Jednorodzony Bóg, który jest w łonie Ojca, [o Nim] pouczył” (
206 I, | uosabia. Poniekąd On sam jest miłosierdziem. Kto je widzi
207 I, | świadomy tego, że jego zadaniem jest pokierować należycie siłami,
208 I, | Chrystusie prawda o Bogu, który jest „Ojcem miłosierdzia” (2
209 I, | człowiekowi wówczas, gdy jest on nawiedzany cierpieniem,
210 I, | nawiedzany cierpieniem, gdy jest zagrożony w samym rdzeniu
211 I, | Niego tajemnica Boga, który jest „Ojcem miłosierdzia”, staje
212 II, | przejrzystym znakiem Boga, który jest miłością, staje się znakiem
213 II, | zakończył: „A błogosławiony jest ten, kto we Mnie nie zwątpi” (
214 II, | w którym żyjemy, obecna jest miłość. Jest to miłość czynna,
215 II, | żyjemy, obecna jest miłość. Jest to miłość czynna, miłość,
216 II, | więc objawia Boga, który jest Ojcem, jest „miłością”,
217 II, | Boga, który jest Ojcem, jest „miłością”, jak to wyrazi
218 II, | 16), objawia Boga, który jest „bogaty w miłosierdzie”,
219 II, | jeszcze niż tematem nauczania, jest rzeczywistością uobecnianą
220 II, | miłości i miłosierdzia, jest w świadomości samego Chrystusa
221 II, | uobecnianie Boga, który jest Ojcem: miłością i miłosierdziem,
222 II, | w nowym zawsze aspekcie, jest ogromnie wiele. Wystarczy
223 II, | tematom w nauczaniu Chrystusa, jest św. Łukasz; jego Ewangelia
224 II, | miłosierdzia, co dla nas jest najważniejsze. Zanim jednakże
225 II, | przykazania, o którym mówi, że jest „największe” (Mt 22, 38),
226 II, | najpełniej objawia Ojca, który jest Bogiem „bogatym w miłosierdzie”.
227 II, | wezwanie do miłosierdzia, które jest jednym z najistotniejszych
228 III, | wygnania (por. Ne 9). Znamienne jest, że mowy prorockie owo miłosierdzie,
229 III, | szczególnie potęgę miłości, która jest większa niż, grzech i niewierność
230 III, | fakt, że nędzą człowieka jest także jego grzech. Lud Starego
231 III, | wszystkie odcienie miłości: On jest jego Ojcem (por. Iz 63,
232 III, | 63, 16), ponieważ Izrael jest Jego pierworodnym synem (
233 III, | pierworodnym synem (por. Wj 4, 22), jest także oblubieńcem tej, której
234 III, | należy do pojęcia Boga, ale jest treścią życia całego Izraela
235 III, | poszczególnych jego synów i córek, jest treścią obcowania z ich
236 III, | Księgach Starego Testamentu, a jest to wyraz bardzo bogaty.
237 III, | odpowiedzi na pytanie: czym jest miłosierdzie samo w sobie;
238 III, | ten sposób miłosierdzie jest poniekąd przeciwstawione
239 III, | aczkolwiek sprawiedliwość jest prawdziwą cnotą u człowieka,
240 III, | doskonałość, to jednak miłość jest od niej „większa”. Jest
241 III, | jest od niej „większa”. Jest większa w tym znaczeniu,
242 III, | większa w tym znaczeniu, że jest pierwsza i bardziej podstawowa.
243 III, | stosunku do sprawiedliwości (co jest rysem znamiennym całego
244 III, | objawienie Boga, który „jest miłością” (J 4, 16). ~Z
245 III, (4) | ludu” (por. Lm 4, 3. 6) jest ostatecznie ze strony Boga
246 III, (4) | go, gdyż Bóg Przymierza jest naprawdę „odpowiedzialny
247 III, (4) | miłość”. Owocem tej miłości jest przebaczenie i przywrócenie
248 III, (4) | Można o niej powiedzieć, że jest całkowicie darmo dana, nie
249 III, (4) | konieczność: przymus serca. Jest to jakby „kobieca” odmiana
250 III, (4) | hesed” i rahamim. Hanan jest tu pojęciem szerszym, oznacza
251 IV, | sprawiedliwości pierwotnej. Analogia jest w tym miejscu bardzo pojemna.
252 IV, | popadł, jednakże motyw ten jest przeniknięty świadomością
253 IV, | zniszczyć. Syn marnotrawny jest tego świadom; świadomość
254 IV, | odsłania nam Boga, który jest Ojcem. Postępowanie tego
255 IV, | Ojciec marnotrawnego syna jest wierny swojemu ojcostwu,
256 IV, | szukać głębiej. Oto ojciec jest świadom, że ocalone zostało
257 IV, | każdym razem uwydatniona jest taka sama radość, jak w
258 IV, | ojcowska wierność sobie jest całkowicie skoncentrowana
259 IV, | godność syna. Troska ta jest miarą jego miłości, tej
260 IV, | św. Paweł, że „cierpliwa jest, łaskawa jest (...) nie
261 IV, | cierpliwa jest, łaskawa jest (...) nie szuka swego, nie
262 IV, | agape. Miłość taka zdolna jest do pochylenia się nad każdym
263 IV, | marnotrawnym uświadamia nam, że jest inaczej: relacja miłosierdzia
264 IV, | przeżyciu tego dobra, jakim jest człowiek, na wspólnym doświadczeniu
265 IV, | doświadczeniu tej godności, jaka jest jemu właściwa. To wspólne
266 IV, | takie widzenie w prawdzie jest autentyczną pokorą); dla
267 IV, | rzeczywistość nawrócenia. Nawrócenie jest najbardziej konkretnym wyrazem
268 IV, | znaczeniem miłosierdzia nie jest samo choćby najbardziej
269 IV, | wszelkich nawarstwień zła, które jest w świecie i w człowieku.
270 V, | miłosierdzia wówczas, gdy jest pojmany, wyszydzony, skazany,
271 V, | Jahwe, w którego „ranach jest nasze zdrowie” (Iz 53, 5). ~
272 V, | Odkupienie w tym wymiarze jest ostatecznym i definitywnym
273 V, | się świętości Boga, który jest bezwzględną pełnią doskonałości,
274 V, | sprawiedliwość ugruntowana jest w miłości, wyrasta z niej
275 V, | względu na grzechy ludzkości. Jest to wręcz jakiś „nadmiar”
276 V, | sprawiedliwość, która prawdziwie jest sprawiedliwością „na miarę”
277 V, | objawiona w krzyżu Chrystusa jest „na miarę Boga”, że rodzi
278 V, | życia i świętości, jaka jest z Boga. W ten sposób Odkupienie
279 V, | urzeczywistnienia miłosierdzia, które jest zdolne usprawiedliwić człowieka,
280 V, | ostateczne źródło istnienia. Jest On Ojcem: z człowiekiem,
281 V, | stwórcza więź istnienia. Jest to miłość, która nie tylko
282 V, | prawdy i miłości, która jest w Bogu i która jest z Boga.
283 V, | która jest w Bogu i która jest z Boga. I właśnie na tej
284 V, | człowiekiem, z każdym człowiekiem. Jest to Przymierze tak stare
285 V, | jednym wybranym ludem — jest to równocześnie, tu, na
286 V, | mówić o Bogu-Ojcu, który jest bezwzględnie wierny swojej
287 V, | znaczy uwierzyć, że w świecie jest obecna miłość i że ta miłość
288 V, | obecna miłość i że ta miłość jest potężniejsza od zła jakiegokolwiek,
289 V, | jakiegokolwiek, w które uwikłany jest człowiek, ludzkość, świat.
290 V, | miłosierdzie. Miłosierdzie jest bowiem nieodzownym wymiarem
291 V, | nieodzownym wymiarem miłości, jest jakby drugim jej imieniem,
292 V, | rzeczywistości zła, które jest w świecie, które dotyka
293 V, | Krzyż Chrystusa na Kalwarii jest również świadectwem mocy
294 V, | sprawiedliwość samemu Bogu, jest równocześnie radykalnym
295 V, | wielorakiego zła, jakie jest udziałem człowieka w jego
296 V, | nie przeminęły8, krzyż jest tym „miejscem”, o którym
297 V, | jako Ukrzyżowany Chrystus jest Słowem, które nie przemija (
298 V, | przemija (por. Mt 24, 35), jest Tym, który stoi i kołacze
299 V, | miłość, która nie tylko jest aktem solidarności z cierpiącym
300 V, | Synem Człowieczym, ale także jest jakimś „miłosierdziem” okazanym
301 V, | skoro doznając miłosierdzia, jest on równocześnie poniekąd
302 V, | admirabile commercium), która jest prostym i mocnym, a zarazem „
303 V, | dla wszystkich ludzi. „Nie jest On bowiem Bogiem umarłych,
304 V, | owej miłości Ojca, która jest potężniejsza niż śmierć.
305 V, | zmartwychwstaniu Chrystusa jest ona nową historycznie, a
306 V, | por. Łk 1, 50). ~Maryja jest równocześnie Tą, która w
307 V, | ofiarą serca. Ofiara ta jest ściśle związana z krzyżem
308 V, | ostatecznym fiat. ~Maryja jest więc równocześnie Tą, która
309 V, | kosztowało i wie, jak wielkie ono jest. W tym znaczeniu nazywamy
310 V, | Kościoła i całej ludzkości. Jest to objawienie szczególnie
311 V, | przyjmują ze strony Matki. Jest to jedna z wielkich i życiodajnych
312 VI, | z pokolenia na pokolenie jest udziałem tych, co kierują
313 VI, | Zwłaszcza dzisiejsza młodzież jest świadoma, że postęp wiedzy
314 VI, | postęp wiedzy i techniki jest w stanie nie tylko dostarczyć
315 VI, | własnej istoty. A jeśli prawdą jest, że postęp ten zbyt często
316 VI, | że postęp ten zbyt często jest jeszcze przywilejem krajów
317 VI, | wszystkich luków i krajów nie jest już czystą utopią, jeśli
318 VI, | zasadniczej odpowiedzi i człowiek jest świadom, że powinien ją
319 VI, | Watykańskiego II Gaudium et spes nie jest z pewnością jedynym dokumentem,
320 VI, | pokolenia mówi o tym, ale jest dokumentem wagi szczególnej. „
321 VI, | wnikliwością rozważają: czym jest człowiek; jaki jest sens
322 VI, | czym jest człowiek; jaki jest sens cierpienia, zła, śmierci,
323 VI, | wymiarze jego integralnej, to jest cielesnej i duchowej egzystencji,
324 VI, | wypowiadania prawdy, o jakiej jest przekonany, wiary, którą
325 VI, | niedorozwoju. Ten fakt jest powszechnie znany. Stan
326 VI, | współczesnego, w którym tak wiele jest zła zarówno fizycznego,
327 VI, | całej ludzkiej egzystencji. Jest to niepokój związany z samym
328 VI, | co ze sprawiedliwością jest sprzeczne, zarówno w stosunkach
329 VI, | istotnym motywem działania: jest to sprzeczne z istota sprawiedliwości,
330 VI, | działanie ludzkie, nawet jeśli jest podjęte w imię sprawiedliwości.
331 VI, | owej głębszej mocy, jaką jest miłość. To przecież doświadczenie
332 VI, | dla którego nic już nie jest „święte” — wbrew wszelkim
333 VII, | twierdzą, że miłosierdzie jest największym wśród przymiotów
334 VII, | wewnętrznej prostoty i prawdy. Jest ona podobna do tej prostoty
335 VII, | zdrojów miłosierdzia, których jest dyspozytariuszem i szafarzem.
336 VII, | zawsze do tej miłości, która jest potężniejsza niż śmierć;
337 VII, | czyli tej miłości, która jest potężniejsza niż grzech.
338 VII, | istnieje grzech, Bóg, który „jest miłością” (1 J 4, 16), nie
339 VII, | prawdzie owej miłości, jaką jest Bóg (i która jest Bogiem),
340 VII, | jaką jest Bóg (i która jest Bogiem), ale także całej
341 VII, | człowieka i świata, który jest jego doczesną ojczyzną. ~
342 VII, | doskonałość nieskończonego Boga, jest również nieskończone. Nieskończona
343 VII, | Nieskończona więc i niewyczerpana jest też gotowość Ojca w przyjmowaniu
344 VII, | Jego domu. Nieskończona jest gotowość i moc przebaczania,
345 VII, | miłości, która cierpliwa jest i łaskawa (por. 1 Kor 13,
346 VII, | Chrystusa” (2 Kor 1, 3) jest wiemy aż do ostatecznych
347 VII, | Syna. Nawrócenie do Boga jest zawsze owocem „odnalezienia”
348 VII, | tego Ojca, który bogaty jest w miłosierdzie. ~Prawdziwe
349 VII, | Boga miłości łaskawej, jest stałym i niewyczerpalnym
350 VII, | Bożemu posłannictwo, które jest uczestnictwem i poniekąd
351 VII, | że tylko ta miłość, która jest większa od słabości ludzkich
352 VII, | miłosierdzia Boga samego, ale także jest powołany do tego, ażeby
353 VII, | błogosławieństwo miłosiernych jest pod tym względem szczególnie
354 VII, | ewangeliczny proces nie jest tylko jednorazowym przełomem
355 VII, | miłości miłosiernej, która jest ze swojej istoty miłością
356 VII, | również i ta pierwsza strona jest obdarowywana. A w każdym
357 VII, | Tutaj Chrystus ukrzyżowany jest dla nas najwyższym wzorem,
358 VII, | drugim. Tylko wówczas bowiem jest ono naprawdę aktem miłości
359 VII, | błogosławieństwo miłosiernych, jest o wiele bogatsza od tego,
360 VII, | Autentyczne miłosierdzie jest jakby głębszym źródłem sprawiedliwości.
361 VII, | ostatnia sama z siebie zdolna jest tylko rozsądzać pomiędzy
362 VII, | miłosierdziem”) zdolna jest przywracać człowieka samemu
363 VII, | chrześcijańskie miłosierdzie jest zarazem jakby doskonalszym
364 VII, | w samym tym dobru, jakim jest człowiek z właściwą mu godnością.
365 VII, | jak głosi św. Paweł — jest „łaskawa” i „cierpliwa”,
366 VII, | też owa miłość miłosierna jest szczególnie nieodzowna w
367 VII, | pomiędzy przyjaciółmi, jest nieodzowna w wychowaniu
368 VII, | świadczy o tym, że w świecie jest obecna miłość potężniejsza
369 VII, | wypowiedzieć, jak głębokie jest znaczenie postawy, którą
370 VII, | pytającemu, do ilu razy winien jest przebaczyć bliźniemu, wskazuje
371 VII, | zadośćuczynienie za zniewagę, jest warunkiem przebaczenia. ~
372 VII, | rozejmowym”, który właściwy jest dla samej sprawiedliwości,
373 VII, | warunków sprawiedliwości jest nade wszystko nieodzowne,
374 VII, | zasadniczym punkcie: tym punktem jest godność, czyli istotna wartość
375 VIII, | zapomnieć o modlitwie, która jest wołaniem o miłosierdzie
376 VIII, | jej zagraża. To właśnie jest podstawowym prawem i zarazem
377 VIII, | Kościoła w Jezusie Chrystusie. Jest ono prawem i powinnością
378 VIII, | czyli tej miłości, która jest potężniejsza od śmierci,
379 VIII, | powiedziane na ten temat, jest tylko skromnym zarysem.
380 VIII, | Rdz 1, 31), do Boga, który jest wierny sobie samemu, swemu
381 VIII, | zaszczepił w naszych sercach. Jest to równocześnie miłość do
382 VIII, | głosząc na różne sposoby, że jest mu „niepotrzebny”. Jest
383 VIII, | jest mu „niepotrzebny”. Jest to więc miłość do Boga,
384 VIII, | co czynią” (Łk 23, 34). I jest to równocześnie miłość do
385 VIII, | na przyjaciół i wrogów. Jest to miłość do ludzi — i pragnienie
386 VIII, | wszystkich bez wyjątku. Jest to miłość, czyli troska
387 VIII, | bardzo wieli współczesnych jest zagrożone wielkim niebezpieczeństwem.
388 VIII, | objawiła się owa Miłość, która jest w Ojcu, aby za sprawa Syna
389 VIII, | sobie samym. Racją jego bytu jest bowiem objawiać Boga, tego
Dominum et vivificantem
Rozdzial, Numer 390 Wstep, | samego źródła wiary, którym jest Jezus Chrystus. Istotnie,
391 Wstep, | Święta Namiotów: „Jeśli ktoś jest spragniony, a wierzy we
392 Wstep, | wyznał, że Jezus Chrystus jest Panem — ku chwale Boga Ojca” (
393 Wstep, | odbiera uwielbienie i chwałę: jest On Osobą Boską, która znajduje
394 Wstep, | wiary chrześcijańskiej i jest źródłem i mocą odnowy Kościoła4.
395 Wstep, | Chrystusa o Duchu Świętym, który jest niewyczerpanym „źródłem
396 Wstep, | chrześcijaństwa. ~Oczywistą jest rzeczą, że rozważania te:
397 1, | gdyż On sam, Jezus Chrystus jest pierwszym Pocieszycielem (
398 1, | Chrystusa. ~Jeśli Chrystus sam jest najwyższym i najpełniejszym
399 1, | nauce i pismach Apostołów6, jest dla tego przekazu natchnieniem
400 1, | Pocieszyciel — Duch Prawdy jest zapowiedziany jako Ten,
401 1, | wierze i poprzez wiarę, co jest dziełem Ducha Prawdy i owocem
402 1, | Wszystko, co ma Ojciec, jest moje. Dlatego powiedziałem,
403 1, | słowa doniosłe: „Pożyteczne jest dla was moje odejście. Bo
404 1, | Właściwością tekstu Janowego jest to, że Ojciec, Syn i Duch
405 1, | w poleceniu tym zawarta jest trynitarna formuła chrztu: „
406 1, | swoim życiu wewnętrznym Bóg „jest Miłością” (por. 1 J 4, 8.
407 1, | Boskim: miłością osobową jest Duch Święty jako Duch Ojca
408 1, | sposób” daru. Duch Święty jest osobowym wyrazem tego obdarowywania
409 1, | się, tego bycia Miłością7. Jest Osobą-Miłością, jest Osobą-Darem.
410 1, | Miłością7. Jest Osobą-Miłością, jest Osobą-Darem. Jest to niezgłębione
411 1, | Osobą-Miłością, jest Osobą-Darem. Jest to niezgłębione bogactwo
412 1, | w Bóstwie Ojcu i Synowi, jest Miłością i Darem (nie stworzonym),
413 1, | Paweł: „miłość Boża rozlana jest w sercach naszych przez
414 1, | odwiecznych zamierzeń Boga, który jest niewysłowioną Jednością
415 1, | Syna i Ducha Świętego. Jest to „logika” Boża, która
416 1, | Bożym „odejście” Chrystusa jest nieodzownym warunkiem „posłania”
417 1, | 12. Jest to nowy początek w odniesieniu
418 1, | z tajemnicą Odkupienia. Jest to więc początek nowy, przede
419 1, | upadku — zaległ grzech, który jest przeciwieństwem obecności
420 1, | Wieczerniku mówi: „Pożyteczne jest dla was moje odejście (...)
421 1, | Rz 8, 15). Duch Święty jest Duchem Ojca, jak o tym świadczą
422 1, | pożegnalnej z Wieczernika. Jest równocześnie Duchem Syna:
423 1, | równocześnie Duchem Syna: jest Duchem Jezusa Chrystusa,
424 1, | smutek prześwietlony radością jest udziałem apostołów w ramach „
425 1, | Pańskiej” (Iz 11, 1-3). ~Jest to tekst doniosły, gdy chodzi
426 1, | Dawida („z pnia Jessego”) jest właśnie tą Osobą, na której „
427 1, | 16. „Mesjasz” jest właśnie tą drogą. Zewnętrznym
428 1, | namaszczani w Starym Przymierzu, jest tym jedynym wielkim Namaszczonym
429 1, | Namaszczonym przez Boga samego. Jest Pomazańcem w znaczeniu posiadania
430 1, | 61, 1 n.). ~Namaszczony jest zarazem posłany „z Duchem
431 1, | Posłany z Duchem Pańskim — jest równocześnie wybranym Sługą
432 1, | Wiadomo, że Sługa Jahwe jest objawiony w Księdze Izajasza
433 1, | Równocześnie zaś On właśnie jest tym, którego posłannictwo
434 1, | Albowiem:~„Duch mój, który jest nad tobą ~i słowa moje,
435 1, | przedziwnemu światłu, jakie zawarte jest w starotestamentowych tekstach.
436 1, | na przyszłym Mesjaszu, jest wyraźnie darem Boga przede
437 1, | Osoby owego Sługi Jahwe. Nie jest natomiast sam odrębną Osobą,
438 1, | osobowość Ducha Świętego jest całkowicie ukryta: utajona
439 1, | zarazem obwieścił, że On jest tym „Namaszczonym przez
440 1, | Namaszczonym przez Ojca, że jest Mesjaszem, czyli Chrystusem,
441 1, | rzeczywistości mesjańskiej. Jan jest nie tylko prorokiem, ale
442 1, | ale także przesłańcem: jest poprzednikiem Chrystusa.
443 1, | ustach Jana Chrzciciela jest nie mniej radykalnym wyrazem
444 1, | głos z nieba mówił: «Ten jest mój Syn umiłowany, w którym
445 1, | jako Mesjaszu. Oto Mesjasz jest umiłowanym Synem Ojca. Jego
446 1, | tajemnicy samej Osoby Mesjasza. Jest On wyniesiony, gdyż jest
447 1, | Jest On wyniesiony, gdyż jest Synem Bożego upodobania.
448 1, | Raduje się tym, że dane Mu jest objawić to ojcostwo. Raduje
449 1, | wszystko. Nikt też nie wie, kim jest Syn, tylko Ojciec; ani kim
450 1, | Syn, tylko Ojciec; ani kim jest Ojciec, tylko Syn i ten,
451 1, | głębi tego, kim Jezus był. Jest to inny rodzaj objawienia
452 1, | mówi wprost o Duchu, który jest Miłością, a przez to jednością
453 1, | owej pełni Ducha, która jest w Nim i przenika Jego serce.
454 1, | Duchem Świętym, którego jest On w pełni świadom, wyrażę
455 1, | się poniekąd „odczuwalne”. Jest to szczególne objawienie
456 1, | siebie, swoje Boskie „Ja”: jest On Synem „współistotnym”
457 1, | dlatego „nikt nie wie, kim jest Syn, tylko Ojciec, ani kim
458 1, | Syn, tylko Ojciec, ani kim jest Ojciec, tylko Syn”. Ten
459 1, | kształt: Jezus z Nazaretu jest Tym, który przychodzi w
460 1, | pełniejszy sposób. Duch Święty jest nie tylko darem dla Osoby (
461 1, | dla Osoby Mesjasza), ale jest Osobą-Darem. Jezus zapowiada
462 1, | Wszystko, co ma Ojciec, jest moje. Dlatego powiedziałem,
463 1, | Pochodząc od Ojca, Duch Święty jest posłany od Ojca (por. J
464 1, | Świętego jako Osoby, która jest Darem, dokonuje się w tym
465 1, | Chrystusa-Odkupiciela. Ten nowy początek jest odkupieniem świata: „Tak
466 1, | nieprzeniknionych głębiach Bóstwa jest Osobą-Darem za sprawą Syna,
467 1, | poślę Go do was” (J 16, 7). Jest to On: Duch Prawdy, Paraklet,
468 1, | Równocześnie zaś Odkupienie to jest stale dokonywane w sercach
469 1, | przez Ducha Świętego, który jest „innym Pocieszycielem”. ~ ~
470 1, | Ef 2, 18). On to właśnie jest Duchem życia, czyli źródłem
471 1, | włożenie rąk swym pomocnikom, jest w dalszym ciągu przekazywana
472 1, (12) | Lumen gentium, 4. Zawarta jest tam cała tradycja patrystyczna
473 1, | zaś nauczanie tego soboru jest gruntownie „pneumatologiczne”:
474 1, | poprzez wieki. Nieodzowna jest ta praca Kościoła, zmierzająca
475 1, | Odróżnienie owo szczególnie jest potrzebne w urzeczywistnianiu
476 2, | odejścia”: „Pożyteczne jest dla was moje odejście. Bo
477 2, | Najbardziej jednak znamienne jest wyjaśnienie, jakie Chrystus
478 2, | posłannictwa Ducha Świętego. Ważne jest przy tym zarówno znaczenie
479 2, | zjednoczeniu człowieka z Bogiem; jest on też „już osądzony” od
480 2, | posłannictwie Ducha Świętego, jakim jest „przekonywanie świata o
481 2, | ukrzyżowany i uwielbiony jest definitywnym i trwałym centrum.
482 2, | Chrystusa a tym wydarzeniem jest wyraźny. Jesteśmy po prostu
483 2, | swój wyrazisty początek: jest świadectwem o Chrystusie
484 2, | wszystkim grzechu, jakim jest odrzucenie Chrystusa aż
485 2, | grzechu” odrzucenia Chrystusa, jest w sposób organiczny zespolone
486 2, | Odkupienia. Duch Prawdy jest Pocieszycielem. ~Przekonywanie
487 2, | zwycięstwie nad grzechem. Jest to zwycięstwo, które dokonało
488 2, | inny, tylko On: Duch Prawdy Jest to Duch, który „przenika
489 2, | Wobec tej tajemnicy, jaką jest grzech, „głębokości Boże”
490 2, | w pełnej skali zła, jaka jest mu właściwa, zostaje zidentyfikowany
491 2, | początek — ale zarazem też: jest to grzech, wobec którego
492 2, | Bożym, stwarzającym świat. Jest to zarazem Słowo, które
493 2, | por. J 1, 1. 2. 3. 10). Jest to Słowo, będące również
494 2, | Jego wypowiedź, pełna bólu, jest również jakby dalekim echem
495 2, | równocześnie Ten, który jest „Pierworodnym wobec każdego
496 2, | miłująca wszechmoc Stwórcy. Jest to wszechmoc i zarazem miłość „
497 2, | w tajemnicy stworzenia. Jest nie tylko bezpośrednim świadkiem
498 2, | początek stworzenie, ale sam jest tą Miłością. Sam jest jako
499 2, | sam jest tą Miłością. Sam jest jako Miłość — przedwiecznym,
500 2, | naprzód w Księdze Rodzaju, jest tu jednoznaczne. Stworzyć —
1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3494 |