1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3360
(...) Evangelium vitae
Rozdzial, Paragraf, Numer
1001 III, 2, | 55. Nie powinno to dziwić, ponieważ
1002 III, 2, | okolicznościach trudne do pogodzenia. Nie ulega wątpliwości, że wewnętrzna
1003 III, 2, | Mk 12, 31). Nikt zatem nie może wyrzec się prawa do
1004 III, 2, | własnej tylko dlatego, że nie dość miłuje życie lub samego
1005 III, 2, | uprawniona obrona może być nie tylko prawem, ale poważnym
1006 III, 2, | także w sytuacji, kiedy nie ponosi moralnej odpowiedzialności
1007 III, 2, | rozważone i ocenione, i nie powinny sięgać do najwyższego
1008 III, 2, | konieczności, to znaczy gdy nie ma innych sposobów obrony
1009 III, 2, | rzadkie, a być może już nie zdarzają się wcale. ~W każdym
1010 III, 2, | napastnika, to przykazanie „nie zabijaj” ma wartość absolutną
1011 III, 2, | punktu widzenia i nigdy nie może być dozwolona ani jako
1012 III, 2, | sprawiedliwości i miłości. „Nic i nikt nie może dać prawa do zabicia
1013 III, 2, | umierający. Ponadto nikt nie może się domagać, aby popełniono
1014 III, 2, | powierzonej jego pieczy, nie może też bezpośrednio ani
1015 III, 2, | na to zgody. Żadna władza nie ma prawa do tego zmuszać
1016 III, 2, | człowieka jako osoby, a nie jako rzeczy, którą można
1017 III, 2, | niewinnej istoty ludzkiej, „nie ma dla nikogo żadnych przywilejów
1018 III, 2, | przywilejów ani wyjątków. Nie ma żadnego znaczenia, czy
1019 III, 3, | nazywać rzeczy po imieniu, nie ulegając wygodnym kompromisom
1020 III, 3, | sumienia. Jednak żadne słowo nie jest w stanie zmienić rzeczywistości:
1021 III, 3, | ogóle można sobie wyobrazić: nie sposób uznać jej za napastnika,
1022 III, 3, | pozbyciu się owocu poczęcia nie zostaje podjęta z racji
1023 III, 3, | lepiej się stanie, jeśli się nie narodzi. Jednakże wszystkie
1024 III, 3, | poważne i dramatyczne, nigdy nie mogą usprawiedliwić umyślnego
1025 III, 3, | zabójstwie dziecka jeszcze nie narodzonego podejmuje często
1026 III, 3, | narodzonego podejmuje często nie tylko matka, ale inne jeszcze
1027 III, 3, | wszystkim ojciec dziecka, nie tylko wówczas, gdy bezpośrednio
1028 III, 3, | jako „sanktuarium życia”. Nie należy też pomijać nacisków,
1029 III, 3, | zgody na przerwanie ciąży: nie ulega wątpliwości, że w
1030 III, 3, | przerywania ciąży. Ogólna i nie mniej poważna odpowiedzialność
1031 III, 3, | byli zatroszczyć się — a nie uczynili tego — o skuteczną
1032 III, 3, | wychowawczymi. Na koniec, nie należy lekceważyć zorganizowanego
1033 III, 3, | poszczególnych osób, a zło przez nie wyrządzone przyjmuje daleko
1034 III, 3, | wobec olbrzymiego zagrożenia nie tylko poszczególnego jednostkowego
1035 III, 3, | wymierzoną przeciw jeszcze nie narodzonemu życiu ludzkiemu. ~
1036 III, 3, | upływem pewnej liczby dni nie może być uważany za osobowe
1037 III, 3, | rozpoczyna się życie, które nie jest życiem ojca ani matki,
1038 III, 3, | rozwija się samoistnie. Nie stanie się nigdy człowiekiem,
1039 III, 3, | nigdy człowiekiem, jeżeli nie jest nim od tego momentu.
1040 III, 3, | obecność rozumnej duszy nie może być stwierdzona w żaden
1041 III, 3, | ludzkiego: czy jednostka ludzka nie jest osobą ludzką?” 58. ~
1042 III, 3, | filozoficznych, w które Magisterium nie angażowało się bezpośrednio,
1043 III, 3, | Świętego, które w ogóle nie mówią o dobrowolnym przerwaniu
1044 III, 3, | przerwaniu ciąży, a więc nie zawierają bezpośredniego
1045 III, 3, | objęta Bożym przykazaniem: „nie zabijaj”. ~Życie ludzkie
1046 III, 3, (62) | Nie niszcz dziecka przez przerwanie
1047 III, 3, (62) | przez przerwanie ciąży ani nie zabijaj go po urodzeniu”:
1048 III, 3, | łaciński, stwierdza: „Kto nie pozwala człowiekowi się
1049 III, 3, | zabija go przed czasem: nie ma znaczenia, czy zabija
1050 III, 3, | nigdy w najmniejszym stopniu nie podważyły moralnego potępienia
1051 III, 3, | wprost do zabicia jeszcze nie narodzonego życia ludzkiego, „
1052 III, 3, | udziału to przestępstwo nie zostałoby popełnione71.
1053 III, 3, | nauczanie w tej dziedzinie „nie zmieniło się i jest niezmienne” 72.
1054 III, 3, | żadne prawo na świecie nigdy nie będą mogły uczynić godziwym
1055 III, 3, | i integralność embrionu, nie narażając go na ryzyko nieproporcjonalnie
1056 III, 3, | anomalii w organizmie jeszcze nie narodzonego dziecka. W istocie
1057 III, 3, | one moralnie godziwe, gdy nie stwarzają nadmiernych zagrożeń
1058 III, 4, | nieodwracalnie upośledzone nie ma już żadnej wartości. ~
1059 III, 4, | sytuacji chorego, ponieważ nie są już współmierne do rezultatów,
1060 III, 4, | bolesne przedłużenie życia, nie należy jednak przerywać
1061 III, 4, | nadzwyczajnych i przesadnych nie jest równoznaczna z samobójstwem
1062 III, 4, | wierzący — w męce Chrystusa, to nie sposób utrzymywać, że wszyscy
1063 III, 4, | skrócenia życia, „jeżeli nie istnieją inne środki i jeśli
1064 III, 4, | w danych okolicznościach nie przeszkadza to wypełnieniu
1065 III, 4, | W takim przypadku bowiem nie pragnie się śmierci i nie
1066 III, 4, | nie pragnie się śmierci i nie dąży do niej, choć z uzasadnionych
1067 III, 4, | medycynę. Niemniej jednak „nie należy pozbawiać umierającego
1068 III, 4, | niesprawiedliwości, która nigdy nie może być usprawiedliwiona,
1069 III, 4, | słowa św. Augustyna: „Nigdy nie wolno zabić drugiego człowieka:
1070 III, 4, | pragnie się z nich wyrwać; nie wolno nawet wówczas, gdy
1071 III, 4, | nawet wówczas, gdy chory nie jest już w stanie żyć” 85.
1072 III, 4, | przypadku, gdy motywem eutanazji nie jest egoistyczna odmowa
1073 III, 4, | solidarności z cudzym bólem, a nie do zabicia osoby, której
1074 III, 4, | osoby, której cierpienia nie potrafi się znieść. Czyn
1075 III, 4, | która w żaden sposób jej nie zażądała ani nie wyraziła
1076 III, 4, | sposób jej nie zażądała ani nie wyraziła na nią nigdy zgody.
1077 III, 4, | kondycję: „Nikt zaś z nas nie żyje dla siebie i nikt nie
1078 III, 4, | nie żyje dla siebie i nikt nie umiera dla siebie: jeżeli
1079 III, 5, | życie człowieka jeszcze nie narodzonego lub głęboko
1080 III, 5, | uważa się, że prawo cywilne nie może żądać od wszystkich
1081 III, 5, | utrzymywanie prawa, którego nie można wyegzekwować w praktyce,
1082 III, 5, | wyegzekwować w praktyce, nie prowadzi ostatecznie do
1083 III, 5, | tego, który się jeszcze nie narodził: nie jest zatem
1084 III, 5, | się jeszcze nie narodził: nie jest zatem rzeczą prawa
1085 III, 5, | moralnymi, a tym bardziej nie powinno ono dążyć do narzucenia
1086 III, 5, | i żądają od państwa, aby nie opowiadało się po stronie
1087 III, 5, | określonej koncepcji etycznej i nie narzucało jej innym, ale
1088 III, 5, | publicznych i zawodowych nikt nie kierował się własnymi przekonaniami,
1089 III, 5, | uchwala, że zabicie jeszcze nie narodzonego życia ludzkiego
1090 III, 5, | pewnymi warunkami, to czyż nie podejmuje tym samym decyzji „
1091 III, 5, | przestałyby być zbrodniami, gdyby nie popełnili ich pozbawieni
1092 III, 5, | rzeczywistości demokracji nie można przeceniać, czyniąc
1093 III, 5, | taka środkiem do celu, a nie celem. Charakter „moralny”
1094 III, 5, | Charakter „moralny” demokracji nie ujawnia się samoczynnie,
1095 III, 5, | Podstawą tych wartości nie mogą być tymczasowe i zmienne „
1096 III, 5, | w takiej ocenie, trudno nie zauważyć, iż bez zakorzenienia
1097 III, 5, | moralności nawet demokracja nie może zapewnić trwałego pokoju,
1098 III, 5, | pokój, jeśli jego miarą nie są wartości takie jak godność
1099 III, 5, | oni skuteczniej sterować nie tylko mechanizmami władzy,
1100 III, 5, | większość ani żadne państwo nie mogą tworzyć, zmieniać ani
1101 III, 5, | prawodawstwa ludzkości. ~Nie ulega wątpliwości, że zadanie
1102 III, 5, | dziedzinie życia prawo cywilne nie może zastąpić sumienia ani
1103 III, 5, | poważniejsze szkody92, nigdy jednak nie może uznać, że jest prawem
1104 III, 5, | przerywania ciąży lub eutanazji nie może więc w żadnym przypadku
1105 III, 5, | jeśli sprawujący władzę nie uznają praw człowieka, albo
1106 III, 5, | człowieka, albo je gwałcą, to nie tylko sprzeniewierzają się
1107 III, 5, | ani udzielone kompetencje nie zobowiązują obywateli (...).
1108 III, 5, | sprzeciwia się prawu naturalnemu, nie jest już prawem, ale wypaczeniem
1109 III, 5, | ludzkiego ustawodawstwa, które nie uznaje podstawowego i pierwotnego
1110 III, 5, | wysunąć zastrzeżenie, że nie dotyczy to eutanazji, gdy
1111 III, 5, | zatem radykalnie sprzeczne nie tylko z dobrem jednostki,
1112 III, 5, | których żadna ludzka ustawa nie może uznać za dopuszczalne.
1113 III, 5, | Ustawy, które to czynią, nie tylko nie są w żaden sposób
1114 III, 5, | które to czynią, nie tylko nie są w żaden sposób wiążące
1115 III, 5, | narodzone dzieci płci męskiej: „nie wykonały rozkazu króla egipskiego,
1116 III, 5, | przerywanie ciąży i eutanazję, nie wolno się nigdy do niego
1117 III, 5, | głosowaniu. Takie przypadki nie są rzadkie. Można bowiem
1118 III, 5, | omawianej tu sytuacji, jeśli nie byłoby możliwe odrzucenie
1119 III, 5, | Tak postępując bowiem, nie współdziała się w sposób
1120 III, 5, | wykonywania tych działań nie tylko wywoła zgorszenie
1121 III, 5, | moralnego punktu widzenia nigdy nie wolno formalnie współdziałać
1122 III, 5, | Takiego współdziałania nie można nigdy usprawiedliwić
1123 III, 5, | moralna, od której nikt nie może się uchylić i z której
1124 III, 5, | w niesprawiedliwości to nie tylko obowiązek moralny,
1125 III, 5, | ludzkie prawo. Gdyby tak nie było, człowiek byłby zmuszony
1126 III, 5, | ustawodawstwie państwowym i przez nie chronione. Oznacza to, że
1127 III, 5, | się na sprzeciw sumienia, nie może być narażony nie tylko
1128 III, 5, | sumienia, nie może być narażony nie tylko na sankcje karne,
1129 III, 6, | Tego obraz: takiego wyboru nie można zatem uzasadnić żadną
1130 III, 6, | zawarte w nich bezwarunkowe „nie” określa nieprzekraczalną
1131 III, 6, | poniżej której człowiek wolny nie może schodzić, a zarazem
1132 III, 6, | wolny od tych występków (a nie powinien ich popełniać żaden
1133 III, 6, | dopiero początek wolności, a nie wolność doskonała” 100. ~
1134 III, 6, | 76. Przykazanie „nie zabijaj” stanowi więc początek
1135 III, 6, | jego odpowiedzialnej trosce nie po to, by nim samowolnie
1136 III, 6, | kształtuje także przykazanie „nie zabijaj”. Tak więc dla chrześcijanina
1137 III, 6, | J 3, 16). ~Przykazanie „nie zabijaj” także w swojej
1138 III, 6, | każdego człowieka niczym nie milknące echo pierwotnego
1139 III, 6, | Powinniśmy troszczyć się o nie tylko jako jednostki, ale
1140 III, 7, | Apostoła: „Biada mi, gdybym nie głosił Ewangelii” (2 Kor
1141 III, 7, | Jesteśmy powołani: służba życiu nie jest dla nas powodem do
1142 III, 7, | Wspólnotowy charakter tego zadania nie pozbawia ani nie umniejsza
1143 III, 7, | zadania nie pozbawia ani nie umniejsza jednak odpowiedzialności
1144 III, 8, | Jezus jest jedyną Ewangelią: nie możemy mówić ani świadczyć
1145 III, 8, | Człowiek, który niczym się nie wyróżnia spośród stworzeń,
1146 III, 8, | wspaniałości i wielkości nikt nie może zobaczyć, usłyszeć
1147 III, 8, | eutanazja; życia ludzkiego nie tylko nie wolno zabijać,
1148 III, 8, | życia ludzkiego nie tylko nie wolno zabijać, ale trzeba
1149 III, 8, | naukę, nastawaj w porę, nie w porę, [w razie potrzeby]
1150 III, 8, | Magisterium. ~Głosząc tę Ewangelię nie powinniśmy się lękać sprzeciwów
1151 III, 8, | Mamy być w świecie, ale nie ze świata (por. J 15, 19;
1152 III, 9, | Jest to postawa tego, kto nie próbuje zagarnąć dla siebie
1153 III, 9, | zachowuje taką postawę, nie poddaje się zniechęceniu,
1154 III, 9, | taką postawę kontemplacji, nie może wyrazić tego inaczej,
1155 III, 9, | i przywołuje do siebie. Nie tylko: obiecuje doprowadzić
1156 III, 9, | doskonałego, do nieśmiertelności. Nie dość powiedzieć, że to Życie
1157 III, 9, | przekazywać Ewangelię życia nie tylko w modlitwie osobistej
1158 III, 9, | przerywanie ciąży i eutanazja, nie należy jednak pomijać innych
1159 III, 9, | Spełniając w życiu swoją misję, „nie zawsze te heroiczne matki
1160 III, 9, | środki społecznego przekazu, nie sprzyjają macierzyństwu.
1161 III, 9, | za waszą miłość niczym nie przezwyciężoną! Dziękujemy
1162 III, 10 | utrzymywał, że wierzy, a nie będzie spełniał uczynków?” (
1163 III, 10, | utrzymywał, że wierzy, a nie będzie spełniał uczynków?
1164 III, 10, | przykład brat lub siostra nie mają odzienia lub brak im
1165 III, 10, | najedzcie do syta!» — a nie dacie im tego, czego koniecznie
1166 III, 10, | Tak też i wiara, jeśli nie byłaby połączona z uczynkami,
1167 III, 10, | uwięzionemu — a także jeszcze nie narodzonemu dziecku albo
1168 III, 10, | Chcesz czcić Chrystusa? Nie gardź Nim, gdy ujrzysz Go
1169 III, 10, | Nim, gdy ujrzysz Go nagim. Nie oddawaj Mu czci w świątyni,
1170 III, 10, | obejmować wszystko i wszystkich: nie może tolerować jednostronności
1171 III, 10, | szczególną opieką te matki, które nie boją się wydać na świat
1172 III, 10, | starszym, zwłaszcza gdy nie są już samodzielne, oraz
1173 III, 10, | swoją prawdziwą tożsamością nie są one jedynie instytucjami,
1174 III, 10, | eutanazji. „Uśmiercenie” nigdy nie może zostać uznane za działanie
1175 III, 10, | odpowiedzialności. Nikt jednak nie może się od niej uchylić,
1176 III, 10, | dobrem wspólnym. Choć prawa nie są jedynym narzędziem obrony
1177 III, 10, | niesprawiedliwa i jako taka nie może mieć mocy prawnej.
1178 III, 10, | wszystkich polityków, aby nie wprowadzali ustaw, które
1179 III, 10, | wprowadzali ustaw, które nie uznają godności osoby i
1180 III, 10, | wszystkim chrześcijańskich, aby nie poddawali się zniechęceniu
1181 III, 10, | kontekście należy podkreślić, że nie wystarczy zniesienie niegodziwych
1182 III, 10, | odpowiedzialność małżonków i rodzin, nie mogą też uciekać się do
1183 III, 10, | obrona i promocja życia nie są niczyim monopolem, ale
1184 III, 11, | trudnościom i cierpieniom, nigdy nie tracąc nadziei. Jednakże
1185 III, 11, | wychować własne dzieci, a nie łączy się z koniecznością
1186 III, 11, | państwowe, aby w żaden sposób nie naruszały one prawa do życia
1187 III, 11, | innych przyczyn ta obecność nie była możliwa, ma fundamentalne
1188 III, 11, | 12; Kpł 19, 3). Ale to nie wszystko. Człowiek stary
1189 III, 11, | wszystko. Człowiek stary jest nie tylko „przedmiotem” troski,
1190 III, 12, | Badajcie, co jest miłe Panu. I nie miejcie udziału w bezowocnych
1191 III, 12, | naruszenia także drugiego. Nie ma prawdziwej wolności tam,
1192 III, 12, | prawdziwej wolności tam, gdzie nie przyjmuje się i nie miłuje
1193 III, 12, | gdzie nie przyjmuje się i nie miłuje życia; pełnia życia
1194 III, 12, | Boga i żyje tak, jakby On nie istniał, albo nie szanuje
1195 III, 12, | jakby On nie istniał, albo nie szanuje się jego przykazań,
1196 III, 12, | kulturę ludzkiego życia, nie pomagając młodym w pojmowaniu
1197 III, 12, | miłość umie strzec życia. Nie można zatem uchylać się
1198 III, 12, | wyrzeczeń i ofiar, często nie docenianych, zajmują się
1199 III, 12, | podłoże. ~W pracy wychowawczej nie można też pomijać refleksji
1200 III, 12, | akceptację: inni ludzie nie są konkurentami, przed którymi
1201 III, 12, | swoją obecnością. ~Nikt nie powinien czuć się wyłączony
1202 III, 12, | wartościach płciowości i miłości, nie akcentując tego, co oszpeca
1203 III, 12, | nowego feminizmu”, który nie ulega pokusie naśladowania
1204 III, 12, | odniesienie do człowieka — nie tylko do własnego dziecka,
1205 III, 12, | sam fakt bycia osobą, a nie inne czynniki, jak na przykład
1206 III, 12, | wpłynąć na waszą decyzję, i nie wątpi, że w wielu przypadkach
1207 III, 12, | waszych sercach jeszcze się nie zabliźniła. W istocie bowiem
1208 III, 12, | jest głęboko niegodziwe. Nie ulegajcie jednak zniechęceniu
1209 III, 12, | ulegajcie jednak zniechęceniu i nie traćcie nadziei. Starajcie
1210 III, 12, | się — jeśli tego jeszcze nie uczyniłyście — na pokutę:
1211 III, 12, | Odkryjecie, że nic jeszcze nie jest stracone, i będziecie
1212 III, 12, | pomoc Boga, dla którego nie ma nic niemożliwego (por.
1213 III, 13, | 1 J 1, 3). Nawet my sami nie moglibyśmy zaznać pełnej
1214 III, 13, | pełnej radości, gdybyśmy nie głosili tej Ewangelii innym,
1215 III, 13, | siebie. ~Ewangelia życia nie jest przeznaczona jedynie
1216 III, 13, | oraz jego obrony i promocji nie jest wyłączną prerogatywą
1217 III, 13, | dąży do prawdy i któremu nie są obojętne losy ludzkości.
1218 III, 13, | religijnego, ale ten jego aspekt nie dotyczy tylko wierzących:
1219 III, 13, | budowanie wspólnego dobra. Nie można bowiem budować wspólnego
1220 III, 13, | wspólnego dobra, jeśli się nie uznaje i nie chroni prawa
1221 III, 13, | jeśli się nie uznaje i nie chroni prawa do życia, na
1222 III, 13, | niezbywalne prawa człowieka. Nie może też mieć solidnych
1223 III, 13, | jak demokracja i pokój. ~Nie może bowiem istnieć prawdziwa
1224 III, 13, | prawdziwa demokracja, jeżeli nie uznaje się godności każdego
1225 III, 13, | godności każdego człowieka i nie szanuje jego praw. ~Nie
1226 III, 13, | nie szanuje jego praw. ~Nie może istnieć prawdziwy pokój,
1227 III, 13, | prawdziwy pokój, jeśli się nie bierze w obronę i nie popiera
1228 III, 13, | się nie bierze w obronę i nie popiera życia, jak przypomniał
1229 Zak, 1, | odradzając ludzi do życia Bożego. Nie może jednak zapominać, że
1230 Zak, 1, | duchowe macierzyństwo Kościoła nie urzeczywistnia się inaczej —
1231 Zak, 1, | ciemnościach świeci i ciemność jej nie ogarnęła” (J 1, 4-5). ~Podobnie
1232 Zak, 3 | A śmierci już odtąd nie będzie” (Ap 21, 4): blask
1233 Zak, 3, | słowami budzącymi otuchę: „Nie bój się, Maryjo” i „dla
1234 Zak, 3, | Maryjo” i „dla Boga (...) nie ma nic niemożliwego” (Łk
1235 Zak, 3, | ludzkości, „śmierci już odtąd nie będzie. Ani żałoby, ni krzyku
1236 Zak, 3, | krzyku ni trudu już [odtąd] nie będzie, bo pierwsze rzeczy
1237 Zak, 3, | niezliczone rzesze~dzieci, którym nie pozwala się przyjść na świat,~
Fides et ratio
Rozdzial, Paragraf, Numer
1238 Wprow, 0, | Proces ten dokonał się nie mogło bowiem być inaczej
1239 Wprow, 0, | samym częścią naszego ż— nie «poznaj samego siebie»,
1240 Wprow, 0, | Ten proces poszukiwania nie jest i nie może być obcy
1241 Wprow, 0, | poszukiwania nie jest i nie może być obcy Kościołowi.
1242 Wprow, 0, | poszukiwaniu odpowiedzi na nie: jawi się ona zatem jako
1243 Wprow, 0, | rozwój kultury na Zachodzie, nie powinniśmy jednak zapominać
1244 Wprow, 0, | jako pewna spójna całość, nie dopuszczająca jakiejkolwiek
1245 Wprow, 0, | tym, którzy jeszcze jej nie znają. ~Nawiązując zatem
1246 Wprow, 0, | prawdy ostatecznej często nie ma wyraźnie określonego
1247 Wprow, 0, | procesem. Pozytywne osiągnięcia nie powinny jednak przesłaniać
1248 Wprow, 0, | wyższej rzeczywistości i nie śmie sięgnąć po prawdę bytu.
1249 Wprow, 0, | świecie. Od takiej postawy nie są wolne także pewne koncepcje
1250 Wprow, 0, | ludziach współczesnych, a nie tylko u nielicznych filozofów,
1251 Wprow, 0, | cząstkowymi i tymczasowymi i nie próbuje już stawiać zasadniczych
1252 Wprow, 0, | powierzonym nam, biskupom; nie możemy się od niego uchylać,
1253 Wprow, 0, | fundamencie w relacji do wiary. Nie sposób bowiem zaprzeczyć,
1254 Wprow, 0, | życie na krawędź przepaści, nie zdając sobie sprawy, co
1255 Wprow, 0, | Właśnie dlatego odczuwam nie tylko potrzebę, ale także
1256 I, 1, | przekazać człowiekowi, Kościół nie uzyskał w drodze samodzielnych
1257 I, 1, | wszelkiego poznania, które nie jest owocem naturalnych
1258 I, 1, | niezawodnej, ponieważ Bóg się nie myli ani nie zamierza zwieść
1259 I, 1, | ponieważ Bóg się nie myli ani nie zamierza zwieść człowieka6. ~
1260 I, 1, | oraz prawda Objawienia ani nie są tożsame, ani też jedna
1261 I, 1, | są tożsame, ani też jedna nie czyni zbyteczną drugiej: «
1262 I, 1, | porządek poznania, różniący się nie tylko źródłem, ale i przedmiotem.
1263 I, 1, | tajemnice zakryte w Bogu: nie można ich poznać bez Objawienia
1264 I, 1, | codziennego życia, bez której nie umielibyśmy się porozumieć.
1265 I, 1, | ludzki o własnych siłach nie mógłby sobie nawet wyobrazić:
1266 I, 1, | zawarta w Objawieniu Chrystusa nie jest już zatem zamknięta
1267 I, 1, | niewinnych i śmierci, jeśli nie w świetle promieniującym
1268 I, 2, | 13. Nie należy jednak zapominać,
1269 I, 2, | nadal tylko cząstkowe i nie może wyjść poza granice
1270 I, 2, | otrzymuje w darze i której sam nie może się domagać, wpisuje
1271 I, 2, | wolność15. Wolność zatem nie tylko towarzyszy wierze
1272 I, 2, | wolność. Innymi słowy, wolność nie wyraża się w dokonywaniu
1273 I, 2, | ma się zwrócić i której nie może ignorować, nie niszcząc
1274 I, 2, | której nie może ignorować, nie niszcząc zarazem samego
1275 I, 2, | figurą, w znakach różny, nie naturą, kryje się tajemnic
1276 I, 2, | Tak więc poznanie wiary nie usuwa tajemnicy, a jedynie
1277 I, 2, | odniesienia, którego człowiek nie może ignorować, jeśli chce
1278 I, 2, | tajemnicy Boga, której umysł nie jest w stanie wyczerpać,
1279 I, 2, | dociekania i szukać zrozumienia nie napotykając na żadne ograniczenia
1280 I, 2, | ludzki umysł, by nigdy się nie zatrzymywał; przynagla go
1281 I, 2, | swojej wiedzy, dopóki się nie upewni, że dokonał wszystkiego,
1282 I, 2, | było w jego mocy, niczego nie zaniedbując. W tej refleksji
1283 I, 2, | poszukiwania czegoś, czego znaleźć nie sposób. Kiedy jednak próbowałem
1284 I, 2, | odegnać od siebie tę myśl, aby nie odwracała mego umysłu od
1285 I, 2, | tęsknię? (...) O Panie, nie tylko jesteś tym, czego
1286 I, 2, | tylko jesteś tym, czego nie zdoła przewyższyć nic, co
1287 I, 2, | cogitari possit) (...). Gdybyś nie był taki, można by pomyśleć
1288 I, 2, | prawda najwyższa, w niczym nie naruszając autonomii istoty
1289 I, 2, | które ja ci dzisiaj daję, nie przekracza twych możliwości
1290 I, 2, | przekracza twych możliwości i nie jest poza twoim zasięgiem.
1291 I, 2, | jest poza twoim zasięgiem. Nie jest w niebiosach, by można
1292 I, 2, | słuchać i wypełnimy je. I nie jest za morzem, aby można
1293 I, 2, | pozwala nam poznać Objawienie, nie jest dojrzałym owocem ani
1294 II, 1, | tekstach tych zawarta jest nie tylko wiara Izraela, ale
1295 II, 1, | także dorobek cywilizacyjny nie istniejących już kultur.
1296 II, 1, | niezwykle głębokie intuicje. ~Nie jest przypadkiem, że gdy
1297 II, 1, | poznanie świata i jego zjawisk nie dokonywało się poprzez abstrakcję,
1298 II, 1, | bardziej też wierny Izraelita nie pojmował poznania w kategoriach
1299 II, 1, | rozumowi, tak jednak, aby wiara nie została wyłączona z tego
1300 II, 1, | tego procesu. Wiara wkracza nie po to, by pozbawić rozum
1301 II, 1, | świata i dziejowych wydarzeń nie jest zatem możliwe, jeśli
1302 II, 1, | możliwe, jeśli człowiek nie wyznaje zarazem wiary w
1303 II, 1, | wpisane w horyzont wiary. Nie można zatem rozdzielać wiary
1304 II, 1, | rozdzielać wiary i rozumu nie pozbawiając człowieka możności
1305 II, 1, | 17. Nie ma więc powodu do jakiejkolwiek
1306 II, 1, | odpowiedź na każde dotąd nie rozstrzygnięte pytanie. ~
1307 II, 1, | świadomość, iż na tę drogę nie może wejść człowiek pyszny,
1308 II, 1, | kierowaniu światem. ~Gdy człowiek nie przestrzega tych zasad,
1309 II, 1, | wiedzę, ale w rzeczywistości nie potrafi skupić uwagi na
1310 II, 1, | uwagi na sprawach istotnych. Nie pozwala mu to zaprowadzić
1311 II, 1, | do stwierdzenia, że «Boga nie ma» (por. Ps 14 [13], 1),
1312 II, 1, | człowiek mimo swej inteligencji nie potrafi rozpoznać Boga jako
1313 II, 1, | wszystkiego, to przyczyną jest nie tyle brak właściwych środków,
1314 II, 1, | należy dowartościować rozum, nie trzeba go jednak przeceniać.
1315 II, 2, | Starego Testamentu poznanie nie opiera się wyłącznie na
1316 II, 2, | mimo zmęczenia wierzący nie poddaje się. Siłę do dalszego
1317 II, 2, | nieustannej pokusy zwątpienia nie porzuca on niezbadanych
1318 II, 2, | naturalne ograniczenia: nie tylko nie jest zamknięta
1319 II, 2, | ograniczenia: nie tylko nie jest zamknięta w sferze
1320 II, 2, | symbolu jest jasne: człowiek nie był w stanie samodzielnie
1321 II, 2, | Rz 1, 21-22). Oczy umysłu nie mogły już widzieć wyraźnie:
1322 II, 2, | przywykliśmy, a które absolutnie nie są w stanie należycie jej
1323 II, 2, | tego, co doczesne? Czyż nie uczynił Bóg głupstwem mądrości
1324 II, 2, | dokonać to, czego pragnie Bóg, nie wystarcza już sama mądrość
1325 II, 2, | mędrców (...); i to, co nie jest szlachetnie urodzone
1326 II, 2, | świata i wzgardzone, i to, co nie jest, wyróżnił Bóg, by to,
1327 II, 2, | 27-28). Ludzka mądrość nie chce uznać, że jej własna
1328 II, 2, | jej mocy, ale św. Paweł nie waha się powiedzieć: «ilekroć
1329 II, 2, | 2 Kor 12, 10). Człowiek nie potrafi pojąć, w jaki sposób
1330 II, 2, | krzyżu Chrystusa, Apostoł nie boi się posłużyć najbardziej
1331 II, 2, | refleksjach o Bogu. Rozum nie może sprawić, że straci
1332 II, 2, | odpowiedź, której ten poszukuje. Nie mądrość słów, ale Słowo
1333 III, 1, | wam głoszę to, co czcicie, nie znająscy» (17, 22-23). Po
1334 III, 1, | zamieszkania, aby szukali Boga, czy nie znajdą Go niejako po omacku.
1335 III, 1, | obiektywny stan rzeczy, nie zadowalając się informacjami
1336 III, 1, | świecie stworzonym, która nie tylko zdolna jest wiedzieć,
1337 III, 1, | tego, co postrzega. Nikomu nie może być naprawdę obojętne,
1338 III, 1, | by chciał być oszukiwany, nie spotkałem»24. Słusznie uważa
1339 III, 1, | ludzkości. ~Poszukiwania nie mniej ważne niż w sferze
1340 III, 1, | Encyklice Veritatis splendor: «Nie istnieje moralność bez wolności. (...)
1341 III, 1, | pełni swoją naturę. Człowiek nie znajduje prawdziwych wartości
1342 III, 1, | całkowicie pozbawione sensu. Nie trzeba nawet odwoływać się
1343 III, 1, | życie po śmierci, czy też nie. Nie bez znaczenia jest
1344 III, 1, | po śmierci, czy też nie. Nie bez znaczenia jest fakt,
1345 III, 1, | 27. Tych pytań nikt nie może uniknąć: ani filozof,
1346 III, 1, | człowiek. Od odpowiedzi na nie zależy decydujący etap poszukiwań:
1347 III, 1, | najwyższej wartości, poza którymi nie ma już i nie może być dalszych
1348 III, 1, | poza którymi nie ma już i nie może być dalszych pytań
1349 III, 1, | Hipotezy mogą fascynować, ale nie przynoszą zaspokojenia.
1350 III, 1, | tego przyznaje, czy też nie odczuwa on potrzebę zakorzenienia
1351 III, 1, | która dałaby mu pewność nie podlegającą już żadnym wątpliwośowieka ~
1352 III, 2, | Trzeba jednak przyznać, że nie zawsze poszukiwanie prawdy
1353 III, 2, | na jego życie. Człowiek nie może przecież oprzeć swego
1354 III, 2, | 29. Jest nie do pomyślenia, aby poszukiwanie
1355 III, 2, | pierwszą odpowiedź. Człowiek nie podejmowałby poszukiwania
1356 III, 2, | poszukiwania czegoś, o czym nic by nie wiedział i co uważałby za
1357 III, 2, | znajdzie odpowiedź; stąd też nie zraża się niepowodzeniami.
1358 III, 2, | zraża się niepowodzeniami. Nie uważa owej pierwotnej intuicji
1359 III, 2, | bezużyteczną tylko dlatego, że nie osiągnął swojego celu; słusznie
1360 III, 2, | słusznie uznaje raczej, że nie udało mu się dotąd znaleźć
1361 III, 2, | przynajmniej zarys odpowiedzi na nie. Jesteśmy przy tym przekonani
1362 III, 2, | również spostrzeżenie, że nie różnią się one istotnie
1363 III, 2, | wielu innych. Oczywiście, nie każda poznana prawda ma
1364 III, 2, | filozoficznych należy wyjaśnić, że nie są one zawarte wyłącznie
1365 III, 2, | Jezusie Chrystusie. Zanim na nie odpowiemy, wypada zastanowić
1366 III, 2, | 31. Człowiek nie jest stworzony, by żyć samotnie.
1367 III, 2, | tradycje, przejmując od nich nie tylko język i formację kulturową,
1368 III, 2, | międzyosobową i angażuje nie tylko osobiste zdolności
1369 III, 2, | przedmiotem poszukiwania nie są prawdy dotyczące faktów
1370 III, 2, | Człowiek udoskonala się bowiem nie tylko przez zdobywanie abstrakcyjnej
1371 III, 2, | zaufanie między osobami, nie jest pozbawione odniesienia
1372 III, 2, | tej pewności nikt ani nic nie zdoła mu odebrać. Ani cierpienie,
1373 III, 2, | ani śmierć zadana przemocą nie skłonią go do odstąpienia
1374 III, 2, | dzień świadectwo męczenników nie przestaje fascynować, znajduje
1375 III, 2, | świadectwo miłości, która nie potrzebuje długich wywodów,
1376 III, 2, | Celem tego poszukiwania nie jest tylko poznanie prawd
1377 III, 2, | naukowych; człowiek dąży nie tylko do tego, aby w każdej
1378 III, 2, | życia, dochodzi do niej nie tylko drogą rozumowania,
1379 III, 2, | doniosłych i wymownych. ~Nie należy zapominać, że także
1380 III, 2, | którego ludzkimi siłami nie można zakończyć: poszukuje
1381 III, 2, (28) | tym idzie, odpowiedź na nie jest miarą głębi jego zaangażowania
1382 III, 2, | nam w Jezusie Chrystusie, nie jest sprzeczna z prawdami,
1383 III, 2, (29) | prawdy, tj. wiara i nauka, nie mogą nigdy pozostawać z
1384 III, 2, (29) | r. A Sobór Watykański II nie naucza inaczej, ale posługuje
1385 III, 2, (29) | moralnych, naprawdę nigdy nie będzie się sprzeciwiać wierze,
1386 III, 2, | czego ludzki rozum szuka «nie znając» (Dz 17, 23), znaleźć
1387 IV, 1, | głównie z myśli stoickiej. Nie był to z pewnością przypadek.
1388 IV, 1, | być rozumiani przez pogan, nie mogli się powoływać wyłącznie
1389 IV, 1, | ku zasadom uniwersalnym, nie poprzestawali już oni na
1390 IV, 1, | Kolosan: «Baczcie, aby kto was nie zagarnął w niewolę przez
1391 IV, 1, | na żywiołach świata, a nie na Chrystusie» (2, 8). Jakże
1392 IV, 1, | chrześcijaństwa z filozofią nie doszło zatem natychmiast
1393 IV, 1, | serca i do prośby o Chrzest. Nie znaczy to jednak, że nie
1394 IV, 1, | Nie znaczy to jednak, że nie troszczyli się o głębsze
1395 IV, 1, | wyczerpującą odpowiedź na dotąd nie rozstrzygnięte pytanie o
1396 IV, 1, | celem filozofii greckiej nie jest uzupełnianie lub umacnianie
1397 IV, 1, | sama w sobie doskonała i nie potrzebuje oparcia, jest
1398 IV, 1, | mądrością Bożą. Filozofia grecka nie wnosi niczego, co by umacniało
1399 IV, 1, | filozoficznymi, żadna jednak nie spełniła jego oczekiwań.
1400 IV, 1, | radykalnego nawrócenia, do jakiego nie zdołali go nakłonić filozofowie
1401 IV, 1, | można by je udowodnić, ale nie wszyscy by to zrozumieli,
1402 IV, 1, | też dlatego, że w ogóle nie można ich udowodnire»38.
1403 IV, 1, | ku jakiemu należy dążyć, nie poznali drogi, która do
1404 IV, 1, | szkołami filozoficznymi. Nie znaczy to, że utożsamiali
1405 IV, 1, | pozytywne i jej granice. Nie byli to myśliciele naiwni.
1406 IV, 1, | To spotkanie odbyło się nie tylko na płaszczyźnie kultur,
1407 IV, 1, | kontakcie z filozofiami Ojcowie nie wahali się jednak wskazać
1408 IV, 1, | Świadomość podobieństw nie przeszkadzała im dostrzec
1409 IV, 1, | zasada pierwszeństwa wiary nie sprzeciwia się niezależnym
1410 IV, 1, | rozumu. Zadaniem rozumu nie jest bowiem wydawanie opinii
1411 IV, 1, | treściach wiary; zadania tego nie mógłby podjąć, gdyż nie
1412 IV, 1, | nie mógłby podjąć, gdyż nie jest do tego przystosowany.
1413 IV, 1, | zarazem sam musi uznać, że nie dokonał jeszcze wszystkiego,
1414 IV, 1, | pewnością tę rzeczywistość, choć nie potrafi przeniknąć umysłem
1415 IV, 1, | uzasadnienie, to nawet jeśli nie można jej przeniknąć umysłem,
1416 IV, 1, | siebie ta, o której człowiek nie może wiedzieć siebie — tamto »43. ~
1417 IV, 2, | odegrał św. Tomasz i to nie tylko ze względu na treść
1418 IV, 2, | pochodzą od Boga dowodził to nie mogą sobie wzajemnie zaprzeczaw. 44. ~
1419 IV, 2, | Objawienia. Wiara zatem nie lęka się rozumu, ale szuka
1420 IV, 2, | nadprzyrodzony charakter wiary, nie zapominał też o wartości,
1421 IV, 2, | czynnością myśli»; ludzki rozum nie musi zaprzeczyć samemu sobie
1422 IV, 2, | intelektualną uczciwością, która nie dopuszcza do zarażenia chrześcijaństwa
1423 IV, 2, | filozofią, ale też jej z góry nie odrzuca. Dlatego przeszedł
1424 IV, 2, | świata i jego wartości, nie uchybiając przy tym bynajmniej
1425 IV, 2, | pierwszeństwo tej mądrości, nie zapomina jednak o istnieniu
1426 IV, 2, | myśl właśnie dlatego że nie traciła nigdy z oczu prawdy
1427 IV, 2, | których ludzki rozum nigdy nie zdołałby sobie wyobrazić»51.
1428 IV, 2, | rzeczywiście filozofią bytu, nie zaś filozofią prostego zjawiska. ~ ~
1429 IV, 3, | zwłaszcza w historii Zachodu. Nie ma przesady w stwierdzeniu,
1430 IV, 3, | rozwoju pełnej racjonalności. Nie wahały się przy tym nadać
1431 IV, 3, | mentalność pozytywistyczna, która nie tylko zerwała wszelkie powiązania
1432 IV, 3, | jakichkolwiek odniesień etycznych, nie stawiają już w centrum swej
1433 IV, 3, | techniki, wydaje się ulegać nie tylko logice rynku, ale
1434 IV, 3, | stanowi cel sam w sobie, nie istnieje bowiem nadzieja
1435 IV, 3, | rozpowszechnionego dziś poglądu, że nie należy podejmować żadnych
1436 IV, 3, | 47. Z drugiej strony nie należy zapominać, że we
1437 IV, 3, | rychło i w sposób najczęściej nie przewidywany nie tylko i
1438 IV, 3, | najczęściej nie przewidywany nie tylko i nie tyle podlegają
1439 IV, 3, | przewidywany nie tylko i nie tyle podlegają alienacji
1440 IV, 3, | jego wytwory rzecz jasna nie wszystkie i nie większość,
1441 IV, 3, | rzecz jasna nie wszystkie i nie większość, ale niektóre,
1442 IV, 3, | godność rozumu, któremu nie pozwala się już poznawać
1443 IV, 3, | Analogicznie, gdy rozum nie ma do czynienia z dojrzałą
1444 IV, 3, | głębi bytu. ~Niech zatem nie wyda się niestosowne moje
1445 V, 1, | 49. Kościół nie głosi żadnej własnej filozofii
1446 V, 1, | żadnej własnej filozofii ani nie opowiada się oficjalnie
1447 V, 1, | rozumu. Filozofia, która nie postępowałaby w świetle
1448 V, 1, | popełnia błędy. Magisterium nie jest zobowiązane ani uprawnione
1449 V, 1, | wnioski filozoficzne byłyby nie do pogodzenia z prawdą objawioną,
1450 V, 1, | 51. Nie należy jednak pojmować tego
1451 V, 1, | historycznie ukształtowana nie może zasadnie twierdzić,
1452 V, 1, | refleksję filozoficzną, aby nie zarzuciła drogi, która prowadzi
1453 V, 1, | 52. Nie tylko w ostatnim czasie
1454 V, 1, | aby z kolei te filozofie nie przybrały form błędnych
1455 V, 1, | Magisterium zajmowało się nie tyle poszczególnymi tezami
1456 V, 1, | porządki poznania, odrębne nie tylko ze względu na swą
1457 V, 1, | jest ponad rozumem, nigdy nie może zaistnieć prawdziwa
1458 V, 1, | ludzkim umyśle światło rozumu, nie może zatem tenże Bóg wyprzeć
1459 V, 1, | samego siebie ani też prawda nie może zaprzeczać prawdzie»65. ~
1460 V, 1, | agnostycyzmu i immanentyzmu66. Nie należy też zapominać o innym
1461 V, 1, | historycyzmu. Tezy te wyjaśniał nie zostały wypracowane i nie
1462 V, 1, | nie zostały wypracowane i nie były głoszone przez teologów,
1463 V, 1, | wszakże, że odchyleń tych nie należy po prostu odrzucić,
1464 V, 1, | zaszczepianie jej w umysłach ludzi, nie mogą ignorować ani lekceważyć
1465 V, 1, | poznać, zarówno dlatego że nie można leczyć chorób, jeśli
1466 V, 1, | się ich najpierw dobrze nie poznało, jak i dlatego że
1467 V, 1, | cenny dorobek, o którym nie wolno zapominać. ~
1468 V, 1, | powracają, ale w nowej postaci. Nie mamy już do czynienia wyłącznie
1469 V, 1, | przypadkach, gdy teolog nie mający należytej kompetencji
1470 V, 1, | podstaw racjonalnych72. ~Nie brak także niebezpiecznych
1471 V, 1, | pozycje fideizmu, który nie uznaje, że wiedza racjonalna
1472 V, 1, (72) | treści przez Niego objawione, nie dlatego, że w świetle naturalnego
1473 V, 1, (72) | który objawia, a który nie może się mylić ani wprowadzać
1474 V, 1, (72) | stwierdzał, że rozum nigdy "nie jest zdolny do wnikania
1475 V, 1, (72) | wniosek: "Wierni chrześcijanie nie tylko nie mają prawa bronić,
1476 V, 1, (72) | chrześcijanie nie tylko nie mają prawa bronić, jako
1477 V, 1, | Tak więc Pismo Święte nie stanowi jedynego odniesienia
1478 V, 1, | silną więzią wzajemności, że nie mogą one istnieć niezależnie
1479 V, 1, | niezależnie od siebie76~. ~Nie należy też lekceważyć niebezpieczeństwa,
1480 V, 1, | prawda jest wynikiem umowy, a nie uznania przez rozum rzeczywistości
1481 V, 1, | zdolności ludzkiego rozumu i nie stawiali nazbyt skromnych
1482 V, 1, | należy iść tą właśnie drogą: nie wyzbywać się tęsknoty za
1483 V, 1, | wszelkie bariery izolacji i nie wahał się ponosić ryzyka
1484 V, 2, | 57. Magisterium nie ograniczało się jednak do
1485 V, 2, | zawartych w tej Encyklice nie straciło nic ze swej aktualności,
1486 V, 2, | tamtej pory w większości nie znanych, i do powstania
1487 V, 2, | tomistyczna i neotomistyczna nie była jednak jedynym przejawem
1488 V, 2, | ambitne syntezy, w niczym nie ustępujące wielkim systemom
1489 V, 2, | zachowań, aby właściwie na nie reagować84. ~
1490 V, 2, | dlatego, że zalecenia te nie zawsze były realizowane
1491 V, 2, | wyrazem mniejszego poważania nie tylko dla filozofii scholastycznej,
1492 V, 2, | w swoich poszukiwaniach, nie powinno jednak być rozumiane
1493 V, 2, | której w Kościele nigdy nie powinno zabraknąć. ~
1494 V, 2, | myśli filozoficznej, która nie jest sprzeczna z wiarą.
1495 VI, 1, | tegoż słowa w świetle wiary, nie może się zatem obyć bez
1496 VI, 1, | jakie ma do wykonania. Nie zamierzam tu wskazywać teologom
1497 VI, 1, | konkretnych metodologii, nie należy to bowiem do kompetencji
1498 VI, 1, | przypadku teolog powinien nie tylko wyjaśnić pojęcia i
1499 VI, 1, | fidei wyjaśnia tę prawdę nie tylko przez to, że ukazuje
1500 VI, 1, | komunikowalne. Bez udziału filozofii nie można by bowiem wyjaśnić
1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3360 |