(...) Veritatis splendor
     Rozdzial, Paragraf, Numer
1001  II,  3,        |            doskonale, co jest dobre dla człowieka i dlatego z miłości doń
1002  II,  3,        |         bardziej nie eliminuje wolności człowieka, przeciwnie — jest jej gwarancją
1003  II,  3,        |                  nie narzucają się woli człowieka jako powinność inaczej,
1004  II,  3,        |               który miałby pochodzić od człowieka i odnosić się wyłącznie
1005  II,  3,        |                 dotyczących tzw. „dobra człowieka”, które jakoby nie są zawarte
1006  II,  4         |                 Bóg zechciał pozostawić człowieka „w ręku rady jego” (por.
1007  II,  4,        |           Bożego”: „Bóg bowiem zechciał człowieka pozostawić w ręku rady jego,
1008  II,  4,        |           człowiek: wskazują, że władza człowieka rozciąga się w pewnym sensie
1009  II,  4,        |                 pewnym sensie na samego człowieka. Ten aspekt jest nieustannie
1010  II,  4,        |          panowanie nad światem jest dla człowieka wielkim zadaniem i poważną
1011  II,  4,        |               gdy zostaje odniesiona do człowieka, nabierając ostatecznie
1012  II,  4,        |                  słusznej autonomii” 70 człowieka, osobowego podmiotu swoich
1013  II,  4,        |              ono zarazem własnym prawem człowieka. Jak bowiem widzieliśmy,
1014  II,  4,        |             Prawdziwa autonomia moralna człowieka nie oznacza bynajmniej odrzucenia,
1015  II,  4,        |            rozkaz” (Rdz 2, 16). Wolność człowieka i prawo Boże spotykają się
1016  II,  4,        |                dobrowolne posłuszeństwo człowieka wobec Boga oraz bezinteresowna
1017  II,  4,        |        bezinteresowna dobroć Boga wobec człowieka. I dlatego posłuszeństwo
1018  II,  4,        |           wszechmocy, zewnętrznej wobec człowieka i przeciwnej jego wolności.
1019  II,  4,        |                 negację samostanowienia człowieka lub narzucanie mu norm przeciwnych
1020  II,  4,        |                dobrowolne posłuszeństwo człowieka prawu Bożemu implikuje rzeczywisty
1021  II,  4,        |        rzeczywisty udział rozumu i woli człowieka w Bożej mądrości i opatrzności.
1022  II,  4,        |              trzeba dostrzec w wolności człowieka obraz i bliskość Boga, który
1023  II,  5,        |                 wolności Bożej, wolność człowieka nie zostaje zniesiona przez
1024  II,  5,        |                wyraźnie Sobór: „godność człowieka wymaga, aby działał ze świadomego
1025  II,  5,        |                prawa uczestnikiem czyni człowieka Bóg, aby za miłosiernym
1026  II,  5,        |                 ten sposób Bóg powołuje człowieka do uczestnictwa w swojej
1027  II,  5,        |              wszystkich ludzi i każdego człowieka, nie jest to bowiem nic
1028  II,  5,        |                 wszystko nie byłoby dla człowieka możliwe, gdyby to on sam,
1029  II,  5,        |            prawa te przeznaczone są dla człowieka. Różne sposoby sprawowania
1030  II,  5,        |                 dla prawdziwej wolności człowieka; przeciwnie, przyjęcie go
1031  II,  6,        |         podlegającym działaniu i władzy człowieka: powinna zostać głęboko
1032  II,  6,        |    nieograniczonego rozszerzania władzy człowieka, czyli jego wolności: natura
1033  II,  6,        |            mierze rozumności i wolności człowieka ani też kulturowych uwarunkowań
1034  II,  6,        |          ograniczenia, jakie nakłada na człowieka jego kondycja istoty cielesnej
1035  II,  6,        |              sami teologowie — stworzył człowieka istotą rozumnie wolną, pozostawił
1036  II,  6,        |           prowadzi do traktowania ciała człowieka jako surowca, pozbawionego
1037  II,  6,        |      nieśmiertelna jest zasadą jedności człowieka, jest tym, dzięki czemu
1038  II,  6,        |              jest fundamentalnym dobrem człowieka, zyskuje sens moralny dopiero
1039  II,  7,        |                 się nieskażone do serca człowieka postępującego sprawiedliwie,
1040  II,  7,        |                elementów strukturalnych człowieka, powiązanych także z jego
1041  II,  8         |                             Sanktuarium człowieka ~
1042  II,  8,        |               54. Więź między wolnością człowieka a prawem Bożym ma swą żywą
1043  II,  8,        |                nie mogą jednak zastąpić człowieka w podjęciu osobistej decyzji
1044  II,  8,        |               społecznego i kulturowego człowieka. Z drugiej strony, z naciskiem
1045  II,  8,        |               Sobór nazwał „sanktuarium człowieka, gdzie przebywa on sam z
1046  II,  8,        |                  twierdzi się — skłania człowieka nie tyle do skrupulatnego
1047  II,  8,        |                jego relacji do wolności człowieka i prawa Bożego. Tylko przedstawione
1048  II,  9,        |         sumienie w pewnym sensie stawia człowieka wobec prawa, samo stając
1049  II,  9,        |               tego wewnętrznego dialogu człowieka z samym sobą. W rzeczywistości
1050  II,  9,        |    rzeczywistości jednak jest to dialog człowieka z Bogiem, Twórcą prawa,
1051  II,  9,        |              Wzorem i ostatecznym Celem człowieka. „Sumienie — pisze św. Bonawentura —
1052  II,  9,        |              prawości lub niegodziwości człowieka składanym samemu człowiekowi,
1053  II,  9,        |                i sąd przenikają wnętrze człowieka aż do tajników jego duszy,
1054  II,  9,        |     posłuszeństwa: „Sumienie nie zamyka człowieka w niedostępnej i nieprzeniknionej
1055  II,  9,        |                 której Bóg przemawia do człowieka” 104. ~
1056  II,  9,        |               instancji moralnego osądu człowieka i jego czynów: jest to osąd
1057  II,  9,        |           zależności od tego, czy czyny człowieka są zgodne, czy niezgodne
1058  II,  9,        |                 rozjaśnia serce każdego człowieka. Podczas gdy prawo naturalne
1059  II,  9,        |               czemu prawo staje się dla człowieka wewnętrzną regułą, wezwaniem
1060  II,  9,        |        najwyższego dobra, które pociąga człowieka, tak że przyjmuje on jego
1061  II,  9,        |              sumienia, który nakłada na człowieka powinność dokonania określonego
1062  II,  9,        |            sądów — a ostatecznie samego człowieka jako ich podmiotu — nie
1063  II, 10,        |              czynienia z przyjętą przez człowieka prawdą obiektywną, natomiast
1064  II, 10,        |           obiektywną”, ukazaną rozumowi człowieka jako droga do jego celu,
1065  II, 10,        |              sumienia może nie obciążać człowieka, który się go dopuścił,
1066  II, 10,        |                  gdy jest błędne z winy człowieka, to znaczy „gdy człowiek
1067  II, 10,        |          współmierność (connaturalitas) człowieka z prawdziwym dobrem110.
1068  II, 10,        |           zakorzeniona w cnotach samego człowieka i dzięki nim się rozwija:
1069  II, 10,        |        odchodziło ono od prawdy o dobru człowieka, ale by — zwłaszcza w sprawach
1070  II, 11,        |                  całemu życiu moralnemu człowieka i wyznaczających swoistą
1071  II, 11,        |                 ukierunkowania wolności człowieka jako osoby pojętej jako
1072  II, 11,        |               Ga 5, 6), wypływa z głębi człowieka, z jego „serca” (por. Rz
1073  II, 11,        |             wpisanej w naturę działania człowieka oraz każdej z jego świadomych
1074  II, 12,        |              śmiertelnym, oddzielającym człowieka od Boga, może być jedynie
1075  II, 13,        |               rzeczy zewnętrznych wobec człowieka, ale jako następstwo świadomych
1076  II, 13,        |                relacja między wolnością człowieka a prawdziwym dobrem. Dobro
1077  II, 13,        |                 poprzez naturalny rozum człowieka (i dlatego stanowi „prawo
1078  II, 13,        |              zgodne z prawdziwym dobrem człowieka i tym samym wyrażają dobrowolne
1079  II, 13,        |               czynu a ostatecznym celem człowieka. Jezus w swojej odpowiedzi
1080  II, 13,        |               praw, które chronią dobro człowieka. Tylko czyn zgodny z dobrem
1081  II, 13,        |          konkretnego działania z dobrem człowieka, rozpoznanym w jego prawdzie
1082  II, 13,   (123)|              skoro ostateczne powołanie człowieka jest rzeczywiście jedno,
1083  II, 13,        |             ostatecznemu celowi (telos) człowieka. Świadectwo tego znajdujemy
1084  II, 13,        |            autentycznym dobrem moralnym człowieka, chronionym przez przykazania.
1085  II, 13,        |               moralna wolnego działania człowieka? Co jest kryterium wolnego
1086  II, 13,        |             kryterium wolnego działania człowieka? Co jest kryterium owego
1087  II, 13,        |           prawdziwego ostatecznego celu człowieka. Słusznie uważają oni, że
1088  II, 14,        |             skutków. Pragną one uwolnić człowieka od więzów moralności przymusu,
1089  II, 14,        |               to, co dzieje się w sercu człowieka (por. Mk 7, 20-21; Mt 15,
1090  II, 15,        |                 dostrzega w samym bycie człowieka, rozpatrywanego w świetle
1091  II, 15,        |                należy uznać za niegodne człowieka — nawet w wypadku, jeśli
1092  II, 15,        |                 na celu prawdziwe dobro człowieka, widziane w perspektywie
1093  II, 15,        |               pewnym sensie sam problem człowieka, prawdy o nim oraz konsekwencji
1094 III,  1,        |                relacji między wolnością człowieka a prawem Bożym, a ostatecznie
1095 III,  1,        |             nurtuje pełnego niepewności człowieka, który często nie wie, kim
1096 III,  1,        |               jedynym prawdziwym dobrem człowieka” 137. ~
1097 III,  1,        |                 jaka znamionuje wolność człowieka. Jest to wolność prawdziwa,
1098 III,  1,        |         powołania, którym Stwórca wzywa człowieka do prawdziwego Dobra, a
1099 III,  1,        |                 zakorzeniona w prawdzie człowieka i skierowana ku wspólnocie. ~
1100 III,  3,        |               osobowej godności każdego człowieka, wymogów chronionych przez
1101 III,  3,        |                 znaczy nienaruszalności człowieka, na którego obliczu jaśnieje
1102 III,  3,        |          nietykalność osobowej godności człowieka, stworzonego na obraz i
1103 III,  3,        |           bowiem za korzyść stanowi dla człowieka zyskać świat cały, a swoją
1104 III,  3,        |          pogwałceniem „człowieczeństwa” człowieka, i to bardziej nawet w tym,
1105 III,  3,        |  człowieczeństwa” i prawdziwego „życia” człowieka, co poświadcza św. Ignacy
1106 III,  3,        |   niebezpieczeństwa, jakie może dotknąć człowieka: niebezpieczeństwa zatarcia
1107 III,  4,        |            życia moralnego dzisiejszego człowieka i społeczeństwa: to nieprzejednanie
1108 III,  4,        |           bynajmniej na celu umniejszać człowieka, ale służyć jego prawdziwej
1109 III,  4,        |           wypływają z osobowej godności człowieka, jest drogą do wolności
1110 III,  4,        |               osobowej godności każdego człowieka, służą one zachowaniu tkanki
1111 III,  5,        |          związane z określonymi wizjami człowieka, społeczeństwa i świata.
1112 III,  5,        |               osobową godnością każdego człowieka. Tak więc najwyższe Dobro
1113 III,  5,        |             Odkupiciela oraz w prawdzie człowieka przez Niego stworzonego
1114 III,  5,        |              były towarem. Sprowadzanie człowieka przemocą do roli przedmiotu
1115 III,  6,        |             tego wewnętrznego rozdarcia człowieka? Rozpoczyna on swoje dzieje
1116 III,  6,        |               On sam poznaje każdy czyn człowieka. Nikomu On nie przykazał
1117 III,  6,        |               Bożych przykazań jest dla człowieka usprawiedliwionego niemożliwe.
1118 III,  6,        |           wolności zawsze pozostaje dla człowieka otwarta duchowa przestrzeń
1119 III,  6,        |               są „konkretne” możliwości człowieka. „Byłoby bardzo poważnym
1120 III,  6,        |          zwanych konkretnych możliwości człowieka: według «bilansu różnych
1121 III,  6,        |            jednak «konkretne możliwości człowieka»? I o jakim człowieku mowa?
1122 III,  6,        |             aktu odkupienia, ale o woli człowieka, chcącej wymknąć się łasce,
1123 III,  6,        |             proporcjonalne do zdolności człowieka, ale do zdolności człowieka
1124 III,  6,        |             człowieka, ale do zdolności człowieka obdarowanego Duchem Świętym;
1125 III,  6,        |            obdarowanego Duchem Świętym; człowieka, który nawet jeśli zgrzeszył,
1126 III,  6,        |              Miłosierdzia wobec grzechu człowieka, który się nawraca, oraz
1127 III,  6,        |              bardzo ludzka jest postawa człowieka, który zgrzeszywszy uznaje
1128 III,  6,        |              samych tylko sił moralnych człowieka pozostawionego samemu sobie,
1129 III,  8,        |        odniesienia do ostatecznego celu człowieka174. Teologowie moraliści
1130 III,  8,        |               doktryny moralnej i wizji człowieka. ~
1131 III,  8,        |            zawiera w sobie ślady upadku człowieka, jego odejścia od pierwotnego
1132 III,  8,        |                w najtajniejszym wnętrzu człowieka rozbrzmiewa wciąż pytanie,
1133 III,  8,        |           odpowiedź Kościoła na pytanie człowieka niesie w sobie mądrość i
1134 III,  8,        |          Kościół rozbrzmiewa we wnętrzu człowieka głosem Boga, który „jeden
1135 III,  8,        |          wymagające słowo staje się dla człowieka światłem i życiem. I znów
1136 Zak,  1,        |                Mt 16, 16). Żaden grzech człowieka nie może uchylić Bożego
1137 Zak,  1,        |                 Maryja zaprasza każdego człowieka do przyjęcia tej Mądrości.
1138 Zak,  1,        |           słabością. Rozumie grzesznego człowieka i kocha go miłością Matki.
1139 Zak,  1,        |              może naprawdę uszczęśliwić człowieka: tylko Krzyż i chwała Chrystusa