|
21.
Bracia Sołuńscy byli dziedzicami nie tylko wiary, ale i kultury
starożytnej Grecji, kontynuowanej przez Bizancjum. Wiadomo zaś, jakie
znaczenie posiada to dziedzictwo dla całej kultury europejskiej, a
bezpośrednio czy pośrednio dla kultury ogólnoludzkiej. W
dziele ewangelizacji, którego dokonali jako pionierzy na terenie
zamieszkałym przez ludy słowiańskie, zawiera się
równocześnie prototyp tego, co dzisiaj nosi nazwę
„inkulturacji” – wcielenia Ewangelii w rodzime kultury – oraz wprowadzenie tych
kultur w życie Kościoła.
Wcielając
Ewangelię w rodzimą kulturę ludów ewangelizowanych,
święci Cyryl i Metody położyli szczególne
zasługi dla ukształtowania się i rozwoju tej kultury, a raczej
wielu kultur. Wszystkie bowiem kultury narodów słowiańskich
zawdzięczają swój „początek” lub własny
rozwój dziełu Braci Sołuńskich. Oni bowiem, tworząc
w sposób oryginalny i genialny alfabet języka
słowiańskiego, wnieśli zasadniczy wkład w kulturę i
literaturę wszystkich narodów słowiańskich.
Przekład
zaś Ksiąg świętych, dokonany następnie przez Cyryla i
Metodego oraz ich uczniów, nadał moc i godność
kulturową staro-cerkiewno-słowiańskiemu językowi
liturgicznemu, który na długie wieki stał się nie tylko
językiem kościelnym, ale także urzędowym i literackim, a
nawet potocznym językiem warstw oświeconych większej
części narodów słowiańskich – zwłaszcza
wszystkich Słowian obrządku wschodniego. Był również
używany w kościele Św. Krzyża w Krakowie, przy którym
osiedlili się słowiańscy Benedyktyni. Tutaj ukazały
się pierwsze drukowane w tym języku księgi liturgiczne. Do
dzisiaj jest to język używany w bizantyjskiej liturgii Wschodnich
Kościołów słowiańskich obrządku
konstantynopolitańskiego katolickiego i prawosławnego w Europie
wschodniej i południowo-wschodniej oraz w różnych krajach
Europy zachodniej, a także w rzymskiej liturgii katolików w
Chorwacji.
22.
W historycznym rozwoju Słowian obrządku wschodniego język ten
odegrał także rolę, jak na Zachodzie łacina; ponadto
utrzymał się dłużej – po części aż do XIX
wieku – i na kształtowanie się rodzimych języków
literackich wywarł wpływ bardziej bezpośredni dzięki
bliskim związkom pokrewieństwa.
Te
zasługi dla kultury wszystkich ludów i narodów
słowiańskich czynią dzieło ewangelizacji świętych
Cyryla i Metodego niejako stale obecnym w historii i w życiu tych
ludów i narodów.
|