1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3500 | 3501-4000 | 4001-4500 | 4501-5000 | 5001-5500 | 5501-6000 | 6001-6500 | 6501-6634
Czesc, Dzial, Rozdzial, Numer
4001 II, 2,3,1652| życia moralnego, duchowego i nadprzyrodzonego, jakie
4002 II, 2,3,1652| dzieciom. Rodzice są głównymi i pierwszymi wychowawcami
4003 II, 2,3,1652| podstawowym zadaniem małżeństwa i rodziny jest służba życiu167.~
4004 II, 2,3,1653| życie małżeńskie z ludzkiego i chrześcijańskiego punktu
4005 II, 2,3,1653| miłość, otwartość na innych i ofiarę.~
4006 II, 2,3,1654| chciał przyjść na świat i wzrastać w łonie Świętej
4007 II, 2,3,1654| łonie Świętej Rodziny Józefa i Maryi. Kościół jest "rodziną
4008 II, 2,3,1655| znaczenie jako ogniska żywej i promieniującej wiary. Dlatego
4009 II, 2,3,1655| rodzice przy pomocy słowa i przykładu winni być dla
4010 II, 2,3,1656| ojca rodziny, matki, dzieci i wszystkich członków wspólnoty
4011 II, 2,3,1656| przyjmowanie sakramentów, modlitwę i dziękczynienie, świadectwo
4012 II, 2,3,1656| świątobliwego, zaparcie się siebie i czynną miłość"172. Dom rodzinny
4013 II, 2,3,1656| życia chrześcijańskiego i "szkołą bogatszego człowieczeństwa"
4014 II, 2,3,1656| dziecko uczy się wytrwałości i radości pracy, miłości braterskiej,
4015 II, 2,3,1656| czci Bogu przez modlitwę i ofiarę ze swego życia.~
4016 II, 2,3,1657| zasługują na specjalną miłość i troskę Kościoła, a zwłaszcza
4017 II, 2,3,1657| Błogosławieństw, wzorowo służąc Bogu i bliźniemu. Trzeba przed
4018 II, 2,3,1657| rodzinnych, "Kościołów domowych", i wielkiej rodziny, jaką jest
4019 II, 2,3,1657| świecie: Kościół jest domem i rodziną dla wszystkich,
4020 II, 2,3,1657| szczególnie dla <<utrudzonych i obciążonych>> (Mt 11, 28)"
4021 II, 2,3,1658| Mężowie, miłujcie żony, bo i Chrystus umiłował Kościół. . .
4022 II, 2,3,1658| odniesieniu do Chrystusa i do Kościoła" (Ef 5, 25.
4023 II, 2,3,1659| małżeńskie, przez które mężczyzna i kobieta stanowią między
4024 II, 2,3,1659| wewnętrzną wspólnotę życia i miłości, powstało z woli
4025 II, 2,3,1659| współmałżonków, a także na zrodzenie i wychowanie potomstwa. Małżeństwo
4026 II, 2,3,1660| znakiem związku Chrystusa i Kościoła. Udziela on małżonkom
4027 II, 2,3,1660| ich nierozerwalną jedność i uświęca ich na drodze do
4028 II, 2,3,1661| znaczy na woli wzajemnego i trwałego oddania się sobie
4029 II, 2,3,1661| przeżywania przymierza wiernej i płodnej miłości.~
4030 II, 2,3,1662| Kościoła) oraz świadków i zgromadzenia wiernych.~
4031 II, 2,3,1663| jedność, nierozerwalność i otwartość na płodność. Poligamia
4032 II, 2,3,1664| sprzeciwia się zmysłowi i prawu Bożemu, jak tego nauczał
4033 II, 2,3,1665| domowym", wspólnotą łaski i modlitwy, szkołą cnót ludzkich
4034 II, 2,3,1665| modlitwy, szkołą cnót ludzkich i miłości chrześcijańskiej.~
4035 II, 2,4,1666| głównego skutku sakramentów i uświęcają różne okoliczności
4036 II, 2,4,1667| dotyczyć potrzeb, kultury i historii ludu chrześcijańskiego
4037 II, 2,4,1667| chrześcijańskiego określonego regionu i epoki. Zawierają one zawsze
4038 II, 2,4,1668| być "błogosławieństwem"2 i by błogosławić3. Dlatego
4039 II, 2,4,1668| dotyczy życia eklezjalnego i sakramentalnego, tym bardziej
4040 II, 2,4,1669| uzdalniają do przyjęcia łaski i dysponują do współpracy
4041 II, 2,4,1669| Misterium Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa,
4042 II, 2,4,1669| moc wszystkie sakramenty i sakramentalia; w ten sposób
4043 II, 2,4,1669| do uświęcenia człowieka i uwielbienia Boga"6.~Różnorodne
4044 II, 2,4,1670| błogosławieństwo jest uwielbieniem Boga i modlitwą o Jego dary. W
4045 II, 2,4,1670| wzywają imienia Jezusa i czyniąc zazwyczaj święty
4046 II, 2,4,1671| zastrzeżenie pewnych przedmiotów i miejsc do użytku liturgicznego.
4047 II, 2,4,1671| klasztoru, konsekracja dziewic i wdów, obrzęd profesji zakonnej
4048 II, 2,4,1671| obrzęd profesji zakonnej i błogosławieństwo dla pełnienia
4049 II, 2,4,1671| świętych olejów, naczyń i szat liturgicznych, dzwonów
4050 II, 2,4,1672| 1673 Gdy Kościół publicznie i na mocy swojej władzy prosi
4051 II, 2,4,1672| strzeżone od napaści Złego i wolne od jego panowania,
4052 II, 2,4,1672| od Niego przyjmuje władzę i obowiązek wypowiadania egzorcyzmów8.
4053 II, 2,4,1672| wypowiadane tylko przez prezbitera i za zezwoleniem biskupa.
4054 II, 2,4,1673| Poza liturgią sakramentów i sakramentaliów katecheza
4055 II, 2,4,1673| formy pobożności wiernych i religijności ludowej. Zmysł
4056 II, 2,4,1674| niej poniekąd wypływały i do niej wiernych prowadziły,
4057 II, 2,4,1675| duszpasterskie, by podtrzymywać i wspierać religijność ludową,
4058 II, 2,4,1675| razie potrzeby oczyszczać i pogłębiać zmysł religijny,
4059 II, 2,4,1675| pobożności podlega trosce i osądowi biskupów oraz ogólnym
4060 II, 2,4,1675| połączenia elementu Boskiego i ludzkiego, Chrystusa i Maryi,
4061 II, 2,4,1675| Boskiego i ludzkiego, Chrystusa i Maryi, ducha i ciała, wspólnoty
4062 II, 2,4,1675| Chrystusa i Maryi, ducha i ciała, wspólnoty i instytucji,
4063 II, 2,4,1675| ducha i ciała, wspólnoty i instytucji, osoby i społeczności,
4064 II, 2,4,1675| wspólnoty i instytucji, osoby i społeczności, wiary i ojczyzny,
4065 II, 2,4,1675| osoby i społeczności, wiary i ojczyzny, rozumu i uczucia.
4066 II, 2,4,1675| wiary i ojczyzny, rozumu i uczucia. Mądrość ta jest
4067 II, 2,4,1675| uczy spotkania z naturą i zrozumienia, czym jest praca,
4068 II, 2,4,1675| motywacje życia w radości i pogodzie ducha, nawet wśród
4069 II, 2,4,1675| a kiedy zanika jej treść i zagłuszają ją inne sprawy13.~
4070 II, 2,4,1677| uwielbienie Boga za Jego dzieła i dary, a równocześnie modlitwa
4071 II, 2,4,1678| wyrażające zmysł ewangeliczny i ludzką mądrość, wzbogacające
4072 II, 2,4,1679| to, co wyznajemy w wierze i nadziei: "Oczekuję wskrzeszenia
4073 II, 2,4,1679| Oczekuję wskrzeszenia umarłych i życia wiecznego w przyszłym
4074 II, 2,4 | I. Ostatnia Pascha chrześcijanina~
4075 II, 2,4,1680| Misterium Paschalnego Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa,
4076 II, 2,4,1680| Jezusie, "opuszcza to ciało i staje w obliczu Pana"15.~
4077 II, 2,4,1682| Chrystusie, dziecko Jego łaski i w nadziei składa w ziemi
4078 II, 2,4,1682| Błogosławieństwa, które ją poprzedzają i po niej następują, są sakramentaliami.~
4079 II, 2,4,1683| zgromadzonej wspólnoty w obrzędach i głosić jej życie wieczne.~
4080 II, 2,4,1684| oraz odpowiadają sytuacjom i tradycjom każdego regionu;
4081 II, 2,4,1685| sprawowania (dom, kościół i cmentarz). Bierze się również
4082 II, 2,4,1685| lokalne, czego wymaga kultura i pobożność ludowa. Przebieg
4083 II, 2,4,1685| wszystkim tradycjom liturgicznym i zawiera cztery główne momenty:~
4084 II, 2,4,1686| perspektywy "tego świata", i na doprowadzenie wiernych
4085 II, 2,4,1688| Świętym, ofiarę śmierci i zmartwychwstania Chrystusa.
4086 II, 2,4,1688| grzechów oraz ich skutków i zostało przyjęte do paschalnej
4087 II, 2,4,1688| członkiem, modląc się za niego i z nim.~
4088 II, 2,4,1689| ciało będzie wyniesione i pogrzebane"23. Tradycja
4089 II, 2,4,1689| jego odejścia z tego życia i rozstania się z nami, ale
4090 II, 2,4,1689| że nadal trwamy w komunii i w zjednoczeniu. Śmierć nie
4091 II, 2,4,1689| wszyscy zdążamy tą samą drogą i odnajdziemy się w tym samym
4092 II, 2,4,1689| ponieważ żyjemy dla Chrystusa i teraz jesteśmy zjednoczeni
4093 III, 0,4,1690| obyczaje przeszłego życia i już do nich nie wracaj.
4094 III, 0,4,1690| do jakiej należysz Głowy i jakiego Ciała jesteś członkiem.
4095 III, 0,4,1690| wyrwany z mocy ciemności i przeniesiony do światła
4096 III, 0,4,1690| przeniesiony do światła i Królestwa Bożego"1.~
4097 III, 0,4,1691| stopniu przez odkupienie i uświęcenie. Tego, co wyznaje
4098 III, 0,4,1691| 1, 27). Przez sakramenty i modlitwę otrzymują oni łaskę
4099 III, 0,4,1691| otrzymują oni łaskę Chrystusa i dary Jego Ducha, które ich
4100 III, 0,4,1693| Zmartwychwstałego5. Idąc za Chrystusem i w zjednoczeniu z Nim6, chrześcijanie
4101 III, 0,4,1693| jako dzieci umiłowane, i postępować drogą miłości" (
4102 III, 0,4,1693| dostosowując swoje myśli, słowa i czyny do dążeń, które są "
4103 III, 0,4,1693| Chrystusie Jezusie" (Flp 2, 5), i idąc za Jego przykładem7.~
4104 III, 0,4,1694| naszego Pana Jezusa Chrystusa i przez Ducha Boga naszego" (
4105 III, 0,4,1694| Kor 6, 11), "uświęceni... i powołani do świętości" (
4106 III, 0,4,1694| myśleniu11; oświeca nas i umacnia, byśmy żyli jak "
4107 III, 0,4,1694| światłości" (Ef 5, 8) w "prawości i sprawiedliwości, i prawdzie" (
4108 III, 0,4,1694| prawości i sprawiedliwości, i prawdzie" (Ef 5, 9).~
4109 III, 0,4,1696| sposób bardzo jasny radość i wymagania drogi Chrystusa14.
4110 III, 0,4,1696| Chrystusa, słodkiego gościa i przyjaciela, który to życie
4111 III, 0,4,1696| pobudza, prowadzi, oczyszcza i umacnia;~- katechezą łaski,
4112 III, 0,4,1696| łaskę jesteśmy zbawieni i dzięki niej~nasze uczynki
4113 III, 0,4,1696| człowieka;~- katechezą o grzechu i przebaczeniu, ponieważ człowiek
4114 III, 0,4,1696| pozwala zachwycić się pięknem i wzbudzić upodobanie do prawych
4115 III, 0,4,1696| chrześcijańskich cnotach wiary, nadziei i miłości, która czerpie inspirację
4116 III, 0,4,1696| może wzrastać, rozwijać się i być przekazywane.~
4117 III, 0,4,1697| 1698 Pierwszym i ostatecznym odniesieniem
4118 III, 0,4,1697| Chrystus, który jest "drogą i prawdą, i życiem" (J 14,
4119 III, 0,4,1697| który jest "drogą i prawdą, i życiem" (J 14, 6). Wierni
4120 III, 0,4,1697| urzeczywistni w nich swoje obietnice i że miłując Go tą miłością,
4121 III, 0,4,1697| dusza, wszystkie władze i umiejętności. Masz posługiwać
4122 III, 0,4,1697| służył, chwalił Go, miłował i wysławiał. Ty zaś należysz
4123 III, 0,4,1697| należy do głowy. Dlatego i On pragnie posługiwać się
4124 III, 0,4,1697| jak swoimi, by służyć Ojcu i Jego wielbić15.~Dla mnie
4125 III, 1,0,1698| Stanowi je miłość Boża i solidarność ludzka (rozdział
4126 III, 1,1,1699| stworzeniu jej na obraz i podobieństwo Boże (artykuł
4127 III, 1,1,1699| dobra obiecanego przez Boga i potwierdzonego przez sumienie
4128 III, 1,1,1699| kształtują samych siebie i wzrastają wewnętrznie; całe
4129 III, 1,1,1699| całe swoje życie zmysłowe i duchowe czynią przedmiotem
4130 III, 1,1,1700| objawieniu tajemnicy Ojca i Jego miłości objawia w pełni
4131 III, 1,1,1700| człowieka samemu człowiekowi i okazuje mu najwyższe jego
4132 III, 1,1,1700| został stworzony "na obraz i podobieństwo" Stwórcy. W
4133 III, 1,1,1700| Chrystusie, Odkupicielu i Zbawicielu, obraz Boży,
4134 III, 1,1,1700| swoim pierwotnym pięknie i uszlachetniony łaską Bożą4.~
4135 III, 1,1,1702| ludzka, obdarzona "duchową i nieśmiertelną" duszą5, jest "
4136 III, 1,1,1703| ludzka uczestniczy w świetle i mocy Ducha Bożego. Dzięki
4137 III, 1,1,1703| znajduje w "poszukiwaniu i umiłowaniu tego, co prawdziwe
4138 III, 1,1,1703| umiłowaniu tego, co prawdziwe i dobre"7.~
4139 III, 1,1,1704| duchowym władzom rozumu i woli, jest 1730 obdarzony
4140 III, 1,1,1705| które rozbrzmiewa w sumieniu i które wypełnia się w miłości
4141 III, 1,1,1705| wypełnia się w miłości Boga i bliźniego. Życie moralne
4142 III, 1,1,1706| wolności"10. Uległ pokusie i popełnił zło. Zachowuje
4143 III, 1,1,1706| Stał się skłonny do zła i podatny na błąd:~Człowiek
4144 III, 1,1,1706| przedstawia się jako wałka, i to walka dramatyczna, między
4145 III, 1,1,1706| dramatyczna, między dobrem i złem, między światłem i
4146 III, 1,1,1706| i złem, między światłem i ciemnością11.~
4147 III, 1,1,1707| wyzwolił nas od Szatana i od grzechu. Wysłużył nam
4148 III, 1,1,1708| go do prawego działania i do czynienia dobra. W zjednoczeniu
4149 III, 1,1,1709| człowieka samemu człowiekowi i okazuje mu najwyższe jego
4150 III, 1,1,1710| obdarzona duszą duchową, rozumem i wolą, od chwili swego poczęcia
4151 III, 1,1,1710| poczęcia jest zwrócona do Boga i przeznaczona do szczęścia
4152 III, 1,1,1710| doskonałość osiąga w "poszukiwaniu i umiłowaniu tego, co prawdziwe
4153 III, 1,1,1710| umiłowaniu tego, co prawdziwe i dobre"13.~
4154 III, 1,1,1713| pierworodny, jest podatny na błąd i skłonny do zła w urzeczywistnianiu
4155 III, 1,1,1714| Życie moralne, które wzrasta i dojrzewa w lasce, osiągnie
4156 III, 1,1 | I. Błogosławieństwa~
4157 III, 1,1,1715| Błogosławieni, którzy łakną i pragną sprawiedliwości,
4158 III, 1,1,1715| gdy [ludzie] wam urągają i prześladują was, i gdy z
4159 III, 1,1,1715| urągają i prześladują was, i gdy z mego powodu mówią
4160 III, 1,1,1715| złe na was. Cieszcie się i radujcie, albowiem wasza
4161 III, 1,1,1716| oblicze Jezusa Chrystusa i opisują 459 Jego miłość;
4162 III, 1,1,1716| włączonych w chwałę Jego Męki i Zmartwychwstania; wyjaśniają
4163 III, 1,1,1716| charakterystyczne działania i postawy życia 1820 chrześcijańskiego;
4164 III, 1,1,1716| zapowiadają dobrodziejstwa i nagrodę, które w sposób
4165 III, 1,1,1716| Najświętszej Maryi Dziewicy i wszystkich świętych.~
4166 III, 1,1,1717| wszyscy chcemy żyć szczęśliwie i nie ma wśród ludzi nikogo,
4167 III, 1,1,1718| którzy przyjęli obietnicę i żyją nią w wierze.~
4168 III, 1,1,1719| więc będziemy odpoczywali i oglądali, będziemy oglądali
4169 III, 1,1,1719| oglądali, będziemy oglądali i kochali, będziemy kochali
4170 III, 1,1,1719| kochali, będziemy kochali i wychwalali. Oto co będzie
4171 III, 1,1,1719| końcu, ale bez końca. Bo i jakiż inny jest nasz cel,
4172 III, 1,1,1720| służyli Mu, miłowali Go, i w ten sposób doszli do raju.
4173 III, 1,1,1720| Boskiej natury" (2 P 1, 4) i życia wiecznego23. Wraz
4174 III, 1,1,1720| wchodzi do chwały Chrystusa24 i do radości życia trynitarnego. ~
4175 III, 1,1,1721| szczęście przekracza zrozumienie i siły samego człowieka. Wypływa
4176 III, 1,1,1721| zobaczyć Jego majestatu i niewysłowionej chwały i "
4177 III, 1,1,1721| i niewysłowionej chwały i "pozostać przy życiu", albowiem
4178 III, 1,1,1721| dobroci, miłości do ludzi i wszechmocy wyświadczył tak
4179 III, 1,1,1722| serca ze złych skłonności i do poszukiwania nade wszystko
4180 III, 1,1,1722| źródłem wszelkiego dobra i wszelkiej miłości:~Bogactwo
4181 III, 1,1,1723| Dekalog, Kazanie na Górze i nauczanie apostolskie opisują
4182 III, 1,1,1724| Błogosławieństwa podejmują i wypełniają obietnice Boże
4183 III, 1,1,1729| możliwością decydowania i panowaniem nad swoimi czynami. "
4184 III, 1,1,1729| szukał z własnej ochoty i Jego się trzymając, dobrowolnie
4185 III, 1,1,1729| dobrowolnie dochodził do pełnej i błogosławionej doskonałości"
4186 III, 1,1,1729| został stworzony jako wolny i mający panowanie nad swoimi
4187 III, 1,1 | I. Wolność i odpowiedzialność~
4188 III, 1,1 | I. Wolność i odpowiedzialność~
4189 III, 1,1,1730| jest zakorzenioną w rozumie i woli możliwością działania
4190 III, 1,1,1730| człowieku siłą wzrastania i dojrzewania w prawdzie i
4191 III, 1,1,1730| i dojrzewania w prawdzie i dobru; osiąga ona swoją
4192 III, 1,1,1731| doskonałości, albo upadania i grzeszenia. Charakteryzuje
4193 III, 1,1,1731| wolność w służbie dobra i sprawiedliwości. Wybór nieposłuszeństwa
4194 III, 1,1,1731| Wybór nieposłuszeństwa i zła jest nadużyciem wolności
4195 III, 1,1,1731| jest nadużyciem wolności i prowadzi do "niewoli grzechu"
4196 III, 1,1,1732| wolność w służbie dobra i sprawiedliwości. Wybór nieposłuszeństwa
4197 III, 1,1,1732| Wybór nieposłuszeństwa i zła jest nadużyciem wolności
4198 III, 1,1,1732| jest nadużyciem wolności i prowadzi do "niewoli grzechu"
4199 III, 1,1,1733| w cnocie, poznanie dobra i asceza zwiększają panowanie
4200 III, 1,1,1734| 1735 Poczytalność i odpowiedzialność za działanie
4201 III, 1,1,1735| cudzołóstwie z żoną Uriasza i zamordowaniu go33.~Działanie
4202 III, 1,1,1737| była uznana za istotę wolną i odpowiedzialną. Wszyscy
4203 III, 1,1,1737| w dziedzinie moralności i religii34. Prawo to powinno
4204 III, 1,1,1737| granicach dobra wspólnego i porządku publicznego35.~
4205 III, 1,1,1738| 1739 Wolność i grzech. Wolność człowieka
4206 III, 1,1,1738| człowieka jest ograniczona i omylna. Rzeczywiście, człowiek
4207 III, 1,1,1738| świadczy o nieszczęściach i uciskach, które zrodziły
4208 III, 1,1,1739| daje nam prawa do mówienia i czynienia wszystkiego. Opiera
4209 III, 1,1,1739| jednostką samowystarczalną i mającą na celu zaspokojenie
4210 III, 1,1,1739| uwarunkowania ładu ekonomicznego i społecznego, politycznego
4211 III, 1,1,1739| społecznego, politycznego i kulturowego, konieczne do
4212 III, 1,1,1739| zbyt często są nieuznawane i gwałcone. Te sytuacje zaślepienia
4213 III, 1,1,1739| Te sytuacje zaślepienia i niesprawiedliwości obciążają
4214 III, 1,1,1739| obciążają życie moralne i wystawiają zarówno mocnych,
4215 III, 1,1,1739| wystawiają zarówno mocnych, jak i słabych na pokusę grzechu
4216 III, 1,1,1739| braterstwo z innymi ludźmi i buntuje się przeciw prawdzie
4217 III, 1,1,1740| 1741 Wyzwolenie i zbawienie. Przez swój chwalebny
4218 III, 1,1,1741| 1742 Wolność i łaska. Łaska Chrystusa w
4219 III, 1,1,1741| odpowiada ona zmysłowi prawdy i dobra, jaki Bóg złożył w
4220 III, 1,1,1741| nasza wewnętrzna wolność i nasza pewność zarówno wobec
4221 III, 1,1,1741| trudności, jak wobec nacisków i przymusu ze strony świata
4222 III, 1,1,1741| swego dzieła w Kościele i w świecie:~Wszechmogący
4223 III, 1,1,1741| w świecie:~Wszechmogący i miłosierny Boże, oddal od
4224 III, 1,1,1741| od niebezpieczeństw duszy i ciała, mogli swobodnie pełnić
4225 III, 1,1,1742| szukał z własnej ochoty i Jego się trzymając, dobrowolnie
4226 III, 1,1,1742| dobrowolnie dochodził do pełnej i błogosławionej doskonałości"
4227 III, 1,1,1746| zwłaszcza w dziedzinie religii i moralności. Wolność nie
4228 III, 1,1,1746| fałszywego prawa do mówienia i czynienia wszystkiego.~
4229 III, 1,1 | I. Źródła moralności~
4230 III, 1,1,1749| działania.~Przedmiot, intencja i okoliczności stanowią "źródła",
4231 III, 1,1,1750| woli, o ile rozum uznaje go i ocenia jako zgodny lub racjonalny
4232 III, 1,1,1750| racjonalny porządek dobra i zła, poświadczany przez
4233 III, 1,1,1751| wolitywnym źródle działania i określa je przez cel. Cel
4234 III, 1,1,1751| pierwszym elementem intencji i wskazuje na zamierzony kres
4235 III, 1,1 | II. Czyny dobre i czyny złe~
4236 III, 1,1,1754| jednocześnie dobro przedmiotu, celu i okoliczności. Zły cel niszczy
4237 III, 1,1,1754| sobie dobry (jak modlitwa i post "po to, by ludzie widzieli").~
4238 III, 1,1,1755| Istnieją czyny, które z siebie i w sobie, niezależnie od
4239 III, 1,1,1755| niezależnie od okoliczności i intencji, są zawsze bezwzględnie
4240 III, 1,1,1755| przedmiot, jak bluźnierstwo i krzywoprzysięstwo, zabójstwo
4241 III, 1,1,1755| krzywoprzysięstwo, zabójstwo i cudzołóstwo. Niedopuszczalne
4242 III, 1,1,1756| 1757 Przedmiot, intencja i okoliczności stanowią trzy "
4243 III, 1,1,1757| którego rozum uznaje go i ocenia jako dobry lub zły.~
4244 III, 1,1,1759| jednocześnie dobro przedmiotu, celu i okoliczności.~
4245 III, 1,1 | I. Uczucia~
4246 III, 1,1,1763| stanowią obszar przejściowy i zapewniają więź między życiem
4247 III, 1,1,1764| pragnienie nieobecnego dobra i nadzieję na jego uzyskanie.
4248 III, 1,1,1764| kończy się przyjemnością i radością z posiadanego dobra.
4249 III, 1,1,1764| wywołuje nienawiść, wstręt i lęk przed złem przyszłym.
4250 III, 1,1 | II. Uczucia i życie moralne~
4251 III, 1,1,1766| faktycznie zależą od rozumu i od woli. Uczucia nazywane
4252 III, 1,1,1767| niewyczerpany zasób wyobrażeń i odczuć, w których wyraża
4253 III, 1,1,1767| wola podporządkowuje dobru i szczęściu poruszenia zmysłowe,
4254 III, 1,1,1767| nieuporządkowanym uczuciom i potęguje je. Emocje i doznania
4255 III, 1,1,1767| uczuciom i potęguje je. Emocje i doznania mogą być przekształcone
4256 III, 1,1,1768| jak to jawi się w agonii i męce Pana. W Chrystusie
4257 III, 1,1,1768| swoje spełnienie w miłości i Boskim szczęściu.~
4258 III, 1,1,1769| słowami psalmu: "Moje serce i ciało radośnie wołają do
4259 III, 1,1,1770| emocjom przeczuwa dobro i przewiduje zło.~
4260 III, 1,1,1771| Podstawowymi uczuciami są miłość i nienawiść, pragnienie i
4261 III, 1,1,1771| i nienawiść, pragnienie i obawa, radość, smutek i
4262 III, 1,1,1771| i obawa, radość, smutek i gniew.~
4263 III, 1,1,1772| ich zależności od rozumu i od woli jest w nich dobro
4264 III, 1,1,1773| 1774 Emocje i doznania mogą być przekształcone
4265 III, 1,1,1775| któremu winien być posłuszny i którego głos wzywający go
4266 III, 1,1,1775| gdzie potrzeba, do miłowania i czynienia dobra a unikania
4267 III, 1,1,1775| najtajniejszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka, gdzie
4268 III, 1,1 | I. Sąd sumienia~
4269 III, 1,1,1776| aprobując te, które są dobre, i potępiając te, które są
4270 III, 1,1,1776| ludzka czuje się przyciągana i którego nakazy przyjmuje.
4271 III, 1,1,1777| we wszystkim tym, co mówi i co czyni, powinien wiernie
4272 III, 1,1,1777| czym wie, że jest słuszne i prawe. Właśnie przez sąd
4273 III, 1,1,1777| sumienia człowiek postrzega i rozpoznaje nakazy prawa
4274 III, 1,1,1777| poznać odpowiedzialność i obowiązek, obawę i nadzieję...
4275 III, 1,1,1777| odpowiedzialność i obowiązek, obawę i nadzieję... Jest zwiastunem
4276 III, 1,1,1777| tak w świecie natury, jak i łaski, mówi do nas przez
4277 III, 1,1,1777| przez zasłonę, poucza nas i nami kieruje. Sumienie jest
4278 III, 1,1,1778| usłyszeć głos swojego sumienia i za nim pójść. To poszukiwanie
4279 III, 1,1,1778| bracia - do waszego wnętrza i we wszystkim, co czynicie,
4280 III, 1,1,1779| w sobie prawość sumienia i jej się domaga. Sumienie
4281 III, 1,1,1779| praktyczne rozeznanie racji i dóbr, a w wyniku tego sąd
4282 III, 1,1,1779| rozumu, jest praktycznie i konkretnie uznana przez
4283 III, 1,1,1780| stanowi rękojmię nadziei i miłosierdzia. Poświadczając
4284 III, 1,1,1780| należy ciągle praktykować, i o cnocie, którą bezustannie
4285 III, 1,1,1780| większy od naszego serca i zna wszystko (1 J 3, 19-
4286 III, 1,1,1781| działać zgodnie z sumieniem i wolnością, by osobiście
4287 III, 1,1,1782| dobrze uformowane jest prawe i prawdziwe. Formułuje ono
4288 III, 1,1,1782| wybrania raczej własnego zdania i odrzucenia nauczania pewnego.~
4289 III, 1,1,1783| ono dziecko w poznawanie i praktykowanie prawa wewnętrznego,
4290 III, 1,1,1783| uwalnia od strachu, egoizmu i pychy, fałszywego poczucia
4291 III, 1,1,1783| fałszywego poczucia winy i dążeń do upodobania w sobie,
4292 III, 1,1,1783| zrodzonego z ludzkich słabości i błędów. Wychowanie sumienia
4293 III, 1,1,1783| sumienia zapewnia wolność i prowadzi do pokoju serca.~
4294 III, 1,1,1784| przyjmować je przez wiarę i modlitwę oraz stosować w
4295 III, 1,1,1784| lub radami innych ludzi i prowadzeni pewnym nauczaniem
4296 III, 1,1,1785| prawy sąd zgodny z rozumem i prawem Bożym, jak i - przeciwnie -
4297 III, 1,1,1785| rozumem i prawem Bożym, jak i - przeciwnie - sąd błędny,
4298 III, 1,1,1786| sąd moralny mniej pewnym i utrudniają decyzję. Powinien
4299 III, 1,1,1786| szukać tego, co jest słuszne i dobre, oraz rozeznawać wolę
4300 III, 1,1,1787| interpretować dane doświadczenia i znaki czasów dzięki cnocie
4301 III, 1,1,1787| oraz pomocy Ducha Świętego i Jego darów.~
4302 III, 1,1,1788| żeby wam ludzie czynili, i wy im czyńcie!" (Mt 7, 12)
4303 III, 1,1,1788| w szacunku dla bliźniego i jego sumienia: "W ten sposób
4304 III, 1,1,1788| grzesząc przeciwko braciom i rażąc ich... sumienia, grzeszycie
4305 III, 1,1,1789| znajduje się w ignorancji i wydaje błędne sądy o czynach,
4306 III, 1,1,1790| dba o poszukiwanie prawdy i dobra, a sumienie z nawyku
4307 III, 1,1,1791| 1792 Nieznajomość Chrystusa i Jego Ewangelii, złe przykłady
4308 III, 1,1,1791| odrzucenie autorytetu Kościoła i Jego nauczania, brak nawrócenia
4309 III, 1,1,1791| nauczania, brak nawrócenia i miłości mogą stać się początkiem
4310 III, 1,1,1793| 1794 Dobre i czyste sumienie jest oświecane
4311 III, 1,1,1793| serca, dobrego sumienia i wiary nieobłudnej" (1 Tm
4312 III, 1,1,1793| sumienie, tym więcej osoby i społeczności ludzkie unikają
4313 III, 1,1,1793| unikają ślepej samowoli i starają się dostosować do
4314 III, 1,1,1794| najtajniejszym ośrodkiem i sanktuarium człowieka, gdzie
4315 III, 1,1,1796| stanowi rękojmię nawrócenia i nadziei.~
4316 III, 1,1,1797| dobrze uformowane jest prawe i prawdziwe. Formułuje ono
4317 III, 1,1,1798| prawy sąd zgodny z rozumem i prawem Bożym, jak i - przeciwnie -
4318 III, 1,1,1798| rozumem i prawem Bożym, jak i - przeciwnie - sąd błędny,
4319 III, 1,1,1800| błędne sądy. Taka ignorancja i takie błędy nie zawsze są
4320 III, 1,1,1801| przyjmować je przez wiarę i modlitwę oraz stosować w
4321 III, 1,1,1802| jeśli jest jakąś cnotą i czynem chwalebnym - to miejcie
4322 III, 1,1,1802| Cnota jest habitualną i trwałą dyspozycją do czynienia
4323 III, 1,1,1802| swoimi siłami zmysłowymi i duchowymi dąży do dobra;
4324 III, 1,1,1802| do dobra; zabiega o nie i wybiera je w konkretnych
4325 III, 1,1 | I. Cnoty ludzkie~
4326 III, 1,1,1803| habitualnymi przymiotami umysłu i woli, które regulują nasze
4327 III, 1,1,1803| porządkują nasze uczucia i kierują naszym postępowaniem
4328 III, 1,1,1803| postępowaniem zgodnie z rozumem i wiarą. Zapewniają one łatwość,
4329 III, 1,1,1803| Zapewniają one łatwość, pewność i radość w prowadzeniu życia
4330 III, 1,1,1803| człowieka. Są one owocami i zalążkami czynów moralnie
4331 III, 1,1,1804| odgrywają kluczową rolę i dlatego nazywa się je cnotami "
4332 III, 1,1,1804| sprawiedliwość, męstwo i umiarkowanie. "I jeśli kto
4333 III, 1,1,1804| męstwo i umiarkowanie. "I jeśli kto miłuje sprawiedliwość -
4334 III, 1,1,1804| uczy bowiem umiarkowania i roztropności, sprawiedliwości
4335 III, 1,1,1804| roztropności, sprawiedliwości i męstwa" (Mdr 8, 7). Cnoty
4336 III, 1,1,1805| naszego prawdziwego dobra i do wyboru właściwych środków
4337 III, 1,1,1805| Bądźcie... roztropni i trzeźwi, abyście się mogli
4338 III, 1,1,1805| cnotami, wskazując im zasadę i miarę. Roztropność kieruje
4339 III, 1,1,1805| decyduje o swoim postępowaniu i porządkuje je, kierując
4340 III, 1,1,1805| poszczególnych przypadków i przezwyciężamy wątpliwości
4341 III, 1,1,1805| dobra, które należy czynić, i zła, którego należy unikać.~
4342 III, 1,1,1806| która polega na stałej i trwałej woli oddawania Bogu
4343 III, 1,1,1806| trwałej woli oddawania Bogu i bliźniemu tego, co im się
4344 III, 1,1,1806| poszanowania praw każdego i do wprowadzania w stosunkach
4345 III, 1,1,1806| bezstronności względem osób i dobra wspólnego. Człowiek
4346 III, 1,1,1806| uczciwością swoich myśli i prawością swojego postępowania
4347 III, 1,1,1806| niewolnikom to, co sprawiedliwe i słuszne, świadomi tego,
4348 III, 1,1,1806| słuszne, świadomi tego, że i wy macie Pana w niebie" (
4349 III, 1,1,1807| wytrwałość w trudnościach i stałość w dążeniu do dobra.
4350 III, 1,1,1807| decyzję opierania się pokusom i przezwyciężania przeszkód
4351 III, 1,1,1807| do stawienia czoła próbom i prześladowaniom. Uzdalnia
4352 III, 1,1,1807| Uzdalnia nawet do wyrzeczenia i do ofiary z życia w obronie
4353 III, 1,1,1807| słusznej sprawy. "Pan, moja moc i pieśń" (Ps 118, 14). "Na
4354 III, 1,1,1808| dążenie do przyjemności i zapewnia równowagę w używaniu
4355 III, 1,1,1808| panowanie woli nad popędami i utrzymuje pragnienia w granicach
4356 III, 1,1,1808| zachowuje zdrową dyskrecję i "nie daje się uwieść...
4357 III, 1,1,1808| na tym świecie "rozumnie i sprawiedliwie, i pobożnie" (
4358 III, 1,1,1808| rozumnie i sprawiedliwie, i pobożnie" (Tt 2, 12).~Żyć
4359 III, 1,1,1808| całym sercem, całą duszą i całym umysłem. Dla Niego
4360 III, 1,1,1808| zaskoczyć przez podstęp i kłamstwo (dzięki roztropności)
4361 III, 1,1,1808| dzięki roztropności)63.~Cnoty i łaska~
4362 III, 1,1,1809| wychowanie, świadome czyny i wytrwale podejmowane wysiłki,
4363 III, 1,1,1809| wysiłki, są oczyszczane i podnoszone przez łaskę Bożą.
4364 III, 1,1,1809| kształtują one charakter i ułatwiają czynienie dobra.
4365 III, 1,1,1810| prosić o tę łaskę światła i mocy, przyjmować sakramenty,
4366 III, 1,1,1810| wezwaniami do miłowania dobra i wystrzegania się zła.~
4367 III, 1,1,1811| Ich początkiem, motywem i przedmiotem jest Bóg Trójjedyny.~
4368 III, 1,1,1812| teologalne kształtują, pobudzają i charakteryzują działanie
4369 III, 1,1,1812| chrześcijanina. Kształtują one i ożywiają wszystkie cnoty
4370 III, 1,1,1812| działania jako dzieci Boże i do zasługiwania na życie
4371 III, 1,1,1812| Stanowią one rękojmię obecności i działania Ducha Świętego
4372 III, 1,1,1812| teologalne: wiara, nadzieja i miłość65.~Wiara~
4373 III, 1,1,1813| dzięki której wierzymy w Boga i w to wszystko, co On nam
4374 III, 1,1,1813| wszystko, co On nam powiedział i objawił, a co Kościół święty
4375 III, 1,1,1813| wierzący stara się poznać i czynić wolę Bożą. "Sprawiedliwy
4376 III, 1,1,1814| wiara, pozbawiona nadziei i miłości, nie jednoczy wiernego
4377 III, 1,1,1814| sposób pełny z Chrystusem i nie czyni go żywym członkiem
4378 III, 1,1,1815| nie tylko zachowywać wiarę i żyć nią, ale także wyznawać
4379 III, 1,1,1815| odważnie świadczyć o niej i szerzyć ją: "Wszyscy...
4380 III, 1,1,1815| wyznawać Chrystusa wobec ludzi i iść za Nim drogą krzyża
4381 III, 1,1,1815| nigdy nie brakuje"68. Służba i świadectwo wiary są nieodzowne
4382 III, 1,1,1815| przed ludźmi, przyznam się i Ja przed moim Ojcem, który
4383 III, 1,1,1815| przed ludźmi, tego zaprę się i Ja przed moim Ojcem, który
4384 III, 1,1,1816| szczęścia Królestwa niebieskiego i życia wiecznego, pokładając
4385 III, 1,1,1816| w obietnicach Chrystusa i opierając się nie na naszych
4386 III, 1,1,1817| nadzieja chroni przed egoizmem i prowadzi do szczęścia miłości.~
4387 III, 1,1,1818| chrześcijańska podejmuje i wypełnia nadzieję narodu
4388 III, 1,1,1818| wybranego, mającą swoje źródło i wzór w nadziei Abrahama,
4389 III, 1,1,1818| napełniony obietnicami Boga i oczyszczony przez próbę
4390 III, 1,1,1819| zasługi Jezusa Chrystusa i Jego męki, zachowuje nas
4391 III, 1,1,1819| 5). Nadzieja jest pewną i trwałą "kotwicą duszy, która
4392 III, 1,1,1819| odziani w pancerz wiary i miłości oraz hełm nadziei
4393 III, 1,1,1819| Wyraża się w modlitwie i karmi się nią, szczególnie
4394 III, 1,1,1820| tym, którzy Go miłują70 i czynią Jego wolę71. We wszelkich
4395 III, 1,1,1820| Bożą "wytrwa do końca"72 i otrzyma radość nieba jako
4396 III, 1,1,1820| czyni to, co jest pewne, i czas krótki - długim. Pomnij,
4397 III, 1,1,1820| będziesz cieszyła się rozkoszą i szczęściem, którym nie będzie
4398 III, 1,1,1822| Mnie umiłował Ojciec, tak i Ja was umiłowałem. Wytrwajcie
4399 III, 1,1,1822| miłości mojej!" (J 15, 9). I jeszcze: "To jest moje przykazanie,
4400 III, 1,1,1823| 1824 Miłość - owoc Ducha i pełnia Prawa - strzeże przykazań
4401 III, 1,1,1823| strzeże przykazań Boga i Chrystusa: "Wytrwajcie w
4402 III, 1,1,1824| oddalonych77, miłowali dzieci78 i ubogich jak On sam79.~Święty
4403 III, 1,1,1825| największa jest miłość" (I Kor 13, 13).~
4404 III, 1,1,1826| 1827 Miłość ożywia i inspiruje praktykowanie
4405 III, 1,1,1826| jest formą cnót; wyraża je i porządkuje między sobą;
4406 III, 1,1,1826| między sobą; jest źródłem i celem ich chrześcijańskiego
4407 III, 1,1,1826| praktykowania. Miłość usprawnia i oczyszcza naszą ludzką zdolność
4408 III, 1,1,1827| posłuszni dla samego dobra i dla miłości Tego, który
4409 III, 1,1,1828| miłości są radość, pokój i miłosierdzie. Miłość wymaga
4410 III, 1,1,1828| miłosierdzie. Miłość wymaga dobroci i upomnienia braterskiego;
4411 III, 1,1,1828| wzajemność; trwa bezinteresowna i hojna. Miłość jest przyjaźnią
4412 III, 1,1,1828| Miłość jest przyjaźnią i komunią:~Wypełnieniem wszystkich
4413 III, 1,1,1828| względu na niego biegniemy i do niego biegniemy. Gdy
4414 III, 1,1 | III. Dary i owoce Ducha Świętego~
4415 III, 1,1,1830| umiejętność, pobożność i bojaźń Boża. Chrystus, Syn
4416 III, 1,1,1830| pełni82. Dopełniają one i udoskonalają cnoty tych,
4417 III, 1,1,1830| synami Bożymi... dziećmi, to i dziedzicami: dziedzicami
4418 III, 1,1,1832| 1833 Cnota jest habitualną i trwałą dyspozycją do czynienia
4419 III, 1,1,1833| trwałymi dyspozycjami umysłu i woli, które regulują nasze
4420 III, 1,1,1833| porządkują nasze uczucia i kierują naszym postępowaniem
4421 III, 1,1,1833| postępowaniem zgodnie z rozumem i wiarą. Można je zgrupować
4422 III, 1,1,1833| sprawiedliwości, męstwa i umiarkowania.~
4423 III, 1,1,1834| naszego prawdziwego dobra i do wyboru właściwych środków
4424 III, 1,1,1835| Sprawiedliwość polega na stałej i trwałej woli oddawania Bogu
4425 III, 1,1,1835| trwałej woli oddawania Bogu i bliźniemu tego, co im się
4426 III, 1,1,1836| wytrwałość w trudnościach i stałość w dążeniu do dobra.~
4427 III, 1,1,1837| przyjemności zmysłowych i zapewnia równowagę w używaniu
4428 III, 1,1,1838| wychowanie, świadome czyny i wytrwałość w wysiłku. Łaska
4429 III, 1,1,1838| Łaska Boża oczyszcza je i podnosi.~
4430 III, 1,1,1839| Ich początkiem, motywem i przedmiotem jest Bóg, poznawany
4431 III, 1,1,1839| którym pokładamy nadzieję i którego miłujemy dla Niego
4432 III, 1,1,1840| teologalne: wiara, nadzieja i miłość83. Kształtują one
4433 III, 1,1,1840| miłość83. Kształtują one i ożywiają wszystkie cnoty
4434 III, 1,1,1841| cnocie wiary wierzymy w Boga i wierzymy w to wszystko,
4435 III, 1,1,1842| cnocie nadziei pragniemy i oczekujemy od Boga, z trwałą
4436 III, 1,1,1842| ufnością, życia wiecznego i łask, by na nie zasłużyć.~
4437 III, 1,1,1843| miłujemy Boga nade wszystko i naszych bliźnich jak siebie
4438 III, 1,1,1843| doskonałości" (Kol 3,14) i formą wszystkich cnót.~
4439 III, 1,1,1844| umiejętność, pobożność i bojaźń Boża.~
4440 III, 1,1 | I. Miłosierdzie i grzech~
4441 III, 1,1 | I. Miłosierdzie i grzech~
4442 III, 1,1,1846| samych siebie oszukujemy i nie ma w nas prawdy. Jeżeli
4443 III, 1,1,1846| grzechy, [Bóg] jako wierny i sprawiedliwy odpuści je
4444 III, 1,1,1846| sprawiedliwy odpuści je nam i oczyści nas z wszelkiej
4445 III, 1,1,1847| nawrócenia naszego serca i udzielenia nam "sprawiedliwości
4446 III, 1,1,1847| tak Bóg przez swoje Słowo i swojego Ducha rzuca żywe
4447 III, 1,1,1847| obdarowania człowieka łaską i miłością: "Weźmijcie Ducha
4448 III, 1,1,1847| obdarowanie prawdą sumienia i obdarowanie pewnością Odkupienia.
4449 III, 1,1,1848| prawdziwej miłości względem Boga i bliźniego z powodu niewłaściwego
4450 III, 1,1,1848| Rani on naturę człowieka i godzi w ludzką solidarność.
4451 III, 1,1,1849| przeciw Tobie zgrzeszyłem i uczyniłem, co złe jest przed
4452 III, 1,1,1849| się miłości Boga do nas i odwraca od Niego nasze serca.
4453 III, 1,1,1849| jak Bóg", w poznawaniu i określaniu dobra i zła (
4454 III, 1,1,1849| poznawaniu i określaniu dobra i zła (Rdz 3, 5). Grzech jest
4455 III, 1,1,1850| najlepiej ukazuje on swoją siłę i różnorodność: niedowiarstwo,
4456 III, 1,1,1850| morderczą nienawiść, odrzucenie i drwiny ze strony przywódców
4457 III, 1,1,1850| drwiny ze strony przywódców i ludu, tchórzostwo Piłata
4458 III, 1,1,1850| ludu, tchórzostwo Piłata i okrucieństwo żołnierzy,
4459 III, 1,1,1850| Jezusa, zaparcie się Piotra i odejście uczniów. Tymczasem
4460 III, 1,1,1850| Tymczasem w godzinie ciemności i władcy tego świata90 ofiara
4461 III, 1,1,1851| zazdrość, pijaństwo, hulanki i tym podobne. Co do nich
4462 III, 1,1,1852| podzielić na grzechy duchowe i cielesne bądź też grzechy
4463 III, 1,1,1852| myślą, mową, uczynkiem i zaniedbaniem". Źródłem grzechu
4464 III, 1,1,1852| grzechu jest serce człowieka i jego wolna wola, zgodnie
4465 III, 1,1,1852| przebywa zasada dobrych i czystych uczynków - miłość,
4466 III, 1,1 | grzechu: grzech śmiertelny i powszedni~
4467 III, 1,1,1854| jest jego celem ostatecznym i szczęściem. ~Grzech powszedni
4468 III, 1,1,1854| miłości, chociaż ją obraża i rani.~
4469 III, 1,1,1855| inicjatywy miłosierdzia Bożego i nawrócenia serca, które
4470 III, 1,1,1855| krzywoprzysięstwo itp., jak i wtedy, gdy zwraca się przeciw
4471 III, 1,1,1855| sprzeciwia się miłości Boga i bliźniego, np. próżne słowo,
4472 III, 1,1,1856| dotyczy materii poważnej i który nadto został popełniony
4473 III, 1,1,1856| popełniony z pełną świadomością i całkowitą zgodą"94.~
4474 III, 1,1,1857| oszukuj, czcij swego ojca i matkę" (Mk 10, 19). Ciężar
4475 III, 1,1,1858| wymaga pełnego poznania i całkowitej zgody. Zakłada
4476 III, 1,1,1858| osobisty. Ignorancja zawiniona i zatwardziałość serca95 nie
4477 III, 1,1,1859| również zmniejszyć dobrowolny i wolny charakter winy, podobnie
4478 III, 1,1,1860| on za sobą utratę miłości i pozbawienie łaski uświęcającej,
4479 III, 1,1,1860| zostanie wynagrodzony przez żal i Boże przebaczenie, powoduje
4480 III, 1,1,1860| wykluczenie z Królestwa Chrystusa i wieczną śmierć w piekle;
4481 III, 1,1,1860| powierzyć sprawiedliwości i miłosierdziu Bożemu.~
4482 III, 1,1,1862| duszy w zdobywaniu cnót i praktykowaniu dobra moralnego;
4483 III, 1,1,1862| Grzech powszedni świadomy i pozostawiony bez skruchy
4484 III, 1,1,1862| jednak przeciwnymi woli i przyjaźni Bożej; nie zrywa
4485 III, 1,1,1863| Mk 3, 29) "Każdy grzech i bluźnierstwo będą odpuszczine
4486 III, 1,1,1863| przebaczenie swoich grzechów i zbawienie darowane przez
4487 III, 1,1,1863| ostatecznego braku pokuty i do wiecznej zguby.~
4488 III, 1,1,1864| które zaciemniają sumienie i zniekształcają konkretną
4489 III, 1,1,1864| zniekształcają konkretną ocenę dobra i zła. W ten sposób grzech
4490 III, 1,1,1864| sposób grzech rozwija się i umacnia, ale nie może całkowicie
4491 III, 1,1,1865| chrześcijańskie za św. Janem Kasjanem i św. Grzegorzem Wielkim100.
4492 III, 1,1,1865| ponieważ powodują inne grzechy i inne wady. Są nimi: pycha,
4493 III, 1,1,1866| skarga cudzoziemca, wdowy i sieroty104, niesprawiedliwość
4494 III, 1,1,1867| uczestnicząc w nich bezpośrednio i dobrowolnie; ~- nakazując
4495 III, 1,1,1868| nich pożądliwość, przemoc i niesprawiedliwość. Grzechy
4496 III, 1,1,1868| powstawanie sytuacji społecznych i instytucji przeciwnych dobroci
4497 III, 1,1,1868| Struktury grzechu" są wyrazem i skutkiem grzechów osobistych.
4498 III, 1,1,1871| Rani on naturę człowieka i godzi w ludzką solidarność.~
4499 III, 1,1,1872| serce człowieka. Rodzaje i ciężar grzechów określa
4500 III, 1,1,1873| to znaczy wiedząc o tym i chcąc tego coś, co jest
1-500 | 501-1000 | 1001-1500 | 1501-2000 | 2001-2500 | 2501-3000 | 3001-3500 | 3501-4000 | 4001-4500 | 4501-5000 | 5001-5500 | 5501-6000 | 6001-6500 | 6501-6634 |