Czesc, Dzial, Rozdzial, Numer

4501 III,  2,1,2125|                   samym Bogu się zasadza i w Nim się doskonali"56. Kościół
4502 III,  2,1,2126|                   przybiera wiele postaci. W niektórych przypadkach agnostyk
4503 III,  2,1,2126|                    potrafi nic powiedzieć. W innych przypadkach agnostyk
4504 III,  2,1,2128|                    widzieli żadnej postaci w dniu, w którym mówił do
4505 III,  2,1,2128|            widzieli żadnej postaci w dniu, w którym mówił do was Pan
4506 III,  2,1,2129|                            2130 Jednak już w Starym Testamencie Bóg polecił
4507 III,  2,1,2129|            pozwolił wykonywać znaki, które w sposób symboliczny miały
4508 III,  2,1,2130|                    siódmy sobór powszechny w Nicei (787 r.) uzasadnił -
4509 III,  2,1,2130|                 Nicei (787 r.) uzasadnił - w kontrowersji z obrazoburcami -
4510 III,  2,1,2131|                temu, kogo przedstawiają62.~W skrócie~
4511 III,  2,1,2133|                   wzywa człowieka do wiary w Boga, do pokładania w Nim
4512 III,  2,1,2133|                wiary w Boga, do pokładania w Nim nadziei i do miłowania
4513 III,  2,1,2134|                religijności, które wchodzą w zakres posłuszeństwa pierwszemu
4514 III,  2,1,2135|                    odnosi się do człowieka w wymiarze indywidualnym i
4515 III,  2,1,2137|         prawdziwemu Bogu. Przejawia się on w bałwochwalstwie, jak również
4516 III,  2,1,2137|               bałwochwalstwie, jak również w różnych formach wróżbiarstwa
4517 III,  2,1,2138|                  Wystawianie Boga na próbę w słowach lub czynach, świętokradztwo
4518 III,  2,1,2141|                    posługiwanie się słowem w sprawach świętych. ~
4519 III,  2,1,2142|            powierza swoje imię tym, którzy w Niego wierzą; objawia się
4520 III,  2,1,2142|               Niego wierzą; objawia się im w swoim osobowym misterium.
4521 III,  2,1,2142|                   pamiętać o imieniu Bożym w ciszy miłującej adoracji64.
4522 III,  2,1,2143|         chrześcijańskimi czy też nie? Nikt w sposób rozsądny nie może
4523 III,  2,1,2143|                 które moglibyśmy mieć i to w wielkim stopniu, jeśli posiadalibyśmy
4524 III,  2,1,2146|                 Przyrzeczenia dawane innym w imię Boże angażują cześć,
4525 III,  2,1,2146|               Powinny one być dotrzymywane w duchu sprawiedliwości. Niewierność
4526 III,  2,1,2146|                nadużyciem imienia Bożego i w pewnym sensie czynieniem
4527 III,  2,1,2147|                    szacunku względem Niego w słowach, na nadużywaniu
4528 III,  2,1,2147|                 nadużywanie imienia Bożego w celu zatajenia zbrodniczych
4529 III,  2,1,2147|                 Nadużywanie imienia Bożego w celu popełnienia zbrodni
4530 III,  2,1,2150|                    Słowo ludzkie jest albo w zgodzie, albo w sprzeczności
4531 III,  2,1,2150|                  jest albo w zgodzie, albo w sprzeczności z Bogiem, który
4532 III,  2,1,2152|             przypomniał drugie przykazanie w Kazaniu na Górze: "Słyszeliście...
4533 III,  2,1,2152|                 prawdy powinna być czczona w każdym słowie. Powściągliwość
4534 III,  2,1,2152|              każdym słowie. Powściągliwość w powoływaniu się na Boga
4535 III,  2,1,2152|                    powoływaniu się na Boga w mowie jest znakiem wielkiego
4536 III,  2,1,2152|               zaświadczanej lub podważanej w każdym naszym stwierdzeniu.~
4537 III,  2,1,2153|                    i słusznego powodu (np. w sądzie). "Przysięga, to
4538 III,  2,1,2154|                    i nie składać przysięgi w sytuacjach, w których mogłoby
4539 III,  2,1,2154|                    przysięgi w sytuacjach, w których mogłoby to być interpretowane
4540 III,  2,1,2154|                  odmówić, gdy żąda się jej w celach przeciwnych godności
4541 III,  2,1,2155|           Sakrament chrztu udzielany jest "w imię Ojca i Syna, i Ducha
4542 III,  2,1,2155|         chrześcijanin otrzymuje swoje imię w Kościele. Może to być imię
4543 III,  2,1,2156|                 działania znakiem krzyża: "W imię Ojca i Syna, i Ducha
4544 III,  2,1,2156|                   która pozwala mu działać w Duchu Świętym jako dziecku
4545 III,  2,1,2156|                    Znak krzyża umacnia nas w chwilach pokus i trudności.~
4546 III,  2,1,2158|                  imię pozostaje na zawsze. W Królestwie niebieskim zajaśnieje
4547 III,  2,1,2158|           Królestwie niebieskim zajaśnieje w pełnym blasku tajemniczy
4548 III,  2,1,2158|                    na czołach" (Ap 14, I).~W skrócie~
4549 III,  2,1,2161|            Bluźnierstwo polega na używaniu w sposób obraźliwy imienia
4550 III,  2,1,2163|                    stworzenie, chyba tylko w wypadku prawdy, konieczności
4551 III,  2,1,2164|         chrześcijanin otrzymuje swoje imię w Kościele. Rodzice, chrzestni
4552 III,  2,1,2165|                 działania znakiem krzyża: "W imię Ojca i Syna, i Ducha
4553 III,  2,1     |                   twego. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej
4554 III,  2,1,2168|                  tym o dziele stworzenia: "W sześciu dniach bowiem uczynił
4555 III,  2,1,2168|               morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu
4556 III,  2,1,2168|                  wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął.
4557 III,  2,1,2169|               Pismo święte objawia ponadto w dniu Pańskim pamiątkę wyzwolenia
4558 III,  2,1,2169|            Pamiętaj, że byłeś niewolnikiem w ziemi egipskiej i wyprowadził
4559 III,  2,1,2171|                  Bóg "odpoczął i wytchnął" w siódmym dniu (Wj 31,17),
4560 III,  2,1,2172|              Chrystus uznaje za dozwolone "w szabat uczynić coś dobrego (
4561 III,  2,1,2173|          zgromadzenia dlatego odbywają się w dniu słońca, ponieważ jest
4562 III,  2,1,2173|                    jest to pierwszy dzień, w którym Bóg z ciemności wyprowadził
4563 III,  2,1,2173|                  Chrystus, nasz Zbawiciel, w tym dniu zmartwychwstał85.~
4564 III,  2,1,2174|               wieczny odpoczynek człowieka w Bogu. Kult oparty na prawie
4565 III,  2,1,2174|                   Chrystusa, a to, co było w nim praktykowane, było w
4566 III,  2,1,2174|                   w nim praktykowane, było w pewnym sensie figurą odnoszącą
4567 III,  2,1,2174|             Chrystusa86:~Ci, którzy trwali w dawnym porządku, przeszli
4568 III,  2,1,2174|                święcą dzień Pański, dzień, w którym nasze życie zostało
4569 III,  2,1,2175|            wypełnieniem przepisu moralnego w sposób naturalny wpisanego
4570 III,  2,1,2175|                 sposób naturalny wpisanego w serce człowieka, aby "w
4571 III,  2,1,2175|                    w serce człowieka, aby "w sposób zewnętrzny oddawać
4572 III,  2,1,2176|                życia Kościoła. "Niedziela, w czasie której jest celebrowane
4573 III,  2,1,2176|        apostolskiej powinna być obchodzona w całym Kościele jako najdawniejszy
4574 III,  2,1,2177|                swoje grzechy, wzbudzić żal w modlitwie... Uczestniczyć
4575 III,  2,1,2177|                  modlitwie... Uczestniczyć w świętej i Boskiej liturgii,
4576 III,  2,1,2177|                   Pan uczynił. Radujmy się w nim i weselmy"92.~
4577 III,  2,1,2178|                  utworzoną na sposób stały w Kościele partykularnym,
4578 III,  2,1,2178|           chrześcijański do uczestniczenia w życiu liturgicznym i gromadzi
4579 III,  2,1,2178|                     praktykuje miłość Pana w dobrych i braterskich uczynkach:~
4580 III,  2,1,2178|           uczynkach:~Nie możesz modlić się w domu tak jak w kościele,
4581 III,  2,1,2178|                  modlić się w domu tak jak w kościele, gdzie jest wielka
4582 III,  2,1,2178|                  się z jednego serca. Jest w tym jeszcze coś więcej:
4583 III,  2,1,2179|                  precyzuje prawo Pańskie: "W niedzielę oraz w inne dni
4584 III,  2,1,2179|                 Pańskie: "W niedzielę oraz w inne dni świąteczne nakazane
4585 III,  2,1,2179|               czyni zadość ten, kto bierze w niej udział, gdziekolwiek
4586 III,  2,1,2179|               gdziekolwiek jest odprawiana w obrządku katolickim, bądź
4587 III,  2,1,2179|                  obrządku katolickim, bądź w sam dzień świąteczny, bądź
4588 III,  2,1,2180|              zobowiązani do uczestniczenia w Eucharystii w dni nakazane,
4589 III,  2,1,2180|               uczestniczenia w Eucharystii w dni nakazane, chyba że są
4590 III,  2,1,2181|                          2182 Uczestnictwo w niedzielę we wspólnej celebracji
4591 III,  2,1,2181|            Kościołowi. Wierni potwierdzają w ten sposób swoją komunię
4592 III,  2,1,2181|                   ten sposób swoją komunię w wierze i miłości. Wspólnie
4593 III,  2,1,2182|           przyczyny nie można uczestniczyć w Eucharystii, bardzo zaleca
4594 III,  2,1,2182|                  ażeby wierni brali udział w liturgii słowa, gdy jest
4595 III,  2,1,2182|                    gdy jest ona odprawiana w kościele parafialnym lub
4596 III,  2,1,2182|                   na modlitwę indywidualną w rodzinie lub w grupach rodzin"
4597 III,  2,1,2182|                indywidualną w rodzinie lub w grupach rodzin"98.~Dzień
4598 III,  2,1,2184|                                       2185 W niedzielę oraz w inne dni
4599 III,  2,1,2184|                      2185 W niedzielę oraz w inne dni świąteczne nakazane
4600 III,  2,1,2185|                    powodu ubóstwa i nędzy. W pobożności chrześcijańskiej
4601 III,  2,1,2185|                   staranie, o które trudno w pozostałe dni tygodnia.
4602 III,  2,1,2186|                tego, co przeszkodziłoby mu w zachowywaniu dnia Pańskiego.
4603 III,  2,1,2186|               wymagają od niektórych pracy w niedzielę, powinni czuć
4604 III,  2,1,2187|                                       2188 W poszanowaniu wolności religijnej
4605 III,  2,1,2187|               tradycji jako cennego wkładu w życie duchowe społeczności
4606 III,  2,1,2187|                powody zobowiązują do pracy w niedzielę, to niech ten
4607 III,  2,1,2187|                   pozwala nam uczestniczyć w owym "uroczystym zebraniu",
4608 III,  2,1,2187|                owym "uroczystym zebraniu", w Kościele "pierworodnych,
4609 III,  2,1,2187|          pierworodnych, którzy są zapisani w niebiosach" (Hbr 12, 22-
4610 III,  2,1,2187|               niebiosach" (Hbr 12, 22-23).~W skrócie~
4611 III,  2,1,2191|                     powinna być obchodzona w całym Kościele jako najdawniejszy
4612 III,  2,1,2191|                  świąteczny nakazany"103. "W niedzielę oraz w inne dni
4613 III,  2,1,2191|            nakazany"103. "W niedzielę oraz w inne dni świąteczne nakazane
4614 III,  2,1,2192|                                      2193 "W niedzielę oraz w inne dni
4615 III,  2,1,2192|                     2193 "W niedzielę oraz w inne dni świąteczne nakazane
4616 III,  2,1,2194|                tego, co przeszkodziłoby mu w zachowaniu dnia Pańskiego.~
4617 III,  2,2,2195|           wszystkie inne - streszczają się w tym nakazie: Miłuj bliźniego
4618 III,  2,2     |                  Dzieci, bądźcie posłuszne w Panu waszym rodzicom, bo
4619 III,  2,2,2197|           Przykazanie to jest sformułowane w sposób pozytywny. Określa
4620 III,  2,2     |                                 I. Rodzina w planie Bożym~Natura rodziny~
4621 III,  2,2,2201|                 normalny punkt odniesienia w określaniu różnych stopni
4622 III,  2,2,2202|                   członkami są osoby równe w godności. Dla dobra wspólnego
4623 III,  2,2,2203|            wspólnoty kościelnej ma miejsce w rodzinie chrześcijańskiej,
4624 III,  2,2,2203|             nabiera szczególnego znaczenia w Kościele, jak potwierdza
4625 III,  2,2,2204|                obrazem komunii Ojca i Syna w Duchu Świętym. Jej działanie
4626 III,  2,2,2204|               Duchu Świętym. Jej działanie w dziedzinie prokreacji i
4627 III,  2,2,2204|                    wezwana do uczestnictwa w modlitwie i ofierze Chrystusa.
4628 III,  2,2,2204|            czytanie słowa Bożego umacniają w niej miłość. Rodzina chrześcijańska
4629 III,  2,2,2205|                    współdziałania rodziców w wychowywaniu dzieci"4.~
4630 III,  2,2,2206|                   naturalną społecznością, w której mężczyzna i kobieta
4631 III,  2,2,2206|                   wezwani do daru z siebie w miłości i do przekazywania
4632 III,  2,2,2206|                 Autorytet, stałość i życie w związkach rodzinnych stanowią
4633 III,  2,2,2206|                bezpieczeństwa i braterstwa w społeczeństwie. Rodzina
4634 III,  2,2,2206|                    Rodzina jest wspólnotą, w której od dzieciństwa można
4635 III,  2,2,2207|                   2208 Rodzina powinna żyć w taki sposób, by jej członkowie
4636 III,  2,2,2207|                 oraz ubogich. Wiele rodzin w pewnych sytuacjach nie jest
4637 III,  2,2,2207|                pewnych sytuacjach nie jest w stanie udzielać takiej pomocy.
4638 III,  2,2,2207|                inne osoby i rodziny oraz - w sposób pomocniczy - społeczeństwo
4639 III,  2,2,2207|               wobec Boga i Ojca wyraża się w opiece nad sierotami i wdowami
4640 III,  2,2,2207|                    nad sierotami i wdowami w ich utrapieniach i w zachowaniu
4641 III,  2,2,2207|               wdowami w ich utrapieniach i w zachowaniu siebie samego
4642 III,  2,2,2208|                   Tam gdzie rodziny nie są w stanie wypełniać swoich
4643 III,  2,2,2208|                uprawnień czy też ingerować w jej życie.~
4644 III,  2,2,2210|            przekazywania jej, wychowywania w niej dzieci za pomocą koniecznych
4645 III,  2,2,2210|                  się z innymi rodzinami, a w ten sposób do przedstawicielstwa
4646 III,  2,2,2211|               naświetla także inne związki w społeczeństwie. W naszych
4647 III,  2,2,2211|                  związki w społeczeństwie. W naszych braciach i siostrach
4648 III,  2,2,2211|                   dzieci naszych rodziców; w naszych kuzynach - potomków
4649 III,  2,2,2211|                 potomków naszych przodków; w naszych współobywatelach
4650 III,  2,2,2211|    współobywatelach synów naszej ojczyzny; w ochrzczonych - dzieci naszej
4651 III,  2,2,2211|                    naszej matki, Kościoła; w każdej osobie ludzkiej -
4652 III,  2,2,2214|                    i pozwolili im wzrastać w latach, w mądrości i w łasce. "
4653 III,  2,2,2214|            pozwolili im wzrastać w latach, w mądrości i w łasce. "Z całego
4654 III,  2,2,2214|            wzrastać w latach, w mądrości i w łasce. "Z całego serca czcij
4655 III,  2,2,2215|            Szacunek synowski przejawia się w prawdziwej uległości i posłuszeństwie. "
4656 III,  2,2,2216|                 wszystkim, bo to jest miłe w Panu" (Kol 3, 20)11. Dzieci
4657 III,  2,2,2216|                    dziecko jest przekonane w sumieniu, iż jest rzeczą
4658 III,  2,2,2216|                  Ma on bowiem swoje źródło w bojaźni Bożej, jednym z
4659 III,  2,2,2217|          odpowiedzialności wobec rodziców. W miarę możności powinny one
4660 III,  2,2,2217|                 pomoc materialną i moralną w starości, w chorobie, samotności
4661 III,  2,2,2217|           materialną i moralną w starości, w chorobie, samotności lub
4662 III,  2,2,2217|                    mieć będzie z dzieci,~a w czasie modlitwy swej będzie
4663 III,  2,2,2217|                 Synu, wspomagaj swego ojca w starości,~nie zasmucaj go
4664 III,  2,2,2217|                  starości,~nie zasmucaj go w jego życiu.~A jeśliby nawet
4665 III,  2,2,2217|                 pogardzaj nim, choć jesteś w pełni sił... ~Kto porzuca
4666 III,  2,2,2218|                    znoście siebie nawzajem w miłości" (Ef 4, 2).~
4667 III,  2,2,2219|                wiary, łaskę chrztu i życie w Kościele. Wdzięczność ta
4668 III,  2,2,2219|               bezobłudnej wiary, jaka jest w tobie; ona to zamieszkała
4669 III,  2,2,2219|                 ona to zamieszkała pierwej w twej babce Lois i w twej
4670 III,  2,2,2219|                pierwej w twej babce Lois i w twej matce Eunice, a pewien
4671 III,  2,2,2219|              pewien jestem, że [mieszka] i w tobie" (2 Tm 1, 5).~Obowiązki
4672 III,  2,2,2222|              założenie ogniska rodzinnego, w którym panuje czułość, przebaczenie,
4673 III,  2,2,2223|             środowisko wprowadzania dzieci w solidarność i odpowiedzialność
4674 III,  2,2,2224|                    wprowadzać swoje dzieci w tajemnice wiary, której
4675 III,  2,2,2224|             dzieciństwa powinni włączać je w życie Kościoła. Rodzinny
4676 III,  2,2,2225|                    pomagają sobie wzrastać w wierze przez świadectwo
4677 III,  2,2,2226|                    wzrostu swoich rodziców w świętości18. Wszyscy razem
4678 III,  2,2,2227|                                       2228 W okresie dzieciństwa szacunek
4679 III,  2,2,2227|           przejawiają się przede wszystkim w trosce i uwadze, jaką poświęcają
4680 III,  2,2,2227|                    materialnym i duchowym. W miarę wzrastania dzieci
4681 III,  2,2,2228|                podstawowe prawo. Rodzice - w takiej mierze, w jakiej
4682 III,  2,2,2228|                 Rodzice - w takiej mierze, w jakiej to możliwe mają obowiązek
4683 III,  2,2,2228|                  które najlepiej pomogą im w wypełnianiu zadań wychowawców
4684 III,  2,2,2229|                    te nowe zadania życiowe w zaufaniu do swoich rodziców,
4685 III,  2,2,2229|               ograniczać swoich dzieci ani w wyborze zawodu, ani w wyborze
4686 III,  2,2,2229|                  ani w wyborze zawodu, ani w wyborze współmałżonka. Obowiązek
4687 III,  2,2,2232|                    Ojca mojego, który jest w niebie, ten jest Mi bratem,
4688 III,  2,2,2232|            wezwanie Pana do pójścia za Nim w dziewictwie dla Królestwa
4689 III,  2,2,2232|                    Królestwa niebieskiego, w życiu konsekrowanym lub
4690 III,  2,2,2232|                    życiu konsekrowanym lub w posłudze kapłańskiej.~
4691 III,  2,2     |                                  V. Władze w społeczności cywilnej~
4692 III,  2,2,2233|                   otrzymali od Boga władzę w społeczeństwie. Ukazuje
4693 III,  2,2,2236|                    osoby ludzkiej. Powinny w sposób ludzki służyć sprawiedliwości,
4694 III,  2,2,2238|           cywilnymi do dobra społeczeństwa w duchu prawdy, sprawiedliwości,
4695 III,  2,2,2238|            obywateli wypełniania ich zadań w życiu wspólnoty politycznej.~
4696 III,  2,2,2240|                   których nie mogą znaleźć w kraju rodzinnym. Władze
4697 III,  2,2,2240|                 prawom i wnosić swój wkład w jego wydatki.~
4698 III,  2,2,2241|                  Obywatel jest zobowiązany w sumieniu do nieprzestrzegania
4699 III,  2,2,2241|                znajduje swoje uzasadnienie w rozróżnieniu między 450
4700 III,  2,2,2241|                   przed nadużyciami władzy w granicach nakreślonych przez
4701 III,  2,2,2242|                   następujące warunki: 1 - w przypadku pewnych, poważnych
4702 III,  2,2,2243|               instytucja opiera się, nawet w sposób domyślny, na jakiejś
4703 III,  2,2,2243|                  rzeczami. Jedynie religia w sposób Boski objawiona otwarcie
4704 III,  2,2,2243|                  objawiona otwarcie uznała w Bogu, Stwórcy i Odkupicielu,
4705 III,  2,2,2243|              zachęca władze polityczne, by w swoich sądach i decyzjach
4706 III,  2,2,2243|            inspirację lub też ją odrzucają w imię swej niezależności
4707 III,  2,2,2243|                    są zmuszone do szukania w sobie lub do zapożyczania
4708 III,  2,2,2244|         posłannictwa i swojej, kompetencji w żaden sposób nie może być
4709 III,  2,2,2245|            wydawanie "oceny moralnej nawet w kwestiach dotyczących spraw
4710 III,  2,2,2245|         różnorodności czasu i warunków"28.~W skrócie~
4711 III,  2,2,2251|                modlitwy i wszystkich cnót. W miarę swoich możliwości
4712 III,  2,2,2254|         współpracować z władzami cywilnymi w budowaniu społeczeństwa
4713 III,  2,2,2254|                    budowaniu społeczeństwa w duchu prawdy, sprawiedliwości,
4714 III,  2,2,2255|                  Obywatel jest zobowiązany w sumieniu do nieprzestrzegania
4715 III,  2,2,2256|                   człowieku łatwo popadają w totalitaryzm.~
4716 III,  2,2,2257|                      i pozostaje na zawsze w specjalnym odniesieniu do
4717 III,  2,2,2257|                początku aż do końca. Nikt, w żadnej sytuacji, nie może
4718 III,  2,2,2258|                          2259 Pismo święte w opisie zabójstwa Abla przez
4719 III,  2,2,2258|                historii ludzkości obecność w człowieku gniewu i pożądliwości,
4720 III,  2,2,2259|                Pouczenie to jest konieczne w każdym czasie.~
4721 III,  2,2,2260|                  szczegółowo zakaz zawarty w piątym przykazaniu: "Nie
4722 III,  2,2,2260|             niewinnego człowieka pozostaje w poważnej sprzeczności z
4723 III,  2,2,2261|                                       2262 W Kazaniu na Górze Pan przypomina
4724 III,  2,2,2263|                śmiertelny cios:~Jeśli ktoś w obronie własnego życia używa
4725 III,  2,2,2263|                 jest natomiast samoobrona, w której ktoś w sposób umiarkowany
4726 III,  2,2,2263|                  samoobrona, w której ktoś w sposób umiarkowany odpiera
4727 III,  2,2,2265|                   wykluczając kary śmierci w przypadkach najwyższej wagi.
4728 III,  2,2,2265|                    mają prawo użycia broni w celu odparcia napastników
4729 III,  2,2,2265|                 wartość leczniczą; powinna w miarę możliwości - przyczynić
4730 III,  2,2,2266|              odpowiedzialność winowajcy są w pełni udowodnione, tradycyjne
4731 III,  2,2,2267|                  dobrowolnie współdziałają w zabójstwie, popełniają grzech,
4732 III,  2,2,2268|           odmówienia pomocy osobie będącej w niebezpieczeństwie.~Zgoda
4733 III,  2,2,2268|         uzasadnionych powodów działało się w sposób, który spowodował
4734 III,  2,2,2269|                  być szanowane i chronione w sposób absolutny. Już od
4735 III,  2,2,2269|                   Zanim ukształtowałem cię w łonie matki, znałem cię,
4736 III,  2,2,2269|                tajna Ci moja istota,~kiedy w ukryciu powstawałem, utkany
4737 III,  2,2,2269|                ukryciu powstawałem, utkany w głębi ziemi (Ps 139, 15).~
4738 III,  2,2,2270|                człowiek powinien wypełniać w sposób godny siebie. Należy
4739 III,  2,2,2271|                    Formalne współdziałanie w przerywaniu ciąży stanowi
4740 III,  2,2,2272|       społeczeństwa lub państwa. Tkwią one w naturze ludzkiej i są ściśle
4741 III,  2,2,2272|                poczęcia aż do śmierci"48.~"W chwili, gdy jakieś prawo
4742 III,  2,2,2272|              państwo nie używa swej władzy w służbie praw każdego obywatela,
4743 III,  2,2,2272|                  praw każdego obywatela, a w szczególności tego, który
4744 III,  2,2,2273|                    się o niego i leczyć go w miarę możliwości jak każdą
4745 III,  2,2,2273|                 prawu moralnemu wtedy, gdy w zależności od wyników prowadzi
4746 III,  2,2,2274|                wielkie; gdy są podejmowane w celu leczenia, poprawy jego
4747 III,  2,2,2274|                 Niektóre próby interwencji w dziedzictwo chromosomowe
4748 III,  2,2,2275|             wspierani, by mogli prowadzić, w takiej mierze, w jakiej
4749 III,  2,2,2275|                prowadzić, w takiej mierze, w jakiej to możliwe, normalne
4750 III,  2,2,2276|                  moralnie niedopuszczalna.~W ten sposób działanie lub
4751 III,  2,2,2276|          zaniechanie działania, które samo w sobie lub w zamierzeniu
4752 III,  2,2,2276|                     które samo w sobie lub w zamierzeniu zadaje śmierć,
4753 III,  2,2,2276|                  żywego, jej Stwórcy. Błąd w ocenie, w który można popaść
4754 III,  2,2,2276|                    Stwórcy. Błąd w ocenie, w który można popaść w dobrej
4755 III,  2,2,2276|               ocenie, w który można popaść w dobrej wierze, nie zmienia
4756 III,  2,2,2277|                 terapii". Nie zamierza się w ten sposób zadawać śmierci;
4757 III,  2,2,2277|                 śmierci; przyjmuje się, że w tym przypadku nie można
4758 III,  2,2,2277|         kompetencje i jest do tego zdolny; w przeciwnym razie - przez
4759 III,  2,2,2278|                 osobie chorej nie mogą być w sposób uprawniony przerywane.
4760 III,  2,2,2280|               swojego życia. Pozostaje ono w głębokiej sprzeczności z
4761 III,  2,2,2280|                miłości bliźniego, ponieważ w sposób nieuzasadniony zrywa
4762 III,  2,2,2281|                  Dobrowolne współdziałanie w samobójstwie jest sprzeczne
4763 III,  2,2,2282|                 odebrały sobie życie. Bóg, w sobie wiadomy sposób, może
4764 III,  2,2,2284|                zawiesić u szyi i utopić go w głębi morza" (Mt 18, 6)54.
4765 III,  2,2,2284|           zgorszenie Jezus zarzuca uczonym w Piśmie i faryzeuszom, porównując
4766 III,  2,2,2285|                 modę lub opinię publiczną.~W ten sposób winni zgorszenia
4767 III,  2,2,2285|               warunków społecznych, które, w sposób zamierzony czy nie,
4768 III,  2,2,2286|                  władzy, którą rozporządza w sposób prowadzący do czynienia
4769 III,  2,2,2287|                    ze strony społeczeństwa w celu zapewnienia warunków
4770 III,  2,2,2289|                tytoniu i leków. Ci, którzy w stanie nietrzeźwym lub na
4771 III,  2,2,2289|                   na drogach, na morzu lub w powietrzu - ponoszą poważną
4772 III,  2,2,2290|                    bezpośredni współudział w działaniach głęboko sprzecznych
4773 III,  2,2,2292|                mogą jednak być celem samym w sobie ani celem postępu
4774 III,  2,2,2292|                   początek i rozwój; zatem w osobie i w jej wartościach
4775 III,  2,2,2292|                   rozwój; zatem w osobie i w jej wartościach moralnych
4776 III,  2,2,2294|                   uzasadniać czynów samych w sobie sprzecznych z godnością
4777 III,  2,2,2296|                  zakładników sieją grozę i w ten sposób wywierają niedopuszczalną
4778 III,  2,2,2296|          wszystkich bez różnicy, ; jest on w głębokiej poważnej sprzeczności
4779 III,  2,2,2296|            przemocy fizycznej lub moralnej w celu uzyskania zeznań, ukarania
4780 III,  2,2,2297|                                       2298 W czasach minionych te okrutne
4781 III,  2,2,2297|              stosowane przez legalne rządy w celu utrzymania prawa i
4782 III,  2,2,2297|                  pasterzy Kościoła, którzy w swoim sądownictwie przyjęli
4783 III,  2,2,2297|                duchownym przelewania krwi. W ostatnich czasach stało
4784 III,  2,2,2297|               poniżeń. Powinno się działać w celu ich zniesienia. Trzeba
4785 III,  2,2,2298|                    przeżyć ostatnie chwile w godności i w pokoju. Powinna
4786 III,  2,2,2298|               ostatnie chwile w godności i w pokoju. Powinna wspomagać
4787 III,  2,2,2298|            zatroszczyć się o to, by chorzy w odpowiedniej chwili przyjęli
4788 III,  2,2,2300|                 przejawem podważania wiary w zmartwychwstanie ciała60.~
4789 III,  2,2,2301|               pochwały jest wynagrodzenie" w celu skorygowania wady i
4790 III,  2,2,2302|                   Ojca waszego, który jest w niebie..." (Mt 5, 44-45).~
4791 III,  2,2,2304|                  krew przelaną na krzyżu, "w sobie zadawszy śmierć wrogości" (
4792 III,  2,2,2305|                    oraz krwawych działań i w celu ochrony praw człowieka
4793 III,  2,2,2305|                 społeczeństw. Świadczą oni w sposób uprawniony o powadze
4794 III,  2,2,2307|                  kompetencje i wyposażonej w odpowiednią siłę... rządom
4795 III,  2,2,2308|           moralnego. Potrzeba jednocześnie w tym przypadku:~- aby szkoda
4796 III,  2,2,2308|                  zło, które należy usunąć. W ocenie tego warunku należy
4797 III,  2,2,2308|            elementy tradycyjnie wymieniane w teorii tzw. wojny sprawiedliwej.~
4798 III,  2,2,2309|                 2310 Władze publiczne mają w tym przypadku prawo i obowiązek
4799 III,  2,2,2309|                   sprawie ojczyzny, służąc w wojsku, są sługami bezpieczeństwa
4800 III,  2,2,2310|                  są oni jednak zobowiązani w inny sposób służyć wspólnocie
4801 III,  2,2,2312|              żołnierzy i jeńców.~Działania w sposób zamierzony sprzeczne
4802 III,  2,2,2314|               przeciwników od wojny. Widzą w tym najbardziej skuteczny
4803 III,  2,2,2316|  Niesprawiedliwości, nadmierne nierówności w porządku gospodarczym lub
4804 III,  2,2,2316|                    ile natomiast zespoleni w miłości przezwyciężają grzech,
4805 III,  2,2,2316|                    ku bitwie" (Iz 2, 4)74.~W skrócie~
4806 III,  2,2,2317|                                      2318 "W Jego ręku - tchnienie życia
4807 III,  2,2,2324|                 2325 Samobójstwo pozostaje w głębokiej sprzeczności ze
4808 III,  2,2     |                 patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z nią
4809 III,  2,2,2330|                  2331 "Bóg jest miłością i w samym sobie przeżywa tajemnicę
4810 III,  2,2,2330|                  swój obraz... Bóg wpisuje w człowieczeństwo mężczyzny
4811 III,  2,2,2331|             wszystkie sfery osoby ludzkiej w jedności jej ciała i duszy.
4812 III,  2,2,2331|                miłości oraz prokreacji i - w sposób ogólniejszy - umiejętności
4813 III,  2,2,2332|               zależy częściowo od sposobu, w jaki mężczyzna i kobieta
4814 III,  2,2,2333|                  obdarza godnością osobową w równej mierze mężczyznę
4815 III,  2,2,2333|                  78. "Człowiek jest osobą, w równej mierze mężczyzna
4816 III,  2,2,2334|                    samą godnością, chociaż w różny sposób, jest obrazem
4817 III,  2,2,2334|                Jedność mężczyzny i kobiety w małżeństwie jest sposobem
4818 III,  2,2,2334|                 jest sposobem naśladowania w ciele wspaniałomyślności
4819 III,  2,2,2335|               przyszedł odnowić stworzenie w jego pierwotnej nieskazitelności.
4820 III,  2,2,2335|               pierwotnej nieskazitelności. W Kazaniu na Górze dokładnie
4821 III,  2,2,2335|                 patrzy na kobietę, już się w swoim sercu dopuścił z nią
4822 III,  2,2,2336|           osiągniętą integrację płciowości w osobie, a w konsekwencji
4823 III,  2,2,2336|          integrację płciowości w osobie, a w konsekwencji wewnętrzną
4824 III,  2,2,2336|               wewnętrzną jedność człowieka w jego bycie cielesnym i duchowym.
4825 III,  2,2,2336|           cielesnym i duchowym. Płciowość, w której wyraża się przynależność
4826 III,  2,2,2336|               ludzka, gdy zostaje włączona w relację osoby do osoby,
4827 III,  2,2,2336|                 całkowity i nieograniczony w czasie.~Cnota czystości
4828 III,  2,2,2337|                          2338 Osoba żyjąca w czystości zachowuje integralność
4829 III,  2,2,2337|            zachowuje integralność obecnych w niej sił życia i miłości.
4830 III,  2,2,2339|        przeciwstawić się pokusom, podejmie w tym celu środki takie, jak:
4831 III,  2,2,2339|          przykazaniom Bożym, ćwiczenie się w cnotach moralnych i wierność
4832 III,  2,2,2339|              utraciliśmy, rozpraszając się w wielości"85.~
4833 III,  2,2,2340|                  Cnota czystości pozostaje w zależności od kardynalnej
4834 III,  2,2,2341|                    być bardziej intensywny w pewnych okresach - gdy kształtuje
4835 III,  2,2,2341|                  kształtuje się osobowość, w dzieciństwie i w młodości. ~
4836 III,  2,2,2341|                osobowość, w dzieciństwie i w młodości. ~
4837 III,  2,2,2342|                                       2343 W dziedzinie czystości znane
4838 III,  2,2,2346|                Cnota czystości rozwija się w przyjaźni. Wskazuje ona
4839 III,  2,2,2346|                  przejawia się szczególnie w przyjaźni wobec bliźniego.
4840 III,  2,2,2347|              Chrześcijanin "przyoblekł się w Chrystusa" (Ga 3, 27), wzór
4841 III,  2,2,2347|                czystości. Wszyscy wierzący w Chrystusa są powołani do
4842 III,  2,2,2347|             Chrystusa są powołani do życia w czystości zgodnie z różnymi
4843 III,  2,2,2347|                   z różnymi stanami życia. W chwili chrztu chrześcijanin
4844 III,  2,2,2348|             dziewictwo lub święty celibat, w ten sposób mogąc łatwiej
4845 III,  2,2,2348|                  natomiast prowadząc życie w taki sposób, jaki prawo
4846 III,  2,2,2348|            małżeństwem są wezwane do życia w czystości małżeńskiej; pozostali
4847 III,  2,2,2349|            Narzeczeni są powołani do życia w czystości przez zachowanie
4848 III,  2,2,2349|                 wstrzemięźliwości. Poddani w ten sposób próbie, odkryją
4849 III,  2,2,2349|                    wzajemnie we wzrastaniu w czystości.~Wykroczenia przeciw
4850 III,  2,2,2350|               szuka się jej dla niej samej w oderwaniu od nastawienia
4851 III,  2,2,2351|              pobudzanie narządów płciowych w celu uzyskania przyjemności
4852 III,  2,2,2351|         prawidłowym współżyciem małżeńskim w sposób istotny sprzeciwia
4853 III,  2,2,2351|                  celowości". Poszukuje się w niej przyjemności płciowej
4854 III,  2,2,2351|                     która urzeczywistnia <<w kontekście prawdziwej miłości
4855 III,  2,2,2351|        przekazywania życia ludzkiego>>"94.~W celu sformułowania wyważonej
4856 III,  2,2,2352|                  poza małżeństwem. Jest on w poważnej sprzeczności z
4857 III,  2,2,2352|                  ludzkiej i jej płciowości w sposób naturalny podporządkowanej
4858 III,  2,2,2353|                  intymności partnerów, aby w sposób zamierzony pokazywać
4859 III,  2,2,2353|                Przenosi ona ich wszystkich w świat iluzoryczny. Pornografia
4860 III,  2,2,2354|               mężczyzn, dzieci i młodzież (w dwóch ostatnich przypadkach
4861 III,  2,2,2355|               oznacza wtargnięcie przemocą w intymność płciową osoby.
4862 III,  2,2,2356|                    na przestrzeni wieków i w różnych kulturach. Jego
4863 III,  2,2,2356|                psychiczna geneza pozostaje w dużej części nie wyjaśniona.
4864 III,  2,2,2356|   komplementarności uczuciowej i płciowej. W żadnym wypadku nie będą
4865 III,  2,2,2357|                  do wypełniania woli Bożej w swoim życiu i - jeśli są
4866 III,  2,2,2359|           małżeńskiej mężczyzny i kobiety. W małżeństwie cielesna intymność
4867 III,  2,2,2360|                     Urzeczywistnia się ona w sposób prawdziwie ludzki
4868 III,  2,2,2361|            małżonkowie jednoczą się z sobą w sposób intymny i czysty,
4869 III,  2,2,2361|               czego udzielił im Stwórca. I w tym jednak powinni małżonkowie
4870 III,  2,2,2361|               małżonkowie umieć pozostawać w granicach słusznego umiarkowania100. ~
4871 III,  2,2,2363|                 oddają się sobie wzajemnie w sposób ostateczny i całkowity.
4872 III,  2,2,2364|                   Wierność oznacza stałość w dochowywaniu danego słowa.
4873 III,  2,2,2364|              wprowadza mężczyznę i kobietę w wierność Chrystusa wobec
4874 III,  2,2,2364|              swoich małżonek: "Wziąłem cię w swoje ramiona i kocham cię
4875 III,  2,2,2364|         pragnieniem jest przeżyć je z tobą w taki sposób, abyśmy mieli
4876 III,  2,2,2364|                 nie będziemy rozdzieleni i w tym życiu, które jest dla
4877 III,  2,2,2365|             miłości małżonków; wyłania się w samym centrum tego wzajemnego
4878 III,  2,2,2365|                Kościoła, ma swoją podstawę w ustanowionym przez Boga
4879 III,  2,2,2366|                 dawania życia, uczestniczą w stwórczej mocy i w ojcostwie
4880 III,  2,2,2366|             uczestniczą w stwórczej mocy i w ojcostwie Boga108. "W spełnianiu
4881 III,  2,2,2366|                    i w ojcostwie Boga108. "W spełnianiu obowiązku, jakim
4882 III,  2,2,2366|                    wypełniać zadanie swoje w poczuciu ludzkiej i chrześcijańskiej
4883 III,  2,2,2367|            małżonkowie mogą chcieć odsunąć w czasie przyjście na świat
4884 III,  2,2,2367|                    lecz musi być określony w świetle obiektywnych kryteriów,
4885 III,  2,2,2367|                  czynów, które to kryteria w kontekście prawdziwej miłości
4886 III,  2,2,2368|        prokreacyjny, to wtedy zachowuje on w pełni swoje znaczenie wzajemnej
4887 III,  2,2,2369|                  działanie, które - czy to w przewidywaniu aktu małżeńskiego,
4888 III,  2,2,2369|               podczas jego spełniania, czy w rozwoju jego naturalnych
4889 III,  2,2,2369|                    do rytmów okresowych... w ostatecznej analizie dotyczy
4890 III,  2,2,2370|               doczesności i nie mogą tylko w niej samej znajdować swego
4891 III,  2,2,2371|             stosując przymus. Nie może ono w sposób uzasadniony zastępować
4892 III,  2,2,2371|                     przeciwnym moralności. W tej dziedzinie nie jest
4893 III,  2,2,2372|                    praktyka Kościoła widzą w rodzinach wielodzietnych
4894 III,  2,2,2375|          małżeńskim. Techniki te pozostają w sprzeczności z wyłącznym
4895 III,  2,2,2376|                   Techniki te praktykowane w ramach małżeństwa (sztuczna
4896 III,  2,2,2376|               dziecka przestaje być aktem, w którym dwie osoby oddają
4897 III,  2,2,2376|                życie i tożsamość embrionów w ręce lekarzy i biologów,
4898 III,  2,2,2376|                Tego rodzaju panowanie samo w sobie sprzeciwia się godności
4899 III,  2,2,2376|                 winny być uznawane zarówno w rodzicach, jak i w dzieciach"
4900 III,  2,2,2376|                 zarówno w rodzicach, jak i w dzieciach"120 "przekazywanie
4901 III,  2,2,2377|              rzekomego "prawa do dziecka". W tej dziedzinie jedynie dziecko
4902 III,  2,2,2379|                    przynajmniej jeden jest w związku małżeńskim, nawiązuje
4903 III,  2,2,2379|                  potępia cudzołóstwo nawet w postaci zwykłego pożądania123.
4904 III,  2,2,2379|                 ukazują jego ciężar. Widzą w cudzołóstwie figurę grzechu
4905 III,  2,2,2380|                prawo współmałżonka i godzi w instytucję małżeństwa, nie
4906 III,  2,2,2382|          małżeńskiego może być uzasadniona w pewnych przypadkach przewidzianych
4907 III,  2,2,2383|              bowiem współmałżonka żyjącego w nowym związku w sytuacji
4908 III,  2,2,2383|                   żyjącego w nowym związku w sytuacji publicznego i trwałego
4909 III,  2,2,2384|             nieporządku, jaki wprowadza on w komórkę rodzinną i w społeczeństwo.
4910 III,  2,2,2384|                    on w komórkę rodzinną i w społeczeństwo. Nieporządek
4911 III,  2,2,2386|              kobiety, oddających się sobie w miłości całkowitej, a przez
4912 III,  2,2,2386|            Chrześcijanin, uprzednio żyjący w poligamii, jest odpowiedzialny
4913 III,  2,2,2387|                  żyje z żoną swego ojca... W imię Pana naszego Jezusa...
4914 III,  2,2,2389|                  Co może oznaczać związek, w którym osoby nie podejmują
4915 III,  2,2,2389|             zobowiązań wobec siebie i dają w ten sposób wyraz brakowi
4916 III,  2,2,2389|              sposób wyraz brakowi zaufania w odniesieniu do drugiej osoby,
4917 III,  2,2,2389|            powinien mieć miejsce wyłącznie w małżeństwie; poza nim stanowi
4918 III,  2,2,2390|                  stosunki płciowe, "nie są w stanie zabezpieczyć szczerości
4919 III,  2,2,2390|               wzajemnego daru z siebie137.~W skrócie~
4920 III,  2,2,2393|          ochrzczony jest powołany do życia w czystości zgodnie ze swoim
4921 III,  2,2,2394|              oznacza integrację płciowości w osobie. Domaga się osiągnięcia
4922 III,  2,2,2395|               Wśród grzechów pozostających w głębokiej sprzeczności z
4923 III,  2,2,2397|             przekazując życie, uczestniczą w ojcostwie Boga.~
4924 III,  2,2,2400|              wyrządzania bliźniemu krzywdy w jakikolwiek sposób dotyczącej
4925 III,  2,2,2400|                    sprawiedliwość i miłość w zarządzaniu dobrami materialnymi
4926 III,  2,2,2401|                    osób oraz pomóc każdemu w zaspokojeniu jego podstawowych
4927 III,  2,2,2402|                   lub otrzymanej od innych w spadku lub w darze nabytej
4928 III,  2,2,2402|          otrzymanej od innych w spadku lub w darze nabytej lub otrzymanej
4929 III,  2,2,2402|               darze nabytej lub otrzymanej w sposób sprawiedliwy, nie
4930 III,  2,2,2403|                  za własne, ale za wspólne w tym znaczeniu, by nie tylko
4931 III,  2,2,2406|                                       2407 W dziedzinie gospodarczej
4932 III,  2,2,2407|         przeznaczeniem dóbr. Ma to miejsce w przypadku nagłej i oczywistej
4933 III,  2,2,2408|         przedmiotów znalezionych, oszustwa w handlu143, wypłacania niesprawiedliwych
4934 III,  2,2,2408|                  podwyższaniu ceny towarów w celu osiągnięcia korzyści
4935 III,  2,2,2408|              przywłaszczanie i korzystanie w celach prywatnych z własności
4936 III,  2,2,2409|                   fizycznymi lub prawnymi, w tym umów handlowych o kupnie
4937 III,  2,2,2409|                   być zawarta i wypełniona w dobrej wierze.~
4938 III,  2,2,2410|         Sprawiedliwość wymienna obowiązuje w sposób ścisły; domaga się
4939 III,  2,2,2411|                 postanowienie: "Jeśli kogo w czym skrzywdziłem, zwracam
4940 III,  2,2,2411|                      Łk 19, 8). Ci, którzy w sposób bezpośredni lub pośredni
4941 III,  2,2,2411|            zaginęła, oddania równowartości w naturze bądź w gotówce,
4942 III,  2,2,2411|               równowartości w naturze bądź w gotówce, a także owoców
4943 III,  2,2,2411|                które mógłby z niej uzyskać w sposób uprawniony jej właściciel.
4944 III,  2,2,2411|                  zysku, wszyscy ci, którzy w jakikolwiek sposób uczestniczyli
4945 III,  2,2,2411|           jakikolwiek sposób uczestniczyli w kradzieży bądź z niej korzystali,
4946 III,  2,2,2411|                    ci, którzy ją nakazali, w niej pomagali lub ją ukrywali.~
4947 III,  2,2,2412|                   bądź zakłady nie są same w sobie sprzeczne ze sprawiedliwością.
4948 III,  2,2,2412|                   zakłady bądź oszukiwanie w grach stanowi materię poważną,
4949 III,  2,2,2412|                  kto ją ponosi, nie mógłby w sposób uzasadniony uznać
4950 III,  2,2,2413|                  jako brata umiłowanego... w Panu" (Flm 16).~Poszanowanie
4951 III,  2,2,2414|                  dobra wspólnego ludzkości w przeszłości, obecnie i w
4952 III,  2,2,2414|                   w przeszłości, obecnie i w przyszłości146. Korzystanie
4953 III,  2,2,2416|                   towarzyszyły człowiekowi w jego pracach i rozrywkach.
4954 III,  2,2,2416|                   jeśli tylko mieszczą się w rozsądnych granicach, są
4955 III,  2,2,2416|                    byle tylko mieściły się w rozsądnych granicach i przyczyniały
4956 III,  2,2,2417|                   pieniędzy, które mogłyby w pierwszej kolejności ulżyć
4957 III,  2,2,2418|                 misję głoszenia Ewangelii, w imię Chrystusa przypomina
4958 III,  2,2,2419|                 Kościół wydaje sąd moralny w kwestiach gospodarczych
4959 III,  2,2,2419|                    lub zbawienie dusz"152. W porządku moralności jego
4960 III,  2,2,2420|           społeczna Kościoła rozwinęła się w XIX wieku, gdy nastąpiła
4961 III,  2,2,2420|                  nauki społecznej Kościoła w kwestiach gospodarczych
4962 III,  2,2,2421|        doktrynalnych, który kształtuje się w miarę, jak Kościół interpretuje
4963 III,  2,2,2421|        interpretuje wydarzenia historyczne w świetle całości nauki objawionej
4964 III,  2,2,2424|         totalitarne i ateistyczne związane w czasach współczesnych z "
4965 III,  2,2,2424|             socjalizmem". Ponadto odrzucił w praktyce "kapitalizmu" indywidualizm
4966 III,  2,2,2425|                    powinna być podejmowana w granicach porządku moralnego,
4967 III,  2,2,2426|         odkupieńczy. Znosząc trud163 pracy w łączności z Jezusem, rzemieślnikiem
4968 III,  2,2,2426|            Kalwarii, człowiek współpracuje w pewien sposób z Synem Bożym
4969 III,  2,2,2426|                pewien sposób z Synem Bożym w Jego dziele Odkupienia.
4970 III,  2,2,2426|                  niosąc krzyż każdego dnia w działalności, do której
4971 III,  2,2,2426|                   rzeczywistości ziemskich w Duchu Chrystusa.~
4972 III,  2,2,2427|                                       2428 W pracy osoba wykorzystuje
4973 III,  2,2,2429|                  wysiłki, by je ograniczać w drodze negocjacji, które
4974 III,  2,2,2430|         Działalność gospodarcza, zwłaszcza w zakresie gospodarki rynkowej,
4975 III,  2,2,2430|              rynkowej, nie może przebiegać w próżni instytucjonalnej,
4976 III,  2,2,2430|                    poczucie bezpieczeństwa w zakresie gwarancji indywidualnej
4977 III,  2,2,2430|                realizowaniem praw ludzkich w dziedzinie gospodarczej
4978 III,  2,2,2432|                    strony pomóc obywatelom w uzyskaniu pracy i zatrudnienia171.~
4979 III,  2,2,2436|                                       2437 W wymiarze międzynarodowym
4980 III,  2,2,2436|                  strony są ci, którzy mają w ręku i rozwijają środki
4981 III,  2,2,2437|                zastąpić wspólnym wysiłkiem w kierunku podjęcia działań
4982 III,  2,2,2438|                   lub którym przeszkodziły w tym tragiczne wydarzenia
4983 III,  2,2,2439|                    domaga się zastosowania w sposób szczególny w dziedzinie
4984 III,  2,2,2439|           zastosowania w sposób szczególny w dziedzinie rolnictwa. Rolnicy,
4985 III,  2,2,2439|              rolnictwa. Rolnicy, zwłaszcza w krajach Trzeciego Świata,
4986 III,  2,2,2441|               bezpośrednie interweniowanie w układy polityczne i w organizację
4987 III,  2,2,2441|      interweniowanie w układy polityczne i w organizację życia społecznego.
4988 III,  2,2,2441|            społecznego. Zadanie to wchodzi w zakres powołania wiernych
4989 III,  2,2,2444|                    niby ogień. Zebraliście w dniach ostatecznych skarby.
4990 III,  2,2,2444|                    tuczyliście serca wasze w dniu rzezi. Potępiliście
4991 III,  2,2,2445|         Niedopuszczanie ubogich do udziału w swych własnych dobrach oznacza
4992 III,  2,2,2446|                   pomocą naszemu bliźniemu w potrzebach jego ciała i
4993 III,  2,2,2446|                    z was powie im: "Idźcie w pokoju, ogrzejcie się i
4994 III,  2,2,2447|              wrodzonej słabości człowieka, w jakiej znajduje się on od
4995 III,  2,2,2448|                                   2449 Już w Starym Testamencie wszystkie
4996 III,  2,2,2448|             zbierania pozostałych winogron w winnicy i kłosów ze ścierniska)
4997 III,  2,2,2448|              Ubogiego bowiem nie zabraknie w tym kraju, dlatego ja nakazuję: <<
4998 III,  2,2,2448|                   uciśnionemu lub ubogiemu w twej ziemi>>" (Pwt 15, 11).
4999 III,  2,2,2448|               rozpoznania swojej obecności w ubogich, którzy są Jego
5000 III,  2,2,2448|                  ganiła ją za przyjmowanie w domu ubogich i kalekich,