|
III.
Odpowiedzialność i uczestnictwo
1913
Uczestnictwo jest dobrowolnym i szlachetnym zaangażowaniem się osoby
w wymianę społeczną. Jest konieczne, by wszyscy, stosownie do
zajmowanego miejsca i odgrywanej przez siebie roli, uczestniczyli w rozwoju
dobra wspólnego. Obowiązek ten jest nierozłącznie
związany z godnością osoby ludzkiej.
1914
Uczestnictwo urzeczywistnia się najpierw w podjęciu zadań, za
które ponosi się odpowiedzialność osobistą;
człowiek uczestniczy w dobru drugiej osoby i społeczności przez
troskę o wychowanie w swojej rodzinie i przez sumienność w
pracy32.
1915
Obywatele powinni, na ile to możliwe, brać czynny udział w życiu
publicznym. Sposoby tego uczestnictwa mogą się
różnić zależnie od kraju czy kultury. "Na
pochwałę zasługuje postępowanie tych narodów, w
których jak największa część obywateli uczestniczy w
sprawach publicznych w warunkach prawdziwej wolności"33.
1916
Uczestnictwo wszystkich w urzeczywistnianiu dobra wspólnego pociąga
za sobą, jak każdy obowiązek etyczny, wciąż ponawiane
nawrócenie uczestników życia społecznego. Oszustwo
i różne wykręty, przez które niektórzy
uchylają się od przestrzegania prawa i przepisów
odnoszących się do obowiązków społecznych, powinny
być zdecydowanie potępione jako niezgodne z wymaganiami
sprawiedliwości. Należy troszczyć się o rozwój
instytucji, które poprawiają warunki życia ludzkiego34.
1917
Do sprawujących władzę należy umacnianie wartości,
które pobudzają zaufanie członków
społeczności i skłaniają ich do służby na rzecz
bliźnich. Uczestnictwo zaczyna się od wychowania i kultury.
"Słusznie możemy sądzić, że przyszły los
ludzkości leży w rękach tych, którzy potrafią
dać następnym pokoleniom motywy życia i nadziei"35.
W skrócie
1918
"Nie ma... władzy, która by nie pochodziła od Boga, a
te, które są, zostały ustanowione przez Boga" (Rz 13,1).
1919
Każda wspólnota ludzka potrzebuje władzy, by trwać i
rozwijać się.
1920
"Wspólnota polityczna i władza publiczna opierają
się na naturze ludzkiej i należą do porządku
określonego przez Boga"36.
1921
Władza jest sprawowana w sposób prawowity jeśli
dokłada starań o dobro wspólne społeczności. Aby je
osiągnąć, powinna używać środków moralnie
godziwych.
1922
Różne ustroje polityczne są uprawnione pod warunkiem,
że dążą one do dobra wspólnego.
1923
Władza polityczna powinna być pełniona w granicach
porządku moralnego i zapewniać warunki korzystania z wolności.
1924
Dobro wspólne obejmuje "sumę warunków życia
społecznego, jakie... zrzeszeniom bądź poszczególnym
członkom społeczeństwa pozwalają osiągnąć
pełniej i łatwiej własną doskonałość"37.
1925
Dobro wspólne opiera się na trzech istotnych elementach:
poszanowaniu i popieraniu podstawowych praw osoby; dobrobycie, czyli rozwoju
dóbr duchowych i ziemskich społeczności; pokoju i
bezpieczeństwie społeczności i jej członków.
1926
Godność osoby ludzkiej zakłada poszukiwanie dobra
wspólnego. Każdy powinien troszczyć się o budowanie i
wspieranie instytucji, które poprawiają warunki życia
ludzkiego.
1927
Do państwa należy obrona i popieranie dobra wspólnego
społeczności cywilnej. Dobro wspólne całej rodziny ludzkiej
domaga się organizacji o charakterze międzynarodowym.
|