I. Powszechne przeznaczenie i
własność prywatna dóbr
2402
Na początku Bóg powierzył ziemię i jej bogactwa
wspólnemu zarządzaniu ludzkości, by miała o nią
staranie, panowała nad nią przez swoją pracę i
korzystała z jej owoców139. Dobra stworzone są przeznaczone
dla całego rodzaju ludzkiego. Ziemia jednak jest rozdzielona między
ludzi, by zapewnić bezpieczeństwo ich życiu, narażonemu na
niedostatek i zagrożonemu przez przemoc. Posiadanie dóbr jest
uprawnione, by zagwarantować wolność i godność
osób oraz pomóc każdemu w zaspokojeniu jego podstawowych
potrzeb, a także potrzeb tych, za których ponosi on
odpowiedzialność. Powinno ono pozwolić na urzeczywistnienie
naturalnej solidarności między ludźmi.
2403 Prawo do własności
prywatnej, uzyskanej przez pracę lub
otrzymanej od innych w spadku lub w darze nabytej lub otrzymanej w sposób sprawiedliwy, nie
podważa pierwotnego przekazania ziemi całej ludzkości. Powszechne
przeznaczenie dóbr pozostaje pierwszoplanowe, nawet jeśli
popieranie dobra wspólnego wymaga poszanowania własności
prywatnej, prawa do niej i korzystania z niej.
2404
"Człowiek, używając tych dóbr, powinien
uważać rzeczy zewnętrzne, które posiada, nie tylko za
własne, ale za wspólne w tym znaczeniu, by nie tylko jemu, ale i
innym przynosiły pożytek"140. Posiadanie jakiegoś dobra
czyni jego posiadacza zarządcą Opatrzności; powinien
pomnażać i rozdzielać jego owoce innym, a przede wszystkim swoim
bliskim.
2405
Dobra
produkcyjne - materialne lub niematerialne - jak ziemie czy fabryki wiedza czy
zdolności wymagają troski ze strony ich posiadaczy, by
przynosiły pożytek jak największej liczbie ludzi. Posiadacze
dóbr użytkowych i konsumpcyjnych powinni ich używać z
umiarkowaniem, zachowując najlepszą cząstkę dla
gościa, chorego, ubogiego.
2406
Władza polityczna ma prawo i obowiązek - ze względu na dobro
wspólne - regulować słuszne korzystanie z prawa
własności141.
|