|
III. Nauka społeczna
Kościoła
2419
"Objawienie chrześcijańskie... prowadzi nas do
głębszego rozumienia praw życia społecznego"151.
Kościół czerpie z Ewangelii pełne objawienie prawdy o
człowieku. Pełniąc misję głoszenia Ewangelii, w
imię Chrystusa przypomina człowiekowi o jego godności i
powołaniu do wspólnoty osób; poucza go o wymaganiach sprawiedliwości
i pokoju zgodnych z Bożą mądrością.
2420
Kościół wydaje sąd moralny w kwestiach gospodarczych i
społecznych, gdy "domagają się tego podstawowe prawa osoby
lub zbawienie dusz"152. W porządku moralności jego misja
różni się od misji władz politycznych:
Kościół troszczy się o ziemski wymiar dobra
wspólnego z racji jego ukierunkowania na najwyższe Dobro, nasz
ostateczny cel. Stara się zaszczepić właściwe postawy
odnośnie do dóbr ziemskich i stosunków
społeczno-gospodarczych.
2421
Nauka
społeczna Kościoła rozwinęła się w XIX wieku, gdy
nastąpiła konfrontacja Ewangelii z nowożytnym
społeczeństwem przemysłowym, jego nowymi strukturami
mającymi służyć produkcji dóbr konsumpcyjnych, jego
nową koncepcją społeczeństwa, państwa i władzy, z
jego nowymi formami pracy i własności. Rozwój nauki
społecznej Kościoła w kwestiach gospodarczych i społecznych
potwierdza ciągle aktualną wartość nauczania
Kościoła, a zarazem prawdziwe znaczenie jego wciąż
żywej i czynnej Tradycji153.
2422
Nauczanie społeczne Kościoła zawiera zbiór zasad
doktrynalnych, który kształtuje się w miarę, jak
Kościół interpretuje wydarzenia historyczne w świetle
całości nauki objawionej przez Chrystusa Jezusa przy pomocy Ducha
Świętego154. Nauczanie to tym bardziej staje się możliwe do
przyjęcia przez ludzi dobrej woli, im głębiej inspiruje
postępowanie wiernych.
2423
Nauka społeczna Kościoła proponuje zasady refleksji;
formułuje kryteria sądu; podaje kierunki działania.
Każdy system,
według którego stosunki społeczne byłyby całkowicie
określane przez czynniki ekonomiczne, jest sprzeczny z naturą osoby
ludzkiej i jej czynów155.
2424
Teoria,
która czyni z zysku wyłączną normę i ostateczny cel
działalności gospodarczej, jest moralnie nie do przyjęcia.
Nieuporządkowana żądza pieniędzy pociąga za sobą
zgubne skutki. Stanowi jedną z przyczyn wielu konfliktów
zakłócających porządek społeczny156.
System,
który "lekceważy podstawowe prawa jednostek i zrzeszeń na
rzecz organizacji kolektywnej (produkcji)",jest sprzeczny z
godnością człowieka157. Wszelka praktyka, która sprowadza
osoby jedynie do tego, by były zwykłymi środkami do
osiągnięcia zysku, zniewala człowieka, prowadzi do
bałwochwalczego stosunku do pieniądza i przyczynia się do
szerzenia ateizmu. "Nie możecie służyć Bogu i
Mamonie" (Mt 6, 24; Łk 16,13).
2425
Kościół
odrzucił ideologie totalitarne i ateistyczne związane w czasach
współczesnych z "komunizmem" bądź
"socjalizmem". Ponadto odrzucił w praktyce
"kapitalizmu" indywidualizm oraz absolutny prymat prawa rynku nad
pracą ludzką158. Zarządzanie gospodarką wyłącznie
za pomocą planowania centralistycznego zniekształca u podstaw
więzi społeczne; zarządzanie nią wyłącznie za
pomocą praw rynku nie urzeczywistnia sprawiedliwości społecznej,
gdyż "istnieją... liczne ludzkie potrzeby, które nie
mają dostępu do rynku"159. Należy zalecać rozsądne
zarządzanie rynkiem i przedsięwzięciami gospodarczymi, zgodnie z
właściwą hierarchią wartości i ze względu na
dobro wspólne.
|