Tom,  Rozdzial

   1   1,Wst|                                 WSTEP~ ~W polnocno-wschodnim kacie
   2   1,Wst|                 najstarszej cywilizacji w swiecie. Przed trzema, czterema,
   3   1,Wst|           piecioma tysiacami lat, kiedy w srodkowej Europie odziani
   4   1,Wst|               srodkowej Europie odziani w surowe skory barbarzyncy
   5   1,Wst|           ktorych szczatki budza podziw w technikach nowozytnych.~
   6   1,Wst|            sciany wawozu znizaja sie, a w odleglosci dwudziestu pieciu
   7   1,Wst|           wzniesc sie o dwadziescia mil w gore i stamtad spojrzec
   8   1,Wst|               wygladalby jak waz, ktory w energicznych skretach posuwa
   9   1,Wst|           Srodziemnego i - juz zanurzyl w nim trojkatna glowe, ozdobiona
  10   1,Wst|                 Damietta.~Dlugi ten waz w pazdzierniku, kiedy Nil
  11   1,Wst|             mialby blekitna barwe wody. W lutym, kiedy miejsce opadajacych
  12   1,Wst|                 ktore przecinaja Delte. W marcu blekitna prega zwezilaby
  13   1,Wst|       przybraloby kolor zloty. Wreszcie w poczatkach czerwca Nilowa
  14   1,Wst|           klimatu egipskiego jest upal: w styczniu bywa dziesiec stopni
  15   1,Wst|                 dziesiec stopni ciepla, w sierpniu dwadziescia siedem;
  16   1,Wst|                rzymskiej lazni. Nadto - w sasiedztwie Morza Srodziemnego,
  17   1,Wst|               dziesiec razy na rok, zas w Gornym Egipcie raz na dziesiec
  18   1,Wst|            Egipcie raz na dziesiec lat.~W tych warunkach Egipt, zamiast
  19   1,Wst|             staje sie brunatnawym, wiec w miare opadania wod na zalanych
  20   1,Wst|       pustyniami, moze miec trzy zbiory w ciagu roku i okolo trzystu
  21   1,Wst|          wysycha i trzeba ja zlewac jak w doniczkach.~Wszystkie te
  22   1,Wst|                przez caly rok, wykopali w swoim kraju dluga na kilka
  23   1,Wst|         polozone drogi dla wojsk, ktore w kazdej porze musialy odbywac
  24   1,Wst|          musialo byc robione i zrobione w pewnym czasie na wielkiej
  25   1,Wst|               tysiecy glow, dzialajacej w oznaczonym celu i pod jednym
  26   1,Wst|             Skutkiem tego narod egipski w czasach wielkosci tworzyl
  27   1,Wst|              tworzyl jakby jedna osobe, w ktorej stan kaplanski odegrywal
  28   1,Wst|                przede wszystkim - prace w kamieniolomach, wykonywali
  29   1,Wst|           nareszcie zalaly i rozpuscily w sobie pierwotnych mieszkancow
  30   1,Wst|                stan kaplanski odegrywal w Egipcie. Byli oni nauczycielami
  31   1,Wst|         wlasnego kraju i jego sasiadow.~W historii Egiptu pierwszorzedne
  32   1,Wst|               zmniejszyl sie liczebnie, w ucisku i zdzierstwie utracil
  33   1,Wst|           rasowa jednosc. A gdy jeszcze w powodzi azjatyckiego zbytku
  34   1,1  |                     ROZDZIAL PIERWSZY~ ~W trzydziestym trzecim roku
  35   1,1  |              napelnily duma i slodycza.~W miesiacu Mechir, w grudniu,
  36   1,1  |            slodycza.~W miesiacu Mechir, w grudniu, wrocil do Tebow,
  37   1,1  |            dziewiec miesiecy podrozowal w kraju Buchten, uzdrowil
  38   1,1  |                 z fortecy Buchtenu.~Zas w miesiacu Farmuti, w lutym,
  39   1,1  |                 Zas w miesiacu Farmuti, w lutym, pan Gornego i Dolnego
  40   1,1  |                chcial sie wyrzec, wpadl w szalenstwo i mniemajac,
  41   1,1  |                narodow, o ktorych nigdy w Egipcie nie slyszano, zbudowalbym
  42   1,1  |                 wojsk na stopie bojowej~W tym celu zwolana zostala
  43   1,1  |            najwiekszej swiatyni - Amona w Tebach.~Rada postanowila:
  44   1,1  |             postanowila: Nastepca tronu w polowie miesiaca Misori (
  45   1,1  |                z miastem Pi-Uto lezacym w Zatoce Sebenickiej.~Z dziesieciotysiecznym
  46   1,1  |     przygotowanym do boju, zaopatrzonym w oboz i machiny wojenne,
  47   1,1  |              Gosen i pustyni egipskiej.~W tym czasie jeneral Nitager,
  48   1,1  |                 i zachodnia, zetkna sie w okolicach miasta Pi-Bailos,
  49   1,1  |              Gosen nie doznal przeszkod w swoich zajeciach.~Nastepca
  50   1,1  |                pulki i zdazy ustawic je w szyku bojowym na spotkanie
  51   1,1  |               spotkanie nieprzyjaciela.~W obozie ksiecia Ramzesa znajdowac
  52   1,1  |             Kanal znajdowal sie jeszcze w ziemi Gosen, szosa juz w
  53   1,1  |                w ziemi Gosen, szosa juz w pustyni, ktora obie drogi
  54   1,1  |             upstrzone dziwnymi znakami.~W pustyni, spoza pierwszego
  55   1,1  |               glodna pustynia pozera je w nastepnym roku i przerabia
  56   1,1  |                pomoca rowow, przebitych w nasypie szosy, mozna bylo
  57   1,1  |                miedzy lysymi wzgorzami, w poblizu szosy, pily rose
  58   1,1  |             krzew, palmy i tamaryndusy. W takich miejscach zyli i
  59   1,1  |                 spotkawszy sie na targu w Pi-Bailos, mogli nawet nie
  60   1,1  |              napadu, ktory byl mozliwym w okolicy pelnej wzgorz i
  61   1,1  |           wzgorz i wawozow. On, Ramzes, w ciagu tygodnia sam objechal
  62   1,1  |             cieple plaszcze na noc, czy w obozach znajduje sie dostateczna
  63   1,1  |              wozy i lektyki zostawil on w Memfis; a sam w odziezy
  64   1,1  |             zostawil on w Memfis; a sam w odziezy prostego oficera
  65   1,1  |             konno, na sposob asyryjski, w towarzystwie dwu adiutantow.~
  66   1,1  |           poszla bardzo szybko i wojska w oznaczonym czasie stanely
  67   1,1  |               machinami.~Sztab, zebrany w Memfis, mial droge najkrotsza,
  68   1,1  |                za oficerami wybrala sie w podroz liczna trupa spiewaczek
  69   1,1  |            musiala miec woz, zaprzezony w jedna lub dwie pary wolow,
  70   1,1  |               wcale jeszcze niestraszna w tym miejscu, zaczely bac
  71   1,1  |              potem uczte.~Nocna zabawa, w chlodzie, pod gwiazdzistym
  72   1,1  |             odtad beda wystepowac tylko w pustyni. Tymczasem nastepca
  73   1,1  |                tronu, dowiedziawszy sie w drodze o sprawach swego
  74   1,1  |              minister wojny, lecz tylko w charakterze widza. Nie prowadzil
  75   1,1  |             silnie zbudowany, zamkniety w sobie. Rzadko odzywal sie
  76   1,1  |            bioder, a z przodu fartuszek w pasy niebieskie i biale.
  77   1,1  |             spadala chusteczka, rowniez w biale i niebieskie pasy.~
  78   1,1  |                 piersiach, krotki miecz w kosztownej pochwie.~Lektyce
  79   1,1  |           ministra, chudy asceta, ktory w najwiekszy upal nie nakrywal
  80   1,1  |               zajmowal wazne stanowisko w panstwie dzieki wyjatkowym
  81   1,1  |              drobnostki nikt nie zwazal w zgielkliwym tlumie sztabowcow.
  82   1,1  |         przepedzil noc pod golym niebem w odleglosci jednej mili od
  83   1,1  |           ustawiajacych sie juz do boju w poprzek szosy, za miastem
  84   1,1  |        wygladaly jak iskry i plomienie, w jednej chwili zapalone wsrod
  85   1,1  |                ziemi Gosen rozplywa sie w zlocie, a niezliczone kanaly,
  86   1,1  |            sporo nagich dzieci i kobiet w bialych, zoltych lub czerwonych
  87   1,1  |              rekawow.~I byl wielki ruch w tej okolicy. Na niebie drapiezne
  88   1,1  |            drzew jak barwne motyle. Zas w pustyni, na szosie, juz
  89   1,1  |               oddzial konnych uzbrojony w lance. Za nim pomaszerowali
  90   1,1  |              nim pomaszerowali lucznicy w czepkach i spodniczkach;
  91   1,1  |            spodniczkach; mieli oni luki w garsci, sajdaki na plecach
  92   1,1  |                 z pociskami i uzbrojeni w krotkie miecze.~O sto krokow
  93   1,1  |            uzbrojony we wlocznie, drugi w topory. Ci i tamci niesli
  94   1,1  |               topory. Ci i tamci niesli w rekach prostokatne tarcze,
  95   1,1  |            upalu. Czepki i kaftany byly w pasy: niebieskie z bialym
  96   1,1  |             lektyka ministra, a za nia, w miedzianych helmach i pancerzach,
  97   1,1  |              uderzenia ciezkich mlotow. W tyle bylo slychac skrzypienie
  98   1,1  |                brodaty handlarz fenicki w lektyce zawieszonej miedzy
  99   1,1  |         dostojnosc wysiadl z lektyki, a w tejze chwili na szosie ukazala
 100   1,1  |              niecierpliwie uderzyl noga w ziemie i umilkl. Byl to
 101   1,1  |                 na sobie obcisly kaftan w pasy niebieskie i biale,
 102   1,1  |              Tutmozis, pierwszy elegant w Memfis, ktory nawet podczas
 103   1,1  |               byc komendantem oddzialu, w ktorym znajduje sie jego
 104   1,1  |            czarna i popekana jak ziemia w lecie?... Najczcigodniejsza
 105   1,1  |                 jeszcze ciszej - Senure w obozie...~- Jest?... - spytal
 106   1,1  |                 o armii.~- Okropny jest w tobie ten pociag do wojny,
 107   1,1  |                odparl Ramzes stanowczo.~W chwili gdy spoza greckich
 108   1,1  |               przed soba gliniana kulke w poprzek drogi, ku piaskom...~-
 109   1,1  |              ciagnal Eunana spogladajac w strone ministra - ze jak
 110   1,1  |             nawet osla nie zatrzymalaby w podrozy.~- Bo tez osiol
 111   1,1  |             spokojnie odparl minister.- W takim razie ty, ministrze,
 112   1,1  |               Tutmozisa i skierowal sie w strone lysych pagorkow.~ ~
 113   1,2  |              dowodztwo strazy przedniej w miejsce Eunany. Potem wyslal
 114   1,2  |              aby ulatwiali im przejscie w miejscach trudnych. Wszystkie
 115   1,2  |          przednia znowu zatrzymala sie. W tym miejscu znajdowal sie
 116   1,2  |                  zapytal go, juz obecny w tym miejscu, Eunana.~- Widze,
 117   1,2  |           wyrwal motyke, uderzyl chlopa w zeby, az krew wystapila
 118   1,2  |             przez dziesiec lat nocami i w swieta! Nasz pan obiecal,
 119   1,2  |             procesje, ja wykradalem sie w ten niegoscinny wawoz. Nie
 120   1,2  |                sciezce czyhal strach, a w tym kanale wolnosc trzymala
 121   1,2  |             chlop. - Oby nie bylo jekow w twojej komnacie i nieszczescie
 122   1,2  |        rozglaszac imie twoje jako prawo w kraju... Przyjdz do slowa
 123   1,2  |                 ramionami i posunal sie w strone kanalu, przez ktory
 124   1,2  |                rowu, a zolnierze prawie w powietrzu odniesli chlopa
 125   1,2  |               kulakow, a zawsze zbrojni w trzciny podoficerowie odliczyli
 126   1,2  |            zerwawszy sie poczal uciekac w strone goscinca jeczac:~-
 127   1,2  |             ziemio!... Przeklety dzien, w ktorym ujrzalem swiatlo,
 128   1,2  |                ujrzalem swiatlo, i noc, w ktorej powiedziano: "narodzil
 129   1,2  |               narodzil sie czlowiek..." W plaszczu sprawiedliwosci
 130   1,3  |           brodka odpadla, wiec niosl ja w rekach. Pomimo zmeczenia
 131   1,3  |               Gosen, wciaz kapiacej sie w blaskach slonca. Zdawalo
 132   1,3  |         nomarchowie rzadzili samowolnie w swoich stolicach, a etiopski
 133   1,3  |            Niniwy kipi ruch, ktory czuc w calej Mezopotamii.~I jakiz
 134   1,3  |                grecki, ktory trzyma ich w porzadku jak brytan owce,
 135   1,3  |                im na karkach noge obuta w spizowy sandal... A najpierwej
 136   1,3  |                 grecki...~- Beczka wody w Nilu.~- Urzednicy...~- W
 137   1,3  |                w Nilu.~- Urzednicy...~- W polowie naleza do nich.~
 138   1,3  |        odpowiedzial ksiaze.~U ich stop, w glebi lezala zyzna dolina
 139   1,3  |               kryly sie miedzy skalami. W jednym rogu widac bylo kilka
 140   1,3  |         zaskoczy i nie trafisz do domu, w ktorym wszyscy ci usluguja;
 141   1,3  |           piechota...~Spiew zblizal sie w strone podroznych. Juz spiewaczka
 142   1,3  |          ogromne czarne wlosy, skrecone w wezel. Miala na sobie biala
 143   1,3  |               widzialam cie na jarmarku w Pi-Bailos, jak zaklinales
 144   1,3  |               Obaj mlodzi ludzie wpadli w doskonaly humor.~- A ktoz
 145   1,3  |               Zly duch cie opetal. Nikt w tej dolinie nie smialby
 146   1,3  |          dolinie nie smialby przemawiac w taki sposob do mnie... -
 147   1,3  |                 oficerem - odparla Sara w zamysleniu patrzac na Ramzesa. -
 148   1,3  |                rece Sarze i patrzac jej w oczy.~- I to bajka... podla
 149   1,3  |          lancuch takiej roboty, jakiego w swoim skarbcu nie posiada
 150   1,3  |              jej reke i tkliwie patrzac w oczy.~- Jestes piekny jak
 151   1,3  |               upadajac na kolana.~Teraz w rozmaitych punktach graly
 152   1,3  |                    Czy nie slyszysz, ze w obozie alarm?...~Nastepca
 153   1,3  |                  Namietnie pocalowal ja w usta, a ona objela go za
 154   1,3  |        niecierpliwych odglosow armii.~- W imieniu jego swiatobliwosci
 155   1,3  |                reke.~Zaczeli biec pedem w strone glosu trabek. Ramzes
 156   1,4  |                  Nareszcie znalezli sie w miejscu, skad mozna bylo
 157   1,4  |         wychodzil z glebi pustyni.~Otoz w tym punkcie dzialo sie cos
 158   1,4  |              Nitager...~Zdawalo sie, ze w tej chwili nastepca tronu
 159   1,4  |                 krzyk na czesc Ramzesa.~W pare minut Grecy znalezli
 160   1,4  |              nastepca biegnac z mieczem w reku.~Grecy znizyli wlocznie.
 161   1,4  |                 Grecy znizyli wlocznie. W szeregach przeciwnych zrobil
 162   1,4  |               zblizyl sie siwy wojownik w zlocistym helmie i zbroi
 163   1,4  |              erpatre. Tylko wielki wodz w ten sposob wydobywa sie
 164   1,4  |        walecznych!... - zawolal ksiaze.~W tej chwili zblizyl sie do
 165   1,4  |             jego reki...~Herhor sluchal w milczeniu.~Manewry uznano
 166   1,4  |               skonczone. Nastepca tronu w towarzystwie ministra i
 167   1,4  |                 z zielonymi galazkami i w swiatecznych szatach pozdrawialy
 168   1,4  |               stare drzewo tamaryndowe. W tym miejscu zatrzymala sie
 169   1,4  |            dlonie zwrocone do widzow, a w oczach zgroze. Wygladal
 170   1,4  |              stal mu obraz samobojcy, a w sercu nurtowalo uczucie,
 171   1,4  |               wojskowa znowu przechodzi w moje rece.~Obecni pochylili
 172   1,4  |           otrzymuje, jestem jak sierota w pustyni, szukajaca drogi
 173   1,4  |                wymowie Eunany i mysleli w sobie :~"Ten bedzie wywyzszony
 174   1,4  |                stal i bystro patrzyl mu w oczy, jak wierny pies, ktory
 175   1,4  |          musielismy bowiem trabic alarm w sasiedztwie nieprzyjaciela.~-
 176   1,4  |          tlumaczyl sie Eunana bijac sie w piersi. - Zreszta nikt mi
 177   1,4  |                 Zaiste, za podobny blad w czasie wojny musialbys umrzec
 178   1,4  |              oficerowie polozyli Eunane w wygodnym miejscu obok szosy.
 179   1,4  |                a dwaj inni wyliczyli mu w obnazone cialo piecdziesiat
 180   1,4  |         posluszenstwa. Wiec padl twarza w piasek i musiano go odwiezc
 181   1,4  |                predko zmienia sie wiatr w Dolnym Egipcie jak fortuna
 182   1,4  |              Dolnym Egipcie jak fortuna w zyciu biednego oficera!~
 183   1,4  |                 nastepcy tronu wyruszyl w dalsza droge, jego dostojnosc
 184   1,4  |               najmiekszym, jaki spotkal w zyciu - odparl adiutant. -
 185   1,4  |                  co to jest dola chlopa w Egipcie!~- Za to wiem, co
 186   1,4  |              kaza mu pracowac obiecujac w dodatku, ze i na tamtym
 187   1,4  |                 duch, niesmiertelny Ka, w miare oczyszczania sie,
 188   1,4  |                z bogami - rozplynac sie w bezimiennym a wszechmocnym
 189   1,4  |              Lecz zamiast niego mam bol w duszy, bo odczuwam nedze
 190   1,4  |            sniadanie dostawalem piescia w brzuch, az mnie mdlilo,
 191   1,4  |             mnie mdlilo, na obiad kulak w oczy, az mi sie geba rozdziawiala,
 192   1,4  |                i picie musialem dzwigac w rekach, objuczony jak osiol.
 193   1,4  |               mnie na ziemie i bija jak w ksiazke, tak ze od kijow
 194   1,5  |                          ROZDZIAL PIATY~W miare jak swita nastepcy
 195   1,5  |           zyznych okolic, a na polach i w zaroslach bylo widac nieprzerwane
 196   1,5  |           szeregi maszerujacych pulkow.~W purpurowych promieniach
 197   1,5  |             odciac droge do goscinca...~W wojsku zawrzalo.~- Badz
 198   1,5  |              pojedyncze glosy zlaly sie w jeden wielki szmer, niby
 199   1,5  |                 Tak duzo mowic nie bylo w jego zwyczaju.~- Powiedz
 200   1,5  |         bezbozne slowa.~Slonce zaszlo i w chwile pozniej zapadla noc
 201   1,5  |                podarunki armii, wlasnie w tym dniu, kiedy jego swiatobliwosc
 202   1,5  |        widziales, dla opowiedzenia tego w kolegium kaplanskim.~- Czy
 203   1,5  |            umilkl, a jego orszak utonal w ciemnej alei drzew prowadzacej
 204   1,5  |                 prowadzacej do Memfisu.~W tym czasie Ramzes dojezdzal
 205   1,5  |             potezna budowla niby wieza, w formie scietej piramidy,
 206   1,5  |                  dyzurny kaplan patrzyl w gwiazdy.~Na prawo i na lewo
 207   1,5  |            chodzily warty. Kiedy ksiaze w towarzystwie kilku jezdzcow
 208   1,5  |                urzednik dworski, ubrany w biala spodnice, ciemna narzutke
 209   1,5  |              swiatobliwosc popatrzy sie w wielkiej sali na balet,
 210   1,5  |              Pierwsza krolowa modli sie w pokoju zmarlego syna, a
 211   1,5  |               slyszeliscie co?~- Mowili w ministerium, ze sztab zostal
 212   1,5  |                nastepca wszedl do domu. W mieszkaniu na parterze zdjal
 213   1,5  |           zakurzona odziez, wykapal sie w kamiennej wannie i narzucil
 214   1,5  |               ktore zapial pod szyja, a w pasie przewiazal sznurem.
 215   1,5  |               Zbyt wiele zebralo ci sie w sercu czarnej krwi, skutkiem
 216   1,5  |                trzy lata ksztalcila sie w Pi-Bailos. Postapilem jeszcze
 217   1,5  |              sie o balustrade i patrzac w najpustsza strone parku. -
 218   1,5  |           strone parku. - Czy wiesz, ze w drodze spotkalismy powieszonego
 219   1,5  |                przez dziesiec lat kopal w pustyni.~- No, ten czlowiek
 220   1,5  |          wykupic i dac im kawalek ziemi w dzierzawe.~- Ale trzeba
 221   1,5  |                    Ale trzeba to zrobic w wielkiej tajemnicy - wtracil
 222   1,5  |               Bog, ktory nie ma imienia w ludzkim jezyku ani posagow
 223   1,5  |              ludzkim jezyku ani posagow w swiatyniach!~Obaj mlodzi
 224   1,5  |             zdradzil ludzkiej obecnosci w tym miejscu. Na rozkaz ksiecia
 225   1,5  |             podstawke z kosci sloniowej w formie ksiezyca na nowiu
 226   1,5  |             polozyl sie na podlodze i - w kilka minut zasneli obaj.~ ~
 227   1,6  |                rowniez wizerunki bogow, w pieciu kondygnacjach, jedna
 228   1,6  |                Ramzesa Wielkiego, ktory w jednej rece mial podniesiony
 229   1,6  |                gromade ludzi zwiazanych w pek niby pietruszka. Powyzej
 230   1,6  |               je laczyla, plaskorzezby, w ktorych porzadek mieszal
 231   1,6  |                 Byl to ozdobny ogrodek, w ktorym hodowano aloesy,
 232   1,6  |             drzewa pomaranczowe i cedry w wazonach, wszystko wyciagniete
 233   1,6  |          wazonach, wszystko wyciagniete w szeregi i dobrane wedlug
 234   1,6  |            Oswietlaly ja drobne okienka w scianach i duzy prostokatny
 235   1,6  |                i duzy prostokatny otwor w suficie. Panowal tu chlod
 236   1,6  |                kondygnacjami malowidel. W gorze liscie i kwiaty, nizej
 237   1,6  |                czerwonym i niebieskim. ~W tej sali, z wzorzysta posadzka
 238   1,6  |               posadzka mozaikowa, stali w ciszy, bialych szatach i
 239   1,6  |            narada, skladal ofiary bogom w swojej kaplicy. Ciagnelo
 240   1,6  |              wiec mozna mu wybaczyc..." W dalszych komnatach odezwal
 241   1,6  |          rzedami kilkunastu gwardzistow w zlotych helmach i napiersnikach,
 242   1,6  |                 kolpak ze zlotym wezem, w reku dluga laske. Kiedy
 243   1,6  |        usiadlszy na tronie, utkwil oczy w gzyms sali, na ktorym byla
 244   1,6  |               lewo sedzia z laska, obaj w ogromnych perukach.~Na znak
 245   1,6  |           pierwsi opuscili sale. Zostal w niej tylko faraon, Herhor
 246   1,6  |                 ciebie zostawil sandaly w przysionku. Tymczasem wiadomo
 247   1,6  |        Tymczasem wiadomo jest nie tylko w Gornym i Dolnym Egipcie,
 248   1,6  |           Dolnym Egipcie, ale u Chetow, w Libii, Fenicji i w kraju
 249   1,6  |              Chetow, w Libii, Fenicji i w kraju Punt, ze dwadziescia
 250   1,6  |               prawo stawania przed toba w sandalach.~- Mowisz prawde -
 251   1,6  |                na slawe moich przodkow, w ktorych plynela krew krolewska,
 252   1,6  |         dostojnosc? - spytal Nitager.~- W rzadzie i wojnie na nikogo
 253   1,6  |              rownym Patroklesowi, ktory w dwudziestu bitwach zdeptal
 254   1,6  |           pomyslal i rzekl:~- Odejdzcie w spokoju i lasce mojej. Uczynie,
 255   1,6  |              wodzowie znalezli sie sami w przysionku, Nitager odezwal
 256   1,6  |          ozdobionych malowidlami, gdzie w kazdych drzwiach kaplani
 257   1,6  |                Chonsu po kraju Buchten.~W sali tej znajdowal sie malachitowy
 258   1,6  |            klejnotami, przed nim oltarz w formie scietej piramidy,
 259   1,6  |          mienila sie. Wpil wielkie oczy w faraona i sluchal.~- Czyny
 260   1,6  |                 popelnisz zadnego bledu w prowadzeniu wojska, dostaniesz
 261   1,6  |                   Ale z winy Herhora.~- W pulkach, ktore tak umiejetnie
 262   1,6  |                 przerwal faraon - ktory w stanowczej chwili rzuca
 263   1,6  |                 dlugi, jako szef sztabu w korpusie Menfi, i mysli
 264   1,6  |                 korpusie Menfi, i mysli w swym sercu, ze oko faraona
 265   1,6  |                nie dosiegnie jego spraw w pustyni...~ ~
 266   1,7  |                         ROZDZIAL SIODMY~W kilka dni pozniej ksiaze
 267   1,7  |                 a dzis najwieksza pania w Egipcie.~Bogowie nie omylili
 268   1,7  |           jeszcze piekna. Nade wszystko w oczach, twarzy i calej postaci
 269   1,7  |                 nawet gdy szla samotna, w skromnej szacie kaplanki,
 270   1,7  |             Dostojna pani przyjela syna w gabinecie wylozonym fajansowymi
 271   1,7  |           obraczke ozdobiona klejnotami w formie lotosu.~Kiedy ksiaze
 272   1,7  |                 kaplan zdrajca, ktorego w naszych swiatyniach po dzis
 273   1,7  |                tylko zloto, ale i wiare w Jedyne- go i nasze swiete
 274   1,7  |      nieprzyjacielskim wodzom, to chyba w tym celu, azeby albo zjednac
 275   1,7  |                posiadal rozlegla wladze w kraju.~- Wlasnie dlatego,
 276   1,7  |          poznaje syna mego... Nie widze w tobie przyszlego pana Egiptu!...
 277   1,7  |                pana Egiptu!... Dynastia w twojej osobie bedzie jak
 278   1,7  |                  Kto bedzie twoim okiem w Dolnym i Gornym Kraju, kto
 279   1,7  |               naszym skarbem, z ktorego w jednym dniu bierzesz dziesiec
 280   1,7  |             dobra krolewskie bylyby juz w rekach Fenicjan?...~- Jedna
 281   1,7  |              moglyby powstac zawiklania w panstwie, ktore i tak ma
 282   1,7  |               na pieniadze ze skarbu?~- W zadnym razie. Wielki pisarz
 283   1,7  |                 pamietaj, ze Fenicjanie w naszych majatkach sa jak
 284   1,7  |                majatkach sa jak szczury w spichlerzach: gdy jeden
 285   1,7  |               jak kazdy mlody szlachcic w tym kraju, wiec korzystaj...
 286   1,7  |                Jeszcze nic okreslonego. W kazdym razie madrosc polityczna
 287   1,7  |            ksiaze ze smiechem.~- Coz by w tym bylo nagannego? Herhor
 288   1,7  |            predko zostanie arcykaplanem w Tebach, a jego corka ma
 289   1,7  |                  azeby Nil nie poplynal w strone katarakt albo piramidy
 290   1,7  |               trwoga patrzac na syna. - W tym kraju widywano dziwniejsze
 291   1,7  |                  Uklonil sie i wyszedl.~W miare jak kroki nastepcy
 292   1,7  |               jak kroki nastepcy cichly w ogromnym przysionku, twarz
 293   1,7  |               zajely bolesc i trwoga, a w wielkich oczach blysnely
 294   1,7  |              bogow beda przegladaly sie w wodzie Nilu.~Modlac sie
 295   1,7  |                dotknela czolem ziemi. A w tej chwili rozlegl sie nad
 296   1,7  |                 ogladac sie dokola. Ale w pokoju nie bylo nikogo.
 297   1,8  |                madrosc, ktorej nie ucza w najwyzszych szkolach kaplanskich,
 298   1,8  |               szkolach kaplanskich, ale w ktorej ja moglbym zostac
 299   1,8  |              jakby pytal: na co one sa? W najchlodniejszej swiatyni
 300   1,8  |              bija mu ognie do twarzy, a w najwiekszy upal, wsrod pustyni,
 301   1,8  |               mowia, najczesciej chodzi w przekreconej peruce, ktorej
 302   1,8  |         bezladnym wyrzucaniu rekoma, ze w tej chwili doznajesz rozpaczy
 303   1,8  |                    przerwal Tutmozis. - W tej chwili ide po fenickiego
 304   1,8  |               sam letkiewiczami zniknal w alejach parku.~Przed zachodem
 305   1,8  |                  najznakomitszy bankier w Memfis. Byl to czlowiek
 306   1,8  |                 Memfis. Byl to czlowiek w sile wieku, zolty, suchy,
 307   1,8  |                 namaszczali, inni grali w szachy i arcaby na pietrze,
 308   1,8  |                arcaby na pietrze, inni, w towarzystwie kilku tancerek,
 309   1,8  |          zobaczyl wyjezdzajacego z alei w lektyce na dwu oslach, zeszedl
 310   1,8  |                  bo ja ich nie mam... - W tej chwili uklonilismy sie
 311   1,8  |                chcesz moich uslug, taka w nasz dom wstapila radosc,
 312   1,8  |                   Rabusniki, zlodzieje.~W ksieciu, nie wiadomo dlaczego,
 313   1,8  |               krzesla na podloge.~- Kto w tym miescie - zawolal -
 314   1,8  |               synu Horusa, bo czuje bol w dolku sercowym i miesza
 315   1,8  |              swiatobliwosc moglby oddac w ciagu roku pietnascie talentow,
 316   1,8  |                 piec talentow na rok, a w ciagu trzech lat ja wszystko
 317   1,8  |               co zrobia nasi batikierzy w Chetem i Migdolu. Trzy talenty
 318   1,8  |               bo oni oszukaliby ksiecia w rachunkach.~Ramzes niecierpliwie
 319   1,8  |            rewersu?... Mnie ksiaze odda w dzierzawe na trzy lata swoje
 320   1,8  |                trzy lata swoje folwarki w nomesach: Takens, Ses, Neha-Ment
 321   1,8  |              Ses, Neha-Ment Meha-Pechu, w Sebt-Het, w Habu...~- Dzierzawa?... -
 322   1,8  |                 Meha-Pechu, w Sebt-Het, w Habu...~- Dzierzawa?... -
 323   1,8  |           rozkaz, moge opuscic folwarki w Ses... Nie jest ksiaze jeszcze
 324   1,8  |    najdostojniejszy panie, oddajecie mi w dzierzawe na trzy lata folwarki
 325   1,8  |         dzierzawe na trzy lata folwarki w tym, tym i tym nomesie.
 326   1,9  |             niepalonej cegly, za ktorym w pewnej odleglosci znajdowaly
 327   1,9  |            oknach zwieszaly sie zaslony w roznokolorowe pasy. Byly
 328   1,9  |              Juz dziesiec dni mieszkala w tym ustroniu Sara, z obawy
 329   1,9  |            prawie nikt jej nie widzial. W zaslonietym buduarze szyla,
 330   1,9  |               piekny jak raj... Wyjrzyj w pole, gdzie zbieraja pszenice...
 331   1,9  |              zbieraja pszenice... Siadz w lodke rzezbiona, ktorej
 332   1,9  |                 szyje, mysle, ze jestem w naszej dolince i ze zaraz
 333   1,9  |                 piekny, ktorego poznala w dolince, czy trwoga, ze
 334   1,9  |              oniesmielal.~Jednego dnia, w wigilia szabasu, przyszedl
 335   1,9  |               raz od jej osiedlenia sie w tym miejscu. Sara z placzem
 336   1,9  |             przyszlymi dniami, ktore sa w reku Boga? Przyszedlem spedzic
 337   1,9  |           wtracila Tafet. - Kupilam tez w Memfis siedmioramienny swiecznik
 338   1,9  |               Tafet, ze ciagle siedzisz w domu. Dlaczego? Trzeba wyjrzec
 339   1,9  |                   Raz wyszlam do ogrodu w dzien... Zobaczyli mnie
 340   1,9  |               przede mna i spojrzala mi w oczy... Ach, ojcze, myslalam,
 341   1,9  |                 ojcze, myslalam, ze sie w kamien obroce... Co to byla
 342   1,9  |               minelo gwiazde Sotis, ale w studni kaplanskiej w Memfsie
 343   1,9  |                ale w studni kaplanskiej w Memfsie woda nie podniosla
 344   1,9  |          zaniepokojeni, tym bardziej ze w Gornym Egipcie, wedlug sygnalow,
 345   1,9  |              ukazaly sie gwiazdy, Tafet w jadalnym pokoju nakryla
 346   1,9  |              obie rece mowil zapatrzony w niebo:~- Boze Abrahama,
 347   1,9  |                nas ze smutku i strachu, w jakim jestesmy pograzeni,
 348   1,9  |        opuscilismy dla twojej chwaly...~W tej chwili zza muru odezwal
 349   1,9  |                zawolala Tafet klaszczac w rece. - Bedziemy obchodzili
 350   1,9  |        dziewczat, jakie przegladaja sie w wodach Nilu. Wlosy twoje
 351   1,9  |            piesn:~- "Przyjdz i spocznij w ogrodzie. Sluzba, ktora
 352   1,9  |                  ktory po niej nastapi. W moim cieniu, w cieniu figi
 353   1,9  |                 nastapi. W moim cieniu, w cieniu figi rodzacej slodkie
 354   1,10 |               kiedy wszyscy nurzamy sie w strapieniu, i chwalicie
 355   1,10 |                  wybiegla na taras cala w bieli, wolajac do tlumu
 356   1,10 |                zatrzymuje wody Nilu!...~W powietrzu swisnelo kilka
 357   1,10 |                 na oslep; jeden uderzyl w czolo Sare.~- Ojcze!.. -
 358   1,10 |                 widac bylo nagich ludzi w bialych czepkach i fartuszkach,
 359   1,10 |                schwyciwszy topor stanal w jedynych drzwiach domu,
 360   1,10 |                z ogolona glowa, odziany w skore pantery.~- Prorok !...
 361   1,10 |           ojciec swiety... - zaszemrano w tlumie.~Siedzacy na murze
 362   1,10 |         powstrzymac wole bogow? Co rok, w miesiacu Tot, Nil zaczyna
 363   1,10 |                 ksiazat, ktorzy, jeczac w niewoli i ciezkiej pracy,
 364   1,10 |         godzinie, albo Nil nie przybral w poczatkach roku. I co z
 365   1,10 |             Albo nie zostaly wysluchane w niebiosach, albo obcy bogowie
 366   1,10 |              proroka!... - odezwano sie w tlumie.~- A jednak Messu,
 367   1,10 |                 zrobil ciemnosc i pomor w Egipcie!... - zaoponowal
 368   1,10 |             kraza zli ludzie niby hieny w owczarni. Nie lituja sie
 369   1,10 |                sie przed wloczniami jak w tej chwili przed moim wezwaniem.~-
 370   1,10 |               egipski... Za twoja wiare w slowa kaplana, za posluszenstwo
 371   1,10 |                 Idzcie do domow waszych w pokoju, a moze, nim zejdziecie
 372   1,10 |          spelnia sie cud!..:~- Na wiezy w Memfis zapalono swiatlo...
 373   1,10 |                 tej ziemi. Przychodzisz w pokoju, aby dac zycie Egiptowi.
 374   1,10 |                utrwalasz swiatynie." * ~W tym czasie oswietlona lodz
 375   1,10 |               na twarz albo rzucali sie w wode, aby calowac wiosla
 376   1,10 |             otoczony pochodniami Ramzes w towarzystwie Tutmozisa wszedl
 377   1,10 |             przez ogrod i pola, poszedl w strone Memfisu.~Na dziedzincu
 378   1,10 |                  ktora ci przyslalem...~W progu ukazala sie Sara z
 379   1,10 |                    odparl. - Kto uderza w moja wlasnosc, we mnie uderza...
 380   1,10 |                 sie - a jakze po nocy i w tlumie poznasz ludzi, ktorzy
 381   1,10 |              krolewskim palacem, napada w nocy swoj lud?...~- O, gdyby
 382   1,10 |           szeptal ksiaze uderzajac noga w ziemie...~- Wreszcie...
 383   1,10 |                Sara. - Stanal z toporem w drzwiach...~- Zrobiles tak?... -
 384   1,10 |           niewolnika, bystro patrzac mu w oczy.~- Czyliz mialem pozwolic,
 385   1,10 |               kolana i uderzajac czolem w posadzke zawolal:~- Nie
 386   1,10 |         najnieszczesliwszym czlowiekiem w Egipcie!... Niedlugo nawet
 387   1,10 |              Egipcie!... Niedlugo nawet w moim lozku bede znajdowac
 388   1,10 |             Dziwy!... Dziwy!... - mowil w zamysleniu ksiaze rzuciwszy
 389   1,11 |        przybierala. Krolewski wodowskaz w Memfisie byl zapelniony
 390   1,11 |                niewidzialny wicher dmie w glebi rzeki. Orze na niej
 391   1,11 |             wody, a po chwili skreca ja w przepasciste wiry. Znowu
 392   1,11 |           pewnej granicy przekracza ja, w okamgnieniu wlewa sie w
 393   1,11 |                 w okamgnieniu wlewa sie w nizine i tworzy blyszczace
 394   1,11 |            przed chwila rozsypywaly sie w proch zwiedle trawy. Choc
 395   1,11 |           wiecej. Z jednych lapano ryby w sieci, na innych przewozono
 396   1,11 |                 z Gornego Egiptu niosla w dol olbrzymie bryly kamienne,
 397   1,11 |                bryly kamienne, wyrabane w nadbrzeznych kopalniach.~
 398   1,11 |                nadbrzeznych kopalniach.~W powietrzu, jak ucho sieglo,
 399   1,11 |            miesiac toczylo sie sledztwo w sprawie napadu na dom nastepcy
 400   1,11 |           wiezienie lub kilka lat pracy w kamieniolomach. Niczego
 401   1,11 |               sklonil lud do rozejscia.~W ksieciu Ramzesie kojarzyly
 402   1,11 |             Wiezniowie zas miescili sie w podziemnych jaskiniach wykutych
 403   1,11 |         podziemnych jaskiniach wykutych w wapiennej skale.~Kiedy nastepca
 404   1,11 |             ziemi trzymajac rece i nogi w czterech otworach kwadratowej
 405   1,11 |                 wieczor, len zostal nam w polu, a tu rzeka przybiera!...~
 406   1,11 |                pamiatke twojej bytnosci w tym miejscu, synu slonca,
 407   1,11 |           bedzie zlozony u stop waszych w ciagu miesiaca.~- A ten,
 408   1,11 |         miesiaca.~- A ten, ktorego maja w tej chwili dusic, czy nie
 409   1,11 |            rozlozyl rece i pochylil sie w milczeniu.~Ruszyli z miejsca
 410   1,11 |             przeszli kilka dziedzincow. W drewnianych klatkach, na
 411   1,11 |               na golej ziemi, roili sie w ciasnocie przestepcy skazani
 412   1,11 |        przestepcy skazani na wiezienie. W jednym budynku rozlegaly
 413   1,11 |        najwinniejszych i wypytajcie ich w mojej obecnosci. Nie chce
 414   1,11 |          Otworzono nastepcy tronu izbe, w ktorej prowadzil czynnosci
 415   1,11 |           predzej mozna zobaczyc sygnal w Memfisie." Wiec poszlismy
 416   1,11 |           latwiej mozna zobaczyc sygnal w Memfisie. Wtedy do mojej
 417   1,11 |          zolnierz i mowi: "Pojdz ze mna w ten ogrod, to znajdziemy
 418   1,11 |                   Wiec moja zona poszla w ogrod z owym zolnierzem,
 419   1,11 |                zolnierzem, a ja wpadlem w wielki gniew i zagladalem
 420   1,11 |            zolnierza, dostalbym piescia w brzuch, azby mi jezyk wylazl.
 421   1,11 |             muzyke rozpedzili i ciskaja w ogrod kamienie...~- Kto
 422   1,11 |         Gdziezbym smial rzucac kamienie w ogrod nastepcy tronu?...
 423   1,11 |              panie - odparl urzednik.~- W takim razie jeszcze dzisiaj
 424   1,11 |               jakich znalazlem. Ale nie w mojej mocy jest powrocic
 425   1,11 |             donosi jego swiatobliwosci. W coz obrocilaby sie praca
 426   1,11 |        przestepcy, a kto raz dostal sie w rece wladzy i jest opisany
 427   1,11 |              rece wladzy i jest opisany w aktach, nie moze odejsc
 428   1,11 |                 bez jakiegos rezultatu. W szynku czlowiek pije i placi;
 429   1,11 |              cos sprzedaje i otrzymuje; w polu sieje i zbiera; w grobach
 430   1,11 |                  w polu sieje i zbiera; w grobach dostaje blogoslawienstwa
 431   1,11 |          podrozny, ktory zatrzymuje sie w polowie swej drogi i zwraca
 432   1,11 |                kaplan jednej ze swiatyn w Memfis, przyjal ksiecia
 433   1,11 |                myslal ksiaze z uciskiem w duszy. Pierwszy raz uczul,
 434   1,11 |              rzedu niewolnikow i zeslac w kamieniolomy. Ale dlaczego
 435   1,11 |              wszyscy boja?..." Spojrzal w ogrod i miedzy drzewami,
 436   1,11 |        uswiecilo swoim poszanowaniem...~W duszy ksiecia, pierwszy
 437   1,11 |             duszy ksiecia, pierwszy raz w zyciu, poczelo zarysowywac
 438   1,11 |               wspanialszego od swiatyni w Tebach, cos wiekszego od
 439   1,11 |              cos trwalszego od granitu. W tym niezmiernym, choc niewidzialnym
 440   1,11 |            gmachu ludzie sa jako mrowki w szczelinie skalnej, a faraon
 441   1,11 |                zdazy osadzic jeden glaz w scianie i juz odchodzi.
 442   1,11 |             czul tak swojej malosci jak w tej chwili, kiedy jego wzrok
 443   1,11 |           sprawa ich moze upasc i wroca w pokoju do swych domow, jezeli
 444   1,11 |             Prawde rzekles. On podal ja w twoim imieniu. Ale jezeli
 445   1,11 |                 zdawalo sie ksieciu, ze w smudze swiatla pochodni,
 446   1,11 |          Dlaczego on kryje sie?...~Lecz w tej chwili przyszlo mu na
 447   1,12 |            czesc nocy Ramzes przepedzil w goraczkowych marzeniach.
 448   1,12 |            inaczej przedstawialy mu sie w tych godzinach przestrogi
 449   1,12 |              matki, powsciagliwosc ojca w wypowiadaniu najwyzszej
 450   1,12 |             Panstwo i kaplanstwo!..." - w polsnie powtarzal ksiaze
 451   1,12 |             jakie tej nocy zakielkowaly w duszy ksiecia. Moze, zostawszy
 452   1,12 |           wladcow? Moze imie jego, ryte w podziemnych i nadziemnych
 453   1,12 |                 wielkiego wstrzasnienia w najgorszych dla siebie czasach?
 454   1,12 |                interesow. Pobyt ksiecia w wiezieniu nie pozostal bez
 455   1,12 |              zbadal kilku obwinionych i w ciagu paru dni uwolnil wieksza
 456   1,12 |                 oddal pod sad.~Gdy zas, w imieniu poszkodowanego na
 457   1,12 |        oskarzyciel, pomimo wywolywan go w sali sadowej i na rynku,
 458   1,12 |              proces o falszywa skarge i w razie dowiedzenia mu poniesc
 459   1,12 |             zostali uwolnieni, akta ich w swietokradzki sposob zniszczone
 460   1,12 |             wysokim dostojnikiem, azeby w duszy nastepcy zatrzec budzace
 461   1,12 |          przesypuje, jak mu sie podoba. W panstwie nie ma tych ciasnych
 462   1,12 |                 drzwi, zwanych prawami, w ktorych przejsciu kazdy
 463   1,12 |             chlopem czy nastepca tronu. W tym gmachu sa rozmaite wejscia
 464   1,12 |                  zakielkowala nowa mysl w ksieciu - to ja zrobie porzadek,
 465   1,12 |               jaki mnie sie podoba!..."~W tej samej chwili przypomnial
 466   1,12 |                im, wola moja znaczylaby w Egipcie i za Egiptem!..." -
 467   1,12 |             miec...~Od tej pory ksiaze, w czolenku prowadzonym przez
 468   1,12 |        wioslarza, zaczal zwiedzac chaty w bliskosci swego folwarku.
 469   1,12 |        bliskosci swego folwarku. Ubrany w tunike i wielka peruke,
 470   1,12 |                i wielka peruke, z kijem w reku, na ktorym byla wycieta
 471   1,12 |               tu - mowil pewien chlop - w naszej okolicy kaplan, ktory
 472   1,12 |               tamten, ktory objawil sie w ogrodzie nastepcy tronu,
 473   1,12 |               duch!" - pomyslal Ramzes. W Egipcie zawsze latwiej o
 474   1,12 |                 zrobila sie brunatna, a w sierpniu, w miesiacu Hator,
 475   1,12 |                 brunatna, a w sierpniu, w miesiacu Hator, dosiegnela
 476   1,12 |       dosiegnela polowy swej wysokosci. W nadbrzeznych tamach otworzono
 477   1,12 |               jezioro sztuczne, Moeris, w prowincji Fayum slynacej
 478   1,12 |                 ze wygladaly jak liscie w jesieni. Na najwyzszych
 479   1,12 |           grozili i zlorzeczyli ludziom w lodkach.~"Jakis spor sasiedzki..." -
 480   1,12 |               rzekl do siebie nastepca.~W kilku dalszych folwarkach
 481   1,12 |                kobieta wszedlszy po pas w wode wygrazala piesciami. "
 482   1,12 |           innego czlowieka i nurzalo mu w wodzie glowe po szyje, po
 483   1,12 |                jegomosc z laska, ubrany w poplamiona tunike i peruke
 484   1,12 |                 bylo tak upowszechnione w szczesliwym panstwie faraonow
 485   1,12 |             zastanowil go chlop nurzany w wodzie.~- Ho! ho!... - smial
 486   1,12 |              zawolal przez nos jegomosc w baraniej peruce. - Kto jestes,
 487   1,12 |              zuchwalcze, ktory osmie...~W tej chwili ksiaze zwalil
 488   1,12 |             Dagona, pierwszego bankiera w Memfis. A jezeli jeszcze
 489   1,12 |             Wiec jakim prawem katujecie w podobny sposob ksiazecego
 490   1,12 |         podatkow, a skarb nastepcy jest w potrzebie...~Pomocnicy urzednika,
 491   1,12 |         zaplacilismy wszystkie podatki: w prosie, pszenicy, kwiatach
 492   1,12 |              nad piramidami, dzialy sie w tym kraju rozne dziwowiska...
 493   1,12 |               jakis nieznany czlowiek i w majatkach najdostojniejszego
 494   1,12 |                 niskich uklonow.~Wsiadl w czolno, a gdy jego pomocnicy
 495   1,12 |               opowiem mu, co sie dzieje w jego dobrach...~Potem wzial
 496   1,12 |                lichwiarza. Ale jegomosc w baraniej peruce rzucil kij
 497   1,12 |           swiatobliwosci. Zaraz walicie w leb! Znam sie na tym, sam
 498   1,12 |                sam przez piec lat bylem w wojsku. Zawsze walilem w
 499   1,12 |                w wojsku. Zawsze walilem w leb albo w brzuch i nie
 500   1,12 |               Zawsze walilem w leb albo w brzuch i nie najgorzej dzialo