Tom,  Rozdzial

1501  I,11|               drogi, tamci dla odświeżenia się w stolicy mętnej wody i
1502  I,11|                   wody i pyłu, a owi męczą się przez kilkudniową podróż
1503  I,11|                spraw publicznych. Zdarzało się to po kilka razy w roku.
1504  I,11|                 bardzo wyraźnie zarysowały się trzy stronnictwa. Pierwsze,
1505  I,11|            przyjaciół, koniecznie domagało się śrubowców, drugie zaś, mieszczańskie,
1506  I,11|               Trzecie stronnictwo składało się tylko z dwu osób: pewnego
1507  I,11|                   po nich zaczęli schodzić się i zjeżdżać inni uczestnicy
1508  I,11|                 inni panowie przypatrywali się intruzowi i zniżonym głosem
1509  I,11|                   Szczeć na głowie jeży mu się jak dzikowi, pierś upadam
1510  I,11|                 ryzykowny, t e k - odezwał się jakby z piwnicy drugi hrabia,
1511  I,11|                    raz, marszałek zmieszał się i niezwykle wielkim fularem
1512  I,11|                 Szanowni panowie - odezwał się książę. - Poważyłem się
1513  I,11|                    się książę. - Poważyłem się fatygować szanownych panów
1514  I,11|                   to jest...~Książę zdawał się być zakłopotany; wnet jednak
1515  I,11|                nasze, pożądane jest, ażeby się stało centrum takowego...~-
1516  I,11|                      Przepraszam - odezwał się Wokulski - ale nie chodzi
1517  I,11|                 pana Wokulskiego - odezwał się nowy głos - ażeby ten publiczny
1518  I,11|                  takt ręką i przysłuchując się własnym frazesom, które
1519  I,11|           zachodnią i wschodnią. Tu zbiera się i przechodzi przez nasze
1520  I,11|                  handel...~- Nie znajdował się w ręku Żydów - wtrącił półgłosem
1521  I,11|                 stanu kupieckiego.~Zrobiło się cicho.~- Ze sposobu prowadzenia
1522  I,11|                   handel z Rosją. Znajdują się tam towary poszukiwane u
1523  I,11|                     Spółka, która zajęłaby się nimi, mogłaby mieć piętnaście
1524  I,11|                naszego przemysłu - odezwał się oponent z grupy kupieckiej.~-
1525  I,11|               książę. - Kwestia zarysowuje się tak: czy projekta szanownego
1526  I,11|               Panie mecenasie... - zwrócił się książę do adwokata, czując
1527  I,11|                 czując potrzebę wyręczenia się nim w kłopotliwej nieco
1528  I,11|                 nie ma możności ukształcić się wyżej w swoim fachu, ale
1529  I,11|               myślał, że tak można zabawić się przy podobnej rozmowie...
1530  I,11|                opuścił gabinet, aż uginała się pod jego stopami podłoga.~-
1531  I,11|              powściągliwości nie domagając się nazwisk. Adwokat szybko
1532  I,11|                    Adwokat szybko podniósł się z Fotelu i zatrzepotawszy
1533  I,11|                    zgarbiony.- Raz nauczmy się szanować zyski groszowe...~-
1534  I,11|               miejsce kredytu podstawiłoby się gotówkę, zysk z niej wynosiłby
1535  I,11|                    nie można by dowiedzieć się szczegółów bliższych?~-
1536  I,11|                     Moi panowie! - odezwał się wygolony mężczyzna z grupy
1537  I,11|              powiem - niegodny...~Obejrzał się po gabinecie. Grupa szlachty
1538  I,11|                  któż zabroni nam naradzić się nad innymi kwestiami?...
1539  I,11|                  silnie okazując, że stara się pohamować zapał dla księcia.~-
1540  I,11|              książę.- Czwartą...~Tu zaciął się.~- Czwartą i piątą - pochwycił
1541  I,11|                 płakał. Kilka osób skupiło się przy Wokulskim.~- Przystępuję
1542  I,11|                kupieckiej również zbliżyło się do Wokulskiego. Milczeli,
1543  I,11|          najczulsze słowa.~Z kolei zbliżył się do Wokulskiego człowiek
1544  I,11|                 Wybaczy pan, że prezentuję się tak obcesowo i w dodatku
1545  I,11|                   Wokulski przypatrywał mu się z uwagą. Propozycja, którą
1546  I,11|                    zdolności i mogę podjąć się każdego zajęcia.~- A na
1547  I,11|                Wokulskiego. Interes wydaje się bardzo dobrym, a obecnie
1548  I,11|                  jak Boga kocham - odezwał się otyły marszałek - i może
1549  I,11|             adwokat.~- Wątpię, czy przydam się panom na co - odparł Wokulski.-
1550  I,11|             południu i zgromadzeni poczęli się rozchodzić. W tej chwili
1551  I,11|                    dalszych pokojów zbliża się do niego pan Łęcki w towarzystwie
1552  I,11|                    Obaj panowie zatrzymali się przy nim.~- Pozwolisz, panie
1553  I,11|                   panie Wokulski - odezwał się Łęcki - że przedstawię ci
1554  I,11|                  Dawno już chciałem poznać się z panem i porozmawiać -
1555  I,11|                   w milczeniu przypatrywał się. Młody człowiek nie dosięgnął
1556  I,11|                   i rzeczywiście odznaczał się niezwykłą fizjognomią. Zdawało
1557  I,11|             niezwykłą fizjognomią. Zdawało się, że ma rysy Napoleona Pierwszego,
1558  I,11|                pana podprowadzić.~- Będzie się pan fatygował...~- O, ja
1559  I,11|                 jeszcze na chwilę pożegnać się z księżną i dogonię pana.~
1560  I,11|                   posądza?..." - zapytywał się w duchu Wokulski.~Pożegnał
1561  I,11|          potrzebuje tracić nawet słów; sam się usunę... Ale jeżeli go nie
1562  I,11|                 jeżeli go nie kocha, niech się strzeże usuwać mnie od niej...
1563  I,11|               usuwać mnie od niej... Zdaje się, że zrobię w życiu jedno
1564  I,11|             chłopaka..."~W bramie rozległo się pośpieszne stąpanie; Wokulski
1565  I,11|                stąpanie; Wokulski odwrócił się i zobaczył Ochockiego.~-
1566  I,11|                  rozmawiam z nią, zdaje mi się, że potrafiłaby mi zapełnić
1567  I,11|                    na ulicy.~- Pan zajmuje się fizyką czy chemią?... -
1568  I,11|                  zdziwiony.~- Ach, czym ja się nie zajmuję!... - odparł
1569  I,11|                    politechnice... Zajmuję się wszystkim; czytam i pracuję
1570  I,11|                    nie robię nic. Udało mi się trochę ulepszyć mikroskop,
1571  I,11|                lampę...~Wokulski zdumiewał się coraz więcej.~- Więc to
1572  I,11|                  jakież to głupie!... Rwać się gdzieś od dzieciństwa i
1573  I,11|                  śladu drogi, po której by się iść chciało - cóż to za
1574  I,11|                   Wokulski przypatrywał mu się z uwagą i zrobił nowe odkrycie.
1575  I,11|                elegantem; nawet nie zdawał się troszczyć o swoją powierzchowność.~
1576  I,11|               zapięty. Można było domyślać się, że ktoś bardzo starannie
1577  I,11|                 niedbalstwo, przejawiające się w dziwnie szlachetnych formach,
1578  I,11|                   ale Ochocki nie krępował się ich obecnością i wskazawszy
1579  I,11|           rozmarzony. Nagle kuzynka odzywa się: "Znasz, kuzynie, astronomię?" - "
1580  I,11|                    że nigdy nie dostaniemy się na nią. Człowiek jest przykuty
1581  I,11|                   dalej Ochocki - zbudziła się we mnie moja idea czy mój
1582  I,11|                 zejdę do studni, urodzi mi się w głowie przynajmniej ogólny
1583  I,11|                    Panna Izabela już kocha się w Ochockim, a jeżeli się
1584  I,11|                   się w Ochockim, a jeżeli się nie kocha, to tylko z winy
1585  I,11|                      Kochany Julku, staraj się podobać Izabeli, bo to żona
1586  I,11|            Wokulski?...~- Trochę zmęczyłem się - odparł głucho Wokulski. -
1587  I,11|                   Wokulski przypatrywał mu się z uczuciem, w którym podziw
1588  I,11|                    w którym podziw mieszał się z nienawiścią.~"Głupi czy
1589  I,11|                   wreszcie osoba. Spotkali się pierwszy raz i już Ochocki
1590  I,11|                 rozmawiał, jak gdyby znali się od dzieci.~"Skończę z nim" -
1591  I,11|                spytał głośno:~- Zatem żeni się pan, panie Ochocki?...~-
1592  I,11|             Przecież kuzynka pańska podoba się panu?~- I nawet bardzo,
1593  I,11|                    nie wszystko. Ożeniłbym się z nią, gdybym miał pewność,
1594  I,11|                 nagłą zmianę tonu. Zdawało się, że przez jego usta przemówił
1595  I,11|                  Ochocki. - Czy nie obrazi się pan?..~- Słucham - odparł
1596  I,11|                    samym miejscu zdecydują się jego losy.~- Pan był przyrodnikiem? -
1597  I,11|            trudnościach, z jakimi szamotał się pan, dodawało mi otuchy...
1598  I,11|             powtórzył, bystro przypatrując się swemu towarzyszowi.~- W
1599  I,11|                    kompletnego ochłodzenia się mam jeszcze przeszło piętnaście
1600  I,11|                    drugie, ale - nie obraź się pan. W którym roku życia
1601  I,11|                 gardło i udusić. Upamiętał się jednak i odparł ze słabym
1602  I,11|                       Owszem, coraz wydają się droższymi...~- Żle! - szepnął
1603  I,11|             Kobiety, ważna rzecz. Kochałem się już, zaraz, ileż to?...
1604  I,11|                 zwierząt te baby!... Bawią się nami, choć ograniczony ich
1605  I,11|                     że i tygrys może bawić się człowiekiem... Podłe, ale
1606  I,11|                    pora nam samym wyzwolić się z oków ciężkości?... To
1607  I,11|            spacerujących ludzi. Zdawało mu się, że nad pagórkiem, z którego
1608  I,11|                    z którego uciekł, unosi się jakaś święta groza.~W Ogrodzie
1609  I,11|                   na każdej ulicy tłoczyły się kolumny, gromady, a przynajmniej
1610  I,11|         spacerujących; każda ławka uginała się pod ciżbą osób. Zastępowano
1611  I,11|              łokciami; rozmawiano i śmiano się ze wszystkich stron. Wzdłuż
1612  I,11|               gęściej i hałaśliwiej robiło się między ludźmi.~"Zaczyna
1613  I,11|             ustronie. Na niebie zaiskrzyło się kilka gwiazd, przez powietrze,
1614  I,11|             towarzysza; na stawie rozlegał się daleki plusk wioseł i śmiechy
1615  I,11|               Ustąpili mu z drogi i ukryli się w cieniu drzew. Opanował
1616  I,11|           uspokoiło go. Stopniowo pogrążał się w jakimś uroczystym nastroju;
1617  I,11|            uroczystym nastroju; zdawało mu się, że nadchodzi moment, w
1618  I,11|                    wieku ledwie zaczynałem się uczyć...) i już zrobił trzy
1619  I,11|                 naczyniem, w którym wylęga się wielka idea... Dziwaczna
1620  I,11|                  wie zatem, czy nie uda mu się zbudować machiny latającej?
1621  I,11|                   który z nas dwu powinien się usunąć, czyliż będę się
1622  I,11|                    się usunąć, czyliż będę się wahał?... Cóż to za piekło
1623  I,11|                 mobile, machinie, która by się sama poruszała. Gdy zaś
1624  I,11|          fantastycznym cieniem, błąkającym się po fałszywych drogach, w
1625  I,11|             aspiracje, tylko jeden urodził się o osiemnaście lat wcześniej,
1626  I,11|                     jeden nie mógł wdrapać się na pierwsze piętro wiedzy,
1627  I,11|                  ludzi i często porównywał się z nimi. Lecz gdziekolwiek
1628  I,11|         gdziekolwiek był, wszędzie widział się trochę lepszym od innych.
1629  I,11|                   Rok! Wokulski wstrząsnął się. Zdawało mu się, że w końcu
1630  I,11|                 wstrząsnął się. Zdawało mu się, że w końcu drogi nazwanej
1631  I,11|                    Instynktownie rozejrzał się. Był w głębi Łazienkowskiego
1632  I,11|               Przed nim, z mroku, wynurzył się obdarty człowiek.~- Kiedy
1633  I,11|                    Obdarty człowiek cofnął się. Na lewo od drogi widać
1634  I,11|                    rubli gotówką... Bronić się nie będę, no!...~Cienie
1635  I,11|                będę, no!...~Cienie usunęły się między drzewa i któryś rzekł
1636  I,11|                    w drugą stronę"~Obrócił się parę razy i już nie wiedział,
1637  I,11|                mostka, odpoczął i oparłszy się na barierze myślał :~"Więc
1638  I,11|                  rozbite nerwy... Zdaje mi się, że już dziś mógłbym napisać
1639  I,11|                   kwadrans później znalazł się we własnym mieszkaniu.~Na
1640  I,11|                  wesołość; nawet uśmiechał się i szeptał:~"Cóż znowu za
1641  I,11|                   Ach, głupota... Dostałem się przecież między arystokrację,
1642  I,12|                  niedawne wypadki. Zdawało się mu, że w nieoświetlonej
1643  I,12|                  gdzie Ochocki zwierzał mu się ze swych pomysłów. Lecz
1644  I,12|                  marszałka, chętnie zgodzi się na każdą inną kombinację.
1645  I,12|                  inną kombinację. Domyślam się, że tym razem nie postąpisz
1646  I,12|              postąpisz Pan z nastręczającą się okazją jak z wekslami Łęckiego,
1647  I,12|                     która w tych dniach ma się ścigać i na którą wiele
1648  I,12|           zużytkować. Okazja zaś nastręcza się, gdyż o ilem słyszała, niejaki
1649  I,12|             zaczynam wierzyć, że urodziłeś się Pan pod szczęśliwą gwiazdą.
1650  I,12|                 pani Meliton i uśmiechając się przy uwagach, jakie robiła
1651  I,12|                 nic nie mówił. Tylko pytał się: kiedy pan jest w domu?
1652  I,12|             Służący wyszedł, Wokulski czuł się zupełnie otrzeźwionym. Ochocki
1653  I,12|                Otóż ona nigdy nie znajdzie się w tym położeniu... A wydźwignie
1654  I,12|              tysiąc rubli, z których wróci się przynajmniej część... Dom
1655  I,12|               każdym razie za dom wróci mi się ze 60 000 albo i więcej...
1656  I,12|               berejterowi, niech on zajmie się puszczeniem go na wyścigi...
1657  I,12|               rubli... Żona moja nudzić by się nie powinna... W ciągu roku
1658  I,12|                       W ciągu roku wycofam się z tej kamienicy, choćby
1659  I,12|                    Północ. Wokulski zaczął się rozbierać. Pod wpływem jasno
1660  I,12|                 określonego celu uspokoiły się rozstrojone nerwy. Zgasił
1661  I,12|                    Zgasił światło, położył się i patrząc na firanki, którymi
1662  I,12|             służącego, który zaczął kręcić się po pokoju.~- Czegóż to chcesz? -
1663  I,12|               prosić, żeby pan pofatygował się i potrzymał mu dziecko do
1664  I,12|                 krztu.~- A a a!... A pytał się, czy ja chcę, ażeby on miał
1665  I,12|                  miał dziecko?~- Nie pytał się, bo pan był wtedy na wojnie.~-
1666  I,12|               Czałkiem beż potrzeby gniewa się pan, bo przecie to dla pańszkiego
1667  I,12|              dobrym usposobieniu.~Ubrawszy się, Wokulski usiadł do rachunków,
1668  I,12|                     Młody człowiek wydawał się jeszcze bardziej zniszczonym
1669  I,12|                      Pozwoli pan - odezwał się Maruszewicz po kilku słowach
1670  I,12|                   oświadczył, że zastrzeli się, jeżeli nie dostanie ośmiuset
1671  I,12|                rozpaczy i chciałaby pozbyć się jej za jakąkolwiek bądź
1672  I,12|              trochę drżały ręce i twarz mu się mieniła.~Kwit był napisany
1673  I,12|                    Oni przecież nie zetkną się, ani baron z żoną, ani ten...
1674  I,12|                    ulicę z zamiarem udania się do adwokata.~Ledwie jednak
1675  I,12|            niosącego ciężką szafę. Wszczął się hałas, bitwa na baty, świstanie
1676  I,12|                   Wokulski i nagle uderzył się w czoło.- Pyszny interes! -
1677  I,12|                    że dom Łęckich znajduje się gdzieś w okolicach Alei
1678  I,12|                 ulicę i numer.~"Ładnie bym się zarekomendował adwokatowi! -
1679  I,12|          warszawska służba łatwiej odważa. się myć okna na trzecim piętrze
1680  I,12|                    wielu mieszkań odzywały się fortepiany, z wielu podwórek
1681  I,12|                   bluzę; kilka psów goniło się po ulicy, którą nikt nie
1682  I,12|            przejeżdżał; małe dzieci bawiły się odzieraniem kory z młodych
1683  I,12|                  ogóle ulica przedstawiała się czysto, spokojnie i wesoło.
1684  I,12|                  jednak kamienica wydawała się żółciejszą od innych i na
1685  I,12|                   jakiej zapewne doczekamy się kiedyś) otrzymałaby pierwszą
1686  I,12|                  bliżej Wokulski przekonał się, że nie tylko on zwrócił
1687  I,12|                licha! - szepnął - zdaje mi się, że to właśnie jest ów dom...~
1688  I,12|                  kamienica Łęckich,~Zaczął się przypatrywać. Dom był trzypiętrowy;
1689  I,12|                  wachlarza, którym mogłaby się chłodzić przedpotopowa olbrzymka.
1690  I,12|                mieszkania stróża znajdował się śmietnik i wodociąg.~Wokulski
1691  I,12|              szklane drzwi. Schody zdawały się być mocno brudnymi; za to
1692  I,12|            brudnymi; za to obok znajdowała się nisza, a w niej - nimfa
1693  I,12|             Wokulskim i - dama zarumieniła się.~"Skąd ja ją znam?" - pomyślał
1694  I,12|                   na ulicę.~Dama obejrzała się, lecz spostrzegłszy go odwróciła
1695  I,12|                    Istotnie ładne."~Cofnął się znowu w bramę i począł czytać
1696  I,12|               Wszedł na podwórko i oglądał się. Prawie wszystkie okna były
1697  I,12|                   od kilku minut rozlegały się miarowe dźwięki fortepianu
1698  I,12|                   drugim piętrze wychyliła się głowa kobiety wołającej:~-
1699  I,12|                 Krzeszowskiej i rozprysnął się po podwórku.~- Marysiu!...
1700  I,12|                 jej mowę. Zarazem wychylił się stamtąd młody człowiek z
1701  I,12|            zarostem i zobaczywszy cofającą się fizjognomią pani Krzeszowskiej
1702  I,12|                  bandytów... Wywdzięcza mi się, żem go wydobyła z nędzy!...
1703  I,12|            dźwięczał fortepian i rozlegała się wrzaskliwa gama :~- A!...
1704  I,12|                    i albumów, które, zdaje się, oglądali wszyscy. W jednym
1705  I,12|                mecenas prosi!... - odezwał się służący przez uchylone drzwi.~
1706  I,12|                prostując nogą dywan, który się nieco zmarszczył. - Jednym
1707  I,12|              handlowy nie na próżno nazywa się d o m e m... Kamienica dla
1708  I,12|                    umilkł. Przypatrywał mu się, rozmyślał... Nagle uderzył
1709  I,12|                 rozmyślał... Nagle uderzył się ręką w czoło.~- Szanowny
1710  I,12|                 cała postawa jego zmieniła się do niepoznania. Pociągnał
1711  I,12|                 ogromny kłąb dymu, rozparł się na fotelu i trzęsąc ręką
1712  I,12|             Wokulskiego mówił:~- Rozumiemy się, panie Wokulski. Wyznam
1713  I,12|                   ale sam z sobą licytować się nie będę.~- A jeżeli znajdzie
1714  I,12|                  będę.~- A jeżeli znajdzie się trzeci licytant?~- Ha! w
1715  I,12|             aniżeli zbliży do celu.~- Myli się pan.~- Romantyk!... romantyk!... -
1716  I,12|                  wsiadłszy w dorożkę kazał się wieźć w stronę ulicy Elektoralnej.
1717  I,12|             odpowiedział Wokulski rzucając się na wyplatane krzesło przed
1718  I,12|                starzec. - Na Żydów zaczyna się prześladowanie. Może to
1719  I,12|             dręczyć, wtedy może upamiętają się i te młode Żydki, co jak
1720  I,12|                  jak mój Henryk poubierali się w surduty i nie zachowują
1721  I,12|                    Motylkowi. Frak kładzie się Nie to... A, jest!... "Panu
1722  I,12|                myślał o czym innym i wahał się.~- Więc ciągle zajmujesz
1723  I,12|                      Więc ciągle zajmujesz się szaradami, panie Szlangbaum?-
1724  I,12|                   ten kortowy interes." Ja się rozpłakałem, panie Wokulski,
1725  I,12|                    razem to są spodnie. Ja się spłakałem, panie Wokulski,
1726  I,12|                  ty od dziadusia nauczyłeś się układać szarady. Ale żebyś
1727  I,12|                   żebyś ty jeszcze nauczył się oszczędności, to ja tobie
1728  I,12|               tylko cztery ruble. A jak ty się będziesz dobrze uczył, to
1729  I,12|                  godzina.~Wszystkie kupuje się dziecku - jak do gimnazje
1730  I,12|                   cała pańska rodzina bawi się szaradami? - wtrącił Wokulski.~-
1731  I,12|                   panie, niby u Żydów, jak się młodzi zejdą, to oni nie
1732  I,12|                  zejdą, to oni nie zajmują się, jak u państwo, tańcami,
1733  I,12|                    rozum, i dlatego, niech się pan nie obrazi, oni cały
1734  I,12|               zawojują. U państwa wszystko się robi przez te sercowe gorączke
1735  I,12|                    w serce, przestał wahać się i nagle rzekł:~- Mam do
1736  I,12|                 potrząsnął głową i odezwał się po chwili:~- Żebym ja pana
1737  I,12|                       Ha! Ha!... - zaśmiał się. - Nu, jaki ja już stary
1738  I,12|                  po pięć rubelków... Zrobi się taka licytacja, co pan może
1739  I,12|                    to mój sekret. Pan ujął się za mój Henryczek, pan nie
1740  I,12|             prześladuje Żydów...~Pożegnali się i Wokulski wrócił do swego
1741  I,12|                  klacz.~Rajtszula składała się z dwu połączonych ze sobą
1742  I,12|                    części okrągłej mieścił się maneż, w prostokątnej stajnie.~
1743  I,12|         Maruszewiczem weszli tam, odbywała się lekcja konnej jazdy. Czterech
1744  I,12|                   konia, przy czym krzywił się jeździec. Wokulski zauważył
1745  I,12|                    końca życia nie ćwiczyć się w ekwitacji. Tylko dama
1746  I,12|                   opuścił maneż, przekonał się, że Szulc mimo młodego wieku
1747  I,12|               pańskiej sypialni konserwują się takie rzeczy?~Drugi pomocnik
1748  I,12|                  pomocnik dyrektora ukazał się tylko na chwilę. Spojrzał,
1749  I,12|                 cholero jakiś... - odezwał się trzeci głos za przepierzeniem. -
1750  I,12|                      Jednocześnie rozległo się kilka tępych uderzeń, jakby
1751  I,12|                 zwalił przez łeb gapiącego się Żydka. Jako przyrodnik,
1752  I,12|                   aż do istoty znajdującej się poza rajtszulą.~Tymczasem
1753  I,12|             Klaczka w przechodzie zwróciła się do Wokulskiego wąchając
1754  I,12|                 namysłu zjadła.~- Zakładam się o pięćdziesiąt rubli, że
1755  I,12|              piorun trzaśnie, przywlokłaby się trzecia do mety. Zresztą
1756  I,12|                  jeszcze nie może uspokoić się - wtrącił ze słodkim uśmiechem
1757  I,12|                    Maruszewicz.~- Uspokoić się!... - krzyknął dyrektor
1758  I,12|              podnosząc głos - nie zapomina się, panie Maruszewicz. I gdyby
1759  I,12|                Żeby miała paść... Przekona się pan baron... Koń miał koler!...
1760  I,12|            obejrzeniu klaczy panowie udali się do kancelarii, gdzie Wokulski
1761  I,12|                  Na pożegnanie zaś odezwał się: ~- Czy nie mógłbym, dyrektorze,
1762  I,12|               wyścigi bezimiennie?~- Zrobi się.~- Ale...~- O! niech pan
1763  I,12|                 pierwszą cnotą. Spodziewam się, że i pan Maruszewicz...~-
1764  I,12|                rajtszulę.~Gdy, pożegnawszy się z Maruszewiczem, siadał
1765  I,12|                  mnie..."~I nagle zawrócił się; jeszcze przed chwilą obojętne
1766  I,12|                  obojętne zwierzę stało mu się sympatycznym i interesującym.~
1767  I,12|                rękę, a zaraz po nim ukazał się i furman, Wojciech, który
1768  I,12|                    z kwadrans przypatrywał się klaczy. Niepokoiły go jej
1769  I,12|              karmił klacz cukrem i pieścił się z nią. Czuł, że w jego realnym
1770  I,12|                  pokocha."~Niekiedy budził się w nim rozsądek; wówczas
1771  I,12|                       Raz, do licha, muszę się ocknąć!..."~Ale zamiast
1772  I,12|                         Ale zamiast ocknąć się, coraz głębiej zapadał w
1773  I,12|             zapadał w opętanie. Zdawało mu się w chwilach świadomości,
1774  I,12|                 jestem ten sam... Ja robię się jakimś innym człowiekiem...
1775  I,12|                    człowiekiem... Zdaje mi się, że mi ktoś zamienił duszę!..."~
1776  I,12|                 głębi mózgu - oto jak mści się natura za pogwałcenie jej
1777  I,12|              drwiłeś z miłości, sprzedałeś się na męża starej kobiecie,
1778  I,12|                    kapitał uczuć zwraca ci się dziś z procentem..."~.,Dobrze
1779  I,12|                   kobieta najlepiej nadaje się do ciebie. Może naprawdę,
1780  I,12|         hrabia-Anglik, z którym zaznajomił się podczas sesji u księcia.~
1781  I,12|               prawidłowo - t e k - ośmiela się najuprzejmiej prosić pana
1782  I,12|               rubli...~Wokulskiemu zrobiło się zimno; gdyby sprzedał klacz;
1783  I,12|                  na sprężynach pożegnawszy się dodał :~- Kiedyż do rejenta,
1784  I,12|               naszą spółką?... Namyśliwszy się przystępuję z pięćdziesięcioma
1785  I,12|                hrabia. - Szlachcic, choćby się odział w skórę przemysłowca,
1786  I,12|                   A potem dodał:~"I dziwić się, że panna Izabela pogardza
1787  I,12|                  takim jak ja, wychowawszy się wśród takich jak oni...
1788  I,12|              nieostrożny... Nie podobał mi się ten Maruszewicz..."~
1789  I,13|                  potrzeba. Wokulski zerwał się o piątej i natychmiast pojechał
1790  I,13|                   otuchy:~- Co?... - śmiał się trącając Wokulskiego w ramię. -
1791  I,13|              Wokulskiego w ramię. - Palisz się pan, co?... Ocknął się w
1792  I,13|              Palisz się pan, co?... Ocknął się w panu sportsmen!... My,
1793  I,13|                 Izabela kiedy pokocha? czy się coś nie stanie?... A jeżeli
1794  I,13|                    Ranne godziny wlokły mu się, jakby do nich zaprzężono
1795  I,13|              Izabela pokocha?..." Przemógł się jednak i wyjechał z domu
1796  I,13|                  przy rogatce zaś utworzył się formalny zator i musiał
1797  I,13|            ostatecznie powóz jego wydostał się na mokotowskie pola. Na
1798  I,13|                    drogi Wokulski wychylił się i przez mgłę żółtawego kurzu,
1799  I,13|                   i odzienie, przypatrywał się wyścigowemu polu. Plac wydawał
1800  I,13|          wyścigowemu polu. Plac wydawał mu się dzisiaj nieskończenie wielkim
1801  I,13|            przykrym, jakby nad nim unosiło się widmo niepewności Z daleka
1802  I,13|                    które ciągle zwiększało się dopływającymi gromadami.~
1803  I,13|                     Dokoła powozu tłoczyła się ciżba bezpłatnych widzów
1804  I,13|              głosów, a Wokulskiemu zdawało się, że wszyscy mówią tylko
1805  I,13|                  drwią z kupca, który bawi się w wyścigi.~Nareszcie powóz
1806  I,13|             niezliczonych tłumów wydała mu się tak małą i mizerną, że zdesperowany
1807  I,13|                 zamiar wsiąść i przejechać się na nim.~- Niechże pan powie,
1808  I,13|                   dżokej, a przypatrzywszy się Wokulskiemu dodał:~- Pan
1809  I,13|                  wzdłuż toru, przypatrywał się koniom, służbie, zaglądał
1810  I,13|                       szepnął i zdawało mu się, że cały ten plac napełniony
1811  I,13|                  trybuny sędziów i oglądał się na wszystkie strony. Na
1812  I,13|              zbytki, już chciałem poprawić się i sprzedać stajnię. Tymczasem
1813  I,13|            człowiek, który wczoraj dorobił się majątku, dziś puszcza konia
1814  I,13|                   Nas moralizujecie, a gdy się uda, robicie to samo?..
1815  I,13|                  samo?.. Otóż nie poprawię się, nie sprzedam stajni, nie...~
1816  I,13|                      Przepraszam - odezwał się dotykając kapelusza - że
1817  I,13|                  kapelusza - że ośmieliłem się robić tego rodzaju uwagi...
1818  I,13|                 który gdy Wokulski odsunął się na parę kroków, mruknął:~-
1819  I,13|              pesymizm. Kobiety wydawały mu się brzydkimi, ich barwne stroje
1820  I,13|                  Wchodząc na galerię śmiał się z jej skrzypiących schodów
1821  I,13|              zacieków. Znajomi kłaniali mu się, kobiety uśmiechały się
1822  I,13|                    się, kobiety uśmiechały się do niego, tu i owdzie szeptano: "
1823  I,13|                  myślał. I przywidziało mu się, że na próchniejących ławach
1824  I,13|                  blasku gwiazd przypatrują się wyścigom szkieletów koni,
1825  I,13|                   na tym torze. Zdawało mu się, że nawet w tej chwili widzi
1826  I,13|                dzwonek i brawo... To odbył się pierwszy wyścig. Nagle spojrzał
1827  I,13|                   Lokaj hrabiny ukłonił mu się z kozła, a pan Łęcki zawołał:~-
1828  I,13|            Wokulski!...~Wokulski przywitał się z paniami, przy czym prezesowa
1829  I,13|                     Panna Izabela zwróciła się do niego z uśmiechem.~-
1830  I,13|                   z uśmiechem.~- Założyłam się z ciocią - rzekła - że baron
1831  I,13|            wygrałam, a drugi raz założyłam się z panią prezesową, że klacz
1832  I,13|                    okrążył powóz i zbliżył się do panny Izabeli, która
1833  I,13|                    ciocia udaje, że gniewa się na wyścigi... Ach, panie,
1834  I,13|          zdumieniem... Nigdy nie wydała mu się tak piękną jak teraz w wybuchu
1835  I,13|                 hrabiny półgłosem zakładał się z furmanem, że Wokulski
1836  I,13|                   śmiech i radość. Radował się tłum, galerie, powozy; kobiety
1837  I,13|                rżały, sportsmeni zakładali się, przekupnie zachwalali piwo,
1838  I,13|            pomarańcze i pierniki. Radowało się słońce, niebo i ziemia,
1839  I,13|                  ziemia, a Wokulski poczuł się w tak dziwnym nastroju,
1840  I,13|                    porwać w objęcia.~Odbył się drugi wyścig, muzyka znowu
1841  I,13|              jęknął dżokej przypatrując mu się z odcieniem chłodnego podziwu.~
1842  I,13|                 marszałek i baron zbliżyli się do ich powozu, ale obojętnie
1843  I,13|                  Izabelę niebawem odsunęli się. Lecz młodzież kłaniała
1844  I,13|                     Lecz młodzież kłaniała się z daleka i omijała.~"Rozumiem -
1845  I,13|                   pannę Izabelę- przekonaj się, kto naprawdę kocha ciebie,
1846  I,13|                    z miną człowieka, który się nudzi.~- Spraw się dobrze,
1847  I,13|                   który się nudzi.~- Spraw się dobrze, ty śliczna!... -
1848  I,13|             Izabeli. Sekundy rozciągały mu się w godziny; zdawało mu się,
1849  I,13|                  się w godziny; zdawało mu się, że jest przywiązany do
1850  I,13|                    do trzech koni mających się ścigać i że każdy ich ruch
1851  I,13|               weźmie..,~- Ale... Przypatrz się pan temu gniademu...~- Dałbym
1852  I,13|                      Krzeszowski wściekłby się...~Dzwonek. Trzy konie z
1853  I,13|                     Drugi... Znowu wysunął się...~- Ale gniady idzie...~-
1854  I,13|             licytację.~Wśród tłumu zbudził się szalony zapał dla Wokulskiego.
1855  I,13|                 rozruszał widzów: cieszono się, że warszawski kupiec pobił
1856  I,13|                  hrabiów.~Wokulski zbliżył się do powozu hrabiny. Pan Łęcki
1857  I,13|                   paczką banknotów zwrócił się do panny Izabeli:~- Czy
1858  I,13|                     Blady z gniewu zbliżył się do powozu i wyciągając rękę
1859  I,13|             zawołał po francusku:~- Cieszę się, kuzynko, że twoi wielbiciele
1860  I,13|                   panie! - dodał kłaniając się hrabinie i prezesowej.~Twarz
1861  I,13|                     Twarz hrabiny powlokła się chmurą; pan Łęcki był zakłopotany,
1862  I,13|               odparł baron przypatrując mu się. Odeszli na bok.~- Pan mnie
1863  I,13|                   będzie - dodał kłaniając się Wokulskiemu - dokończyć
1864  I,13|                moją Sułtankę...~- Postaram się zadowolić pana barona.~Rozstali
1865  I,13|            zadowolić pana barona.~Rozstali się wymieniając najpiękniejsze
1866  I,13|                   dopaść powozu i pożegnać się z damami. Nim konie ruszyły,
1867  I,13|                    panna Izabela wychyliła się i podając Wokulskiemu końce
1868  I,13|              jednym wyścigu nie widząc, co się koło niego dzieje, i korzystając
1869  I,13|           twierdził, że praca ta rozejdzie się najwyżej w kilkunastu egzemplarzach,
1870  I,13|                 właśnie chwili zastanawiał się, czyby na czele rozprawy
1871  I,13|               laiki, że tam właśnie mieści się cały sens. Niech mnie diabli
1872  I,13|          logarytmicznych. Dobry Polak poci się już przy drugiej cyfrze
1873  I,13|                    Wokulski.~Doktór zerwał się z fotelu i tak prędko przybiegł
1874  I,13|            opatrywać?... Ani myślę mieszać się do tych błazeństw!... -
1875  I,13|                       wrzeszczał chwytając się za głowę. - Zresztą nie
1876  I,13|           chirurgiem i od dawna pożegnałem się z medycyną...~- Toteż nie
1877  I,13|                   nagrodę.~Szuman -uderzył się ręką w tył głowy i nagle
1878  I,13|                   co?... Nawet koguty biją się tylko...~- Szuman... strzeż
1879  I,13|                tylko...~- Szuman... strzeż się!... - przerwał mu Wokulski
1880  I,13|                zduszonym głosem, prostując się na kanapie.~Doktór znowu
1881  I,13|                Doktór znowu przypatrzył mu się badawczo.~- Więc już tak?... -
1882  I,13|                  zaraz Rzeckiego - odezwał się Wokulski ściskając go za
1883  I,13|                   za rękę.~Od doktora udał się do swego sklepu, krótko
1884  I,13|                    sklepu, krótko rozmówił się z panem Ignacym i wróciwszy
1885  I,13|            wróciwszy do mieszkania położył się przed dziesiątą. Znowu spał
1886  I,13|                  drodze; raz tylko odezwał się pan Ignacy:~- I cóż doktór
1887  I,13|                  odparł Szuman. - Zbliżamy się do piątego aktu. Jest to
1888  I,13|                wieczna polityką wydawał mu się nieznośnym.~Hrabia-Anglik
1889  I,13|                    Rzecki, w którym ocknął się były oficer węgierski.~Uczony
1890  I,13|                 tej chwili jednak opanował się i odpowiedział tonem suchej
1891  I,13|                      W takim razie ośmielę się proponować... przeciwnicy
1892  I,13|                        Tek.~Rzecki ukłonił się, nie wstając z krzesła.
1893  I,13|            towarzysza, który znowu zatopił się w rozpatrywaniu obłoków.~
1894  I,13|                   na ulicy, Rzecki odezwał się do Szumana:~- Bardzo mili
1895  I,13|                    sobie herbaty i odezwał się:~- Uważasz, Stachu, to są
1896  I,13|                adres Rzeckiego. Zdawało mu się, że wciąż słyszy niemiły
1897  I,13|               niemiły głos barona:~"Cieszę się, kuzynko, że triumfują twoi
1898  I,13|                wstydu.~W sercu gotowała mu się głucha wściekłość. Czuł,
1899  I,13|                   Czuł, że jego ręce stają się jak żelazne sztaby, a ciało
1900  I,13|                     i na chwilę uśmiechnął się. Wiedział, że śmierć nie
1901  I,13|              Wiedział, że śmierć nie rzuca się na odważnych; staje tylko
1902  I,13|                 której to godzinie odezwał się jeden z jego partnerów:~-
1903  I,13|                   Basta! baronie. Prześpij się choć parę godzin, bo będą
1904  I,13|                 Konstantemu, kazał zbudzić się o siódmej rano.~- Pewnie
1905  I,13|                    błaźnie jakiś - oburzył się baron - myślisz, że ja będę
1906  I,13|                baron - myślisz, że ja będę się przed tobą tłumaczył? -
1907  I,13|                    pojedynek, no?... bo mi się tak podoba. O dziewiątej
1908  I,13|                     O dziewiątej rano będę się strzelał z jakimś szewcem
1909  I,13|                    zabronisz?...~- A niech się jaśnie pan strzela nawet
1910  I,13|                    nam rejentów, a ja boję się, żebym z głodu nie umarł...
1911  I,13|                    rzucił nim za cofającym się kamerdynerem. Kamasz trafił
1912  I,13|                   Sobieskiego.~Załatwiwszy się z wiernym sługą, baron legł
1913  I,13|                 łóżku i począł zastanawiać się nad swoim opłakanym położeniem.~"
1914  I,13|                     mamy przecież strzelać się do krwi. Niech mnie roztratują,
1915  I,13|               kancelarii rejenta, ubrawszy się na tę uroczystość we frak
1916  I,13|                 jak żona mdleje i rzuca mu się na zakrwawione piersi...
1917  I,13|                niehonorowym aniżeli zrywać się tak wcześnie. Dopiero widok
1918  I,13|                  będzie opowiadać, że biję się z kupcami..."~Zajechały
1919  I,13|            przeciwną i dwoma grupami udali się w gęstwinę tuż nad brzegiem
1920  I,13|              rzadki zarost przypatrywał mu się z uwagą i myślał:~"On musi
1921  I,13|                      On musi dobrze karmić się, ten kupczyk. Wyglądam przy
1922  I,13|                     Wtedy baron rozzłościł się i nieodwołalnie postanowił
1923  I,13|                   Niech raz te łyki oduczą się wyzywać nas..." - mówił
1924  I,13|               kurków. W Wokulskim obudziło się drapieżne zwierzę; cały
1925  I,13|                   i ostatecznie zdecydował się przestrzelić mu rękę. Na
1926  I,13|                twarzy Wokulskiego malowała się tak dzika zajadłość, że
1927  I,13|              ostatniej chwili pochyliły mu się binokle; pistolet zboczył
1928  I,13|                mówił. - Przepowiadałem, że się jaśnie pan doigra.~- Milcz,
1929  I,13|               sobie ręce.~Wokulski zbliżył się do barona i uścisnął go.~-
1930  I,13|               słówko na osobności...~Oparł się na ramieniu Wokulskiego
1931  I,13|               cicho Wokulski.~Baron cofnął się o krok.~- Ach... c'est ca!... -
1932  I,13|                  popsute zęby...~Pożegnali się wszyscy bardzo zadowoleni,
1933  I,13|                   zadowoleni, Baron dziwił się, skąd człowiek tego fachu
1934  I,13|                  te konferencje odbywające się po kilka razy na tydzień,
1935  I,13|                   ponieważ rozmowa toczyła się w obcym języku.~"Jużci,
1936  I,13|              służący - bo przecie wiem, że się mówi po niemiecku: bite
1937  I,13|          zadzwoniono. Czujny sługa odsunął się na palcach ode drzwi gabinetu,
1938  I,13|                     Niebawem w sali ukazał się Maruszewicz. Już był zmieszany,
1939  I,13|                  był zmieszany, a zmieszał się jeszcze bardziej, poznawszy,
1940  I,13|                Wokulski i lekko zarumienił się. Maruszewicz dostrzegł to.
1941  I,13|                    w mieszkaniu albo kluje się coś, albo - jest kobieta.
1942  I,13|                       nie na żarty zdziwił się Wokulski.~- Nie domyśla
1943  I,13|                    Wokulski.~- Nie domyśla się pan? - zapytał z całą swobodą
1944  I,13|                pewnym swego. - Nie domyśla się drogi pan?.. To ten poczciwy
1945  I,13|                Wokulski nawet nie poruszył się, tylko utopił w nim jasne
1946  I,13|             płochliwe zające. Przypatrywał się młodzieńcowi i myślał:~"
1947  I,13|            spokojnym wzrokiem przypatrywał się Maruszewiczowi. Zniszczony
1948  I,13|                    był bardzo nerwowy, wił się pod jego spojrzeniem jak
1949  I,13|                    Wokulskiego. Zdawało mu się, że chmurny kupiec kleszczami
1950  I,13|                   duszę i że niepodobna mu się oprzeć. Więc jeszcze parę
1951  I,13|                  powiem od razu...~- Niech się pan nie fatyguje, panie
1952  I,13|                      Gotów pomyśleć, że ja się go boję, słowo honoru...
1953  I,13|                  tylko chciał wiedzieć: co się takiemu zdaje, co on sobie
1954  I,13|                człowiek, niedbale rzucając się na krzesło. Nogi mu jednakże
1955  I,13|              spełnił, choć już nie kłaniał się gościowi.~W parę minut wszedł
1956  I,13|                  sklepem, gdzie znajdowała się żelazna kasa, i powiedział
1957  I,13|                 sobie, że afekta te starał się zamaskować wyszukaną grzecznością,
1958  I,13|                 zaczął, niekiedy zacinając się:~- Chciałem szanownemu panu
1959  I,13|                    baron chwilowo znajduje się w kłopocie... Brak mu...
1960  I,13|                   dość energicznie opierać się woli żony...~Maruszewicz
1961  I,13|              Wokulski znowu przypatruje mu się badawczo.~- Więc to baron
1962  I,13|           czterysta rubli.~- Baron postara się w jak najkrótszym czasie... -
1963  I,13|                   dorożkę. Gdy zaś znalazł się na ulicy, odetchnął i począł
1964  I,13|                 podły kupczyk!... Ośmielił się dać mi czterysta rubli zamiast
1965  I,13|                  za lekkomyślność... Bylem się odegrał, słowo honoru, cisnę
1966  I,13|                  żaden z nich nie wydał mu się tak wstrętnym i godnym pogardy
1967  I,13|        Maruszewicza był kontent.~"Zdaje mi się - myślał - że jest to hultaj
1968  I,13|                    ode mnie..."~Zrobiło mu się przykro; oparł głowę na
1969  I,13|                   podłym zwierzęciem: bawi się tym, czego nawet nie może
1970  I,13|                    za sobą. Dopiero ocknął się poczuwszy dotknięcie czyjejś
1971  I,13|                    twarzy.~Wokulski zerwał się zmieszany, posadził gościa
1972  I,13|                 kark z obu stron i krzywił się, jakby miał pełne usta chininy.~
1973  I,13|        oszczędności, chce zupełnie wycofać się ze spółki... A wie pan dlaczego?
1974  I,13|                   powodów: naprzód, bawisz się pan w wyścigi, a po wtóre -
1975  I,13|               Razem z pańską klaczą ścigał się jego koń i - przegrał. Hrabia
1976  I,13|              kupcom dawać możność ścigania się ze mną i chwytania mi nagród
1977  I,13|               hrabiowie nie po to zbliżyli się do pana, ażebyś odgrzewał
1978  I,13|                   nowe drogi.~- Więc niech się cofną od spółki - odburknął
1979  I,13|                 ich nie wabię...~- I cofną się - mówił adwokat trzęsąc
1980  I,13|                Pyszny pan jesteś - złościł się mecenas uderzając ręką w
1981  I,13|              narazi..."~Wokulski aż cofnął się z fotelem. Ten zarzut nawet
1982  I,13|                 daruj, ale spółka rozwieje się jak dym z fajki. Ludzie
1983  I,13|             podejrzewać...~Wokulski zerwał się od stołu.~- Nie chcę żadnych
1984  I,13|                   cały interes... Przekona się, żem go nie mistyfikował,
1985  I,13|             fantazje i nie lubię, ażeby mi się wtrącano...~- Powoli...
1986  I,13|                Powoli... powoli... uspokój się, kochany panie Stanisławie -
1987  I,13|                  fotelu. - Więc nie cofasz się od kupna?...~- Nie; ta kamienica
1988  I,13|                   za pół roku pan staniesz się i nominalnym właścicielem
1989  I,13|                    ten budynek, znalazłbyś się w fałszywej pozycji nawet
1990  I,13|                   że nie zaczęłyby snuć im się różne kombinacje po głowach?...
1991  I,13|                   zamyślony. Lisiecki stał się opryskliwszy niż dawniej,
1992  I,13|                żałosną (socjalista! gniewa się na wyścigi i pojedynki...),
1993  I,13|                   Zięba już zaczyna kręcić się przy Szlangbaumie... Może
1994  I,13|                  mu krzesło i przeszedłszy się parę razy po ciasnym pokoju,
1995  I,13|                 bez wahania - że wklepałeś się w jakąś grubą awanturę...
1996  I,13|                  cały... Chyba że cofniesz się w porę, na co zresztą masz
1997  I,13|            Wokulski wybuchnął.~- Nie cofnę się! - zawołał. - Człowiek spragniony
1998  I,13|               Człowiek spragniony nie cofa się od krynicy. Mam zginąć,
1999  I,13|                     do którego zaprzedałem się... A dziś, kiedy rozwinęły
2000  I,13|                   dziś, kiedy rozwinęły mi się skrzydła, zaczynacie na