Tom,  Rozdzial

 501  I,7 |                  dwie duże kolumny cyfr. W połowie trzeciej zatrzymał
 502  I,7 |                spokojowi, jaki zapanował w jego duszy. Po całorocznej
 503  I,7 |                  obchodzi; gnijcie sobie w spokoju!"~Znowu dodał jedną
 504  I,7 |            uważając nawet, co się dzieje w sklepie.~"Skąd ona wie -
 505  I,7 |                  byłem pełen trucizny, a w tej chwili jestem tak spokojny
 506  I,7 |               wystawę do Paryża, a potem w Alpy..."~W tej chwili zbliżył
 507  I,7 |               Paryża, a potem w Alpy..."~W tej chwili zbliżył się do
 508  I,7 |                się. Wokulski znowu wpadł w zadumę. Nieznacznie spojrzał
 509  I,7 |                  Mraczewskiego i dopiero w tej chwili zauważył, że
 510  I,7 |             człowiek ma coś szczególnego w fizjognomii.~" Tak - myślał -
 511  I,7 |                 Izabeli i spostrzegł, że w sklepie nie ma nikogo z
 512  I,7 |                   dla pana łamię zasady, w jakich mnie wychowano ",
 513  I,7 |               jest bardzo rozkoszną, ale w chwilę później człowiek
 514  I,7 |                piersi spadały ciężary.~- W rezultacie nic mnie to nie
 515  I,7 |           żądająca parasola, później pan w średnim wieku chcący nabyć
 516  I,7 |                  Wokulski nie patrząc mu w oczy.~Gdy wyszedł, Lisiecki
 517  I,7 |                Lisiecki trącił Rzeckiego w ramię.~- Coś stary jakby.
 518  I,7 |                  pan Ignacy - puszczenie w ruch takiego interesu jak
 519  I,7 |                Rozumie się.~- Po cóż się w to wdaje?~- Po to, żeby
 520  I,7 |                  nowych interesów, nawet w Irkucku, byle tak co roku
 521  I,7 |         mimochodem Klejn i podniósł brwi w sposób bardzo żałosny.~
 522  I,8 |                 iść. Nie ciągnęło go nic w żadną stronę. Dopiero gdy
 523  I,8 |                 gdy przypadkiem spojrzał w prawo, na swój nowo wykończony
 524  I,8 |                się ze wstrętem i poszedł w lewo.~"Dziwna rzecz, jak
 525  I,8 |                tych setkach, dla których w ciągu roku miał stworzyć
 526  I,8 |              ludzie i ich rodziny nic go w tej chwili nie interesują.~"
 527  I,8 |                  zrobisz ludziom, którzy w tobie położyli nadzieję?..."~"
 528  I,8 |                 można mówić takie rzeczy w sklepie? 'Za parę dni otrzymam
 529  I,8 |                 wszystko mi jedno".~Czuł w duszy dziwną pustkę, a na
 530  I,8 |              stado ptaków, które właśnie w tej chwili unosiły się nad
 531  I,8 |              rzecz - mówił. - Każdy ptak w górze i każdy człowiek na
 532  I,8 |           kapitalistów pytał go o zdanie w kwestii bulwarów nad Wisłą.
 533  I,8 |            Mniejsza o to."~Zatrzymał się w połowie drogi i patrzył
 534  I,8 |             zabite gwoździami, naprzód i w tył powychylane ściany,
 535  I,8 |               miniatura kraju - myślał - w którym wszystko dąży do
 536  I,8 |                  ażeby ją spętać i zużyć w pustej walce - o nic."~Potem
 537  I,8 |             pustej walce - o nic."~Potem w wielkich konturach przyszła
 538  I,8 |            skończywszy na upijającej się w sklepie inteligencji. Kiedy
 539  I,8 |                 prawie uczonym, lecz gdy w tym kierunku szukał zajęcia,
 540  I,8 |               taki piękny kawałek chleba w tak ciężkich czasach!"~No
 541  I,8 |                 gdyby znalazłszy się raz w teatrze nie zobaczył panny
 542  I,8 |                 panny Izabeli.~Siedziała w loży z ojcem i panną Florentyną,
 543  I,8 |                 panną Florentyną, ubrana w białą suknię. Nie patrzyła
 544  I,8 |                 patrzyła na scenę, która w tej chwili skupiała uwagę
 545  I,8 |                 zna. Wpatrzył się lepiej w jej rozmarzone oczy i nie
 546  I,8 |                  nie ty?..." - pytał się w duchu, nie mogąc od niej
 547  I,8 |                  widywania panny Izabeli w teatrze, na koncertach lub
 548  I,8 |                  nie nazwałby miłością i w ogóle nie był pewny, czy
 549  I,8 |                  oznaczenia ich istnieje w ludzkim języku odpowiedni
 550  I,8 |               jakimś mistycznym punktem, w którym zbiegają się wszystkie
 551  I,8 |             stylu, a nawet sensu. Służba w sklepie kolonialnym, uniwersytet,
 552  I,8 |                 się z wdową po Minclu, a w końcu mimowolne pójście
 553  I,8 |              Niekiedy zdawało mu się, że w jego uczuciach tkwi jakaś
 554  I,8 |                 bez pretensji i żalu..."~W chwilę później spostrzegał,
 555  I,8 |          szlachcicem i posiadać stosunki w sferach arystokratycznych.~
 556  I,8 |                  nie było rzeczą trudną.~W maju roku zeszłego Wokulski
 557  I,8 |                tyle przyspieszył, że już w grudniu miał dyplom. Z majątkiem
 558  I,8 |                  było znacznie trudniej; w tym przecie dopomógł mu
 559  I,8 |                 przecie dopomógł mu los.~W początkach wojny wschodniej
 560  I,8 |                  go do przyjęcia udziału w dostawach dla wojska.~-
 561  I,8 |                  mu było opuścić miasto, w którym przynajmniej widywał
 562  I,8 |           widywał pannę Izabelę. Ale gdy w czerwcu ona wyjechała do
 563  I,8 |           podniósł całą gotówkę po żonie w ilości rs trzydzieści tysięcy,
 564  I,8 |          nieboszczka trzymała nietykalną w banku.~Na kilka dni przed
 565  I,8 |           medycyna zna taki stan umysłu, w którym człowiekowi wydaje
 566  I,8 |               uczucia złączyły się jakby w jeden organizm?~- Owszem.
 567  I,8 |            odżywianiu mogą wytworzyć się w mózgu nowe komórki albo -
 568  I,8 |                 znaczy taki stan umysłu, w którym człowiek obojętnieje
 569  I,8 |                  można... kochać kobietę w sposób idealny, nie pożądając
 570  I,8 |                   Jest to jedna z masek, w którą lubi przebierać się
 571  I,8 |                 zakochałeś się.~- Ja?... W moim wieku?..~- Czterdzieści
 572  I,8 |                  na tył fotelu i patrząc w sufit. - Więc zrobiłem,
 573  I,8 |             potem podniósł się, postawił w kącie fajkę i schyliwszy
 574  I,8 |               wrócę.~Doktór popatrzył mu w oczy i mocno ścisnął go
 575  I,8 |                obu płci. Tylko pamiętaj: w oddzielnych pakietach z
 576  I,8 |                niego stał jakiś człowiek w wypłowiałej kapocie z rudawym
 577  I,8 |                  i pocałował Wokulskiego w rękę. Wokulski przypatrzył
 578  I,8 |              mieszkamy, wielmożny panie, w tym domu - odpowiedział
 579  I,8 |              przenieśli pod Częstochowę. W Skierniewicach ma trzy morgi
 580  I,8 |          dziesięć rubli na święta. Jutro w południe przyjdziesz do
 581  I,8 |                Idź do domu, a jutro bądź w sklepie - odparł Wokulski.~-
 582  I,8 |              niespodziewanym szezęściem.~W tej chwili Wokulskiego tknęło
 583  I,8 |          Wokulski już nie słuchał; szedł w stronę Wisły myśląc:~" Jakże
 584  I,8 |                  szczęśliwi, ci wszyscy, w których tylko głód wywołuje
 585  I,8 |                 wynagradzać."~Na stoku i w szczelinach obmierzłego
 586  I,8 |                chorób, które odziały się w wykopane w tym miejscu szmaty.
 587  I,8 |             które odziały się w wykopane w tym miejscu szmaty. Wszystkie
 588  I,8 |                się.~" Gdybm tu przyszedł w nocy, na pewno wyleczyliby
 589  I,8 |                  łaskę.~O, bo nie znają, w snach mogilnych~Drzemiący,
 590  I,8 |                  się ich już nie szamota~W pragnieniach - tęsknych
 591  I,8 |               albo za Pragę, uprawialiby w dalszym ciągu swoje rzemiosło,
 592  I,8 |                  No, ale ich nie będzie. W tym kraju tylko choroba,
 593  I,8 |               znużenie, siadł i patrzył. W spokojnej powierzchni wody
 594  I,8 |                 i nagle utknął; zabrakło w nim motoru. Spytałem się
 595  I,8 |                 a może i ja kiedyś stanę w biegu? - no, i stanąłem.
 596  I,8 |         pospolite sprężyny wywołują ruch w świecie: trochę węgla ożywia
 597  I,8 |             trochę serca - człowieka..."~W tej chwili żółtawy, za wczesny
 598  I,8 |                  przeleciał mu nad głową w stronę miasta.~" Ciekawym,
 599  I,8 |                    Motyle istnieją także w rodzaju ludzkim: piękna
 600  I,8 |                 ileż to kupieckich rodów w Anglii zostało lordowskimi
 601  I,8 |            zostało lordowskimi mościami.~W Anglii!... Tam jeszcze istnieje
 602  I,8 |           jeszcze istnieje epoka twórcza w społeczeństwie; tam wszystko
 603  I,8 |                  rubli rocznie na zabawę w motyla. Głupi handlarzu,
 604  I,8 |               serce mu się ścisnęło.~Raz w marcu przechodząc Aleją
 605  I,8 |             czarny wóz węglarski stojący w poprzek drogi pod bramą,
 606  I,8 |            szalik na szyi i trzymał ręce w kieszeniach.~Wokulski mimochodem
 607  I,8 |                  młodego drzewka unosząc w górę tylną nogę. Stał cicho,
 608  I,8 |                   rozmarzony, i czuł, że w ciągu kilku godzin, które
 609  I,8 |              kilku godzin, które spędził w nadrzecznej dzielnicy, zaszła
 610  I,8 |            nadrzecznej dzielnicy, zaszła w nim jakaś zmiana. Dawniej -
 611  I,8 |                  na spędzanie dni i nocy w śmietniku przy ulicy Dobrej.~
 612  I,8 |                cudzego bólu urodziła się w nim dopiero dziś, przed
 613  I,8 |            utworzyła mi się nowa komórka w mózgu albo że połączyło
 614  I,8 |               wyrzeknę się, to darmo..."~W tej chwili stanął przed
 615  I,8 |               swego sklepu i wszedł tam.~W sklepie zastał Wokulski
 616  I,8 |              osobę. Była to dama wysoka, w czarnych szatach, nieokreślonego
 617  I,8 |                 nią jak z osobą znajomą.~W tej chwili otworzyły się
 618  I,8 |                drzwi sklepu i ukazał się w nich jeszcze oryginalniejszy
 619  I,8 |           podobny do suchotnika, któremu w trumnie zaczęły odrastać
 620  I,8 |                   rozumie pan, muszą być w kształcie czapki dżokejskiej
 621  I,8 |                pan, byłyby lepsze spinki w formie podków? - pytał Mraczewskiego.~-
 622  I,8 |                  jeszcze parę drobiazgów w formie podkowy...~- Może
 623  I,8 |             odejściu oryginalnego barona w sklepie zapanowało milczenie.
 624  I,8 |                  z tyłu damy krzywił się w sposób bardzo dwuznaczny.~
 625  I,8 |            zagarnął mój majątek, o który w tej chwili toczy się między
 626  I,8 |               sklep trzaskając drzwiami.~W kilka minut po jej odejściu
 627  I,8 |                 gość pański, ośmielę się w zaufaniu zapytać: co mówiła
 628  I,8 |        przepraszam za moją śmiałość, ale w zaufaniu...~- Nic nie mówiła,
 629  I,8 |                    westchnął spoglądając w lustro. - Ja nie mam pieniędzy,
 630  I,8 |                pieniędzy, więc muszę być w handlu; oni jeszcze mają,
 631  I,8 |              kupić kamienicy po Łęckich, w której pani Krzeszowska
 632  I,8 |              tylko ich cienie, pogrążony w pracy. A im dłuższe sumował
 633  I,8 |              sumy, tym bardziej czuł, że w sercu kipi mu jakiś gniew
 634  I,8 |                  parę butów i nie wierzą w chustki do nosa.~- Nie mówiłbyś
 635  I,8 |                Mraczewski włożywszy ręce w kieszenie. - Będę czytał
 636  I,8 |               głupich nie znajdziesz pan w Warszawie.~Wokulski zamknął
 637  I,8 |                 i włożył ją do kantorka. W tej chwili znowu weszły
 638  I,8 |             siedział na fotelu i patrzył w okno; gdy zaś damy wyszły,
 639  I,8 |         Przyszedł drugi raz o jedenastej w nocy, lecz w oknach było
 640  I,8 |                  jedenastej w nocy, lecz w oknach było ciemno, i pan
 641  I,8 |                zgnębiony.~Na drugi dzień w Wielki Czwartek, Mraczewski
 642  I,8 |           Mraczewski już nie pokazał się w sklepie. Pozostali koledzy
 643  I,8 |                gość, prawie ode drzwi. - W tej chwili dowiaduję się...
 644  I,8 |               dyskrecję, jaką okazał pan w sprawie mojej i mojej żony...
 645  I,8 |       nieszczęście spojrzała Wokulskiemu w oczy i... z wyrazem: " Przepraszam..."
 646  I,8 |                nie spoglądali na siebie.~W godzinę później przyszedł
 647  I,8 |               kolegów. Pan Rzecki odkrył w nim zagorzałego bonapartystę;
 648  I,9 |                 LUDZIE RÓŻNYCH ŚWIATÓW~ ~W Wielki Piątek z rana Wokulski
 649  I,9 |               Karolowa liczy na niego. A w takim razie nie wypada cofać
 650  I,9 |                 pięć i wszystkie zawinął w bibułkę.~"Co prawda - mówił
 651  I,9 |                   Rzucił rulon do kasy i w piątek nie poszedł na groby.~
 652  I,9 |                nie poszedł na groby.~Ale w Wielką Sobotę sprawa przedstawiła
 653  I,9 |                  półimperiałów i poszedł w stronę kościoła.~Nie wszedł
 654  I,9 |                      Jakie to imponujące w papierowych czasach i -
 655  I,9 |              sobie: jak on dawno nie był w kościele.~"Kiedyż to?...
 656  I,9 |                żony drugi raz..."~Lecz i w tym, i w tamtym wypadku
 657  I,9 |                  raz..."~Lecz i w tym, i w tamtym wypadku nie wiedział
 658  I,9 |               niego dzieje; więc patrzył w tej chwili na kościół jak
 659  I,9 |                zamiast kominów ma wieże, w którym nikt nie mieszka,
 660  I,9 |                 i nocą pali się światło, w jakim celu schodzą się tłumy
 661  I,9 |                 łańcuchy gór, tak kiedyś w ludzkości istniała inna
 662  I,9 |               gmachy można by sądzić, że w głębi naszej planety mieszkali
 663  I,9 |            którzy wydzierając się gdzieś w górę, podważali skorupę
 664  I,9 |             zostawiali ślady tych ruchów w formie imponujących jaskiń.~"
 665  I,9 |              którą Bóg zwróci litościwym w życiu przyszłym. Jedni z
 666  I,9 |             przez państwo rzymskie, inni w progu upadłszy na kolana
 667  I,9 |                 i oczy, jakby zapatrzeni w nadziemską wizję. Kościół
 668  I,9 |             wizję. Kościół pogrążony był w ciemności, której nie mógł
 669  I,9 |               kilkunastu świec płonących w srebrnych kandelabrach.
 670  I,9 |               wieczność."~Od pogrążonych w modlitwie cieniów wzrok
 671  I,9 |           pobiegł ku światłu. I zobaczył w różnych punktach świątyni
 672  I,9 |              wygodnych fotelach, odziane w jedwab, pióra i aksamity,
 673  I,9 |              Zdawało się Wokulskiemu, że w tej chwili widzi przed sobą
 674  I,9 |                okiem żelaznego przetaka, w który rzucę ich wszystkich,
 675  I,9 |        Jednocześnie przy czwartym stole, w głębi kościoła, spostrzegł
 676  I,9 |                  z pieniędzmi i trzymały w rękach książki, zapewne
 677  I,9 |            krzesłem hrabiny stał służący w czarnej liberii.~Wokulski
 678  I,9 |               chce mnie pozbawić zasługi w życiu przyszłym, chwaląc
 679  I,9 |                  zresztą mogłem spełniać w widokach zysku.~- Domyślałam
 680  I,9 |               łatwo zdobyć sobie zasługę w życiu przyszłym, choćby...
 681  I,9 |           przekonań politycznych czy coś w tym guście...~- Więc ten
 682  I,9 |               ciekawe!...~Powiedziała to w sposób tak zabawny, że Wokulski
 683  I,9 |        odpowiedział - dam mu posadę, ale w Moskwie.~- A jego biedna
 684  I,9 |           trzysta rubli pensję - odparł.~W tej chwili zbliżyło się
 685  I,9 |                  Nie - odpowiedział. Ale w tej chwili spuścił oczy.~-
 686  I,9 |              spojrzał na nią zdumiony.~- W takim razie odpowiedziałbym,
 687  I,9 |                  trochę łaskawszym tonem w rozmowie... Jeżeli jednak
 688  I,9 |                 spuściła oczy, zmieszana w wysokim stopniu.~- A...
 689  I,9 |                  a!... wszystko mi jedno w rezultacie, gdzie osiedli
 690  I,9 |          żegnając hrabinę. Czuł dla niej w tej chwili taką wdzięczność,
 691  I,9 |                  głową i znowu spojrzała w sposób, który wydał mu się
 692  I,9 |                   A gdy Wokulski zniknął w cieniach kościoła, rzekła
 693  I,9 |                 te stosunki przewrócą mu w głowie?... - spytała panna
 694  I,9 |                 spytała panna Izabela.~- W takim razie dowiódłby, że
 695  I,9 |                nie opuścił kościoła, ale w pobliżu drzwi skręcił w
 696  I,9 |                  w pobliżu drzwi skręcił w boczną nawę. Tuż przy grobie
 697  I,9 |          naprzeciw stolika hrabiny, stał w kącie pusty konfesjonał.
 698  I,9 |                 pannie Izabeli.~Trzymała w ręku książkę spoglądając
 699  I,9 |               dzieci, ale dla rozgłosu i w celu wyjścia za mąż - pomyślał
 700  I,9 |                 Tak, powóz przyda mi się w każdym razie. Przysporzy
 701  I,9 |              oszczędności, gdy czuję ból w sercu?"~Dalszy bieg myśli
 702  I,9 |                  westchnienia pobożnych.~W nawie, u konfesjonału, u
 703  I,9 |              wydobyte z chustki do nosa.~W głębi kaplicy, w powodzi
 704  I,9 |                do nosa.~W głębi kaplicy, w powodzi światła, leżał biały
 705  I,9 |          Chrystus otwierał martwe usta i w szmerze fontanny powtarzał
 706  I,9 |                 się Wokulski pogrążonemu w kościelnym mroku tłumowi,
 707  I,9 |                za fatalność popycha mnie w tamtą stronę?"~W tej chwili
 708  I,9 |            popycha mnie w tamtą stronę?"~W tej chwili tuż obok konfesjonału
 709  I,9 |                proszę mamy, pocałować?~- W rączkę i w nóżkę...~- I
 710  I,9 |                  pocałować?~- W rączkę i w nóżkę...~- I w buzię?~-
 711  I,9 |                  rączkę i w nóżkę...~- I w buzię?~- W buzię nie można.~-
 712  I,9 |                  nóżkę...~- I w buzię?~- W buzię nie można.~- Ech,
 713  I,9 |                 opieki. Każde znalazłoby w drugim to, czego potrzebuje,
 714  I,9 |                ona ich nie dostanie; Bóg w tych czasach nie słucha
 715  I,9 |                 zajmują się czym innym?"~W tej chwili Wokulskiemu zrobiło
 716  I,9 |               jej treści, tylko czuł, że w mózgu wypala mu się obraz
 717  I,9 |                płomyków, hrabina odziana w grubą żałobę, młody człowiek
 718  I,9 |                młody człowiek zapatrzony w pannę Izabelę i ona - rozpromieniona.
 719  I,9 |                 nie ma pieniędzy... Lecz w takim razie co znaczą jej
 720  I,9 |                klęczała młoda dziewczyna w aksamitnym kaftaniku i jaskrawym
 721  I,9 |               Wokulski i wyszedł za nią.~W kruchcie spostrzegł, że
 722  I,9 |                   pomyślał Wokulski idąc w stronę sklepu. - Mniejsza
 723  I,9 |           wykonawcą cudzej woli."~Wszedł w bramę domu, w którym znajdował
 724  I,9 |              woli."~Wszedł w bramę domu, w którym znajdował się sklep,
 725  I,9 |             Wokulski. - Dopiero co byłaś w kościeIe, wszak prawda,
 726  I,9 |                   Jeździ powozem i siada w pierwszych rzędach w teatrze.~-
 727  I,9 |               siada w pierwszych rzędach w teatrze.~- Posłuchaj mnie -
 728  I,9 |               odpowiadaj: czegoś płakała w kościele?~- A bo, widzi
 729  I,9 |                 mnie i zapłacą jak wtedy w karnawale, com później tydzień
 730  I,9 |                 To na nic. Byłam przecie w szwalni. Ale z ośmiu rubli
 731  I,9 |             opowiedział, gdzie ma iść, i w końcu dodał:~- Masz wóz
 732  I,9 |             wyszła wzruszając ramionami.~W chwilę po jej odejściu ukazał
 733  I,9 |             chociaż znam dużo bydląt. ~- W samej Warszawie jest ich
 734  I,9 |                 do głowy i upokarzał się w duchu na myśl, że z podobnym
 735  I,9 |              rodzaju - nieszczęścia!..."~W Wielką Niedzielę Wokulski
 736  I,9 |             konie, stara uprząż i służba w wytartej liberii, i nowe,
 737  I,9 |              których lokaje mieli kwiaty w butonierkach, a furmani
 738  I,9 |        fantastycznych kozaków, odzianych w spodnie tak szerokie, jakby
 739  I,9 |             Dostrzegł też mimochodem, że w gronie zebranych woźniców
 740  I,9 |           wielkich panów zachowywała się w sposób pełen godności, bankierscy
 741  I,9 |                przysionka, siwy szwajcar w czerwonej wstędze ukłonił
 742  I,9 |         kontramarkarni, gdzie dżentelmen w czarnym fraku zdjął z niego
 743  I,9 |                tylko dorobkiewicz, który w tym państwie musi opłacać
 744  I,9 |            stosownie, czy niestosownie.~"W rezultacie mógłbym między
 745  I,9 |             między nich wszystkich wejść w kapeluszu na głowie" - rzekł
 746  I,9 |              Była to krótka chwila, lecz w Wokulskim gniew zakipiał.~"
 747  I,9 |                    I przywidziało mu się w ciągu kilkunastu sekund,
 748  I,9 |                  musi się stoczyć walka, w której albo ten świat runie,
 749  I,9 |                 z bardzo miłym wypadkiem w rodzinie...~"Czyżby zaręczyła
 750  I,9 |                Wokulski i pociemniało mu w oczach.~- Wyobraź pan sobie,
 751  I,9 |                 Łęcki - odparł chłodno - w moim namiocie pod Plewną
 752  I,9 |           wielkich, jakich... nie znajdę w Warszawie.~- A... A!... -
 753  I,9 |                Łęcki wziął go pod rękę i w sposób bardzo uroczysty
 754  I,9 |                Znam - odparł Wokulski, a w duchu dodał: - "Winien mi
 755  I,9 |                  gdzie. Kiedy pan jesteś w domu?~- Nie mam stałej godziny,
 756  I,9 |              najwybitniejsze osobistości w mieście, a nie zna tylko
 757  I,9 |              pragnie poznać się z panem.~W pierwszym salonie ukazanie
 758  I,9 |               który zajmował się dostawą w czasie wojny i zrobił na
 759  I,9 |               bardzo ponętne propozycje. W styczniu tego oto roku dawano
 760  I,9 |                 spoglądając za księciem.~W trzecim salonie, dokąd wszedł
 761  I,9 |               piękna i tak majestatyczna w ruchach, że Wokulski patrząc
 762  I,9 |                 Jestem zgubiony" - dodał w duchu.~Wszystko to trwało
 763  I,9 |            książę. - Czy nie widzisz pan w niej istotnego niebezpieczeństwa
 764  I,9 |             ukłon.~Wokulski spojrzał jej w oczy i dostrzegł takie przerażenie,
 765  I,9 |             zbliżyć się do naszej sfery, w której, wierz mi, są rozumy
 766  I,9 |             hrabina do staruszki ubranej w ciemną suknię i kosztowne
 767  I,9 |                 nie służyłże twój ojciec w wojsku?~- Ojciec nie, tylko
 768  I,9 |        porucznikiem, a później kapitanem w siódmym pułku liniowym...~-
 769  I,9 |              siódmym pułku liniowym...~- W pierwszej brygadzie, drugiej
 770  I,9 |                  rzewnie się rozpłakała.~W sali zrobił się ruch. Przybiegła
 771  I,9 |        wyprowadziły do dalszych pokojów. W jednej chwili na Wokulskiego
 772  I,9 |             defiladzie przez dwa salony, w których czekają go rózgi
 773  I,9 |                 że dobrze byłoby założyć w kraju polską fabrykę tanich
 774  I,9 |            zdobyć się na małe ulepszenia w już istniejących...~- Mianowicie?...~-
 775  I,9 |              opowiedz pan, co to znaczy?~W salonach tymczasem rozmawiano.~-
 776  I,9 |                 mówiła po francusku dama w brylantach do damy w strusim
 777  I,9 |                dama w brylantach do damy w strusim piórze. - Pierwszy
 778  I,9 |           odpowiedziała dama z piórem. - W każdym razie zrobił ktoś
 779  I,9 |           Zadziwiające!... - mówiła dama w brylantach. - Bo i ten jego
 780  I,9 |                 majątek, jakoby zrobiony w Bułgarii...~- Naturalnie.
 781  I,9 |          Wokulski trochę sztywny, ale ma w sobie coś - odpowiedział
 782  I,9 |                 odpowiedział pan siwy.~- W każdym razie kupiec...~-
 783  I,9 |               rzekła wyciągając wachlarz w kierunku framugi.~Wokulski
 784  I,9 |              minął długi szereg pokojów. W jednym z nich, z dala od
 785  I,9 |           arystokracja. Zamiast siedzieć w salonie, uciekli tutaj dokazywać.~"
 786  I,9 |    arystokratyzującą szlachtą.~Na górze, w pokoju odciętym od zgiełku
 787  I,9 |             nieco przyćmionym, siedziała w fotelu prezesowa.~- Zostawiam
 788  I,9 |                 on, biedak, pochowany?~- W Zasławiu, gdzie mieszkał
 789  I,9 |                dzisiaj. A studnia jestże w zamku i zawsze głęboka?~-
 790  I,9 |                    mówiła prezesowa - że w chwili ostatniego z nim
 791  I,9 |             wolno mówić kobietom dopiero w siódmym krzyżyku.~Łkanie
 792  I,9 |               wiara, że jest inny świat, w którym podobno wynagrodzą
 793  I,9 |             piersi. Wpił sobie paznokcie w ręce i myślał, ażeby jak
 794  I,9 |           słuchać skarg, które odnawiały w nim najboleśniejsze rany.~-
 795  I,9 |                    chciałabym upamiętnić w jakiś sposób...~Wokulski
 796  I,9 |          uśmiechem. - Śmierć zajrzała mi w oczy.~- Nie dziw się: krąży
 797  I,9 |                    Wokulski pocałował ją w rękę, ona go parę razy w
 798  I,9 |                 w rękę, ona go parę razy w głowę; potem dotknęła dzwonka.
 799  I,9 |              Czuł tylko, że znajduje się w jakimś odmęcie dużych komnat,
 800  I,9 |          spojrzeć na pannę Izabelę.~"No, w sali ją zobaczę..."~Lokaj
 801  I,9 |             wszystkie głowy zwróciły się w jego stronę i ucichły rozmowy
 802  I,9 |           ptactwa. Nastała chwila ciszy, w której wszyscy patrzyli
 803  I,9 |             siwymi faworytami.~"Musi być w drugiej sali" - mówił do
 804  I,9 |              osoba, prezesowa?... Ma pan w niej wielką przyjaciółkę,
 805  I,9 |             dodała zwracając się do damy w brylantach.~- A ja zaraz
 806  I,9 |               impertynent! - rzekła dama w brylantach do swej towarzyszki
 807  I,9 |           brylantach do swej towarzyszki w strusim piórze.~- Żegnam
 808  I,9 |              Wokulski całując gospodynię w rękę.~- Tylko do widzenia,
 809  I,9 |               mieli interesów ze sobą.~I w drugim salonie nie było
 810  I,9 |                  jak prędko spotkamy się w podobnych warunkach"~- A,
 811  I,9 |              które gwarantują rzetelność w prowadzeniu interesów...~
 812  I,9 |                  u mnie pierwsza sesja i w imię boże zaczynajmy.~"Nie
 813  I,9 |             pozycji...~Wokulski stał już w progu. Jeszcze raz szklanymi
 814  I,9 |                 i - wyszedł z desperacją w sercu.~"Może wypadałoby
 815  I,9 |             drgnął słysząc szelest sukni w wielkiej galerii.~"Ona..."~
 816  I,9 |           Podniósł głowę i zobaczył damę w brylantach.~Ktoś podał mu
 817  I,9 |                szeregi dorożek i powozów w stronę Belwederu i od Belwederu.
 818  I,9 |                  przechodniami i poszedł w stronę Ujazdowskiego placu.
 819  I,9 |      współzawodnik, kupiec galanteryjny, w zwykłej dorożce.~Większa
 820  I,9 |                  niego i dawniej znanych w Warszawie, on tylko jeden
 821  I,9 |   nieprawdopodobne szczęście - myślał. - W pół roku zrobiłem majątek
 822  I,9 |        siedemnastu laty mogłem usługiwać w sklepie, a nie usługiwałem
 823  I,9 |                   dodał z tajemną trwogą w sercu.~Był już na rozległym
 824  I,9 |             rozległym placu Ujazdowskim, w którego południowej części
 825  I,9 |                huśtawek, kolyszących się w prawo i w lewo niby ogromne
 826  I,9 |                kolyszących się w prawo i w lewo niby ogromne wahadła
 827  I,9 |                  się namiotów, z dachami w różnokolorowe pasy. Potem
 828  I,9 |                  sobie siadłszy na konia w karuzeli, że jest wielkim
 829  I,9 |               tak cieszyły rzeczy, które w tej chwili tylko wstręt
 830  I,9 |                 wygasły. A tak wierzyłem w swoje wyjątkowe szczęście!..."~
 831  I,9 |                 wyjątkowe szczęście!..."~W tej chwili potężny krzyk
 832  I,9 |                  zsunął się ze szczytu i w parę minut zapomniano o
 833  I,9 |            toczyły się dorożki i powozy. W jednym Wokulski zobaczył
 834  I,9 |        pragnienia, nawet żadne nadzieje.~W tym samym czasie panna Izabela,
 835  I,9 |                 Znam to. Bohater sezonu. W zimie był takim pan Kazimierz,
 836  I,10|                 koni, furmana i lokaja - w liberii. I to wszystko spadło
 837  I,10|                to wszystko spadło na nas w początkach maja, kiedy Anglia,
 838  I,10|                się, że tak dużo wydajemy w niepewnych czasach.~- Kochany
 839  I,10|                  mówię - wisi na włosku. W takim razie na pewno czeka
 840  I,10|    współzawodników.~No - i wojny nie ma. W naszym sklepie ruch jak
 841  I,10|                    Prawda, że i mnie się w podobny sposób pytano. Czyżbym
 842  I,10|                  III) uciekł z więzienia w roku 1846, zakotłowało się
 843  I,10|               roku 1846, zakotłowało się w całej Europie. Nikt nie
 844  I,10|              piwa im nawarzy! Cała bieda w tym, że ja coś nie zdużam
 845  I,10|                 Rok 1846 i 1847 upłynęły w wielkim rozgardiaszu. Ukazywały
 846  I,10|                wuj uderzając się pięścią w chore kolano - poradzę ci
 847  I,10|                     to zostań...~Dopiero w lutym roku 1848, kiedy Ludwik
 848  I,10|                  Ludwik Napoleon już był w Paryżu, ukazał mi się jednej
 849  I,10|            ojciec, tak, jak widziałem go w trumnie. Surdut zapięty
 850  I,10|               zapięty pod szyję, kolczyk w uchu, wąs wyszwarcowany (
 851  I,10|                   Pamiętam, leżał akurat w łóżku nakryty pierzyną mojej
 852  I,10|                 drzwi mieszkania (ciotki w domu nie było) i sięgnąwszy
 853  I,10|                  na prawo skrzyneczka, a w niej kieska. Podaj mi ją...~
 854  I,10|           zostawić coś babie, żeby sobie w razie wypadku znalazła drugiego
 855  I,10|               dziesiątej wieczór, ubrany w półkożuszek i grube buty,
 856  I,10|              klamkę, ażeby opuścić izbę, w której tyle lat przemieszkaliśmy
 857  I,10|                  jak dzieciak.~Uciekłem. W sieni słabo oświetlonej
 858  I,10|             poszliśmy na plac Grzybowski w milczeniu, bo Katz nigdy
 859  I,10|                  ten pochód przez bagno, w którym zamoczyliśmy ładunki ;
 860  I,10|                ładunki ; albo te noclegi w lasach i na polach, kiedy
 861  I,10|                 ugotowaliśmy we czterech w sekrecie przed całym oddziałem?
 862  I,10|                ogniska.~Ej! Katz, jeżeli w niebie nie ma węgierskiej
 863  I,10|                strzelaninie? Ja bo nawet w grobie jej nie zapomnę,
 864  I,10|          pamiętam. Fetowali nas aż miło. W winie, co prawda nie osobliwszym,
 865  I,10|                 rozpoczęta zabawa, gdyby w chwili największego tumultu
 866  I,10|             czwórką koni okrytych pianą. W kilka minut później rozeszła
 867  I,10|                  się po wojsku wieść, że w pobliżu znajdują się wielkie
 868  I,10|               ucichł, Węgierki znikły, a w szeregach zaczęto szeptać
 869  I,10|          posunęliśmy się o milę naprzód, w ciągu następnego dnia znowu
 870  I,10|            sztafety. Było to dowodem, że w pobliżu znajduje się nasz
 871  I,10|                 polu nie stawiając nawet w kozły broni. Zaś skoro świt
 872  I,10|            duchownych rozmaitych wyznań, w końcu - chłopów i Cyganów.
 873  I,10|                Była blisko siódma, kiedy w stronie południowo-zachodniej
 874  I,10|              armat - mruknął Katz, który w podobnych chwilach stawał
 875  I,10|               się naprzód, my zostaliśmy w tyle. Odwróciłem głowę i
 876  I,10|             prawo od nas, drugi na lewo. W mały kwadrans zrównały się
 877  I,10|        Zepchnięto nas z gościńca, którym w kilka minut później przejechały
 878  I,10|                jaszczykami. Idący ze mną w szeregu poczęli żegnać się: "
 879  I,10|            szeregu poczęli żegnać się: " W imię Ojca i Syna..." - Ten
 880  I,10|               odróżnić. Nagle krzyknięto w przednich szeregach:~- Piechota!...
 881  I,10|                nie ze strachu, ale jakby w odpowiedzi na ten wyraz,
 882  I,10|                 na mnie dziwne wrażenie.~W szeregach pomimo marszu
 883  I,10|                 za pół godziny wejdziemy w ogień, a nade wszystko -
 884  I,10|                 ogień, a nade wszystko - w grubiański sposób żartowano
 885  I,10|        Austriaków, którym nie wiodło się w tych czasach. Ktoś zaczął
 886  I,10|                 oficerów zamieniając się w koleżeńską zażyłość. Trzeba
 887  I,10|           paręset sążni od nas dał nurka w szeroki parów i tylko kiedy
 888  I,10|            pochylić się i zniżyć broń, a w końcu przyklęknąć.~Wtedy (
 889  I,10|                 karabinowych strzałów, a w tamtych białych chmurach
 890  I,10|                  niebawem sformowali się w granatową kolumnę. W tej
 891  I,10|                 się w granatową kolumnę. W tej chwili na prawo od nas
 892  I,10|      przeciwległym wzgórzu błysnął dym i w stronę naszej baterii poleciał
 893  I,10|                 zawołałeś wtedy, Katz.~A w tej chwili granat przeleciał
 894  I,10|            wysoko nad nami i pękł gdzieś w tyle z wielkim łoskotem.~
 895  I,10|                  padł granat ; zarył się w ziemię, ale nie wybuchnął.~-
 896  I,10|                Oho!... ho!... - zawołano w szeregu.~W plutonach, które
 897  I,10|                      zawołano w szeregu.~W plutonach, które szły przed
 898  I,10|                  natomiast zaszumiało mi w prawym uchu, jakby tam wpadła
 899  I,10|                  wody.~Podoficer poszedł w prawo, my za nim. Kolumna
 900  I,10|                  przede mną coś uderzyło w ziemię zasypując mi piaskiem
 901  I,10|                  jak obłąkany i ma pianę w katach ust. Szum w uszach
 902  I,10|                 pianę w katach ust. Szum w uszach spotęgował mi się
 903  I,10|               spotęgował mi się tak, żem w końcu nic nie słyszał, ani
 904  I,10|                 galop. Zatrzymaliśmy się w połowie wzgórza i tu dopiero
 905  I,10|                  walą z armat.~- Rezerwy w ogniu!... Naprzód, łajdaki!...
 906  I,10|                 ustawiając nas na powrót w szeregi i płazując każdego,
 907  I,10|               nie było.~Powoli zmieszani w odwrocie żołnierze znaleźli
 908  I,10|          odwrocie żołnierze znaleźli się w swoich plutonach, ściągnęli
 909  I,10|              osiem, bo tyle mi brakowało w ładownicy, i zdziwiłem się:
 910  I,10|               łoskot karabinów zlały się w jedno ogromne warczenie,
 911  I,10|                 gdzie Węgrzy - na prawo. W ogóle pasmo dymu wyginało
 912  I,10|                 Kratochwil.~- Pół obrotu w prawo, marsz!...~Szliśmy
 913  I,10|                  minut; potem pół obrotu w lewo i zaczęliśmy spuszczać
 914  I,10|                kilkanaście dymków, jakby w rozmaitych punktach zapalono
 915  I,10|             ukosa nie do nas adresowano.~W tej chwili stary podoficer,
 916  I,10|            karabinów, lśniących jak igły w papierku. Potem zadymiło
 917  I,10|                sobą niby uderzenie kijem w człowieka; ktoś z tyłu padł
 918  I,10|                 się coś nieoczekiwanego. W pobliżu nas zatrzeszczały
 919  I,10|           podniósł karabin i walił kolbą w tornistry stojących przed
 920  I,10|                  pochwycił mnie za nogę. W tej chwili wrzeszczący tłum
 921  I,10|              austriacki chciał zwalić go w łeb wyciorem. Schwyciłem
 922  I,10|                 kołnierz i nagłym ruchem w tył przewróciłem go na ziemię.
 923  I,10|                  stali nasi pojedynczo i w gromadach, strzelając do
 924  I,10|                 nad nami albo zaryła się w ziemię wydmuchując obłoczek
 925  I,10|               burzy, która już przeszła.~W godzinę później na rozległym
 926  I,10|                  na rozległym placu boju w różnych punktach zagrały
 927  I,10|                  oko sięgło, widzieliśmy w rozmaitych miejscach jakby
 928  I,10|        porozrzucane na zdeptanej trawie. W polu kręciło się kilkanaście
 929  I,10|         powiedział, że teraz tylko sobie w łeb strzelić. Ja jednak
 930  I,10|          kanoniera. Gwałtem wzięliśmy go w kilku pod ręce i wyprowadziliśmy
 931  I,10|              danego, nawet... Szwabom...~W pięciu oddzieliliśmy się
 932  I,10|           odzieżą pistolety wędrowaliśmy w stronę Turcji. Tropiła nas
 933  I,10|            odzienie jak masło, brnęliśmy w błocie wyżej kostek, poodłaziły
 934  I,10|               poodłaziły nam podeszwy, a w butach grało jak na trąbce;
 935  I,10|                  dzbanka mleka, a chłopi w jednej wsi gonili nas z
 936  I,10|                śliwowicy do poduszki!...~W tym wesołym towarzystwie
 937  I,10|                   miał spieczone usta, a w oczach blade iskry.~- Boję
 938  I,10|             naszej wędrówki, znaIeźliśmy w pustej okolicy kilka chat,
 939  I,10|              wołał Szapary - że najdalej w marcu Kossuth powoła nas
 940  I,10|                 szpady...~- Może jeszcze w grudniu Turek wojska posunie -
 941  I,10|              jęczał Liptak zawijając się w grochowiny - kładźcie się,
 942  I,10|                  komina i smutno patrzył w ogień.~- Ty, Katz, niedługo
 943  I,10|              ogień.~- Ty, Katz, niedługo w sprawiedliwość boską przestaniesz
 944  I,10|               nie umieli zginąć z bronią w ręku! - krzyknął Katz. -
 945  I,10|             Stein. - Będzie z nim kłopot w drodze...~- Węgry!... już
 946  I,10|                 Świnia wykąpie się nawet w bagnie; ale człowiek z sercem!...
 947  I,10|                 się rzędem z pistoletami w garści. W szczelinach chaty
 948  I,10|                  z pistoletami w garści. W szczelinach chaty wiatr
 949  I,10|                  z grochowin i wskazując w stronę Katza, mówił przerażony:~-
 950  I,10|                  wystrzelonym pistoletem w ręku. Ogniste płatki przeleciały
 951  I,10|                  mi się, żeś znalazł tam w niebie i węgierską piechotę,
 952  I,10|               Wracam więc do przedmiotu. W parę dni po śmierci Katza
 953  I,10|                Francji, Niemczech, nawet w Anglii, a wszędzie nękała
 954  I,10|            Napoleona I i zrobić porządek w świecie.~Nie udało mu się
 955  I,10|                 nie mogłem wytrzymać i - w grudniu 1851 roku przejechawszy
 956  I,10|              Galicję stanąłem na komorze w Tomaszowie. Jedna mnie tylko
 957  I,10|            szedłem, ale z jakąż uciechą!~W Zamościu bawiłem rok z czymś.
 958  I,10|          przecież powinni ratować kolegę w nieszczęściu. No i uratowali
 959  I,10|               uratowali mnie, tak że już w lutym 1853 roku mogłem jechać
 960  I,10|               Węgier nie licząc dwu ran: w piersi i w nogę. Było nawet
 961  I,10|               licząc dwu ran: w piersi i w nogę. Było nawet lepiej,
 962  I,10|            złotych. Wszystko jest u mnie w porządku, tylko salopę ciotki
 963  I,10|                 to jego ciotka, która ma w Fajsławicach chore dziecko.~-
 964  I,10|               furman.~Za bramą wreszcie, w rozmaitych punktach szosy,
 965  I,10|                pod pozorem, że będzie mi w drodze weselej. Jakoż zepchnęli
 966  I,10|          angielskich wagonach. Byłem już w kraju.~Przez cztery dni
 967  I,10|                zdawało mi się, że siedzę w przenośnej bożnicy. Na każdym
 968  I,10|          odpowiedział furman.~Przekonany w ten sposób, że na bryce
 969  I,10|                 ten sam, który widziałem w dzieciństwie!) - w oknie
 970  I,10|             widziałem w dzieciństwie!) - w oknie talerze, koń i skaczący
 971  I,10|               uchylił drzwi i zobaczyłem w głębi zawieszone u sufitu:
 972  I,10|               zawieszone u sufitu: farby w pęcherzach, korki w siatce,
 973  I,10|                farby w pęcherzach, korki w siatce, nawet wypchanego
 974  I,10|            któremu oswojony orzeł napluł w kapelusz... Nie - mówił
 975  I,10|              szaf wysunęła się staruszka w żółtej sukni, z dzbanuszkiem
 976  I,10|             żółtej sukni, z dzbanuszkiem w ręku.~- Gut Morgen, meine
 977  I,10|                  że nie pił - odparł Jan w moim imieniu.~- Du lieber
 978  I,10|                       zawołał padając mi w objęcia.~- Nie całuj się
 979  I,10|                     Robisz mi pan afront w moim domu!... - krzyknął
 980  I,10|                  grosz... Tylko zawiń go w bibułę... Do widzenia, kochany
 981  I,10|           wspomnę, że nie było tygodnia, w ciągu którego bracia Minclowie
 982  I,10|             płacili długi: Powody tkwiły w ich charakterach.~Jan Mincel
 983  I,10|              Mincel zaczął bić pięściami w stół albo w plecy swoich
 984  I,10|                bić pięściami w stół albo w plecy swoich sąsiadów i
 985  I,10|           sąsiadów i wrzeszczeć:~- Czuję w sobie starożytną polską
 986  I,10|           jakiegoś Modzelewskiego, kupca w Warszawie za czasów szwedzkich,
 987  I,10|         zaopatrzył się na tę uroczystość w amarantowy kontusz, żółte
 988  I,10|               weselnej kolacji ubrał się w szaty swoich przodków Miętusów.
 989  I,10|                 Nawet zgon Franca, który w roku 1856 zmarł na karbunkuł,
 990  I,10|                obszedł się bez awantury. W ciągu trzech ostatnich dni
 991  I,10|             wyklęli się i wydziedziczyli w sposób bardzo uroczysty.
 992  I,10|                starość.~Powiedziałem, że w postępowaniu Stasia Wokulskiego
 993  I,10|               Małgosia z Janem siadywali w okiennej framudze i trzymając
 994  I,10|           trzymając się za ręce patrzyli w niebo; Franc pił piwo z
 995  I,10|      żołnierskiego życia albo o bitwach. W takiej chwili Franc wypijał
 996  I,10|                 Grossmutter gubiła oczka w pończosze. Gdym już skończył,
 997  I,10|                 tego darować nie mogą?~A w jakim celu zajmuje się furmanem
 998  I,10|               sklepu i patrząc mu bystro w oczy mówię:~- Wiesz, Stasiu,
 999  I,10|               tyś sprytny, alem i ja nie w ciemię bity: wiem więcej,
1000  I,10|              mówi za mnie bieg wypadków.~W początkach maja wprowadziliśmy