Tom,  Rozdzial

   1  I,1 |                 no jeszcze piwa. A która to butelka?~- Szósta, panie
   2  I,1 |              zrobi... Dostawy dla wojska to gruby interes - wtrącił
   3  I,1 |             Podaj no, Józiu, piwa. Która to?...~- Siódma buteleczka,
   4  I,1 |         siedmnaście... ośmnaście... Było to w roku 1860... Jadaliśmy
   5  I,1 |                heca - rzekł. - I skąd mu to przyszło?~- No skąd! Zwyczajnie -
   6  I,1 |             uczył się...~- Licha musiała to być usługa.~- Taka jak innych -
   7  I,1 |                grubo starszą od niego.~- To nie było głupie - wtrącił
   8  I,1 |               krzyż Pański z babą!~- One to umieją...~- Jeszcze jak! -
   9  I,1 |                   Patrz pan jednakże, co to znaczy szczęście. Półtora
  10  I,1 |                żyłby w dostatkach; bo co to, panie, dziś znaczy sklep
  11  I,1 |                Ósma? - powtórzył radca - to być nie może. Zaraz... Przedtem
  12  I,2 |              zawsze taki sam. Było w nim to samo smutne okno, wychodzące
  13  I,2 |               smutne okno, wychodzące na to samo podwórze, z tą samą
  14  I,2 |                  wpłynęła na Dardanele.~-To nic, wojny nie będzie. Zresztą -
  15  I,2 |                 panie Klejn, bonapartyzm to potęga!...~- Jest większa
  16  I,2 |                  numerze swoich kaloszy, to należy do nas. Szanowny
  17  I,2 |                mówił prędko Mraczewski - to nasz obowiązek. Zdaje mi
  18  I,2 |           szanownemu panu nie zamieni, a to przykra rzecz znaleźć w
  19  I,2 |             swych współpracowników? Jest to tajemnica, z którą przed
  20  I,2 |                   mogłoby się zdawać, że to jest coś wielkiego!...~Po
  21  I,2 |               uwagę. Pan Ignacy wiedział to i coraz bardziej zniechęcał
  22  I,3 |               wojennej u Anglików! Ale o to mniejsza. W tej bowiem pisaninie
  23  I,3 |              stragan z zieleniną. Prości to byli ludzie (nawet pan Domański
  24  I,3 |                  Napluj mi acan w balię, to ci dam!... - wołała ciotka.~-
  25  I,3 |                stronę komina.~- U... cóż to za chamy te całe grenadierzyska! -
  26  I,3 |                wyglądała koszula. Dobrze to pamiętam, gdyż ojciec komenderując: "
  27  I,3 |                  ogon tego ubrania.~Była to najdokładniej prowadzona
  28  I,3 |               pod kościół, a Napoleon po to chyba przyjdzie, ażeby z
  29  I,3 |                się sprawiedliwości!~A na to odpowiedział ojciec:~- Będzie
  30  I,3 |            Raczek.~- A jak się znajdzie, to co?.. - spytał ojciec.~-
  31  I,3 |                do sklepu.~- Kto wie, czy to nie będzie najlepsze - zauważył
  32  I,3 |                    Wyjdź jejmość za mąż, to nie będziesz sierotą.~-
  33  I,3 |                   że marnie skończę...~- To i jazda do Mincla! - rzekł
  34  I,3 |              prowadził do ratusza.~Takie to wypadki poprzedziły moje
  35  I,3 |              przesuwali się przechodnie. To służąca, to drwal, jejmość
  36  I,3 |                 przechodnie. To służąca, to drwal, jejmość w kapturze,
  37  I,3 |               drwal, jejmość w kapturze, to chłopak od szewca, to jegomość
  38  I,3 |          kapturze, to chłopak od szewca, to jegomość w rogatywce szli
  39  I,3 |           drabinkę, znowu zwijał, robiąc to wszystko z żałosną miną
  40  I,3 |               towarów kolonialnych, a za to coraz częściej zjawiali
  41  I,3 |             targując się i żądając coraz to nowych.~Pamiętam, że kiedy
  42  I,3 |                  mi: was is das? co jest to? Das is Schublade - to jest
  43  I,3 |              jest to? Das is Schublade - to jest szublada. Zobacz, co
  44  I,3 |                 szublade. Es ist Zimmt - to jest cynamon. Do czego potrzebuje
  45  I,3 |               potrzebuje się cynamon. Co to jest cynamon? Jest taki
  46  I,3 |         oszczędzili. Dzień, w którym się to wydało, był ostatnim ich
  47  I,3 |            Napoleon był chwat, choćby za to samo, że wygnał hyclów Szwabów.
  48  I,3 |               sklepie nieco osłabnął już to z racji ogólnych niepokojów,
  49  I,3 |             pryncypała oskarżając go, że to on wybił szybę teraz, a
  50  I,3 |                 najwięcej troszczy się o to, ażeby jego dzieci nie zostały
  51  I,4 |               uwagę pana Ignacego.~"Tak, to musi być Paweł" - myśli
  52  I,4 |                  kroplami deszczu.~- Kto to? - pyta się pan Ignacy i
  53  I,4 |                     Staś z wojny!... Cóż to, dopiero teraz przypomniałeś
  54  I,4 |            uśmiechnął się Wokulski. - Za to, że Turcja nie może jej
  55  I,4 |             Ignacy.~- Sprawiedliwym jest to, że silni mnożą się i rosną,
  56  I,4 |           posunął się z krzesłem.~- I ty to mówisz, Stasiu?... Na serio,
  57  I,4 |                  w tym dziwnego ? Czyliż to samo prawo nie stosuje się
  58  I,4 |                dzień życie.~- I tylko po to jeździłeś tam? - zapytał
  59  I,4 |                 choćby spojrzeniem? Ileż to razy mówiono o mnie i prawie
  60  I,4 |                pracy Minclów, a nic, ale to nic - własnej energii, choć
  61  I,4 |                on stoi ?~- Zdaje się, że to skończony bankrut i bodaj
  62  I,4 |                 świetne żywe obrazy. Kto to w nich występował ?...~-
  63  I,4 |             takie głupstwa nie chodzę.~- To prawda. A ja tego dnia dałbym -
  64  I,4 |                      Pierwszy raz spadło to na mnie w czasie przeprawy
  65  I,4 |               się i jestem wesół, a mimo to czuję jakieś tępe ukłucie,
  66  I,4 |                   przerwał Ignacy. - Cóż to za szał ?~- Co?... Tęsknota.~-
  67  I,4 |         wystarczało tysiąc na rok ?...~- To prawda.~Rzecki zbliżył swoje
  68  I,4 |              ciebie. A teraz - milczę...~To powiedziawszy Ignacy wypił
  69  I,4 |                    mówił czytając. - No, to wcale niedużo...~- Któż
  70  I,4 |                  wcale niedużo...~- Któż to? - zapytał Ignacy. -- A...
  71  I,4 |           portmonetkę... Trzy ruble ?... to chyba za drogo...~- Wcale
  72  I,4 |                wybierałem.~- Z którychże to ? - spytał niedbale Wokulski
  73  I,4 |                 gablotki. Widzisz, jakie to cacka.~- Musiała jednak
  74  I,4 |                 guście...~- Wiesz co, że to jednak jest ładny wyrób.~-
  75  I,4 |                 parasol... Bagatela...~- To już wróćmy do ciebie - rzekł
  76  I,4 |            spytał Ignacy.~- Ach, co mnie to ob...~- Nie obchodzi cię
  77  I,4 |               odparł Rzecki. - Co racja, to racja. Więc idźmy.~Pozakręcał
  78  I,5 |         mieszkańcy.~Pan Tomasz Łęcki był to sześćdziesięciokilkoletni
  79  I,5 |                 błyszczeć na dworach. Za to jego mieszkanie stało się
  80  I,5 |                  które zakrywały słońce. To samo przecie robią co dzień
  81  I,5 |            cherubiny, zesłane z nieba po to, ażeby starsi mogli urządzać
  82  I,5 |                  jedzą i pracują, ale za to wciąż gadają sami do siebie-
  83  I,5 |                   Była pewna, że robi im to wielką przyjemność, ponieważ
  84  I,5 |              senatorzy, zdjęła trwoga.~- To są straszni ludzie, papo... -
  85  I,5 |                  dodała:~- A jeżeli nam, to i wam nie zrobią nic złego...~
  86  I,5 |                  Tomasz głęboko odczuwał to, z wielkimi trudnościami
  87  I,5 |                  zdobycze cywilizacji.~I to wszystko miałoby runąć,
  88  I,5 |                 modelowała drzewa ?... I to wszystko miałoby kiedyś
  89  I,5 |                na ekwipaże dla aktorek - to wcale nieciekawe stworzenie :
  90  I,5 |                mężczyźni niewolnikami.~I to wszystko przeszło!... I
  91  I,5 |                  hrabiego Saint-Auguste, to już daruj!.. Człowiek młody,
  92  I,5 |               twego posagu ?~- Cóż ja na to poradzę ?~- A jednak ty
  93  I,5 |                droga, nie jestem swatką, to należy do pani Meliton.
  94  I,5 |                twoja suma spadnie.~- Jak to - dom, który kosztował sto
  95  I,5 |               ojciec za dużo wydał. Wiem to od budowniczego, który oglądał
  96  I,5 |                 marca. Domyślamy się, że to zrobiła Krzeszowska...~-
  97  I,5 |           Poproszę panią Meliton, ona mi to ułatwi...~- Zastanów się
  98  I,5 |              siebie i serwisu ?... Bo na to, ażeby zabierano nam meble,
  99  I,5 |                   Ach, ta Krzeszowska... to wykupywanie weksli... co
 100  I,5 |                  co za ohyda!~- No, może to jeszcze nie ona.~- Więc
 101  I,5 |                   gorszy od niej.~- Może to ciotka Honorata - uspokajała
 102  I,6 |               pewna, na co czeka: czy na to, ażeby chmury się rozdarły,
 103  I,6 |              chmury się rozdarły, czy na to, ażeby wszedł lokaj i wręczył
 104  I,6 |                się tak jak Helena. Wszak to już ledwo parę dni do kwesty,
 105  I,6 |            toalety na Wielkanoc. Pytanie to wkrótce zapełnia jej całą
 106  I,6 |         zaciśniętymi rękami.~- Cóż ty na to, Florciu? - spytała po chwili.~-
 107  I,6 |                rubli na zastaw sreber, i to wówczas, gdy obcy ofiarowują
 108  I,6 |            pocieszycielkę.~- Dziękuję za to.~- I nie potrzebujesz obawiać
 109  I,6 |                  zniżając głos - komu ty to mówisz?... Więc naprawdę
 110  I,6 |               ich Krzeszowska - rzekła - to wiem na pewno. - Więc -
 111  I,6 |            dalszych pokojach szmer. Było to męskie stąpanie, miarowe,
 112  I,6 |               ale ojciec nie pozwolił na to. Objął ją w ramiona, ucałował
 113  I,6 |                osoby chorej na nerwy. Za to nie możesz mieć do niej
 114  I,6 |                 chłopów, i nie tylko nam to nie uchybiało, ale nawet
 115  I,6 |             walczą rublem. Joasia dobrze to rozumiała sprzedając nie
 116  I,6 |                 i zacznę działać.~- Któż to jest? - spytała panna Izabela,
 117  I,6 |             rzekł pan Tomasz. - Można mu to przebaczyć.~- Ach, więc
 118  I,6 |           Słuchaj, Florciu - rzekła - bo to ciekawe.~ ~"Droga Belu! -
 119  I,6 |           Mikołaj podał kurczęta.~- Musi to jednakże być genialny człowiek -
 120  I,6 |                 mówił pan Tomasz. - Jest to człowiek szalonej energii,
 121  I,6 |                  tego dowody.~- Wszystko to są dowody tylko energii -
 122  I,6 |               czułam, że będę ją mieć... To nic, papo...~Pocałowała
 123  I,6 |            kochana Florciu, proszę cię o to - mówił pan Tomasz ze spokojną
 124  I,6 |        najpiękniejszy kostium; lecz mimo to - jest nieszczęśliwą...
 125  I,6 |               Ale czyż jej wypada zrobić to, a nawet mówić o tym ojcu?...~"
 126  I,6 |             szepce panna Izabela. - Któż to jest ten Wokulski, który
 127  I,6 |                  ale nie była pewna, czy to był handlujący strojami
 128  I,6 |              majątek, są jedną osobą, że to właśnie jest ów Wokulski,
 129  I,6 |               przebiegł pannę Izabelę. I to ma być wspólnik jej ojca?...
 130  I,6 |                 ma?...~Ależ ten Wokulski to naprawdę jakiś aferzysta,
 131  I,6 |               Bywały takie wypadki. Ileż to pięknych nazwisk szlachty
 132  I,6 |                 zwoje firanki. Wyglądało to jak krzyż na tle jasności,
 133  I,6 |             zasłania gęsty obłok.~"Gdzie to ja widziałam taki krzyż,
 134  I,6 |              miejscu. Ale zjeżdża: widać to po wizerunku słońca, które
 135  I,6 |                Zresztą słychać turkot... To turkot dorożki na ulicy?...
 136  I,6 |                dorożki na ulicy?... Nie, to turkoczą machiny pracujące
 137  I,6 |          trzymając w rękach karty.~"Ależ to straszny człowiek, papo!"~"
 138  I,6 |               trzyma ten człowiek?..~Czy to są pieniądze, które przegrał
 139  I,6 |            Towarzystwu Dobroczynności? I to nie. Może tysiąc rubli,
 140  I,6 |                ciotce na ochronę, a może to jest kwit na fontannę, ptaszki
 141  I,6 |                 Pańskiego?... Także nie; to wszystko nie niepokoiłoby
 142  I,6 |             napełnia wielka bojaźń. Może to są weksle jej ojca, które
 143  I,6 |        zdumieniem, wreszcie odpowiada:~- To jest niemożliwe, Belciu.~-
 144  I,6 |                 kontraltowym głosem - co to za śmieszny spisek knujecie
 145  I,6 |              wiesz...~- O Wokulskim wiem to, co wszyscy. Ma sklep, w
 146  I,6 |                nie sądzę, wyjąwszy chyba to, że szuka rozgłosu i stosunków.~-
 147  I,6 |            weksle papy?~- Skąd wiesz, że to on? W tym nie miałby żadnego
 148  I,6 |           Izabela z wybuchem. - Poznałam to po...~Wstyd jej było dodać: "
 149  I,6 |        uprzedzasz się, Belciu?...~- Nie. To, czego doznaję w tej chwili,
 150  I,6 |                     Kiedyś gniewało mnie to jak żebranina, która zastępuje
 151  I,6 |                     Panna Izabela mówiąc to drżała na całym ciele. Oczy
 152  I,6 |                 jak myśliwiec zwierzynę. To już nie smutny wielbiciel,
 153  I,6 |               już nie smutny wielbiciel, to nie konkurent, którego można
 154  I,6 |                  którego można odrzucić, to... zdobywca!...~On nie wzdycha,
 155  I,6 |                 zwijają się jak wstążki. To straszni ludzie. Oni dla
 156  I,6 |               wołają, że ten człowiek po to jeździł na wojnę, ażeby
 157  I,6 |           salonów Kwirynału do sklepu... To już nawet nie upadek, to
 158  I,6 |                 To już nawet nie upadek, to hańba...~Siadła na szezlongu
 159  I,7 |                  i za pośrednictwo. Mimo to hrabina Karolowa nie przestała
 160  I,7 |              Tylko pamiętaj, żebyś mi za to w czasie kwesty wyglądała
 161  I,7 |            ślicznie... Tak ślicznie, jak to tylko ty potrafisz!... Proszę
 162  I,7 |               kilka flakonów perfum...~- To samo dostaniemy gdzie indziej.~-
 163  I,7 |                  się na zewnątrz.~Widząc to panna Izabela uczuła nieprzepartą
 164  I,7 |             nieopisaną trwogą, lecz mimo to czuła, że - musi tygrysa
 165  I,7 |           szaleństwa, lecz zarazem czuła to gorzkie zadowolenie znane
 166  I,7 |                   niż były warte, a mimo to czuła nieprzeparty pociąg -
 167  I,7 |                  mosiężne bariery.~- Cóż to za sklep budują? - spytała
 168  I,7 |            rachował w myśli:~" 29 a 36 - to 65, a 15 to 80, a 78 - to...
 169  I,7 |                    29 a 36 - to 65, a 15 to 80, a 78 - to... to..."~
 170  I,7 |                to 65, a 15 to 80, a 78 - to... to..."~Tu urwał i spod
 171  I,7 |                 a 15 to 80, a 78 - to... to..."~Tu urwał i spod oka
 172  I,7 |             łagodnej zachęty~" 29 a 36 - to 65, a 15..." - liczył w
 173  I,7 |                 pytanie:~" I ja mam niby to ją kochać?... Głupstwo!
 174  I,7 |                 na tego osła... No, jest to widocznie osoba, która kokietuje
 175  I,7 |               Jestem do usług.~- Wszakże to pan kupił nasz serwis i
 176  I,7 |             sprawy nie mieszam, ponieważ to nie jest w zwyczajach handlowych.~
 177  I,7 |        spodziewanego zysku?... Dlaczegóż to?.. - przerwała mu z pośpiechem.~-
 178  I,7 |              skłamał, ale...~- Co znaczy to: a l e?... - z niepokojem
 179  I,7 |           marszałkiem albo z baronem? Na to zawsze będzie czas; dziś
 180  I,7 |                 jest pariasem... Co mnie to wreszcie obchodzi; gnijcie
 181  I,7 |                  ucieknie, poznajemy, że to był obłęd... No, nigdy bym
 182  I,7 |                jak ona na mnie patrzyła, to ach!... - westchnął Mraczewski,
 183  I,7 |                    W rezultacie nic mnie to nie obchodzi - szepnął.~
 184  I,7 |                  interesu jak moskiewski to nie chy-chy. Rozumie się.~-
 185  I,7 |              Rozumie się.~- Po cóż się w to wdaje?~- Po to, żeby miał
 186  I,7 |                 cóż się w to wdaje?~- Po to, żeby miał nam z czego pensje
 187  I,7 |               Lisiecki. - Ja z nim się o to spierać nie będę. Ale swoją
 188  I,8 |                   Dziwna rzecz, jak mnie to wszystko mało obchodzi" -
 189  I,8 |            zagasnąć na całą wieczność, i to nazywa się życiem.~Mijają
 190  I,8 |                ich wspomnienia.~Gdzie ja to czytałem?... Wszystko jedno."~
 191  I,8 |                  Trzeba spojrzeć, jak by to wyglądało" - szepnął Wokulski
 192  I,8 |                  moje pragnienia. Pomimo to mnie zazdroszczą, a nad
 193  I,8 |              mgnieniem powiek.~Gdziem ja to czytał, gdzie?... Mniejsza
 194  I,8 |             czytał, gdzie?... Mniejsza o to."~Zatrzymał się w połowie
 195  I,8 |             leżącej drabinie - myślał. - To chory kąt, dziki kąt."~I
 196  I,8 |                  odesłano do handlu...~" To taki piękny kawałek chleba
 197  I,8 |                 od dawna czekał.~" Tyżeś to czy nie ty?..." - pytał
 198  I,8 |                nie miał chęci - wszystko to były ścieżki i etapy, którymi
 199  I,8 |                tyle tylko, o ile było mu to potrzebnym do studiów etnograficznych;
 200  I,8 |          obojętnieje dla śmierci, ale za to poczyna tęsknić do legend
 201  I,8 |                  jej?~- Naturalnie. Jest to jedna z masek, w którą lubi
 202  I,8 |                  Czterdzieści pięć lat - to epoka ostatniej miłości,
 203  I,8 |                 już nic. Żeń się; jedyny to ratunek na twoją chorobę.~-
 204  I,8 |           otrułem się chloroformem. Było to na prowincji. Ale Bóg zesłał
 205  I,8 |            notatkami. Wiesz przecie, jak to robić...~...Wokulski ocknął
 206  I,8 |            Jeszcze póki wielkiego postu, to człowiek krzepi się mówiący:
 207  I,8 |               miał nosa. Zdawało się, że to nie ludzie, ale widma ukrytych
 208  I,8 |                 ich na kupnie srebra?... To byłoby kapitalne!"~Nad samym
 209  I,8 |                   no, i stanąłem. Jakież to pospolite sprężyny wywołują
 210  I,8 |                 ktoś nieuważny.~I tobież to wzdychać do motyla, głupi?...
 211  I,8 |              zostanie motylem. Ach, więc to ty masz zostać motylem,
 212  I,8 |               jest prawem świata, a ileż to kupieckich rodów w Anglii
 213  I,8 |                  się tu łudzić: ona i ja to dwa różne gatunki istot,
 214  I,8 |                norę i innych robaków?... To są moi - ci, którzy leżą
 215  I,8 |             których żyją całe rodziny. I to ja mam byt ich zniszczyć,
 216  I,8 |             wyprzężonego konia.~- Co się to stało?~- Koń złamał nogę -
 217  I,8 |             dobroczyńców, ażeby kupić za to rozgłos nie pytając, co
 218  I,8 |                  dopiero dziś poznał, co to jest ofiara. Dopiero dziś
 219  I,8 |             połamanymi gałęźmi. Wszystko to przecie spotykał bez wrażenia.
 220  I,8 |      zdenerwowanie!" - szepnął Wokulski.~To była jedna droga. Na końcu
 221  I,8 |              szczęścia nie wyrzeknę się, to darmo..."~W tej chwili stanął
 222  I,8 |                  tylko jedną osobę. Była to dama wysoka, w czarnych
 223  I,8 |                 fantazja - myślał. - Zły to znak. Mogę ośmieszyć się,
 224  I,8 |           targowała się jak stu skąpców. To było za drogie, tamto za
 225  I,8 |               Zapewne, że dla kupca jest to najwygodniej. Adieu.~I opuściła
 226  I,8 |           Wokulski.~- Bo uważa pan, jest to, niestety! moja żona...
 227  I,8 |               usiadł do rachunków.~- Cóż to za oryginalne diabły, panie
 228  I,8 |                     spytał Lisiecki.~- A to cała historia! - odparł
 229  I,8 |                  oka Wokulskiemu. - Jest to baron Krzeszowski, wielki
 230  I,8 |              mniejsza. Dosyć, że ktoś za to zapłaci, pierwszy z brzegu.~
 231  I,8 |                 pierwszego października.~To powiedziawszy Wokulski wstał
 232  I,8 |                aż tak karać człowieka za to, że ma inne niż my przekonania
 233  I,9 |            pozytywkę, nawet fontannę!... To chyba wystarczy na zbawienie
 234  I,9 |              Rzucić stos złota!... Jakie to imponujące w papierowych
 235  I,9 |            papierowych czasach i - jakie to dorobkiewiczowskie... No,
 236  I,9 |                  był w kościele.~"Kiedyż to?... Na ślubie raz... Na
 237  I,9 |            zupełnie nową dla siebie.~"Co to jest za ogromny gmach, który
 238  I,9 |                Mraczewskiemu...~- Za cóż to?... - nagle odezwała się
 239  I,9 |                zawołała panna Izabela. - To ciekawe!...~Powiedziała
 240  I,9 |                  ciekawe!...~Powiedziała to w sposób tak zabawny, że
 241  I,9 |              Izabela.~- Im wolno, one za to płacą - odpowiedział spokojnie
 242  I,9 |         kokietuje tego pana. Ej! ciociu, to zaczyna być podejrzane...~-
 243  I,9 |              powiedzieć: ach, kiedyż się to skończy!...~"I to wszystko
 244  I,9 |             kiedyż się to skończy!...~"I to wszystko robi się nie przez
 245  I,9 |           możność zaznajomienia się.~Żle to jednak nie umieć po angielsku...
 246  I,9 |              rubli na jedną kwestę!... I to robię ja, który tym pogardzam...
 247  I,9 |                  brzęcząca melodia. Była to muzyka szkatułki grającej,
 248  I,9 |                boskich obietnic.~"Kiedyż to będzie!..." - pomyślał.~"
 249  I,9 |             półgłosem do dziecka - połóż to na tacy i pocałuj Pana Jezusa.~-
 250  I,9 |                 ja taka malutka...~- No, to zmów jedno Zdrowaś... Tylko
 251  I,9 |                Maria, łaski pełna... Czy to, proszę mamy, ptaszki śpiewają?~-
 252  I,9 |          sztuczne. Mów paciorek.~- Jakie to sztuczne?~- Zmów pierwej
 253  I,9 |              konfesjonału i ucichła.~"Co to za miła dziecina! - myślał
 254  I,9 |                Każde znalazłoby w drugim to, czego potrzebuje, no -
 255  I,9 |                  podniosła się z fotelu, to samo zrobiła panna Izabela
 256  I,9 |                pan jest ksiądz, że się o to pyta?~A przypatrzywszy się
 257  I,9 |                 com wspomniała o starej, to aż mi łzy pociekły ze złości.
 258  I,9 |                nie będzie... Wyjdę dziś, to po świętach sprowadzą mnie
 259  I,9 |                 tamten pan ma pieniądze, to powiedzą, że ich okradłam,
 260  I,9 |                     Nauczysz się szyć.~- To na nic. Byłam przecie w
 261  I,9 |           świecie chleba nie jada...~- I to nieprawda - przerwała. -
 262  I,9 |             Dziewczyna roześmiała się.~- To stara będzie się wściekać...
 263  I,9 |             stara będzie się wściekać... To jej narobię... Cha... Cha!...
 264  I,9 |             ukazał się pan Ignacy.~- Cóż to za znajomość? - spytał kwaśno.~-
 265  I,9 |                komu się zameldować. Była to krótka chwila, lecz w Wokulskim
 266  I,9 |                  gniew zakipiał.~"Jakimi to oni formami obwarowali się,
 267  I,9 |                  pomyślał. - A... gdybym to mógł wszystko zwalić!..."~
 268  I,9 |              godziny, wolę być u pana.~- To wstąp pan do mnie we środę
 269  I,9 |                 dorobkiewicza. Grzecznie to z ich strony, ale..."~-
 270  I,9 |                  dodał w duchu.~Wszystko to trwało kilka sekund.~- Czy
 271  I,9 |             odezwała się hrabina. - Jest to prezesowa Zasławska, moja
 272  I,9 |                  Mnie się zdaje, że jest to dość po obywatelsku dostarczyć
 273  I,9 |                  synem... Chociaż - może to i lepiej! Bo gdybyś mnie
 274  I,9 |            człowiek, dzielny obywatel... to ci wystarczy, wszak prawda?..~-
 275  I,9 |            potrzeba do odrodzenia kraju, to nam daj, a przyjmiemy cię
 276  I,9 |               imię, tak?.. A z którychże to Wokulskich?...~- Z tych...
 277  I,9 |                  tylko stryj.~- I gdzież to on służył, nie pamiętasz?...
 278  I,9 |               głową.~- Wątpię, ażeby się to udało - odparł. - Trudno
 279  I,9 |             framugi - i opowiedz pan, co to znaczy?~W salonach tymczasem
 280  I,9 |              Maniery bardzo złe, ale cóż to za fizjognomia, jaka duma!...
 281  I,9 |                Bułgarii...~- Naturalnie. To zarazem tłumaczy, dlaczego
 282  I,9 |            wyglądałby inaczej.~Usłyszała to mijająca ich właśnie panna
 283  I,9 |               widzisz - rzekła hrabina - to jest najwyższa arystokracja.
 284  I,9 |               oboje na nim i patrzyliśmy to na rzekę, to na obłoki,
 285  I,9 |                 patrzyliśmy to na rzekę, to na obłoki, których bieg
 286  I,9 |                  ucieka szczęście. Czuję to dopiero dzisiaj. A studnia
 287  I,9 |             mówię ci, taki świeży, jakby to było wczoraj. Ach, gdyby
 288  I,9 |                 wdzięcznością. Zrobiszże to?~- Zrobię.~To dobrze, dziękuję
 289  I,9 |                  Zrobiszże to?~- Zrobię.~To dobrze, dziękuję ci... Myślę,
 290  I,9 |              duszę zamroczy...~O, prawda to!... I studnię, która miała
 291  I,9 |             westchnieniami i łzami.~"Cóż to za świat?... Co to za świat?..."~
 292  I,9 |                   Cóż to za świat?... Co to za świat?..."~A jednak jeszcze
 293  I,9 |                  hrabina. - Prawda, jaka to miła osoba, prezesowa?...
 294  I,9 |                zmieszana hrabina.~- Ależ to impertynent! - rzekła dama
 295  I,9 |               nudny, panie Wokulski? Ale to nic nie pomoże; musicie
 296  I,9 |                  do góry na huśtawce! Co to była za rozkosz pomyśleć,
 297  I,9 |             dwanaście godzin z rzędu!~"I to ja byłem, ja?... - mówił
 298  I,9 |           Właśnie kiedy mógłbym posiadać to, co kiedyś było moim marzeniem,
 299  I,9 |            ciągle doznając zawodu.~"Więc to jest moje szczęście?...
 300  I,9 |                 panna Florentyna.~- Ależ to zuchwalstwo... Ależ to niesłychane...
 301  I,9 |              Ależ to zuchwalstwo... Ależ to niesłychane... i jeszcze,
 302  I,9 |               znakomitość... I ty nic na to?...~Panna Florentyna uśmiechnęła
 303  I,9 |          uśmiechnęła się smutnie.~- Znam to. Bohater sezonu. W zimie
 304  I,9 |                  cyrkowcami. Przejdzie i to.~- Boję się tego człowieka -
 305  I,10|                  i lokaja - w liberii. I to wszystko spadło na nas w
 306  I,10|               nie znał, powiedziałby, że to genialny kupiec; ale że
 307  I,10|                częściej pytam się: na co to wszystko?... Warum bast
 308  I,10|        rozgardiaszu. Ukazywały się coraz to jakieś pisemka, a znikali
 309  I,10|              ojciec. Chcesz, mówię ci... to idź, a nie chcesz, mówię
 310  I,10|                  nie chcesz, mówię ci... to zostań...~Dopiero w lutym
 311  I,10|                 wyszwarcowany (zrobił mu to pan Domański, ażeby ojciec
 312  I,10|                Co mi pomoże smarowaniem, to mi zepsuje gadaniem...A
 313  I,10|              drogę i jeżeli masz jechać, to jedź... Dałbym ci więcej,
 314  I,10|                 jeszcze przypatrzę... Bo to, mówię ci, z tego balu nie
 315  I,10|                  drogę. Ażem drgnął. Był to August Katz, odziany jak
 316  I,10|                com żył na świecie?... po to - odpowiem - ażeby trafić
 317  I,10|              rozumiesz mnie, Katz, bośmy to obaj widzieli. A niby na
 318  I,10|              przylatywały sztafety. Było to dowodem, że w pobliżu znajduje
 319  I,10|               Oho! zaczyna się...~- Nie, to sygnał...~Padły znowu dwa
 320  I,10|       szpakowatym wąsem. zrozumiałem, co to znaczy, usłyszawszy całą
 321  I,10|                   szepnąłem. - Gdzie się to pomieści!...~Odezwały się
 322  I,10|            kotłujących się przy ziemi.~- To baterie, a tam płoną wsie... -
 323  I,10|                 połyskującymi kolcami.~- To nasze pułki, a to austriackie... -
 324  I,10|             kolcami.~- To nasze pułki, a to austriackie... - mówił podoficer. -
 325  I,10|            odezwałeś się wtedy, Katz - i to ma być bitwa?... Miałem
 326  I,10|                sobie zresztą krzywdy?... To bowiem, na co patrzyłem,
 327  I,10|             zdziwieniem, że i inni robią to samo. Zamiast dwu wyciągniętych
 328  I,10|            przyspieszając kroku. Nie był to już bieg, ale koński galop.
 329  I,10|              opanowała melancholia.~Było to bodaj czy nie ostatnie nasze
 330  I,10|                twarzy jak wówczas, kiedy to chciał przebić leżącego
 331  I,10|               fortecy, za naszymi.~- Cóż to - szepnął mu jeden z kolegów -
 332  I,10|               byli nasi towarzysze. Mimo to mieliśmy dobry humor.~Szapary
 333  I,10|                 z widłami i kosami. Mimo to humor był, a Liptak pędząc
 334  I,10|                 się nie zaciągnę...~Mimo to legł na barłogu. Ogień na
 335  I,10|                szarpał mię za ramię.~Był to chłop, właściciel chaty.
 336  I,10|              broń!..." A wtedy myślę, że to ty, Katz, idziesz na zmianę
 337  I,10|               dwieście złotych na drogę, to się później obrachujemy.
 338  I,10|               się z twoją ciotką ożenił, to wiesz - umarł, a i ona także,
 339  I,10|         dobrodziej ma węgierskie dukaty, to ja kupię. Ja rzetelnie zapłacę,
 340  I,10|                 ja rzetelnie zapłacę, bo to dla mojej córki...~- Nie
 341  I,10|               szeroko otwierając oczy. - To po co pan chodził na Węgry?...~
 342  I,10|          zdjąwszy czapkę. - Na złe droge to on będzie szedł piechotą.~
 343  I,10|           furmanem. Okazało się, że jest to jego ciotka, która ma w
 344  I,10|             pozwoli się jej przysiąść... To jest bardzo letka osoba... -
 345  I,10|          wrzeszczeli jak opętani. Pomimo to nie pomieniałbym mego ciasnego
 346  I,10|               zdziwiony. - Wielmożny pan to jest pasażer, ale tamto -
 347  I,10|               Jak my stanęli na rogatce, to nawet strażnik dwa takie
 348  I,10|                 ci zrobił? - spytałem.~- To podłe Szwabisko ciągle drwi
 349  I,10|                mnie Jan.~- Oj! oj! co mi to za ród!... - odparł ze śmiechem
 350  I,10|                  do mnie dziś wieczorem, to przy dobrej butelce pogadamy.
 351  I,10|                  Szwaba! - krzyknął Jan.~To jednak nie przeszkodziło,
 352  I,10|                  do policji. Usłyszawszy to Jan przysiągł, że zabije
 353  I,10|            sposób bardzo uroczysty. Mimo to Franc cały majątek zapisał
 354  I,10|                 końca życia.~Dziwna była to rodzina!~I otóż znowu zboczyłem
 355  I,10|               mam ochotę zapytać: -na co to wszystko?...~Otóż kiedym
 356  I,10|                 aniżeli przypuszczasz, i to mi tylko bolesne, że nie
 357  I,10|                 gumy i skóry. ~Tak sobie to uporządkowałem; nie wiem,
 358  I,10|                 jakby mówił:~"A cóż mnie to obchodzi..."~Dziwny człowiek!
 359  I,10|             administrację. Ale zrobiwszy to, dziś ani miesza się do
 360  I,10|              czegoś się obawiał.~Ale cóż to za złote serce!~Ze wstydem
 361  I,10|                 starym sprzętom.~"Jak ja to wszystko ruszę, jak ja to
 362  I,10|                to wszystko ruszę, jak ja to przeniosę, Boże miłosierny!..."-
 363  I,10|                  w tym samym domu.~- Jak to wziąłeś? - pytam. - Przecież
 364  I,10|                wrażenie. Staś spostrzegł to i uśmiechnąwszy się, nagle
 365  I,10|                     ależ ten drugi pokój to mój pokój, w którym mieszkałem
 366  I,10|                  pudło z gitarą...~- Jak to - pytam - więc mnie już
 367  I,10|              nawet płachtę dla Ira.~Może to się wyda komu śmiesznym,
 368  I,10|            małżeństwie, niestety!... Ile to już poważnych osób przychodziło
 369  I,10|                  majątek, ale - wszystko to rozejdzie się... bez gospodyni.
 370  I,10|               Wokulski nie żenią się. Bo to nawet, mój Boże, nie potrzebuje
 371  I,10|               sklepie, albo jeżeli jest, to nawet nie patrzy na towar,
 372  I,10|                 niedzieli (rzadko mi się to zdarza), zaszedłem do handelku
 373  I,10|                  przy jednym stole. Byli to ludzie spasieni i dobrze
 374  I,10|                  warci co i on. Gdzie by to dawniej w hrabskim domu
 375  I,10|                się ktoś dotąd milczący - to już do kupca nie należy.
 376  I,10|                    W każdym razie ciemna to figura - zakonkludował dychawiczny. -
 377  I,10|                    Jesteście podli..."~I to wszystko gadają wówczas,
 378  I,10|                co z tego wyniknie?..." I to wszystko gadają o nim dziś,
 379  I,10|       Przypatrzże się, Pietrek, panu, bo to nasz największy dobrodziej...
 380  I,10|              języka angielskiego..." Cóż to za farsa?... Przecie chyba
 381  I,10|                 a czujesz, że mówi tylko to, co chce powiedzieć. Wpada.
 382  I,10|             mówię z panem Rzeckim? Zaraz to zgadłam... Co za piękna
 383  I,10|               panu Wokulskiemu, ażeby mi to przysłał, on wie mój adres,
 384  I,10|             czerwca.~- Ach! - woła - cóż to za piękny wazon!... z pewnością
 385  I,10|                magazyn (z pewnością jest to magazyn, a w dodatku pierwszorzędny
 386  I,10|             rzucać sztuki, zdaje się, że to nie człowiek, ale machina
 387  I,10|              niezmiernie poważnym tonem, to słowo honoru daję, że Mraczewski
 388  I,10|               damy dłużej siedzą, ale za to mniej grymaszą i mniej się
 389  I,10|             porządnym obywatelem, a mimo to wszyscy go nie lubią, gdyż -
 390  I,10|                 Przedmieście! Nie mógłby to parch, jeden z drugim, pilnować
 391  I,10|                opuścisz kiedy ten sklep; to chyba razem ze mną.~Stanowisko
 392  I,10|                minom i spojrzeniom?... A to wszystko truje biedaka,
 393  I,10|                 ochrzcisz?..~- Zrobiłbym to przed laty, ale nie dziś.
 394  I,10|                 piekli w ogniu.~Czym się to wszystko skończy, Boże miłosierny...~
 395  I,10|                otrzymał u nas dymisję za to, że w obecności Wokulskiego
 396  I,10|               wiadomości i ognia, ale za to mniej przesądów aniżeli
 397  I,10|         przesądów aniżeli dziś.~Wszystko to jest dopiero wstępem. Mraczewski
 398  I,10|               naszym sklepie, ale robili to w taki sposób, że nikt ich
 399  I,10|                  Mraczewskiemu, że Polki to "sama prelest" - tylko bardzo
 400  I,10|               uśmiechnął się i odparł:~- To jeszcze nic...~Z czego wnoszę,
 401  I,10|                   że wszyscy kapitaliści to złodzieje, że ziemia powinna
 402  I,10|                trzema "prykaszczykami"), to od tej pory wszyscy będziemy
 403  I,10|                będziemy się bawili, mimo to zaś każdy będzie miał emeryturę
 404  I,10|               podejrzane stosunki. Bo co to, żeby taki człowiek jak
 405  I,10|                wielki z niej pożytek, bo to i ciałka w miarę, i usteczka
 406  I,10|                wchodzi ubrana do figury, to myślę, że wszedł anioł,
 407  I,10|              czasu od posług przy żonie, to pieściłby jej dziecinę.
 408  I,10|                 za mną... Ach, panie, co to za temperament, co za ciało...
 409  I,10|                 się więc pierwszy ożeni, to drugi zaraz mu zaprowadzi
 410  I,10|        poświęcali sklepy troszcząc się o to, ażeby ceremonii dopełnił
 411  I,10|                zaś (co by powiedzieli na to rówieśnicy starego Mincla!)
 412  I,10|                  gdyż i zaproszeni nie o to troszczyli się: kto będzie
 413  I,10|                  Struchlałem usłyszawszy to życzenie.~- Może pan dobrodziej -
 414  I,10|                   Mamy zwyczaj - dodał - to, co nam się podoba, kupować;
 415  I,10|          Wokulskiego imieniu, że... jest to najpiękniejszy dzień jego
 416  I,10|                 te słowa :~- No, i po co to wszystko?...~- Po co?... -
 417  I,10|                  mnie błędnymi oczyma. - To tak dla panny Łęckiej...~-
 418  I,10|              starozakonny, ale niezwykły to człowiek. Miał nawet ochrzcić
 419  I,10|                 powie mi czego o Stachu, to już chyba nigdy nic nie
 420  I,10|            zmiany - odparł Szuman. - Był to zawsze człowiek czynu, który,
 421  I,10|                wymyślił jakieś głupstwo, to także się nie cofnie i zrobi
 422  I,10|         pozytywista z siedemdziesiątego. To, co dla patrzących jest
 423  I,11|                  nauczycielką, lecz mimo to pupilki jej dokuczały, a
 424  I,11|                pannie Izabeli. Zrobiwszy to odkrycie wzruszyła ramionami;
 425  I,11|                 Szkoda pana.~- Dlaczegóż to, jeżeli łaska?...~- Szkoda
 426  I,11|                 taką, jak mi się wydaje, to może mnie kiedyś oceni.
 427  I,11|                rozczarować się...~- Zrób to wcześniej, panie Wokulski,
 428  I,11|                  dzień i godzinę.~Dziwne to bywały epoki dla Wokulskiego.
 429  I,11|                   półjawie szeptał:~"Cóż to jest w rezultacie?... nic!...
 430  I,11|                 okropną goryczą.~"Czyliż to może być miłość?..." - zapytywał
 431  I,11|                 wracający powóz hrabiny, to znowu, że jego rwące się
 432  I,11|                  lunatyk, bez tchu. Tak, to jest panna Izabela; prowadzi
 433  I,11|                     pomyślał.~Ale nic mu to nie pomogło.~Pewnego dnia,
 434  I,11|               trzecia po południu.~"Więc to jutro - pomyślał - za godzin...
 435  I,11|                 Nie, nie tyle... Za ileż to?..."~Nie mógł zrachować,
 436  I,11|                jednak pewny, że wszystko to wybaczy mi pan ze względu
 437  I,11|               uśmiechnął się przypisując to radości z jego wizyty i
 438  I,11|            przebiegła mu myśl:~"Spacer - to dla mnie, spółka - dla niej."~
 439  I,11|                  go na ulicę. Ale trwało to tylko chwilę.~Książę przypatrywał
 440  I,11|              rzęs, a widząc, że Wokulski to czerwienieje, to blednieje,
 441  I,11|                Wokulski to czerwienieje, to blednieje, myślał:~"Nie
 442  I,11|                  pochodzić od małpy, jak to wbrew Pismu świętemu utrzymywał
 443  I,11|         pochodziły, jeżeli nie od bogów, to przynajmniej od pokrewnych
 444  I,11|              sprawy z kwestii rodów. Cóż to są wielkie rody? Są nimi
 445  I,11|                 o nich bajeczne legendy. To wszystko kłamstwa, mój kuzynie!...
 446  I,11|                kłamstwa, mój kuzynie!... To tylko kulisy i kostiumy,
 447  I,11|               rozumu, bezinteresowności. To byli - przodkowie jego i
 448  I,11|              nieszczęśliwy kraj...~A gdy to powiedział, czuł, że z serca
 449  I,11|                publicznych. Zdarzało się to po kilka razy w roku. Ostatnia
 450  I,11|            zdusił w bruździe szaraka!...~To powiedziawszy marszałek
 451  I,11|         interesie publicznym, który, jak to wszyscy czujemy, powinien
 452  I,11|            powiedzieć... naszych idei... to jest...~Książę zdawał się
 453  I,11|               dalej :~- Chodzi o inte... to jest o plan, a raczej...
 454  I,11|           centrum takowego...~- A jakież to towary? - spytał przygarbiony
 455  I,11|               zapewniającą zyski.~- Otóż to!... - wtrącił hrabia zgarbiony.~-
 456  I,11|                lekceważyć małe zyski!... To nas gubi!... to, panowie -
 457  I,11|                zyski!... To nas gubi!... to, panowie - wołał pukając
 458  I,11|                 jasność i zwięzłość. Był to znakomity adwokat, przyjaciel
 459  I,11|             miejscu stawiam tkaniny...~- To jest podkopywanie naszego
 460  I,11|              dobitkę germanizowanym...~- To jest ważne!... - wtrącił
 461  I,11|          dziesięć tysięcy rubli...~- Cóż to znaczy dziesięć tysięcy
 462  I,11|               nie wpadł w tok rozpraw.~- To wiele znaczy... bardzo wiele! -
 463  I,11|                  ciągnął Wokulski - jest to fundament dobrobytu dla
 464  I,11|                     szepnął marszałek.~- To nie jest mój majątek - wtrącił
 465  I,11|          płaczliwym głosem - m y mamy za to zboże w spichlerzach, m
 466  I,11|             Wokulski uczuł niesmak, mimo to spytał:~- Cóż pan umie?
 467  I,11|                   ale powiedz, dlaczegóż to my mamy zawiązywać spółki
 468  I,11|              baron toż samo... Oryginały to są, jak pan widział, ale
 469  I,11|                ale ojciec tylko Ochocki. To bardzo osłabia związki rodzinne...
 470  I,11|                 się coraz więcej.~- Więc to pan jest tym Ochockim, wynalazcą?...~-
 471  I,11|                człowiek. - No, ale i cóż to znaczy?... Razem nic. Kiedy
 472  I,11|         elektryczna Ochockiego... jakież to głupie!... Rwać się gdzieś
 473  I,11|         dzieciństwa i utknąć na lampie - to okropne... Dobiegać środka
 474  I,11|                 by się iść chciało - cóż to za rozpacz!...~Młody człowiek
 475  I,11|            postępuje niedbale, i właśnie to niedbalstwo, przejawiające
 476  I,11|              który ma wielkie aspiracje. To kłamstwo. Ja przecież mam
 477  I,11|                    Więc powiedz mi, jaka to gwiazda?" - "Nie wiem -
 478  I,11|              wiem - odpowiedziałem - ale to jest pewne, że nigdy nie
 479  I,11|               latającej... Prawda, jakie to głupie?...~"Więc oni tu
 480  I,11|                  a jeżeli się nie kocha, to tylko z winy jego dziwactw...
 481  I,11|                  się podobać Izabeli, bo to żona akurat dla ciebie...
 482  I,11|            przywidzeń..." A ja myślę: co to za żona dla mnie?... Gdyby
 483  I,11|              opuścić salon!... Ma rację, to jej właściwe otoczenie;
 484  I,11|               przebiegły?... Po co on mi to wszystko opowiada?"- myślał
 485  I,11|              wzruszając ramionami.~- Jak to?... Przecież kuzynka pańska
 486  I,11|              panu?~- I nawet bardzo, ale to jeszcze nie wszystko. Ożeniłbym
 487  I,11|            szanuję pana z tego powodu... To za mało; powiem więcej...
 488  I,11|               sobie: zrobię przynajmniej to, co ten człowiek, a ponieważ
 489  I,11|          rozmawia z wariatem.~- Skąd pan to wie?... - spytał Ochockiego.~-
 490  I,11|                 od Szumana. Ale do czego to wszystko prowadzi?...~-
 491  I,11|                 przeszło piętnaście lat. To mi trochę dodaje odwagi... -
 492  I,11|                 znowu po chwili dodał:~- To jedno pytanie, a teraz drugie,
 493  I,11|            Kochałem się już, zaraz, ileż to?... Cztery... sześć... ze
 494  I,11|                   siedem razy... Zabiera to dużo czasu i napędza desperackie
 495  I,11|                innych - a potem ona robi to samo, co mniej doskonałe...
 496  I,11|                 lżejsze od powietrza, bo to błazeństwo, ale - o locie
 497  I,11|                  Znikają narody, lecz za to w nadziemskich budowlach
 498  I,11|                 się z oków ciężkości?... To idea leżąca dziś w duchu
 499  I,11|            gdybyś pan je nawet przypiął, to co?... - spytał Wokulski.~-
 500  I,11|             człowiek - odparł Ochocki. - To moja żona, to moja kobieta...