Rozdzial
1 1 | pisywać wierszy lepszych od cezara i z tego powodu boję się
2 2 | razie sprawa oparłaby się o cezara, a możesz być pewny, że
3 2 | łukami bazyliki Juliusza Cezara, tłumy siedziały na schodach
4 2 | jedno i że przemawiał do cezara tylko prywatnie, jako arbiter
5 2 | usnąć przy słuchaniu wierszy cezara.~- Zdarzyło mu się szczęście -
6 4 | ci rozkaz i pozdrowienie cezara - a oto są tabliczki i znak,
7 4 | zostawać pod opieką samego cezara i senatu - rozkazuje ci
8 4 | rzekł - a jednak poseł cezara jest zwiastunem nieszczęścia.
9 4 | opieka nad tobą należy do cezara. Otóż cezar zabiera cię
10 4 | twarze niewolnic.~- Wola cezara musi być spełniona - rzekł
11 4 | Udam się dziś jeszcze do cezara i będę go błagał, by rozkaz
12 4 | przypłaciła życiem hańbę. Dom cezara jest jaskinią hańby, zła,
13 4 | nie zapomnę nigdy w domu cezara.~Raz jeszcze zarzuciła jej
14 4 | i czuwał nad nią w domu cezara.~- Nie naszym, lecz Ligii
15 4 | zali cię dopuszczą do drzwi cezara? I w jaki sposób potrafisz
16 4 | przechodzi wraz z nią pod opiekę cezara. Tu szepnął Pomponii, że
17 4 | prawdy zostaną posiane w domu cezara.~Napisała też kilka słów
18 4 | uprowadzili Ligię do domu cezara.~Lecz stary wódz kazał gotować
19 4 | Pomponio. Udaję się do cezara, choć sądzę, że na próżno,
20 4 | Petroniusz lub Watyniusz... Co do cezara, może i nie słyszał on nigdy
21 4 | Petroniusz nie odjął nam jej dla cezara, nie chciałby bowiem narazić
22 5 | przestąpiwszy próg domu cezara, jest dla niego stracona
23 5 | sobie zjednać nowe łaski cezara, albo ją chciał zatrzymać
24 5 | jeśli Petroniusz namówił cezara do porwania Ligii dla oddania
25 5 | stało, stało się z woli cezara, przed którą schylcie głowy,
26 6 | gardło, choćby w pokojach cezara.~- Pogadajmy spokojnie -
27 6 | lupanarze, to jest w domu cezara. - Petroniuszu!~- Uspokój
28 6 | Uspokój się i siadaj. Prosiłem cezara o dwie rzeczy, które mi
29 6 | a zarazem wierny sługa cezara, nie tylko nic ze skarbu
30 6 | jej tam nie grozi w domu cezara?~- Gdyby tam miała stale
31 6 | jej nie grozi. W pałacu cezara jest dziesięć tysięcy ludzi.
32 6 | uprowadzić dla siebie lub dla cezara.~- Ja mogę ci wybaczyć porywczość,
33 6 | Wiedz, że stręczycielem cezara jest Tygellinus, i wiedz
34 6 | póty zostanie w pałacu cezara. Potem odeślą ci ją po cichu
35 6 | królika, nie rzymskiego cezara; ale gdyby mi się to przytrafiło,
36 6 | Napisz mu, że wola "boskiego" cezara jest najwyższym prawem i
37 7 | zapraszano czasem do stołu cezara. Czyniono to może dlatego,
38 7 | odpowiedniej do pokojów cezara, który zresztą lubił takie
39 7 | z chęcią oporu. Bała się cezara, bała się ludzi, bała się
40 7 | Teraz zaś, gdy opór woli cezara mógł pociągnąć za sobą jakąś
41 7 | gorączce. Okazać opór woli cezara? Narazić się od pierwszej
42 7 | Ligio, Ligio, nie drażnij cezara! Gdy przyjdzie chwila stanowcza,
43 7 | dom i sądzę, że ze strony cezara nic ci nie grozi. Gdyby
44 7 | że zakładnicy należą do cezara. On zresztą nie lubi Aulusa
45 7 | od tych, którzy otaczają cezara, ale jest inny... Może wreszcie
46 7 | poznałaś kogo z bliskich cezara?~- Widywałam Wespazjana
47 7 | ujrzeć taką ucztę, a na niej cezara, dwór, słynną Poppeę i inne
48 7 | ubrać, a jakkolwiek w domu cezara nie brakło niewolnic i Akte
49 7 | złe, które słyszała o domu cezara, i słowa Akte, i przestrogi
50 7 | usłyszała okrzyk, którym witano cezara, jak przez mgłę dojrzała
51 7 | Wiedziałem, że cię zobaczę w domu cezara - mówił dalej - a jednak
52 7 | wiedział, że ją znajdzie w domu cezara, i dlaczego ona tu jest?
53 7 | on wstawią się za nią do cezara.~Winicjusz tłumaczył jej,
54 7 | A skoro się boi domu cezara, więc jej przyrzeka, że
55 7 | ją, obiecał wyrwać z domu cezara, obiecał, że jej nie opuści
56 7 | porwał nagły gniew i na cezara, i na Akte. Oto słowa jej
57 7 | ucztach spoczywała obok cezara, i mówią, że ci grozi ślepota,
58 7 | spoglądać nieznacznie w stronę cezara. Ligia, która na początku
59 7 | Pomponii, że ona doprowadziła cezara do zamordowania matki i
60 7 | Wiedziała, że pod groźbą gniewu cezara nie wolno nikomu wstać,
61 8 | nie zatrzyma. Ale z domu cezara uciekać nie wolno i kto
62 8 | Petroniusz wyproszą ją od cezara i oddadzą Pomponii, teraz
63 8 | to oni właśnie namówili cezara, by ją odebrał Aulosom.
64 8 | mogła się wahać.~- W domu cezara - rzekła po chwili - nie
65 8 | Winicjusza, a w razie potrzeby cezara, bał się jednak zaofiarować
66 8 | jakże możesz ściągać pomstę cezara na dom Aulosów?~Nastała
67 8 | i wiem, czym grozi gniew cezara. Nie! Wy nie możecie stąd
68 8 | poczęli się modlić w domu cezara, przy rannej zorzy.~Akte
69 8 | ściągnęliby na nich gniew cezara. Ale ona nie może pozostać
70 8 | pozostać także ni w domu cezara, ni Winicjusza. Niechże
71 8 | rzymskiego imienia i gdzie władza cezara nie sięga. Niech ją weźmie
72 8 | ta modlitwa? Uciec z domu cezara jest to dopuścić się zbrodni
73 8 | Petroniuszem widzieli przed ucztą cezara i wymogli na nim obietnicę,
74 8 | zbytkach i rozkoszach domu cezara; raz jeszcze uchyliły się
75 9 | wszystkich kwiatów w ogrodzie cezara i od wszystkich rzeźb w
76 9 | czyjego rozkazu? - Z rozkazu cezara...~Poppea poczęła jeszcze
77 9 | pani. Petroniusz namówił cezara, by mnie odebrał Pomponii,
78 9 | Więc Petroniusz namówił cezara, by cię zabrał Aulosowi
79 10 | posłać Atacyna z uzyskanym od cezara pozwoleniem, samemu zaś
80 11 | ulękną się gróźb, pójdzie do cezara, oskarży starego wodza o
81 11 | którejś z niezliczonych willi cezara, albo wreszcie Nero odstępował
82 11 | dziewczyny podarowanej mu przez cezara. Kto by zresztą śmiał? Czy
83 11 | jeśli go nie dopuszczą do cezara lub zechcą sprawdzać, czy
84 11 | dowód, że Ligia jest z woli cezara w pałacu. Lecz pryncypilarny
85 11 | zabrana z jego domu przez cezara na twoje i Petroniusza żądanie,
86 11 | właściwie przyszedł tylko do cezara, a nie mogąc się z nim zobaczyć
87 11 | uciekając sprzeciwiła się woli cezara, więc on ubłaga go, by nakazał
88 11 | dopiero, gdy ją z rozkazu cezara odnajdą.~Winicjusz zmarszczył
89 11 | wszystkie, które napotyka w domu cezara? Zali ujrzawszy Ligię nie
90 11 | że on wyprosi dla niej od cezara powrót do domu i że wróci
91 11 | szuka z pomocą żołnierzy cezara, ale niech wie, że jeśli
92 11 | jakiego bezprawia w pałacu cezara, gdyby nie to, że od Akte
93 11 | tego olbrzyma, który ją u cezara wyniósł z uczty, nie ma
94 11 | i byłby szczęśliwszy od cezara. I unosząc się w miarę opowiadania,
95 12 | sama uwierzy, i wmówi w cezara, że to z winy Ligii.~- Tak
96 13 | przeprowadzali z pałacu cezara do twej insuli, ja zaś podejmuję
97 13 | wyszpera u księgarzy wiersz na cezara? Kto doniesie, co mówią
98 13 | pomocą wigilów i żołnierzy cezara. Wiem, że ułatwił jej ucieczkę
99 14 | mogąc udać się o pomoc do cezara, pogrążonego w trwodze z
100 14 | stanowczo pierwszym ulubieńcem cezara.~Petroniusz zaś wyszedłszy
101 15 | lepiej wybrałeś i że nie dwór cezara, ale wojna i miłość są dwiema
102 15 | co się dzieje na dworze cezara, ja ci o tym od czasu do
103 17 | braci przed cezarem, że cezara nie chcą uznawać za boga,
104 17 | prosto z Ostrianum podąży do cezara do Ancjum lub schroni się
105 17 | vestiplica w domu przyjaciela cezara, niejakiego Petroniusza.
106 18 | czasem o niej Poppea, ale cezara umysł zaprzątnięty jest
107 18 | razie dłuższej nieobecności cezara ominąć.~Jedziemy jednak
108 19 | zakładniczką i należy właściwie do cezara, zatem można to uczynić
109 19 | przeprowadzali Ligię z pałacu cezara, o niezwykłej sile tego
110 19 | Watyniusz, abym się tam wobec cezara próbował z niejakim Syfaksem,
111 20 | wojny między Żydami a nimi. Cezara Klaudiusza znudziły tak
112 20 | Rzymu, nie było szalonego cezara, nie było świątyń, bogów,
113 21 | on i Petroniusz, i dwór cezara, i cały Rzym. Każda inna
114 22 | chodzi o zbiegłą zakładniczkę cezara, w ostatnim zaś razie Winicjusz
115 22 | władzy, jako wykonawca woli cezara, a w ostatnim razie wezwie
116 22 | przecie patrycjusz, przyjaciel cezara, krewny Petroniusza; pan
117 23 | Winicjusz, który na uczcie u cezara całował przemocą jej usta,
118 24 | możny - rzekł - i przyjaciel cezara. Często on jeszcze słucha
119 25 | dokonywanych przez samego cezara, tak często wyrzucał rankami
120 26 | była ona zająć na dworze cezara stanowisko równe córkom
121 26 | się ni ich, ni rzymskiego cezara.~- Bogowie dali Rzymianom
122 26 | jej woli, jakby była córką cezara lub boginią, nie odpowiedział
123 28 | Lacedemończyków, ani Juliusza Cezara. Gdybyś przynajmniej tak
124 28 | zależałoby zostać ulubieńcem cezara. Gdy wrócę do miasta, muszę
125 29 | nadzieją bliskiego przyjazdu cezara. Gotowano mu uroczyste przyjęcie.
126 29 | rozbudzić nawet wieść o powrocie cezara. Nic go już teraz nie obchodziło
127 29 | cezar, Tygellinus, wiersze cezara, szewcy, którzy rządzą potomkami
128 29 | twoją niewolnicą niż żoną cezara." I nie chciała się zgodzić.
129 29 | zapowiada, że wymyśli dla cezara coś nie tylko wielkiego,
130 29 | że są ludzie, którzy się cezara nie boją i żyją tak spokojnie,
131 29 | chrześcijanami. Nie boją się cezara, bo on może o nich i nie
132 30 | okrzyki na cześć boskiego cezara, ów zaś przerwał grę w kości,
133 31 | rozmowach lepiej umiał bawić cezara, ale na swoje nieszczęście
134 31 | nieszczęście przewyższał w tym i cezara, wskutek czego budził jego
135 31 | na owej uczcie w pałacu cezara, na której była Ligia, ale
136 31 | wybuchnął:~- Mam dosyć Rzymu, cezara, uczt, Augusty, Tygellina
137 32 | tym, że gdyby wyrobił u cezara edykt wypędzający chrześcijan
138 32 | siebie ucztę i na niej skłoni cezara do wydania edyktu. Miał
139 32 | usłyszał z własnych ust cezara, że wybiera się stanowczo
140 32 | przyniósł mu wyzwoleniec cezara.~- Jest na niej moje nazwisko -
141 33 | prawo do niej, dane mi przez cezara, mam w mieście, w domach
142 33 | cytry i wieńce, zbrzydł dwór cezara i nagie ciała, i wszystkie
143 33 | waszą prawdę na samym dworze cezara. Mówią, że Akte jest chrześcijanką,
144 33 | skronie i rzekł:~- Ale ty się cezara nie bój, bo to ci powiadam,
145 35 | jak w promieniach łaski cezara. Świat nie kończy się na
146 35 | pretorianów, są w samym pałacu cezara. Wyznają tę naukę niewolnicy
147 36 | ogólną przychylność dla cezara, który nie tylko karmił,
148 36 | poczęły iść narzędzia muzyczne cezara i dworu. Widać tam było
149 36 | wreszcie posążki i popiersia cezara. Spod skór i pancerzy żołnierskich
150 36 | raz w życiu chciał ujrzeć cezara. Towarzyszyła mu Ligia,
151 36 | bokami, tak aby tłumy mogły cezara widzieć. Mogło się tam pomieścić
152 36 | krzyczano przy wjeździe Juliusza Cezara do Rzymu: "Obywatele, pochowajcie
153 36 | sobie straszliwe proroctwo. Cezara niezbyt zresztą gniewały
154 36 | której uosobienie w postaci cezara ujrzał dziś po raz pierwszy.
155 37 | płyną tylko z gniewu na cezara, który jest jeszcze pod
156 37 | wyjezdnym, abym się nie obawiał cezara, gdyż włos nie spadnie z
157 38 | ośmieliła postąpić wbrew woli cezara. Ale on długo zostanie tu
158 38 | że zanim Palatyn ujrzy cezara, ty, moja boska, będziesz
159 39 | opuściłeś Ancjum bez wiedzy cezara? - pytała Ligia.~- Nie,
160 39 | uciekła przede inną z domu cezara. Nie chcę go już i ja. Nie
161 40 | współubiegającymi się z nim o łaskę cezara. Wpływ Tygellina upadł zupełnie.
162 40 | zaspakajać potworne zachcenia cezara, Tygellinus, zarówno przebiegły,
163 40 | jakiego doszła rozpusta cezara i jego faworyta, każdy jednak
164 40 | jednak wolał czuć nad sobą cezara wyrafinowanego niż zezwierzęconego
165 40 | drwi z nich, z siebie, z cezara i z całego świata. Chwilami
166 40 | zapytywany wzrokiem przez cezara rzekł:~- Niegodziwe wiersze,
167 40 | zarazem zrzędząc, lecz oczy cezara zaszły mgłą rozkoszy i rzekł:~-
168 40 | prowadzę, i nawet wiersze cezara.~- Co za zręczność, która
169 41 | Poppei począł przenosić się z cezara na Winicjusza, w końcu zaś
170 41 | Petroniusz - chwal pieśni cezara i śmiej się z wróżb. Spodziewam
171 42 | miasto i mordują z rozkazu cezara. I włosy powstały nagle
172 42 | uporczywością prowadzono na dworze cezara, przypomniał sobie jego
173 42 | jeśli Rzym płonie z rozkazu cezara, to któż może zaręczyć,
174 43 | pożarze zastała go w willi cezara. Lecz przy Źródle Merkurego
175 43 | ustępować z drogi, klnąc na głos cezara i pretorianów. W niektórych
176 46 | Mówiono również, że z rozkazu cezara prowincje w Azji i Afryce
177 47 | gońcem do zbliżającego się cezara z oznajmieniem, że nic nie
178 47 | ciekawość, co powie wysłannik cezara, nikt bowiem nie wątpił,
179 47 | Ogrody Lukulla, Mecenasa, Cezara i Agrypiny będą dla was
180 47 | wydajcie okrzyk na cześć cezara, który was karmi, odziewa,
181 47 | Po czym zwrócił się do cezara.~- Obiecałem im - rzekł -
182 48 | Rzym płonie z rozkazu cezara. Już w Ancjum skarżył się,
183 49 | we wspaniałych ogrodach cezara, dawnych Domicji i Agrypiny,
184 49 | głosili się wielbicielami cezara i nie żałowali mu oklasków,
185 49 | gdyby jaki wybuch zmiótł cezara, to z wyjątkiem może Petroniusza
186 49 | należało oczyścić od posądzeń i cezara, inaczej bowiem nikt by
187 49 | wyszedł Epafrodyt, wyzwoleniec cezara, z oznajmieniem, że boska
188 49 | dźwigać na barkach osobę cezara i tysiące spraw publicznych.
189 49 | dość estetyczne pomysły cezara i augustianów:~- A więc
190 49 | udajesz miłość bez granic dla cezara, a przed chwilą groziłeś
191 50 | pomocnik, oraz Chilo. Na widok cezara kapłani pobledli ze wzruszenia
192 50 | mógł wmówić, co chciał, w cezara, ale nie w Augustę. Znawczyni
193 51 | Petroniusz wyszedłszy od cezara kazał się nieść do swego
194 51 | pretorianów i samego nawet cezara, co by mi to mogło szkodzić!
195 51 | pytania. Postanowiono dziś u cezara złożyć na chrześcijan winę
196 51 | przed bramą i z rozkazu cezara pragnie widzieć się z tobą.~
197 51 | panie - rzekł - oto pismo od cezara.~Petroniusz wyciągnął leniwie
198 51 | których dostarczyły ogrody cezara. Obfitość zboża i nadzieja
199 51 | Petroniusz. - Lud godny cezara.~I począł myśleć, że taki
200 51 | mnie! Jesteś przyjacielem cezara. On sam mi ją oddał. Idź
201 51 | dlatego nie mogę nic wskórać u cezara. Gorzej! Mam pewność, że
202 51 | gdybyś ty zdołał ujść, gniew cezara zwróciłby się na mnie. Ale
203 52 | odmówił. Pójść do samego cezara, objąć mu kolana i błagać
204 53 | wyzwoleńców i niewolnic, tak cezara, jak i Poppei, przepłacał
205 53 | lecz rozgniewał tym tylko cezara, który pasierba nienawidził.
206 53 | panie, a On mocniejszy od. cezara, wierzę! mocniejszy! Tyś
207 54 | odrzekł. - Tak, panie. Rozkaz cezara. W więzieniu dużo jest chorych
208 54 | swą urodą zmiękczył serce cezara. Na nieszczęście, dziecko,
209 54 | opieką Tygellina i samego cezara, to jest potęg, przed którymi
210 55 | nocy przyszli wyzwoleńcy cezara i prefekta, aby wybrać im
211 55 | Ligia jest chora. Wpłyń na cezara lub Tygellina, żeby ją wydano
212 55 | weszli dwaj wyzwoleńcy cezara, z których jeden rzucił
213 56 | widowiska czekano już tylko na cezara, który też nie chcąc narażać
214 56 | sieciarz patrzył tylko w lożę cezara i westalek, czekając, co
215 56 | z rozkazu wszechwładnego cezara zmieniła się w ucztę. W
216 56 | rozmawiał i wykrzykiwał na cześć cezara, by skłonić go do tym większej
217 56 | ni ludu, ni senatu, ni cezara. "Chrisius regnat!" rozbrzmiewało
218 57 | więc chcąc odwrócić umysł cezara w inną stronę, pochylił
219 57 | począł patrzeć wprost w oczy cezara, ów zaś po chwili odrzekł:~-
220 57 | wrócił do amfiteatru na pieśń cezara, przysunął się i rzekł:~-
221 57 | augustianie radzi, że humor cezara poprawił się, poczęli się
222 57 | ciekawe widzieć odjazd cezara, ale jakieś posępne i milczące.
223 58 | sprawiać. Wreszcie z rozkazu cezara wypuszczono na nich prawdziwych
224 58 | mitologicznych obrazów pomysłu samego cezara. Ujrzano więc Herkulesa
225 58 | oklaskiwał coraz nowe pomysły cezara, który dumny z nich i uszczęśliwiony
226 58 | spożyć potrawy, które z łaski cezara obficie roznosili niewolnicy.
227 58 | otworzył je i począł patrzyć na cezara.~Twarz jego przybrała znów
228 59 | który dosłyszał odpowiedź cezara. - To ja i drwię sobie ze
229 59 | groźby drgającej w głosie cezara.~- Panie - rzekł - nic nie
230 61 | mają jutro oświecić ogrody cezara?~- Jutro? - powtórzył Winicjusz.~
231 61 | wyprowadzać chrześcijan do ogrodów cezara. W więzieniu pełno będzie
232 62 | poczęły napływać do ogrodów cezara. Tłumy, przybrane świątecznie,
233 62 | słupów dla uciechy Rzymu i cezara. Gromady widzów zatrzymywały
234 63 | po widowisku w ogrodach cezara zaniechano zwykłego sposobu,
235 63 | chrześcijan przed sprawiedliwością cezara~- To nieprawda! - zawołał
236 63 | rozmowę przerwało przybycie cezara, który zajął swe miejsce
237 64 | zostało spalone z rozkazu cezara i że chrześcijanie cierpią
238 64 | strasznych murów więzienia, z rąk cezara, Tygellina, nie tylko jako
239 65 | ostateczności postępowaniem cezara tak ze starym mistrzem,
240 65 | Petroniusz.~- Przez troskliwość o cezara - odpowiedział Scewinus. -
241 65 | na ramieniu:~- Nazwałeś cezara szaleńcem, przewidywałeś
242 65 | jest w więzieniu z woli cezara, sam zaś rzekłeś, Petroniuszu,
243 65 | prawa narodów, wbrew woli cezara - odrzekł z naciskiem Petroniusz. -
244 66 | dziecka to na widzów, to na cezara, to na kraty cuniculów,
245 68 | Ligii nie chcąc drażnić cezara udał się za nim wraz z innymi
246 68 | coś takiego, że ze strony cezara nic wam nie grozi, ale Tygellin
247 69 | iż jeden z wyzwoleńców cezara był chrześcijaninem, i znaleziono
248 69 | których popalono w ogrodach cezara, posnęli po chwilach męki
249 72 | rozpustny towarzysz szaleństw cezara Tuliusz Senecjo, i Prokulus,
250 72 | oskarżeni o brak miłości dla cezara; Nowiusz Pryskus, jako przyjaciel
251 72 | ofiarą chwilowego uniesienia cezara.~A senat płaszczył się przed
252 73 | Grecji był tu wysłany przez cezara Karynas, który złupił miasta
253 73 | pretorianów. Nikt z poufnych cezara nie umiał przewidzieć, jak
254 74 | co działo się na dworze cezara.~Zguba Petroniusza była
255 74 | porównaniu z nimi nawet uczty cezara wydają się nudne i barbarzyńskie,
256 74 | zawisły chmury niechęci cezara, ale zdarzało się już to
257 74 | groźba, jak to bywało u cezara, gdzie nie dość górne lub
258 Epi| niesłychanych tryumfach cezara, o tysiącach koron, które
259 Epi| augustianów, czym był tryumf Cezara przy jego tryumfie? Myśl,
260 Epi| których wytykano zbrodnie cezara, grożono mu bliską pomstą
261 Epi| kraje uczczą w nim już nie cezara, pana ziemskiego okręgu,
262 Epi| Niedaleko już obozu koń cezara uskoczył nagle w bok na
|