bold = Main text
     Rozdzial                                        grey = Comment text

5001 52 |                 starał sobie zjednać nawet i jego pomoc, nie szczędząc
5002 52 |                  jego pomoc, nie szczędząc i jemu, i innym zarówno obietnic,
5003 52 |               pomoc, nie szczędząc i jemu, i innym zarówno obietnic,
5004 52 |                  rzeź racją stanu. Terpnos i Diodor wzięli pieniądze
5005 52 |                    Diodor wzięli pieniądze i nie uczynili w zamian nic.
5006 52 |                   o uwięzionej dziewczynie i prosić za nią, lecz nie
5007 52 |                 oszczędził własnych synów?~I gdy powtórzył tę odpowiedź
5008 52 |                  mu jednak było Winicjusza i brał go strach, czy on nie
5009 52 |                 dla jej ratunku, jej widok i sama męka, lecz gdy wszystkie
5010 52 |                  wszystkie sposoby zawiodą i zgaśnie ostatnia iskra nadziei,
5011 52 |               Kastora! on jej nie przeżyje i rzuci się na miecz." Petroniusz
5012 52 |                  niż że można tak pokochać i tak cierpieć. Tymczasem
5013 52 |               Ligię. Odwiedzał augustianów i on, tak niegdyś dumny, żebrał
5014 52 |                   swoje ziemie sycylijskie i wszystko, czego by zażądał.
5015 52 |                    cezara, objąć mu kolana i błagać nie prowadziło do
5016 52 |                 Winicjusz chciał wprawdzie i to uczynić, lecz Petroniusz
5017 52 |             Winicjusza ściągnęły się bólem i wściekłością, a ze zwartych
5018 52 |                    Winicjusz pohamował się i wodząc dłonią po czole pokrytym
5019 52 |               Jestem chrześcijaninem!...~- I zapomnisz o tym, jak zapomniałeś
5020 52 |               przed śmiercią córka Sejana.~I tak mówiąc nie był zupełnie
5021 52 |                  przyjście młodego trybuna i przedsięwzięto odpowiednie
5022 52 |                   gdy Ligia była uwięziona i gdy padł na nią blask przyszłego
5023 52 |                teraz na myśl, że tę istotę i ukochaną, i zarazem świętą
5024 52 |                   że tę istotę i ukochaną, i zarazem świętą musi stracić,
5025 52 |               zarazem świętą musi stracić, i że prócz śmierci spaść mogą
5026 52 |              augustianie, obóz pretorianów i całe to miasto zbrodni.
5027 52 |              zbrodni. Mniemał, że nie może i nie powinno być inaczej
5028 52 |                    nie powinno być inaczej i że to wszystko, na co patrzą
5029 52 |                   od czego łamie się dusza i skowyczy serce, to sen.
5030 52 |                 potwierdzały ją wycie ludu i przepełnione więzienia.
5031 52 |                    w nim wiara w Chrystusa i to przerażenie było nową
5032 53 |                              ROZDZIAŁ LIII~I wszystko zawiodło. Winicjusz
5033 53 |              szukał poparcia u wyzwoleńców i niewolnic, tak cezara, jak
5034 53 |                 niewolnic, tak cezara, jak i Poppei, przepłacał ich czcze
5035 53 |               Augusty, Rufiusa Kryspinusa, i uzyskał od niego list; podarował
5036 53 |                  ofiarował całe swe mienie i siebie samego, aż wreszcie
5037 53 |                   był tylko igraszką ludzi i że gdyby był udawał, iż
5038 53 |               uwolnił.~Toż samo spostrzegł i Petroniusz. Tymczasem płynął
5039 53 |               rozciągnąć na dnie, tygodnie i miesiące. Nie wiedziano
5040 53 |                  Więzienia były natłoczone i srożyła się w nich gorączka.
5041 53 |                     ale teraz nie było już i czasu. Widowiska miały się
5042 53 |                wiedząc, gdzie rzuci ją los i okrucieństwo przemocy, począł
5043 53 |                 cyrki, przekupywać stróżów i bestiariów, stawiając im
5044 53 |             uczynić śmierć mniej straszną, i wówczas to właśnie czuł,
5045 53 |                 myślał zresztą jej przeżyć i postanowił zginąć z nią
5046 53 |                nadejdzie. Jego przyjaciele i Petroniusz mniemali również,
5047 53 |                Twarz Winicjusza sczerniała i stała się podobną do owych
5048 53 |                 nie rozumiał, co się stało i co się stać może. Gdy ktoś
5049 53 |          mechanicznym ruchem ręce do głowy i ściskając dłońmi skronie
5050 53 |             mówiącego wzrokiem przerażonym i pytającym. Noce spędzał
5051 53 |                 jeśli zaś kazała mu odejść i spocząć, wracał do Petroniusza
5052 53 |             spocząć, wracał do Petroniusza i przechadzał się do rana
5053 53 |                    czołem w kamienne płyty i prosił o cud.~Lecz pozostało
5054 53 |                cuda, niechże mu da ratunek i wspomożenie.~I pewnej nocy
5055 53 |                  da ratunek i wspomożenie.~I pewnej nocy poszedł go szukać.
5056 53 |                 wśród ogólnego zamieszania i pogromu, zajęty przy tym
5057 53 |              Piotra. Jakoż o zmroku wyszli i przedostawszy się za mury,
5058 53 |                   winnicy, położonej dziko i ustronnie. Zgromadzenie
5059 53 |           kilkadziesiąt postaci klęczących i pogrążonych w modlitwie.
5060 53 |              głęboki, rozdzierający smutek i żal.~Piotr był obecny. Klęczał
5061 53 |                  przybitym do ściany szopy i modlił się. Winicjusz rozpoznał
5062 53 |                    z dala jego białe włosy i wzniesione ręce. Pierwszą
5063 53 |                 rzucić się do nóg Apostoła i krzyczeć: "Ratuj!" Lecz
5064 53 |                  począł powtarzać z jękiem i z zaciśnionymi dłońmi: "
5065 53 |                   jego prośbie brzmiał jęk i że nie on tylko przyniósł
5066 53 |            przyniósł tu swój ból, swój żal i swoją trwogę. Nie było w
5067 53 |                   istot, a gdy najgorliwsi i najpełniejsi odwagi wyznawcy
5068 53 |                   nowe wieści o zniewagach i mękach, jakie zadawano im
5069 53 |                    przeraziło się w wierze i nie pytało w zwątpieniu:
5070 53 |                zwątpieniu: gdzie Chrystus? i czemu zezwala, by zło stało
5071 53 |                   strąci w przepaść Nerona i zapanuje nad światem...
5072 53 |                   ziemia zadrży w posadach i zstąpi On, w blasku niezmiernym,
5073 53 |                   u stóp, miłosierny, lecz i groźny, któren wywyższy
5074 53 |                    wywyższy swych wiernych i każe przepaściom pożreć
5075 53 |              Winicjusz zakrył twarz rękoma i przypadł do ziemi. Naraz
5076 53 |                ustach wszystkich obecnych. I zdawało mu się, że musi
5077 53 |               pewien, że gdy się podniesie i otworzy oczy, ujrzy światło,
5078 53 |                 ślepną śmiertelne źrenice, i usłyszy głos, od którego
5079 53 |                     Winicjusz podniósł się i począł patrzyć osłupiałym
5080 53 |             migotały nikłe płomyki latarek i promienie księżyca, wchodzące
5081 53 |                 łzami oczy ku krzyżowi; tu i owdzie ozwały się inne łkania,
5082 53 |               strażników. Wtem Piotr wstał i zwróciwszy się do gromady
5083 53 |                    ku Zbawicielowi naszemu i ofiarujcie mu wasze łzy.~
5084 53 |                   ofiarujcie mu wasze łzy.~I umilkł.~Nagle wśród zgromadzonych
5085 53 |             kobiecy, pełen żałosnej skargi i bólu bez granic:~- Ja, wdowa,
5086 53 |                 gromadą, stary, stroskany, i wydawał się im w tej chwili
5087 53 |                  uosobieniem zgrzybiałości i niemocy.~Wtem począł się
5088 53 |                 Kaci znieważyli córki moje i Chrystus na to pozwolił~
5089 53 |                    porwą, kto da im chleba i wody?~Po czym czwarty:~-
5090 53 |                   zaniechali, wzięli znowu i położyli na męki, panie!~
5091 53 |                 Biada nam! Kto nas osłoni?~I tak w ciszy nocnej brzmiała
5092 53 |                 Stary rybak przymknął oczy i trząsł swą białą głową nad
5093 53 |                głową nad tym ludzkim bólem i trwogą. Zapadło znów milczenie,
5094 53 |                  przez gromadę do Apostoła i zażądać od niego ratunku,
5095 53 |                   niż Chrystus Nazareński? I na tę myśl przerażenie podjęło
5096 53 |                   reszta jego nadziei, ale i on sam, i jego Ligia, i
5097 53 |                jego nadziei, ale i on sam, i jego Ligia, i jego miłość
5098 53 |                    i on sam, i jego Ligia, i jego miłość do Chrystusa,
5099 53 |                  jego miłość do Chrystusa, i jego wiara, i wszystko,
5100 53 |                   Chrystusa, i jego wiara, i wszystko, czym żył, a pozostanie
5101 53 |                    pozostanie tylko śmierć i noc jako morze bezbrzeżna.~
5102 53 |                    krzyża. Słyszałem młoty i widziałem, jak podnieśli
5103 53 |                  Syna człowieczego...~ ~...I widziałem, jak mu otworzyli
5104 53 |            widziałem, jak mu otworzyli bok i jak umarł. A wówczas, wracając
5105 53 |                  to pozwolił, czemuś umarł i czemuś utrapił nam serca,
5106 53 |               Twoje?..."~...A on, Pan nasz i Bóg nasz, trzeciego dnia
5107 53 |              trzeciego dnia zmartwychwstał i był między nami, póki w
5108 53 |                  umocniliśmy się w sercach i odtąd siejemy ziarno Jego...~ ~
5109 53 |                    Bóg sam poddał się męce i śmierci, a wy chcecie, by
5110 53 |             obiecał? Oto przychodzi do was i mówi wam: "Pójdźcie drogą
5111 53 |                lecz wobec was Apostoł Boży i namiestnik, mówię wam w
5112 53 |             nieprzebrane rozkosze, nie łzy i jęki, lecz śpiewanie, nie
5113 53 |                    chwale na życie wieczne i połączysz się z nim! Tobie,
5114 53 |                    nieszczęśliwi, trwożni, i wam, mający umrzeć, w imię
5115 53 |                   snu na szczęsne czuwanie i jako z nocy na świt Boży.
5116 53 |              spadnie bielmo z oczu waszych i rozgoreją serca!~To rzekłszy
5117 53 |                  uczuli nową krew w żyłach i zarazem dreszcz w kościach,
5118 53 |                nimi nie starzec zgrzybiały i strapiony, ale mocarz, który
5119 53 |               mocarz, który brał ich dusze i dźwigał je z prochu i trwogi.~-
5120 53 |                dusze i dźwigał je z prochu i trwogi.~- Amen! - zawołało
5121 53 |                    bił blask coraz większy i szła od niego siła, szedł
5122 53 |                 miasta zbrodni, ciemięstwa i pychy, a wyście legia Jego!
5123 53 |                pychy, a wyście legia Jego! I jako sam odkupił męką i
5124 53 |                    I jako sam odkupił męką i krwią grzechy świata, tak
5125 53 |                   abyście wy odkupili męką i krwią to gniazdo nieprawości!...
5126 53 |                 oznajmia przez wargi moje!~I rozłożył ręce, a oczy utkwił
5127 53 |                Jakoż twarz mu się zmieniła i oblała się jasnością, i
5128 53 |                    i oblała się jasnością, i patrzył czas jakiś w milczeniu,
5129 53 |                jego głos:~- Jesteś, Panie, i ukazujesz mi drogi swoje!...
5130 53 |              stolicę Twoją? Tu, z tych łez i z tej krwi chcesz zbudować
5131 53 |           królestwo Twoje? O Panie, Panie! I każesz tym trwożnym, aby
5132 53 |                  każesz objąć rząd nad nim i nad ludami ziemi?... I oto
5133 53 |                 nim i nad ludami ziemi?... I oto zlewasz zdrój mocy na
5134 53 |              słabych, aby się stali silni, i oto każesz mi paść stąd
5135 53 |                  rozświecały wnętrze szopy i twarze pobladłe ze wzruszenia.~
5136 53 |            natchnioną, pełną światła głowę i rzekł:~- Oto jako Pan zwyciężył
5137 53 |            zwyciężył w was zwątpienie, tak i wy idźcie zwyciężać w imię
5138 53 |              idźcie zwyciężać w imię Jego!~I chociaż wiedział już, że
5139 53 |            wiedział, co wyrośnie z ich łez i krwi, jednak głos zadrgał
5140 53 |                  począł żegnać ich krzyżem i mówił:~- A teraz błogosławię
5141 53 |                 sprawuje rząd Chrystusów!" I tak mówiąc czepiali się
5142 53 |                  kładł ręce na ich głowach i żegnał każdego z osobna,
5143 53 |                    wysyła w podróż daleką.~I zaraz poczęli wychodzić
5144 53 |                 domów, a z nich do więzień i na areny. Umysły ich oderwały
5145 53 |                   wzięły lot ku wieczności i szli, jakby w śnie lub w
5146 53 |                    która w nich była, sile i okrucieństwu "bestii".~Apostoła
5147 53 |                    Nereusz, sługa Pudensa, i wiódł go ukrytą w winnicy
5148 53 |               postępował za nimi Winicjusz i gdy wreszcie doszli do Nereuszowej
5149 53 |               błagaj, ty wstaw się za nią.~I drżał z bólu jak liść, i
5150 53 |                   I drżał z bólu jak liść, i bił czołem w ziemię, albowiem
5151 53 |                 pomniał sobie, jak niegdyś i Ligia, zgromiona przez Kryspusa,
5152 53 |          Przypomniał sobie, że ją podniósł i pocieszył, więc teraz podniósł
5153 53 |             przeszedł przez mękę krzyżową, i pomnij, że po tym życiu
5154 53 |                       Tu znów pochylił się i przyłożywszy twarz do kolan
5155 53 |                    Piotr przymknął powieki i modlił się żarliwie. Letnie
5156 53 |                nawołujące się po winnicach i głuchy, daleki odgłos deptaków
5157 53 |             Chrystus może ją zbawić. Wierz i módl się do Niego, a ja
5158 53 |                spójrz na ono serce zbolałe i pociesz je! Chryste miłosierny,
5159 54 |               krzyczała mu jeszcze rozpacz i przerażenie, lecz on tłumił
5160 54 |          wstawiennictwo Bożego namiestnika i potęga jego modlitwy miały
5161 54 |                  ją ujrzał w paszczy lwa." I na tę myśl, choć drżała
5162 54 |                    choć drżała w nim dusza i pot zimny oblewał mu skronie,
5163 54 |                   przypominał sobie tę noc i tę świętą sędziwą twarz,
5164 54 |                  pierwszemu uczniowi swemu i pasterzowi trzody! Chrystus
5165 54 |                 odmówi, a ja nie zwątpię."~I biegł do więzienia jak zwiastun
5166 54 |                     znały go już wszystkie i zwykle nie czyniono mu najmniejszych
5167 54 |                setnik zbliżył się ku niemu i rzekł:~- Wybacz, szlachetny
5168 54 |                   na niego ze współczuciem i odrzekł. - Tak, panie. Rozkaz
5169 54 |                więzieniu dużo jest chorych i być może, iż obawiają się,
5170 54 |                  straże.~Winicjusz zamilkł i odkrył głowę, albowiem zdawało
5171 54 |                  Wtem żołnierz zbliżył się i rzekł przyciszonym głosem~-
5172 54 |                 Uspokój się, panie. Stróże i Ursus czuwają nad nią. To
5173 54 |                   To rzekłszy pochylił się i w mgnieniu oka nakreślił
5174 54 |             spojrzał na niego bystro. - ...I jesteś pretorianinem?...~-
5175 54 |                  wskazując na więzienie.~- I ja czczę Chrystusa.~- Niech
5176 54 |              stróżom.~- Dzięki ci, bracie.~I ścisnąwszy rękę żołnierza
5177 54 |                    Po chwili zatrzymał się i utkwiwszy wzrok w różowych
5178 54 |                  zwieszonych nad Kapitolem i świątynią Statora, rzekł:~"
5179 54 |                  jednakże wziąć już kąpiel i namaścić się do snu.~- Mam
5180 54 |                   Senecjona, u którego był i cezar. Nie wiem, skąd Auguście
5181 54 |          Ahenobarbus cisnął w nie pucharem i skaleczył je ciężko. Poppea
5182 54 |                   Mówię dlatego, że ciebie i Ligię ścigał gniew Poppei,
5183 54 |        nieszczęściem, może poniecha zemsty i łatwiej da się przejednać.
5184 54 |                    Zobaczę ją dziś wieczór i będę z nią mówił.~- Dzięki
5185 54 |                   nowinę.~- A ty się wykąp i spocznij. Usta masz sine
5186 54 |                   spocznij. Usta masz sine i cień z ciebie pozostał.~
5187 54 |                 wszystko jeszcze stracone.~I tak mówiąc, mówił to, w
5188 54 |              słyszał u Senecjona, że cezar i Tygellin postanowili wybrać
5189 54 |              postanowili wybrać dla siebie i dla przyjaciół najpiękniejsze
5190 54 |                   dziewice chrześcijańskie i pohańbić je przed męką,
5191 54 |                 dzień igrzyska pretorianom i bestiariuszom.~Wiedząc,
5192 54 |                temu estecie chodziło także i o to, aby Winicjusz, jeśli
5193 54 |                   zaś z twarzą wyniszczoną i sczerniałą od bólu i bezsenności.~-
5194 54 |           wyniszczoną i sczerniałą od bólu i bezsenności.~- Powiem dziś
5195 54 |               uratuję dla ciebie Rufiusa." I będę o tym myślał naprawdę.
5196 54 |             podziękujesz, gdy się pożywisz i spoczniesz. Na Atenę! Odysej
5197 54 |                 nieszczęściu myślał o śnie i jadle. Całą noc spędziłeś
5198 54 |                     Dowiem się dziś w nocy i jutro rano powiem ci, na
5199 54 |                    powiem ci, na jak długo i dlaczego rozkaz został wydany.
5200 54 |                spać, ty zaś naśladuj mnie.~I rozeszli się, lecz Winicjusz
5201 54 |           Winicjusz udał się do biblioteki i począł pisać list do Ligii.~
5202 54 |                   skończył, odniósł go sam i wręczył chrześcijańskiemu
5203 54 |                   z pozdrowieniem od Ligii i z obietnicą, że dziś jeszcze
5204 54 |                   nie chciał jednak wracać i siadłszy na głazie czekał
5205 54 |                   się już wysoko na niebie i przez Clivus Argentarius
5206 54 |              piórami w jasności słonecznej i błękicie.~Pod nadmiarem
5207 54 |                  pod wpływem gwaru, ciepła i niezmiernego znużenia oczy
5208 54 |                     grających obok w morę, i miarowe kroki żołnierzy
5209 54 |           Kilkakroć podniósł jeszcze głowę i objął oczyma więzienie,
5210 54 |                   usypia po długim płaczu, i usnął.~I wnet opadły go
5211 54 |                    długim płaczu, i usnął.~I wnet opadły go widzenia.
5212 54 |                 Grecyna z kagankiem w ręku i świeci. Jakiś głos, jakby
5213 54 |                  nie zważał na owo wołanie i szedł dalej za Pomponią,
5214 54 |                Wówczas on pokazał mu Ligię i rzekł: "Idziemy z areny,
5215 54 |                   Widział przez sen Nerona i Poppeę trzymającą na ręku
5216 54 |                  które obmywał Petroniusz, i Tygellina posypującego popiołem
5217 54 |          zastawione kosztownymi potrawami, i Witeliusza pożerającego
5218 54 |                  pożerającego owe potrawy, i mnóstwo innych augustianów
5219 54 |              nastał bezład jeszcze większy i wreszcie wszystko zapadło
5220 54 |                   go dopiero żar słoneczny i okrzyki, które rozległy
5221 54 |                   trzcinami tłum, krzycząc i czyniąc miejsce dla wspaniałej
5222 54 |               oczach trzymał zwój papirusu i odczytywał coś pilnie.~-
5223 54 |                 niecierpliwie zwój papieru i wychylił głowę wołając:~-
5224 54 |                   Winicjusza, cofnął głowę i podniósł szybko do oczu
5225 54 |                   biegacze utorowali drogę i Egipcjanie mieli ruszyć
5226 54 |                   odpowiedział z godnością i dumą Grek, usiłując swej
5227 54 |             lektyki, pochylił się ku niemu i patrząc mu wprost w oczy,
5228 54 |                  jest pod opieką Tygellina i samego cezara, to jest potęg,
5229 54 |               przed którymi drży wszystko, i że otaczają go silni niewolnicy,
5230 54 |            bezbronny, z wynędzniałą twarzą i postawą zgiętą przez ból.~
5231 54 |              okolone czerwonymi obwódkami, i odszepnął:~- A ty, gdym
5232 54 |                Wówczas Grek podniósł głowę i klasnąwszy w palce co w
5233 54 |                   było oznaką lekceważenia i pogardy, odrzekł tak głośno,
5234 54 |                    kąpieli przyjmuję gości i klientów.~I skinął ręką,
5235 54 |                przyjmuję gości i klientów.~I skinął ręką, a na ów znak
5236 55 |               wolno już nikomu przychodzić i że będzie mogła widzieć
5237 55 |                kiedy przypadnie ich kolej, i by był na igrzysku, albowiem
5238 55 |                   było bojaźni. Pisała, że i ona, i inni tęsknią już
5239 55 |                 bojaźni. Pisała, że i ona, i inni tęsknią już do areny,
5240 55 |        Spodziewając się przyjazdu Pomponii i Aulusa, błagała, by przyszli
5241 55 |               Aulusa, błagała, by przyszli i oni. W każdym jej słowie
5242 55 |               słowie widać było uniesienie i to oderwanie się od życia,
5243 55 |                Apostoła, a więc ja twoja." I zaklinała go, by jej nie
5244 55 |           zaklinała go, by jej nie żałował i nie dał się opanować bólowi.
5245 55 |               tęskni po niej całym sercem. I myślała, że może Chrystus
5246 55 |                  żyje, że męki nie pamięta i że jest szczęśliwa. Cały
5247 55 |                 jej list tchnął szczęściem i ogromną nadzieją. Była w
5248 55 |                    ze spoliarium jej ciało i pochował ją jako swoją żonę
5249 55 |                 pod kłami dzikich zwierząt i aby Chrystus nie zlitował
5250 55 |                    właśnie tkwiła nadzieja i ufność. Wróciwszy do domu
5251 55 |                 Chrystus nie skruszy murów i nie odda mu jej. Nakazał
5252 55 |               Wielki Apostoł błaga Go o to i że chwila wyzwolenia jest
5253 55 |              zbliżył się do niego pierwszy i rzekł:~- Posłuchaj mnie,
5254 55 |                 przyszli wyzwoleńcy cezara i prefekta, aby wybrać im
5255 55 |              umierają więźnie w Tullianum, i poniechali jej. Wczoraj
5256 55 |              wieczór była już nieprzytomna i niech będzie błogosławione
5257 55 |                   od hańby, może ją ocalić i od śmierci.~Winicjusz oparł
5258 55 |          miłosierdziu Pana. Linusa porwali i położyli na męki, ale widząc,
5259 55 |                   że kona, oddali go. Może i tobie oddadzą ją teraz,
5260 55 |                 głową, po czym podniósł ją i rzekł cicho:~- Tak jest,
5261 55 |               hańby, wybawi ją od śmierci.~I dosiedziawszy pod murem
5262 55 |              wysłać swoich ludzi po Linusa i kazać go przenieść do jednej
5263 55 |                 zaś ratowała je z rozpaczą i zgrozą w sercu, myśląc,
5264 55 |                 nawet słuchać o Winicjuszu i Ligii, lecz Petroniusz przeraził
5265 55 |                 stało, nie jest ich zemstą i czy życie Rufiusa nie zależy
5266 55 |              śmierć. Idź do świątyni Westy i zażądaj, aby virgo magna
5267 55 |           wyprowadzali więźniów na śmierć, i rozkazała uwolnić tę dziewczynę.
5268 55 |              wszystkimi bóstwami rzymskimi i obcymi.~- Pójdę! - rzekła
5269 55 |                    wskórałem!" - pomyślał. I wróciwszy do Winicjusza
5270 55 |               których błyszczała gorączka, i odpowiedział:~- Ją uwolni
5271 55 |                    piastunce Sylwii, która i ją samą wyniańczyła.~Lecz
5272 55 |                 rzucił się na starą Sylwię i zatkał jej usta, drugi zaś,
5273 55 |                 Rufiusa. Trawiony gorączką i bezprzytomny chłopak nie
5274 55 |               niego, uśmiechał się do nich i mrużył swe śliczne oczy,
5275 55 |              zadzierzgnęli mu go koło szyi i poczęli zaciskać. Dziecko,
5276 55 |                 owinęli je w prześcieradło i siadłszy na przygotowane
5277 55 |             Palatyn. Znalazłszy puste łoże i zastygłe ciało Sylwii, zemdlała,
5278 55 |              otrzeźwiono, poczęła krzyczeć i dzikie jej krzyki rozlegały
5279 55 |               rozlegały się przez noc całą i dzień następny.~Lecz trzeciego
5280 55 |                ametystową tunikę, przyszła i siedziała z kamienną twarzą,
5281 55 |                złotowłosa, milcząca, cudna i złowroga jak anioł śmierci.~
5282 56 |                  poczęto sprowadzać morzem i Tybrem potężne pnie drzew,
5283 56 |            Ponieważ igrzyska wspaniałością i liczbą ofiar miały przejść
5284 56 |                    pomieszczenia dla ludzi i zwierząt. Tysiące rzemieślników
5285 56 |                 pracowało nad budową dniem i nocą. Budowano i ozdabiano
5286 56 |              budową dniem i nocą. Budowano i ozdabiano bez wytchnienia.
5287 56 |                 kością słoniową, perłowcem i skorupnikiem zamorskich
5288 56 |          skrapiania widzów rosą szafranową i werweną. Słynni budowniczowie,
5289 56 |              Słynni budowniczowie, Sewerus i Celer, wysilili całą swą
5290 56 |                  chrapliwe beczenie panter i wycie psów. Zwierzętom nie
5291 56 |                 pobudzić w nich wściekłość i głód. Chwilami też zrywała
5292 56 |                  amfiteatru jeszcze w nocy i nie z jednego tylko więzienia,
5293 56 |                    się przez całe tygodnie i miesiące, ale spierano się,
5294 56 |                dnia. Głosy męskie, kobiece i dziecinne, śpiewające pieśń
5295 56 |              utrzymywali, że choćby po sto i dwieście ciał wysyłano na
5296 56 |               zwierzęta zmęczą się, nasycą i do wieczora nie potrafią
5297 56 |                   na arenie, rozrywa uwagę i nie pozwala lubować się,
5298 56 |                    ożywiał się, rozweselał i spierał o rozmaite tyczące
5299 56 |                   w rozdzieraniu ludzi. Tu i owdzie czyniono zakłady.
5300 56 |                  chrześcijanami na arenie, i znów tworzyły się stronnictwa
5301 56 |                  piękni w świetle porannym i pełni życia. Ciała ich,
5302 56 |               Wielu z nich znano osobiście i co chwila rozlegały się
5303 56 |                gdzie która najpiękniejsza, i odzywali się do nich żartobliwymi
5304 56 |                    obowiązkiem było smagać i podniecać walczących. Potem
5305 56 |           niewolnicy do roznoszenia potraw i chłodników, a wreszcie pretorianie,
5306 56 |               Otworzono wreszcie vomitoria i tłumy runęły do środka.
5307 56 |                  zgromadzonych, że płynęli i płynęli przez całe godziny,
5308 56 |                     urzędników publicznych i pałacowych, starszyzny pretoriańskiej,
5309 56 |               pretoriańskiej, patrycjuszów i wykwintnych kobiet. Niektóre
5310 56 |            migotały złocenia lektyk, białe i różnobarwne suknie, pióra,
5311 56 |                    zbyt długie oczekiwanie i pragnąc ująć go sobie pośpiechem,
5312 56 |            niebawem w towarzystwie Augusty i augustianów.~Petroniusz
5313 56 |              wiedział, że Ligia jest chora i bezprzytomna, ale ponieważ
5314 56 |           widowiska. Dla lwów mogli wysłać i chorą, choćby bezprzytomną.
5315 56 |               poobszywane w skóry zwierząt i wysyłane całymi gromadami
5316 56 |                  znajduje się między nimi, i nikt żadnej rozpoznać. Stróże
5317 56 |                   żadnej rozpoznać. Stróże i cała służba amfiteatru była
5318 56 |                    się z nim do amfiteatru i dopiero przy wejściu wymknął
5319 56 |                wejściu wymknął się w tłoku i pośpieszył do lochów, gdzie
5320 56 |              rzekłszy Syrus otworzył drzwi i weszli jakby do ogromnej
5321 56 |                 ogromnej izby, ale niskiej i ciemnej, światło bowiem
5322 56 |                 tylko w izbie szmer głosów i okrzyki ludu, dochodzące
5323 56 |                 istot, podobnych do wilków i niedźwiedzi. Byli to chrześcijanie,
5324 56 |                    modlili się klęcząc. Tu i owdzie z długich włosów,
5325 56 |                 mroku połyskiwały radością i gorączką. Widocznym było,
5326 56 |             opanowała jedna myśl, wyłączna i zaziemska, która jeszcze
5327 56 |            wszystka co się koło nich dziać i co ich spotkać mogło. Niektórzy,
5328 56 |                wyciem psów, wrzaskiem ludu i podobnymi do zwierząt postaciami
5329 56 |                pomdleli z natłoku, zaduchu i gorąca, i przeciskał się
5330 56 |                 natłoku, zaduchu i gorąca, i przeciskał się dalej w ciemną
5331 56 |        Posłuchawszy przez chwilę, zawrócił i przecisnąwszy się przez
5332 56 |                   padał na głowę mówiącego i w blasku tym Winicjusz rozpoznał
5333 56 |                spod wilczej skóry wychudłą i nieubłaganą twarz Kryspa.~-
5334 56 |                   ten nowy grzech popełnia i strącony będzie w ogień
5335 56 |                    pomrą dziś sprawiedliwi i grzeszni, ale Pan swoich
5336 56 |                    sprawiedliwości Boskiej i tym głębiej będziecie pogrążeni.
5337 56 |             otwarte są czeluści piekielne, i biada wam, mężowie i żony,
5338 56 |            piekielne, i biada wam, mężowie i żony, biada, rodzice i dzieci!~
5339 56 |             mężowie i żony, biada, rodzice i dzieci!~I wyciągnąwszy kościste
5340 56 |                   biada, rodzice i dzieci!~I wyciągnąwszy kościste dłonie
5341 56 |                     nieustraszony, ale też i nieubłagany nawet wobec
5342 56 |                  po czym zapadło milczenie i słychać było tylko płacz
5343 56 |                    było tylko płacz dzieci i uderzenia rąk o piersi.
5344 56 |                   że nadszedł dzień gniewu i że miłosierdzia nie zjedna
5345 56 |              przebiegła mu wprawdzie jasna i szybka jak błyskawica myśl,
5346 56 |               pełne fanatyzmu słowa Kryspa i ta ciemna izba z kratami,
5347 56 |                    którymi było pole męki, i bliskość jej, i natłok ofiar
5348 56 |                 pole męki, i bliskość jej, i natłok ofiar przybranych
5349 56 |                  napełniły mu duszę zgrozą i przerażeniem. Wszystko to
5350 56 |              wzięte wydało mu się straszne i stokroć okropniejsze niż
5351 56 |                których brał udział. Zaduch i żar poczęły go dusić. Pot
5352 56 |                  począł wołać głośno Ligii i Ursusa, w nadziei, że jeśli
5353 56 |         niedźwiedzia, pociągnął go za togę i rzekł:~- Panie, zostali
5354 56 |                    ostatniego wyprowadzano i widziałem ją chorą na łożu.~-
5355 56 |             Chrystusowi, że jej tu nie ma, i w tym widzieć znak Jego
5356 56 |           pociągnął go jeszcze raz za togę i rzekł:~- Pamiętasz, panie,
5357 56 |                 uwięzili. Pobłogosławił mi i mówił, iż przyjdzie do amfiteatru
5358 56 |                   patrzeć w chwili śmierci i widzieć znak krzyża, bo
5359 56 |             powiedz.~Winicjusz zniżył głos i odrzekł:~- Jest między ludźmi
5360 56 |                miejsca, ale wrócę do cyrku i zobaczę. Ty patrz na mnie,
5361 56 |                 arenę, ja zaś podniosę się i zwrócę głowę w ich stronę.
5362 56 |                oczyma.~- Dzięki ci, panie, i pokój z tobą.~- Niech ci
5363 56 |              Winicjusz wyszedł z cuniculum i udał się do amfiteatru,
5364 56 |                    uczesaniu... Tygellinus i Chilo spoglądają na nas
5365 56 |                  Ligię nocą włożą w trumnę i wyniosą z więzienia jako
5366 56 |                  głowie, obok niego piękna i posępna Augusta, obok po
5367 56 |               Rzymie było potężne, świetne i bogate. W dalszych rzędach
5368 56 |                  lilij, sasanków, bluszczu i winogradu.~Lud rozmawiał
5369 56 |                    sobie z rzędu do rzędu, i tupał z niecierpliwości,
5370 56 |                    się podobne do grzmotów i nieustające. Wówczas prefekt
5371 56 |             rozmaici barbarzyńcy z północy i południa, tym razem jednak
5372 56 |                widzowie patrzyli obojętnie i z pogardą na podobne widowisko,
5373 56 |                       W lewo!", "Wprost!", i często myląc umyślnie przeciwników.
5374 56 |                    par sczepiło się jednak i walka poczynała być krwawą.
5375 56 |                   zapaśnicy rzucali tarcze i podając sobie lewe ręce,
5376 56 |                   się padli obaj na piasek i zakłuli się na nim wzajemnie.
5377 56 |           zagrabiły krwawe ślady na arenie i potrząsnęły ją listkami
5378 56 |                    nie tylko motłochu, ale i ludzi wykwintnych, w czasie
5379 56 |                  występowali już na arenie i odnosili na niej zwycięstwa,
5380 56 |                 lecz między grającymi byli i tacy, którzy stawiali znaczne
5381 56 |                 sumy na gladiatorów nowych i całkiem nie znanych, w tej
5382 56 |                     Zakładał się sam cezar i kapłani, i westalki, i senatorowie,
5383 56 |                   się sam cezar i kapłani, i westalki, i senatorowie,
5384 56 |               cezar i kapłani, i westalki, i senatorowie, i rycerze,
5385 56 |                   westalki, i senatorowie, i rycerze, i lud. Ludzie z
5386 56 |                    senatorowie, i rycerze, i lud. Ludzie z gminu, gdy
5387 56 |                    z biciem serca, a nawet i trwogą, na ukazanie się
5388 56 |                    ukazanie się szermierzy i niejeden czynił głośne śluby
5389 56 |              człowiek przybrany za Charona i wśród ogólnego milczenia
5390 56 |                   trójząb. Na ich widok tu i owdzie zerwały się po ławkach
5391 56 |               zmieniły się w jedną ogromną i przeciągłą burzę. Od góry
5392 56 |                  twarze, klaszczące dłonie i otwarte usta, z których
5393 56 |                  całą arenę krokiem równym i sprężystym, migocąc orężem
5394 56 |                 sprężystym, migocąc orężem i bogatymi zbrojami, po czym
5395 56 |           cesarskim podium dumni, spokojni i świetni. Przeraźliwy głos
5396 56 |                  wyciągnęli w górę prawice i wznosząc oczy i głowy ku
5397 56 |                    prawice i wznosząc oczy i głowy ku cesarzowi, poczęli
5398 56 |              okazywała się siła, zręczność i odwaga przeciwników. Jakoż
5399 56 |                   wielkim hełmie na głowie i pancerzu, opinającym z przodu
5400 56 |              pancerzu, opinającym z przodu i z tyłu jego potężną pierś,
5401 56 |                cofać z nastawianym mieczem i zniżając głowę przypatrywał
5402 56 |           pochylając lub podnosząc trójząb i śpiewając zwykłą pieśń "
5403 56 |                chwili bowiem zatrzymał się i stanąwszy w miejscu, począł
5404 56 |             nieprzyjaciela. W jego postaci i potwornie wielkiej głowie
5405 56 |             przemknął się pod jego mieczem i wzniesionym ramieniem, wyprostował
5406 56 |                 ramieniem, wyprostował się i rzucił siecią.~Gall, zwróciwszy
5407 56 |                rozmawiał z westalką Rubrią i nie bardzo dotąd zważał
5408 56 |                  znów walczyć tak wprawnie i z taką dokładnością w ruchach,
5409 56 |                   Nacieraj!" Gall usłuchał i natarł. Ramię sieciarza
5410 56 |           sieciarza oblało się nagle krwią i sieć mu zwisła. Lanio skurczył
5411 56 |                 zwisła. Lanio skurczył się i skoczył chcąc zadać cios
5412 56 |                   w bok, uniknął pchnięcia i wsunąwszy trójząb między
5413 56 |                    zaplątywał silniej ręce i nogi. Tymczasem razy trójzęba
5414 56 |                wysilił się, wsparł na ręku i wyprężył, by powstać, na
5415 56 |                  mógł już miecza utrzymać, i padł na wznak. Kalendio
5416 56 |                zębami wideł szyję do ziemi i wsparłszy się obu rękami
5417 56 |              począł się trząść od oklasków i ludzkiego ryku. Dla tych,
5418 56 |              znikła w ich sercu zawziętość i przeciw Laniowi, który kosztem
5419 56 |                patrzył tylko w lożę cezara i westalek, czekając, co oni
5420 56 |                 wysunął więc rękę z podium i zwrócił wielki palec ku
5421 56 |                 nóż, który nosił za pasem, i odchyliwszy zbroi koło szyi
5422 56 |                    jakiś jak zarżnięty wół i kopał nogami piasek, po
5423 56 |               piasek, po czym wyprężył się i pozostał nieruchomy.~Merkury
5424 56 |               jeszcze. Wnet uprzątnięto go i wystąpiły inne pary, po
5425 56 |              miecze topiły się w piersiach i brzuchach, pobladłe usta
5426 56 |                 plamy; coraz więcej nagich i zbrojnych ciał leżało pokotem
5427 56 |              krwawili nogi o połamany oręż i padali. Lud nie posiadał
5428 56 |                  nasycał oczy jej widokiem i z rozkoszą wciągał w płuca
5429 56 |             rannych klękło na środku areny i chwiejąc się wyciągnęło
5430 56 |                     wieńce, gałązki oliwne i nastąpiła chwila odpoczynku,
5431 56 |                 lud deszczykiem szafrannym i fiołkowym. Roznoszono chłodniki,
5432 56 |                słodkie ciasta, wino, oliwę i owoce. Lud pożerał, rozmawiał
5433 56 |                     Lud pożerał, rozmawiał i wykrzykiwał na cześć cezara,
5434 56 |                    Jakoż gdy nasycono głód i pragnienie, setki niewolników
5435 56 |              wyjmowały rozmaite przedmioty i obu rękoma rozrzucały wśród
5436 56 |          przeskakiwali przez rzędy siedzeń i dusili się w straszliwym
5437 56 |                 tym razem widokiem Chilona i przedrwiwaniem z jego daremnych
5438 56 |               pokazać ludziom, że na walkę i rozlew krwi może patrzeć
5439 56 |             marszczył brwi, zagryzał wargi i zaciskał pięści tak, że
5440 56 |                    jego grecka natura, jak i jego osobiste tchórzostwo
5441 56 |               języki, zdjął go nagły gniew i począł odgryzać się rozpaczliwie.~-
5442 56 |                    dwa ostatnie żółte zęby i odrzekł:~- Mój ojciec nie
5443 56 |                  nie chciałbyś zostać psem i kąsać ich?~- Nie chciałbym
5444 56 |                    tobie jest najlepszego.~I w ten sposób oni napadali
5445 56 |               dłonie, powtarzał: "Macte!", i podniecał ich. Po chwili
5446 56 |              jednak zbliżył się Petroniusz i dotknąwszy rzeźbioną w kości
5447 56 |                    tyś zaś został demonem, i dlatego nie wytrzymasz!~
5448 56 |                  się dla wyprostowania nóg i dla rozmowy. Wszczął się
5449 56 |                    Wszczął się ruch ogólny i zwykłe kłótnie o zajmowane
5450 56 |          poprzednio siedzenia. Senatorowie i patrycjusze dążyli do swoich
5451 56 |                   Z wolna uciszał się gwar i amfiteatr przychodził do
5452 56 |                  się gromada ludzi, aby tu i owdzie rozgrabić jeszcze
5453 56 |                    nowe dla ludu widowisko i nikt nie wiedział, jak się
5454 56 |                teraz pojawić, spalili Rzym i odwieczne jego skarby. Wszakże
5455 56 |             przeklinali cały rodzaj ludzki i dopuszczali się najbezecniejszych
5456 56 |                 dość było najsroższych kar i jeśli jaka obawa przejmowała
5457 56 |                słońce podniosło się wysoko i promienie jego, przecedzane
5458 56 |              Piasek przybrał barwę ognistą i w tych blaskach, w twarzach
5459 56 |             twarzach ludzkich, zarówno jak i w pustce areny, która za
5460 56 |                   się zapełnić męką ludzką i zwierzęcą wściekłością,
5461 56 |                  powietrzu unosi się groza i śmierć. Tłum, zwykle wesoły,
5462 56 |           wywoływał na śmierć gladiatorów, i przeszedłszy wolnym krokiem
5463 56 |                mastygoforów: "Na piasek!", i w jednej chwili arena zaludniła
5464 56 |                   prędko, nieco gorączkowo i wypadłszy na środek koliska,
5465 56 |                   to jest prośba o litość, i rozwścieczony takim tchórzostwem
5466 56 |                  wina, poogryzanymi kośćmi i ryczeć: "Zwierząt! Zwierząt!..."
5467 56 |             podniosły się śpiewające głosy i w tejże chwili zabrzmiała
5468 56 |              ludzie ci nie proszą o litość i że zdają się nie widzieć
5469 56 |                  pytanie: co to się dzieje i co to jest za Christus,
5470 56 |               tymczasem otwarto nową kratę i na arenę wypadły z dzikim
5471 56 |               arenę wypadły z dzikim pędem i szczekaniem całe stada psów:
5472 56 |               pręgowatych psów z Pirenejów i podobnych do wilków kundli
5473 56 |              umyślenie, o zapadłych bokach i krwawych oczach. Wycie i
5474 56 |                   i krwawych oczach. Wycie i skomlenie napełniło cały
5475 56 |                 ludzi pod skórami zwierząt i zdziwione ich nieruchomością,
5476 56 |              klęczącej na przodzie kobiety i pociągnął ją pod siebie.~
5477 56 |                  było żałosne głosy męskie i kobiece: "Pro Christo! Pro
5478 56 |                 drgające kłęby z ciał psów i ludzi. Krew płynęła teraz
5479 56 |               ludzkie członki. Zapach krwi i poszarpanych wnętrzności
5480 56 |                    zgłuszył arabskie wonie i napełnił cały cyrk. W końcu
5481 56 |        chrześcijanie wbiegli, podniósł się i odwrócił, aby zgodnie z
5482 56 |                   Apostoł, siadł na powrót i siedział z twarzą człowieka
5483 56 |                  że fossor mógł się omylić i że Ligia może znajdować
5484 56 |                   świadczyły swej prawdzie i swemu Bogu, ogarnęło go
5485 56 |                  Chrystus sam umarł w męce i gdy giną oto za niego tysiące,
5486 56 |              więcej kropla nic nie znaczy, i że grzechem jest nawet prosić
5487 56 |                  krwi. A jednak modlił się i powtarzał zeschłymi wargami: "
5488 56 |                wargami: "Chryste, Chryste, i Twój Apostoł modli się za
5489 56 |                  że krew na arenie wzbiera i wzbiera, że piętrzy się
5490 56 |                    wzbiera, że piętrzy się i wypłynie z cyrku na cały
5491 56 |                    ów zemdlał rzeczywiście i siedział biały jak płótno,
5492 56 |              płótno, z zadartą w tył głową i z otwartymi szeroko ustami,
5493 56 |                   klękały natychmiast, jak i ich poprzednicy, lecz zmordowane
5494 56 |                    inne zaś pokładłszy się i podniósłszy w górę okrwawione
5495 56 |              paszcze, poczęły robić bokami i ziajać ciężko.~Wówczas zaniepokojony
5496 56 |                   duszach, ale spity krwią i rozszalały lud począł krzyczeć
5497 56 |                    wolę wszystkim, a nawet i cezarowi. Jeden tylko Kaligula,
5498 56 |                   tylko Kaligula, zuchwały i zmienny w swych zachceniach,
5499 56 |                 okładać tłumy kijami, lecz i on najczęściej ulegał. Nero,
5500 56 |           rozdrażnionych po pożarze tłumów i o chrześcijan, na których