bold = Main text
     Rozdzial                                        grey = Comment text

1501 15 |                  Chilon mnie nie oszukuje, i tej nocy, której przyszedł
1502 15 |                    się płaszczem wojskowym i poszedłem niepostrzeżenie
1503 15 |           poszedłem niepostrzeżenie za nim i za chłopcem, którego mu
1504 15 |                 ukryty za słupem portowym, i przekonałem się, że Eurycjusz
1505 15 |                kamienie z wielkiej komięgi i układało je przy brzegu.
1506 15 |                   Chilo zbliżył się ku nim i począł rozmawiać z jakimś
1507 15 |                czego nie mogłem dosłyszeć, i błogosławił zarówno tych
1508 15 |                 tych dwóch klęczących, jak i innych, czyniąc w powietrzu
1509 15 |                   ochota zejść między nich i obiecać trzy takie worki
1510 15 |                    popsuć Chilonowi robotę i po chwili zastanowienia
1511 15 |                 więc nie wszyscy się znają i nie wszystko mogą wiedzieć,
1512 15 |                    dzieje. Są też ostrożni i w ogóle małomówni, on jednak
1513 15 |                  wydobyć. Kilku już poznał i próbował ich badać, ale
1514 15 |            pośpiech nie wzbudzić podejrzeń i nie utrudnić dzieła. I chociaż
1515 15 |           podejrzeń i nie utrudnić dzieła. I chociaż czekać ciężko, chociaż
1516 15 |                    czuję, że ma słuszność, i czekam.~Dowiedział się już
1517 15 |                  czczą Chrystusa, śpiewają i ucztują. Miejsc takich jest
1518 15 |                dlatego, by ta w razie sądu i badania śmiało mogła zaprzysiąc,
1519 15 |                   będę chodził z nim razem i jeśli bogowie pozwolą mi
1520 15 |                   w nocy, ale ja ją poznam i w nocy. Poznałbym wszędzie
1521 15 |                Poznałbym wszędzie jej głos i ruchy. Sam pójdę w przebraniu
1522 15 |                     Sam pójdę w przebraniu i będę uważał na każdego,
1523 15 |                    na każdego, kto wchodzi i wychodzi. Ciągle o niej
1524 15 |              Chilon powinien przyjść jutro i pójdziemy. Wezmę ze sobą
1525 15 |                nawet niedaleko. Zwiedziłem i sam dużo domów pod pozorem
1526 15 |                wybrał: wybrałem oto troski i zgryzotę. Pójdziemy naprzód
1527 15 |                    że trzeba umieć kochać, i ja umiałem mówić z Ligią
1528 15 |                    tylko wyczekuję Chilona i w domu jest mi nieznośnie.
1529 16 |          doprowadzić do wyników pomyślnych i pewnych, muszą być powolne.
1530 16 |                     Zarówno jego krew, jak i porywcza natura burzyły
1531 16 |          oszukiwaniem własnej bezczynności i nie mogło go zaspokoić.
1532 16 |                   że może się coś nie udać i że trzeba się czegoś wyrzec.
1533 16 |            Wschodzie, wśród ludzi giętkich i do niewolniczego posłuchu
1534 16 |               Obecnie więc krwawiła ciężko i jego miłość własna. Było
1535 16 |              przeciwnościach, w tym oporze i w samej ucieczce Ligii coś
1536 16 |                    Akte powiedziała prawdę i że nie był dla Ligii obojętnym.
1537 16 |               dlaczego przełożyła tułactwo i nędzę nad jego miłość, nad
1538 16 |                miłość, nad jego pieszczoty i nad pobyt w jego rozkosznym
1539 16 |            poczucia, że między nim a Ligią i między ich pojęciami, i
1540 16 |                    i między ich pojęciami, i między światem jego i Petroniusza
1541 16 |           pojęciami, i między światem jego i Petroniusza a światem Ligii
1542 16 |                Petroniusza a światem Ligii i Pomponii Grecyny istnieje
1543 16 |             Grecyny istnieje jakaś różnica i jakieś nieporozumienie głębokie
1544 16 |              której nic nie zdoła zapełnić i wyrównać. Wówczas zdawało
1545 16 |                     że musi Ligię stracić, i na tę myśl tracił tę resztę
1546 16 |                  tylko, że musi ją znaleźć i że wolałby, żeby go ziemia
1547 16 |                 żeby nie miał jej zobaczyć i posiąść. Mocą wyobraźni
1548 16 |                 słowo, które do niej mówił i które od niej usłyszał.
1549 16 |                    na piersi, w ramionach, i wówczas żądza obejmowała
1550 16 |                  go jak płomień. Kochał ją i wzywał jej. A gdy pomyślał,
1551 16 |                   że był przez nią kochany i że mogła dobrowolnie spełnić
1552 16 |                   żal ciężki, nieprzebrany i jakaś wielka tkliwość zalewała
1553 16 |              niezmiernej fali. Lecz miewał i chwile, w których bladł
1554 16 |                których bladł z wściekłości i lubował się myślami o upokorzeniu
1555 16 |                  się myślami o upokorzeniu i mękach, jakie Ligii zada,
1556 16 |                    ciele zostawiłby batog, i zarazem chciałby całować
1557 16 |                   w zmęczeniu, niepewności i zgryzocie tracił zdrowie,
1558 16 |                    tracił zdrowie, a nawet i piękność. Stał się też panem
1559 16 |                  też panem niewyrozumiałym i okrutnym. Niewolnicy, a
1560 16 |             nienawidzieć. On zaś czując to i czując swoje osamotnienie,
1561 16 |                    to począł go opanowywać i stawać się coraz bardziej
1562 16 |                    że sprawa pójdzie łatwo i prędko, teraz jął sam wynajdywać
1563 16 |                   sam wynajdywać trudności i nie przestając wprawdzie
1564 16 |              człowiek zbladł na jego widok i skoczywszy ku niemu, zaledwie
1565 16 |                   lekarza.~- O czym mówisz i co to za jeden?~- Zapomniałeś
1566 16 |             wędrowałem z Neapolis do Rzymu i w którego obronie straciłem
1567 16 |                   którzy porwali jego żonę i dzieci, pchnęli go nożem.
1568 16 |                    gospodzie pod Minturnae i opłakiwałem go długo. Niestety!
1569 16 |             Przekonałem się, że żyje dotąd i należy do gminy chrześcijańskiej
1570 16 |               gniew, który w nim wzbierał, i rzekł:~- Jeśliś go bronił,
1571 16 |                 powinien być ci wdzięcznym i pomagać.~- Ach, dostojny
1572 16 |                    przyćmionego przez wiek i zmartwienia, z którego to
1573 16 |                  się zmówił z rozbójnikami i że to ja jestem powodem
1574 16 |      przeszkadzałoby mu wezwać chrześcijan i pomścić się na mnie okrutnie.
1575 16 |                 jednak poznałem go od razu i w pierwszej chwili chciałem
1576 16 |          Wstrzymała mnie tylko roztropność i zwyczaj zastanawiania się
1577 16 |                 modlitwy o niego wypytywać i ci, którzy go znają, powiedzieli
1578 16 |                jako prawdziwy filozof, żyć i szukać boskiej prawdy potrafię.~
1579 16 |                    niemu z twarzą złowrogą i począł mówić stłumionym
1580 16 |                     spojrzał na Winicjusza i w mgnieniu oka zrozumiał,
1581 16 |                    Będę jej szukał, panie, i znajdę ją! - zawołał pośpiesznie.~
1582 16 |                   szybki oddech Winicjusza i odległy śpiew niewolników,
1583 16 |            wyrzekam się szukania dziewicy, i chciałem ci tylko powiedzieć,
1584 16 |                    pieczę nad moim wiekiem i kalectwem. Lecz Glaukus
1585 16 |                  Lecz Glaukus żyje, panie, i gdyby mnie raz ujrzał, ty
1586 16 |                   dziewicę?~Tu umilkł znów i począł obcierać łzy, po
1587 16 |                   a gdy go napotkam, zginę i wraz ze mną przepadną moje
1588 16 |                 zmierzasz? jaka jest rada? i co chcesz przedsięwziąć? -
1589 16 |         brzemieniem. Owóż brzemię starości i nieszczęść przygniata Glauka
1590 16 |                 przygniata Glauka od dawna i tak ciężko, że śmierć byłaby
1591 16 |                  Petroniuszem, nie ze mną, i mów, czego chcesz.~- Jeśli
1592 16 |                     albowiem póki on żyje, i życie moje, i poszukiwania
1593 16 |                póki on żyje, i życie moje, i poszukiwania w ciągłym są
1594 16 |               zapłacę.~- Zedrą cię, panie, i będą później wyzyskiwali
1595 16 |                  wyznaliby, kto ich najął, i miałbyś kłopot. Mnie zaś
1596 16 |                rzeczy: o moją własną skórę i o nagrodę, jaką mi przyrzekłeś.~-
1597 16 |                     Przydałoby się też coś i dla mnie na obtarcie łez,
1598 16 |                dusza jego będzie w Hadesie i tam dopiero, jeśli dusze
1599 16 |               jeśli dusze zachowują pamięć i dar myśli, pozna, jakem
1600 16 |                  Ludzi znajdę dziś jeszcze i zapowiem im, że od jutra
1601 16 |                   ten czas był, co widział i co odkrył. Lecz Chilo niewiele
1602 16 |                    jeszcze domach modlitwy i uważał pilnie na wszystkich,
1603 16 |                skargi podanej przez Żydów, i postanowił się z nim poznać.
1604 16 |                który był uczniem Chrystusa i któremu tenże powierzył
1605 16 |               zechcą go oczywiście widzieć i słuchać jego nauk. Nastąpią
1606 16 |               wielkie zebrania, na których i on, Chilo, będzie obecny,
1607 16 |               łatwo, więc wprowadzi na nie i Winicjusza. Wówczas odnajdą
1608 16 |                  zemściliby się oczywiście i chrześcijanie, ale w ogóle
1609 16 |               rozpuście, zatruwali studnie i fontanny, by byli nieprzyjaciółmi
1610 16 |                    że znajdzie między nimi i takich, którzy za pieniądze
1611 16 |              powiedziała Pomponia Grecyna, i w ogóle słów Chilona słuchał
1612 16 |                   słysząc, że nauka, którą i ona, i Pomponia wyznawały,
1613 16 |                     że nauka, którą i ona, i Pomponia wyznawały, nie
1614 16 |             właśnie, że to ta nie znana mu i tajemnicza cześć dla Chrystusa
1615 16 |              stworzyła rozdział między nim i Ligią, więc począł zarazem
1616 16 |                  zarazem bać się tej nauki i nienawidzieć jej.~
1617 17 |                   pozbawił rodziny, mienia i wydał na mord. Pamięć tych
1618 17 |                  ale w polu pod Minturnae, i nie przewidział tej jednej
1619 17 |                  Glaukus wyleczy się z ran i przybędzie do Rzymu. Toteż
1620 17 |                 przeraził się rzeczywiście i w pierwszej chwili chciał
1621 17 |                   obawą Glauka a pościgiem i zemstą potężnego patrycjusza,
1622 17 |         nieprzyjaciół małych niż wielkich, i jakkolwiek tchórzliwa jego
1623 17 |            chodziło mu tylko o wybór ludzi i do nich to właśnie odnosił
1624 17 |             najczęściej noce w winiarniach i nocując w nich między ludźmi
1625 17 |                 ludźmi bez dachu. bez czci i wiary, łatwo mógł znaleźć
1626 17 |              Mierząc wszystko własną miarą i nie zgłębiwszy dostatecznie
1627 17 |                  ani ich nauki, sądził, że i między nimi znajdzie powolne
1628 17 |                   nich postanowił się udać i sprawę przedstawić w ten
1629 17 |                   tylko dla pieniędzy, ale i przez gorliwość.~W tym celu
1630 17 |                 jest mu oddanym całą duszą i że uczyni wszystko, by mu
1631 17 |                  wiarą starca w jego cnotę i bogobojność. Chciał mieć
1632 17 |                 gotowych na wszystko ludzi i z nimi dopiero ułożyć się
1633 17 |                oliwki, bób, przaśne ciasto i osłodzoną miodem wodę widzom
1634 17 |                domu, urządzającego kramik, i powitawszy w imię Chrystusa,
1635 17 |                   lub trzech ludzi silnych i odważnych dla odwrócenia
1636 17 |                    warunkiem, aby mu ufali i spełnili wiernie, co im
1637 17 |                  spełnić nakaże.~Eurycjusz i syn jego Kwartus słuchali
1638 17 |                 zapewnił ich, że tak jest, i podniósłszy oczy w górę,
1639 17 |                  wycieńczonym przez troski i chorobę. Kwartus liczył
1640 17 |                 żarnach pracują niewolnicy i ludzie najemni. Jeden z
1641 17 |                    jest człowiek bogobojny i zdolny poświęcić się za
1642 17 |                     Są tam robotnicy nocni i dzienni, ów zaś należy do
1643 17 |              trafilibyśmy na ich wieczerzę i mógłbyś się z nim swobodnie
1644 17 |                 gdy weszli pod kolumnadę - i czasem miewam zaćmienia
1645 17 |            Dziękuję ci - powiedział Chilo. I czas jakiś szli w milczeniu.
1646 17 |                   już zamknięte, minęli je i obszedłszy spichlerze, w
1647 17 |                    aż do wzgórka Testacius i Forum Pistorium. Tam zatrzymali
1648 17 |                  się wielkiej ilości ludzi i który w ciągłej był obawie,
1649 17 |               księżyc - jeśli to jest łotr i człowiek mądry, będzie mnie
1650 17 |                 ten sposób, że prawe ramię i prawa pierś pozostawały
1651 17 |             widział dotąd takiego ramienia i takiej piersi.~- Oto jest, -
1652 17 |                     czy zasługuję na wiarę i ufność, a potem wracaj w
1653 17 |                 usłyszawszy to schylił się i ucałował rękę Chilona.~-
1654 17 |              wysłuchasz słów moich.~Poszli i siedli na kamiennej brzeźnicy
1655 17 |                    przez odległy huk żaren i bełkotanie płynącej w dole
1656 17 |                  która mimo nieco groźnego i smutnego wyrazu, jaki miewały
1657 17 |                   mu się jednak dobrotliwą i szczerą.~"Tak jest! - rzekł
1658 17 |                     To jest człowiek dobry i głupi, który darmo zabije
1659 17 |                 którzy nauczyli cię prawdy i wiary w Chrystusa?~- Miłuję
1660 17 |               niech pokój będzie z tobą. - I z tobą, ojcze.~Nastała znów
1661 17 |                   w jasny blask miesięczny i wolnym, stłumionym głosem
1662 17 |                    w tym coś wzruszającego i zarazem uroczystego. Robotnik
1663 17 |                    gdy Chilo począł jęczeć i ubolewać nad tym, że w chwili
1664 17 |          przynajmniej od zniewag żołnierzy i Żydów, olbrzymie pięści
1665 17 |                poczęły zaciskać się z żalu i tłumionej wściekłości. Śmierć
1666 17 |                  się w nim prostacza dusza i ogarniała go dzika chęć
1667 17 |              powiesił! - zawołał robotnik.~I w głosie jego był jakby
1668 17 |                   już wymierzył sobie karę i że nie maże wpaść w jego
1669 17 |                    jednak nie był powiesił i gdyby który z chrześcijan
1670 17 |                  się pomścić za mękę, krew i śmierć Zbawiciela?~- Kto
1671 17 |              płodzi węża, jako złość złość i jako zdrada zdradę, tak
1672 17 |                    jako tamten wydał Żydom i żołnierzom rzymskim Zbawiciela,
1673 17 |                 wydać wilkom owieczki jego i jeśli nikt nie zapobieży
1674 17 |               zguba, a z nami razem zginie i cześć Baranka.~Robotnik
1675 17 |                   biada wam, chrześcijanie i chrześcijanki!~I znów nastało
1676 17 |             chrześcijanie i chrześcijanki!~I znów nastało milczenie,
1677 17 |                  głuchy śpiew młynarczyków i szum rzeki. - Ojcze - spytał
1678 17 |                 który udaje chrześcijanina i chodzi do domów modlitwy
1679 17 |                   fontanny, mordują dzieci i chcą zniszczyć to miasto
1680 17 |                uwięzili starców, niewiasty i dzieci i powiedli ich na
1681 17 |                starców, niewiasty i dzieci i powiedli ich na stracenie,
1682 17 |            niewolników Pedaniusza Sekunda. I wszystko to uczynił ów drugi
1683 17 |                   obroni przed zgubą braci i wiarę w Chrystusa?~A Urban,
1684 17 |                 cembrowinie, powstał nagle i rzekł:~- Ja to uczynię,
1685 17 |          uroczyście - idź do domu modlitwy i pytaj braci o Glauka lekarza,
1686 17 |                jest tysiące w całym Rzymie i nie wszyscy się znają. Ale
1687 17 |                   zbiorą się w nocy bracia i siostry, co do jednej duszy,
1688 17 |                  który tam będzie nauczał, i tam bracia wskażą mi Glauka.~-
1689 17 |                  za bramami miasta. Bracia i wszystkie siostry? W nocy?
1690 17 |            chrześcijańską... Ale tak jest! I skoro Chrystus tak cię natchnął,
1691 17 |           wynajdziesz między braćmi Glauka i zabijesz go w drodze powrotnej
1692 17 |                    zabił człowieka, a może i dwóch, a nauka Chrystusa
1693 17 |              wszelako w swojej obronie, bo i tego nie wolno! Nie zabił,
1694 17 |             pokarał go siłą zbyt wielką... I teraz ciężko pokutuje...
1695 17 |                 Ile Baranka naprzepraszał! I czuje dotąd, że nie odpokutował
1696 17 |                 przyrzekł zabić zdrajcę... I dobrze! Własne tylko krzywdy
1697 17 |                    oczach wszystkich braci i sióstr, które jutro będą
1698 17 |                   a zabić zdrajcę to nawet i miło, jak zabić wilka lub
1699 17 |                nowe zabójstwo, nowy grzech i nową obrazę Baranka?~- Na
1700 17 |                pokażesz po zabiciu Glauka, i biskup, i Wielki Apostoł
1701 17 |                  zabiciu Glauka, i biskup, i Wielki Apostoł pobłogosławią
1702 17 |              sestercji ostrzem znak krzyża i podał ją robotnikowi.~-
1703 17 |         robotnikowi.~- Oto wyrok na Glauka i znak dla ciebie. Gdy go
1704 17 |             pokażesz biskupowi, odpuści ci i tamto zabójstwo, któregoś
1705 17 |                    na sumienie ten uczynek i zali sam słyszałeś Glaukusa
1706 17 |                może się wkraść wątpliwość. I nagle szczęśliwa myśl zaświtała
1707 17 |               Koryncie, ale pochodzę z Kos i tu, w Rzymie, uczę nauki
1708 17 |                    dziewicę...~Tu przerwał i spojrzał ze zdumieniem na
1709 17 |            przybrała wyraz dzikiego gniewu i groźby.~- Co tobie jest? -
1710 17 |                padało wprost na jego twarz i począł mu się przypatrywać
1711 17 |                    się, czy go pytać dalej i wydobyć wszystko na jaw,
1712 17 |           przemogła. Odetchnął głęboko raz i drugi, po czym, położywszy
1713 18 |               zmysły, odjęła rozum, pamięć i dar myślenia o czymkolwiek
1714 18 |                  do niej ustawicznie wraca i krąży nad nią niby jastrząb
1715 18 |                  wszystko głuchy, obojętny i czeka tylko nocy, aby mógł
1716 18 |                Wszystko, co budzi nadzieję i zabija czas, jest godnym
1717 18 |                  najmij więc sobie Krotona i przedsiębierzcie we trzech
1718 18 |                    Tak będzie bezpieczniej i rozumniej. Chrześcijanie,
1719 18 |                    należy Pomponia Grecyna i Ligia, nie są zapewne takimi
1720 18 |                  się wstrzymać nie zdołasz i zechcesz ją uprowadzić natychmiast,
1721 18 |           przestali mówić o małej Auguście i o tym, że z czarów umarła.
1722 18 |                znów w stanie odmiennym, to i w niej pamięć tamtego dziecka
1723 18 |               opadły nas wspomnienia matki i wyrzuty sumienia. Ale czy
1724 18 |                   tylko tematem do wierszy i powodem do odegrywania błazeńsko-tragicznych
1725 18 |          komedianta grającego rolę Oresta, i to lichego komedianta, deklamuje
1726 18 |                  deklamuje greckie wiersze i patrzy, czy go podziwiamy.
1727 18 |                    oczywiście, podziwiamy! I zamiast powiedzieć mu: >
1728 18 |                  się także na ton tragedii i bronimy wielkiego artysty
1729 18 |                   drapichrustów z Neapolis i miast okolicznych, którzy
1730 18 |           nieprzyjemnymi wyziewami czosnku i potu, iż dziękowałem bogom,
1731 18 |                    z Ahenobarbem za sceną. I czy dasz wiarę, że się bał?
1732 18 |                   naprawdę! Brał moją rękę i przykładał ją sobie do serca,
1733 18 |            wychodzić, pobladł jak pergamim i czoło pokryło mu się kroplami
1734 18 |                   posyłał od ust pocałunki i płakał. Potem wpadł między
1735 18 |                 hołota ciągle jeszcze wyła i klaskała wiedząc, że wyklaskuje
1736 18 |                 biesiadę; bilety loteryjne i nowe widowisko z cezara-błazna.
1737 18 |                  Grecy! Oto, co są Grecy!" I zdaje mi się, że od tej
1738 18 |                   doniesieniem o tryumfie, i spodziewamy się w tych dniach
1739 18 |                   Byłem na miejscu wypadku i nie widziałem, by wydobyto
1740 18 |                widocznej opiece jego śpiew i tych, którzy go słuchają.
1741 18 |                  po wszystkich świątyniach i wielkie dziękczynienia,
1742 18 |                    na ta powie lud rzymski i czy się nie wzburzy, tak
1743 18 |                 obawy o rozdawnictwo zboża i igrzyska, które by go mogły
1744 18 |                urok w szaleństwach. Grecja i podróż w tysiąc cytr, jakiś
1745 18 |                mirtową, w liście winogradu i w wiciokrzew nimf i bachantek,
1746 18 |              winogradu i w wiciokrzew nimf i bachantek, wozy zaprzężone
1747 18 |              okrzyki: evoe! muzyka, poezja i Hellada klaszcząca, wszystko
1748 18 |               państwo palm, słońca, poezji i zmienionej w sen rzeczywistości,
1749 18 |           zmienionej w sen rzeczywistości, i zmienionego w jedną, rozkosz
1750 18 |                 gdzieś między Grecją, Azją i Egiptem, żyć życiem nie
1751 18 |                    być Apollinem, Ozyrysem i Baalem w jednej osobie,
1752 18 |                   władać, śpiewać, śnić... I czy uwierzysz, że ja, który
1753 18 |                    są przynajmniej wielkie i niezwykłe... Takie imperium
1754 18 |               takiej niewolnicy jak Eunice i o ile nie przyozdobi go
1755 18 |                   to życie samo jest czcze i częstokroć miewa twarz małpy.
1756 18 |                bajecznym królestwie poezji i Wschodu nie powinno być
1757 18 |               miejsca na zdrady, podłości, i śmierć, a w nim pod pozorami
1758 18 |                komediant, głupowaty furman i płaski tyran. Jakoż tymczasem
1759 18 |                  kilka dni temu. Lekaniusz i Licyniusz ze strachem przyjmują
1760 18 |                  człowiek, bez którego rad i smaku wycieczka do Achai
1761 18 |                  musi się na tym skończyć, i wiesz-li, o co mi wówczas
1762 18 |                   mirreńskiej, którą znasz i podziwiasz. Jeśli w chwili
1763 18 |                Benewent, olimpijską Grecję i Fatum, które nieznaną i
1764 18 |                    i Fatum, które nieznaną i nieprzewidzianą wytyka każdemu
1765 18 |                  każdemu drogę. Bądź zdrów i najmij Krotona, inaczej
1766 18 |                  niego drugiego Watyniusza i może konsularni męże i senatorowie
1767 18 |          Watyniusza i może konsularni męże i senatorowie będą jeszcze
1768 18 |              ofiarował za was parę łabędzi i parę gołębi w tutejszej
1769 18 |                  będą, to niech mają kolor i zapach róży. Bądź zdrów
1770 18 |                    zapach róży. Bądź zdrów i żegnaj!"~
1771 19 |                  go o każdej godzinie dnia i nocy.~- Niech boska matka
1772 19 |                    A Chilon podniósł głowę i rzekł: - Eureka!~Młody patrycjusz
1773 19 |                   Widziałem Ursusa, panie, i mówiłem z nim. - I wiesz,
1774 19 |                  panie, i mówiłem z nim. - I wiesz, gdzie się skryli?~-
1775 19 |                 wybadać go, gdzie mieszka, i byłby albo otrzymał uderzenie
1776 19 |              wzbudziłby nieufność olbrzyma i sprawił to, że dla dziewicy
1777 19 |                może rano pójść jego śladem i wyśledzić ich kryjówkę.
1778 19 |                  Ursus się tu znajduje, to i boska Ligia jest w Rzymie,
1779 19 |                 boska Ligia jest w Rzymie, i drugą wiadomość, że dzisiejszej
1780 19 |                    później, przyjechał już i dziś w nocy będzie chrzcił
1781 19 |                 dziś w nocy będzie chrzcił i nauczał na tym cmentarzu.
1782 19 |                  każdy bowiem chce widzieć i słyszeć tego, który był
1783 19 |                pierwszym uczniem Chrystusa i którego oni zowią Wysłannikiem.
1784 19 |                  zostaje pod opieką Ursusa i starszych gminy, pójdzie
1785 19 |                   celu. Chilon zauważył to i postanowił z tego korzystać:~-
1786 19 |                 przez twoich ludzi, panie, i chrześcijanie muszą o tym
1787 19 |             sposoby wydostania się za mury i wiem, że je mają. W Ostrianum
1788 19 |                    Sam mi mówił, że będzie i tam go zamorduje, słyszysz,
1789 19 |                    pójdziesz w ślad za nim i dowiesz się, gdzie Ligia
1790 19 |                swoim ludziom jako mordercę i mając go w ręku, wydobędziesz
1791 19 |          Petroniusz, wszelkie moje wydatki i nadzieje twoja wspaniałomyślność
1792 19 |            Winicjusz, który był żołnierzem i przywykł nie tylko radzić
1793 19 |               wobec wszelkich zdarzeń, ale i działać, wnet opanował chwilową
1794 19 |                  opanował chwilową słabość i rzekł:~- Nie zawiedziesz
1795 19 |             szczodrobliwości, abym gdybyś, i ty, o panie (czego niech
1796 19 |           marmurowym podnóżu, zwanej arca, i wydobywszy z niej kieskę
1797 19 |                    się przez chwilę strach i wahanie, po czym jednak
1798 19 |                   czym jednak uspokoił się i rzekł:~- Któż ci się oprze,
1799 19 |                   dla mnie jest szczęściem i rozkoszą.~Lecz Winicjusz
1800 19 |                  przerwał mu niecierpliwie i począł wypytywać o szczegóły
1801 19 |               drogi powrotnej z Ostrianum. I na tę myśl Winicjusza porywała
1802 19 |                 pewność, że Ligię odzyska, i gniew przeciw niej, i uraza,
1803 19 |             odzyska, i gniew przeciw niej, i uraza, jaką dla niej żywił,
1804 19 |                 tylko o niej jak o drogiej i pożądanej istocie i miał
1805 19 |                drogiej i pożądanej istocie i miał takie wrażenie, jakby
1806 19 |                  ochota zwołać niewolników i kazać im przybrać dom w
1807 19 |                   się człowiekiem zabawnym i zarazem niepospolitym. Rozjaśnił
1808 19 |                   dom, rozjaśniły się oczy i rozjaśniła twarz. Począł
1809 19 |                Począł na nowo czuć młodość i rozkosz życia. Dawniejsze
1810 19 |                  obecnie jakby mniej ślepe i dzikie, a więcej radosne
1811 19 |                   dzikie, a więcej radosne i tkliwe. Czuł też w sobie
1812 19 |                   sobie energię bez granic i był przekonany, że gdy tylko
1813 19 |                 jego radością, zabrał głos i począł dawać rady. Według
1814 19 |                  uważać jeszcze za wygraną i zachować jak największą
1815 19 |                   twarzami przysłoniętymi, i poprzestać na przypatrywaniu
1816 19 |                    wielką siłą niewolników i zabrać ją w biały dzień.
1817 19 |             Ponieważ jest ona zakładniczką i należy właściwie do cezara,
1818 19 |                Ostrianum, pójdą za Ursusem i skutek będzie ten sam. Na
1819 19 |                   przy pierwszym porwaniu, i rozproszyć się lub pochować
1820 19 |                sobą ze dwóch ludzi pewnych i silnych, aby w danym razie
1821 19 |            przyznawał mu słuszność zupełną i wspomniawszy zarazem na
1822 19 |                 niejednokrotnie na arenie, i oświadczył, że do Ostrianum
1823 19 |              czasie przełożony nad atrium, i w czasie jedzenia opowiadał
1824 19 |                   rozumieją się na czarach i cudach niż nawet Tesalczycy,
1825 19 |                 między nimi chrześcijanina i doniesie o nim Winicjuszowi.
1826 19 |                   go zawiodła, począł jeść i pić nadzwyczaj obficie,
1827 19 |               szczędząc pochwał kucharzowi i zapewniając, że postara
1828 19 |                    w przebraniu, po ciemku i w towarzystwie dwóch ludzi,
1829 19 |                  Rzymu, drugi patrycjuszem i wysokim urzędnikiem wojskowym. "
1830 19 |              wojskowym. "Choćby Winicjusza i odkryli - mówił sobie -
1831 19 |          przypominać rozmowę z robotnikiem i rozpamiętywanie to nową
1832 19 |            Wiedział z opowiadań Winicjusza i tych, którzy przeprowadzali
1833 19 |                   Ursusa. Potem zmieszanie i wzburzenie robotnika na
1834 19 |                   na wzmiankę o Winicjuszu i Ligii nie pozwalało wątpić,
1835 19 |                jako rodzonego syna Judasza i zdrajcę wszystkich chrześcijan;
1836 19 |                  że kamień by się wzruszył i obiecałby spaść na głowę
1837 19 |                     opowiadał o swoim żalu i pokucie. Widocznie między
1838 19 |                 umywam ręce od wszystkiego i przenoszę się na powrót
1839 19 |              umierać, jak uczą stoicy, ale i uczciwie żyć. Jeśli kiedy
1840 19 |               Jeśli kiedy dojdę do majątku i będę miał taki dom jak ten
1841 19 |                 będę miał taki dom jak ten i tylu niewolników, to może
1842 19 |                  jest religia dla bogatych i dlatego nie rozumiem, jakim
1843 19 |                     Co im z tego przyjdzie i dlaczego pozwalają cnocie
1844 19 |                    tedy sam jesteś trzecim i w najlepszym razie powinieneś
1845 19 |                    Tak rozmawiając ze sobą i z Hermesem, wyciągnął się
1846 19 |                    sobie płaszcz pod głowę i gdy niewolnicy sprzątnęli
1847 19 |                 Wówczas udał się do atrium i z przyjemnością począł przyglądać
1848 19 |                  się ułożył o cenę wyprawy i mówił właśnie Winicjuszowi:~-
1849 19 |                  tak uczynisz, Krotonie.~- I wyśmienicie postąpisz -
1850 19 |                  mu szczękę! To dobra myśl i godny ciebie czyn. Gotów
1851 19 |             członki oliwą, mój Herkulesie, i przepasz się, albowiem wiedz
1852 19 |                przeciw siedmiu takim Ligom i przynieść ci dziewicę do
1853 19 |              lepiej zabrać dziewicę z domu i nie narażać ani jej, ani
1854 19 |                 zaś udał się do biblioteki i usiadłszy napisał do Petroniusza
1855 19 |                    wieczór udaję się z nim i z Krotonem do Ostrianum
1856 19 |                    z Krotonem do Ostrianum i porwę ją zaraz lub jutro
1857 19 |                  pozwala mi pisać dłużej."~I złożywszy trzcinę począł
1858 19 |          upewnienia Akte, że był kochanym, i wzruszał się do głębi. Więc
1859 19 |                jakiegoś dziewiczego wstydu i jakichś ślubów, które widocznie
1860 19 |               Ligia raz będzie w jego domu i ulegnie namowie lub przemocy,
1861 19 |             powiedzieć sobie: "Stało się", i następnie będzie już powolną
1862 19 |               następnie będzie już powolną i kochającą.~Lecz wejście
1863 19 |                   domach modlitwy tak bywa i że takową tesserę dostałem
1864 19 |                  panie, rozpytać dokładnie i zaopatrzyć się w owe znaki,
1865 19 |                 Mówisz jak człek przezorny i należy ci się za to pochwała.
1866 19 |                   uczynił zadość rozkazowi i wyszedł. Z Karyn do Cyrku,
1867 19 |                    mnie starego za daleko, i wreszcie, że jutro zobaczę
1868 19 |                  pójdę dobrze zakapturzony i wam radzę toż samo uczynić,
1869 19 |             Winicjusz uzbroił nadto siebie i towarzyszów w krótkie zakrzywione
1870 19 |                  od Eurycjusza zaopatrzył, i wyszli śpiesząc się, by
1871 20 |                    muru Serwiusza Tuliusza i przez bardziej już puste
1872 20 |                    piasku, a gdzieniegdzie i cmentarzy. Ściemniło się
1873 20 |                    Jakoż na prawo, na lewo i na przodzie widać było ciemne
1874 20 |                    wlokących się na kijach i od kobiet poobwijanych starannie
1875 20 |                  stole. Rzadcy przechodnie i wieśniacy, wyjeżdżający
1876 20 |               jednak, jak młody patrycjusz i jego towarzysze posuwali
1877 20 |                migało coraz więcej latarek i zwiększała się liczba osób.
1878 20 |           powtarzało się w ustach mężczyzn i kobiet. Lecz Winicjusz mało
1879 20 |                 jego zaś ogarniał niepokój i serce poczynało mu bić żywiej,
1880 20 |                   w ciemnościach co chwila i dopiero sprawdziwszy kilkakrotnie
1881 20 |                sponad nagromadzonych chmur i oświecił okolicę lepiej
1882 20 |                  pochylił się ku Chilonowi i spytał, czy to Ostrianum.~
1883 20 |                   noc, odległość od miasta i te postaci, do widm podobne,
1884 20 |                    czując potrzebę rozmowy i pokrzepienia odwagi, dodał:~-
1885 20 |               zdziwiła także ta ostrożność i tajemniczość, z jaką jej
1886 20 |                 Jak wszystkie religie, tak i ta ma między nami swych
1887 20 |       chrześcijanie kryją się przed Żydami i przed ludnością, która,
1888 20 |                     posądza ich o zbrodnie i nienawidzi.~Czas jakiś szli
1889 20 |                   jednego balwierza peruki i w nozdrza wsadziłem sobie
1890 20 |             powinni mnie poznać. Ale gdyby i poznali, to nie zabiją.
1891 20 |             uczciwi ludzie, których kocham i cenię.~- Nie ujmuj ich sobie
1892 20 |           tymczasem wychylił się zza chmur i na końcu wąwozu ujrzeli
1893 20 |                 znaki. Po chwili Winicjusz i jego towarzysze znaleźli
1894 20 |                    pozostali zakapturzeni, i młody patrycjusz z trwogą
1895 20 |                  na cmentarz, odezwała się i teraz w tym hymnie, tylko
1896 20 |                     tylko daleko wyraźniej i silniej, a w końcu stała
1897 20 |                  stała się tak przejmującą i ogromną, jakby wraz z ludźmi
1898 20 |                  cmentarz, wzgórza, wądoły i okolica. Zdawać się przy
1899 20 |              prośba o ratunek w zabłąkaniu i ciemności. Głowy, podniesione
1900 20 |           oczekiwania, tak przejmująca, że i Winicjusz, i jego towarzysze
1901 20 |               przejmująca, że i Winicjusz, i jego towarzysze mimo woli
1902 20 |                 stanie się coś niezwykłego i że ktoś naprawdę zstąpi.
1903 20 |                  Azji Mniejszej, w Egipcie i w samym Rzymie widział mnóstwo
1904 20 |             świątyń, poznał mnóstwo wyznań i słyszał mnóstwo pieśni,
1905 20 |                  świątyni, w Rzymie bowiem i w Grecji ci, którzy jeszcze
1906 20 |               widzieć tych rzeczy dziwnych i nadzwyczajnych, które się
1907 20 |                czerwonym światłem cmentarz i przyćmiło blask latarek,
1908 20 |             kapturem, ale z odkrytą głową, i wstąpił na kamień leżący
1909 20 |                    na Nomentańskiej drodze i szmer wiatru w kilku piniach
1910 20 |               pochylił się ku Winicjuszowi i szepnął: - To ten! Pierwszy
1911 20 |                   zaś wzniósł do góry dłoń i znakiem krzyża przeżegnał
1912 20 |              kolana. Towarzysze Winicjusza i on sam, nie chcąc się zdradzić,
1913 20 |                   przed sobą widział, jest i dość prostaczą, i nadzwyczajną,
1914 20 |                     jest i dość prostaczą, i nadzwyczajną, a co więcej,
1915 20 |                    lub flaminowie rzymscy. I znów uderzyła Winicjusza
1916 20 |                 chrześcijańskich, albowiem i ten "rybak" wydał mu się
1917 20 |                    jakby prostym, wiekowym i niezmiernie czcigodnym świadkiem,
1918 20 |                  wierzy się w oczywistość, i ukochał właśnie dlatego,
1919 20 |                  jaką posiada prawda sama. I Winicjusz, który będąc sceptykiem,
1920 20 |                   tajemniczego "Chrestosa" i jaka jest ta nauka, którą
1921 20 |                 nauka, którą wyznają Ligia i Pomponia Grecyna.~Tymczasem
1922 20 |               Tymczasem Piotr począł mówić i mówił z początku jak ojciec,
1923 20 |               ojciec, który upomina dzieci i uczy je, jak mają żyć. Nakazywał
1924 20 |                    by wyrzekli się zbytków i rozkoszy, miłowali zaś ubóstwo.
1925 20 |                 znosili cierpliwie krzywdy i prześladowania, słuchali
1926 20 |      prześladowania, słuchali przełożonych i władzy, wystrzegali się
1927 20 |             wystrzegali się zdrady, obłudy i obmówiska, a w końcu, żeby
1928 20 |                końcu, żeby dawali przykład i jedni drugim między sobą,
1929 20 |                  jedni drugim między sobą, i nawet poganom. Winicjusza,
1930 20 |                  jako przeszkoda, dotknęły i rozgniewały niektóre z tych
1931 20 |                 się, że zalecając czystość i walkę z żądzami starzec
1932 20 |                   ale zraża Ligię do niego i utwierdza ją w oporze. Zrozumiał,
1933 20 |                  ona jest między zebranymi i słucha tych słów, a bierze
1934 20 |                 nim jako o wrogu tej nauki i niegodziwcu. Na tę myśl
1935 20 |                  to słyszał, wszak ubóstwo i ograniczenie potrzeb zalecają
1936 20 |              ograniczenie potrzeb zalecają i cynicy, wszak cnotę polecał
1937 20 |                cynicy, wszak cnotę polecał i Sokrates, jako rzecz starą
1938 20 |                    stałość w nieszczęściu, i to wszystko jest jakoby
1939 20 |                  że ze starości zatęchło." I obok gniewu doznał jakby
1940 20 |                  Dziwiła go tylko ta cisza i to skupienie, z jakim tłum
1941 20 |                 cisi, sprawiedliwi, ubodzy i czyści nie dlatego, by za
1942 20 |                   takiej chwale, rozkwicie i radości, jakich nikt na
1943 20 |                  ziemi nigdy nie dostąpił. I tu Winicjusz, jakkolwiek
1944 20 |               filozofowie, ci bowiem dobro i cnotę zalecali jako rzecz
1945 20 |                zalecali jako rzecz rozumną i jedynie w życiu praktyczną,
1946 20 |           obiecywał za nią nieśmiertelność i to nie jakąś lichą nieśmiertelność
1947 20 |              starzec mówił dalej, że cnotę i prawdę należy miłować dla
1948 20 |            najwyższym przedwiecznym dobrem i przedwieczną cnotą jest
1949 20 |                    miłuje, ten miłuje Boga i przez to sam staje się jego
1950 20 |                mniemania chrześcijan jeden i wszechmocny, gdy więc teraz
1951 20 |                    że jest on wszechdobrem i wszechprawdą, mimo woli
1952 20 |                 Saturn, Apollo, Juno Westa i Wenus wyglądaliby jak jakaś
1953 20 |                wyglądaliby jak jakaś marna i hałaśliwa zgraja, w której
1954 20 |                 której broją wszyscy razem i każdy na swoją rękę. Ale
1955 20 |                    wszystkich krew przelał i między poganami znalazł
1956 20 |                  jak Korneliusz centurion, i nie dość jest kochać tych,
1957 20 |               albowiem Chrystus przebaczył i Żydom, którzy go wydali
1958 20 |                którzy go wydali na śmierć, i żołnierzom rzymskim, którzy
1959 20 |                 przebaczać, ale kochać ich i płacić im dobrem za złe;
1960 20 |                   płacić im dobrem za złe; i nie dość kochać dobrych,
1961 20 |                 dobrych, ale trzeba kochać i złych, gdyż tylko miłością
1962 20 |                jego robota poszła na marne i że Ursus nigdy w świecie
1963 20 |               nauki starca: mianowicie, że i Glaukus nie zabije jego,
1964 20 |              zabije jego, choćby go odkrył i poznał. Winicjusz nie myślał
1965 20 |                    za Bóg? co to za nauka? i co to za lud? Wszystko,
1966 20 |                  całą dotychczasową naturę i wszystko to spalić na popiół,
1967 20 |                  jakimś zgoła innym życiem i całkowicie nową duszą. Nauka,
1968 20 |                   Greków, Egipcjan, Gallów i Brytanów, przebaczać nieprzyjaciołom,
1969 20 |                    płacić im dobrem za złe i kochać ich, wydała mu się
1970 20 |                zapomnieć o wszystkim innym i tylko do niej tęsknić. Zdawało
1971 20 |                   w niej nic rzeczywistego i zarazem, że rzeczywistość
1972 20 |          zbiorowiska szaleńców, lecz także i miejsca tajemniczego i strasznego,
1973 20 |               także i miejsca tajemniczego i strasznego, na którym, jakby
1974 20 |                   prawdzie, miłości, Bogu, i myśli jego olśniewały od
1975 20 |                przez swoją miłość do Ligii i przy świetle owych błyskawic
1976 20 |                   wyznaje tę naukę, słucha i czuje, to przenigdy nie
1977 20 |               choćby ją teraz odzyskał, to i tak jej nie odzyska. Nic
1978 20 |              przyszło mu dotąd do głowy, a i obecnie nie umiał sobie
1979 20 |             jakowejś niepowetowanej straty i jakowegoś nieszczęścia.
1980 20 |                   go teraz niemal bojaźnią i zdawał mu się być jakimś
1981 20 |                zatrzymali dech w piersiach i cisza zrobiła się jeszcze
1982 20 |                serc. Ten człowiek widział! I opowiadał jako ten, któremu
1983 20 |              przesiedzieli z Janem dwa dni i dwie noce w wieczorniku,
1984 20 |                   głowy trzymając w rękach i rozmyślając, że On umarł.
1985 20 |                     Już wstał dzień trzeci i świt pobielił mury, a oni
1986 20 |                    tak pod ścianą bez rady i nadziei. Co ich sen zmorzył (
1987 20 |                     Co ich sen zmorzył (bo i noc przed męką spędzili
1988 20 |                 bezsennie), to budzili się i poczynali biadać na nowo.
1989 20 |                 tchu, z rozwiązanym włosem i z krzykiem: "Wzięli Pana!"
1990 20 |                   posłyszawszy zerwali się i poczęli biec na miejsce.
1991 20 |               pierwszy, obaczył grób pusty i nie śmiał wejść. Dopiero
1992 20 |                  ujrzał na kamieniu giezło i zawijacze, ale ciała nie
1993 20 |                 porwali Chrystusa kapłani, i obaj wrócili do domu w większym
1994 20 |                    nadeszli inni uczniowie i podnosili lament, to wszyscy
1995 20 |              dlaczego Ojciec opuścił Syna, i woleliby nie oglądać dnia
1996 20 |                  woleliby nie oglądać dnia i pomrzeć; tak ciężkie było
1997 20 |                głowa poczęła mu się trząść i głos zamarł mu w piersi.
1998 20 |                   Ten człowiek mówi prawdę i płacze nad nią!" - a słuchaczów
1999 20 |                    nieraz o męce Chrystusa i wiadomo im było, że radość
2000 20 |                    w duszy rzeczy odległe, i mówił dalej:~"Gdy tak czynili