Rozdzial

  1 1  |            czym by być mógł i umiał, gdyby mu się podobało.~- Zdarzyło
  2 1  |                 Ta wojna źle idzie i gdyby nie Korbulo, mogłaby się
  3 1  |          marmuru ciało Winicjusza. - Gdyby Lizypp był cię widział,
  4 1  |             oddychać jej tchnieniem. Gdyby była niewolnicą, dałbym
  5 1  |     Plaucjusz mógłby ci ją odstąpić, gdyby chciał.~- To chyba nie znasz
  6 1  |         Pomponię znam. Istny cyprys. Gdyby nie była żoną Aulusa, można
  7 2  |     Pliniusza. On się zna na rybach. Gdyby stary Apicjusz żył jeszcze,
  8 2  |           niej zwrócił palące słowa, gdyby nie to, że na ścieżce, ujętej
  9 3  |              nie byłby Petroniuszem, gdyby jakiegoś środka nie znalazł.~
 10 5  |             że chciałbym ci dopomóc, gdyby bowiem cezar powziął najmniejsze
 11 5  |          czekaj na mnie... Wiedz, że gdyby Petroniusz był ojcem moim,
 12 5  |          zabić niż oddać cezarowi, i gdyby nie wzgląd na syna, ostatniego
 13 5  |             twarz mu zmierzchła, jak gdyby padł na nią cień od przelatującej
 14 6  |             nad twym grubiaństwem, a gdyby niewdzięczność ludzka mogła
 15 6  |           nie grozi w domu cezara?~- Gdyby tam miała stale zamieszkać,
 16 6  |           nie rzymskiego cezara; ale gdyby mi się to przytrafiło, nie
 17 6  |              wcielona w Petroniusza! Gdyby Arystydes żył, powinien
 18 6  |      wszystkich podziemnych bogów. I gdyby przynajmniej bestia wzięła
 19 7  |           jej żadne prawo narodów, a gdyby jej nawet broniło, cezar
 20 7  |             cezara nic ci nie grozi. Gdyby Nero kazał cię porwać dla
 21 7  |         zdaje mi się, by Petroniusz, gdyby cię chciał odebrać Aulusowi,
 22 7  |     wyjednali dla cię prawo powrotu. Gdyby tu byli, obaj powiedzieliby
 23 7  |              twej nieobecności, lecz gdyby dostrzegł i pomyślał, że
 24 7  |              chciało jej się płakać, Gdyby była sama, byłaby klękła
 25 7  |              od głosu fletni i cytr. Gdyby mi kazano wybierać, kto
 26 7  |              z tęsknoty i niepokoju, gdyby nie nadzieja, że Petroniusz
 27 7  |          zostać chyba przez sen.~- A gdyby cezar kazał?~- Uwierzyłbym,
 28 8  |           tego kochała dotąd Nerona. Gdyby chciał powrócić do niej,
 29 8  |         która musi być pomszczona, i gdyby nawet Ligia zdołała się
 30 8  |             której nie byłby wyznał, gdyby był trzeźwym. Widocznie
 31 9  |           jest tak dalece niczym, że gdyby na przykład cezar oddalił
 32 9  |   Przychodziło jej nawet na myśl, że gdyby cezar był dobry, to w takim
 33 11 |            że oszalałby z pewnością, gdyby mu jeszcze nie pozostawała
 34 11 |          odrzucił to przypuszczenie. Gdyby chciano mu ją odesłać, odesłano
 35 11 |              wymordować cały Rzym, a gdyby jacy mściwi bogowie obiecali
 36 11 |      odwrócić od siebie podejrzenia. Gdyby nie wiedział, co się stało
 37 11 |          pojmie? Kto może zrozumieć? Gdyby nie nadzieja, że ją odnajdzie,
 38 11 |             może jej nie odnaleźć, a gdyby odnalazł, może ją zgubić,
 39 11 |          odnalazł, może ją zgubić, a gdyby nawet nie zgubił, nie zechcą
 40 11 |              był wszystkiemu winien. Gdyby nie on, Ligia nie potrzebowałaby
 41 11 |           bezprawia w pałacu cezara, gdyby nie to, że od Akte wyszedł
 42 11 |             Petroniuszowi jego rady. Gdyby nie on, wszystko by poszło
 43 12 |             może jeszcze wyzdrowieć. Gdyby zaś miała umrzeć, znajdziemy
 44 12 |          musiałby być marnym bogiem, gdyby miał tylko dwie czcicielki,
 45 13 |         pościg może ich dosięgnąć, a gdyby nawet dosięgnął, czy władze
 46 13 |            cny trybunie, i wiedz, że gdyby ci zginęła zawiązka od obuwia,
 47 13 |     Winicjusz - ale powiem także, że gdyby istniało państwo łotrów,
 48 13 |            Wiem, że się zgodzisz!... Gdyby była piękna, jak na przykład
 49 13 |         płaszcza... Głupia jest, ale gdyby mi ją Petroniusz darował,
 50 14 |           chwilami czynił gesta, jak gdyby posypywał głowę prochem
 51 14 |        rozkaz zatykać usta cezarowi, gdyby podnosząc zbyt głos narażał
 52 14 |              tak na Petroniusza, jak gdyby go przedtem nie widział,
 53 14 |        uniesieniem młody człowiek. - Gdyby mi nakreśliła ptaka, powiedziałbym,
 54 14 |        Seneką i mnie na to nie stać, gdyby jednak szlachetny Winicjusz
 55 14 |         tylko w duszy, w umyśle, co, gdyby był prawdziwym filozofem,
 56 15 |    Słuchałyby nas natomiast delfiny, gdyby im nie przeszkadzał szum
 57 15 |          samo w sobie byłoby niezłe, gdyby nie Miedzianobrody. Dzięki
 58 15 |    Petroniusza:~"Ligii nie ma dotąd! Gdyby nie nadzieja, że ją wkrótce
 59 16 |              a jednocześnie czuł, że gdyby mu zostawiono wybór: czy
 60 16 |          głowy, że byłby szczęśliwy, gdyby ją mógł zabić.~W tej rozterce,
 61 16 |         wymyślił Glaukosa. Niestety! Gdyby to on był tylko wymysłem,
 62 16 |          Lecz Glaukus żyje, panie, i gdyby mnie raz ujrzał, ty byś
 63 17 |              A Chilon mówił dalej:~- Gdyby się jednak nie był powiesił
 64 17 |            jednak nie był powiesił i gdyby który z chrześcijan spotkał
 65 19 |          znajdziesz, panie, Ligię, a gdyby nawet, czego nie przypuszczam,
 66 19 |              co by się ze mną stało, gdyby ten niedźwiedź ligijski
 67 19 |            bym mu więc odpowiedział, gdyby mnie spytał, dlaczegom oskarżył
 68 19 |             bez obawy prawa. W razie gdyby jej nie znaleźli w Ostrianum,
 69 20 |        trudno przyszłoby im znaleźć, gdyby nie to, że jak przewidział
 70 20 |             powinni mnie poznać. Ale gdyby i poznali, to nie zabiją.
 71 20 |      niesłychany nów pojęć. Czuł, że gdyby na przykład chciał pójść
 72 21 |          oczom i własnemu szczęściu. Gdyby nie to niedowierzanie, jego
 73 21 |     zapatrzył i zapamiętał zupełnie, gdyby nie Chilo, który ciągnął
 74 21 |              dla obrony, na wypadek, gdyby ich pognano, nie dla porwania
 75 21 |          może podał ucho jego radom, gdyby nie Kroto, któremu chodziło
 76 21 |              którym żył, i że Ligia, gdyby go nawet kochała, nic ze
 77 21 |           Aleksandra Macedońskiego i gdyby przynajmniej szlachetny
 78 21 |          wypaliła się mi w latarce i gdyby Kroto, który równie jest
 79 21 |             przekonał się bowiem, że gdyby była chciała uciec z miasta,
 80 21 |             towarzyszący Apostołowi; gdyby nie wzrost nieco za niski,
 81 22 |             Chilona była praktyczną. Gdyby się miało kilkudziesięciu
 82 22 | Prawdopodobnie nikt ich nie zaczepi, gdyby ich zaczepiono, powiedzą,
 83 22 |         byłaby straciła przytomność, gdyby nie okropny obraz, który
 84 22 |         Natomiast liczył, że w razie gdyby na pustych dotąd ulicach
 85 22 |             się tworzyć zbiegowisko, gdyby chrześcijanie lub jacykolwiek
 86 22 |     przypuszczał, że może się udać. "Gdyby było z nimi źle, sam trybun
 87 23 |            że byłby jej do nóg padł, gdyby mógł się poruszyć.~- Ligio -
 88 23 |         wyjechał także do Benewentu. Gdyby Grek już dał znać prefektowi,
 89 23 |          nawet w tej jeszcze chwili, gdyby umiał sobie jasno zdać z
 90 24 |           żadnych zapewnień, tak jak gdyby byli pewni, że w razie potrzeby
 91 24 |          podszeptów złego ducha, ale gdyby choć włos spadł z jego głowy,
 92 24 |           umilkł.~Winicjusz rzekł:~- Gdyby nie sica, którą miałem ze
 93 24 |     okrucieństwo. Zdawało mu się, że gdyby dłużej został, zaszłoby
 94 25 |           dlaczego Apostoł mówił, że gdyby ktoś siedemkroć zawinił,
 95 25 |          więcej niż żywota własnego, gdyby mi nie był rzekł: "Włóż
 96 25 |           uznać w duszy nie może, bo gdyby tak ot przy nim podniósł
 97 25 |              kto rękę na Zbawiciela, gdyby on był z nim tej nocy, oj,
 98 25 |              schwał, a z drugiej, że gdyby to uczynił, to okazałby
 99 25 |              Nagle jednak poczuł, że gdyby ona była taka jak inne kobiety,
100 26 |             się trzeba narodzić, ale gdyby tak u nas, w puszczy, przyszedł
101 26 |           burza i byłby go rozniósł, gdyby nie litość Ligii. Młody
102 26 |              kłamać nie wolno, nawet gdyby o życie chodziło. Taka jest
103 26 |       Winicjusz spojrzał na nią, jak gdyby to, co mówiła, przechodziło
104 26 |        gniewu; z tego samego powodu, gdyby ją teraz wziął za żonę,
105 26 |            chciałem ni uczt, ni snu. Gdyby nie nadzieja, że cię znajdę,
106 27 |         dotąd na świecie, i czuł, że gdyby ona ogarnęła świat cały,
107 27 |             ona ogarnęła świat cały, gdyby wszczepiła weń swoją miłość
108 27 |           porządek rzeczy był dobry. Gdyby cezar był na przykład uczciwym
109 27 |       przykład uczciwym człowiekiem, gdyby senat składał się nie ze
110 27 |       wyobrazić, jakby mógł istnieć, gdyby ją na przykład przyjął.
111 28 |        pierwszy w życiu pomyślał, że gdyby pojechał, to rozmowa Petroniusza,
112 28 |         chwile, w których sądził, że gdyby mógł z kim porozmawiać o
113 28 |       złamaną ręką we własnym domu i gdyby mnie doglądali ludzie moi
114 28 |            Ligia jest taką jak inni. Gdyby była moją siostrą lub moją
115 28 |      niebieskie, jakie mają Ligowie. Gdyby żądała, chciałbym, ale to
116 28 |              miłości, dla Ligii i że gdyby nie ona, to nic w świecie
117 28 |        wówczas, gdym leżał chory: że gdyby Ligia była podobną do Nigidii,
118 28 |             innych naszych rozwódek, gdyby była równie plugawą, równie
119 29 |         pobladł, pomyślał bowiem, że gdyby mógł tak wodzić ustami po
120 29 |             i pomyślałem wówczas, że gdyby mi tak Ligia odkryła swoje,
121 30 |             spytał Nero.~- Niestety! Gdyby to umiano zbudować ci taki
122 30 |              byłbym runął na ziemię, gdyby mnie ktoś nie podtrzymał.
123 30 |             i do moich ogrodów. Ach, gdyby trzęsienie ziemi zniszczyło
124 30 |    trzęsienie ziemi zniszczyło Rzym, gdyby jaki rozgniewany bóg zrównał
125 30 |   odpowiedział Tygellinus - mówisz: "Gdyby jaki rozgniewany bóg zniszczył
126 30 |            jak wyzwoleńcy. Tak jest! Gdyby nie ta dzika nauka, Ligia
127 30 |           spodziewasz się i szukasz. Gdyby na ciebie śmierć przyszła,
128 30 |             bo jest błaznem-Grekiem. Gdyby się miał za Rzymianina,
129 31 |              się pod wodę ze wstydu, gdyby mógł widzieć ów przepych.
130 32 |    Winicjusza z Rzymu w podróż. Ach, gdyby mógł dać mu w dodatku na
131 32 |          rozmyślał nawet nad tym, że gdyby wyrobił u cezara edykt wypędzający
132 32 |     zastaniesz taką samą u siebie.~- Gdyby mnie nie było między zaproszonymi -
133 32 |               to zarazem rozkaz.~- A gdyby kto nie posłuchał?~- Dostałby
134 32 |              jednym nędznym Grekiem. Gdyby nawet był pomyślał o tym,
135 34 |          jeszcze w domu Aulusów i że gdyby ją był odprowadził do nich
136 34 |               rzekł młody człowiek - gdyby nie ty, byłbym zginął.~-
137 34 |            nim za to, że cię bronił? Gdyby był niewolnikiem, zaraz
138 34 |             darowałbym mu wolność. - Gdyby był niewolnikiem, Aulusowie
139 34 |            będziesz moja. Tak!... Bo gdyby cezar dowiedziawszy się
140 35 |              fałszywym prorokiem, bo gdyby Piotr Apostoł wypadkiem
141 38 |              dużo tu o tym myślałem. Gdyby cezar był w Rzymie, wieść
142 39 |      wyrokiem śmierci. Lecz powiedz: gdyby cezar wyznawał tę naukę,
143 39 |              było zaiste na świecie, gdyby ludzie Chrystusa wyznawali.
144 39 |        mogłeś być takim alumnem. Ale gdyby rodzice twoi żyli wedle
145 39 |         szczęśliwszym i pewniejszym, gdyby ona ogarnęła tak świat,
146 40 |             Troja nie spaliłaby się, gdyby Prometeusz nie podarował
147 40 |            podarował ludziom ognia i gdyby Grecy nie wypowiedzieli
148 40 |        wypowiedzieli Priamowi wojny; gdyby zaś nie było ognia, Eschilos
149 40 |            konceptem. To będzie, jak gdyby pirenejski niedźwiedź chciał
150 40 |          pójść na strych. Prawda, że gdyby na przykład cezar był chrześcijaninem,
151 43 |          jego wszystkimi zbrodniami. Gdyby znalazł się mąż dość śmiały,
152 43 |            przez głowę Winicjusza. A gdyby to uczynił on? Dom Winicjuszów,
153 43 |             pot parzył go jak ukrop. Gdyby nie imię Ligii, które powtarzał
154 43 |           które powtarzał w myśli, i gdyby nie jej capitium, którym
155 44 |         wściekłość ogarniała ludzi i gdyby, jak to myślał Winicjusz,
156 45 |            nie odnalazłbyś dziewicy, gdyby nie ja, ale jeśli ją odnajdziemy,
157 45 |              zapadało milczenie, jak gdyby wszyscy, zatrzymując dech
158 48 |         epokę szczęścia w ich życiu. Gdyby Winicjusz chciał przy tym
159 49 |           bowiem nie było tajnym, że gdyby jaki wybuch zmiótł cezara,
160 49 |             umiał sam nic wynaleźć i gdyby pomysł Petroniusza przyszedł
161 49 |        wzrokiem po otaczających:~- A gdyby puścić wieść, że to Watyniusz
162 49 |         pójdzie za nimi... Na Hades! Gdyby ten senat i ten lud miał
163 49 |              Bez wątpienia, cezarze, gdyby ci pozwolili rozpocząć.~-
164 50 |              handlarzom niewolników. Gdyby Sofokles znał moje dzieje...
165 50 |          Winicjusza. Byłby go zabił, gdyby nie Ligia. Winicjusz długo
166 50 |              Ludzie nie uwierzyliby, gdyby chciano w nich wmówić, że
167 51 |          pożerającym własne dzieci.~"Gdyby mój dom był się spalił -
168 51 |           odpowiedz mi, Petroniuszu: gdyby cezar był chrześcijaninem
169 51 |            musiałoby się skończyć, a gdyby nawet nie skończyło się
170 51 |         jednak rzeczą godną podziwu, gdyby naprawdę istniały jakie
171 51 |            płonić się z radości, jak gdyby była nie nałożnicą, ale
172 51 |         chwili Petroniusz rzekł:~- A gdyby przyszło nam się rozłączyć?...
173 51 |       Winicjusz czemu nie przyszedł?~Gdyby Petroniusz był pewien, że
174 51 |         postąpi wbrew mojej prośbie. Gdyby nie to, czyż byłbym ci radził,
175 51 |          Winicjusza mówił dalej, jak gdyby nic nie zaszło:~- Cezar
176 52 |              straszliwych rozmiarów, gdyby nie gniew bogów, nakazano
177 52 |              nie mogąc zapomnieć, że gdyby nie on i nie jego pomysły
178 53 |            tylko igraszką ludzi i że gdyby był udawał, iż więzienie
179 53 |           zastygło mu zdumienie, jak gdyby nie rozumiał, co się stało
180 53 |                Chryste, zmiłuj się!" Gdyby był przytomny, byłby zrozumiał,
181 53 |         Naraz otoczyła go cisza, jak gdyby bojaźń uwięziła dalsze wołanie
182 53 |          rzekłszy podniósł dłoń, jak gdyby rozkazywał, a oni uczuli
183 56 |              Petroniusz.~- Wolałbym, gdyby ją dali - mówił Tuliusz -
184 56 |             miłością tak wielką, jak gdyby byli jego dziećmi, które
185 57 |         będzie usiedzieć... Zresztą, gdyby chodziło o ucieczkę, trzeba
186 60 |          Dołów...~I nagle urwał, jak gdyby jakaś myśl błysnęła mu w
187 61 |              żołnierzy i urzędników. Gdyby cię poznano, zginąłbym ja
188 62 |          taka trwoga i taki ból, jak gdyby owe języki ognia paliły
189 63 |           tam nie paliłem Rzymu, ale gdyby mi cezar pozwolił, zaraz
190 63 |          której jedynie był ciekawy. Gdyby nie nadzieja ujrzenia skazanego
191 68 |              jego szaleństw, tak jak gdyby przestał być panem ich życia
192 73 |       pytanie, które on ci zadał: "A gdyby cezar był chrześcijaninem,
193 73 |         Ursus, a trochę lud rzymski. Gdyby cezar był innym człowiekiem,
194 73 |           pamiętam i zgadzam się, że gdyby na przykład Ahenobarbus
195 74 |     struchleli, wiedzieli bowiem, że gdyby Nero państwo utracił, cios
196 74 |          myślał, że ja cię opuszczę? Gdyby bogowie chcieli mi dać nieśmiertelność,
197 Epi|             on łudził się jeszcze. A gdyby ubrany w żałobę, przemówił
198 Epi|          oparłby się łzom i wymowie? Gdyby użył całej sztuki krasomówczej,