Rozdzial

2001 36 |         pretoriańskich. Przybrani byli w żółte szaty, czerwone przepaski
2002 36 |              bambusowych dzid świeciły w słońcu jak płomyki. Po przejściu
2003 36 |              czuwali dozorcy uzbrojeni w bicze, zakończone kawałkami
2004 36 |            instrumentów, połyskujących w słońcu złotem, brązem, drogimi
2005 36 |          Apollo lub Bachus wybrali się w podróż po świecie. Za czym
2006 36 |                zgrupowanych, z tyrsami w ręku. Za nimi jechali niewolnicy
2007 36 |           wijącymi się puklami ujętymi w złote siatki, podobne do
2008 36 |           zdolne władać ciężki bronią, w którą zbrojne były tego
2009 36 |                przyszło do tego miasta w łańcuchach. Lecz była ich
2010 36 |         pretoriańskie siły pozostawały w obozach na miejscu, by czuwać
2011 36 |               nad miastem i trzymać je w ryzach. Gdy przeszli, wiedziono
2012 36 |            pętlicą, ale owiniętych tak w kwiaty; że zdawały się z
2013 36 |             głowy, wciągały chrapliwie w nozdrza wyziewy ludzkie,
2014 36 |               mały oddział pretorianów w rzymskich zbrojach złożony
2015 36 |                z daleka okrzyk tłumów.~W ciżbie znajdował się i Piotr
2016 36 |               Piotr Apostoł, który raz w życiu chciał ujrzeć cezara.
2017 36 |          rozpasanych tłumów. Lig wziął w ręce jeden z głazów przeznaczonych
2018 36 |                 szemranie zmieniło się w podziw i okrzyki: "Macte!",
2019 36 |      karzełków-wyrodków. Przybrany był w białą tunikę i w ametystową
2020 36 |         Przybrany był w białą tunikę i w ametystową togę, która rzucała
2021 36 |           drżenie palców i przeszkadza w grze na lutni. Bezdenna
2022 36 |                zawsze, na jego twarzy, w połączeniu ze zmęczeniem
2023 36 |       połączeniu ze zmęczeniem i nudą. W ogóle była to twarz zarazem
2024 36 |                był szyderczy i zaufany w liczbę pozwalał sobie na
2025 36 |         przygan ni docinków, tymczasem w tłumie wśród okrzyków pochwalnych
2026 36 |           wiedzieli, że żart ich kryje w sobie straszliwe proroctwo.
2027 36 |           dawniej jeszcze ofiarował ją w złotej puszce Jowiszowi
2028 36 |                tych, którzy je wydali. W ten sposób wzrok jego zatrzymał
2029 36 |                że spoglądają na siebie w tej minucie dwaj władcy
2030 36 |              zaś, ów starzec przybrany w prostaczą lacernę, obejmie
2031 36 |             prostaczą lacernę, obejmie w wieczyste posiadanie świat
2032 36 |          przeniosło wspaniałą lektykę, w której siedziała znienawidzona
2033 36 |                 Przybrana, jak i Nero, w szatę ametystowej barwy,
2034 36 |               jak na procesji. Ciągnął w jej ślady znów cały dwór
2035 36 |               podobną niewolnicą nieść w lektyce. Tygellinus jechał
2036 36 |             lektyce. Tygellinus jechał w karruce ciągniętej przez
2037 36 |            przez małe koniki przybrane w białe i purpurowe pióra.
2038 36 |             świetniejsze lub znakomite w Rzymie, emigruje do Ancjum.
2039 36 |                podróżował inaczej, jak w tysiąc wozów, zastęp zaś
2040 36 |             przenosił liczbę żołnierzy w legii. Pokazywano więc sobie
2041 36 |             wszystkich narodów świata. W tej powodzi przepychu i
2042 36 |              słoneczne rozpraszają się w tej świetnej topieli. A
2043 36 |       zaklęśniętymi brzuchami i głodem w oczach, przecie widok ów
2044 36 |             którą klęczał świat. Jakoż w świecie całym nie było nikogo,
2045 36 |           rozstawię konie partyjskie i w każdy dzień wolny będę przy
2046 36 |             Pawła.~On zaś ucieszył się w sercu, iż chodzi jej o to,
2047 36 |                źle?~I uśmiech jej miał w sobie trochę dziewczęcej
2048 36 |              dla dziewczyny przybranej w proste, niemal niewolnicze
2049 36 |             oni patrzyli jeszcze długo w ślad za nim, póki nie zbliżył
2050 36 |          odpocząwszy, i posiliwszy się w jego domu, pod wieczór dopiero
2051 36 |      otaczające go i na dalsze, ginące w oddaleniu gmachy i pogrążywszy
2052 36 |               gmachy i pogrążywszy się w milczeniu, rozmyślał nad
2053 36 |           panowanie rzymskie i legiony w różnych krajach, po których
2054 36 |                siły, której uosobienie w postaci cezara ujrzał dziś
2055 36 |                 a zarazem niewzruszone w swej nadludzkiej mocy, ten
2056 36 |            nieprawości. I zadziwił się w sercu prostaczym, jak Bóg
2057 36 |       apostolskie serce i począł mówić w duchu do Mistrza: "Panie,
2058 36 |              rzekła:~- Miasto całe jak w ogniu...~Rzeczywiście słońce
2059 36 |           świątyń były jakby zanurzone w ów blask złoty i purpurowy.
2060 36 |            rzeki płynęły jakby krwią i w miarę jak słońce zasuwało
2061 36 |             okolicę.~- Miasto całe jak w ogniu - powtórzyła Ligia.
2062 37 |              bez obawy, aby list wpadł w inne ręce niż twoje. Piszę
2063 37 |             więc gościem Poppei, która w tajemnicy przygotowała wspaniałe
2064 37 |         synowie. Cezar, stojąc u rudla w purpurowej todze, śpiewał
2065 37 |             moja, z dala od Rzymu? Mam w Sycylii ziemię, gdzie jest
2066 37 |                nami, ujrzeliśmy żagiel w dali przed sobą i wnet powstała
2067 37 |              poczęła pytać i zgadywać, w której się kocham. Odpowiadałem
2068 37 |       Odpowiadałem spokojnie, lecz ona w końcu wymieniła i twoje
2069 37 |            Petroniusza, który pochylił w tej chwili łódź, przez co
2070 37 |                Wszak pamiętasz, com ci w wigilię wyjazdu opowiadał
2071 37 |              wigilię wyjazdu opowiadał w domu Linusa o zajściu na
2072 37 |            wierzę. Jakiś głos mówi, mi w duszy, że każde słowo jego
2073 37 |                Niebie i Przeznaczeniu? W takim razie przebacz mi,
2074 37 |             zdroju. Niech znajdę łaskę w twych oczach. W Ancjum dni
2075 37 |           znajdę łaskę w twych oczach. W Ancjum dni i noce będą mi
2076 37 |               który wśród, moich ludzi w pierwszym już dniu podróży
2077 37 |        otaczają go bez ustanku, widząc w nim nie tylko teumaturga,
2078 38 |           droga, była kiedy z Aulosami w Ancjum? Jeśli nie, będę
2079 38 |           przeglądają się czasu pogody w wodzie. Mam i ja tu siedzibę
2080 38 |                impluvium i wasz ogród, w którym siadywałem przy tobie.
2081 38 |             podbiło świat, zmienionego w kupę siwych popiołów. Cezar
2082 38 |            zaniepokoiłem się zrazu, bo w Rzymie ty jesteś, carissima.
2083 38 |          wąskim zatybrzańskim zaułku i w dzielnicy zamieszkałej przez
2084 38 |             ludność, na którą mniej by w danym razie zważano. Dla
2085 38 |              myślałem. Gdyby cezar był w Rzymie, wieść o twym powrocie
2086 38 |               Ale on długo zostanie tu w Ancjum, a nim wróci, dawno
2087 38 |               dzień, godzina i chwila, w której przestąpisz mój próg,
2088 39 |               XXXIX~Ursus czerpał wodę w cysternie i ciągnąc sznurem
2089 39 |      Winicjusza, którzy wśród cyprysów w ogródku Linusa bielili się
2090 39 |          ciebie. Zbyt już tęskniłem, a w ostatnich nocach opuścił
2091 39 |                Karyny i pytał o ciebie w twoim domu. Linus śmiał
2092 39 |           ostatnie blaski odbijały się w ich oczach.~Urok cichego
2093 39 |              tak szczęśliwy, jak nigdy w życiu nie byłem. Powiedz
2094 39 |              To daje Chrystus...~A ona w tej chwili położyła swą
2095 39 |           będzie błogosławiona chwila, w której pierwszy raz usłyszałem
2096 39 |                drogie ręce, wyczytałem w twoich oczach pytanie, czym
2097 39 |            zbawienia świata, ale niech w zdroju łaski obmyje cię
2098 39 |                ochrzczony, choć wierzę w Zbawiciela i w Jego słodką
2099 39 |             choć wierzę w Zbawiciela i w Jego słodką naukę. Paweł
2100 39 |  zmartwychwstał? Widzieli Go przecie i w mieście, i nad jeziorem,
2101 39 |          kłamstwa nie zaznały. Sam już w to wierzył od czasu, gdym
2102 39 |             czasu, gdym słyszał Piotra w Ostrianum, bom sobie już
2103 39 |                 Mniemałem, że nie masz w niej ani mądrości, ani piękności,
2104 39 |            Wszystko to zaledwie mi się w głowie chce pomieścić, ale
2105 39 |             był zabrał przemocą i miał w domu swoim. Otoś mi powiedziała
2106 39 |            Ligia słuchała go utkwiwszy w niego swe niebieskie oczy,
2107 39 |              głowę do jego ramienia.~I w tej chwili czuli się oboje
2108 39 |                I z tego powodu spływał w ich dusze niewypowiedziany
2109 39 |              mógł. Składało się na nią w jego sercu wszystko: i Ligia,
2110 39 |              mojej duszy i będziesz mi w świecie najdroższą. Razem
2111 39 |             wiesz, co Petroniusz rzekł w końcu? "To nie dla mnie",
2112 39 |            widzieli Go, i ja widziałem w drodze do Damaszku? Pierwej
2113 39 |            gdyż jesteś możnym i żyjesz w rozkoszy, lecz zarówno mogłeś
2114 39 |            ludzie Chrystusa wyznawali. W mieście waszym możni nawet
2115 39 |                 że te, które Chrystusa w sercu nosić będą, nie złamią
2116 39 |             ciebie zdrada; kochasz się w willach i posągach, lecz
2117 39 |             spokojni, szczęśliwi i żyć w radości? Lecz oto ja głoszę
2118 39 |       sprawiedliwość i miłosierdzie, a w końcu obiecuje szczęśliwość
2119 39 |         zawiodło i odstąpiło wszystko, w czyn położyłem ufność. Więc
2120 39 |                 Więc mówiłem do ciebie w duszy: czymże ci się odwdzięczę,
2121 39 |                 Czyś ty czuła, żem tam w Ancjum przemawiał do ciebie
2122 39 |        ramienia, podniosła oczy, jakby w zamyśleniu, na osrebrzane
2123 39 |              Ziemie nasze znajdują się w pobliżu. Cudny to brzeg,
2124 39 |            można zapomnieć o troskach. W gajach, wśród oliwników,
2125 39 |         będziemy chodzili i spoczywali w cieniu. O Ligio! Co za życie
2126 39 |          wokoło dobro i sprawiedliwość w spokoju.~Umilkli oboje,
2127 39 |                 Umilkli oboje, patrząc w przyszłość; on tylko tulił
2128 39 |           silniej do siebie, przy czyn w blaskach księżyca migotał
2129 39 |              rycerski złoty pierścień. W dzielnicy, zamieszkałej
2130 39 |                Będziemy ich zapraszali w dom nasz lub sami jeździli
2131 39 |            żołnierze zakładają kolonie w odległych krajach, tak my
2132 39 |             tylko bicie własnych serc. W powietrzu nie było najmniejszego
2133 39 |                również zatrzymały dech w piersiach...~Nagle ciszę
2134 39 |       powstawszy rzekł:~- To lwy ryczą w vivariach...~I poczęli oboje
2135 39 |           wszystkich stron i dzielnic. W mieście bywało czasem po
2136 39 |               olbrzymie głowy, głosiły w ten sposób swą tęsknotę
2137 39 |            podając jeden drugiemu głos w ciszy nocnej, napełniły
2138 39 |               rykiem całe miasto. Było w tym coś niewypowiedzianie
2139 40 |                            ROZDZIAŁ XL~W Ancjum tymczasem Petroniusz
2140 40 |              Tygellina upadł zupełnie. W Rzymie, gdy trzeba było
2141 40 |           okazywał się niezbędnym. Ale w Ancjum, wśród pałaców przeglądających
2142 40 |            pałaców przeglądających się w lazurach morza, cezar żył
2143 40 |             życie geniusz grecki. Lecz w takich warunkach, niezrównanie
2144 40 |               nim i cezarem weszła już w okres stały i że przetrwa
2145 40 |        Niejeden rad był nawet szczerze w duszy, że przewagę uzyskał
2146 40 |     wykształcenia i pospolitość. Senat w Rzymie odetchnął, gdyż od
2147 40 |           śmierci nie został wydany. I w Ancjum, i w mieście opowiadano
2148 40 |           został wydany. I w Ancjum, i w mieście opowiadano wprawdzie
2149 40 |     wyrafinowanego niż zezwierzęconego w rękach Tygellina. Sam Tygellinus
2150 40 |           wielokrotnie odzywał się, że w całym Rzymie i na całym
2151 40 |           ostatniego utwierdziła ludzi w przekonaniu, iż jego wpływ
2152 40 |            poezji, muzyce, wyścigach i w czyje oczy by patrzył chcąc
2153 40 |                ośmielał się przyganiać w oczy cezarowi i gdy inni
2154 40 |              przyganę przyprawić nagle w taki sposób, że wychodziła
2155 40 |            wychodziła na jego korzyść, w obecnych zaś budziła podziw
2156 40 |            tryumfem. Raz, mniej więcej w tydzień po powrocie Winicjusza
2157 40 |       Winicjusza z Rzymu, cezar czytał w małym kółku ustęp ze swej
2158 40 |                wiersze, godne rzucenia w ogień. Obecnym serca przestały
2159 40 |          począł pytać miodowym głosem, w którym drgała wszelako głęboko
2160 40 |                własna:~- Co znajdujesz w nich niedobrego? Petroniusz
2161 40 |           znają. Pytasz, co niedobrego w tych wierszach? Jeśli chcesz
2162 40 |           dotąd nie słyszał, i dlatego w oczy ci powiadam: napisz
2163 40 |                jeden umie mówić prawdę w oczy.~To rzekłszy wyciągnął
2164 40 |         złotego kandelabru, złupionego w Delfach, by spalić wiersze.~
2165 40 |              Zostaw mi je.~- Pozwól mi w takim razie odesłać ci je
2166 40 |              takim razie odesłać ci je w puszce mego pomysłu - odpowiedział
2167 40 |             płonącego miasta i dlatego w opisie moim brak prawdy.~-
2168 40 |         prawdopodobnie licha i brudna, w której by teraz co najmniej
2169 40 |            pałaców, każę spalić okręty w Ostii lub zbuduję ci na
2170 40 |            albańskim drewniane miasto, w które sam rzucisz płomień.
2171 40 |               chwilę zostać ze sobą...~W godzinę później Winicjusz,
2172 40 |                Odeśle mi swoje wiersze w puszce, która (chcesz się
2173 40 |             ogromnie bogata i ogromnie w złym smaku. Każę memu lekarzowi
2174 40 |            Każę memu lekarzowi trzymać w niej środki czyszczące.
2175 40 |           pretorianów. Wówczas miałbym w ręku samego Ahenobarba.
2176 40 |             gorsze od innych. Lukan ma w jednym palcu więcej talentu,
2177 40 |            palcu więcej talentu, ale i w Miedzianobrodym coś jest.
2178 40 |               jutro skończy. Będziemy, w małym kółku. Tylko ja, ty,
2179 40 |             może dlatego, że sam rodzi w męce każdy wiersz... Czasem
2180 40 |              ponętę życia. Kto nie gra w kości, nie przegra mienia,
2181 40 |                mienia, a jednak ludzie w kości grywają. Jest w tym
2182 40 |           ludzie w kości grywają. Jest w tym jakaś rozkosz i jakieś
2183 40 |             mnie, jak rozprawy Seneki, w jeden dzień. Dlatego wymowa
2184 40 |           między nami nieźle i wojując w Armenii, tęskniłeś za Rzymem.~-
2185 40 |                pytała mnie, com czynił w Rzymie, choć wyjazd mój
2186 40 |       Siedzieliśmy z Ligią obok siebie w noc tak pogodną jak dzisiejsza
2187 40 |           poczęły ryczeć lwy. Rzecz to w Rzymie zwykła, a jednak
2188 40 |                 Wydaje mi się, że była w tym jakby groźba, jakby
2189 40 |     niespodzianie, że teraz ciągle mam w uszach te odgłosy i ciągły
2190 40 |              odgłosy i ciągły niepokój w sercu, jakby Ligia potrzebowała
2191 41 |            wydawał się być natchniony. W końcu pobladł sam ze szczerego
2192 41 |               Pierwszy też zapewne raz w życiu nie chciał słuchać
2193 41 |                i Winicjusza siedzących w kącie sali. - Ty, Winicjuszu,
2194 41 |         odniósł.~- Możesz wystąpić tu, w Rzymie i w Achai. Podziwiałem
2195 41 |                wystąpić tu, w Rzymie i w Achai. Podziwiałem cię całym
2196 41 |               kwadrygę, którą powozisz w cyrku, na piękny posąg,
2197 41 |              że ogarniam to, co widzę, w całości i że w moim zachwycie
2198 41 |               co widzę, w całości i że w moim zachwycie mieści się
2199 41 |              je, lecz zanim przyjmę je w siebie, napływają znów nowe
2200 41 |                I przez chwilę chodzili w milczeniu, tylko szafran
2201 41 |            dlatego powiadam zawsze, że w całym Rzymie ty jeden potrafisz
2202 41 |                wiedziałem, że istnieją w państwie moim lub na świecie.
2203 41 |               myślisz, że nie wiem, iż w Rzymie wypisują na murach
2204 41 |              się tak dobry jak dziecię w kolebce. Przysięgam ci na
2205 41 |               wiedzą, ile dobrego leży w tym sercu i jakie ja sam
2206 41 |               jakie ja sam spostrzegam w nim skarby, gdy muzyka drzwi
2207 41 |              wątpliwości, że Nero mówi w tej chwili szczerze i że
2208 41 |                  Tygellin mówił mi, iż w senacie szepczą sobie do
2209 41 |                a zarazem. więcej siły. W tobie znać artystę, w nich -
2210 41 |            siły. W tobie znać artystę, w nich - biegłych rzemieślników.
2211 41 |             się nigdy, jaką im oddałeś w tej chwili usługę. Zresztą,
2212 41 |            innych.~- I ludzie mówiliby w dodatku, że z miłości dla
2213 41 |              miłości dla muzyki tępisz w państwie muzykę. Nie zabijaj
2214 41 |          władzy, którą bogowie złożyli w moje ręce. Czasem wydaje
2215 41 |           przewyższyć ludzkie pogłowie w dobrym lub w złym. Wiem
2216 41 |          ludzkie pogłowie w dobrym lub w złym. Wiem także, że ludzie
2217 41 |        większym niż człowiek, bo tylko w ten sposób mogę być największy
2218 41 |           licząc Winicjusza, który cię w duszy ubóstwia.~- Był mi
2219 41 |             jest zakochany jak Troilus w Kressydzie - rzekł. - Pozwól
2220 41 |                Lukrecja, rozkochał się w jej cnocie i teraz pragnie
2221 41 |               dziewczyna, ale za wąska w biodrach. Augusta Poppea
2222 41 |               że urzekła nasze dziecko w ogrodach Palatynu...~- Ale
2223 41 |              poszli z nim razem, pełni w sercach radości ze zwycięstwa.
2224 41 |              zdawały się być usunięte.~W atrium willi młody Nerwa
2225 41 |       jutrzenka - odpowiedziała Poppea w przekonaniu, że naszyjnik
2226 41 |                z cezara na Winicjusza, w końcu zaś spoczął na Petroniuszu.~
2227 41 |                do ręki i podniósł oczy w górę. W sali ustały rozmowy
2228 41 |                i podniósł oczy w górę. W sali ustały rozmowy i ludzie
2229 41 |               siebie, to na jego usta, w oczekiwaniu pierwszych tonów
2230 41 |          pierwszych tonów pieśni.~Wtem w przedsionku wszczął się
2231 41 |                zdyszanym głosem Faon - w Rzymie pożar! Większa część
2232 41 |            pożar! Większa część miasta w płomieniach!...~Na tę wiadomość
2233 41 |               z szaleństwa rzucają się w ogień... Rzym ginie, panie!~
2234 41 |             człowiek, zrzuciwszy togę, w samej tunice wybiegł z pałacu.~
2235 42 |              przez puste ulice Ancjum, w kierunku Laurentum. Wpadłszy
2236 42 |             wpływem straszliwej wieści w stan jakby szału i umysłowego
2237 42 |              samego, konia i pędzi ich w ten ogień. Położywszy swą
2238 42 |                na karku końskim, biegł w samej tunice na oślep, nie
2239 42 |              gorsze, wkrótce pozostali w tyle. On sam, przebiegłszy
2240 42 |          Laurentum, zawrócił ku Ardei, w której, również jak w Arycji,
2241 42 |           Ardei, w której, również jak w Arycji, w Bovillae i Ustrinum,
2242 42 |          której, również jak w Arycji, w Bovillae i Ustrinum, trzymał
2243 42 |               rozstawne konie, aby móc w jak najkrótszym czasie przebiegać
2244 42 |                wydało mu się, że niebo w północno-wschodniej stronie
2245 42 |                zaś czynił się wcześnie w lipcu. Lecz Winicjusz nie
2246 42 |            zanim miasto nie zmieni się w jeden stos popiołu. Myśli
2247 42 |              drzewa i drewnianych bud, w których sprzedawano niewolników,
2248 42 |             stać się pastwą płomienia. W Rzymie pożary zdarzały się
2249 42 |          gwałtów i rabunków, zwłaszcza w dzielnicach zamieszkałych
2250 42 |              nadludzką siłą mignął się~w głowie Winicjusza, lecz
2251 42 |             nadeszła! Być może, że tam w mieście obok pożogi wre
2252 42 |                wściekłości ludzkiej, a w tym wszystkim Ligia! Jęki
2253 42 |         wznoszącą się ciągle do Arycji w górę, pędził już ostatkiem
2254 42 |                kąsać kark koński. Lecz w tej chwili jakiś jeździec
2255 42 |             modlitwa mogła się zmienić w groźbę; bał się obrazić
2256 42 |                 bał się obrazić bóstwo w chwili, gdy najbardziej
2257 42 |               zaświeciły już przed nim w blasku księżyca. Po pewnym
2258 42 |                pewnym czasie przebiegł w całym pędzie koło świątyni
2259 42 |                Merkurego, która leżała w gaju przed miastem. Wiedziano
2260 42 |           niezwykły. Winicjusz dojrzał w przelocie na schodach i
2261 42 |                głosów. Winicjusz wpadł w nie jak wicher, przewróciwszy
2262 42 |          okrzyki: "Rzym płonie! Miasto w ogniu! Bogowie, ratujcie
2263 42 |               na zadzie przed gospodą, w której Winicjusz trzymał
2264 42 |            pytać:~- Która część miasta w ogniu? - Ktoś jest? - spytał
2265 42 |                  Pożar, panie, wybuchł w kramach przy Wielkim Cyrku.
2266 42 |             wysłano, środek miasta był w ogniu. - A Zatybrze?~- Płomień
2267 42 |           wszelki ratunek niemożliwy .~W tej chwili podano Winicjuszowi
2268 42 |             tylko Bovillae i Ustrinum, w których czekały na niego
2269 42 |              dawna, brzask przechodził w świt i na wszystkich pobliskich
2270 42 |          leżącą tuż przy ziemi chmurę, w której znikły miasta, akwedukty,
2271 42 |             się różowo i krwawo, zbity w sobie, wydęty, gęsty i kłębiący
2272 42 |            zmieniając jego dolne kłęby w fale płomienne. Oboje ciągnęły
2273 42 |               się ku Albanum, wjeżdżał w dymy coraz gęstsze i coraz
2274 42 |               miasteczko było zupełnie w nich pogrążone. Zaniepokojeni
2275 42 |            pomyśleć, co się musi dziać w Rzymie, gdyż tu już trudno
2276 42 |                z północy i zwiewa dymy w tę tylko stronę. Po drugiej
2277 42 |                może całkiem ocalało, a w każdym razie dość będzie
2278 42 |               powierzchni ziemi. Nawet w zdobywanych miastach, gdy
2279 42 |               Od chwili gdy słyszał go w Ostrianum, zostało mu dziwne
2280 42 |              którym na początku pobytu w Ancjum pisał do Ligii: że
2281 42 |                jaką zawarł z Apostołem w czasie choroby, wzmogła
2282 42 |           które następnie zmieniło się w niezachwianą wiarę. Więc
2283 42 |              to Ligia nie mogła zginąć w płomieniach. Miasto może
2284 42 |               teraz dziwna egzaltacja, w której wszystko wydało mu
2285 42 |         przewidział i klęskę pożaru, a w takim razie jakżeby mógł
2286 42 |             nadzieja poczęła wstępować w serce Winicjusza. Pomyślał,
2287 42 |            miasta, to może ich znaleźć w Bovillae lub napotkać w
2288 42 |                w Bovillae lub napotkać w drodze. Może oto lada chwila
2289 42 |       dobytkiem, a wreszcie i lektyki, w których niewolnicy nieśli
2290 42 |           bogów lub przeklinając losy. W powszechnym przerażeniu
2291 42 |              Niektórzy, pogubiwszy się w ścisku, szukali rozpaczliwie
2292 42 |             począł grabić domy i wille w mieście i bić się z żołnierzami
2293 42 |              żołnierzami występującymi w obronie mieszkańców.~Senator
2294 42 |       rzeczywiście przy Wielkim Cyrku, w miejscu, które dotyka Palatynu
2295 42 |            Juniusz - Awentyn i Caelius w ogniu. Płomień otoczywszy
2296 42 |             insulę pełną dzieł sztuki, w których się kochał, porwał
2297 42 |                   A Vicus Patricius?~- W ogniu - odpowiedział Juniusz. -
2298 42 |            jeszcze dojść, lecz czy już w tej chwili nie doszedł,
2299 42 |           przebiegają miasto i ciskają w domy płonące pochodnie...
2300 42 |              nie wyrazi. Ludność ginie w ogniu lub morduje się wzajemnie
2301 42 |              lub morduje się wzajemnie w ścisku... To koniec Rzymu!...~
2302 43 |                         ROZDZIAŁ XLIII~W miarę jak Winicjusz zbliżał
2303 43 |                stronach, zmienione był w obozowiska. W świątyni Marsa,
2304 43 |            zmienione był w obozowiska. W świątyni Marsa, leżącej
2305 43 |           Appia, tłum odbił drzwi, aby w jej wnętrzu znaleźć przytułek
2306 43 |              noc. Na cmentarzach brano w posiadanie większe grobowce
2307 43 |                 pijani winem złupionym w Emporium, połączywszy się
2308 43 |              Emporium, połączywszy się w duże gromady przebiegali
2309 43 |               wystawionych na sprzedaż w mieście, pouciekało z bud
2310 43 |             gdy osiadła ludność, która w ogniu traciła całe mienie,
2311 43 |         niewolnicy z dawna już służący w Rzymie, nędzarze nie mający
2312 43 |            ulicach i których istnienia w Rzymie trudno się było domyśleć.
2313 43 |            sądząc, iż nadeszła chwila, w której wolno mu sobie wynagrodzić
2314 43 |           rozkołysanej ciżby ludzkiej, w blasku dnia i pożogi migotały
2315 43 |         ludność spokojniejsza i którzy w wielu miejscach wstępnym
2316 43 |            tłuszczę. Winicjusz widział w życiu swoim zdobywane miasta,
2317 43 |             nie patrzyły na widowisko, w którym by rozpacz, łzy,
2318 43 |         rozpasanie zmieszały się razem w taki niezmierny chaos. Nad
2319 43 |                na wzgórzach największe w świecie miasto, śląc w zamieszanie
2320 43 |      największe w świecie miasto, śląc w zamieszanie swój ognisty
2321 43 |              zrozumiał, że musi wrócić w kierunku Ustrinum, tam skręcić
2322 43 |             wieść o pożarze zastała go w willi cezara. Lecz przy
2323 43 |             głos cezara i pretorianów. W niektórych miejscach tłum
2324 43 |            groźby owe mogą się zmienić w bunt otwarty, który byle
2325 43 |                 Przejechawszy z trudem w poprzek drogę Łacińską,
2326 43 |            świątynie, Winicjusz dotarł w końcu do miasteczka zwanego
2327 43 |            Nerona wybiła, że te gruzy, w które rozpada się miasto,
2328 43 |            ludności, stać się to mogło w przeciągu kilku godzin.
2329 43 |            szeregi konsulów, znany był w całym Rzymie. Tłumy potrzebowałyby
2330 43 |          niemal wszystkie, jakich Rzym w przeciągu ośmiu wieków doznał.
2331 43 |           Nerona i sam przyoblecze się w purpurę. A więc czemuby
2332 43 |             Rzymu i jego świątyń?... A w takim razie on, Winicjusz,
2333 43 |       przepowiedział purpurę Othonowi. W czymże on gorszy? Może i
2334 43 |                 Oby tak było!" - wołał w duchu Winicjusz. Pomściłby
2335 43 |                 a zarazem przyodziałby w purpurę Ligię i uczynił
2336 43 |                Ligię, zamarła zupełnie w jego sercu. Rozpacz chwyciła
2337 43 |         Zatybrze, nie opamiętał się aż w bramie, przy której powtórzono
2338 43 |             objęta pożarem, lubo ogień w kilku miejscach przerzucił
2339 43 |                które trudniej było się w głąb prze dostać dlatego,
2340 43 |              główna droga Portowa była w wielu miejscach zupełnie
2341 43 |             stosy. Ciaśniejsze zaułki, w których nagromadziły się
2342 43 |            przeciwnych, spotkawszy się w ciasnym przejściu, parły
2343 43 |            drugich. Rodziny gubiły się w zamieszaniu, matki nawoływały
2344 43 |              się nieznośnym. Dym gryzł w oczy, piersiom brakło tchu.
2345 43 |                i ci mieszkańcy, którzy w nadziei, że płomień nie
2346 43 |        przekroczy rzeki, zostali dotąd w domach, poczęli je opuszczać
2347 43 |    towarzyszący Winicjuszowi pozostali w tyle. W tłoku zranił ktoś
2348 43 |         Winicjuszowi pozostali w tyle. W tłoku zranił ktoś młotem
2349 43 |              czarnego dymu i pogrążyła w mroku ulicę. Winicjusz widząc,
2350 43 |              uciekający tłum minął go. W duszy mówił sobie, że to
2351 43 |                Ligia mogła nie być już w mieście, mogła w tej chwili
2352 43 |               być już w mieście, mogła w tej chwili ratować się ucieczką:
2353 43 |              nad brzegiem morza niż ją w tym natłoku i chaosie. Chciał
2354 43 |              nos i usta i biegł dalej.~W miarę jak zbliżał się do
2355 43 |              od Velabrum, które, leżąc w pobliżu, musiały być również
2356 43 |            mostu Cestiusza! Cała wyspa w ogniu." Jakoż nie można
2357 43 |       zatrzymać się na pustym miejscu. W tej nadziei biegł dalej,
2358 43 |            przez dymną zasłonę cyprysy w ogrodzie Linusa. Domy leżące
2359 43 |               spojrzał z wdzięcznością w niebo i skoczył ku niej,
2360 43 |           pchnął je i wpadł do środka.~W ogródku nie było żywej duszy
2361 43 |            Odpowiedziało mu milczenie. W ciszy słychać było tylko
2362 43 |            głos, który słyszał już raz w tym ogródku. Na pobliskiej
2363 43 |           niedaleko świątyni Eskulapa, w którym wszelkiego rodzaju
2364 43 |              głowy. Oto drugi już raz, w chwili gdy cała jego istota
2365 43 |              jego istota była skupiona w myśli o Ligii, te straszliwe
2366 43 |               lecz mogła znajdować się w tym zagraconym budynku,
2367 43 |                skoczył do środka domu. W małym atrium było pusto
2368 43 |        zbliżywszy się ujrzał lararium, w którym zamiast larów był
2369 43 |        albowiem na gwoździach nabitych w ścianę wisiała jej odzież,
2370 43 |     poszukiwania. Domek był mały, więc w krótkim przeciągu czasu
2371 43 |          mieszkańcami dzielnicy szukać w ucieczce ocalenia przed
2372 43 |         Zatybrza ze strony przeciwnej, w kierunku wzgórza Watykańskiego.
2373 43 |        kierunku wzgórza Watykańskiego. W każdym razie ocaleli przynajmniej
2374 43 |       Przyszedł jednak najwyższy czas, w którym musiał myśleć o własnym
2375 43 |          Kaganek, którym świecił sobie w domu, zgasł od przeciągu
2376 43 |               pędem ku Via Portuensis, w tę samą stronę, z której
2377 43 |                poczęła się na nim tlić w kilku miejscach, lecz on
2378 43 |            zważał na to i biegł dalej, w obawie, że dym może go zadusić.
2379 43 |             dym może go zadusić. Jakoż w ustach miał smak spalenizny
2380 43 |          czerwone. Wówczas mówił sobie w duszy: "To żywy ogień! Lepiej
2381 43 |            imię Ligii, które powtarzał w myśli, i gdyby nie jej capitium,
2382 43 |                sobie usta, byłby padł. W kilka chwil później począł
2383 43 |                A wtem zmieniło się coś w potwornym ognisku ogarniającym
2384 43 |                 które się nagromadziły w zaułkach, zwiał szalony
2385 43 |               że Winicjusz biegł jakby w ognistej chmurze. Natomiast
2386 43 |            lepiej widzieć przed sobą i w chwili prawie gdy już miał
2387 43 |         Ominąwszy narożnik znalazł się w ulicy, która wiodła ku Via
2388 43 |                rzekł sobie.~Lecz biegł w kierunku głosów. Zawsze
2389 43 |             którzy mogli mu dać pomoc. W tej nadziei, zanim jeszcze
2390 43 |               jego ostatnie wysilenie: w oczach poczerwieniało mu
2391 43 |    poczerwieniało mu jeszcze bardziej, w płucach zbrakło oddechu,
2392 43 |               płucach zbrakło oddechu, w kościach siły, i padł.~Dosłyszano
2393 43 |           dopiero na polu Kodetańskim, w ogrodzie, otoczony przez
2394 43 |             zapewne spłonął, bo Karyny w płomieniu, ale ty zawsze
2395 43 |                czynił się wieczór, ale w ogrodzie widno było jak
2396 43 |                ogrodzie widno było jak w dzień, gdyż pożar wzmógł
2397 44 |              ginący gród światowładny. W zaróżowionych przepaściach
2398 44 |           również różowe gwiazdy, lecz w przeciwieństwie do zwykłych
2399 44 |            coraz nowe pożary wybuchały w miejscach od głównego ogniska
2400 44 |         materiałów zmieniał się niemal w szereg wybuchów i z niesłychaną
2401 44 |               które wzbijały się nagle w górę jak nieprzeliczone
2402 44 |          motyli - i pękały z trzaskiem w powietrzu lub gnane wiatrem
2403 44 |                zaś miasta wydawała się w owych czasach zarazem końcem
2404 44 |              dotąd związywały ludzkość w jedną całość. Tłuszcza też,
2405 44 |            jedną całość. Tłuszcza też, w której większości ludzi,
2406 44 |                tylko miasto zmieni się w zgliszcza. Setki tysięcy
2407 44 |        tratujące gromadami ludzi. Była w tym nawet część prawdy,
2408 44 |               nawet część prawdy, gdyż w kilku miejscach słonie na
2409 44 |      wydostawszy się na wolność, gnały w dzikim popłochu w stronę
2410 44 |                gnały w dzikim popłochu w stronę od ognia przeciwną,
2411 44 |             liczbę osób, które zginęły w ogniu. Jakoż zginęło mnóstwo.
2412 44 |     dobrowolnie rzucali się z rozpaczy w płomienie. Innych udusiły
2413 44 |        płomienie. Innych udusiły dymy. W środku miasta, między Kapitolem
2414 44 |             ulice, pożar wszczynał się w tak wielu miejscach naraz,
2415 44 |               gromady ludzi, uciekając w jedną stronę, trafiały najniespodzianiej
2416 44 |             wśród ognistego zalewiska.~W przestrachu, zamęcie i obłąkaniu
2417 44 |              były zawalone rzeczami, a w wielu ciasnych miejscach
2418 44 |         chronili się na rynki i place, w miejscu gdzie później stanął
2419 44 |               ognia, poginęli od żaru. W miejscach, do których płomień
2420 44 |             zagrzebywali się do połowy w ziemię. Żadna prawie z rodzin
2421 44 |              środek miasta nie ocalała w zupełności, dlatego wzdłuż
2422 44 |              drogie imiona zaginionych w tłoku lub w ogniu.~I tak,
2423 44 |                zaginionych w tłoku lub w ogniu.~I tak, gdy jedni
2424 44 |            Widziano starców zwróconych w stronę świątyni Jowisza
2425 44 |          starym rzymskim bogom, którzy w pojęciu ludności obowiązani
2426 44 |           uratowano z świątyni leżącej w okolicy Porta Caelimontana,
2427 44 |            porwawszy posąg umieścił go w świątyni Marsa, poturbowawszy
2428 44 |            ośmielili się stawiać opór. W innych miejscach wzywano
2429 44 |                wyroiwszy się z zaułków w okolicach Subury i z Zatybrza,
2430 44 |                pola leżące pod murami. W krzykach ich brzmiały jednakże
2431 44 |                śpiewane przez mężczyzn w sile wieku, starców, kobiety
2432 44 |        znaczenia nie umiano pojąć, ale w których powtarzały się co
2433 44 |           słowa: "Oto nadchodzi sędzia w dniu gniewu i klęski." Tak
2434 44 |             płomienia, rozwiewając się w górze w ogniste kiście i
2435 44 |                rozwiewając się w górze w ogniste kiście i pióra,
2436 44 |               zaś porywał je, zmieniał w złote nici i włosy skier
2437 44 |        Nieszczęsne miasto zmieniło się w jedno piekło. Pożar ogarniał
2438 45 |       Winicjusza, obmył go, zaopatrzył w odzież i posilił, po czym
2439 45 |               zwolenników nowej nauki. W dzielnicy wiadomo było chrześcijanom,
2440 45 |                ani Ursus nie pozostali w domu i że musieli udać się
2441 45 |                z nim i Ligia, i Ursus. W ten sposób uniknęli pożaru,
2442 45 |          sposób uniknęli pożaru, który w ogóle nie przedostał się
2443 45 |           Eskwilinu. Winicjusz widział w tym wszystkim zrządzenie
2444 45 |               miłością poprzysięgał Mu w duszy wypłacić się całym
2445 45 |         oddział pretorianów, napotkany w drodze, podda się pod jego
2446 45 |                nami i teraz grzeje nas w plecy. Nigdy jeszcze na
2447 45 |              drodze nie było tak widno w nocy. O Zeusie! Jeśli nie
2448 45 |            będzie mógł prażyć swój bób w jego popiołach! Kto by się
2449 45 |            mówiąc obracał się chwilami w stronę pożaru i patrzył
2450 45 |             nie pali się, ale kruszeje w ogniu. Kapitol pójdzie w
2451 45 |               w ogniu. Kapitol pójdzie w gruzy i Palatyn w gruzy.
2452 45 |              pójdzie w gruzy i Palatyn w gruzy. O Zeusie! Rzym był
2453 45 |                będzie teraz zarzynał i w czyje ręce złożysz bicz
2454 45 |                   I czas jakiś jechali w milczeniu, wsłuchując się
2455 45 |              milczeniu, wsłuchując się w huk pożogi i w szum skrzydeł
2456 45 |          wsłuchując się w huk pożogi i w szum skrzydeł ptasich. Gołębie,
2457 45 |                całymi stadami na oślep w ogień.~Winicjusz pierwszy
2458 45 |           poczęły się ukazywać naraz i w innych miejscach, trzeba
2459 45 |       Widziałem ludzi torujących sobie w tłoku drogę mieczami; widziałem
2460 45 |          ogarną płomienie. Inni wpadli w obłęd, inni wyli z rozpaczy,
2461 45 |               zauważyć ironię drgającą w słowach Chilona. Dreszcz
2462 45 |             Przed pożarem, Mitro!~Lecz w duszy Winicjusza zrodziła
2463 45 |               gdy ty, Jowiszu, bawiłeś w Ancjum, często przymierałem
2464 45 |               więc siadałem przy murze w Ostrianum, albowiem chrześcijanie,
2465 45 |             lecz za Naumachią skręcili w prawo, by po przebyciu pola
2466 45 |                 Posłuchaj mnie, panie! W ostatnich czasach Żydzi,
2467 45 |         prześladowań, muszą się modlić w ukryciu i zbierają się w
2468 45 |               w ukryciu i zbierają się w opustoszałych szopach za
2469 45 |   opustoszałych szopach za miastem lub w arenariach. Ci, którzy mieszkają
2470 45 |             ich nieprzeliczone mnóstwo w podziemiach, dlatego radzę
2471 45 |                 tak jak my okrążamy je w tej chwili. Linus ma dom,
2472 45 |            znajdziemy ich na modlitwie w podziemiu, a w najgorszym
2473 45 |               modlitwie w podziemiu, a w najgorszym razie zasięgniemy
2474 45 |             pobliskie wzniesienia były w świetle, oni sami znaleźli
2475 45 |         świetle, oni sami znaleźli się w cieniu. Minąwszy cyrk skręcili
2476 45 |               jeszcze na lewo i weszli w rodzaj wąwozu, w którym
2477 45 |                weszli w rodzaj wąwozu, w którym było zupełnie ciemno.
2478 45 |              było zupełnie ciemno. Ale w ciemnościach owych Winicjusz
2479 45 |                Jakoż z ciemnego otworu w górze dochodziły śpiewające
2480 45 |            ludzkie, latarki zaś ginęły w nim jedna za drugą. Lecz
2481 45 |         czekając odpowiedzi, wsunął mu w rękę cugle, sam zaś przyłączył
2482 45 |          odłamów.~Było tam widniej niż w korytarzu, gdyż prócz kaganków
2483 45 |          twarze uroczyste i wzruszone. W niektórych widoczne było
2484 45 |            nadzieja. Blask odbijał się w białkach wzniesionych oczu,
2485 45 |              Jezus, niektórzy bili się w piersi. Po wszystkich znać
2486 45 |            zwróciły się ku niemu jakby w oczekiwaniu słów pokrzepienia
2487 45 |               sędzia straszliwy, który w sprawiedliwości swej pogrąży
2488 45 |           sprawiedliwości swej pogrąży w otchłań grzesznych i niewiernych...
2489 45 |           zaćmiewa, ziemia otwiera się w przepaści i zmarli powstają,
2490 45 |             twarz zdawał się wpatrywać w coś dalekiego i strasznego.
2491 45 |         dalekiego i strasznego. A wtem w podziemiu ozwał się głuchy
2492 45 |           jeden, drugi i dziesiąty. To w płonącym mieście całe ulice
2493 45 |                nastaje, albowiem wiara w rychłe powtórne przyjście
2494 45 |         powtórne przyjście Chrystusa i w koniec świata była i tak
2495 45 |                zakrywali dłońmi twarze w przekonaniu, że wnet ziemia
2496 45 |              wnet ziemia zatrzęsie się w posadach i z jej czeluści
2497 45 |               koniec rzucali się sobie w objęcia, by w przerażającej
2498 45 |                się sobie w objęcia, by w przerażającej chwili mieć
2499 45 |       uśmiechów, nie okazywały trwogi. W kilku miejscach rozległa
2500 45 |          rozległa się glosa: to ludzie w uniesieniu religijnym poczęli