Rozdzial

 501 23 |            nie uwierzą. Przecie mógł to uczynić już dawniej; przecie
 502 23 |            jakimkolwiek sposobem, na to zaś potrzebował czasu. Chodziło
 503 23 |           czasu. Chodziło mu także o to, by choć kilka dni patrzeć
 504 23 |       uniesiemy stąd nasze głowy.~Na to nieprzywykły do oporu młody
 505 23 |             milczenie, albowiem jest to człowiek przeze mnie płatny.
 506 23 |            Krotona sam zabił i że on to złamał mi rękę. Tak uczynię,
 507 23 |         później nie znajdę... Rozważ to sam i nie drażnij mnie dłużej.~
 508 23 |           Jeśli ona tu nie zostanie, to tą zdrową ręką pozrywam
 509 23 |           pewną, iż Winicjusz spełni to, co zapowiada, zlękła się
 510 23 |            nie spuszczał jej z oczu, to szybkie posłuszeństwo Kryspa
 511 23 |      wdzięczny jak swojej pani. Były to poczucia w nim niesłychane,
 512 23 |             dlaczego tak jest, jakby to było rzeczą zupełnie naturalną,
 513 24 |            chory, więc chodziło mu o to tylko, by nikt nie stanął
 514 24 |               Kryspus zgodził się na to i postanowiono wysłać Ursusa.
 515 24 |                 Daję tabliczkę, gdyż to jest człowiek podejrzliwy
 516 24 |             nie ma go w domu, czynił to zaś zawsze, gdy nie znając
 517 24 |          gniewu.~- Bylem go znalazł, to go przyprowadzę, czy będzie
 518 24 |            nie wzywa mnie przecie po to, by mnie dać zabić."~Nabrawszy
 519 24 |               aby całować moje ręce.~To rzekłszy nawdział inny płaszcz,
 520 24 |            Ach! - rzekł Chilo - więc to wasz dom stoi na Zatybrzu?
 521 24 |             odwaga.~- Winicjusz jest to pan możny - rzekł - i przyjaciel
 522 24 |             po raz drugi:~- Powie ci to Winicjusz.~- To się znaczy,
 523 24 |             Powie ci to Winicjusz.~- To się znaczy, że pchnąłeś
 524 24 |   barbarzyńcy.~- Niech cię Pluto!... To jest, chciałem powiedzieć:
 525 24 |          Chrystusa, nie wigilów.~- I to słusznie. Nie masz cięższej
 526 24 |            samego Winicjusza usłyszy to, co usłyszeć powinien. Rozmawiając
 527 24 |         udzielić mu rad zbawiennych.~To rzekłszy stanął - gdyż jakkolwiek
 528 24 |     dochodzić uszu jego śpiewy.~- Co to jest? - pytał.~- Mówisz,
 529 24 |            jeśli Winicjusz tak mówi, to chyba na mocy jakiegoś układu
 530 24 |              mu wierzono. Poznał też to z jego twarzy, więc w jednej
 531 24 |             w górę i zawołał:~- Łotr to był wierutny, panie! Wszakżem
 532 24 |               Coś czynił dziś?~- Jak to? Czym ci, panie, nie powiedział,
 533 24 |              Demasowi od siebie, żem to uczynił dziś rano, wezwany
 534 24 |              je w tył, zawołał:~- On to namówił mnie, bym zamordował
 535 24 |             ze wszystkich patrzył na to, co zaszło, raz dlatego,
 536 24 |             serce jego nie znało, co to litość, rzekł:~- Zakopcie
 537 24 |       jeszcze dziesięć razy! Glauku, to pomyłka! Pozwólcie mi mówić!
 538 24 |        ciemności, a jeślić sił brak, to odprowadzę cię do domu.~
 539 24 |        silnie i nadwyrężył ci kości, to mi odpuść.~- Pomóż mi wstać -
 540 24 |      Ostrianum, nie umiał znaleźć na to pytanie odpowiedzi.~
 541 25 |    troskliwie jego rany, przypisywał to w części nauce, którą wyznawali,
 542 25 |          zabili Greka? Wszakże mogli to uczynić bezkarnie. Ursus
 543 25 |          nawet nieprzyjaciół, uważał to jednak za jakąś teorię nie
 544 25 |             ktoś siedemkroć zawinił, to siedemkroć należy mu przebaczyć,
 545 25 |           zapłatę mieli ludzie ci za to odebrać, Winicjusz słyszał
 546 25 |             lecz nie mieściło mu się to w głowie. Czuł natomiast,
 547 25 |           głowie. Czuł natomiast, że to życie ziemskie, połączone
 548 25 |           pogardy. Wydało mu się, że to są owce, które muszą prędzej
 549 25 |             a Kryspus oświadczył, że to jest dzień wielkiego zwycięstwa.
 550 25 |          chwilę jej rękę i spytał:~- To i ty mi przebaczyłaś?~-
 551 25 |             Nie czyń tego, panie, bo to kapłanka, za którą On się
 552 25 |          należy do mnie." I rzekłszy to, począł z nią razem iść
 553 25 |             Go pojmali i związali...~To rzekłszy przyłożył dłonie
 554 25 |        schwał, a z drugiej, że gdyby to uczynił, to okazałby nieposłuszeństwo
 555 25 |        drugiej, że gdyby to uczynił, to okazałby nieposłuszeństwo
 556 25 |              znów półsen gorączkowy. To, co teraz słyszał, pomieszało
 557 25 |            różowym popiołem, lecz za to szczapy pinii, których widocznie
 558 25 |              Nie umiał zdobyć się na to, by ją nazwać chrześcijańską,
 559 25 |        pokrzywdził, czuwała nad nim, to właśnie dlatego, że ta nauka
 560 25 |          była taka jak inne kobiety, to aby mu już w niej czegoś
 561 26 |              węgle tak, jakby czynił to nie ustami, ale miechem
 562 26 |           Gdybym ja jej nie słuchał, to ty byś, panie, nie żył.~-
 563 26 |          zamyślone oczy w płomień.~- To twoja wina, panie - rzekł
 564 26 |              nim do kraju, ale droga to była niebezpieczna z powodu
 565 26 |           pychę rodową łechtało mile to, że naoczny świadek stwierdzał
 566 26 |             Kwady złupią po świecie, to my im odbieramy. Oni zaś
 567 26 |              jeno gdy wiatr od nich, to palą nam lasy. I nie boimy
 568 26 |          surowo Winicjusz.~- Bogowie to złe duchy - odpowiedział
 569 26 |            ruszyliby ku Dunajowi, bo to lud dobry, choć pogański.
 570 26 |            albo Markomanach złupili, to byśmy Mu oddali, by zaś
 571 26 |          karmić.~Ligia rozkazała! Na to nie było odpowiedzi. Winicjuszowi
 572 26 |         podawać mu ją do ust. Czynił to tak troskliwie i z takim
 573 26 |          oczom swoim nie wierzył, by to mógł być ten sam straszliwy
 574 26 |           wesoło:~- Właśnie chciałam to uczynić, ale pierwej zastąpię
 575 26 |            żądz odczuwał zarazem, że to jest nad wszystko droga
 576 26 |           cierpień, a jeśli przyjdą, to zmieniają się w radość.
 577 26 |            nieprzebrane.~- Słyszałem to w Ostrianum i widziałem,
 578 26 |          dotychczas zdaje mi się, że to sen i że ni uszom, ni oczom
 579 26 |           spojrzał na nią, jak gdyby to, co mówiła, przechodziło
 580 26 |           marszcząc brwi Winicjusz - to by być mogło. Uczyniłby
 581 26 |              by być mogło. Uczyniłby to choćby dlatego, by okazać,
 582 26 |        niemożliwe. Zrozumiał również to, co przed chwilą jeszcze
 583 26 |             go żal, gdyż zrozumiał i to, że to on sam tak poplątał
 584 26 |              gdyż zrozumiał i to, że to on sam tak poplątał życie
 585 26 |               a jam nie rozumiał, co to znaczy. Pamiętasz, jak bawiliśmy
 586 26 |             ciałem, jak niewolnik, i to poczucie jego pokory, własnej
 587 26 |           ożyły w jednej chwili. Był to dla niej znów ten przepyszny
 588 26 |              jak wicher, a poczuwszy to doznała takiego samego wrażenia,
 589 26 |       urzędową. Wszakże ją ścigał po to, by z niej uczynić swoją
 590 26 |              o Chrystusie niż o nim, to gotów Go znienawidzić. Ligii
 591 26 |           jakiekolwiek złudzenia, że to, co słyszał na Ostrianum,
 592 26 |             na jego nieużytą naturę, to złudzenia owe musiały pierzchnąć.
 593 27 |          przeprosić, ją zaś ujmowało to jeszcze bardziej. Nigdy
 594 27 |      pogrążonego ciągle w modlitwie, to jednak są ludzie. Dziwił
 595 27 |       chrześcijaninem i bratem moim.~To rzekłszy spojrzała na niego
 596 27 |           które jeśli kochało Ligię, to kochało ją zarazem bezwiednie
 597 27 |       Winicjuszu rzeczy dziwne. Była to bądź co bądź nauka, w którą
 598 27 |         miłość i swoje miłosierdzie, to chyba nastałaby jakaś epoka
 599 27 |              narodów za równą sobie? To już nie mieściło się w głowie
 600 27 |          zdawał sobie już sprawę, że to ona ubrała Ligię w tę jakąś
 601 27 |          Bogu, dlatego tylko, że był to Bóg Ligii.~Ligia zaś widziała,
 602 27 |            jednej strony martwiło ją to śmiertelnie, z drugiej strony
 603 27 |             nim zostać Winicjusz? Na to nie było odpowiedzi, a raczej
 604 27 |              i zawrót w głowie. Lecz to była kropla, która przelała
 605 27 |        wydawało się przez chwilę, iż to był Chilon.~Oni zaś usłyszawszy
 606 27 |           zaś poczną się dni wesela.~To rzekłszy położył obie dłonie
 607 27 |            serca - odrzekł Piotr.~Na to Paweł z Torsu, który milczał
 608 27 |              ludzie, a jednak - mnie to przeznaczył Pan; abym ją
 609 27 |             tym, czym był w istocie, to jest olbrzymem, który wzruszy
 610 28 |        ciekawości, gdy mu powiem, że to z natury. Prawdziwie atletyczne
 611 28 |              świecie, dopytuję się o to wszystko tak skwapliwie.
 612 28 |    wszystkiego, co zaszło, więc jest to poniekąd moja sprawa. Pisz
 613 28 |               Jeśli Achaja przeważy, to może zachce nam się Egiptu.
 614 28 |             odpowiadać nie warto, że to na nic nikomu nie posłuży,
 615 28 |            otaczał. Lecz zadowolenie to trwało krótko. Wkrótce uczuł;
 616 28 |          uczuł; że żyje w próżni, że to wszystko, co stanowiło dla
 617 28 |         pomyślał, że gdyby pojechał, to rozmowa Petroniusza, jego
 618 28 |      wszystkim, co się w nim dzieje, to może sam zdołałby to wszystko
 619 28 |         dzieje, to może sam zdołałby to wszystko jakoś uchwycić,
 620 28 |              go zakopali w ogrodzie. To są ludzie, jakich dotąd
 621 28 |        rękach i rozmyślam, czemu ona to uczyniła. Czym ci pisał,
 622 28 |            Wprawdzie odrzekła mi, że to jest już niemożliwe i ze
 623 28 |           niemożliwe i ze względu na to, że Aulusowie wyjechali
 624 28 |     przestaję rozumieć, dlaczego ona to uczyniła. Ja bym jej przecie
 625 28 |             przez proroków. Wszystko to są rzeczy nadzwyczajne,
 626 28 |             i o Apoloniuszu z Tiany. To, co potwierdził Paweł, że
 627 28 |             zmartwychwstał. Wszystko to jest zupełnie pewne, nie
 628 28 |            wierzy. Ale zdaje się, że to wszystko chrześcijanom jeszcze
 629 28 |           przebrnąć piechotą. Gdybym to im obiecał, sami czuliby,
 630 28 |            obiecał, sami czuliby, że to jest pusty dźwięk słów w
 631 28 |          ustach. Paweł powiedział mi to otwarcie. Ty wiesz, jak
 632 28 |         Gdyby żądała, chciałbym, ale to nie leży w mojej mocy. Jam
 633 28 |          mógł mieć w swoim domu. Ale to inna rzecz. Dla nich, dla
 634 28 |              mogę. Czy rozumiesz, co to znaczy? Jest coś w mojej
 635 28 |              i dusza mówiłyby mi, że to czynię dla miłości, dla
 636 28 |            Ligii i że gdyby nie ona, to nic w świecie nie byłoby
 637 28 |        dziwna, że taki Paweł z Tarsu to rozumie i że rozumie, mimo
 638 28 |             w nim było coś boskiego, to jest ze czcią i obawą. Kocham
 639 28 |              przed nim byli, i że on to opętał ich tam wszystkich,
 640 28 |              Chyba Ligia jedna mogła to uczynić albo raczej Ligia
 641 28 |             postępowałem dotąd, i że to są także ludzie. Oni przez
 642 28 |      starajcie się winy naprawić! Na to padli na kolana, zalewając
 643 28 |               ja zaś - ze wstydem ci to mówię - byłem również wzruszony.
 644 28 |             pewnych wypadkach zdanie to może być słuszne. Sprawdziłem
 645 28 |              wydało mi się, że Ligia to widzi, że cieszy się i pochwala...
 646 28 |          uczt, ale nawet i do wojny. To są niechybnie czary! I tak
 647 28 |            zmieniono, że powiem ci i to, co mi przychodziło do głowy
 648 28 |              i równie łatwą jak one, to bym jej nie kochał tak,
 649 28 |         kocham. Ale gdy kocham ją za to, co nas dzieli, domyślisz
 650 28 |              czasem zdaje mi się, że to musi nastąpić... Ale co
 651 28 |          wyrzutu... Jeśli cię zdziwi to, co piszę, odpowiem ci,
 652 28 |          piszę, odpowiem ci, że mnie to niemniej dziwi, ale piszę
 653 29 |             Apostoł zganił Kryspa za to, iż wyrzucał Ligii jej ziemską
 654 29 |         Młody patrycjusz usłyszawszy to pobladł ze wzruszenia. I
 655 29 | przyprowadził, obiecując obdarzyć za to hojnie ubogich gminy. Zdawało
 656 29 |             że jeśli Ligia go kocha, to tym samym wszystkie przeszkody
 657 29 |            ręczyć, czy zyszcze przez to od razu Ligię, i mówił mu,
 658 29 |             jako chrześcijanin, mówi to, co mówić powinien. Sam
 659 29 |             w jego naturze stanowiło to, iż dawniej mierzył ludzi
 660 29 |            poza nią, Czuł jednak, że to jest ostatnia próba, rzucił
 661 29 |           patrzą na niego, i uczucie to przejmowało go jakby obawą.
 662 29 |            rozpuście, owszem, czynił to jakby na złość Ligii, ale
 663 29 |           się, że jest nędznikiem, i to ostatnie uczucie napełniło
 664 29 |             że choćby posiadł Ligię, to jej nie posiądzie zupełnie,
 665 29 |           życiem. Lecz w ogóle życie to w tym świecie, w którym
 666 29 |            chwili milczenia rzekł:~- To są chyba czary~- I ja tak
 667 29 |         dziwne tajemnice.~Lecz mówił to bez wiary i głosem niepewnym,
 668 29 |             jakąkolwiek odpowiedź:~- To nowa sekta... Po chwili
 669 29 |     mieszkankę pafijskich gajów! jak to wszystko psuje życie! Ty
 670 29 |               Na Kastora! dość tego! To jest zgubna i obrzydła sekta!
 671 29 |          moim języku miłosnym znaczy to: "Odejdź." Winienem ci podwójną
 672 29 |         podwójną wdzięczność: raz za to, że nie przyjąłeś Eunice,
 673 29 |           niej treść, której brakło.~To rzekłszy zawołał Eunice,
 674 29 |         ramiona i rzekł: - Pójdź!~Na to przybiegła ku niemu i siadłszy
 675 29 |            prawdziwie znaleźć można.~To rzekłszy począł wodzić ustami
 676 29 |       przejmowało drganie i oczy jej to zamykały się, to otwierały
 677 29 |            oczy jej to zamykały się, to otwierały z wyrazem niewysłowionej
 678 29 |              nie zrozumiesz różnicy, to idź sobie do nich... Ale
 679 29 |           ustami po ramionach Ligii, to byłaby jakaś świętokradzka
 680 29 |            jej wiedzy. Pretor zrobił to dla mnie, że nie wymagał
 681 29 |            na wypadek mojej śmierci.~To rzekłszy wstał, przeszedł
 682 29 |              kocha? Być może! Ale co to jest za miłość, która się
 683 29 |               która się wyrzeka? Czy to nie znaczy, że jest coś
 684 29 |      silniejszego? Nie, drogi: Ligia to nie Eunice.~Na to Winicjusz
 685 29 |              Ligia to nie Eunice.~Na to Winicjusz odrzekł:~- Wszystko
 686 29 |             tak Ligia odkryła swoje, to niechby potem ziemia otworzyła
 687 29 |             pohańbić bóstwo... Ligia to nie Eunice, tylko że ja
 688 29 |             Mylisz się mniemając, że to jest nauka dobroczynna,
 689 29 |    dobroczynna, bo dobroczynnym jest to, co ludziom daje szczęście,
 690 29 |              ludziom daje szczęście, to jest piękność, miłość i
 691 29 |              i moc, oni zaś nazywają to marnością. Mylisz się, że
 692 29 |             będziemy płacili dobrem, to czymże będziemy płacili
 693 29 |           dobro? A przy tym jeśli za to i za to jednaka zapłata,
 694 29 |            przy tym jeśli za to i za to jednaka zapłata, to po cóż
 695 29 |             i za to jednaka zapłata, to po cóż ludzie mają być dobrzy?~-
 696 29 |         które nie jest doczesne.~- W to się nie wdaję, bo to dopiero
 697 29 |               W to się nie wdaję, bo to dopiero zobaczymy, jeśli
 698 29 |               bez oczu. Tymczasem są to po prostu niedołęgi. Ursus
 699 29 |             ma członki ze śpiżu, ale to są mazgaje, przyszłość zaś
 700 29 |              się wraz ze śmiercią. - To jakby ktoś powiedział: dzień
 701 29 |          zapomnieć o Ligii? - Nie.~- To podróżuj.~Niewolnicy dali
 702 29 |         tryumfator do Italii. Będzie to coś, jakby pochód Bachusa
 703 29 |             cytr - na Kastora! Warto to widzieć, bo świat nie widział
 704 29 |            że czego ona sobie życzy, to się staje.~- Niewolnicą
 705 29 |            Tygellinus gotów wyzyskać to na twoją niekorzyść. Nie
 706 29 |              ci się nie znudziła. On to zrozumie. Powiedz mu również,
 707 29 |         liście. A ja ci powiadam, że to są niedołęgi, że sam to
 708 29 |              to są niedołęgi, że sam to czujesz i że jeśli twoja
 709 29 |            otrząsa się na ich naukę, to właśnie dlatego, że czujesz
 710 29 |           umrzeć, a co oni potrafią, to nie wiadomo.~Winicjusza
 711 29 |             mu do głowy, że istotnie to może być powodem wstrętu,
 712 30 |              Nero.~- Niestety! Gdyby to umiano zbudować ci taki
 713 30 |              twoją.~- Niestety, któż to potrafi? - rzekł Nero.~-
 714 30 |          kwadrygą.~- Prawda! Uczynię to!~- Uczynisz podarek ludzkości.~-
 715 30 |              o Egipcie, i smuci mnie to, żeś odłożył zamiar wyjazdu.
 716 30 |             Odłóż wyjazd." Stało się to tak niespodziewanie, żem
 717 30 |         cezarze... - Tak! Zauważyłem to i ja. To dziwne! Westalka!
 718 30 |             Tak! Zauważyłem to i ja. To dziwne! Westalka! Jest coś
 719 30 |           chciał cię zamordować? Czy to prawda?~- Tak jest - i złamał
 720 30 |          Poszukaj mi go i znaleź. Na to Tygellinus rzekł:~- Ja się
 721 30 |          jego zmieszanie? Pytaj go o to, ile ich było od tego czasu,
 722 30 |         czasu, a nie ręczę, czy i na to potrafi odpowiedzieć. Z
 723 30 |         Trzeba im stada. Ukarz go za to, panie, i nie zaproś go
 724 30 |            potrzeba rzeczy wielkich.~To powiedziawszy przymknął
 725 30 |              mi jeszcze dowodzić, że to nie są nieprzyjaciele życia
 726 30 |             Dziwię się tylko, że cię to wszystko jeszcze nie męczy -
 727 30 |     odpowiedział Winicjusz.~- Kto ci to powiedział? Mnie męczy to
 728 30 |            to powiedział? Mnie męczy to od dawna, ale ja nie mam
 729 30 |            już więcej nie znajdę nad to, com znalazł, ty sam nie
 730 30 |            jedyną trafił... - A któż to sprawił, jeśli nie chrześcijanie!...
 731 30 |      stworzyć ta nauka? Jeśli wiesz, to objaśnij mnie, bo na Polluksa!
 732 30 |             pokażesz mu język. Jeśli to będzie Glaukus lekarz, to
 733 30 |            to będzie Glaukus lekarz, to się nawet nie zdziwi. Do
 734 31 |          szalonych pomysłów, lecz na to potężny faworyt nie potrzebował
 735 31 |               których wyróżniało czy to urodzenie, czy talenta,
 736 31 |            zasłuchane i zapatrzone w to, co działo się na wodzie.
 737 31 |           naramiennik, a gdy uczynił to trochę drżącymi rękoma,
 738 31 |         Wszędzie jednak słychać było to głośne krzyki, to śmiechy,
 739 31 |       słychać było to głośne krzyki, to śmiechy, to szept, to zdyszany
 740 31 |           głośne krzyki, to śmiechy, to szept, to zdyszany oddech
 741 31 |        krzyki, to śmiechy, to szept, to zdyszany oddech ludzkich
 742 31 |             Winicjusz. - Zgadnij!...~To rzekłszy przycisnęła przez
 743 31 |              rzekł:~- Czy wiesz, kto to był?~- Rubria? - spytał
 744 31 |       poznawszy Augustę odmówił jej, to byłbyś zgubiony bez ratunku:
 745 32 |            duszy. Przejmowało go też to niezadowoleniem, a nawet
 746 32 |             wypadki tej nocy. "Jeśli to ze strony Augusty nie przemijające
 747 32 |          żądza - myślał Petroriusz - to będzie jedno z dwojga: albo
 748 32 |        dodatku na drogę Ligię, byłby to z radością uczynił. Lecz
 749 32 |     wypędzający chrześcijan z Rzymu, to Ligia opuściłaby go razem
 750 32 |            odpowiedział Petroniusz - to by znaczyło, że trzeba umrzeć,
 751 32 |           nie spodziewam się zaś, by to nastąpiło przed podróżą
 752 32 |            do Ancjum. Ale trzeba! Bo to nie tylko zaproszenie, to
 753 32 |            to nie tylko zaproszenie, to zarazem rozkaz.~- A gdyby
 754 32 |        jesteśmy niewolnikami.~- Czyś to dziś dopiero spostrzegł?~-
 755 32 |          łotrów!... I powiedzieć, że to rządzi światem!... Czy nie
 756 32 |         dodał Petroniusz. - Wszystko to prawda, ale mówmy o czymś
 757 32 |        opowiadaniom i postarał się o to umyślnie. Neronowi nic na
 758 32 |        postarała się chyba Poppea, a to znaczy, że jej żądza ku
 759 32 |              gaju nie wiedziałem, że to ona do mnie mówiła, ale
 760 32 |             Jeśli ci życie zbrzydło, to lepiej sobie zaraz żyły
 761 32 |              Czy cię ubędzie? Czy ci to przeszkodzi kochać twoją
 762 32 | rozsądniejsza od ciebie, a okaże się to z pewnością, jeśli nie chce
 763 32 |             przemogła obrzydzenie.~- To ty? - spytał. - Co się z
 764 32 |            Chilon. - Prawdziwa cnota to towar, o który nikt dziś
 765 32 |      Dowiadywałem się teraz, czy jej to pomogło, i ty, synu Słońca,
 766 32 |       starsze dwie niewiasty.~- Skąd to wszystko wiesz?~- Pamiętasz,
 767 32 |           nieszczęść, ale uwierzył w to nieborak i wierzy dotąd,
 768 32 |            domu twoim. Ale jeśli się to stanie, pomyśl, że przyczynił
 769 32 |           jego jestestwem. Tak jest! To był sposób i tym razem sposób
 770 32 |              z nauką, którą wyznaje, to również rzecz mniejsza.
 771 32 |              również rzecz mniejsza. To są rzeczy bez wagi! Przede
 772 32 |             wszystkim będzie jego, i to dziś jeszcze. A i to pytanie,
 773 32 |               i to dziś jeszcze. A i to pytanie, czy się w jej duszy
 774 32 |          musi się poddać? A stać się to może jeszcze dziś. Dość
 775 32 |            mu odchodząc. Zali jej za to wszystko zapłaci nowym zamachem?
 776 32 |          niewolnicę? I jakże potrafi to uczynić, skoro nie tylko
 777 32 |             ale ją kocha, a kocha za to właśnie, że jest taką, jaką
 778 32 |              chce już czegoś więcej, to jest: jej zgody, jej kochania
 779 32 |            porwać ją przemocą byłoby to zabić na wieki takie szczęście,
 780 32 |      zniszczyć, splugawić i zohydzić to, co jest najdroższe i jedynie
 781 32 |            przerywanym głosem:~- Jak to, królu perski? za co?...
 782 32 |             że powinna go spotkać za to jakaś nagroda. W pierwszej
 783 32 |              i że kazał go smagać za to samo, za co przedtem nagradzał.
 784 32 |          ciebie ręki, będziesz mi za to wdzięczna." Tu jednak zastanowił
 785 32 |           przez bluszcze, i rzekł:~- To tu, panie.~- Dobrze - rzekł
 786 33 |          Chrystus zmartwychwstał, bo to prawią ludzie prawdą żyjący,
 787 33 |            jest jako śnieg w górach, to miłuję ją tym bardziej;
 788 33 |              taka przez waszą naukę, to miłuję i tę naukę i chcę
 789 33 |           mnie powiedzieli jeszcze i to: "Grecja stworzyła mądrość
 790 33 |       drzwiami waszymi jest jasność, to mi otwórzcie!~- Przynosim
 791 33 |            przekonacie rzeczach. Ale to wam jeszcze powiem, że nie
 792 33 |            powiem, że nie stanie się to w Rzymie; cezar jedzie do
 793 33 |           Wiecie, że nie posłuchać - to śmierć. Ale jeślim znalazł
 794 33 |              wędrować, więc uczyńcie to dla mnie, coście uczynili
 795 33 |         duszy mojej!~Oni usłyszawszy to poczęli się naradzać, myśląc
 796 33 |            ty się cezara nie bój, bo to ci powiadam, że włos nie
 797 34 |      wyrwanych z głębi serca słowach to, co przed chwilą wyznał
 798 34 |          rzekła Ligia. - Więc czemuś to uczyniła?~A ona podniosła
 799 34 |             Powiedział jej natomiast to, co napełniło ją radością,
 800 34 |              że ją pokochał nawet za to, iż uciekała przed nim,
 801 34 |             go w moim żalu, ale może to pomyślny los tak zrządził,
 802 34 |          Marku - odrzekła Ligia - że to Chrystus umyślnie prowadził
 803 34 |            rzeczy nigdy nie słyszał. To tyś modliła się za mnie.~-
 804 34 |       Mógłżebym mścić się nad nim za to, że cię bronił? Gdyby był
 805 34 |              O carissima! carissima!~To rzekłszy wyciągnął ręce,
 806 34 |            za oblubienicą, ale uczyń to dla mnie. Ja zabiorę je
 807 34 |              tych dniach, więc uczyń to, diva, uczyń, carissima
 808 35 |        uśpionego Petroniusza.~- Ach, to ty! - rzekł ocknąwszy się
 809 35 |          księgarni, ciekawość bierze to i owo zobaczyć. Byłem u
 810 35 |             Ledę albo boga-łabędzia. To łabędź! nie ma co mówić!
 811 35 |             i w swoich rozmyślaniach to o Ligii, to o chrześcijanach,
 812 35 |            rozmyślaniach to o Ligii, to o chrześcijanach, więc chyba
 813 35 |             młoda. Zdawałoby się, że to już miara szaleństwa przebrana,
 814 35 |      pomyślał, że bogowie, jeśli są, to powinni dać jaki znak...
 815 35 |              Prawda! Nie przyszło mi to do głowy, a to jest połączenie,
 816 35 |           przyszło mi to do głowy, a to jest połączenie, jakiego
 817 35 |              jako ateista.~- Dowodem to, co zaszło w świątyni Westy. -
 818 35 |              świat, taki cezar!- Ale to długo nie potrwa. Tak rozmawiając
 819 35 |             sercu i w duszy.~I mówił to tak niedbale, z takim ożywieniem
 820 35 |              tak wesoło, że wszystko to uderzyło Petroniusza, więc
 821 35 |            do siebie umyślnie, by ci to powiedzieć. - Co ci się
 822 35 |       odstąpił za imperium rzymskie.~To rzekłszy siadł, wsparł ramię
 823 35 |            pamiętam, co mówił Chilo: to znak chrześcijan.~Po czym
 824 35 |           czego sam sobie życzysz.~- To ci dziękuję, bom myślał,
 825 35 |              że będziesz odradzał, a to, widzisz, byłby stracony
 826 35 |       zmieniał zdanie, ilekroć uznam to za stosowne lub wygodne.
 827 35 |          mnie jeszcze raz zadziwisz, to się mylisz, ale skąd masz
 828 35 |             pewność?~- Powiedział mi to Piotr Apostoł.~- A! Powiedział
 829 35 |          Apostoł.~- A! Powiedział ci to Piotr Apostoł! Na to nie
 830 35 |              ci to Piotr Apostoł! Na to nie ma argumentu, pozwól
 831 35 |         przekąsem w kółko jego imię, to się mylisz.~- Więc jeszcze
 832 35 |            potem przyjmę chrzest, bo to, coś mówił, że oni są nieprzyjaciółmi
 833 35 |     nieprzyjaciółmi życia i radości, to nieprawda!~- To tym lepiej
 834 35 |             radości, to nieprawda!~- To tym lepiej dla ciebie i
 835 35 |         zarówno ludzka, jak boska... To wymagałoby trudu, a ja się
 836 35 |            ja się nie lubię trudzić. To wymagałoby zrzeczeń się,
 837 35 |              Herkulesem, Neronem!...~To rzekłszy rozweselił się
 838 35 |          podczas chłosty Chilona.~Na to Petroniusz, którego znów
 839 35 |            skoro kazałeś go ćwiczyć, to już lepiej było i zaćwiczyć,
 840 35 |              że nie posłuchać byłoby to narazić życie, a ja teraz
 841 35 |               Ty, droga, powinnaś mi to pochwalić, gdyż mi się zdaje,
 842 35 |     pochwalić, gdyż mi się zdaje, że to będzie zgodne z tą słodką
 843 35 |     wyznajesz, a po wtóre, uczyniłem to dla ciebie. Powiem im jutro,
 844 35 |           sławili imię twoje. Sam za to oddaję się w niewolę szczęściu
 845 36 |           zatrzymać się w drodze czy to dla odpoczynku, czy to dla
 846 36 |           czy to dla odpoczynku, czy to dla posiłku. Z tego powodu
 847 36 |             letnich igrzysk. Jednało to ogólną przychylność dla
 848 36 |         bucyny i cymbały. Patrząc na to morze instrumentów, połyskujących
 849 36 |            powiedziano, że sprowadza to drżenie palców i przeszkadza
 850 36 |      zmęczeniem i nudą. W ogóle była to twarz zarazem straszna i
 851 36 |        wołano: "Flava coma!" - którą to nazwą oznaczano ulicznice.
 852 36 |             w sercu, iż chodzi jej o to, by prędko został chrześcijaninem,
 853 36 |        śmiejące się oczy, pytając:~- To źle?~I uśmiech jej miał
 854 36 |              jej jak źrenicy oka, bo to nie tylko twoja, lecz i
 855 36 |         twoja, lecz i moja - domina!~To powiedziawszy chwycił jej
 856 36 |          których wędrował, lecz były to jakby pojedyncze członki
 857 36 |         ujrzał dziś po raz pierwszy. To miasto niezmierne, drapieżne
 858 36 |      władniejsi od królów - wszystko to razem wzięte wydało mu się
 859 37 |               najdroższa moja. Stary to sługa naszego domu, mogę
 860 37 |           sami, albowiem pochlebiało to widocznie Auguście, że ją
 861 37 |              tobą, i chciałem zabrać to morze, i tę pogodę, i tę
 862 37 |        której mnie Paweł nauczył, bo to już wiem, że ona nie przeciwi
 863 37 |              powstała sprzeczka, czy to zwyczajna łódź rybacka,
 864 37 |            chrześcijankę, może uraża to, co mówię o Niebie i Przeznaczeniu?
 865 37 |            policz mi za zasługę choć to, żem z tej czary wylał płyn,
 866 38 |              za drugą, a samo Ancjum to nieskończony szereg pałaców
 867 38 |             ja zaś słuchałem długo i to ci powiem tylko, że gdybym
 868 38 |        ludzie dotąd nie wiedzą. Lecz to wszystko chowam na rozmowę
 869 38 |           zgubę ojczystego grodu. Na to Tygellinus rzekł: "Powiedz
 870 38 |    biesiadnicy poczęli wołać: "Uczyń to! uczyń!", on zaś rzekł: "
 871 38 |           ściągnąć prześladowanie za to, żeś się ośmieliła postąpić
 872 38 |           którego uczę się wyznawać, to sprawi, niech będzie błogosławione
 873 39 |              cię nie może, Marku, za to, że opuściłeś Ancjum bez
 874 39 |         byłem. Powiedz mi, Ligio, co to jest? Jam nigdy nie przypuszczał,
 875 39 |            taka miłość. Myślałem, że to jest tylko ogień we krwi
 876 39 |           ukoiły duszę Sen i Śmierć. To dla mnie coś nowego. Patrzę
 877 39 |             takie pogodne... Tak!... To daje Chrystus...~A ona w
 878 39 |      kłamstwa nie zaznały. Sam już w to wierzył od czasu, gdym słyszał
 879 39 |            wszechmoc Boska dać może, to czegóż człowiek może chcieć
 880 39 |             jeszcze dodaje. Wszystko to zaledwie mi się w głowie
 881 39 |             boska i najlepsza, serce to czuje, a takim dwom potęgom
 882 39 |          Winicjusz czuł przy tym, że to jest miłość nie tylko czysta
 883 39 |           Petroniusz rzekł w końcu? "To nie dla mnie", ale nic więcej
 884 39 |         Pawła - rzekła Ligia.~- Było to u mnie wieczorem. Petroniusz
 885 39 |             częstokroć z domu, które to dzieci zowią alumnami. I
 886 39 |              tedy nie mogłoby ci się to przygodzić. Gdybyś doszedłszy
 887 39 |              krew. A jeśli tak jest, to jakże możecie być spokojni,
 888 39 |           wówczas Petroniusz rzekł: "To nie dla mnie", i udając
 889 39 |         Stokroć cię więcej kocham za to, żeś uciekła przede inną
 890 39 |        znajdują się w pobliżu. Cudny to brzeg, gdzie klimat jeszcze
 891 39 |                Tam życie i szczęście to prawie jedno i to samo.~
 892 39 |          szczęście to prawie jedno i to samo.~Po czym zaczął marzyć
 893 39 |        szczęście:~- Nie, Ligio, nie! To ja czczę cię i uwielbiam,
 894 39 |              zaś powstawszy rzekł:~- To lwy ryczą w vivariach...~
 895 40 |        wczorajszych wrogów, lecz czy to przez lenistwo, czy przez
 896 40 |         patrzył chcąc sprawdzić, czy to, co tworzy, jest naprawdę
 897 40 |      wierszach? Jeśli chcesz prawdy, to ci powiem: dobre są dla
 898 40 |               napisz lepsze!~I mówił to od niechcenia, jakby drwiąc,
 899 40 |            umie mówić prawdę w oczy.~To rzekłszy wyciągnął swą tłustą,
 900 40 |            że gdy wyrównam Homerowi, to wystarczy. Pewna nieśmiałość
 901 40 |              być wielkim artystą, by to zrozumieć.~Nero zamyślił
 902 40 |             że igrasz ze śmiercią.~- To jest moja arena - odrzekł
 903 40 |             czyszczące. Ja uczyniłem to i dlatego jeszcze, że Tygellinus
 904 40 |               skoro ruszy konceptem. To będzie, jak gdyby pirenejski
 905 40 |              Nerwa. A co do wierszy, to, com ci mówił, że używam
 906 40 |      Witeliusz używa pióra flaminga, to nieprawda!... Bywają czasem
 907 40 |              go żal. Na Polluksa! Co to za dziwna mieszanina! Kaliguli
 908 40 |      powstawały włosy na głowie. Ale to właśnie jest ciekawe, jest
 909 40 |        Judejczyk Paweł jest wymowny, to mu przyznaję, i jeśli podobni
 910 40 |               i tak jest, ale czynię to, bo mnie to bawi, zaś wasze
 911 40 |               ale czynię to, bo mnie to bawi, zaś wasze cnoty chrześcijańskie
 912 40 |              się temu dziwię, ani ci to naganiam. Dziwię się więcej
 913 40 |            Nie wmawiajże we mnie, że to jest wesoła nauka! Z Rzymu
 914 40 |           nie pójdę waszym śladem.~- To jest co innego - odpowiedział
 915 40 |            poczęły ryczeć lwy. Rzecz to w Rzymie zwykła, a jednak
 916 40 |              całą ciemność nocy. Tak to przyszło dziwnie i niespodzianie,
 917 40 |           taka. Kto wie zresztą, czy to były lwy, bo tury germańskie
 918 40 |             między nimi jest i moja, to mi przynajmniej towarzystwa
 919 40 |             Chrystus zmartwychwstał, to może i was oboje obronić
 920 41 |          porywa obecnych, a poczucie to tyle dodało siły dźwiękom,
 921 41 |          Nastrójcie tymczasem cytry.~To powiedziawszy obwinął gardło
 922 41 |             wystąpić publicznie i że to będzie tryumf, jakiego nigdy
 923 41 |            obraz, czuję, że ogarniam to, co widzę, w całości i że
 924 41 |            mnie zrozumieć. Tak jest. To samo i ja sądzę o muzyce.
 925 41 |              ty jesteś.~- Jeśli tak, to niech sobie żyją. Nie domyślą
 926 41 |             szukam! A jeśli szaleję, to z nudy i niecierpliwości,
 927 41 |              coś nieznanego. Niechby to było cudniejsze lub straszliwsze
 928 41 |              lub szaleje jak Bachus, to właśnie dlatego, że go dławi
 929 41 |          gdyż układałeś swój hymn, a to jest rzecz ważniejsza od
 930 41 |            pragnie ją poślubić. Jest to królewska córka, więc ujmy
 931 41 |            mu nie przyniesie, ale on to prawdziwy żołnierz: wzdycha,
 932 41 |           może być pewny pozwolenia. To ładna dziewczyna, ale za
 933 41 |     przeznaczony.~Cezar przez chwilę to podnosił, to zniżał różowe
 934 41 |            przez chwilę to podnosił, to zniżał różowe kamienie i
 935 41 |              ja ci się odwdzięczę za to, coś dziś dla mnie uczynił?~-
 936 41 |          spoglądali, kręcąc głowami, to na siebie, to na jego usta,
 937 41 |        kręcąc głowami, to na siebie, to na jego usta, w oczekiwaniu
 938 42 |            różowym odblaskiem. Mogła to być i zorza ranna, gdyż
 939 42 |             wydało mu się bowiem, że to jest łuna pożogi. Przypomniały
 940 42 |        smrodliwe zaułki Subury. Tak! to cezar kazał spalić miasto!
 941 42 |         miasto! On jeden mógł się na to ważyć, tak jak jeden Tygellinus
 942 42 |             płonie z rozkazu cezara, to któż może zaręczyć, że i
 943 42 |             jak mówią Piotr i Paweł, to mi uratuj Ligię. Weź ją
 944 42 |              i wynieś z płomieni. Ty to możesz! Oddaj mi ją, a ja
 945 42 |           nie zechcesz tego uczynić, to uczyń dla niej. Ona Cię
 946 42 |             największy budynek. Była to raczej długa, podobna do
 947 42 |              rzut oka wydało się, że to nie tylko płonie miasto,
 948 42 |             choroby, wzmogła jeszcze to wrażenie, które następnie
 949 42 |              i przyobiecał mu Ligię, to Ligia nie mogła zginąć w
 950 42 |         jeśli oni uciekają z miasta, to może ich znaleźć w Bovillae
 951 42 |              Kampanii.~Wydało mu się to tym prawdopodobniejszym,
 952 42 |              gwałtownie Winicjusz.~- To się tam dostaniesz chyba
 953 42 |        zdradzisz, więc ci powiem, że to nie jest zwykły pożar. Cyrku
 954 42 |            się wzajemnie w ścisku... To koniec Rzymu!...~I znów
 955 42 |            drogą Appijską.~Lecz było to obecnie raczej przepychanie
 956 43 |            się aż do mostu Palowego, to jest przejechać koło Awentynu,
 957 43 |         jednym morzem płomieni. Było to zupełnym niepodobieństwem.
 958 43 |              na Zatybrze. Nie było i to rzeczą łatwą z powodu coraz
 959 43 |       kamieni, lecz on nie zważał na to pragnąc prędzej wydostać
 960 43 |         ratować, krzycząc, iż czynią to z rozkazu. Młody trybun
 961 43 |         najmniejszej wątpliwości, że to cezar kazał istotnie podpalić
 962 43 |      zrozpaczonej ludności, stać się to mogło w przeciągu kilku
 963 43 |            głowę Winicjusza. A gdyby to uczynił on? Dom Winicjuszów,
 964 43 |            mu swą Boską potęgą, może to Jego natchnienie? "Oby tak
 965 43 |            przy której powtórzono mu to, co poprzednio mówili zbiegowie,
 966 43 |              W duszy mówił sobie, że to są próżne wysilenia. Ligia
 967 43 |         złowrogiej przyszłości.~Było to jednak krótkie, chwilowe
 968 43 |           myśl, że ów krzyż zsyła mu to światełko, przy którym może
 969 43 |           łóżku zaś leżało capitium, to jest obcisła szata, którą
 970 43 |              swym ognistym oddechem, to otaczając go coraz nowymi
 971 43 |          coraz nowymi chmurami dymu, to obsypując skrami, które
 972 43 |     miejscach, lecz on nie zważał na to i biegł dalej, w obawie,
 973 43 |        Wówczas mówił sobie w duszy: "To żywy ogień! Lepiej mi rzucić
 974 43 |            dobiec do Portowej drogi, to ocaleje, choćby mu nawet
 975 43 |         przesłaniała wyjście. "Jeśli to są dymy - pomyślał - to
 976 43 |              to są dymy - pomyślał - to już nie przejdę." Biegł
 977 43 |     Dobiegłszy bliżej, rozpoznał, że to, co brał za dym, było kurzawą,
 978 43 |           głosu o ratunek. Lecz było to jego ostatnie wysilenie:
 979 43 |             dawna, że ogień zniszczy to miasto... A Linus wraz z
 980 43 |             O, co za nieszczęście na to miasto!...~Winicjuszowi
 981 44 |             Niektórzy twierdzili, że to Wulkan z rozkazu Jowisza
 982 44 |             się spod ziemi; inni, że to jest zemsta Westy za westalkę
 983 44 |         ogarniała ludzi i gdyby, jak to myślał Winicjusz, znalazł
 984 44 |           dniu gniewu i klęski." Tak to ruchliwa i bezsenna fala
 985 45 |             Dla Winicjusza stanowiło to dowód, że ani Ligia, ani
 986 45 |            mu wielką ulgę. Linus był to człowiek stary, któremu
 987 45 |             teraz odnaleźć.~Nie było to zaś rzeczą łatwą. Winicjusz
 988 45 |           się na Via Nomentana. Była to droga najkrótsza, lecz i
 989 45 |     Winicjusz odmówił sądząc, że jak to już zdarzyło się poprzednio,
 990 45 |         spuścisz ulewy na ten pożar, to znać, że nie kochasz Rzymu.
 991 45 |       ludzkie. Ach, panie, gdybyś na to patrzył, sądziłbyś, że barbarzyńcy
 992 45 |         których odbieracie wszystkim to, co mają, i przywłaszczacie
 993 45 |         pomiatają chrześcijanami. Ja to wiem! Jam widział. Żaden
 994 45 |    powiedzieć? - spytał Winicjusz. - To, panie, że synagogi istnieją
 995 45 |              Zatybrzu, wybrali sobie to właśnie, które powstało
 996 45 |            jeden, drugi i dziesiąty. To w płonącym mieście całe
 997 45 |        miejscach rozległa się glosa: to ludzie w uniesieniu religijnym
 998 45 |              w piersiach, czekali na to, co się stanie. A wówczas
 999 45 |           rzekł:~- Pokój z wami!~Był to głos Piotra Apostoła, który
1000 46 |             zgasł sam przez się. Był to jednak czczy ratunek, przedsięwzięty