bold = Main text
     Tom,    Rozdzial                              grey = Comment text

6501  2,20|          przerażenia głos:~- Panie mój i obrońco, ratuj mnie!~Zbyszko
6502  2,20|                którego dochodził głos, i podniósłszy je w górę, zawołał:~-
6503  2,20|                rękoma, wyciągnął szyję i jął znowu wołać :~- Miłosierdzia!...
6504  2,21|            mdleć raz po razu, gdyż był i srodze poturbowan. Próżno
6505  2,21|               przed ognisko, dano jeść i pić, natarto sadłem, a następnie
6506  2,21|        Wreszcie, przemógłszy się nieco i pokrzepion kobylim mlekiem,
6507  2,21|               relikwie wyjątkowej mocy i ceny, a na koniec, że gdy
6508  2,21|            mrówki pogryzły mu tak nogi i całe ciało, iż czeka go
6509  2,21|           końcu gniew, więc porwał się i rzekł:~- Odpowiadaj, powsinogo,
6510  2,21|          powsinogo, na to, o co pytam, i bacz, aby cię coś gorszego
6511  2,21|                nie mówił tego szczerze i uśmiechał się nawet, albowiem
6512  2,21|      życzliwość, lecz ów przeraził się i jął wołać:~- Miłosierdzia!
6513  2,21|          opowiem wszystko, com widział i czegom nie widział!~- Jeśli
6514  2,21|                dziecko do piersi matki i począł łykać, otwierając
6515  2,21|               począł łykać, otwierając i zamykając na przemian oczy.
6516  2,21|               sobie na kolanach bukłak i rzekł, jakby się poddając
6517  2,21|         Zbyszka, ale że ślub był tajny i że zaraz ją porwano, więc
6518  2,21|              była! ale Zygfryd de Lowe i Arnold von Baden przebili
6519  2,21|                 w której kogoś wieźli, i strzegła jej ta sama jaszczurka,
6520  2,21|           Danvelda do leśnego dworu. A i śpiewanie słyszałem też
6521  2,21|              wzruszenia, siadł na pniu i przez chwilę nie wiedział,
6522  2,21|               o co pytać więcej. Maćko i Czech byli też wzruszeni
6523  2,21|               niepomiernie, gdyż ważną i wielką usłyszeli nowinę.
6524  2,21|             który Sanderusa nie znał - i zaledwie coś o nim poprzednio
6525  2,21|         spojrzał na niego podejrzliwie i spytał:~- Coś ty za jeden?
6526  2,21|             spytał:~- Coś ty za jeden? i coś robił między Krzyżaki?~-
6527  2,21|          odpowiedział włóczęga - niech i na to odpowiedzą: ten waleczny
6528  2,21|          książę - tu wskazał Zbyszka - i ten mężny czeski hrabia,
6529  2,21|           niego działać, bo się ożywił i zwróciwszy się do Zbyszka,
6530  2,21|        przygarnąłeś mnie;~dzięki tobie i wilcy mnie nie strawili,
6531  2,21|               wilcy mnie nie strawili, i pościg nie mógł mnie dosięgnąć,
6532  2,21|            skomorochu, żywo, co wiesz, i nie błaznuj! - zawołał Maćko.~
6533  2,21|                 opróżnił go całkowicie i jakby nie słysząc słów Maćkowych,
6534  2,21|                godzinę grzeszyli, więc i Sanderusowi czasem zdarzy
6535  2,21|        zgrzeszyć, ale Sanderus nie był i nie będzie niewdzięcznikiem.
6536  2,21|                pójdę od zamku do zamku i nauczając ludzi po drodze,
6537  2,21|              mówić; dość, żem znalazł, i od tej chwili nie tak rzep
6538  2,21|               Uczyniłem się sługą jego i od zamku do zamku, od komturii
6539  2,21|          tymczasem opanował wzruszenie i rzekł:~- Wdzięcznym ci jest
6540  2,21|            rzekł:~- Wdzięcznym ci jest i nie ominie cię nagroda.
6541  2,21|          zapiekła się w nim od boleści i pomsty za Rotgiera. Powiadają
6542  2,21|               pomieszało z zaciekłości i że póki żyw, póty córki
6543  2,21|              toby był Danuśkę zabił.~- I chciał to uczynić - odparł
6544  2,21|              aż potem ciężko zachorzał i o mało ostatniej pary nie
6545  2,21|            stają na głowie, a przez to i sam nie śmie podnieść na
6546  2,21|             śmie podnieść na nią ręki, i boi się innym rozkazać.
6547  2,21|                 bo ów się też boi jako i wszyscy.~Słowa te uczyniły
6548  2,21|               wrażenie. Zbyszko, Maćko i Czech zbliżyli się do Sanderusa,
6549  2,21|        Sanderusa, który przeżegnał się i tak dalej mówił:~- Niedobrze
6550  2,21|          między nimi. Nieraz słyszałem i widziałem rzeczy, od których
6551  2,21|               A tamten tylko zgrzytnie i potem znów sapie. Ale częściej
6552  2,21|               też siarką w izbie czuć, i z nim jeszcze więcej komtur
6553  2,21|                synku?" l tak ciągle. A i to bywa, że przez dwa albo
6554  2,21|                bywa, że przez dwa albo i trzy dni do nikogo słowem
6555  2,21|            Kolebki onej pilnie strzeże i on, i ta służka zakonna,
6556  2,21|              onej pilnie strzeże i on, i ta służka zakonna, tak że
6557  2,21|              miłości powiem, żem bicia i krzyków nie słyszał, ale
6558  2,21|               Widziałeś? Jako-że uszli i co się z nimi stało?~- Widziałem -
6559  2,21|                odpowiedział Sanderus - i wiernie opowiem. Bili się
6560  2,21|             myśleć, jakoby się wyrwać. I rycerz Arnold, który jest
6561  2,21|                 pierwszy rozerwał koło i taką drogę otworzył, że
6562  2,21|               przedostał się przez nią i stary komtur razem z kilkoma
6563  2,21|          komtur razem z kilkoma ludźmi i z kolebką, która była między
6564  2,21|             Arnold zwracał się ku niej i potykał się ze wszystkimi.
6565  2,21|         strasznej siły, że nic mu to - i ze stoma się potykać. Trzy
6566  2,21|                 widzi mi się, że ranny i konia miał rannego, ale
6567  2,21|            koni, które niosły kolebkę, i uciekałem razem, pókim nie
6568  2,21|                 Naonczas mnie zemdliło i dlategom się dostał w ręce
6569  2,21|               niedowiarstwo.~- Choćbyś i prawdę czasem niechcący
6570  2,21|         będziesz wył za świętokupstwo.~I poczęli się przekomarzać,
6571  2,21|          Jakież tam są w pobliżu zamki i gdzie, jak mniemasz, mogli
6572  2,21|             mogli się schronić Zygfryd i Arnold?~- Zamków tam w pobliżu
6573  2,21|      przerąbany jest ów gościniec. Wsi i osad też nie ma, bo co było,
6574  2,21|               tego samego plemienia co i tutejszy pochodzi, podniósł
6575  2,21|               myślę, panie, że Zygfryd i Arnold tułają się teraz
6576  2,21|               tułają się teraz po boru i albo będą chcieli wrócić,
6577  2,21|     nieszczęsną bitwą.~- Pewnikiem tak i jest! - rzekł Zbyszko.~I
6578  2,21|               i jest! - rzekł Zbyszko.~I zamyślił się głęboko. Ze
6579  2,21|                zmarszczonych jego brwi i skupionego oblicza łatwo
6580  2,21|               Po chwili podniósł głowę i rzekł:~- Hlawa! niech konie
6581  2,21|            rzekł:~- Hlawa! niech konie i pachołcy będą gotowi, bo
6582  2,21|          powody rozkazów, podniósł się i nie rzekłszy ni słowa, skoczył
6583  2,21|          wytrzeszczył na bratanka oczy i zapytał ze zdumieniem:~-
6584  2,21|               twarzy; ruszył głową raz i drugi, a wreszcie odetchnął
6585  2,21|               odetchnął z głębi piersi i rzekł, jakby odpowiadając
6586  2,21|              No! jużci... Nie ma rady!~I poszedł też ku koniom. Zbyszko
6587  2,21|          zwrócił się do pana de Lorche i za pośrednictwem umiejącego
6588  2,21|          służyłeś, przeto jesteś wolny i jedź, gdzie chcesz.~- Nie
6589  2,21|          Zostaję twoim jeńcem na słowo i stawię się na wezwanie,
6590  2,21|              nie tylko z możnego, lecz i zasłużonego Krzyżakom rodu
6591  2,21|               Krzyżakom rodu pochodzę.~I poczęli się żegnać, położywszy
6592  2,21|           zwyczaju dłonie na ramionach i całując się w policzki,
6593  2,21|        Skirwoiłły. Stary wódz dał znak i nie czynił żadnych trudności
6594  2,21|            wdzięczny za ostatnią bitwę i przy tym nie miał żadnego
6595  2,21|               kraju przydać się mogła, i pożegnał życzeniem, aby
6596  2,21|            napotkać w jakiejś wielkiej i ostatecznej z Krzyżakami
6597  2,21|                gotowe, a między ludźmi i stryja Maćka już na koniu,
6598  2,21|                 uzbrojonego w kolczugę i w hełmie na głowie. Więc
6599  2,21|              się do niego, rzekł:~- To i wy ruszacie ze mną?~- A
6600  2,21|           stryja, po czym siadł na koń i ruszyli.~Sanderus jechał
6601  2,21|             przewodnikiem. Liczyli też i na to, że jeśli napotkają
6602  2,21|              tropieniu starego komtura i owego Arnolda von Baden,
6603  2,21|               którego nadludzkiej mocy i męstwie tyle Sanderus opowiadał.~ ~
6604  2,22|             ogromne stada wron, kruków i kawek, po czym jęli szukać
6605  2,22|             idące w kierunku powrotnym i tak począł mniej biegłej
6606  2,22|              musiał też być ogromny, a i to łacno wymiarkować, że
6607  2,22|               w tamtą stronę, a przeto i większe powybijał doły.
6608  2,22|              masz tu w pobliżu zamków, i tak to jest, gdyż kraj ten
6609  2,22|             ten świeżo Krzyżacy zajęli i nie zdążyli się w nim pobudować.
6610  2,22|      Skirwoiłły, bo to ten sam lud, co i Żmujdzini... Wsie, jako
6611  2,22|             żałować, bo choćby się nam i udało, to potem w nich zbawienie
6612  2,22|              na to, z początku bił się i zabijał, ale później musiało
6613  2,22|           umykać, a może trzeba będzie i wypoczywać.~- A ludzi, mówiłeś,
6614  2,22|               prócz nich rycerz Arnold i stary komtur. Była spora
6615  2,22|               komtur. Była spora garść i innych, ale tych Żmujdzini,
6616  2,22|         Czarnemu? co? Nie pusz zbytnio i bacz, co chodzi.~- Rotgier
6617  2,22|              już będziemy przezpieczni i raz się wszystko skończy.~
6618  2,22|                pomyślawszy zapewne, że i wówczas jeszcze nie wszystko
6619  2,22|         przecie najczęściej tak bywa - i śród wszystkiej ślachty
6620  2,22|              się ot po różnych krajach i wertepach, miast do-ma gospodarzyć
6621  2,22|                  odpowiedział Zbyszko. I czas jakiś jechali w milczeniu,
6622  2,22|              jeden?~- Człek jest lekki i może nicpoń, ale dla mnie
6623  2,22|             dla mnie okrutnie życzliwy i zdrady się od niego nie
6624  2,22|                w dzień zatrzymywał się i czekał na nas; jeśli zaś
6625  2,22|              znak, że już jest z nimi, i wtedy pojechawszy jego śladem,
6626  2,22|             napadłszy na nich, zwiążem i jego, by się zaś ich pomsty
6627  2,22|                jako Rotgiera pozwałem, i potykali się na śmierć,
6628  2,22|                   Tu chodzi o Danuś-kę i o pośpiech. Trzeba się duchem
6629  2,22|            pośpiech. Trzeba się duchem i cicho sprawić, aby biedy
6630  2,22|            zaskoczym ich bez zbroi, ba i bez mieczów! To jakoże ich
6631  2,22|               Obaśmy teraz pasowani, a i oni także...~- Jużci - rzekł
6632  2,22|                rzekł Macko. - Ale może i do potkania się przyjść.
6633  2,22|                Zbyszko zmarszczył brwi i w twarzy odbiła mu się głęboka
6634  2,22|         zatrzymać, dać wytchnąć koniom i ludzi pokrzepić jadłem i
6635  2,22|               i ludzi pokrzepić jadłem i snem. Przed spoczynkiem
6636  2,22|              dopiero w boru tak dzikim i szkaradnym jak ów, w którym
6637  2,22|           Rozłożyli się tedy na nocleg i pokrzepiwszy siły jadłem,
6638  2,22|               Zbyszko, pobudził innych i o świcie ruszyli w dalszy
6639  2,22|              błotnistym zwykle gruncie i utrwaliły się od posuchy.
6640  2,22|              Sanderus wyjechał naprzód i znikł im z oczu, wszelako
6641  2,22|                 bartodzieja z leziwem, i nie zatrzymał go tylko z
6642  2,22|               więcej. Próbował go o to i owo wypytywać, ale nie mogli
6643  2,22|              przyjadą w okolice wyższe i suchsze, gdzie na twardym
6644  2,22|                pościg trwał zbyt długo i doprowadził ich do kraju
6645  2,22|         posłuszeństwa Krzyżakom, napad i odebranie Danusi stałoby
6646  2,22|               albowiem choćby Zygfryda i Arnolda nie~ubezpieczyły
6647  2,22|               Wówczas spojrzeli na się i spoważniały im twarze, a
6648  2,22|              poczęły bić żywiej. Macko i Zbyszko zeskoczyli natychmiast
6649  2,22|              by zbadać ślady na ziemi, i szukali pilnie, ale niedługo,
6650  2,22|                bowiem był tu torfiasty i ciężki koń wtłaczał za~każdym
6651  2,22|      Zbyszkowymi oczyma nie ukryły się i inne wyciski, więc siadł
6652  2,22|                na koń, a Maciek za nim i poczęli się naradzać z sobą
6653  2,22|            poczęli się naradzać z sobą i Czechem cichymi głosami,
6654  2,22|            mieli ich jednak poprzedzać i w razie dostrzeżenia czego
6655  2,22|           Słońce zniżyło się już nieco i świeciło złotem między drzewami.
6656  2,22|             był cichy, albowiem zwierz i ptactwo miało się ku spoczynkowi.
6657  2,22|        czerwone. Zbyszko, Macko, Czech i pachołcy jechali jeden za
6658  2,22|                znacznie są na przedzie i że w porę ostrzegą, stary
6659  2,22|        Sanderus dawno jest między nimi i miał czas opowiedzieć im
6660  2,22|           zdradzi - odrzekł Zbyszko.~- I byle mu uwierzyli - kończył
6661  2,22|                pościgu się za nim bali i zaraz ruszyli.~- Nie. Potrafi
6662  2,22|               niego, więc się odwrócił i zapytał:~- Jako powiadasz?~
6663  2,22|            oczy miał wzniesione w górę i nie do Maćka szeptał, tylko
6664  2,22|             tylko polecał Bogu Danuśkę i swoje śmiałe przedsięwzięcie.~
6665  2,22|                Stój! - szepnął Zbyszko i w tej samej chwili zeskoczył
6666  2,22|             nim zeskoczył Macko, Czech i pacholikowie, z których
6667  2,22|            końmi, mając je w pogotowiu i bacząc, aby broń Boże który
6668  2,22|           Będzie tam dwóch masztalerzy i Sanderus, których w mig
6669  2,22|               gdyby któren zbrojny był i chciał się bronić, to go
6670  2,22|               się bronić, to go w łeb.~I ruszyli zaraz naprzód. Po
6671  2,22|            jeno! - odpowiedział stary.~I mrugnął na Czecha, dając
6672  2,22|               zaś skinął głową, że tak i będzie, przy czym nabrał
6673  2,22|              czym nabrał tchu w piersi i zmacał, czy miecz łatwo
6674  2,22|             Lecz Zbyszko spostrzegł to i rzekł:~- Nie! Tobie rozkazuję
6675  2,22|               ku kolebce zaraz skoczyć i nie odstępować jej ni piędzią
6676  2,22|             podczas bitki.~Szli szybko i cicho, ciągle wśród leszczynowej
6677  2,22|               wygasłe kopce smolarskie i dwie ziemne chaty, czyli
6678  2,22|         ogromnym blaskiem łąkę, kopiec i obie stojące dość daleko
6679  2,22|       barczysty, czerwonowłosy prostak i Sanderus. Ci obaj zajęci
6680  2,22|               Umyślnie im wziął miecze i pancerze. Dobrze! Ten z
6681  2,22|                krzyknął nagle Zbyszko.~I wichrem skoczyli na polanę.
6682  2,22|               pierś, przegiął go w tył i w jednej chwili wziął go
6683  2,22|           wziął go pod siebie. Zbyszko i Arnold sczepili się z sobą
6684  2,22|      jastrzębie, opletli się ramionami i poczęli się zmagać straszliwie.
6685  2,22|              Wit, obuchem w rudą głowę i rozciągnął na miejscu. Rzucili
6686  2,22|        niedźwiedzie łapy. Poczuł nawet i to, że gdyby nie pancerz,
6687  2,22|              pokruszył żebra albo może i kość pacierzową połamał.
6688  2,22|              podniósł go jeszcze wyżej i zebrawszy wszystkie siły
6689  2,22|              kolana, uderzył w zgięcie i zwalił na ziemię.~Zwalili
6690  2,22|               nim jak na zabitym dziku i przyłożył mu ostrze mizerykordii
6691  2,22|              zaś krzyknął przeraźliwie i ręce osunęły mu się bezwładnie
6692  2,22|                 że nagle uczul okrutny i niewypowiedziany ból w plecach,
6693  2,22|              go obu rękoma za kołnierz i ściągnął ze Zbyszka, a Zbyszko
6694  2,22|               przypodniósł się z ziemi i siadł, po czym chciał wstać
6695  2,22|            siadł, po czym chciał wstać i nie mógł, więc siadł znowu
6696  2,22|             nie mógł, więc siadł znowu i przez dłuższą chwilę siedział
6697  2,22|                ruchu. Twarz miał bladą i spotniałą, oczy krwią nabiegłe
6698  2,22|         spotniałą, oczy krwią nabiegłe i posiniałe usta - i spoglądał
6699  2,22|            nabiegłe i posiniałe usta - i spoglądał przed się jakby
6700  2,22|              zasunął mu ręce pod pachy i podniósł go od razu.~- Możesz
6701  2,22|                siły wróciły mu od razu i jak gdyby nigdy nie zmagał
6702  2,22|          Danuśka! - powtórzył Zbyszko.~I umilkł. W izbie było ciemno,
6703  2,22|              ognisko doszedł go szybki i głośny oddech jakby przyczajonego
6704  2,22|         Zbyszko!~A wtem ujrzał w mroku i jej oczy, szeroko otwarte,
6705  2,22|     nieprzytomne. Więc skoczył ku niej i chwycił ją w ramiona, lecz
6706  2,22|                nie poznała go zupełnie i wyrywając mu się z rąk,
6707  2,23|           Danusia nie poznawała nikogo i nie odzyskała przytomności.
6708  2,23|              tej chwili skoczyła w kąt i skryła się za wiązką suchego
6709  2,23|            naniecono ognia w świetlicy i gdy przy jego blasku mogła
6710  2,23|                On za to patrzał na nią i na jej wychudłą twarz z
6711  2,23|                w które była przybrana, i serce skowyczało w nim z
6712  2,23|                skowyczało w nim z bólu i wściekłości na myśl, w jakich
6713  2,23|             myśl, w jakich była rękach i jak się z nią obchodzono.
6714  2,23|            skoczył z nim ku Zygfrydowi i byłby go uśmiercił niechybnie,
6715  2,23|               stary rycerz przemógł go i wykręciwszy mu rękę, zawołał:~-
6716  2,23|            niżbyś miał pohańbić siebie i cały ród.~I ściskając jakoby
6717  2,23|            pohańbić siebie i cały ród.~I ściskając jakoby w żelaznych
6718  2,23|           hańba. Rzekniesz, iże królom i książętom nieraz przy godziło
6719  2,23|               mordować? Ba! nie u nas! I co im uchodzi, tobie nie
6720  2,23|                do ognia, naradzim się.~I powiódł go za rękę do ogniska,
6721  2,23|             czym rzekł:~- Wspomnij też i to, żeś tego starego psa
6722  2,23|             się dopiero pomści nad nim i za swoją, i za Danusiną
6723  2,23|             pomści nad nim i za swoją, i za Danusiną mękę! Ten ci
6724  2,23|               mu zapłaci, nie bój się! I powinieneś w tym Jurandowi
6725  2,23|             ciebie dostanie. Bez hańby i bez przygany może go choć
6726  2,23|              bez przygany może go choć i ze skóry obłupić - rozumiesz
6727  2,23|          jeszcze kusił, pamiętaj także i na to, żeś ty przecie i
6728  2,23|                i na to, żeś ty przecie i Lichtensteinowi, i innym
6729  2,23|             przecie i Lichtensteinowi, i innym Krzyżakom ślubował,
6730  2,23|              bezbronnego jeńca zarżnął i gdyby się to przez pachołków
6731  2,23|          rycerz nie chciałby ci stanąć i byłby praw. Boże uchowaj!
6732  2,23|              uchowaj! Nieszczęśliwości i tak nie brak, niechże choć
6733  2,23|                 co teraz należy czynić i jako nam się obrócić.~-
6734  2,23|             leśnym dworcu przy księciu i księżnie, niechże ją mazowieckie
6735  2,23|           większe opamiętanie.~- Niech i konie dobrze wypoczną. Na
6736  2,23|               Stary Maćko podniósł się i poszedł ku niemu, ale nie
6737  2,23|             właśnie do służki zakonnej i położywszy jej dłoń na karku
6738  2,23|           położywszy jej dłoń na karku i potrząsnąwszy nią jak gruszką,
6739  2,23|               suko! Pójdziesz do chaty i wymościsz dla pani posłanie
6740  2,23|                   zatracona wasza mać!~I nie mogąc także pohamować
6741  2,23|           kopnął ją, skoczyła do chaty i rzuciwszy się do nóg Danusi,
6742  2,23|               się, boję się, boję się!~I następnie zdrętwiała całkiem,
6743  2,23|             Pozwoliła się też rozebrać i oblec w nowe szaty. Służka,
6744  2,23|             Ale Czech wszedł po chwili i zwróciwszy się naprzód do
6745  2,23|                 pani, więc w imię Ojca i Syna, i Ducha, śpijcie spokojnie!~
6746  2,23|               więc w imię Ojca i Syna, i Ducha, śpijcie spokojnie!~
6747  2,23|              Ducha, śpijcie spokojnie!~I przeżegnał ją ręką, a następnie,
6748  2,23|              ale jeśli narobisz krzyku i przestraszysz, to ci zaraz
6749  2,23|            zaraz szyję pokruszę. Wstań i chodź.~I wywiódłszy ją z
6750  2,23|               pokruszę. Wstań i chodź.~I wywiódłszy ją z izby, skrępował
6751  2,23|                   Posłanie wymoszczone i pani śpi. Najlepiej nie
6752  2,23|            teraz pomyślcie też o jadle i spoczynku.~- Położę się
6753  2,23|           teraz musicie jeść, bo droga i trud niemały przed wami.~
6754  2,23|               biesagów wędzone mięsiwo i wędzoną rzepę, w którą zaopatrzyli
6755  2,23|            rozmówicie - odrzekł Czech.~I odpasawszy się, przeciągnął
6756  2,23|        krzepkim, doniósł go do ogniska i rzucił jak wór grochu obok
6757  2,23|              będziesz uważał. Jednakże i bez tego każę ci wyciągnąć
6758  2,23|             wyciągnąć miecz spod kolan i rozwiązać ręce, abyś mógł
6759  2,23|                 póki się nie rozmówim.~I skinął na Czecha, ten zaś
6760  2,23|             hardo na Maćka, na Zbyszka i zapytał:~- Co wyście za
6761  2,23|                przysięgać.~- To patrz!~I Maćko, uchyliwszy opończy,
6762  2,23|             Krzyżak zdumiał się wielce i dopiero po chwili rzekł:~-
6763  2,23|              chwili rzekł:~- Jakże to? I łotrzykujecie dla łupu po
6764  2,23|     łotrzykujecie dla łupu po puszczy? i pogan przeciw chrześcijanom
6765  2,23|                Łżesz! - zawołał Maćko.~I w ten sposób poczęła się
6766  2,23|             dopuszcza do chrztu Litwy, i gdy przytoczył wszystkie
6767  2,23|               dowody, zdumiał się znów i zamilkł Arnold, gdyż prawda
6768  2,23|                uderzyły go dlatego, że i w samym Zakonie był posąd
6769  2,23|             takie rzeczy między braćmi i że podobne słuchy chodziły.
6770  2,23|               wojnę -rzekł - zali Bogu i Chrystusowi służy? Zaliś
6771  2,23|             gadał, jako z nimi szeptał i śmiał się alibo zgrzytał?~-
6772  2,23|               Ale Zbyszko, któremu żal i gniew napłynęły do serca
6773  2,23|              falą, zakrzyknął nagle:~- I ty o czci rycerskiej prawisz?
6774  2,23|            prawisz? Hańba ci, boś katu i piekielnikowi pomagał! Hańba
6775  2,23|              mękę bezbronnej niewiasty i rycerskiej córki spokojnie
6776  2,23|            spokojnie patrzył, boś może i sam ją dręczył. Hańba ci!~
6777  2,23|               Arnold wytrzeszczył oczy i czyniąc w zdumieniu znak
6778  2,23|           krzyża, rzekł:~- W imię Ojca i Syna, i Ducha!... Jak to?...
6779  2,23|           rzekł:~- W imię Ojca i Syna, i Ducha!... Jak to?... ta
6780  2,23|             chrapliwym głosem Zbyszko. I chwyciwszy za rękojeść mizerykordii,
6781  2,23|             spokojnie dłoń na ramieniu i przycisnął z całej mocy,
6782  2,23|              dlaczego ślakowaliśmy was i dlaczego jeńcem naszym zostałeś!~-
6783  2,23|                jagnię niewinne porwali i męką do tego ją przywiedli.~
6784  2,23|                przybliżył pięść do ust i ścisnął zębami knykieć,
6785  2,23|          porwanie Danusi, mękę Juranda i pojedynek z Rotgierem. Gdy
6786  2,23|            którą mącił tylko szum lasu i trzaskanie skier w ognisku.~
6787  2,23|            trzaskanie skier w ognisku.~I siedzieli tak przez chwil
6788  2,23|         wreszcie Arnold podniósł głowę i rzekł:~- Nie tylko na rycerską
6789  2,23|             żem nie wiedział, kto ona, i żem do jej męki w niczym
6790  2,23|               żem do jej męki w niczym i nigdy ręki nie przyłożył.~-
6791  2,23|          dobrowolnie pójdziesz za nami i że ucieczki nie będziesz
6792  2,23|       rozwiązać - rzekł Maćko.~- Niech i tak będzie, jak mówisz -
6793  2,23|                po czym wskazał mięsiwo i rzepę. Zbyszko po niejakim
6794  2,23|           niejakim czasie podniósł się i poszedł spocząć u progu
6795  2,23|              pogrążonego też w zadumie i nie zważającego na chrapanie
6796  2,23|      niezmiernej ilości wędzonej rzepy i mięsiwa zasnął z utrudzenia
6797  2,23|                 Daj Bóg dobre jutro...~I to powiedziawszy, spojrzał
6798  2,23|              to ono wszystko będzie.~- I mnie nie do spania, bo mi
6799  2,23|           Odwiozę ją na powrót do domu i dziej się wola boska!...~
6800  2,23|         chociaż ta Danuśka była zdrowa i taka jako inni ludzie, byłoby
6801  2,23|             wie! Nuż nie ozdrowieje... i nie zamrze. Niechby Pan
6802  2,23|             gdym wyjeżdżał ze Spychowa i żegnał się z nią, powiedziała
6803  2,23|       przyjedziecie tu przed Zbyszkiem i przed Maćkiem, bo, powiada,
6804  2,23|         przysłać, to przyślą przez was i odwieziecie mnie do Zgorzelic".~-
6805  2,23|              nie było woli boskiej, to i trudno! Jeno jakoże to urządzić?
6806  2,23|          powtórzył.~- Ano! to może byś i ruszył przed nami. Staremu
6807  2,23|          powiedz, żeśmy Danuśkę odbili i że niebawem z nią przyjedziem,
6808  2,23|              sam zabierz tamtą niebogę i wieź ją doma.~Tu westchnął
6809  2,23|                bo żal mu istotnie było i Jagienki,~i tych zamiarów,
6810  2,23|              istotnie było i Jagienki,~i tych zamiarów, które w duszy
6811  2,23|              spytał:~- Wiem, żeś chłop i roztropny, i mocny, ale
6812  2,23|                 żeś chłop i roztropny, i mocny, ale potrafiszże ty
6813  2,23|              drodze łatwie się może to i owo zdarzyć.~- Potrafię,
6814  2,23|          Potrafię, choćby też przyszło i łbem nałożyć! Wezmę kilku
6815  2,23|               spychowski nie pożałuje, i doprowadzę ją przezpiecznie
6816  2,23|              oko na Wilków z Brzozowej i na Cztana z Rogowa... Ale
6817  2,23|           teraz nie żywie już nadzieja i będzie, co ma być.~- Wszelako
6818  2,23|          Wszelako ustrzegę ja panienki i od tamtych rycerzy, bo ta,
6819  2,23|               Widziałeś, jako zgrzytał i jako się do tego starego
6820  2,23|               drodze, to nie wiem, czy i ja go pohamuję. Ale jeśli
6821  2,23|          będzie, to nic go nie strzyma i hańba wiekuista spadnie
6822  2,23|             wiekuista spadnie na niego i na cały ród, czego nie daj
6823  2,23|                 a już ja go nie uronię i dopiero w Spychowie panu
6824  2,23|               rzecz! Zabieraj go razem i byłeś go żywięcym do Spychowa
6825  2,23|              co chcesz.~- To dajcie mi i onę sukę szczytnieńską!
6826  2,23|             może Danuśkę strach opuści i prędzej się opamięta, gdy
6827  2,23|          mówisz niż zwyczajnie. Prawda i to. Może się prędzej obaczy,
6828  2,23|               być dla niej jako ojciec i matka. Dobrze. A kiedy ruszysz?~-
6829  2,23|             okrutnie było mi markotno.~I to rzekłszy, Czech wyciągnął
6830  2,23|               nakrył się kudłatą skórą i w mig zasnął. Niebo jednak
6831  2,23|           pobielało jeszcze ani trochę i noc była głęboka, gdy zbudził
6832  2,23|            skóry, spojrzał ku gwiazdom i przeciągnąwszy ze-sztywniałe
6833  2,23|              Dorzucę gałęzi na głownie i idę do pachołków.~Jakoż
6834  2,23|             jednak pośpiesznym krokiem i począł wołać z daleka cichym
6835  2,23|                   Panie, jest nowina - i to zła!~- Co się stało? -
6836  2,23|               ją pachołcy między konie i rozwiązali jej nogi, żeby
6837  2,23|                jako wąż spomiędzy nich i uciekła. Pójdźcie, panie.~
6838  2,23|                szukanie w ciemnościach i w gęstwinie; jakoż popowracali
6839  2,23|            który strażował przed chatą i nie mógł spać, a usłyszawszy
6840  2,23|              ją jutro przed się na koń i tak pojedziem - rzekł.~-
6841  2,23|              Zbyszka, zawołał:~- O, to i wasza miłość na nogach?
6842  2,23|              No, czas mi! Konie gotowe i stary diabeł przywiązan
6843  2,23|         odciągnął jeszcze Maćka na bok i rzekł:~- Chciałem też pięknie
6844  2,23|          rozumiesz! Idź tam do biskupa i powiedz mu, kto ona jest,
6845  2,23|                Słuchaj go we wszystkim i uczyń, jako poradzi.~- Tak
6846  2,23|             uczyń, jako poradzi.~- Tak i będzie, panie. Z Bogiem!~-
6847  2,24|       pochodzenia, nienawidziła Zakonu i wszystkiego, co miało z
6848  2,24|      Skirwoiłły, częścią poburzyli się i pomordowawszy tu i ówdzie
6849  2,24|       poburzyli się i pomordowawszy tu i ówdzie Niemców, pokryli
6850  2,24|          pokryli się razem z rodzinami i dobytkiem w niedostępnych
6851  2,24|                tej przyczyny, że Maćko i Zbyszko, mając głowy zajęte
6852  2,24|                było jechać ku Mazowszu i chcieli zaraz o wschodzie
6853  2,24|              usnęła nade dniem głęboko i Zbyszko nie dał jej budzić.
6854  2,24|       Dwukrotnie zakradał się do chaty i dwukrotnie widział przy
6855  2,24|         zamknięte oczy, otworzone usta i mocne rumieńce na twarzy,
6856  2,24|          wówczas z rozrzewnienia serce i mówił do niej: "Daj ci Bóg
6857  2,24|                  Daj ci Bóg wypoczynek i zdrowie, kwiatuszku najmilszy!"
6858  2,24|                 Przy tym, mając prostą i dobrotliwą duszę, wznosił
6859  2,24|              duszę, wznosił ją ku Bogu i zapytywał sam siebie: czym
6860  2,24|             Byłby nawet zaraz ślubował i wymienił dokładnie, co ofiaruje,
6861  2,24|           zdrowiu Danuśka się rozbudzi i czy się rozbudzi przytomna,
6862  2,24|         wprawdzie w pogotowiu parobków i juczne konie, ale czekał.~
6863  2,24|      ustawicznie zaglądał przez szpary i przez drzwi, wszedł wreszcie
6864  2,24|        wreszcie po raz trzeci do chaty i siadł na pieńku, który wczorajszego
6865  2,24|               przyciągnęła do posłania i na którym przebierała Danusię.~
6866  2,24|             przebierała Danusię.~Siadł i wpatrzył się w nią, ona
6867  2,24|             bez pośpiechu "Ojcze nasz" i "Zdrowaś", drgnęły nieco
6868  2,24|                 drgnęły nieco jej usta i wyszeptała, jakby widząc
6869  2,24|            chwycił jej wychudzone ręce i całując je z uniesieniem,
6870  2,24|                więc siadła na posłaniu i z otwartymi już oczyma powtórzyła:~-
6871  2,24|               powtórzyła:~- Zbyszko...~I poczęła mrugać, a następnie
6872  2,24|             Zbyszko. - Wydarłem cię im i do Spychowa jedziem!~Ale
6873  2,24|             wysunęła dłonie z jego rąk i rzekła:~- To wszystko przez
6874  2,24|            jakby nie słysząc tych słów i jakby sobie coś przypominając:~-
6875  2,24|                 Zabrali mi też luteńkę i o mur rozbili - hej!~- Na
6876  2,24|                Bóg! - zawołał Zbyszko.~I dopiero spostrzegł, że oczy
6877  2,24|               oczy jej są nieprzytomne i błyszczące, a policzki pałają.
6878  2,24|              ona może być ciężko chora i że wymówiła dwukrotnie jego
6879  2,24|                nim serce z przerażenia i pot zimny pokrył mu czoło.~-
6880  2,24|              rzekł - widziszże ty mnie i rozumiesz? A ona odrzekła
6881  2,24|               Wody!~- Jezu miłosierny.~I wyskoczył z izby. Przed
6882  2,24|               zobaczyć, jak tam jest - i rzuciwszy mu jedno słowo: "
6883  2,24|       płynącemu w pobliżu wśród gęstwy i mchów leśnych.~Po chwili
6884  2,24|                z napełnionym naczyniem i podał je Danusi, która poczęła
6885  2,24|           jeszcze wszedł do izby Maćko i popatrzywszy na chorą, spochmumiał
6886  2,24|            brwi, po czym podniósł rękę i począł dłonią~trzeć po karku
6887  2,24|           począł dłonią~trzeć po karku i potylicy.~- Co robić?~-
6888  2,24|             źrenice, po czym rzekła:~- I wam też nie zawiniłam. Miejcież
6889  2,24|          zmiłowanie nad tobą, dziecko, i tylko dobra chcę twojego -
6890  2,24|            wieźli, albo też na kulbakę i w drogę! Rozumiesz?~To rzekłszy,
6891  2,24|                ludu, zbrojnego w dzidy i w berdysze, otaczał z czterech
6892  2,24|           stron jak murem chatę, kopce i polankę.~"Niemce!" - pomyślał
6893  2,24|          głownię miecza, zacisnął zęby i stał tak podobny do dzikiego
6894  2,24|               z jakimś drugim rycerzem i zbliżywszy się, rzekł:~-
6895  2,24|                miał przy sobie Zbyszka i gdyby obaj mieli w ręku
6896  2,24|              ów otaczający go mur dzid i berdyszów. Ale Maćko stał
6897  2,24|        pachołkowie porzucali już oręż, i pomyślawszy, że Zbyszko
6898  2,24|                jako człek doświadczony i z wojną wielce obyty, że
6899  2,24|                 widzę, pasowany rycerz i obeszliście się po ludzku
6900  2,24|           Słowo! - odpowiedział Maćko.~I oznajmiwszy, kto jest, zapytał,
6901  2,24|               mu będzie wejść do chaty i ostrzec bratanka, "by zaś
6902  2,24|             miecza przy sobie - rzekł -i prosi, aby póki w drogę
6903  2,24|            Arnoldów - przyślę mu jadło i napitek, bo w drogę nie
6904  2,24|            zaraz, gdyż lud utrudzon, a i nam samym pożywić się i
6905  2,24|                i nam samym pożywić się i spocząć potrzeba. Prosim
6906  2,24|                 To rzekłszy, zawrócili i poszli ku temu samemu ognisku,
6907  2,24|             Arnoldów, bo zatrzymał się i rzekł:~- Przejdźcie, panie.~
6908  2,24|                znacie różne mowy, lecz i obyczaje macie dworne.~Na
6909  2,24|                  Wolfgang, o co chodzi i co on mówi?~- Do rzeczy
6910  2,24|             czym zasiedli przy ognisku i przyniesiono jeść i pić.
6911  2,24|            ognisku i przyniesiono jeść i pić. Nauka dana Niemcom
6912  2,24|                piesze oddziały z miast i zamków bliższych litewskiej
6913  2,24|              kilka dni drogi później - i właśnie znajdował się na
6914  2,24|            wiera, żeście prawi rycerze i czci przestrzegający.~Na
6915  2,24|                Wolfgang przymknął oczy i skinął głową, wprawdzie
6916  2,24|            stary rycerz mówił dalej:~- I że to mowę naszą tak znacie!
6917  2,24|            komturem służym.~- A z porą i z czasem weźmiecie po nim
6918  2,24|                czasem weźmiecie po nim i urząd! Nie może inaczej
6919  2,24|               ma siłę większą, chociaż i ja nie ułomek, a za to dowcip
6920  2,24|                  Hej! nie widzi mi się i on głupi! - rzekł Maćko.~-
6921  2,24|             chciał, byle się chociażby i za rok stawił. Także to
6922  2,24|         pasowanymi rycerzami przystoi.~I począł pilnie patrzeć w
6923  2,24|       Wolfganga, ale ów zmarszczył się i rzekł:~- Puściłbym może
6924  2,24|                rzekł:~- Puściłbym może i ja was na stawiennictwo,
6925  2,24|         Nieprawda jest - odparł Maćko.~I począł się znów taki sam
6926  2,24|             owego sporu ta korzyść, że i młodszy dowiedział się o
6927  2,24|        zbrodniach, krzywoprzysięstwach i zdradach, a zarazem o losach
6928  2,24|               pomsta była sprawiedliwą i że polscy rycerze mieli
6929  2,24|            czarną magią parał, ale moc i sprawiedliwość boska od
6930  2,24|             wyjrzał!~Tu przeżegnał się i dodał:~- Boże, bądź mi ku
6931  2,24|                Boże, bądź mi ku pomocy i przy skonaniu!~-Aż ową nieszczęsną
6932  2,24|                  Ba, a gdybym na cześć i na włócznię świętego Jerzego
6933  2,24|               trzeci:~- Co on powiada?~I dowiedziawszy się, o co
6934  2,24|              przeciwić się zapalczywie i po grubiańsku wypuszczeniu
6935  2,24|           będzie stanąć przed mistrzem i marszałkiem, i rozumiał,
6936  2,24|                mistrzem i marszałkiem, i rozumiał, że mniejszy mu
6937  2,24|          słuchając chrapliwego wrzasku i klątew Arnolda, pojął od
6938  2,24|            gdyż więcej nic nie wskóra, i rzekł, zwracając się do
6939  2,24|                wasz bratanek za siebie i za was ma przywieźć, bo
6940  2,24|                 co gotowe pieniądze, a i wedle ceny można się na
6941  2,24|             niejakiego pana de Lorche, i bratanek mój (on to bowiem
6942  2,24|                  odparł Maćko.~- Możny i znamienitego rodu to rycerz -
6943  2,24|               tym wspomnieli, bo teraz i was za byle co nie puszczę.~
6944  2,24|            podniósł dumnie głowę:~- My i bez tego wiemy, ileśmy warci.~-
6945  2,24|              Powiedz to komu innemu" - i po chwili poczęli się układać.
6946  2,24|             dla starego rycerza ciężka i drażliwa rzecz, bo z jednej
6947  2,24|                że nie wypada mu siebie i Zbyszka zbyt mało cenić.
6948  2,24|             Wolfgang, lubo niby ludzki i gładki w mowie, okazał się
6949  2,24|               się niepomiernie chciwym i twardym jako kamień. Jedyną
6950  2,24|                wszystko de Lorche, ale i tak żałował straconej nadziei
6951  2,24|             bowiem, że Jurand, a nawet i Zbyszko za żadną cenę nie
6952  2,24|             wreszcie na ilość grzywien i na termin, i zawarowawszy
6953  2,24|            ilość grzywien i na termin, i zawarowawszy wyraźnie, ilu
6954  2,24|                wyraźnie, ilu pachołków i ile koni ma wziąć Zbyszko,
6955  2,24|           Wartko jadący, zgonisz Hlawę i przezpieczniej wam będzie
6956  2,24|             raz z puszczy się wydostać i w ludzkim kraju na Mazowszu
6957  2,24|            włodyki znajdziecie gościnę i pomoc, i starunek. Obcym
6958  2,24|           znajdziecie gościnę i pomoc, i starunek. Obcym ci tego
6959  2,24|              półśnie, oddychała szybko i rozgłośnie. Przezroczyste
6960  2,24|        gorączkowo.~Maćko przeżegnał ją i rzekł:~- Hej, bierz ją i
6961  2,24|               i rzekł:~- Hej, bierz ją i jedź! Niechże to Bóg odmieni,
6962  2,24|               podprowadzić, a ty jedź! I wyszedłszy z izby, zarządził
6963  2,24|              kołyską wymoszczoną mchem i skórami, a pachołek Wit
6964  2,24|              Zbyszkowego wierzchowca - i po chwili Zbyszko wyszedł
6965  2,24|         panienek z kościelnych obrazów i jej słabość tak wielką,
6966  2,24|                po sobie ze zdziwieniem i burzyć się w sercach przeciw
6967  2,24|                osmagać". Wzruszyło ich i to także, że Zbyszko niesie
6968  2,24|               ręku jak matka dziecko - i zrozumieli jego kochanie,
6969  2,24|              przed się wziąć na siodło i trzymać w drodze przy piersi,
6970  2,24|            mógł się jednak powstrzymać i objąwszy go mocno, przycisnął
6971  2,24|             pociechę!~- Bóg wam zapłać i za to... i za wszystko.~
6972  2,24|              Bóg wam zapłać i za to... i za wszystko.~Po chwili Zbyszko
6973  2,24|             coś, gdyż skoczył ku niemu i położywszy mu dłoń na kolanie,
6974  2,24|              Zygfryda, bacz, byś hańby i na się, i na mój siwy włos
6975  2,24|              bacz, byś hańby i na się, i na mój siwy włos nie ściągnął.
6976  2,24|                miecz mi to przysięgnij i na cześć!~- Póki nie wrócicie,
6977  2,24|                  Póki nie wrócicie, to i Juranda pohamuję, aby się
6978  2,24|               w zdrowiu!~Konie ruszyły i wkrótce przesłoniła je jasna
6979  2,24|                nagle okrutnie markotno i samotnie, a dusza rwała
6980  2,24|                był człowiekiem twardym i moc nad sobą mającym.~"Dziękować
6981  2,24|               niewoli jest Jeno ja..."~I zwrócił się ku Niemcom:~-
6982  2,24|              wy, panie, kiedy ruszycie i dokąd?~- Kiedy nam się spodoba -
6983  2,24|               w odwodzie pan de Lorche i że sami von Badenowie będą
6984  2,24|               ni chudoby pomniejszać". I myśl ta przyniosła mu pewną
6985  2,25|               albowiem ów jechał dniem i nocą tyle tylko wypoczywając,
6986  2,25|           żywione samą trawą mdłe były i nie mogły czynić tak wielkich
6987  2,25|             szczędził, a na późny wiek i osłabienie Zygfryda nie
6988  2,25|              żadnych osobnych mąk, ale i litości nad nim nie miał
6989  2,25|               litości nad nim nie miał i uwalniał mu prawicę z więzów
6990  2,25|            będą mu zęby nożem podważać i przemocą w gardło lać, wolał
6991  2,25|   poniewierania swej godności zakonnej i czci rycerskiej nie dopuścić.~
6992  2,25|                Prostym, ale roztropnym i nie pozbawionym uczuć rycerskich
6993  2,25|                ona pod biskupią opieką i że prócz Zgorzelic jeszcze
6994  2,25|                prócz Zgorzelic jeszcze i po opacie dziedzictwo na
6995  2,25|               na nią idzie - to choćby i woje-wodziński syn nie będzie
6996  2,25|              będzie dla niej za dużo". I ta myśl osładzała mu trudy
6997  2,25|               wśród mroków nocnych dni i noce. Nieraz myślał Hlawa,
6998  2,25|           trzeba było strzec od wilków i niedźwiedzi, w dzień ustępować
6999  2,25|        ustępować z drogi stadom żubrów i turów, gdzie straszne odyńce
7000  2,25|            krzywe kły o korzenie sosen i gdzie często, kto nie przedział