Tom, Rozdzial
1 1,1 | do ust naczynie z piwem.~Stary zaś rycerz dodał:~- Wreszcie,
2 1,1 | Bogdaniec, tak że jeno dom stary ostał, a co było, pobrali,
3 1,4 | Krystynie z Jarząbkowa, i stary Mikołaj z Długolasu. Danusia
4 1,4 | nim też stoi nasz ród. bom stary - ale tego on uczynić nie
5 1,5 | przed Zbyszkiem pojawił się stary rycerz z Długolasu i wezwał
6 1,5 | nie lubił, jako człowiek stary, nowotnych zagranicznych
7 1,5 | w dłonie. Wówczas wstał stary Jaśko Topór z Tęczyna, kasztelan
8 1,5 | z nim gadał. Wrócił więc stary rycerz od niego posępny
9 1,5 | jak bieda przyszła. Aleja stary, a on z rodu ostatni. Nie
10 1,5 | odparł dumnie komtur.~A stary kasztelan dodał z cicha:~-
11 1,5 | twarz miał w tej chwili stary wojownik. Widział Krzyżak,
12 1,5 | wzdychać obydwa, po czym stary szlachcic jął mówić wzruszonym
13 1,5 | powrócić. Usłyszawszy o tym, stary Maćko podjął się tego bez
14 1,5 | ślubów - odrzekł z gniewem stary.~Po czym rzucili się sobie
15 1,6 | I co? Powiedział jej stary, że mu po twojej szyi nic
16 1,6 | może człeka wyprosić, ale stary jej odrzekł: "I samemu królowi
17 1,6 | całkiem mu pokryły oblicze. Stary wpatrywał się w niego przez
18 1,6 | zrozumieli, co się stało.~Był stary, polski i słowiański obyczaj,
19 1,6 | miastach polskich zamieszkali. Stary Maćko też aż zesłabł na
20 1,6 | mieszczan i pospolitego tłumu. Stary Maćko, którego wiedli wciąż
21 1,7 | się nad tym, co czynić. Stary rycerz spodziewał się rychłej
22 1,7 | w drodze nie zamrzyjcie.~Stary Maćko spojrzał z pewnym
23 1,9 | jednak na pierwszym popasie stary Maćko zachorzał tak, że
24 1,9 | idzie. Pomyślał też, że stary może umrzeć bez księdza,
25 1,10| spytał:~- A jak się ta ma stary Maćko? Dycha jeszcze? Maćko
26 1,10| wszczyna. Ej, chytry on jest - stary Edyga! Zaraz pomiarkował
27 1,10| z gęstwiny, jak piorun, stary brodaty żubr z olbrzymią,
28 1,11| przyjeździe siedział właśnie stary na kłodzie przed domem,
29 1,11| zdrowia, młodości i siły. Stary opat nie próżno mawiał o
30 1,11| prążki i nowe buty. Nawet stary Maćko zauważył ten piękny
31 1,11| A no! - rzekł Zbyszko - stary Zych miłuje ją też jak oko
32 1,11| Chodźmy do izby - rzekł na to stary. - Późno już. I wstawszy
33 1,12| zdziwienie.~- Musi się "Stary" psów bać, które tu były
34 1,13| zapomni Zbyszko o tamtej. Ja stary, a też bym zapomniał...
35 1,14| Rozdział XIV~Stary Maćko nie mylił się, mówiąc,
36 1,16| rękojeść korda, i rzekł:~- A stary Wilk z Brzozowej pewnie
37 1,19| pachołka, rzekł:~- Zali stary Zych wie, ze cię panna do
38 1,25| zupełnie nieznany, nie zaś stary Tolima, który tarczę za
39 1,26| tylko do własnych myśli.~- Stary pan będzie rad, gdy wrócim -
40 1,26| co począć, a zwłaszcza stary, który niczego już dla siebie
41 1,26| Naprzeciw gości wyszedł stary Mrokota, który już był przyjechał
42 1,27| których wartko sprawił stary kasztelan. Za bramą ogarnęły
43 1,27| dwór, w którym przyjął ich stary dziedzic Żelech. Juranda
44 1,27| nie chcieli wejść, choć stary Żelech ciągnął ich, bo rad
45 1,28| Zbyszkowi, że im da znać, gdy stary rycerz przemówi, a po ich
46 1,28| dworcu?~- Był Danveld i stary de Lowe, i dwóch braci:
47 1,30| większym niepokojem, że stary rycerz zaciął się w gniewie
48 1,31| szalał ze zdumienia i trwogi. Stary rycerz nie chciał jednak
49 1,32| polscy sprali - odrzekł stary chłop.~I w głosie jego czuć
50 2,1 | prawej jego stronie siedział stary Zygfryd de Lowe z Insburka,
51 2,1 | był wprawdzie z tego rad stary Zygfryd z Insburka, ale
52 2,1 | nim tej uczciwości. Więc stary Zygfryd, a z nim razem Rotgier
53 2,1 | takiś miał zamiar - mówił stary Zygfryd.~A gorący, słynny
54 2,1 | innej nie masz w Szczytnie.~Stary Zygfryd. Rotgier i Gotfryd
55 2,1 | z tyłu razić! - krzyknął stary Zygfryd de Lowe.~Więc rozbiegli
56 2,1 | w pomoc przychodzą.~Lecz stary Zygfryd, a z nim brat Rotgier
57 2,2 | wieczorem siedział za stołem stary Zygfryd de Lowe, którzy
58 2,2 | Światłości! Zła to noc - rzekł stary Krzyżak.~- Noc mocy nieczystych -
59 2,6 | tych czterech jeden tylko stary Zygfryd żywie, a innych
60 2,6 | bo jednych, jako mówią, stary pan ze Spy chowa pobił,
61 2,6 | nimi wlekli, i żywie ów stary Krzyżak, który pewnie w
62 2,6 | zupełną gotowość wojenną, gdyż stary Tolima spodziewał się, że
63 2,6 | zataił, gdyż wiedział ze stary Maćko, gdy się dobrze w
64 2,7 | oddana.~I wobec tych myśli stary Zygfryd, który przy całej
65 2,7 | Zapalczywi są oni - myślał dalej stary komtur - lecz byle im trochę
66 2,7 | Uspokoiwszy się w ten sposób, stary Krzyżak zamyślił się jeszcze
67 2,7 | Przyjechali? - spytał stary rycerz.~- Tak! - odpowiedziało
68 2,7 | pochodnię, przy której blasku stary Krzyżak dojrzał głowę Rotgiera
69 2,7 | też już blisko północ, gdy stary rycerz rozbudził się jakby
70 2,7 | Jurandem.~Po niejakim czasie stary komtur i Diederich znaleźli
71 2,8 | zaś, wiedząc, jak chciwie stary Maćko poszukuje osadników,
72 2,8 | Na tę myśl zatroskał się stary rycerz wielce. Przyszło
73 2,8 | ledwie jeden żywie, i to stary. My też zęby mamy, wasza
74 2,8 | zawsze utracił. No, Chrzana stary książę Nosak od pana na
75 2,8 | łacniej mi prawić - odrzekł stary. I począł jej opowiadać,
76 2,8 | Na wieki wieków - odrzekł stary. - Tak ci to pilno do domu?
77 2,8 | w izbie!~I rozżalił się stary w sobie. Pomyślał, że gdyby
78 2,9 | naradach z Czechem. Spotkał ją stary rycerz dopiero dnia trzeciego,
79 2,9 | pojadą.~- No! nie boję się. Stary ja, ale lepiej mi pod pięść
80 2,9 | Krześni. W kościele był i stary Wilk z Brzozowej, który
81 2,9 | Przyjechał już mrokiem. Stary Wilk siedział w przodowej
82 2,9 | im wpadł pod rękę.~Lecz stary bywalec znający na wylot
83 2,9 | zaraz ręce, a po chwili stary wypuścił z brzękiem na ziemię
84 2,9 | Święta osoba gość.~Dopieroż stary Wilk skoczył ku Maćkowi,
85 2,9 | odpowiedział z równą powagą stary Wilk.~- Bywa też - rzekł
86 2,9 | stradał.~- To aż dziw - rzekł stary Wilk. - Jeszczem też takiego
87 2,9 | skończyć, ot jak!~To rzekłszy, stary splunął z lekka w obie dłonie,
88 2,9 | dziedziców Brzozowej, więc stary, nie mogąc już dłużej wytrzymać,
89 2,9 | Usłyszawszy tę prośbę, spojrzał stary Wilk na młodego, a młody
90 2,9 | docucono, zasnął kamieniem. Stary poszedł wkrótce za przykładem
91 2,9 | bez tego będzie, żeby mnie stary w pole nie pozwał, ale mniejsza
92 2,9 | przyjechał Jaśko, i to tak późno. Stary rycerz pomyślał, że mogło
93 2,9 | tam z Jagienką? - zapytał stary szlachcic.~- Jagienka kazała
94 2,9 | mówię. Żebym to nie był stary - no! Ale i tak ci powiadam:
95 2,9 | mnie boćkasz? - zapytał stary.~- Nic!... Mówię jeno dobranoc,
96 2,10| olśniewały jej oczy, gdy zaś stary rycerz upewniał ją, że Sieradzowi
97 2,10| Zgorzelicach do skrzatów, które stary Zych nakazywał swego czasu
98 2,10| Sieciechówną.~W czasie pochodów stary Maćko jechał zwykle w pierwszą
99 2,10| był służyć szlachciance. Stary Maćko, pomimo iż głównie
100 2,11| dymu, a był także i jeden stary chłop, przeszło stuletni,
101 2,11| okrutnych ludzi zajechać...~Lecz stary począł następnie opowiadać
102 2,11| Daj Bóg zawdy taki koniec!~Stary chłop, słysząc te słowa,
103 2,11| I zląkł się tej myśli stary rycerz, gdyż pomyślał, że
104 2,11| trzech już nie żywie, a ten stary, który ostał, ledwie także,
105 2,11| się tam tego boję - rzekł stary rycerz. -Byle go do podziemia
106 2,11| dokładniejszych wiadomości zasięgnąć. Stary Maćko zatroskał się wielce,
107 2,11| Czecha, który wiedział, iż stary rycerz nie był zbyt pochopny
108 2,11| to nie był Jaśko...~Na to stary rycerz wspomniał coś jeszcze
109 2,11| polskiego rycerza i jego poczet. Stary rycerz spodziewał się nawet,
110 2,11| Objaśnienia te dał Maćkowi stary Krzyżak, ślepy na oba oczy,
111 2,11| Zbyszkowego topora, ale i ten stary jest okrutnik, diabłu zaprzedan...
112 2,11| spokojnie do Szczytna.~- A ówże stary jako się zowie?~- Zygfryd
113 2,11| wyrachowane okrucieństwo. Stary rycerz obiecywał też sobie
114 2,11| przewodnika na ziemi spychowskiej. Stary Tolima trzymał widocznie
115 2,11| pójdę.~- Przyzwę go! - rzekł stary.~I wyszedł. Lecz nim przyprowadził
116 2,11| Ale kata zabrał z sobą stary komtur, a kapelan do Królewca
117 2,11| Maćko.~- Bo go widać wprzód stary komtur wypuścił. Większa
118 2,11| zamorzyli, albo wywieźli. Stary de Lowe, powiada, to uczynił,
119 2,12| gdyż w tej chwili wszedł stary Tolima, a za nim załoga
120 2,12| został tylko ksiądz Kaleb, stary Tolima, a z nimi Jagienka
121 2,13| poćwiartował rycerza Rotgiera, tak stary komtur Zygfryd mało się
122 2,13| oblizywał z radości, że mu stary komtur pana Zbyszkową głowę
123 2,13| ludzkim mięsem, poszedł stary komtur Jurandowe dziecko
124 2,13| rycerzowi Maćkowi tak: "Stary Zygfryd nie zgładzi już
125 2,13| przyjedzie, a wówczas dopiero stary Zygfryd pomstę za Rotgiera
126 2,13| Spychowie strzec? Ustrzeże i stary Tolima, a tam Zbyszkowi
127 2,14| Rotgiera, o Danuśce, jak ją stary komtur chciał Rotgierowi
128 2,14| dogonisz.~- Ciężko będzie. Stary pan twardy na wszelakie
129 2,14| przyjdą, bo i bagno broni, i stary Tolima, jeno ciężko tu będzie
130 2,14| mu w tym ksiądz Kaleb i stary Tolima, którzy zeszli umyślnie,
131 2,15| księstwa. O wojnie potwierdził stary Mikołaj te wszystkie wieści,
132 2,16| zdziwieniem na Zbyszka, po czym stary rycerz uderzył się dłońmi
133 2,17| Jurandówną, byłby niechybnie stary rycerz namawiał bratanka,
134 2,17| potęgi nie znacie. Lecz stary rozgniewał się.~- A ty znasz-li
135 2,17| To teraz rozumiem - rzekł stary rycerz. - Widząc, że nic
136 2,20| ostrogami boki, ciął go okrutnie stary rycerz szerokim toporem
137 2,20| nie pochwytano. Za czym stary rycerz z Bogdańca, a z nim
138 2,20| stali Arnold von Baden i stary Zygfryd von Lowe. Wiemy
139 2,21| nagle Maćko - bo gdyby ów stary pies taki był na całą Jurandową
140 2,21| przedostał się przez nią i stary komtur razem z kilkoma ludźmi
141 2,21| powinien?~Na to zamilkł stary rycerz. Zdumienie gasło
142 2,21| udał się do Skirwoiłły. Stary wódz dał znak i nie czynił
143 2,22| prócz nich rycerz Arnold i stary komtur. Była spora garść
144 2,22| milczeniu, po czym znów stary rycerz zwrócił się do synowca:~-
145 2,22| przedzie i że w porę ostrzegą, stary rycerz mówił tymczasem do
146 2,22| się jeno! - odpowiedział stary.~I mrugnął na Czecha, dając
147 2,23| z olbrzymim Arnoldem, że stary rycerz przemógł go i wykręciwszy
148 2,23| coś wołać po niemiecku. Stary Maćko podniósł się i poszedł
149 2,23| odpowiedział przez Czecha stary Maćko - gdybyś na cześć
150 2,23| wieź ją doma.~Tu westchnął stary rycerz, bo żal mu istotnie
151 2,23| czas mi! Konie gotowe i stary diabeł przywiązan do siodła.
152 2,24| Rozumie, co mówisz?~- Nie.~Stary zmarszczył brwi, po czym
153 2,24| odpowiedział z pewnym wzruszeniem stary rycerz. A potem do Zbyszka:~-
154 2,24| powtórzył wyniośle.~A stary rycerz spojrzał ponuro naokół.
155 2,24| rzekł:~- Przejdźcie, panie.~Stary rycerz przeszedł, nie chcąc
156 2,24| dowiedział się przy tym stary rycerz, jakim sposobem wpadli
157 2,24| widocznym zadowoleniem.~A stary rycerz mówił dalej:~- I
158 2,25| nie zważał. Cierpiał też stary Krzyżak okrutnie, tym bardziej
159 2,25| z sobą robić.~Na koniec stary Tolima, prawa Jurandowa
160 2,25| Wówczas Jagienka, Czech, nawet stary Tolima i wszyscy pachołkowie
161 2,25| wszystkich obecnych, gdyż stary Tolima o zatwardziałej w
162 2,26| strach jeszcze większy. Stary wojownik, który umiał bić
163 2,29| przecie ich znam - odrzekł stary Tolima. - Wzdyć umieją oni
164 2,30| panny?~- No, tej - odrzekł stary - waszej siostry albo krewniaczki,
165 2,30| żadną miarą przypuścić, aby stary Maćko zabrał ją do Spychowa
166 2,31| gościł tu u nas wasz stryjko, stary rycerz z Bogdańca, i pamiętam,
167 2,31| tam ją znajdziecie. Zaś stary rycerz z Bogdańca jest tu
168 2,33| górę, której szczytem był Stary Zamek, a stokami - Średni
169 2,34| miłość jeszcze silniejszą. Stary rycerz od pierwszego wejrzenia
170 2,34| rzekł ze wzruszeniem stary rycerz. -Mnie tam niedługo
171 2,34| i czuwał nad nim, póki stary rycerz nie zasnął.~Nazajutrz
172 2,34| czynią posłowie? - spytał go stary rycerz.~- Zwiedzają Wysoki
173 2,35| dżwiękliwym językiem, o którym stary Maćko mówił, że jest taki,
174 2,35| i brała ich złość, więc stary Helfenstein jął wołać przez
175 2,36| nami nie zminąć - mówił stary rycerz. - Nie widziałem
176 2,36| odmieniła? Ba! ale to i stary ród tych Jastrzębców ze
177 2,36| po czym znów ozwał się stary rycerz:~- Pewnie tak będzie,
178 2,36| Chłopy młode i krzepkie, a ja stary.~- Ej! to, to już chyba
179 2,36| truchełki" - odetchnął stary rycerz głęboko i rzekł:~-
180 2,36| Tam zabawił dopóty, dopóki stary Tolima nie przyszedł szukać
181 2,38| Rozdział XXXVIII~Stary rycerz pragnął koniecznie
182 2,38| on w raju - odpowiedział stary rycerz.~Ale ksiądz Kaleb,
183 2,38| grosz. Może by Tolima?... Stary on jest i więcej się na
184 2,38| się do Tolimy:~- Prawda, stary?~Więc Tolima ogarnął dłonią
185 2,39| dwóch tygodniach załatwił stary rycerz sprawy z Czechem,
186 2,39| owe wozy ksiądz Kaleb i stary Tolima, bo, prawdę rzekłszy,
187 2,39| to nie dbał, równie jak stary koń bojowy nie dba, gdy
188 2,40| Gotujcie się na śmierć!" Lecz stary rycerz z Bogdańca zapytał:~-
189 2,40| Rozweselił się, usłyszawszy to, stary rycerz.~- Widzisz ją! wszystkie
190 2,40| tak się stało. Kazał tylko stary rycerz poprzysiąc Jaśkowi
191 2,40| wojna miała jutro wybuchnąć.~Stary rycerz uradował się tym
192 2,41| zapuszczono z braku rąk na nowo. Stary rycerz, jakkolwiek czuły
193 2,41| dobrze, nie obawiał się stary żadnych dzikich zwierząt,
194 2,41| mogli nic wskórać. Teraz stary Wilk upomniał się o owe
195 2,41| w Krześni. Tam gdy nagle stary Wilk rzekł w końcu srogiej
196 2,41| o zysk mi chodziło, bom stary i majętności nie mam komu
197 2,41| jego nie miłował! - odparł stary rycerz. - A ty? Niby to
198 2,42| zajeżdżał do Bogdańca, aby mu stary rycerz wytłumaczył to, czego
199 2,42| czego chciał? - wypytywał go stary rycerz.~- Niczego nie chcę -
200 2,43| ROZDZIAŁ XLIII~Stary Maćko odgadł dobrze, ale
201 2,43| sprzeciwiał i drażnił go jako stary przechera, który rad igra
202 2,44| Zbyszko.~- Jużci!...~Lecz tu stary i doświadczony Maćko postanowił
203 2,44| hej!... I krzyczał tak, że stary Maćko, myśląc, że stało
204 2,44| to uczynić, chwycił~ich stary w kościste ramiona i przycisnął
205 2,44| Jaśkowi oznajmić. Hej, żeby stary Zych żył!... i opat... Aleja
206 2,45| mieszkali w Moczydołach, a stary Maćko wznosił dla nich kasztel
207 2,45| i Jaśko. "Chłopy - mówił stary - na schwał, tak że w całym
208 2,45| źrenicę oka mąż, kochał stary Maćko, kochała czeladź,
209 2,46| świerzop ze źrebięty, które stary szlachcic codziennie oglądał;
210 2,46| wieczorem.~Więc radował się stary Maćko w sercu dobytkiem,
211 2,46| przecie Bóg przysporzył. Stary Pakosz z Sulisławic - mówił -
212 2,46| przewyższał, a jednak ten stary rycerz myślał o zamkach
213 2,46| podziemne, które stawił stary na kamień i wapno, aby zaś
214 2,46| już myślę, że skoro nas ów stary dom nie poniechał - to i
215 2,46| Przyjeżdżał czasem do niego stary Wilk, aby z nim "ugwarzyć"
216 2,46| Jezus błogosławi - zauważył stary Wilk.~Za czym, pokiwawszy
217 2,46| zjadł. Nie chcąc jednak, by stary Wilk myślał, że coś podobnego
218 2,46| oczy i radował się w sercu stary Maćko widokiem Zbyszka i
219 2,46| młodości, siły i urody. Sam stary dziedzic na Koniecpolu,
220 2,47| Jurandem - tak rzekł raz stary Maćko do Zbyszka:~- Wszystko
221 2,47| ostatnich lat kilkakrotnie stary Maćko wyjeżdżał do Spychowa,
222 2,47| Sieradzem i wrócił z nim razem.~Stary rycerz wrócił jakiś chmurny,
223 2,47| zapałem Zbyszko.~- Co? - rzekł stary rycerz, - Na wszystko jest
224 2,47| zarżnęli.~- Może - rzekł stary rycerz.~A Zbyszko, który
225 2,47| Nuże! mówcie: młody był czy stary? i jakże było: z konia czy
226 2,47| nie byłby się wam odjął. Stary machnął pogardliwie ręką
227 2,48| było" -rzekł uroczyście stary Maćko, a Jagienka przyprowadziła
228 2,48| Krakowie mówili mi tak: stary von Ost, dziedzic Drezdenka,
229 2,48| wybiła.~Raz w Bogdańcu, gdy stary Maćko, Zbyszko i Jagienka
230 2,48| wytrzymały, krzepił się w sercu stary Maćko i pewne wróżył sobie
231 2,49| państwem nie władnie. A stary rycerz zwrócił się do Powały
232 2,51| głowy żubrów i niedźwiedzi.~Stary Maćko i Zbyszko, którzy
233 2,51| zaś przy boku jego szedł stary, straszny Maćko, walcząc
234 2,51| sprawa, a co większa, że stary wojownik ma słuszność, skoczył
235 2,51| wszystkich jeńców krzyżackich.~A stary Maćko szukał wciąż na krwawym
236 2,52| głowy żubrów i niedźwiedzi.~Stary Maćko i Zbyszko, którzy
237 2,52| zaś przy boku jego szedł stary, straszny Maćko, walcząc
238 2,52| sprawa, a co większa, że stary wojownik ma słuszność, skoczył
239 2,52| wszystkich jeńców krzyżackich.~A stary Maćko szukał wciąż na krwawym
240 2,53| Zbyszko wrócili do Bogdańca. Stary rycerz żył jeszcze długo,
|