Tom,    Rozdzial

4501  2,27|               i szlacheckie, skończyły się niebezpieczeństwa i trudy.
4502  2,27|              trudy. Ludzie, dowiadując się, że to wiozą swojackie dziecko,
4503  2,27|  dwo-rzyszczach i chatach, prześcigali się w usługach i pomocy. Dostarczano
4504  2,27|               za Zbyszkiem, by pomścić się "z nawiązką", bo nie dość
4505  2,27|        nawiązką", bo nie dość wydawało się zawziętemu pokoleniu równo
4506  2,27|          nadziei, gdy chwilowo czyniło się chorej lepiej, a głuchą
4507  2,27|                 gdy stan jej pogarszał się widomie. A co do tego nie
4508  2,27|         widomie. A co do tego nie mógł się już łudzić. Nieraz z początku
4509  2,27|           tylko na sposobną chwilę, by się rzucić na Danusię i wyssać
4510  2,27|         zawrócić, wyzwać martwicę, jak się wyzywa rycerza, i potykać
4511  2,27|              wyzywa rycerza, i potykać się z nią do ostatniego tchu.
4512  2,27|      najstraszniejsze, albowiem łączył się z nim żal, niepohamowany
4513  2,27|                jęczeć, jakże nie miała się rwać z boleści w Zbyszku
4514  2,27|           chyba i jemu samemu w głowie się pomiesza, piersi zaś rozpierał
4515  2,27|         bezlitosną siłę, która wywarła się na niewinne dziecko, ślepa
4516  2,27|             złowrogi Krzyżak znajdował się wówczas w orszaku, byłby
4517  2,27|             jak dziki zwierz.~Dobiwszy się do leśnego dworca, chciał
4518  2,27|              do leśnego dworca, chciał się zatrzymać, ale tam na wiosnę
4519  2,27|           pusto. Od stróżów dowiedział się przy tym, że oboje księstwo
4520  2,27|              że oboje księstwo wybrali się do brata Ziemowita do Płocka,
4521  2,27|          straszne, albowiem zdawało mu się, iż wszystko już się kończy
4522  2,27|                mu się, iż wszystko już się kończy i że trupa tylko
4523  2,27|          poczęły blednąć, oczy stawały się mniej mętne, oddech nie
4524  2,27|          ochronę od słońca, zatrzymali się więc pod jej gałęziami.
4525  2,27|                drogą i upałem pokładli się w cieniu i usnęli; tylko
4526  2,27|          powiekami. Zbyszkowi wydawało się jednakże, że nie śpi. Jakoż
4527  2,27|             zaraz; pierś jej podniosła się jakby głębszym oddechem,
4528  2,27|               uniesieniu chciał rzucić się do je j nóg, ale z obawy,
4529  2,27|                przestraszyć, pohamował się, klęknął tylko przy noszach
4530  2,27|             przy noszach i pochyliwszy się nad nią, jął wołać z cicha:~-
4531  2,27|       niezmierną łaskę.~- Przebudziłaś się! - mówił. - O, Bogu chwała...
4532  2,27|          przytomniej i nie przestawała się uśmiechać, zupełnie jak
4533  2,27|            jednak w oczach jej poczęło się odbijać jakby pewne zdziwienie:~-
4534  2,27|              Wówczas z ust jego wyrwał się cały rój krótkich, przerywanych
4535  2,27|      niemieckiej tyś już mocy. Nie bój się! Zaraz będzie Spychów. Chorzałaś,
4536  2,27|               Chorzałaś, ale Pan Jezus się zmiłował! Ile było boleści,
4537  2,27|       szczęśliwość przed tobą. Ej, com się naszukał!... com się nawędrował!...
4538  2,27|               com się naszukał!... com się nawędrował!... Ej, mocny
4539  2,27|      wezbrawszy jej w oczach, stoczyły się z wolna po twarzy na wezgłowie.~-
4540  2,27|              gdy ją odzyskał, stała mu się droższą niż cały świat.~
4541  2,27|              kosę.~Usta Danusi poczęły się znów poruszać, ale szeptem
4542  2,27|            dosłyszeć, więc pochyliwszy się, zapytał:~- Co zaś, jagódko,
4543  2,27|             bowiem, że twarz jej czyni się blada i coraz bledsza, a
4544  2,27|            uczuł, jak włosy zjeżają mu się na głowie, a mróz przechodzi
4545  2,27|          dłonie jęły drgać i trzepotać się po kilim-ku, którym była
4546  2,27|                to chwilę. Nie było już się co łudzić - konała!~A on
4547  2,27|               tego błagania rozbudziły się niewiasty i nadbiegli pachołkowie,
4548  2,27|               pierwszego rzutu oka, co się dzieje, poklękali i poczęli
4549  2,27|               słowa modlitwy rozlegały się wśród wielkiej, polnej ciszy.~
4550  2,27|                na łąkę. Pachołcy udali się ich śladem - i tak chodzili
4551  2,27|             duchów polnych, pochylając się co chwila i płacząc, albowiem
4552  2,27|            borom, od których zaczynały się już Jurandowe ziemie.~Pachołcy
4553  2,27|         chmurki i świat cały wygrzewał się w złotym blasku słonecznym.~ ~
4554  2,28|               aż do miejsca, gdzie bór się kończył, a poczynały się
4555  2,28|               się kończył, a poczynały się rozległe wilgotne grudzie
4556  2,28|                gdyż zaledwie wychylili się z leśnego cienia na jasne
4557  2,28|               Gdy gromada owa zbliżyła się na trzy lub dwa strzelenia
4558  2,28|         wezgłowia, za czym, posunąwszy się ku niemu, jął wołać takim
4559  2,28|                  Na ów widok wzburzyły się serca zbrojnej czeladzi
4560  2,28|        kwiatuszku, z nami - źle? Ostał się rodzic w wielkiej żałobie,
4561  2,28|           koniec wymawiały zmarłej, że się nie ulitowała tatkowego
4562  2,28|               Atoli Jurand, wysunąwszy się z ramion Zbyszka, wyciągnął
4563  2,28|              podobny i naokół uczyniło się tak cicho, że słychać było
4564  2,28|               pieśni długi czas modlił się głośno, przy czym ludziom
4565  2,28|              przy czym ludziom zdawało się, że słyszą proroczy głos,
4566  2,28|             nie przestając bić, zdawał się ich wzywać i zapraszać ku
4567  2,28|              przy tym, albowiem działy się z nim rzeczy dziwne. Zaraz
4568  2,28|            świadomość, gdzie jest i co się z nim dzieje. Próżno ksiądz
4569  2,28|               pustych oczu i uśmiechał się z twarzą rozjaśnioną i szczęśliwą,
4570  2,28|               córką rozmawia i do niej się śmieje. Rozumieli również,
4571  2,28|                duszy ogląda, ale w tym się pomylili, gdyż on, nieczuły
4572  2,28|          głuchy na wszystko, uśmiechał się tak całe tygodnie, i Zbyszko,
4573  2,29|        Malborga Tolimę, aby wywiedział się, gdzie Maćko jest, i żeby
4574  2,29|              grzywien, na ile zgodzili się z Arnoldem von Baden i jego
4575  2,29|               żądali, aby młody stawił się osobiście.~- Jedź do Płocka -
4576  2,29|              Zbyszka nie wyprawił. Bał się on wprawdzie, że w pierwszych
4577  2,29|           chwilach boleści nie potrafi się młodzian sprawić jak należy
4578  2,29|       wybuchnie i na niebezpieczeństwo się poda; wiedział również,
4579  2,29|       Zbyszkowi z każdym dniem czyniło się ciężej. Żył on aż do śmierci
4580  2,29|               na kraje świata, potykał się, odbijał swoją niewiastę,
4581  2,29|           swoją niewiastę, przeprawiał się przez dzikie puszcze, i
4582  2,29|            nagle to wszystko skończyło się, jakby kto mieczem uciął,
4583  2,29|                a Zbyszkowi jutro stało się obojętne, co zaś do przyszłości,
4584  2,29|           półśnie, nieświadom tego, co się naokół dzieje. Wszystkie
4585  2,29|              albo na przyzbie, grzejąc się w południowych godzinach
4586  2,29|      słonecznym. Chwilami zapamiętywał się tak, że nie odpowiadał na
4587  2,29|                miłował, począł obawiać się, aby ów ból nie przeżarł
4588  2,29|          mówiąc dla porównania, że gdy się człek kością udławi, to
4589  2,29|         Przygoda żadna nie przytrafiła się jednak, ale natomiast kilka
4590  2,29|            Lorche bynajmniej nie wahał się potrącać tych bolesnych
4591  2,29|       wspomnień. Owszem, dowiedziawszy się o nieszczęściu Zbyszka,
4592  2,29|          Zbyszka, poszedł zaraz modlić się z nim razem nad trumną Danusi,
4593  2,29|           zapadł w długi sen, lecz gdy się zbudził, znacznie widać
4594  2,29|            poprzednich i raźniej przed się spoglądał. Ucieszył się
4595  2,29|                się spoglądał. Ucieszył się też wielce do pana de Lorche
4596  2,29|           następnie wypytywać, skąd by się o jego nieszczęściu dowiedział.~
4597  2,29|              śmierci Danusi dowiedział się dopiero w Lubawie od starego
4598  2,29|        Spychowa i tak jechał, by oddać się Zbyszkowi w niewolę.~Wieść
4599  2,29|                śpieszyć.~Potem zwrócił się do pana de Lorche:~- Wiesz,
4600  2,29|               de Lorche:~- Wiesz, jako się zdarzyło? Wiesz, że on w
4601  2,29|               głowy nie miał... Więcej się też po rozumie Tolimy spodziewałem.
4602  2,29|                między tych rozbójników się puścił!~A na to pan de Lorche
4603  2,29|           Lubawy pieniądze wiezie. Tym się ocalił, ale też komtur postawi
4604  2,29|                   A stryj Maćko jakoże się ma? zdrów? Nie nastają tam
4605  2,29|               że nie weźmiesz, ale oni się tego boją i przez to Maćko
4606  2,29|                zatem nie potrzebuję ci się stawiać. Ale ja odrzekłem
4607  2,29|               okup za was dawać, to mi się nie wydaje.~- Jeśli nie
4608  2,29|               wezmę.~Po czym uściskali się, czując, że nowy węzeł został
4609  2,29|               Ale de Lorche uśmiechnął się i rzekł:~- Dobrze. Niech
4610  2,29|            Niemce o tym nie wiedzą, bo się o Maćka będą droczyć. A
4611  2,29|              muszą zapłacić, gdyż będą się bali, że inaczej rozgłoszę
4612  2,29|           Płocka król polski i spotkać się z mistrzem w samym Płocku
4613  2,29|                mistrza znaleźli. Zakon się go też boi, ponieważ nigdy
4614  2,29|                  Jakoż tak jest. Muszę się kiedy wybrać na jego dwór.
4615  2,29|              jego dwór. Może przygodzi się w szrankach u niego potykać,
4616  2,29|                Niech Zbyszko przyłączy się do królewskiego dworu. Mistrz
4617  2,29|       pokorniejszy od Krzyżaków. Niech się Zbyszko do orszaku przyłączy
4618  2,29|              orszaku przyłączy i niech się o swoje upomina, niech jak
4619  2,29|               wyroki szeroko rozchodzą się między rycerstwem.~- Przednia
4620  2,29|               uczty, będą turnieje, bo się goście zagraniczni koniecznie
4621  2,29|             Więc na wieść o nim ozwała się w Zbyszku bojowa rycerska
4622  2,29|               dusza i począł wypytywać się z wielkim zajęciem:~- Pozwał
4623  2,29|          Zawisza był pokonan, co łatwo się może zdarzyć, wielka to
4624  2,29|        Jednakże życzenie ich nie miało się tym razem spełnić, gdyż
4625  2,29|     przesławnym Janem z Aragonii odbył się dopiero w kilkanaście lat
4626  2,29|          Zbyszko, i de Lorche cieszyli się w sercach, myśleli bowiem,
4627  2,29|                Jan z Aragonii nie mógł się na ów termin stawić, to
4628  2,29|               Lorche Zbyszko. - Cni mi się bez stryja Maćka i pilno
4629  2,30|            Mimo skarg, które aż o Rzym się opierały, mimo pogróżek
4630  2,30|               knechtom zakonnym łączyć się ze zbójami, wypierając się
4631  2,30|             się ze zbójami, wypierając się wprawdzie tych, którzy mieli
4632  2,30|               zbójeckie ręce dostawali się niejednokrotnie podróżni
4633  2,30|                pachołków, nie obawiali się napadu i bez przygód dotarli
4634  2,30|                dzień przed nimi. Stało się to takim sposobem, iż starosta
4635  2,30|                gdy zaś rycerze dziwili się, iż udało mu się to tak
4636  2,30|               dziwili się, iż udało mu się to tak łatwo, objaśnił im
4637  2,30|              straży, bo nie chciał, by się o pieniądzach rozgłosiło.
4638  2,30|               rozgłosiło. Może ułożyli się z lubawskim, że się podzielą,
4639  2,30|            ułożyli się z lubawskim, że się podzielą, a bali się, iż
4640  2,30|                że się podzielą, a bali się, iż gdy się rozgłosi, to
4641  2,30|           podzielą, a bali się, iż gdy się rozgłosi, to trzeba będzie
4642  2,30|              Po chwili zaś, zwróciwszy się do Zbyszka, dodał:~- Pieniędzy
4643  2,30|          wspomnienie serce ścisnęło mu się żalem i pomstą.~- Prawda! -
4644  2,30|                 A gdzie zaś ów kat? Co się z nim stało?~- Nie powiadał
4645  2,30|                Kaleb? Zygfryd powiesił się i przejeżdżaliście, panie,
4646  2,30|            rzekł wreszcie Tolima - iże się do was wybiera, a byłby
4647  2,30|              spytał znów, otrząsnąwszy się z żałosnych wspomnień jakby
4648  2,30|           Jagienka.~Zbyszkowi wydawało się, że śni. Myśl, że Jagienka
4649  2,30|               Spychowa, nie chciała mu się w głowie pomieścić. I po
4650  2,30|                  Wszystko to wydało mu się ogromnie dziwne i zupełnie
4651  2,30|        radością, ale i ze smutkiem, bo się już był poprzednio o wszystkim,
4652  2,30|     najbardziej potrzebuje. Rozrzewnił się też i roztkliwił, opowiadając
4653  2,30|            śmierci Danusi, i podzielił się z nim bólem, żalem, łzami
4654  2,30|               właśnie, jak brat dzieli się z bratem. Długo to wszystko
4655  2,30|                 przy królu zaś łatwiej się upomnieć, ile że wobec majestatu
4656  2,30|          Spychowie też była? Okrutniem się dziwował! Ale gadaj, skroś
4657  2,30|                Siła było przyczyn. Bał się rycerz Maćko, że gdy ją
4658  2,30|            najeżdżali, przy czym mogła się stać i młodszym dzieciom
4659  2,30|            Polsce, jako wiecie: zdarzy się, iż szlachcic - nie mogąc
4660  2,30|            obcego dziada. Dopieroż jak się poczęła nad nim litować,
4661  2,30|              następnie Jurand nie mógł się bez niej obyć, jak ją miłował
4662  2,30|             mówili.~A Czech zakłopotał się nieco i chcąc zyskać czas
4663  2,30|             mówiliśmy? Jako żywo! Mnie się wydaje, żeśmy mówili, ale
4664  2,30|                ona i rycerzowi Maćkowi się przyda.~- Cóż zaś może wskórać?~-
4665  2,30|               brat królewski, podniósł się przeciw kniaziowi Witoldowi
4666  2,30|               ich zatracona! - że byle się Witolda pozbyli, będą mieli
4667  2,30|           stryja Maćka i pewnie za nim się wstawi - rzekł Zbyszko.~-
4668  2,30|             włosy utrefić i przyodziać się przystojnie.~Po chwili zaś
4669  2,30|           młodzi rycerze przyozdabiali się godnie na wieczorną ucztę
4670  2,30|              zamku, powiadał dalej, co się na królewskim i książęcym
4671  2,30|              Naprawdę jego jednego oni się boją! Hej! kopią też, kopią
4672  2,30|              Zbyszko. - Siła znajomych się znajdzie, bom przecie i
4673  2,30|         majestacie, powiadają, że król się przeciw Witoldowi nie opowie
4674  2,30|              tym, którzy są, napatrzyć się nie można, i gdyby co do
4675  2,30|          pacierzy później, przybrawszy się pięknie, wyszli na zamek.
4676  2,30|           zamek. Uczta wieczorna miała się odbyć tego dnia nie u samego
4677  2,30|          ciepłej nocy, starosta, bojąc się, aby gościom nie było duszno
4678  2,30|                nie nadeszli, ale roiło się już od miejscowego rycerstwa,
4679  2,30|               ciasnym kołem, wypytując się o Kraków, o dwór, o zabawy,~
4680  2,30|                 a zarazem przypatrując się ich świetnym szatom, ich
4681  2,30|           rozsunąwszy Mazurów, zbliżył się ku niemu.~- Poznałem cię,
4682  2,30|            ściskając jego dłoń. -Jakoż się miewasz i skąd się tu znalazłeś?
4683  2,30|               Jakoż się miewasz i skąd się tu znalazłeś? Dla Boga!
4684  2,30|              konia zwalił, nie tak bym się ucieszył jak z tego, że
4685  2,30|              oczy, które za-łzawiły mu się w jednej chwili, co widząc,
4686  2,30|          zgroza, to litość odbijały mu się na obliczu. Wreszcie, gdy
4687  2,30|          naszemu! Ma on i tak upomnieć się u mistrza o małego Jaśka
4688  2,30|             Kretkowa i srogiej domagać się kary na tych, którzy go
4689  2,30|             rękę podnieść.~Tu zamyślił się nieco, po czym mówił dalej
4690  2,30|             oni w duszy i króla, i nas się boją, a jednak od grabieży
4691  2,30|             grabieży i mordów nie mogą się powstrzymać. Napadają wsie,
4692  2,30|           wilcy. Cóż by to było, gdyby się nie bali!... Mistrz na króla
4693  2,30|             dworów wysyła, a w oczy mu się łasi, bo lepiej od innych
4694  2,30|                rozumie. Ale przebierze się w końcu miara!~I znów na
4695  2,30|              Tak... i wreszcie pytałem się o Lichtensteina. Nie ma
4696  2,30|          między nimi sławny. Rad by on się pewnie wam, panie, pokłonić
4697  2,30|              pobliżu, a ów rozpytawszy się już poprzednio, z kim Zbyszko
4698  2,30|              Zbyszko rozmawia, zbliżył się skwapliwie, bo istotnie
4699  2,30|            Zbyszko zaznajomił, skłonił się wytworny Gel-dryjczyk jak
4700  2,30|             waszej dłoni, a to potykać się z wami w szrankach albo
4701  2,30|               bitwie.~Na to uśmiechnął się potężny rycerz z Taczewa,
4702  2,30|              rzekł:~- A ja tam rad, że się spotkamy jeno przy pełnych
4703  2,30|         inaczej.~De Lorche zaś zawahał się nieco, a potem ozwał się
4704  2,30|               się nieco, a potem ozwał się jakby z pewną nieśmiałością:~-
4705  2,30|         dobrotliwą i wesołą, roześmiał się głośno i rzekł:~- Ba, ja
4706  2,30|            śmiechem.~A Powała pochylił się, otoczył mu biodra ramieniem,
4707  2,30|               Kropidło... Udaliście mi się, rycerzu, i prze Bóg, nie
4708  2,30|               i prze Bóg, nie będziemy się potykali o żadne damy.~Za
4709  2,30|               jeszcze z Krakowa, gdzie się do króla za tobą przyczyniała.~
4710  2,30|            kwiatów. Zbyszko, zbliżając się z Powałą, przepatrywał z
4711  2,30|           chwili gdy oczy ich spotkały się, uśmiechnęła się do niego
4712  2,30|              spotkały się, uśmiechnęła się do niego zarazem przyjaźnie
4713  2,31|                go wykupić.~- To i jemu się nie poszczęściło. A zdawał
4714  2,31|             nie poszczęściło. A zdawał się człek bystry i wszelaki
4715  2,31|            razu i natychmiast zbliżyła się do niego, nie zważając na
4716  2,31|                A w młodzianku rozdarło się na nowo serce na jej widok,
4717  2,31|           milczeniu, ona zaś pochyliła się nad nim i ścisnąwszy mu
4718  2,31|             Zbyszka, poczęli dopytywać się o jego przygody i w ten
4719  2,31|                o Jurandzie. Dopytywali się także posłowie krzyżaccy,
4720  2,31|              podejrzani - że zajmowali się czarną magią.~Po czym pomiarkował
4721  2,31|           przyboczny pański. Król mało się zmienił od czasu, jak go
4722  2,31|              strzelające oczy. Zdawało się tylko Zbyszkowi, że więcej
4723  2,31|            więcej majestatu, jak gdyby się już czuł pewniejszy na tym
4724  2,31|              opuścić, nie wiedząc, czy się na nim osiedzi, i jak gdyby
4725  2,31|           książęta mazowieccy ustawili się zaraz przy bokach pana,
4726  2,31|             niecierpliwie ręką i ozwał się swym grubym, donośnym głosem:~-
4727  2,31|               obaczym.~Lecz uśmiechnął się przy tym dobrotliwie, nie
4728  2,31|                w których z całej duszy się kochał i dla których rad
4729  2,31|           chciał bardzo pójść pokłonić się panu, ale nie mógł do niego
4730  2,31|              zarazem znać na migi, aby się do niego przy sposobności
4731  2,31|              słodki, smutny głos ozwał się tuż przy nim:~- Zbyszku...~
4732  2,31|           Zbyszku...~Młodzian odwrócił się i ujrzał przed sobą Jagienkę.
4733  2,31|                mógł dotychczas zbliżyć się do dziewczyny, więc ona
4734  2,31|               w tej chwili przesłoniły się jakby rosą. Po czym stali
4735  2,31|              smutna siostra, wydała mu się jednak w swej królewskiej
4736  2,31|               I aż zakłopotanie odbiło się na ich twarzach. Ale w tej
4737  2,31|               w tej chwili rum uczynił się na dziedzińcu, albowiem
4738  2,31|         wieczerzy. Do Zbyszka zbliżyła się znów księżna Januszowa i
4739  2,31|          wielkiej krwi - taki rozlewał się w jej twarzy spokój. Zbyszko
4740  2,31|               wesołość, ale temu mniej się dziwił, wiedział bowiem
4741  2,31|                i z początku zdawało mu się, że to strój daje jej takie
4742  2,31|              szatę, pod którą rysowała się wyraźnie jej strzelista
4743  2,31|                starsi rycerze wpatrują się w nią pilnie i łakomie,
4744  2,31|              de Lorche! Pewnikiem znów się w kim kocha, bo całkiem
4745  2,31|              olśnął.~Za czym pochyliła się nieco nad stołem i spojrzawszy
4746  2,31|               Jagienki, gdyż wydała mu się jakby kochająca i kochana
4747  2,31|              siedzieli, zaledwie mogli się dosłyszeć. Obie też księżne,
4748  2,31|                do późna w noc zabawiać się kielichami. Jagience, która
4749  2,31|          siedzenia dla księżny, nijako się było zatrzymać, więc odeszła
4750  2,31|               na odchodnym uśmiechnęła się znów Zbyszkowi i skinęła
4751  2,31|               po polsku, a ten zwrócił się następnie do Zbyszka:~-
4752  2,31|                Pomorzanin, uśmiechając się nieco pod wąsem, rzekł:~-
4753  2,31|               w Spychowie mówił mi, że się na dwór księcia Witoldowy
4754  2,31|              którego wschodzie czyniła się coraz jaśniejsza smuga,
4755  2,31|         Zbyszko w innych czasach byłby się roześmiał z pewnością, ale
4756  2,31|        najlepszy dowód masz w tym, żem się z rycerzem z Taczewa chciał
4757  2,31|               na zamek pośpieszył, aby się widzieć z Jagienką, oznajmił
4758  2,31|                królewskich. Opłacił im się wszelako zawód, bo spotkał
4759  2,31|               książę Janusz i kazał im się do swego orszaku przyłączyć,
4760  2,31|         Zbyszko sposobność rozmówienia się z kniaziem Jamontem, który
4761  2,31|           chyciły, i prosił króla, aby się o niego upomniał. Król,
4762  2,31|         napaści zagniewan, rozsierdził się jeszcze więcej: "Nie z dobrym
4763  2,31|            nich król spojrzał, chociaż się do ziemi kłaniali. Hej,
4764  2,31|     Ziemowitowej do puszczy, postarała się o to, aby z powrotem jechać
4765  2,31|             blisko drugiej, więc można się było rozmówić swobodnie.
4766  2,31|        swobodnie. Jagienka dowiedziała się już poprzednio o Maćkowej
4767  2,31|             sprawę z tego, co w Płocku się dzieje. Chwalił się on sam
4768  2,31|             Płocku się dzieje. Chwalił się on sam przed księżną, iż
4769  2,31|               sprawach ustąpić, będzie się pewnie starał wygodzić jej
4770  2,31|               odwiózł okup i na tym by się skończyło, z nimi wszelako
4771  2,31|        skończyło, z nimi wszelako może się przygodzić, jako się Tolimie
4772  2,31|              może się przygodzić, jako się Tolimie przygodziło, że
4773  2,31|            podniósł oczy w górę, jakby się namyślając, a po chwili
4774  2,31|                zginę.~A na to zamgliły się oczy dziewczyny i pochyliwszy
4775  2,31|               dziewczyny i pochyliwszy się nieco ku młodziankowi, zaczęła
4776  2,31|               miasta Zbyszko otrząsnął się z myśli, które go gryzły,
4777  2,31|                odpowiedziała. - Cni mi się bez braci i bez Zgorzelic.
4778  2,31|        Zgorzelic. Cztan i Wilk musieli się tam już pożenić, a chociażby
4779  2,31|         pożenić, a chociażby i nie, to się już ich nie boję.~- Da Bóg,
4780  2,31|                 że we wszystkim możesz się na niego zdać. Ale i ty
4781  2,31|                tych słowach rozpłakała się na dobre, bo w sercu uczyniło
4782  2,31|             dobre, bo w sercu uczyniło się jej ogromnie smutno.~Nazajutrz
4783  2,31|             nami ruszysz.~A Zbyszko aż się spłonił z uciechy po tych
4784  2,31|               z tymi mógł, nie lękając się zdrady krzyżackiej, choćby
4785  2,32|            Raciążu, na który król udał się koło Bożego Ciała, odbywał
4786  2,32|             koło Bożego Ciała, odbywał się pod złą wróżbą i nie doprowadził
4787  2,32|               tym samym miejscu odbyły się we dwa lata później i na
4788  2,32|             obmową, jakiej dopuszczali się względem niego Krzyżacy
4789  2,32|                 to wojna z nim prędzej się skończy, a wówczas pora
4790  2,32|        kłamstwo krzyżackie, nie dawali się zdurzyć: "Gdy w potęgę wzrośniecie,
4791  2,32|                Litwie stanowi - przeto się hamujcie, aby was nie pokarał
4792  2,32|                ten sposób spory wlokły się od rana do wieczora jakoby
4793  2,32|               w kółko. Król, nie chcąc się do niczego zobowiązać, niecierpliwił
4794  2,32|              zobowiązać, niecierpliwił się coraz bardziej i mówił mistrzowi,
4795  2,32|             szczęśliwa, nie poruszyłby się Witold i jednym palcem,
4796  2,32|             potęgi Jagiełłowej, starał się króla ułagodzić i nie zważając
4797  2,32|                pokorze nieraz odzywały się ukryte pogróżki, przeto
4798  2,32|                rzeczy ważne rozchwiały się prędko i drugiego już dnia
4799  2,32|               rybaków. Mistrz wypierał się, wykręcał, przysięgał, że
4800  2,32|              tej nadziei, że zdarzy im się może z Polakami w szrankach
4801  2,32|       godzinach między sobą popisywali się nieco wzajem rycerze siłą
4802  2,32|                Powała z Taczewa okazał się tęższym na rękę od Arnolda
4803  2,32|               sposobności porozumiewał się Zbyszko z Arnoldem von Baden
4804  2,32|            Arnolda z góry. sprzeciwiał się temu. twierdząc, iż sam
4805  2,32|              ilość grzywien, do której się zobowiązał, i dlatego chociaż
4806  2,32|              mi!" Lecz Zbyszko gniewał się na niego za takie słowa: "
4807  2,32|          latach pas i ostrogi nosi, bo się do czci i godności poczuwa".~
4808  2,32|                król z mistrzem ułożyli się istotnie o wymianę jeńców,
4809  2,32|              jeńców, przy czym ukazały się dziwne rzeczy, o których
4810  2,32|          rękach krzyżackich znajdowała się większość niewiast i dzieci,
4811  2,32|         straszliwych krzywdach, jakich się względem tych dwojga i względem
4812  2,32|                Bogdańca:~- Za baranków się podajecie, a naszych za
4813  2,32|              że król poczyna marszczyć się i błyskać oczyma, ustąpił,
4814  2,32|               Maszkowic, który pragnął się potędze krzyżackiej z bliska
4815  2,32|               kniaź Jamont. Przyczynił się za nim do króla w tej myśli,
4816  2,32|                 Tu kniaź Jamont począł się śmiać:~- Niedaleka to będzie
4817  2,32|                przy jego boku, mógł mu się lepiej przypatrzyć i lepiej
4818  2,32|              nie był okrutni-kiem, bał się sądu Bożego i ile mógł,
4819  2,32|          nabytego pędu sam poddawał mu się i usiłował go zaspokoić.
4820  2,32|                Wallenroda, Zakon upoił się własną coraz wzrastającą
4821  2,32|               chwilowe klęski, odurzył się sławą, powodzeniem, krwią
4822  2,32|              ludzką, tak że rozluźniły się karby, które trzymały go
4823  2,32|            kmieć albo mieszczanin mógł się pochwalić nie tylko dostatkiem,
4824  2,32|    przyrodzonego im okrucieństwa. Czuł się więc Konrad von Jungingen
4825  2,32|             dbają o duszę i nie litują się ciał tego ludu, który z
4826  2,32|                 który z błędu nawrócił się ku wierze katolickiej i
4827  2,32|          podstępie, srogości, nie może się długo ostać. Bał się, że
4828  2,32|              może się długo ostać. Bał się, że podmywany od lat całych
4829  2,32|               w przepaści, więc starał się, aby przynajmniej godzina
4830  2,32|              już, już wybuchnąć, cofał się zawsze w ostatniej chwili,
4831  2,32|               dzięki w Malborgu, że mu się udało miecz podniesiony
4832  2,32|               dość! To znaczyło wyrzec się Żmujdzi, wyrzec się zamachów
4833  2,32|             wyrzec się Żmujdzi, wyrzec się zamachów na Litwę, włożyć
4834  2,32|               wreszcie całkiem wynieść się z tych krain, w których
4835  2,32|       niepodobieństwem, gdyż równałoby się wyrokowi zagłady na Zakon.
4836  2,32|               zagłady na Zakon. Kto by się na to zgodził? i jakiż mistrz
4837  2,32|               von Jungingen zawłóczyła się cieniem dusza i życie, ale
4838  2,32|             brodzie i skroniach już mu się posrebrzył, a bystre niegdyś
4839  2,32|            bystre niegdyś oczy pokryły się do połowy ociężałymi powiekami.
4840  2,32|            niegdyś wesoły był i kochał się w krotofilach, a i teraz
4841  2,32|               i teraz nawet nie usuwał się od wspaniałych uczt, widowisk
4842  2,32|              małmazją - nie rozweselał się nigdy. Wówczas, gdy wszystko
4843  2,32|           wszystko wokół niego zdawało się dyszeć potęgą, świetnością,
4844  2,32|               całego świata - on jeden się nie łudził - i on jeden
4845  2,33|           Grudziądza, gdzie zatrzymali się na noc i dzień, gdyż wielki
4846  2,33|           Taczewa i Zbyszko znajdowali się przez cały czas przy boku
4847  2,33|               nikt tak jak on nie znał się na prowadzeniu wielkich
4848  2,33|               wojsk, to wojna odwlecze się jeszcze na długo. A przede
4849  2,33|                całym świecie nie mogła się nawet w przybliżeniu porównać.
4850  2,33|                potężne baszty rysujące się na niebie. Dzień był jasny
4851  2,33|            czasie, gdy szkuty zbliżyły się, jeszcze bardziej rozbłysły
4852  2,33|               olbrzymie mury piętrzące się jedne nad drugimi - w części
4853  2,33|        widzieli polscy rycerze. Zdawać się mogło, że tam gmachy wyrastają
4854  2,33|              twarz mistrza wypogodziła się nieco na ów widok.~- Ex
4855  2,33|          Marienburg - rzekł, zwracając się do Zyndrama - ale tego błota
4856  2,33|         milczenia:~- Wy, panie, którzy się na twierdzach znacie, cóż
4857  2,33|          powiecie?~- Twierdza widzi mi się nie do zdobycia - odrzekł
4858  2,33|                zaś, zsiadłszy, zwrócił się zaraz do Helfensteina i
4859  2,33|            górę, a usta jego poruszały się przez chwilę modlitwą, którą
4860  2,33|              który swego czasu potykał się w szrankach w Malborgu,
4861  2,33|                zsiadł z konia, wydawał się z powodu swej niezwykłej
4862  2,33|              siodlarskiego, znajdowała się kaplica Św. Mikołaja, po
4863  2,33|          Maszkowic pilnie przypatrywał się wszystkiemu, przewodnik
4864  2,33|                aby goście przypatrzyli się wszystkiemu jak najdokładniej.~-
4865  2,33|                w której czterysta koni się mieści - odrzekł komtur
4866  2,33|               i utwierdzeniem nie może się porównać ani ze Średnim
4867  2,33|             wyżej, rycerze, obróciwszy się za poradą komtura, jeszcze
4868  2,33|          Podzamczem. Gmach tam wznosił się przy gmachu, tak iż wydawało
4869  2,33|                gmachu, tak iż wydawało się Zyndramowi, iż widzi przed
4870  2,33|               Wzdłuż młynówki wznosiły się koszary dla giermków i wojsk
4871  2,33|             obronny, że w każdym można się było tak jak w osobnej twierdzy
4872  2,33|              potęga i w którym skupiły się dwie największe znane wówczas
4873  2,33|               i siła miecza. Kto oparł się jednej, tego pokruszyła
4874  2,33|                wnet rycerstwo zbiegało się ze wszystkich stron na pomoc.
4875  2,33|               pomoc. Gniazdo też roiło się wiecznie rzemieślniczym
4876  2,33|              ziem niemieckich. Kręciły się między nimi "białe płaszcze",
4877  2,33|                siłą duchowną kojarzyło się tu niezmierne bogactwo,
4878  2,33|              zbytnią ufność i upojenie się własną potęgą, trzymał się
4879  2,33|             się własną potęgą, trzymał się jeszcze w samym Malborgu
4880  2,33|                pieniędzy, lecz i uczyć się sztuki rządzenia, rycerze -
4881  2,33|             rządzenia, rycerze - uczyć się sztuki wojennej. W całym
4882  2,33|           białych płaszczów rozbiegały się przez pocztowych pachołków
4883  2,33|                stąd wreszcie wyciągały się drapieżne ramiona ku wszystkim
4884  2,33|            wrócić~- to znaczyło wyrzec się bogactw, władzy, potęgi,
4885  2,33|           królestw. Więc począł miotać się Zakon w przerażeniu i wściekłości
4886  2,33|             żeleźce. Mistrz Konrad bał się stawić wszystkiego na jeden
4887  2,33|             rzecz niepodobną, aby stać się mogło w ciągu roku to, czego
4888  2,33|                dowierzano, rozchodziły się szeroką falą po świecie
4889  2,33|            nabierał ufności i poczuwał się w mocy. Marienburg ze swymi
4890  2,33|             ład - i cały Zakon wydawał się być władniejszy i bardziej
4891  2,33|               czasu chrztu Litwy stało się coś takiego, jak gdyby te
4892  2,33|            twarz, a na pamięć nasunęły się mimo woli dumne słowa, którymi
4893  2,34|            Zbyszko długi czas trzymali się w ramionach, gdyż miłowali
4894  2,34|               ramionach, gdyż miłowali się wzajem zawsze, a w ostatnich
4895  2,34|                duszę, gotową podzielić się z nim niedolą.~Aż dopiero,
4896  2,34|               tego wszystkiego rana mi się odnowiła - ta, wiesz...
4897  2,34|            Żmujdzini, niebożęta proszą się o krzest, byle nie z ich
4898  2,34|               w podziemiu. Wstawiał ci się za mną po prawdzie Arnold
4899  2,34|        Szczęściem de Lorche dowiedział się o mnie od Arnolda i okrutnego
4900  2,34|         rycerzami postępują. Aż zlękli się i wzięli mnie do lazaretu,
4901  2,34|              Usłyszawszy to, zatroskał się Maćko, pomyślał nieco i
4902  2,34|              coś odtargować?~- Samiśmy się cenili. Zaliśmy to teraz
4903  2,34|           mniej warci? Maćko zatroskał się jeszcze bardziej, ale w
4904  2,34|           bardziej, ale w oczach odbił się podziw i jakby jeszcze większa
4905  2,34|             potrafi strzec!... Taki ci się już urodził - mruknął sam
4906  2,34|                wam daleko. Nie smućcie się!~- Żeby tobie było wesoło,
4907  2,34|               było wesoło, to i ja bym się śmiał. Wszelako mam ci ja
4908  2,34|                ale tak z bliska, to ja się tutejszym psubratom dopiero
4909  2,34|         naszych rycerzy ręce i chce im się jak najprędzej k'Niemcom,
4910  2,34|                 to niechże Bóg zmiłuje się nad naszym Królestwem i
4911  2,34|            nikt na świecie nie rozumie się tak na wojnie.~- Jeśli prawda,
4912  2,34|              zacnego Królestwa, a boję się, by nas Bóg za zbytnią zuchwałość
4913  2,34|                owo wspomnienie chwycił się za płowe włosy, bo go niespodzianie
4914  2,34|            potłumić, tak rozskowyczało się w nim serce z nagłego bólu.~-
4915  2,34|            Maćko. - Co wskórasz? Hamuj się! cichaj!...~Ale Zbyszko
4916  2,34|            Zbyszko długi czas nie mógł się uspokoić i upamiętał się
4917  2,34|               się uspokoić i upamiętał się dopiero, gdy Maćko, który
4918  2,34|                tak bardzo, że zachwiał się na nogach i padł na ławę
4919  2,34|             zasnął.~Nazajutrz zbudzili się późno, rzeźwiejsi i wypoczęci.~
4920  2,34|             chcecie i kiedy poczujecie się w siłach.~W tej chwili wszedł
4921  2,34|          czynił?~- A ja przypatrywałem się niemieckiej najemnej piechocie,
4922  2,34|               coś o tym wiedział - kto się o waszych otrze, to jako
4923  2,34|            giermek.~I na tym skończyła się rozmowa o piechocie, gdyż
4924  2,34|             dziś, jak podjem i poczuję się w mocy - to pojedziemy.~-
4925  2,34|               twarzy młodzianka odbiło się tylko rozrzewnienie i smutek.~-
4926  2,34|                Powała.~- Wywczasowałem się też na porządek! - odrzekł
4927  2,34|         których powiadali Krzyżacy, że się takiego murowania od Saracenów
4928  2,34|           chwili o chorobie, aż zerwał się na równe nogi ze zdziwienia.~-
4929  2,34|              Bo mnie aż zemdliło, gdym się ich potęgi napatrzył...
4930  2,34|                miarkujecie?~Tu zwrócił się do bratanka:~- Zbyszku,
4931  2,34|              Maćko.~A Zyndram uradował się w sercu tą pochwałą i tak
4932  2,34|             nasi ułapią. Ale że tu już się zwiedzieli ludzie o ugodzie
4933  2,34|             królowi i Królestwu w czym się przysłużyć, nie tylko bym
4934  2,34|                co jest...~- Ba, ale co się to ma do krzyżackiej mocy -
4935  2,34|      porównania, a wreszcie uśmiechnął się i zapytał:~- Potykaliście
4936  2,34|                zapytał:~- Potykaliście się kiedy w szrankach?~- Jużci
4937  2,34|           jakże myślicie? Nie zwali ci się z konia przy pierwszym starciu
4938  2,34|         wyczytasz!~A Maćko aż wzruszył się i rzekł nieco drżącym głosem:~-
4939  2,35|         Zbyszka i Maćko. Obiad odbywał się w mniejszym gronie, we wspaniałym
4940  2,35|         palczaste sklepienie wspierało się, rzadko widzianym kunsztem
4941  2,35|        obfitego poczęstunku przykrzyła się nieco gościom ta uczta z
4942  2,35|          weselsza, albowiem zgromadził się na nią cały konwent i wszyscy
4943  2,35|           przewidując, że przyjdzie im się kiedyś spotkać z Polakami,
4944  2,35|             zapowiedzieli im, że muszą się zachować spokojnie, i prosili
4945  2,35|               to bardzo usilnie, bojąc się w osobach posłów obrazić
4946  2,35|                i w tym wypadku okazała się nieżyczliwość Zakonu, przestrzegali
4947  2,35|                dziewek. A gdy dziwiono się obecności niewiast na Wysokim
4948  2,35|               na Wysokim Zamku, wydało się, że zakaz łamano już od
4949  2,35|            powszechnego gwaru zdarzały się chwile ciszy i raz, korzystając
4950  2,35|         miłować. Odpowiedź ta podobała się i zakonnikom, i gościom,
4951  2,35|           chwalić, ów zaś, ucieszywszy się, tak mówił dalej:~- Kto
4952  2,35|               pan z Maszkowic domyślił się, że mistrz mówi o owej "
4953  2,35|             wieży" pełnej złota, którą się chlubili Krzyżacy, więc
4954  2,35|              Krzyżacy, więc zastanowił się nieco i odpowiedział:~-
4955  2,35|            naszemu posłowi, który zwał się Skarbek, taką komorę i rzekł: "
4956  2,35|               Polacy barziej w żelezie się kochamy..." I wiecie, wasze
4957  2,35|               końcu psi.~Więc stropili się bardzo i rycerze, i bracia
4958  2,35|                dokażecie.~I uśmiechnął się, rad z siebie, a duchowni
4959  2,35|                świeccy aż popod-nosili się ze swych miejsc i hurmem
4960  2,35|                miejsc i hurmem zbiegli się do wielkiego mistrza, po
4961  2,35|             jakby był z wosku.~- Nawet się nie spłonił i żyły mu nie
4962  2,35|                czerstwy.~A tu zbliżyli się ku niemu rycerze włoscy
4963  2,35|            francuscy i poczęli odzywać się do niego swym dżwiękliwym
4964  2,35|               jego siłę, on zaś trącał się z nimi kielichem i odpowiadał:~-
4965  2,35|                rzeczy czynią, a zdarzy się, że mniejszy tasak to ci
4966  2,35|             Ale Niemcom, którzy lubili się chełpić między obcymi wzrostem
4967  2,35|              królem Jagiełłą, zamyślił się mocno i przypomniał sobie
4968  2,36|                 O Jagience dowiedzieli się od biskupa, że miała zostać
4969  2,36|               Jagienki, że wolała udać się do umierającego człowieka,
4970  2,36|             uczyniła to i dlatego, aby się z nami nie zminąć - mówił
4971  2,36|             Zbyszko rzekł:~- Odmieniła się okrutnie. Gładka była zawsze,
4972  2,36|                królewskie.~- Tak że ci się odmieniła? Ba! ale to i
4973  2,36|       Jastrzębców ze Zgorzelic, którzy się "Na gody!" czasu wojen wołają.~
4974  2,36|          milczenia, po czym znów ozwał się stary rycerz:~- Pewnie tak
4975  2,36|                 jakom ci mówił, że jej się zechce do Zgorzelic.~- Mnie
4976  2,36|                starunku nie miał. Bała się przy tym Cztana i Wilka,
4977  2,36|            najeżdżać. A Maćko zamyślił się.~- Ale czy się tam na mnie
4978  2,36|                zamyślił się.~- Ale czy się tam na mnie nie pomścili
4979  2,36|              czy wróciwszy, podołam im się obronić. Chłopy młode i
4980  2,36|              którym i dla zbója lepiej się z dala pokłonić niż z bliska
4981  2,36|                go poruszyć, rozrzewnił się jednak tą życzliwością kochanej
4982  2,36|            później Zbyszko, wypytawszy się o Juranda, poszedł do niego
4983  2,36|                Patrzy do góry i śmieje się; widać już raj ogląda, a
4984  2,36|             Nie je nic, nie pije, jeno się cięgiem śmieje - rzekła
4985  2,36|           ujrzawszy Jagienkę, pochylił się nagle do jej kolan i objąwszy
4986  2,36|               I to rzekłszy, rozpłakał się rzewnie, a ona objęła mu
4987  2,36|                czym łzy obfite puściły się i jej z oczu.~ ~
4988  2,37|                ciałem, które nie psuło się wcale - w czym wszyscy cud
4989  2,37|               przez cały tydzień roiło się od gości w Spychowie. Potem
4990  2,37|                dopiero po chwili ozwał się Macko:~- Lepiej nam, ale
4991  2,37|                tu nie koniec! Bójże ty się Boga, Zbyszku!~- Przecie
4992  2,37|                i kościelnych, niewielu się innymi kierował, ale natomiast
4993  2,37|        natomiast tymi kilkoma kierował się niezachwianie.~- Ja ci nie
4994  2,37|         wypoczniesz - z żalu i boleści się otrząśniesz - a potem ruszysz,
4995  2,37|                  Po tych słowach stało się w izbie cicho, tak że słychać
4996  2,37|           niech lepiej jedzie - ozwała się wreszcie Jagienka.~Macko
4997  2,38|               nawet o tym mówić. Uparł się jechać sam, bez pocztu,
4998  2,38|                siły i wierności. Uparł się i nie chciał, mówiąc, że
4999  2,38|            przed jego wyjazdem toczyły się ważne narady nad tym, co
5000  2,38|         Zbyszko żadną miarą nie chciał się zgodzić na sprzedaż.~- Jakoże