Tom,    Rozdzial

1001  1,10|         skończył pierwszy i uderzywszy się po kilkakroć w piersi, ozwał
1002  1,10|              kilkakroć w piersi, ozwał się do towarzyszów:~- Teraz
1003  1,10|                do towarzyszów:~- Teraz się wam dobrze przypatrzę. Hej,
1004  1,10|          przypatrzę. Hej, zmieniliście się obaj... Wy, Maćku, musicie
1005  1,10|               nie bardzo...~Tu zwrócił się do Zbyszka:~- Pokażże się
1006  1,10|              się do Zbyszka:~- Pokażże się i ty... Oj, mocny Boże!
1007  1,10|             chłop pleczysty... Takiemu się choć i z niedźwiedziem brać...~-
1008  1,10|               on, że to nie całkiem mu się spodobało, zaraz mu garścią
1009  1,10|        przerwał Zych. - I potykaliście się potem, i wzięliście ich
1010  1,10|                Bogdańcu pomyśli. Tylko się na nią zdajcie i niech was
1011  1,10|                Zgorzelic sprowadzę, to się z nim zaraz porachujecie...
1012  1,10|           człek i chory, to o niejedno się rozpyla, niejednego dopatrzy
1013  1,10|                przy mniejszym -jednako się nie wykręcisz. Do niewygód
1014  1,10|               dziękuję, i jeśli nie ja się wywdzięczę, to da Bóg, Zbyszko
1015  1,10|         wywdzięczę, to da Bóg, Zbyszko się wywdzięczy.~Zych ze Zgorzelic,
1016  1,10|            nalegać i prosić, ale Maćko się uparł: kiedy umierać, to
1017  1,10|             własnym podwórku! Cniło mu się oto bez tego Bogdańca całymi
1018  1,10|               niedaleko, nie wyrzeknie się go za nic, choćby to miał
1019  1,10|                 że mu choć pozwolił tu się przywlec.~Tu roztarł pięściami
1020  1,10|                pod powiekami, obejrzał się wkoło i rzekł:~- Jeśli tu
1021  1,10|              zauważył Zych.~Uśmiechnął się na to chory Maćko i po chwili
1022  1,10|                Zych - a teraz chce wam się opata przetrzymać.~- Nie
1023  1,10|             rogów w boru, które ozwały się daleko przed nimi. Zych
1024  1,10|              Toby dobrze było, żebyśmy się zaraz spotkali.~- Cichajcie
1025  1,10|               Cichajcie no!~Tu zwrócił się do orszaku:~- Stój!~Stanęli.
1026  1,10|             Stój!~Stanęli. Rogi ozwały się bliżej, a w chwilę później
1027  1,10|                chwilę później rozległo się szczekanie psów.~- Stój! -
1028  1,10|          przycisnął brzuchem, pochylił się, wyprężył grzbiet jak łuk
1029  1,10|              rogi i granie psów ozwało się jeszcze bliżej, aż nagle
1030  1,10|            prawej stronie boru rozległ się ciężki tupot, trzask łamanych
1031  1,10|            przednie nogi, ale podniósł się i już, już miał skryć się
1032  1,10|              się i już, już miał skryć się w gęstwinie po drugiej stronie
1033  1,10|        złowrogo cięciwa kuszy, rozległ się świst grotu, po czym zwierz
1034  1,10|           grotu, po czym zwierz wspiął się, zakręcił, ryknął okropnie
1035  1,10|               ziemię.~Zbyszko wychylił się zza drzewa, napiął znów
1036  1,10|            napiął znów kuszę i zbliżył się gotów do strzału ku leżącemu
1037  1,10|                 A niechże cię! - ozwał się, podjeżdżając, Zych - od
1038  1,10|              ale i brzechwa całkiem mu się schowała pod łopatką.~-
1039  1,10|             Tymczasem z lasu wychyliły się naprzód psy, których było
1040  1,10|             Ujrzawszy zwierza, rzuciły się na niego ze strasznym harmidrem,
1041  1,10|             strasznym harmidrem, zbiły się na nim w kupę i niebawem
1042  1,10|                kupę i niebawem poczęły się między sobą gryźć.~- Zaraz
1043  1,10|                ręką, a po chwili ozwał się:~- Dla Boga! coże to jest?
1044  1,10|              jest? Czym oślepł, czy mi się zdaje...~- Jeden na wronym
1045  1,10|                włosy powszczepiały jej się chmielowe szyszki; twarz
1046  1,10|          chwilę na twarzy jej odbijało się niedowierzanie, zdumienie,
1047  1,10|               I w mgnieniu oka zsunęła się z konia, a gdy Zych zeskoczył
1048  1,10|              jej na ziemię, rzuciła mu się na szyję. Przez długi czas
1049  1,10|            Tatulo! Jagula!", i jeszcze się obejmowali za szyję. Aż
1050  1,10|                 odpowiedziała, śmiejąc się, Jagienka.~- W cudzych lasach?~-
1051  1,10|            uczonych i psy.~Tu zwróciła się do swej czeladzi:~- A odpędzić
1052  1,10|            dziewucho, pyska!~I poczęli się znów całować, a gdy skończyli,
1053  1,10|         okrutny szmat drogi... takeśmy się za oną bestią zagnali. Chyba
1054  1,10|          odgarnęła dłonią włosy, które się jej nasunęły na oczy, i
1055  1,10|        zawołała Jagienka. I zbliżywszy się do woza, pocałowała Maćka
1056  1,10|              wojna? Wiem ci ja to, bom się niemało tatula naprosiła,
1057  1,10|                Zych. Jagienka zwróciła się żywo ku Zbyszkowi, lecz
1058  1,10|          Zbyszkowi, lecz nagle cofnęła się i zakrywszy ręką oczy, rzekła:~-
1059  1,10|             ręką oczy, rzekła:~- Kiedy się wstydam...~- My się przecie
1060  1,10|              Kiedy się wstydam...~- My się przecie od małości znamy! -
1061  1,10|              od małości znamy! - ozwał się Zbyszko.~- Aha! dobrze się
1062  1,10|             się Zbyszko.~- Aha! dobrze się znamy. Pamiętam ci ja, pamiętam.
1063  1,10|            innego do głowy, zwróciwszy się bowiem do Zbyszka, spytała:~-
1064  1,10|                   Nie obaczycie, bo mu się całkiem pochował pod łopatką.~-
1065  1,10|                 Daj spokój, nie prawuj się - rzekł Zych. - Widzielim
1066  1,10|                jego rąk, zaczerwieniła się nagle, sama nie wiedząc
1067  1,10|                zgrzebną koszulę, która się była od szybkiej jazdy po
1068  1,11|              Zbyszko poczęli rozglądać się po swojej starej siedzibie
1069  1,11|                ten sposób wieś poczęła się dźwigać na nowo. Ale trudno
1070  1,11|                szło, więc gdy zdarzyła się sposobność zastawu, zastawił
1071  1,11|           różnicą, że węgły pokrzywiły się nieco, a ściany wydawały
1072  1,11|               nieco, a ściany wydawały się niższe, bo osiadły i zasunęły
1073  1,11|          niższe, bo osiadły i zasunęły się w ziemię.~Dwór składał się
1074  1,11|             się w ziemię.~Dwór składał się z ogromnej sieni, dwóch
1075  1,11|               pod półkami nie wydawały się już zbyt nagie. Zbyszko
1076  1,11|                rzeczywiście nie omylił się, przynajmniej co do Zycha
1077  1,11|             chwili na ziemię, zbliżyła się do Maćka, zdyszana nieco
1078  1,11|      pochwalony! Przyjechałam pokłonić się wam od tatula i zapytać
1079  1,11|                  odrzekł Maćko - człek się przynajmniej wyspał na własnych
1080  1,11|               i twojemu rodzicowi. Jak się zagospodarujem, to oddamy.~-
1081  1,11|         przysłali.~Tu Jagienka poczęła się nieco oglądać, a Maćko,
1082  1,11|           spostrzegłszy to, uśmiechnął się i zapytał:~- Za kimże się
1083  1,11|              się i zapytał:~- Za kimże się oglądasz?~- Nie oglądam
1084  1,11|                oglądasz?~- Nie oglądam się za nikim!~- Przyślę Zbyszka,
1085  1,11|            Zychowi podziękuje. Udał ci się Zbyszko? co?~- A, nie patrzyłam!~-
1086  1,11|         patrzyłam!~- To przypatrzże mu się teraz, bo ci właśnie nadchodzi.
1087  1,11|         zwojach na ramiona - i zbliżał się szybko, rosły, hoży do giermka
1088  1,11|            podobny.~Jagienka odwróciła się całkiem do Maćka, aby przez
1089  1,11|               ja ksiądz?~- Nie brońcie się! To taki zwyczaj.~- A choćby
1090  1,11|           zapytał Zbyszko, rozglądając się po dziedzińcu, nie widząc
1091  1,11|                  odrzekła, czerwieniąc się, dziewczyna. - Jeśli wolicie
1092  1,11|           nieraz w polu, po bitwie, to się sypiało i z zabitym Krzyżakiem
1093  1,11|           zamiast odpowiedzieć, począł się śmiać. Maćko zaś zawołał:~-
1094  1,11|             Maćko zaś zawołał:~- Bójże się Boga, dziewczyno, to ty
1095  1,11|               na powrozie trzymaj, tak się do niego rwie. W Krakowie
1096  1,11|               innych przygodach, jakie się im przytrafiały, i czynach,
1097  1,11|              jakich dokonali. Potykali się przecie zza murów i w otwartym
1098  1,11|                z Niemców i piór czynił się jakoby jeden kłąb. A czego
1099  1,11|          przedzie, tak że dziwowali mu się najwięksi rycerze.~Jagienka,
1100  1,11|          westchnęła i rzekła:~- Bogdaj się to chłopakiem urodzić!~Lecz
1101  1,11|            czas opowiadania przyglądał się jej również bacznie, myślał
1102  1,11|                 zapytał:~- A czemuś to się tak przybrała, jako na odpust?
1103  1,11|                 gdy dziewczyna poczęła się zabierać do domu. Przy wsiadaniu
1104  1,11|           kulbakę. Wówczas zarumieniła się jak zorza i zwróciwszy ku
1105  1,11|            powodu ciemności, roześmiał się i zapytał:~- A nie boicie
1106  1,11|                zapytał:~- A nie boicie się zwierza?... już zaraz noc!~-
1107  1,11|         pojutrze do Zgorzelic pokłonić się Zychowi i wam za somsiedzką
1108  1,11|            Maćko odrzekł, nie ruszając się z kłody:~- Hej! co za dziewczyna!
1109  1,11|                milczenia. Maćko zdawał się o czymś rozmyślać, patrząc
1110  1,11|         rozmyślać, patrząc w ukazujące się gwiazdy, po czym znów rzekł
1111  1,11|               wreszcie spytał.~- Cóżeś się tak zapamiętał? O czym rozmyślasz?~-
1112  1,11|         widzicie... po Jagience tak mi się Danuśka przypomniała, aże
1113  1,11|              wstawszy z trudem, wsparł się na Zbyszku, który odprowadził
1114  1,11|             dwóch pachołków i przybrał się jak najpiękniej, aby w ten
1115  1,11|               niekiedy oczy, jak gdyby się chciała ze snu obudzić.
1116  1,11|         Bogdańcowi. - Drzewiej wadzili się nawet nasi ojce o granice
1117  1,11|               bitki, aleja ta nie będę się wadził.~Tu trącił się ze
1118  1,11|             będę się wadził.~Tu trącił się ze Zbyszkiem kubkiem miodu
1119  1,11|                wezmą niedźwiadki. Byle się jeno kiedyś o nie nie podarli!...~-
1120  1,11|              Jak nie będziesz mógł, to się odpasz... Piękny pas! Wy
1121  1,11|               grzywien srebra...~- Bój się Boga! Toż za to można kupić
1122  1,11|            którą stryjko spodziewający się śmierci sprzedał, a to wiecie...~-
1123  1,11|             swego czasu chciałem, alem się bojał.~- Czego? Krzyżaków?~-
1124  1,11|                 Krzyżaków?~- E, kto by się ta ich bał. Póki cię nie
1125  1,11|              cię nie zabiją, to czegóż się bać, a jak cię zabiją, to
1126  1,11|                czas na strach. Bojałem się onych pogańskich bożków,
1127  1,11|       Powiadali to samo Maćko - ozwała się Jagienka.~- A jakże! prawił
1128  1,11|            dawno krześcijański, czasem się coś po bajorach śmieje,
1129  1,11|              ustrzeże.~Po czym zwrócił się do Zbyszka:~- Ale może byś
1130  1,11|                Zbyszka:~- Ale może byś się odpasał i trochę sobie zaśpiewał?~-
1131  1,11|            zawtórować.~Oni zaś poczęli się sprzeczać, nikt bowiem nie
1132  1,11|           szeroko oczy, po czym zerwał się na równe nogi i zawołał
1133  1,11|                twarz i rzekł:~- Odpasz się! Zaraz ci ulży!~Lecz Zbyszko
1134  1,11|                przez chwilę z mieniącą się twarzą, po czym, opanowawszy
1135  1,11|          opanowawszy wzruszenie, ozwał się do Jagienki:~- Przepraszam
1136  1,11|              Przepraszam was. Cosik mi się niespodzianie przypomniało.
1137  1,11|      spostrzegła wielką łzę staczającą się po palcach Zbyszkowej dłoni.~
1138  1,11|              dłoni.~Wówczas przysunęła się żywo ku niemu i siadłszy
1139  1,11|               weselej.~- A może byście się wina słodkiego napili?~-
1140  1,11|               ty jej: Jagienko. Znacie się przecie od małości...~Po
1141  1,11|             małości...~Po czym zwrócił się do córki:~- Że cię tam ongi
1142  1,11|               dłoń w piąstkę i śmiejąc się, poczęła udawać, że bije
1143  1,11|                cię zgrzytać, jako i na się wzajem zgrzytają.~- O wa! -
1144  1,11|               Zbyszko.~Po czym zwrócił się do Jagienki i mówiąc jej:
1145  1,11|                Cztan?~Jagienka poczęła się śmiać.~- Cztan - mówiła,
1146  1,11|              Cztan - mówiła, zwracając się do Zbyszka - takie ci ma
1147  1,11|        niedźwiedziu.~A Zbyszko uderzył się w głowę, jakby coś sobie
1148  1,11|                czym w twarzy jej odbił się niepokój.~- Poszedł od nas
1149  1,11|            staje.~- Żeby uciekał, toby się go nie dostało - odrzekł
1150  1,11|         Zbyszko. Tymczasem Zych, który się był zdrzemnął, zbudził się
1151  1,11|             się był zdrzemnął, zbudził się nagle i począł śpiewać:~
1152  1,11|                   Lecz Jagienka, bojąc się, żeby Zych nie powiedział
1153  1,11|      powiedział czegoś nadto, zbliżyła się szybko do Zbyszka i jęła
1154  1,12|            Rozdział XII~Zbyszko wybrał się, jak zapowiedział, gdyż
1155  1,12|          zapowiedział, gdyż Maćko czuł się coraz gorzej. Z początku
1156  1,12|         gorączka i ból w boku ozwał mu się z taką siłą, iż musiał się
1157  1,12|             się z taką siłą, iż musiał się położyć. Zbyszko poszedł
1158  1,12|            ślad na błocie - i rozmówił się z bartnikiem Wawrkiem, który
1159  1,12|               kundli, ale właśnie miał się już wynieść do wsi z powodu
1160  1,12|                wrócił do domu i począł się gotować na wyprawę. Ubrał
1161  1,12|              gotować na wyprawę. Ubrał się dla ciepła w kubrak łosi,
1162  1,12|            dogodne miejsce, przeżegnał się, zasiadł i czekał.~Czerwone
1163  1,12|             wierzchołkach sosen tłukły się wrony, kracząc i łopocąc
1164  1,12|              kuna. W gąszczach odzywał się jeszcze świegot ptaków,
1165  1,12|              Nareszcie zorze rozpaliły się na niebie, od których wierzchołki
1166  1,12|              wierzchołki sosen zdawały się płonąć jak w ogniu, i z
1167  1,12|                w ogniu, i z wolna jęło się wszystko uspokajać. Bór
1168  1,12|            wstawał od ziemi i podnosił się w górę ku świetlistym zorzom,
1169  1,12|             poczęły omdlewać, zasępiać się, czernieć i gasnąć.~"Teraz
1170  1,12|         czernieć i gasnąć.~"Teraz póki się wilki nie odezwą, to będzie
1171  1,12|           znikł razem z rodziną, jakby się pod ziemię zapadł. Jedni
1172  1,12|             głowami, a nawet namyślali się, czyby nie sprowadzić księdza
1173  1,12|                do tego, bo nie znalazł się nikt, który by chciał tu
1174  1,12|             widły i topór, nie obawiał się dzikich zwierząt -myślał
1175  1,12|             odblaski znikły i uczyniła się noc zupełna. Wiatr ustał,
1176  1,12|                ręce w chwili rozstania się z księżną i jak jej łzy
1177  1,12|               co zaszło od chwili, jak się poznali; i ogarnął go taki
1178  1,12|         bardziej trzeba mu jechać, aby się dowiedzieć, co to za tajemnica,
1179  1,12|             usunąć. Wreszcie wydało mu się, że Danusia wyciąga do niego
1180  1,12|               ujrzy niezadługo, a może się i obziera, czy on za nimi
1181  1,12|                boru ciemnym.~Tu ocknął się Zbyszko - i ocknął się nie
1182  1,12|          ocknął się Zbyszko - i ocknął się nie tylko dlatego, że sobie
1183  1,12|                 że z dala za nim ozwał się jakiś szelest.~Wówczas ścisnął
1184  1,12|               słuchać.~Szelest zbliżał się i po niejakim czasie stał
1185  1,12|                po niejakim czasie stał się całkiem wyraźny. Chrupały
1186  1,12|               gdyby zwierz zatrzymywał się przv drzewach, i wówczas
1187  1,12|             drzewach, i wówczas robiła się taka cisza, że Zbyszkowi
1188  1,12|                  po czym znów odzywały się kroki wolne i przezorne.
1189  1,12|             ogóle było w tym zbliżaniu się coś tak ostrożnego, że Zbyszka
1190  1,12|            ogarnęło zdziwienie.~- Musi się "Stary" psów bać, które
1191  1,12|            wyraźnie, że coś zatrzymało się może o dwadzieścia albo
1192  1,12|             jakby przysiadło. Obejrzał się raz i drugi - ale lubo pnie
1193  1,12|                 ale lubo pnie rysowały się w zmroku dość wyraźnie,
1194  1,12|               zielone oczy upiora, nuż się coś roześmieje okropnie
1195  1,12|             czepcem włosy poczynają mu się jeżyć.~Lecz po chwili szelest
1196  1,12|              po chwili szelest odezwał się przed nim - i tym razem
1197  1,12|             obeszło go, a teraz zbliża się z przodu. Ale to wolał.
1198  1,12|               wygodnie widły, podniósł się cicho i czekał.~Wtem nad
1199  1,12|         Zbyszko jednej chwili przestał się bać i pochyliwszy głowę,
1200  1,12|                słuchał. Kroki zbliżały się ciężkie, wyraźne, swąd czynił
1201  1,12|          ciężkie, wyraźne, swąd czynił się ostrzejszy; wkrótce dało
1202  1,12|               ostrzejszy; wkrótce dało się słyszeć sapanie i pomruk. "
1203  1,12|             zawołał Zbyszko, wysuwając się spod sosny.~Niedźwiedź ryknął
1204  1,12|               blisko, aby mógł ratować się ucieczką, więc w jednej
1205  1,12|               w jednej chwili podniósł się na zadnie łapy, rozwarłszy
1206  1,12|         właśnie czekał Zbyszko;~zebrał się w sobie, skoczył jak błyskawica
1207  1,12|             zwierza.~Cały bór zatrząsł się teraz od przeraźliwego ryku.
1208  1,12|              dosięgnąć Zbyszka, wsparł się na widłach i wbił je w siebie
1209  1,12|              Człowiek i zwierz poczęli się szarpać i szamotać. Bór
1210  1,12|         szarpać i szamotać. Bór trząsł się wciąż od ryku, w którym
1211  1,12|              rozpacz.~Zbyszko nie mógł się jąć topora, nie wbiwszy
1212  1,12|              głęboko ostrzy, nie dając się "podeprzeć". W ten sposób
1213  1,12|             straszna walka przedłużała się - i Zbyszko zrozumiał, że
1214  1,12|            siły jego w końcu wyczerpią się. Mógł także upaść, a wówczas
1215  1,12|              byłby zginął, więc zebrał się w sobie, wytężył ramiona,
1216  1,12|             wygiął grzbiet jak tuk, by się nie przewrócić na wznak,
1217  1,12|               o korzeń sosny, zachwiał się i byłby padł, gdyby nie
1218  1,12|            mgnienie oka nie zastanowił się, skąd mu niespodziewana
1219  1,12|                zwierza - ów zaś zwalił się jakby piorunem rażony na
1220  1,12|         oddechem Zbyszka, który wsparł się o sosnę, gdyż nogi chwiały
1221  1,12|               sosnę, gdyż nogi chwiały się pod nim. Po chwili dopiero
1222  1,12|             siebie postać - i przeląkł się myśląc, że to może nie człowiek.~-
1223  1,12|               gdyż głos Jagienki ozwał się znowu:~- Nakrzesam ognia...~
1224  1,12|          Nakrzesam ognia...~Wraz ozwał się szczęk krzesiwa o krzemień,
1225  1,12|                krzemień, iskry poczęły się sypać i przy ich migotliwym
1226  1,12|                niej, że nie namyślając się długo, chwycił ją wpół i
1227  1,12|                zapłać. Nie wiem, co by się bez ciebie przy godziło.
1228  1,12|              krzesiwo i hubkę, poczęła się tłumaczyć:~- Bojałam się
1229  1,12|               się tłumaczyć:~- Bojałam się o ciebie, bo Bezduch poszedł
1230  1,12|              ognia niedobrze.~- Czemuś się nie obezwała?~- Bom się
1231  1,12|                się nie obezwała?~- Bom się bała, że mnie odpędzisz.~
1232  1,12|             Hej, sroga stwora! - ozwał się z pewną chełpliwością Zbyszko.~-
1233  1,12|                powiedziawszy, schyliła się i zanurzyła rękę w kudły
1234  1,12|            niedźwiedzie, aby przekonać się, czy zwierz dużo ma w sobie
1235  1,12|               sadła, po czym podniosła się z wesołą twarzą:~- Będzie
1236  1,12|             więc musiałam czekać, póki się wszyscy nie pokładą.~Po
1237  1,12|               Ja wiem... ale nie śmiej się ze mnie.~ ~
1238  1,13|             dzięgielu, którego znająca się na lekach dziewczyna dorzuciła
1239  1,13|             miarę do garnka. Pokrzepił się też zaraz Maćko na duchu
1240  1,13|             było trzeba - mówił. - Jak się w człeku wszystko godnie
1241  1,13|           wszystko godnie wytłuści, to się może i ta, psia mać, drzazga
1242  1,13|             sadła mu wyszły. Jeno, jak się rana otworzy, trzeba skromem
1243  1,13|                i swoją gospodarkę - to się wie! A jeden do drugiego
1244  1,13|                jeden do drugiego nigdy się nie miesza, bo z tego mogłyby
1245  1,13|                niebie zaś nie przystoi się świętym wadzić alibo się
1246  1,13|               się świętym wadzić alibo się potykać... Są Kosma i Damian,
1247  1,13|              wielcy święci, do których się medycy modlą o to, by choróbska
1248  1,13|               to mi powie, do kogo mam się udać - bo i nie byle kleryk
1249  1,13|         nieboszczce królowej, że jeśli się za wami przyczyni, to pielgrzymkę
1250  1,13|              grobu odprawicie. Albo to się tam mało cudów już w naszych
1251  1,13|                była od ran! Nie będzie się śmiał na nią skrzywić byle
1252  1,13|        skrzywić byle święty, a skrzywi się, to jeszcze sam od Pana
1253  1,13|            zdrów był!~Rada ta podobała się i Jagience, która nie mogła
1254  1,13|                 która nie mogła oprzeć się podziwieniu dla Zbyszkowego
1255  1,13|          gorączka, począł znów gotować się na śmierć.~Aż pewnej nocy
1256  1,13|             łuczywo - rzekł - bo cości się dzieje ze mną, ale nie wiem,
1257  1,13|              czy złego.~Zbyszko zerwał się na równe nogi i nie krzesząc
1258  1,13|                i ciągnijcie. Maćko jął się przekręcać i syczeć z bólu,
1259  1,13|      podługowatą, ostrą drzazgę, która się była od źle ukutego grotu
1260  1,13|               Maćkowi jednakże zrobiło się zaraz nazajutrz znakomicie
1261  1,13|            Spał do późna, a zbudziwszy się, wołał o jedzenie. Na niedźwiedzie
1262  1,13|                przywiedli Zycha, bo mu się uczyniło wesoło.~Posłał
1263  1,13|           wtedy kiedy młodzi wybierali się do Odstajanego jeziorka
1264  1,13|            upilnujecie, ale nie bójcie się. Zbyszko też wie, co rycerska
1265  1,13|           diabeł najgorszy, a wstydzić się dziewce nie potrzeba, bo
1266  1,13|             siebie:~- A wszelako radzi się oni widzą...~- Ba! Żeby
1267  1,13|            spytał Maćko, po czym ozwał się znów: -Wreszcie co tam takie
1268  1,13|               mu go zagospodaruję jako się patrzy. Miłujecież wy Zbyszka?~
1269  1,13|             kto o nim wspomniał, zaraz się do ściany obraca.~- A jak
1270  1,13|             bym zapomniał... Napijecie się miodu?~- Napiję się.~- No,
1271  1,13|          Napijecie się miodu?~- Napiję się.~- No, opat... juści mądry
1272  1,13|               człeka, bo i na czytaniu się zna, i z Duchem Świętym
1273  1,13|              nie brak. A Wilkowi niech się na Boże Narodzenie pokłonią
1274  1,13|         niezadługo czekać... Wezwyczai się jedno do drugiego - i chłopak
1275  1,13|            Maćko. - Bóg da, że posypie się ich jak gradu. - Opat będzie
1276  1,13|            wyszła, a co do Zbyszka, wy się o niego nie bójcie. Wczoraj,
1277  1,13|                   uradzają!". Napijcie się jeszcze.~- Napiję się...~-
1278  1,13|         Napijcie się jeszcze.~- Napiję się...~- Za zdrowie Zbyszka
1279  1,14|              XIV~Stary Maćko nie mylił się, mówiąc, że Zbyszko i Jagienka
1280  1,14|                z upływem dni wyrodziła się między nimi bliska zażyłość
1281  1,14|           zażyłość i przyjaźń. Poczęli się lubić i chętnie z sobą "
1282  1,14|             Zbyszko, który i na wojnie się już wsławił, i w gonitwach
1283  1,14|             królewskich bywał, wydawał się dziewczynie w porównaniu
1284  1,14|                nawet zaczepna, stawała się stopniowo z nim coraz pokorniejsza,
1285  1,14|           niedźwiedzie sadło, widywali się prawie codziennie, a po
1286  1,14|            szczebrzucha z rany wybrali się razem na bobry po świeży
1287  1,14|               rad wziął? A ona poczęła się śmiać:~- Wziąłby, żebym
1288  1,14|                śmiać:~- Wziąłby, żebym się jeno dała!~- Łacnie mu się
1289  1,14|             się jeno dała!~- Łacnie mu się obronisz, mając Wilka do
1290  1,14|               I dziwno mi to nawet, że się jeszcze nie pozwali na śmierć.~-
1291  1,14|             powiedzieli im tak: "Jeśli się pobijecie, to żadnego na
1292  1,14|               są w Zgorzelicach, to na się sapią, ale potem piją razem
1293  1,14|               oczy Jagienki zaiskrzyły się od razu:~- To myślisz, żebym
1294  1,14|              razu:~- To myślisz, żebym się była dała? A czy to w Zgorzelicach
1295  1,14|                że aż Zbyszko roześmiał się i rzekł:~- No, tobie rycerzem
1296  1,14|       dziewczyną. Ona zaś, uspokoiwszy się, odrzekła:~- Cztan mnie
1297  1,14|           odpowiedział Zbyszko wszyscy się tu opata boją! A ja, niech
1298  1,14|                prawdę, że nie bojałbym się ni opata, ni Zycha, ni zgorzelickich
1299  1,14|              Na to Jagienka zatrzymała się na miejscu i podniósłszy
1300  1,14|               czym usta jej rozchyliły się i czekała odpowiedzi, zarumieniona
1301  1,14|           trzeba za mąż! Nie zdarzy-li się trzeci, to jednego z nich
1302  1,14|            koło Zgorzelic, który by ci się więcej udał?...~- Hej! -
1303  1,14|               milczeniu, przedzierając się przez gęstwę tym bardziej
1304  1,14|               łatwością bród, pokazało się jednak, że rzeczułka nieco
1305  1,14|             rzekła Jagienka.~- Trzymaj się szyi! - odpowiedział Zbyszko.
1306  1,14|              dziewczyna zaś przytulała się wedle rozkazu do niego,
1307  1,14|           teraz na przedzie, odwracała się niekiedy i kładąc palce
1308  1,14|            gwary ptasie, którym dziwił się Zbyszko, gdyż była to już
1309  1,14|         Dziewczyna pierwsza wczołgnęła się cicho na grubą starą wierzbę,
1310  1,14|                znacznie bliżej spuścił się do wody z brzegu duży bóbr
1311  1,14|               jak łokcie jej poruszyły się cicho, a głowa pochyliła
1312  1,14|               cicho, a głowa pochyliła się ku przodowi: widocznie mierzyła
1313  1,14|               jest!...~Zbyszko wdrapał się w mgnieniu oka wyżej i spojrzał
1314  1,14|              na wodę: bóbr to zanurzał się, to wypływał na powierzchnię,
1315  1,14|                   Dobrze dostał! zaraz się uspokoi! - rzekła Jagienka.
1316  1,14|             gdyż ruchy zwierza stawały się coraz słabsze, a po upływie
1317  1,14|              jak sobie poradzić, utopi się na pewno.~- To jakże go
1318  1,14|                      Inne dziewki boją się i spojrzeć na kuszę, a z
1319  1,14|               tę pochwałę, uśmiechnęła się z radości, ale nie odrzekła
1320  1,14|         bobrują.~Nagle jednak uderzyła się dłonią po biodrze.~- Ot! -
1321  1,14|             czekał, aż wreszcie począł się dziwić, dlaczego jej tak
1322  1,14|              ale pójdę, obaczę, czyjej się co nie stało...~Zaledwie
1323  1,14|                 gdy dziewczyna zjawiła się przed nim z kuszą w ręku,
1324  1,14|              kuszą w ręku, ze śmiejącą się rumianą twarzą i z bobrem
1325  1,14|          dziewka.~- No to i co? Miałam się przy tobie rozdziewać czy
1326  1,14|         dopiero dziwo zobaczył. Byłoby się nad czym cudować! Hej!...~-
1327  1,14|          gęstwiny, przez którą musieli się przedzierać. Zbyszko wziął
1328  1,14|                Danusia?~I przysunąwszy się blisko, podniosła oczy i
1329  1,14|            jakoby właśnie siostrze, bo się od małego znamy. Poszedłby
1330  1,14|        Bogdańcu siedzi, a ja zaś przed się ku niej powędruję... Co
1331  1,14|             począł jej opowiadać, jako się z Danusią w Tyńcu poznali,
1332  1,14|          siadła zaraz na koń i poczęła się żegnać ze Zbyszkiem.~- Niech
1333  1,14|            domowi, czas jakiś oglądała się za Zbyszkiem, a gdy znikł
1334  1,14|            oczy dłonią, jakby chroniąc się od blasku słońca.~Wkrótce
1335  1,15|           przez trzy dni nie ukazywała się w Bogdańcu, atoli czwartego
1336  1,15|              chłopów, osadzonych przez się na źrebiach, zabrać albo
1337  1,15|        roztropnie na pytania, starając się pokrzepić go i uspokoić
1338  1,15|                i rzekł mu:~- Przybierz się pięknie i pojedziesz pod
1339  1,15|            umiłował. Następnie zwrócił się do Jagienki:~- Nie dziwowałbym
1340  1,15|            Jagienki:~- Nie dziwowałbym się, choćbyś była głupia, boś
1341  1,15|       niewiasta, ale że rozum masz, to się dziwuję. Powiedzże mi, jako
1342  1,15|              Maćko, słysząc to, porwał się za głowę.~- Skąd ja mu szafranu
1343  1,15|            rzekła Jagienka.~- A bogdaj się takie dziewki na kamieniu
1344  1,15|              on po każdym jedzeniu rad się kośćmi zabawia.~- Miał ten
1345  1,15|           wyskoczy. Ale potem śmiejący się wraca i sam pierwszy nad
1346  1,15|              przecie znacie... Jeno mu się nie przeciwić, to nie ma
1347  1,15|              na świecie.~- A kto by mu się tam sprzeciwiał, kiedy on
1348  1,15|           tymczasem Zbyszko przebierał się w alkierzu. Wyszedł wreszcie
1349  1,15|             czynił trudności. Ucieszył się nawet tą myślą tak dalece,
1350  1,15|            śpieszył, i tym hojniejszym się okaże.~- Milsze mi wasze
1351  1,15|               niż jego hojność - ozwał się Zbyszko.~Lecz Maćko uparł
1352  1,15|              Zbyszko.~Lecz Maćko uparł się i postawił na swoim. Po
1353  1,15|              dawać Zbyszkowi nauk, jak się ma zachować w Zgorzelicach,
1354  1,15|        przyłapie, spoglądających przed się na pogodny świat Boży i
1355  1,15|              zajechał na wozie, ruszył się żywo Zych, opat zaś, widocznie
1356  1,15|         których jeszcze kilku wysypało się przez otwarte drzwi izby.
1357  1,15|            rękę - alem przyjechał, aby się wam, dobrodziejowi mojemu,
1358  1,15|       ściskając go za głowę - i żeście się do grobu naszej nieboszczki
1359  1,15|           wiedząc, do którego świętego się udać, do niej się udałem.~-
1360  1,15|             świętego się udać, do niej się udałem.~- Dobrzeście uczynili! -
1361  1,15|          napłynęły krwią, oczy poczęły się iskrzyć.~Znali tę jego zapalczywość
1362  1,15|               obecni, więc Zych począł się śmiać i wołać:~- Bij, kto
1363  1,15|            obecnych, za czym roześmiał się, równie nagle jak poprzednio
1364  1,15|             krewniak? Zbyszko pochylił się i ucałował go w rękę.~-
1365  1,15|       poznałbym! - mówił opat. - Pokaż się jeno!~I począł go oglądać
1366  1,15|                ci ją który wziął, wnet się wykopyrtnął i już nie wstał.~-
1367  1,15|           nagle Jagienka. Opat zwrócił się ku niej:~- A ty tu czego?~
1368  1,15|           czego?~Ona zaś zaczerwieniła się tak, że aż szyja i uszy
1369  1,15|              aż szyja i uszy jej stały się różowe, i odrzekła ogromnie
1370  1,15|             Bom widziała...~- Strzeżże się, by cię przypadkiem nie
1371  1,15|              nie ustrzelił; musiałabyś się bez trzy kwartały goić...~
1372  1,15|              którego Jagienka stropiła się do reszty, tak że opat ulitował
1373  1,15|           reszty, tak że opat ulitował się nad nią i podniósłszy ramię,
1374  1,15|           rękaw swej sukni.~- Pochowaj się, dziewucho - rzekł - bo
1375  1,15|              Zbyszka i po chwili~ozwał się znowu:~- Iżeś trzy pawie
1376  1,15|                ci mądrala! Bacz, by ci się nie przygodziło to, co Niemcowi
1377  1,15|         Niemcowi Beyhardowi.~- A co mu się przygodziło? - spytał Zych.~-
1378  1,15|               Nijak nie może! - ozwali się zgodnym chórem wędrowni
1379  1,15|              na-leźć.~Opat zaś zwrócił się do Zbyszka, który ze zdziwieniem
1380  1,15|          chycić lutnię i z nią włóczyć się po świecie. Przygarnąłem
1381  1,15|               wytrzęsła.~- Najbardziej się mieczom dziwuję - rzekł
1382  1,15|                do Bogdańca. Nie stawił się...~- Jakoże miał duchownemu
1383  1,15|          przerwał Zych.~Na to zaperzył się opat i uderzywszy pięścią
1384  1,15|                  A niechby napadł! Cni się już i mnie bez bitki.~-
1385  1,15|               i zgodą przyjdzie. Borów się już wyrzekł, a o syna mu
1386  1,15|                Tymczasem opat uspokoił się i rzekł:~- Młodego Wilka
1387  1,15|        uradzali o Jagience.~Tu zwrócił się do Zbyszka:~- I o tobie.~-
1388  1,15|            gładki". A Wilk mówi: "Może się nas będzie bojał, a nie,
1389  1,15|              połamię!" A potem poczęli się obaj upewniać, że się będziesz
1390  1,15|          poczęli się obaj upewniać, że się będziesz bojał.~Usłyszawszy
1391  1,16|        kleryków do Krześni, przyłączył się do nich i jechał razem,
1392  1,16|                 by dowieść opatowi, że się ni Wilka z Brzozowej, ni
1393  1,16|               Rogowa nie lęka i chować się przed nimi nie myśli. Zdziwiła
1394  1,16|          głowie, spod którego wysuwały się na ramiona dwa warkocze.
1395  1,16|           pozwalał dziewczynie ubierać się w domu w kożuch i jałowicze
1396  1,16|            rękawami u sukni wydawał mu się jak jaki podróżujący książę.
1397  1,16|                i śpiewanie.~Zrównawszy się, jechali w szeregu: opat,
1398  1,16|           rzekł z powagą - że cudujesz się nad moim mieczem; wiedz
1399  1,16|                chciał ją odjąć, ten by się odwiecznym Jego wyrokom
1400  1,16|           mazowieckiego Henryka, który się w szrankach potykał - odrzekł
1401  1,16|           odrzekł Zbyszko.~- Nie to mu się też gani, że się potykał -
1402  1,16|             Nie to mu się też gani, że się potykał - odpowiedział,
1403  1,16|               palec, opat - ale to, że się ożenił, i do tego nieszczęśliwie,
1404  1,16|               powagą:~- Kto-li bo masz się żenić, czyli uxorem wybierać,
1405  1,16|          skupieniu słów opata, dziwiąc się jego wymowie i biegłości
1406  1,16|                 owszem, więcej zwracał się do Zycha i Jagienki, jakby
1407  1,16|            Krześnię było widać, zmacał się opat po pasie, obrócił go
1408  1,16|         cierpliwie znoszę.~Tu obejrzał się na swoich szpylmanów i rzekł:~-
1409  1,16|               przed kościołem wysunęli się natychmiast młody Wilk i
1410  1,16|                a następnie przeżegnała się i z nim razem weszła do
1411  1,16|            miał rozum miałki, domyślił się, iż to wszystko było uczynione
1412  1,16|             dziki, że aż włosy poczęły się im jeżyć pod pątlikami.
1413  1,16|             gniewie nie chcieli, bojąc się kary boskiej, wchodzić do
1414  1,16|              to czyni celu.~Zatrzymali się aż w rogu parkanu, gdzie
1415  1,16|                złość, która burzyła mu się aż pod szyję w piersiach,
1416  1,16|         jakowyś i że w ten sposób chcą się do budowy dzwonnicy przyczynić.
1417  1,16|                sapiąc i spoglądając na się niepewnym wzrokiem.~Milczenie
1418  1,16|                mówił Zych, że niech-li się zdarzy bitka, obydwóch ze
1419  1,16|              pięści. I oczy poczęły im się skrzyć złowrogo, lecz wnet
1420  1,16|      kiedykolwiek. Nieraz już oni bili się z sobą, lecz zawsze jednali
1421  1,16|              sobą, lecz zawsze jednali się po bitce, bo chociaż rozdzielała
1422  1,16|            pomoc kołatki, które ozwały się znowu na znak, iż nabożeństwo
1423  1,16|                na znak, iż nabożeństwo się poczyna. Więc rzekł:~- Co
1424  1,16|            będzie, co Bóg da. Ucieszył się z tej rozumnej odpowiedzi
1425  1,16|               Jagienka nie wydawała im się tak cudną i tak do królewny
1426  1,16|                jak koń. Wilk zaś ozwał się, zgrzytając zębami:~- Do
1427  1,16|            zdrowie i zabaczyłem, wrócę się.~- Nie wracaj! - zawołała
1428  1,16|              Co mam rozumieć?~- Pobije się w Krześni z Wilkiem i Cztanem,
1429  1,16|                tego? Jeśli za Jagienkę się pobije, to jakże mu potem
1430  1,16|                to mój krewny i udał mi się!~- Ba, a ślubowanie?~- Na
1431  1,16|            odrzekł Zych. Opat uradował się pochwałą, po czym przysunął
1432  1,16|            pochwałą, po czym przysunął się do Jagienki i zapytał:~-
1433  1,16|              frasobliwa?~Ona pochyliła się w siodle i chwyciwszy rękę
1434  1,16|            Krześni.~- Po co? Popiją mi się w gospodzie i tyla.~- Ale
1435  1,16|             gorycz, która nagromadziła się z żalem w jej piersiach
1436  1,16|                począł mówić:~- Nie bój się, córuchno, o nic. Zwada
1437  1,16|            córuchno, o nic. Zwada może się przygodzić, ale przecie
1438  1,16|               on da sobie rady, choćby się naraz z obydwoma miał potykać.
1439  1,16|              To czegoż chlipiesz.~- Bo się o niego boję.~- Ot, babski
1440  1,16|                rozum! - rzekł, śmiejąc się, opat.~Po czym, schyliwszy
1441  1,16|              opat.~Po czym, schyliwszy się do ucha Jagienki, począł
1442  1,16|              począł mówić:~- Pomiarkuj się, dziewczyno, że choć cię
1443  1,16|                to też nieraz zdarzy mu się potykać, bo od tego ślachcic.
1444  1,16|              tego ślachcic. Tu schylił się jeszcze niżej i dodał:~-
1445  1,16|                 A jednocześnie poczęła się uśmiechać przez łzy i spoglądać~
1446  1,16|              spoglądać~na opata, jakby się go chciała zapytać, skąd
1447  1,16|        załatwieniu zaś tej sprawy udał się wprost do gospody, w której
1448  1,16|           gospody, w której spodziewał się znaleźć młodego Wilka z
1449  1,16|             gospodzie.~A oni podnieśli się natychmiast i jęli śpiesznie
1450  1,16|           rycerze przy wyzwaniu, ozwał się w następujące, niespodziane
1451  1,16|               izbie będących przeciwił się temu, iże naj cudniejsza
1452  1,16|              ostatniego tchu.~Zdumieli się Wilk i Cztan, równie jak
1453  1,16|               równie jak byłby zdumiał się opat, gdyby coś podobnego
1454  1,16|               Od tych pytań zrobiła im się w głowie taka kasza, że
1455  1,16|             służby ślubują, a z innymi się żenią, pomyślał, że i w
1456  1,16|               być może i że gdy zdarza się taka sposobność ujęcia się
1457  1,16|             się taka sposobność ujęcia się za Jagienką, to należy w
1458  1,16|               skorzystać.~Więc wysunął się zza stołu i zbliżywszy się
1459  1,16|             się zza stołu i zbliżywszy się ze złowrogą twarzą do Zbyszka,
1460  1,16|          najcudniejsza? Za nim wysunął się Cztan - a ludzie poczęli
1461  1,16|               Cztan - a ludzie poczęli się wokół nich kupić, bo już
1462  1,16|             wszystkim było wiadomo, że się to na byle czym nie skończy.~ ~
1463  1,17|                Krześni, aby dowiedział się, czy w gospodzie nie zaszła
1464  1,17|          widział Zbyszka zabawiającego się ze starym dziedzicem w kości.~
1465  1,17|              Zbyszkowej, nie tyle bała się dla niego wyzwania, ile
1466  1,17|            Bogdańca, ale ów sprzeciwił się temu, pragnął bowiem rozmówić
1467  1,17|                pragnął bowiem rozmówić się z Maćkiem w sprawie zastawu
1468  1,17|             Jagienki.~Zresztą wybierał się na noc. Dowiedziawszy się
1469  1,17|              się na noc. Dowiedziawszy się o szczęśliwym powrocie Zbyszka,
1470  1,17|             śpiewać i hukać tak, że aż się bór trząsł, a w samym Bogdańcu
1471  1,17|       wyglądali z chałup, patrząc, czy się nie pali albo czy nieprzyjaciel
1472  1,17|            godności - więc kłaniali mu się, a niektórzy nawet kładli
1473  1,17|             tacy, którzy przyłączywszy się niedawno do kompanii, nie
1474  1,17|                widok dymu dobywającego się przez słomiane poszycie
1475  1,17|              młodzianka, niecierpliwił się widocznie, aż wreszcie nie~
1476  1,17|                uradzać. Nie przeciwcie się, bo się zgniewam!~Tu zwrócił
1477  1,17|                 Nie przeciwcie się, bo się zgniewam!~Tu zwrócił się
1478  1,17|               się zgniewam!~Tu zwrócił się do kleryków i zagrzmiał:~-
1479  1,17|        alkierza, w które zaledwie mógł się pomieścić, i wszedł, a za
1480  1,17|               skrzyniach, opat zwrócił się do młodego rycerza. Byłeś
1481  1,17|         zdrowie, i tyla.~Opat poruszył się niecierpliwie na skrzyni. "
1482  1,17|                 pomyślał - nie spotkał się ni z Cztanem, ni z Wilkiem;
1483  1,17|               ich nie szukał. Omyliłem się!"~Ale zły był, że się pomylił
1484  1,17|         Omyliłem się!"~Ale zły był, że się pomylił i że go wyrachowanie
1485  1,17|               nim postępować, podniósł się w milczeniu, otworzył skrzynię,
1486  1,17|               ale pieniądze mamy, i co się należy, to płacimy, jako
1487  1,17|            dopłaty, to też nie będziem się sprzeczali, jeno za-~płacim,
1488  1,17|               To rzekłszy, pochylił mu się do kolan, a za nim uczynił
1489  1,17|                 Opat, który spodziewał się sporów i targów, wielce
1490  1,17|           wiedząc, że im więcej będzie się w tym wypadku sprzeczał,
1491  1,17|             zyska.~Jakoż opat zaperzył się w mgnieniu oka:~- Widzicie
1492  1,17|                oddaję pustki, a jak mi się spodoba i tym tu oto workiem
1493  1,17|             rozpękłego płótna posypały się pieniądze.~- Bóg zapłać!
1494  1,17|               ci ja, choć i gniewający się, co robię; za czym trzymajcie,
1495  1,17|        uwidzicie.~- Nie spodziewaliśmy się i tego.~- Ale wiedzcie,
1496  1,17|                opat.~Na to przedłużyła się Maćkowi twarz, ale opanował
1497  1,17|            Maćkowi twarz, ale opanował się i rzekł:~- Ej, co tam o
1498  1,17|           rozumiecie?~- Dałby Bóg. aby się to stało! - odrzekł Maćko. -
1499  1,17|           Krakowie i na Łysą Górę, aby się drzewu Krzyża Świętego pokłonić.~
1500  1,17|            Świętego pokłonić.~Uradował się opat szczerością, z jaką