Tom,    Rozdzial

1501  1,17|                mówił Maćko, uśmiechnął się i rzekł:~- Dziewka ma prawo
1502  1,17|               Maćko. Lecz opat zwrócił się do Zbyszka:~- A ty co?~-
1503  1,17|               oblicze opata rozjaśniło się jeszcze bardziej; uderzył
1504  1,17|           Zbyszka dłonią w łopatkę, aż się rozległo w alkierzu, i zapytał:~-
1505  1,17|                 By zaś nie myśleli, że się ich boję, i byście nie myśleli
1506  1,17|          wychodzić na wierzch: zbliżył się do Zbyszka i rzekł potłumionym
1507  1,17|             zleciał, a włosy rozsypały się w nieładzie po ramionach
1508  1,17|         Zbyszku! - zawołał - upamiętaj się! coć jest? Opat tymczasem
1509  1,17|                zajęcza. To mu jest, że się Cztana i Wilka boi!~A Zbyszko,
1510  1,17|                im łby w Krześni.~- Bój się Boga! - zawołał Maćko.~Opat
1511  1,17|             tarł czoło, po czym zerwał się nagle ze skrzyni, na której
1512  1,17|                ci powiem, że jeśliś ty się za Jagienkę bił i ludziom
1513  1,17|               brać.~To rzekłszy, wziął się w boki i począł spoglądać
1514  1,17|            Zbyszka, lecz ów uśmiechnął się tylko i rzekł:~- Hej, dobrzem
1515  1,17|        Jurandówna, a oni właśnie ujęli się za Jagienką, i z tego była
1516  1,17|                jeszcze. Nagle zawrócił się na miejscu, wywalił nogą
1517  1,17|           próżno prosił, błagał, bożył się, że nie winien - nic nie
1518  1,17|           niego bez strzemion i puścił się w cwał z miejsca, z rozwianymi
1519  1,17|               nie dbam.~Maćko zamyślił się i począł rozważać wszystko,
1520  1,17|           począł rozważać wszystko, co się stało. Nic nie poszło po
1521  1,17|             innej rady, to jedź. Niech się ta stanie wedle woli Pana
1522  1,18|              ze Zgorzelic lub czy opat się nie udobrucha, aż wreszcie
1523  1,18|                wreszcie sprzykrzyła mu się niepewność i czekanie i
1524  1,18|                i postanowił sam wybrać się do Zycha. Wszystko, co się
1525  1,18|             się do Zycha. Wszystko, co się stało, stało się bez jego
1526  1,18|          Wszystko, co się stało, stało się bez jego winy, chciał jednak
1527  1,18|             Myśli jednak nie kleiły mu się jakoś w głowie, rad też
1528  1,18|                  zapytał.~- Doma, jeno się wybrali z opatem na łowy.
1529  1,18|                spytała pierwsza:~- Cni się wam samemu w Bogdańcu?~-
1530  1,18|                miał hartowne, wzruszył się jednak, przyciągnął do się
1531  1,18|             się jednak, przyciągnął do się dziewczynę i rzekł:~- Bóg
1532  1,18|                nie ma wrócić! - ozwała się spod fartucha Jagienka.~-
1533  1,18|               nagle twarz i zwróciwszy się do Maćka, spytała żywo:~-
1534  1,18|        ślubowanie nie ma rady! Udał mu się Zbyszko, ile że mu obiecował
1535  1,18|              nie trać otuchy i pokrzep się. Po sprawiedliwości musiał
1536  1,18|                jednocześnie przysunęła się do Maćka i trąciwszy go
1537  1,18|             ciebie wolę Bożą - nie bój się - może i więcej niż ty do
1538  1,18|            rękawem, a Maćko uśmiechnął się, pociągnął ręką po wąsach
1539  1,18|              żeby ja był młody! Ale ty się pokrzep, bo już widzę, jako
1540  1,18|               mi go dali do posług, bo się powiadał tamtejszym włodyką,
1541  1,18|      dziewczyno! Bóg ci zapłać! a Zych się nie przeciwił?~- Co się
1542  1,18|                się nie przeciwił?~- Co się miał przeciwić! Zrazu całkiem
1543  1,18|                ale jak opat zwie-dział się o tym od swoich skomorochów,
1544  1,18|             Dopiero wieczorem ulitował się opat moich łez i jeszcze
1545  1,18|          okazać. Lecz Maćko skłonił mu się z dala czapką, jak gdyby
1546  1,18|             Wilk! - zawołała - musieli się w boru z tatu-siem zdybać.~
1547  1,18|               choć z jego ojcem chciał się niedawno opat potykać, skoczył
1548  1,18|               on zaś, zsiadając, oparł się przyjaźnie na ramieniu młodego
1549  1,18|           młodego szlachcica.~"Pogodzi się opat ze starym Wilkiem takowym
1550  1,18|               chwili rzekła:~- Wygoili się już po Zbyszkowym biciu,
1551  1,18|                modre jej oczy iskrzyły się gniewem, pomimo iż wiadomo
1552  1,18|             Cztan za nią właśnie ujęli się w gospodzie i przez nią
1553  1,19|              dotychczas od dawnych lat się nie rozłączał i do którego
1554  1,19|               dobrze nie wiedział, jak się bez niego i w podróży, i
1555  1,19|              może być smutek. I aż sam się dziwił swojemu żalowi, a
1556  1,19|                swojemu żalowi, a nawet się nim zaniepokoił, bo żeby
1557  1,19|               Ale on spostrzegł, że mu się "cni" za tym, by ją przed
1558  1,19|               cni" za tym, by ją przed się pod boki brać i na konia
1559  1,19|             począł o tym myśleć, zaraz się zapamiętał i całkiem zapomniał,
1560  1,19|             dała mu pomoc w lesie, gdy się z niedźwiedziem borykał.
1561  1,19|      niedźwiedziem borykał. I zdało mu się, że to było wczoraj, jak
1562  1,19|               jej przecie wówczas, gdy się wpław po bobra puściła,
1563  1,19|              puściła, a teraz zdało mu się, że ją widzi - i zaraz poczęły
1564  1,19|               kościoła w Krześni i jak się dziwił, że taka prosta dziewczyna
1565  1,19|             dziewczyna naraz wydała mu się niby dwornie jadące wysokiego
1566  1,19|               że koło serca zaczęło mu się czynić jakoś bałamutnie,
1567  1,19|               mu patrzyła w oczy i jak się do niego garnęła, to ledwie
1568  1,19|               Aż wreszcie przestraszył się owych wspomnień nazbyt do
1569  1,19|              na to żadne sprzeciwianie się Jurandowe nie poradzi. Ona
1570  1,19|         napastowały pokusy i ze dwoiło się w nim serce. Nie przyszło
1571  1,19|              ze skóry głowę - i burzył się przeciw Jagience rozmyślnie,
1572  1,19|                 ze tym sposobem Danusi się zasłuży i we własnych oczach
1573  1,19|           zasłuży i we własnych oczach się usprawiedliwi.~A wtem nadjechał
1574  1,19|         Pochwalony! - rzekł, kłaniając się nisko. Zbyszko widział go
1575  1,19|              go nie poznał, więc ozwał się:~- Pochwalony na wieki wieków.
1576  1,19|              dopiero co właśnie burzył się był przeciw niej i serce
1577  1,19|                   A Zbyszko rozgniewał się:~- Ruszaj precz! Jakże to!
1578  1,19|               Czech. Zbyszko zamierzył się drzewcem, lecz wspomniał,
1579  1,19|            został u Zycha, że nie miał się za co wykupić - więc opuścił
1580  1,19|       ratyszcze.~Czech zaś pochylił mu się do strzemienia i rzekł:~-
1581  1,19|                rzekł:~- Nie gniewajcie się, panie. Nie każecie mi ze
1582  1,19|              toporem na ramieniu wlókł się z tyłu, zatulając się w
1583  1,19|            wlókł się z tyłu, zatulając się w kosmatą skórę żubrzą,
1584  1,19|           śniegowe.~Nawałnica wzmagała się nawet z każdą chwilą. Turczynko-wie,
1585  1,19|               mu ją podał.~I owinąwszy się w nią szczelnie, wkrótce
1586  1,19|              poczuł ciepło rozchodzące się po całym ciele. Wygodny
1587  1,19|          Czecha o nią i o wszystko, co się w Zgorzelicach działo.~Więc
1588  1,19|               Hlawa.~- I nie przeciwił się?~- Przeciwił.~- Powiadajże,
1589  1,19|                a panienka nic -jeno co się ku niej nawrócił, to ona
1590  1,19|         chyłkiem nie wyskoczysz żegnać się z nim, to pozwolę, inaczej
1591  1,19|             nie". Dopieroż zafrasowała się panienka, ale przyrzekła -
1592  1,19|              oni oba z opatem okrutnie się tego bali, by jej nie przyszła
1593  1,19|              nie przyszła chęć widzieć się z waszą miłością... No,
1594  1,19|            takich zaka-zowań! Żeby jej się umyśliło dom spalić, toby
1595  1,19|             biedy?...~Czech uśmiechnął się jak roztropny pachołek,
1596  1,19|              sprawę ze wszystkiego, co się wokół niego dzieje, i odrzekł:~-
1597  1,19|               a nie wiem, co było, gdy się dowiedział, bom wcześniej
1598  1,19|                z pobocza leśnego ozwał się jakiś żałosny głos, na wpół
1599  1,19|             ciężkiej przygodzie!~- Coć się przytrafiło i coś zacz? -
1600  1,19|              święceń, a przygodziło mi się, iż dzisiejszego rana wyrwał
1601  1,19|            dzisiejszego rana wyrwał mi się koń, skrzynie ze świętościami
1602  1,19|              sam, bez broni, a wieczór się zbliża i rychło czekać,
1603  1,19|                 jako luty zwierz ozwie się w boru. Zginę, jeśli mnie
1604  1,19|                jakich wielu po drogach się włóczy?~- Po skrzyniach
1605  1,19|          dukatami, byle posiąść to, co się w nich znajduje, aleja tobie
1606  1,19|                człowiek nie wydawał mu się zbyt zacnym, a przy tym
1607  1,19|                i pozwolił mu przysiąść się wraz ze skrzyniami, które
1608  1,19|              skrzyniami, które okazały się dziwnie lekkie, na luźnego
1609  1,19|             szum był okrutny, lecz gdy się nieco uspokoiło, Zbyszko
1610  1,19|                  mówił Czech.~- Strzeż się wiekuistego potępienia -
1611  1,19|             nami?~- Bo muszę. Prześpię się w stajni, a jutro może mi
1612  1,19|            kiwnął na nieznajomego, aby się przybliżył.~- Spod Malborga
1613  1,19|                 waszą mową mówię, gdyż się w Toruniu urodziłem, gdzie
1614  1,19|            byłoby to samo, co zwierzyć się z miłości przed nieznajomym,
1615  1,19|          zbieram, do Rzymu odwożę, aby się z czasem na nową wyprawę
1616  1,19|         jedziecie do Sieradza, tedy mu się wolę nie pokazować, aby
1617  1,19|       świętościom nie przywodzić.~- To się znaczy, niewiele mówiąc,
1618  1,19|              pobluźnił, za co, obawiam się wielce, że potępiony zostanie
1619  1,19|             towary święte?~- Takie, że się i mówić o nich z nakrytą
1620  1,19|              osiołka, na którym odbyła się ucieczka do Egiptu, które
1621  1,19|           szczebel z drabiny, o której się śniło Jakubowi -i łzy Marii
1622  1,19|              chcesz-li nieszczęścia na się sprowadzić, to kup u mnie
1623  1,19|             miłujesz.~Zbyszko przeląkł się groźby, gdyż przyszła mu
1624  1,19|      przyjechali do Sieradza, pokazało się, że przeor był żyw. Zbyszko
1625  1,19|           przeor był żyw. Zbyszko udał się nawet do niego, aby dać
1626  1,19|            msze, z których jedna miała się odprawić na intencję Maćka,
1627  1,19|               życia w Sieradzu wyuczył się dobrze polskiej mowy i był
1628  1,19|                 Za czym, dowiedziawszy się o Zbyszkowym przedsięwzięciu,
1629  1,19|       przepuszczali nikomu. A zdarzyło się, iż przeor Mikołaj, z Elbląga
1630  1,19|          zaklinał go po niemiecku, aby się chrześcijańskiej krwi ulitował.
1631  1,19|          Krzyżaków i prócz mnie, który się na belce ode dzwonu zataiłem.
1632  1,19|                wygubił.~- Doczekasz ty się jeszcze większej wojny i
1633  1,19|          zdybał w drodze, i dowiedział się, iż wielu podobnych oszustów
1634  1,19|              podobnych oszustów włóczy się po drogach, durząc łatwowiernych
1635  1,19|       świadectwa owego włóczęgi wydały się przeorowi podejrzane, więc
1636  1,19|             biskupiej odesłać. Jeśliby się okazało, że prawdziwym jest
1637  1,19|                od odpustów, tedy by mu się krzywda nie stała. Ale on
1638  1,19|           wolał uciec. Może jednak bał się mitręgi w podróży - ale
1639  1,19|            jeszcze większe podejrzenie się podał.~Pod koniec odwiedzin
1640  1,19|            klasztoru, lecz ów nie mógł się na to zgodzić, chciał bowiem
1641  1,19|               przyszło mu na myśl udać się o pomoc do przekupnia odpustów.~-
1642  1,19|              bo powiada tak: "Czego by się miał bać biskupiego sądu,
1643  1,19|                świadectwa?"~- Nie boję się też biskupa - odrzekł Sanderus -
1644  1,19|        Sanderus - jeno mnichów, którzy się na pieczęciach nie znają.
1645  1,19|              pomyślał, iż jeśli pokaże się, że znasz pismo, to będzie
1646  1,19|              uradowany Zbyszko - bo to się nie zedrze i na później
1647  1,19|                nie zedrze i na później się przyda.~Jakoż, gdy po upływie
1648  1,19|        przynieśli świeżą deskę, zabrał się Sanderus do pisania. Co
1649  1,19|                  o południu zaś wybrał się strapiony nieco młodzieńczyk
1650  1,19|               może mieć damy, w której się kocha, bo mu nie wolno.~-
1651  1,19|               że tylko za wiarę będzie się wespół z drugimi potykał,
1652  1,19|               Ci patrzą jeno, z kim by się sczepić, a szczególniej
1653  1,19|         walcząc. Żadna relikwia lepiej się rycerzowi nie przygodzi.
1654  1,19|               na którego kazaliście mi się przysiąść, to wam jeszcze
1655  1,19|           przelejecie.~-Daj spokój, bo się zaś zgniewam. Nie będę twego
1656  1,19|             księcia Janusza. Spytajcie się tam, ile relikwiów ode mnie
1657  1,19|      zwyczajnie przed adwentem. Żenili się rycerze jeden przez drugiego,
1658  1,19|          zapytał:~- Jakież tam dziewki się wydały?~- A dwórki księżny.
1659  1,19|                imię na desce stoi, też się wydała?~Sanderus zawahał
1660  1,19|               wydała?~Sanderus zawahał się z odpowiedzią, naprzód dlatego,
1661  1,19|               to w duszy, iż należy mu się trzymać tego rycerza, któren
1662  1,19|               dostatnio. Sanderus znał się na ludziach i na rzeczach.
1663  1,19|             przy takim paniątku będzie się miało i gościnność po dworach
1664  1,19|                a inne prawie wszystkie się wydały.~- Przecie mówisz,
1665  1,19|              że "prawie wszystkie", to się znaczy, że nie co do jednej.
1666  1,19|                od początku i uśmiechał się w garść, ozwał się:~- Prawda
1667  1,19|           uśmiechał się w garść, ozwał się:~- Prawda będzie wiadoma
1668  1,19|              rzekł:~- A to myślisz, że się dworu mazowieckiego boję.~-
1669  1,19|               boję.~- Ja nie mówię, że się dworu mazowieckiego boisz,
1670  1,19|               nie odjedziesz, a pokaże się li, żeś zełgał, to i na
1671  1,19|          byłbym od razu powiedział, że się wydała, albo że się nie
1672  1,19|                 że się wydała, albo że się nie wydała, a ja rzekłem:
1673  1,19|          diabłu zęby straci.~I poczęli się kłócić, gdyż Czech wartki
1674  1,19|          ładowne wozy bez obawy, iż mu się połamią wśród wybojów lub
1675  1,19|            pocztem i zbrojny, ten mógł się niczego nie obawiać.~Zbyszko
1676  1,19|                Zbyszko też nie obawiał się zbójów ni zbrojnych rycerzy,
1677  1,19|         wiedział i od rana do nocy bił się z myślami nad tym pytaniem.
1678  1,19|           pytaniem. Czasem wydawało mu się to niepodobieństwem, by
1679  1,19|                gdy o tym myślał, zdało się rzeczą pewną, że już nie
1680  1,19|         wsadzał palec w usta, zamyślał się i odpowiadał: "Chyba nie
1681  1,19|             należało jechać dowiedzieć się prawdy na mazowieckim dworze,
1682  1,19|            więc spiesznie, zatrzymując się tylko na krótkie noclegi
1683  1,19|             panią jego serca i potykać się o nią powinien. Ale w Łęczycy
1684  1,19|              kto ma przyświadczyć albo się sprzeciwić, skoro onej dziewki
1685  1,19|         jeszcze mieć nie mogła. Burzył się natomiast w duszy przeciw
1686  1,19|               zaraz serce podnosiło mu się aż po szyję w piersiach
1687  1,19|            szyję w piersiach i groźnie się na pachołków, wiozących
1688  1,19|                 Chociaż nie chciało mu się bez Danuśki żyć, nie obiecywał
1689  1,19|              natomiast czuł, że tak mu się jakoś zapodzieje w czasie
1690  1,19|                 Nie wiadomo było, skąd się brały o niej wieści, gdyż
1691  1,19|           mówili otwarcie: "Po cóż nam się było z Litwą łączyć, jeśli
1692  1,19|            wyrzygać muszą". I gotowano się po wszystkich ziemiach Królestwa
1693  1,19|           wymierzenia straszliwej kary się gotował.~Po wszystkich dworach
1694  1,19|                koń siadać, i aż dziwił się temu, albowiem mniemając
1695  1,19|            innym, nie sobie, i radował się w sercu na widok owej przedwojennej
1696  1,19|             gościńcu i mówił: "Nuż byś się o nią spotkał?" Ale on,
1697  1,19|                drogę pilną, nie chciał się potykać, a Czech kuszę naciągał.
1698  1,19|               kraj wjeżdżał, tym mniej się ludzie na tym rozumieli
1699  1,19|        wypytywać o Danusię i o to, czy się wraz z innymi dwórkami księżny
1700  1,19|          dwórek za mąż poszła, a która się ostała, o to, jako człek
1701  1,19|                  mówił - że Jurandówna się nie wydała, gdyżby się to
1702  1,19|      Jurandówna się nie wydała, gdyżby się to bez Juranda obyć nie
1703  1,19|                będę miał spokoju, póki się prawdy nie dowiem, Bóg ci
1704  1,19|      poprzestał jednak na tym i począł się przepytywać między szlachtą
1705  1,19|            jednak nikt - choć znaleźli się tacy, którzy byli w Ciechanowie,
1706  1,19|         ostatnich dniach". Jakoż mogło się i tak zdarzyć, gdyż w owych
1707  1,19|             Już w łożu będąc, namyślał się, czy nie odpędzić nazajutrz
1708  1,19|              jednak, że hultaj może mu się dla swej znajomości niemieckiej
1709  1,19|              mowy przydać wówczas, gdy się przeciw Lichtensteinowi
1710  1,19|               zamku. Zbyszko zatrzymał się w gospodzie, aby wdziać
1711  1,19|               gospodzie, aby wdziać na się zbroję i wjechać obyczajem
1712  1,19|           jadący z tyłu Czech porównał się z nim i rzekł:~- Wasza miłość,
1713  1,19|          Zbyszko.~I mimo woli pochylił się w siodle i złożył kopię
1714  1,19|              splunął w garście, aby mu się nie ślizgało w nich toporzysko.~
1715  1,19|                szlachcicem będąc, miał się ku robocie, lecz i on spodziewał
1716  1,19|          robocie, lecz i on spodziewał się, że Zbyszko przemówi, zanim
1717  1,19|                uderzy, i w duszy mocno się nawet dziwił, iż młody pan
1718  1,19|               Lecz i Zbyszko opamiętał się w porę. Przypomniał sobie
1719  1,19|          rycerzom zakonnym. Zbliżywszy się, zauważył, że prócz nich
1720  1,19|           długowłosy, który wydawał mu się Mazurem.~Widząc zaś ich,
1721  1,19|               więc westchnąwszy, ozwał się głośno:~- Pochwalony Jezus
1722  1,19|           panie, w podróży. Tu poczęli się sobie kłaniać, a następnie
1723  1,19|              rycerz oznajmił, iż zowie się Jędrek z Kropiwnicy i gości
1724  1,19|                obaczyć niż jego; zowie się Jurand ze Spychowa.~Zadrgało
1725  1,19|              dwórką księżny była, póki się nie wydała.~I to rzekłszy,
1726  1,19|                za nowinę!" - pohamował się jednak i rzekł:~- Bo słyszałem,
1727  1,19|               niego bystro, uśmiechnął się i rzekł:~- Wiecie, jakoś
1728  1,19|                Wiecie, jakoś strasznie się o tę dziewuchę przepytujecie.~-
1729  1,19|              jaje!~A młodzian zmieszał się jeszcze bardziej i odpowiedział:~-
1730  1,19|              było.~- Zali myślicie, że się zaprę? - odpowiedział prędko
1731  1,19|              Bo jak mi powiedzieli, że się wydała, to ażem ścierpł.~-
1732  1,19|          wydała, to ażem ścierpł.~- Co się miała wydać!... Łakoma to
1733  1,19|              Po prawdzie przekomarzali się czasem dziewusze! Powie
1734  1,19|             Jędrek z Kropiwnicy począł się śmiać:~- Baby na przekór
1735  1,19|              po drodze o wojnie - jako się ludzie do niej gotują, jako
1736  1,19|            którą porwali, odstąpią, bo się potęgi jego boją - albo
1737  1,19|               sprawę przewłóczyć, póki się dobrze nie przygotują.~-
1738  1,19|                   Tu jednak zastanowił się przez chwilę i dodał:~-
1739  1,19|           polskiego, jeno ich, a jeśli się nie dadzą do tego pociągnąć,
1740  1,19|              jest dziewięciu. Bogdajby się z takim zewrzeć! Aże ślina
1741  1,19|               nużbym ich pozwał? Nużby się chcieli ze mną potykać?~-
1742  1,19|          potykać?~- Tedy musielibyście się wpierw ze mną potykać, bo
1743  1,19|        rycerska cześć. Z wami nie będę się potykał, bom wam przyjacielem,
1744  1,19|       Ciechanowie róbcie sobie, co wam się podoba. Nie obejdzie się
1745  1,19|               się podoba. Nie obejdzie się też tam bez jakowychś gonitw,
1746  1,19|             ramionami ruszali i śmiali się.~- Bo też to jest obcy obyczaj,
1747  1,19|                panią wysławiać? Bójcie się Boga! Chyba że wstydu w
1748  1,19|           zagranicznego rycerza, jakby się chcąc przekonać, jak też
1749  1,19|               oczy łagodne i wychylała się twarz młoda, a pełna jakiegoś
1750  1,19|                odpowiedział, zbliżając się, Niemiec.~- Zapytaj się
1751  1,19|                się, Niemiec.~- Zapytaj się tego rycerza, jaka jest
1752  1,19|               i rzekł:~- Nie będziecie się tu wadzić.~Lecz Zbyszko
1753  1,19|           wadzić.~Lecz Zbyszko zwrócił się znów do przekupnia relikwij.~-
1754  1,19|            Jędrek z Kropiwnicy zwrócił się do Zbyszka z twarzą już
1755  1,19|               i rzekł:~- Nie spotkacie się, powiadam, póki się moje
1756  1,19|          spotkacie się, powiadam, póki się moje stróżowanie nie skończy.
1757  1,19|               Dość mi tego, a który by się przeciwił... Ej-że!.. wiem
1758  1,19|                pas okręcić.~- Nie chcę się z wami bić.~- A musielibyście
1759  1,19|           pozwoleństwa nie dadzą?~- To się przecie znajdziecie. Dość
1760  1,19|        lotaryńskiemu rycerzowi, że bić się będą, dopiero jak staną
1761  1,19|           rycerskich oznaczało, że bić się ze sobą gdziekolwiek i kiedykolwiek
1762  1,19|           widna, lecz nim opowiedzieli się przy bramach zamkowych i
1763  1,19|            Zaraz na wstępie dowiedział się ku wielkiemu swemu strapieniu
1764  1,19|                puszczy, na które udała się dla przydania okazałości
1765  1,19|            Zbyszkowi - i teraz starała się pocieszyć młodzianka w smutku,
1766  1,19|             Jużci, że taka dola... Cni się, cni samej niewieście na
1767  1,19|            bracia zakonni poprzysuwali się po uczcie do olbrzymich
1768  1,19|             Lecz de Lorche, wypytawszy się, o co chodzi, oznajmił chęć
1769  1,19|             mówiąc, że inaczej mogliby się spóźnić na łowy, które chciał
1770  1,19|            koniecznie.~Po czym zbliżył się do Zbyszka i wyciągnąwszy
1771  1,20|               Długolasu, dowiedziawszy się od Jędrka z Kropiwnicy,
1772  1,20|            wziął od obydwóch słowo, że się bez wiedzy księcia i komturów
1773  1,20|                bram. Zbyszkowi chciało się jak najprędzej zobaczyć
1774  1,20|                Danusię, więc nie śmiał się sprzeciwiać, de Lorche zaś,
1775  1,20|               de Lorche zaś, który bił się chętnie, gdy było trzeba,
1776  1,20|       postępując przeciwnie, obawiałby się mu ubliżyć. Chodziło też
1777  1,20|     Lotaryńczykowi, który nasłuchawszy się pieśni o turniejach, lubił
1778  1,20|              uroczystości, aby potykać się właśnie wobec dworu, dostojników
1779  1,20|               cudzoziemcami mógł łatwo się rozmówić, dziwy opowiadał
1780  1,20|                wilków, które zbierając się zimą w nieprzeliczone gromady,
1781  1,20|   nieprzeliczone gromady, mogły okazać się groźne nawet dla kilkunastu
1782  1,20|             puszczę kurpieską, łączącą się na wschód z nieprzebytymi
1783  1,20|                duszy chęcią zmierzenia się z Litwinami, których - jak
1784  1,20|               Krzyżakach myśleć, a gdy się dowiedział, że i Litwę już
1785  1,20|          Zbyszko, o którego uszy odbił się kilkakrotnie wyraz: Kurpie.~-
1786  1,20|         dojadła ochotę.~Maćko rozśmiał się i powtórzył słowa Zbyszkowe
1787  1,20|         Broniliśmy naród, który chciał się ochrzcić, przeciw napaściom
1788  1,20|         Zbyszko był pod Wilnem. począł się go o nie wypytywać, albowiem
1789  1,20|                tam stoczonych rozeszła się już szeroko po świecie.
1790  1,20|            pojedynek, na który wyzwało się czterech rycerzy polskich
1791  1,20|                brał udział - i radował się w sercu, iż nie z byle kim
1792  1,20|                z byle kim przyjdzie mu się potykać.~Jechali więc dalej
1793  1,20|               na postojach i częstując się wzajem winem, którego de
1794  1,20|            Maćkiem z Turobojów okazało się, że Ulryka de Elner naprawdę
1795  1,20|            sześcioro dzieci, wzburzyła się tym bardziej dusza w Zbyszku,
1796  1,20|                izba i batogi więcej by się przydały od podróży po świecie -
1797  1,20|                nas przeskoczyć. Trzeba się nam mieć na baczności...~
1798  1,20|            baba naśle.~Po czym zwrócił się nagle do rycerza:~- Pochwalony
1799  1,20|             Maćko z Turobojów uspokoił się zupełnie.~- No, widzicie -
1800  1,20|                złe siedziało, zaraz by się zapienił alboby go o ziem
1801  1,20|                 naokół zaś dworu roiło się od szałasów, skleconych
1802  1,20|   niedźwiedzich. Panu de Lorche wydało się, że widzi dzikie bestie
1803  1,20|             oddechów i parą podnoszącą się z pieczonych mięsiw. Za
1804  1,20|          jeszcze.~- Ano, zaczekamy, aż się pobudzą - odpart Maćko. -
1805  1,20|            słysząc zaś obcą mowę, jęli się skupiać, ażeby na Niemca
1806  1,20|              popatrzeć. Wnet rozniosło się przez ludzi Zbyszkowych,
1807  1,20|               morza" - i wówczas stało się naokół tak ciasno, że pan
1808  1,20|           nieobecności księcia, kupiły się dwa żywioły: miejski i leśny.
1809  1,20|       ustawiczny targ, który potęgował się jeszcze w czasie książęcych
1810  1,20|                Maćkowych, przypatrując się z zajęciem postaciom osaczników,
1811  1,20|          żywicznym powietrzu i karmiąc się, jak zresztą większość chłopów
1812  1,20|           wytrwać na miejscu. Świeciło się tylko jedno okno, widocznie
1813  1,20|             ścianie domostwa ukazywała się czasem służba w barwie książęcej -
1814  1,20|                dotąd, ale że już warzy się strawa na ranny posiłek
1815  1,20|              kuchenne począł wydobywać się zapach tłuszczów i szafranu,
1816  1,20|               szafranu, który rozszedł się daleko między ogniskami.
1817  1,20|          Skrzypnęły wreszcie i otwarły się drzwi główne, odkrywając
1818  1,20|              Lotaryńczyk zapytał:~- Co się stało temu młodemu rycerzowi?~-
1819  1,20|               młodemu rycerzowi?~- Nic się nie stało - odrzekł Maćko
1820  1,20|              do dworca i obaj znaleźli się w obszernej sieni, przybranej
1821  1,20|         przygodach krakowskich, witali się z nim jak ze starym przyjacielem -
1822  1,20|        podziwem, z jakim zwykle patrzy się na człowieka, nad którego
1823  1,20|         szlachetnych. Zbyszkowi wydało się, że Danvelda widział niegdyś
1824  1,20|           Janusza, ku któremu zwrócili się z pokłonami i Krzyżacy,
1825  1,20|         Krzyżacy, i dworzanie. Zbliżył się ku niemu de Lorche i komturowie,
1826  1,20|                trzecim razem otworzyły się duże drzwi po prawej stronie
1827  1,20|          prawej stronie izby i ukazała się w nich księżna Anna, mając
1828  1,20|          Ujrzawszy je, Zbyszko wysunął się naprzód i złożywszy przy
1829  1,20|                ten widok szmer uczynił się w sali. gdyż zdziwił Mazurów
1830  1,20|             starsi - pewnikiem nauczył się tego obyczaju od zamorskich
1831  1,20|            oczy, usta, policzki, tuląc się do niego i piszcząc przy
1832  1,20|               po ludziach i stropiwszy się okrutnie, z równą szybkością
1833  1,20|              równą szybkością schowała się za księżnę, ukrywszy się
1834  1,20|               się za księżnę, ukrywszy się w fałdach jej spódnicy,
1835  1,20|             witać, a zarazem wypytywać się o Maćka: czy zmarł, czy
1836  1,20|         pytania, albowiem przechylając się na obie strony, starał się
1837  1,20|             się na obie strony, starał się dojrzeć za księżną Danuśkę,
1838  1,20|            Danuśkę, która to wychylała się przez ten czas ze spódnicy
1839  1,20|                fałdy. Mazurowie w boki się brali na owo widowisko,
1840  1,20|                na owo widowisko, śmiał się i sam książę, aż wreszcie,
1841  1,20|        wniesiono gorące misy, zwróciła się rozradowana pani do Zbyszka
1842  1,20|                cudna, że aż rozpłynęło się serce nie tylko w Zbyszku,
1843  1,20|            warg, de Lorche zaś zdumiał się; podniósł obie ręce w górę
1844  1,20|           otyłości był niski, podniósł się na palce i rzekł do ucha
1845  1,20|             śniadania, a dowiedziawszy się poprzednio od wójta z Jansborku
1846  1,20|                ich wspomnienie, działo się z nim to, co czasem działo
1847  1,20|               nim to, co czasem działo się przy Jagience: brały go
1848  1,20|              omdlałość, pod którą taił się żar jak w przysypanym popiołem
1849  1,20|           ognisku. Danusia wydawała mu się dorosłą zupełnie panną -
1850  1,20|            słońcem kraśnieje i otwiera się coraz bardziej, tak i jej
1851  1,20|          bardziej, tak i jej otworzyły się oczy na miłość - i skutkiem
1852  1,20|              sobie z tego sprawy, gdyż się zapamiętał. Zapomniał nawet
1853  1,20|               patrzą na niego, trącają się łokciami, że pokazują sobie
1854  1,20|               oboje z Danusią i śmieją się. Nie zauważył również ani
1855  1,20|               płomień komina, wydawały się tak czerwone i błyszczące
1856  1,20|          błyszczące jak wilcze. Ocknął się dopiero, gdy trąby ozwały
1857  1,20|              dopiero, gdy trąby ozwały się ponownie, dając znak, że
1858  1,20|                Anna Danuta, zwróciwszy się ku niemu, rzekła:~- Przy
1859  1,20|   powiedziawszy, wyszła z Danusią, aby się na koń przybrać. Zbyszko
1860  1,20|            poprzygasały, dzień uczynił się jasny, mroźny, śnieg skrzypiał,
1861  1,20|     poruszanych lekkim powiewem sypała się sadź sucha, iskrząca. Wkrótce
1862  1,20|                Blisko księcia trzymało się też dwóch mężów gotowych
1863  1,20|              ruszyli. Orszak wyciągnął się w długiego węża: skręcił
1864  1,20|                prawo od dworu, mieniąc się i migocąc na brzegu puszczy
1865  1,20|              sukna, a następnie począł się w nią z wolna zanurzać.~
1866  1,20|                gdy księżna, zwróciwszy się do Zbyszka, rzekła:~- Przeczże
1867  1,20|             lub dwóch zdrowasiek ozwał się:~- Danuśka!~- Co, Zbyszku?~-
1868  1,20|            Miłuję cię tak...~Tu zaciął się, szukając słów, o które
1869  1,20|            cześć jej okazywał i starał się unikać gminnych wyrażeń,
1870  1,20|               wyrażeń, jednakże próżno się silił na dworność, gdyż
1871  1,20|           Powiadajże - rzekła -jako ci się cniło bez niej, a zdarzy
1872  1,20|               cniło bez niej, a zdarzy się li gąszczyk, to choćbyś
1873  1,20|             począł opowiadać, "jako mu się cniło" bez niej i w Bogdańcu
1874  1,20|         śliczną Danusię, że chciało mu się chwycić ją, przesadzić na
1875  1,20|               swego konia, wziąć przed się i trzymać przy piersiach.~
1876  1,20|              dworzan i gości, pochylił się ku niej, objął ją i pochował
1877  1,20|            Pójdą z nich iskry, nie bój się! Przywarł ci do niej jak
1878  1,20|                oni rozmawiali, śmiejąc się, lecz starosta krzyżacki
1879  1,20|                chwili jednak opamiętał się i pochyliwszy głowę, odrzekł:~-
1880  1,20|              tam skargi na niego stały się tak głośne, że pomimo całej
1881  1,20|                że imię Juranda łączyło się ze strasznym wspomnieniem
1882  1,20|      Jurandówny, za którą Jurand mścił się od owej pory w okropny sposób
1883  1,20|           powody. Oto i on sam zetknął się przed dwoma laty z Jurandem,
1884  1,20|               zaledwie mogło pomieścić się w głowie Lotaryńczyka.~-
1885  1,20|           książę, który na pozór zacny się wydaje, śmiał zamek przeciw
1886  1,20|           zwycięstwo. Jakoże skończyła się ta wojna?~- Nie było wówczas
1887  1,20|                ciemności jest.~Zadumał się, usłyszawszy to, pan de
1888  1,21|             sieciami, za którymi taili się borowi "nawrotnicy", których
1889  1,21|         strzelcom lub jeśli, nie dając się spłoszyć, zaplątywał się
1890  1,21|               się spłoszyć, zaplątywał się w sieciach, dobijać go oszczepami.
1891  1,21|             strzelcami znów znajdowała się sieć, rozpięta w tym celu,
1892  1,21|          zwierz, który zdoła przedrzeć się przez ich szereg, został
1893  1,21|                a nieco z tyłu trzymali się dwaj "brońcy" z toporami
1894  1,21|           których wściekłością łatwiej się było w razie wypadku chronić
1895  1,21|         całował kolana, albowiem wcale się już przed ludźmi ze swoją
1896  1,21|            miłością nie krył. Uspokoił się dopiero wówczas, gdy Mrokota
1897  1,21|               który w puszczy ośmielał się i na samego księcia burczeć,
1898  1,21|          daleko w głębi puszczy ozwały się rogi kurpieskie, którym
1899  1,21|             też pierwszy zwierz pojawi się na śniegu - w ogóle zaś
1900  1,21|          wspaniałe, gdyż puszcza roiła się od żubrów, turów, dzików.
1901  1,21|            głodne i czujne, domyślając się, ze wkrótce przyjdzie im
1902  1,21|               które zaraz po odezwaniu się trąb spuszczone zostały
1903  1,21|             wcześnie albo też włóczący się luzem za chłopami, ukazał
1904  1,21|              luzem za chłopami, ukazał się na polanie i przebiegłszy
1905  1,21|            myśliwcami. I znów uczyniło się pusto i cicho, tylko nawrotnicy
1906  1,21|                znać, że wkrótce robota się rozpocznie. Jakoż po upływie
1907  1,21|            pacierzy na skraju pojawiły się wilki, które jako najczujniejsze
1908  1,21|      najczujniejsze pierwsze usiłowały się wynieść z obierzy. Było
1909  1,21|               Potem dziki, wynurzywszy się z kniei, poczęły biec długim,
1910  1,21|             Ale łańcuch ów zatrzymywał się, słuchał, wietrzył - zawracał
1911  1,21|               nawrotników, znów puścił się ku myśliwym, chrapiąc, zbliżając
1912  1,21|          myśliwym, chrapiąc, zbliżając się coraz ostrożniej, ale coraz
1913  1,21|              póki wreszcie nie rozległ się szczęk żelaznych zastawników
1914  1,21|             podścieli.~Wówczas rozległ się okrzyk i stado rozproszyło
1915  1,21|             okrzyk i stado rozproszyło się, jakby w nie piorun uderzył;
1916  1,21|           przed siebie, drugie rzuciły się ku sieciom, inne poczęły
1917  1,21|                 to po kilka, mieszając się z innym zwierzem, od którego
1918  1,21|           zwierzem, od którego zaroiła się tymczasem polana. Już też
1919  1,21|          Litwie, gdzie czasem zdarzało się, że żubry, uderzając na
1920  1,21|             nim zamieszanie* - dziwili się nie-pomału tej niezmiernej
1921  1,21|            zwierza, a zwłaszcza dziwił się pan de Lorche. Stojąc przy
1922  1,21|           żuraw na straży, a nie mogąc się z żadną rozmówić, począł
1923  1,21|               począł on już był nudzić się. marznąć w swej żelaznej
1924  1,21|         ugodzony jeleń lub łoś wspinał się w pędzie do góry, a następnie
1925  1,21|                góry, a następnie walił się ciężko i kopał śnieg nogami.
1926  1,21|              ona zaś, na wpół śmiejąca się, na wpół zawstydzona, próbowała
1927  1,21|        oszczepem i gdy zwierz podniósł się, rycząc okropnie, na zadnie
1928  1,21|              bawił po drodze, ważyłoby się na taką zabawę i że z takimi
1929  1,21|               biegłości.~Polana usłała się wreszcie gęsto trupami wszelkiego
1930  1,21|              Chociaż w lasach trzymały się one zwykle osobno, szły
1931  1,21|               nad ziemią, zatrzymywały się chwilami, jakby rozważając,
1932  1,21|          potwornych ich płuc wydobywał się głuchy ryk do podziemnego
1933  1,21|              przednimi nogami, zdawały się upatrywać spod grzyw krwawymi
1934  1,21|                wolna stado rozproszyło się w szalonym pościgu po całej
1935  1,21|              żubry przenoszący, puścił się w ciężkich skokach ku szeregowi
1936  1,21|              drzewami konie, zatrzymał się i hucząc, począł orać nogami
1937  1,21|              ziemię, jakby podniecając się do skoku i walki.~Na ten
1938  1,21|           szeregu zaś myśliwych ozwały się przeraźliwe głosy: "Księżna,
1939  1,21|       przysiadły na zadach. Tur rzucił się jak burza wprost na panią,
1940  1,21|               byka, która wnet wygięła się jak pałąk i prysła w drobne
1941  1,21|        żelaznego klina, tur zaś zdawał się przez chwilę wahać, czy
1942  1,21|               pierwsze ofiary, zwrócił się znów ku nim i jął pastwić
1943  1,21|              znów ku nim i jął pastwić się nad nieszczęsnym rumakiem,
1944  1,21|                Z boru jednakże sypnęli się ludzie na ratunek obcego
1945  1,21|              Zginął! zginął!" - ozwały się głosy biegnących z pomocą
1946  1,21|                tura i własną, podniósł się nieco, spróbował wstać,
1947  1,21|          spróbował wstać, ale zachwiał się, upadł na kolana i wsparłszy
1948  1,21|            upadł na kolana i wsparłszy się na ręku, zdołał przemówić
1949  1,21|           połamione - rzekł, zwracając się do księżny.~Wszelako inne
1950  1,21|            Wszelako inne dwórki zajęły się przy pomocy myśliwców ratunkiem
1951  1,21|              śladów śniegu, który wbił się między złożenia blach, nie
1952  1,21|              znaleźć innych. Tur mścił się głównie na koniu, który
1953  1,21|           tylko wskutek upadku - i jak się pokazało później, rękę prawą
1954  1,21|              ożył i przemówił, poczęły się do niego uśmiechać i przy
1955  1,21|               prawej ręce, lewą wsparł się na ramieniu jednego z "aniołów" -
1956  1,21|          chwilę stał nieruchomo, bojąc się kroku postąpić, gdyż nie
1957  1,21|                postąpić, gdyż nie czuł się pewny w nogach. Za czym
1958  1,21|                które z bliska wydawało się potwornie wielkie, ujrzał
1959  1,21|               z nim, ale za niego będę się odtąd potykał! - rzekł Lotaryńczyk.~
1960  1,21|            stał nad Zbyszkiem, zbliżył się do niego i począł go wysławiać:
1961  1,21|               zdobędziecie!~Rozpływało się od takich słów chciwe na
1962  1,21|           chwilę, ale tylko uśmiechnął się do Danusi, podniósł dłoń
1963  1,21|             łowcy, widząc, jak zawarły się przy tym jego ręce, a usta
1964  1,21|         twierdząc, że róg tura obsunął się między żebrami rycerza,
1965  1,21|                gdyż inaczej nie mógłby się młody pan ani na chwilę
1966  1,21|                po niego, dowiedziawszy się o tym, Czech, tymczasem
1967  1,21|               lecz księżna sprzeciwiła się temu, albowiem droga była
1968  1,21|                mam i od was spodziewać się zapłaty?~- Jakoż mogę wam
1969  1,21|            zapłacić?~Krzyżak przysunął się bliżej z koniem, widocznie
1970  1,21|        widocznie chciał coś mówić, ale się zawahał i dopiero po chwili
1971  1,22|              nie wiedział bowiem, "czy się w chorym nie przekręciło
1972  1,22|                przekręciło serce i czy się w nim wątroba nie oberwała".
1973  1,22|           niemoc tak wielka, iż musiał się położyć, na drugi dzień
1974  1,22|        osłabiony bardzo, dowiedziawszy się od Danusi, komu życie zawdzięcza,
1975  1,22|            czuł bowiem, że nie wypłaci się nigdy poczciwej dziewczynie
1976  1,22|            sobie wprawdzie zaraz: "Toć się na dwoje nie rozetnę" -
1977  1,22|            przez chwilę, po czym ozwał się znowu:~- Jeślibyście kazali
1978  1,22|           Wyszoniek powiada, że pokaże się to na nowiu, a do nowiu
1979  1,22|      Przasnyszu, bo w boru jeno Kurpie się grzebią, nad którymi wilcy
1980  1,22|               tegoż dnia jeszcze udała się do księcia z prośbą, aby
1981  1,22|         Przasnysza. Pan de Lorche miał się po dwóch dniach znacznie
1982  1,22|          począł wstawać, dowiedziawszy się jednak, że "damy" zostają,
1983  1,22|             ich od złej przygody. Skąd się mieli wziąć owi Saraceni -
1984  1,22|                wszystkiego złego można się spodziewać. Tak mówili Krzyżacy,
1985  1,22|         Krzyżaków nowiny. Oto zdarzyło się, że goście zagraniczni bawiący
1986  1,22|              zasłużonych, nasłuchawszy się wieści o Jurandzie ze Spychowa,
1987  1,22|       Jurandzie ze Spychowa, nie tylko się ich nie ulękli, ale postanowili
1988  1,22|               wojownika, aby przekonać się, czy rzeczywiście jest tak
1989  1,22|           głoszą. Starosta sprzeciwiał się wprawdzie, powołując się
1990  1,22|               się wprawdzie, powołując się na pokój między Zakonem
1991  1,22|              może w nadziei, iż uwolni się od groźnego sąsiada, nie
1992  1,22|                dwoma towarzyszami będą się potykali na samej granicy
1993  1,22|               wtrącił. De Fourcy jeden się ocalił i po trzechdniowym
1994  1,22|              po trzechdniowym błąkaniu się po mazowieckich lasach,
1995  1,22|     mazowieckich lasach, dowiedziawszy się od smolarzy, iż w Ciechanowie
1996  1,22|               bracia zakonni, przedarł się do nich, aby razem z nimi
1997  1,22|           poczęli natarczywie upominać się u księcia, aby raz przecie
1998  1,22|             bólem i wstydem - upominał się niemal groźnie o zemstę.~-
1999  1,22|             natury łagodny, rozgniewał się i rzekł:~- Jakiejże to sprawiedliwości
2000  1,22|            Jakiejże to sprawiedliwości się domagacie? Gdyby Jurand