Tom,    Rozdzial

1001  1,13|             głowę przechodziło, tylko że nie wiem dobrze: któremu? Święty
1002  1,13|                może być inny, któremu on nie będzie chciał wchodzić w
1003  1,13|              jeden do drugiego nigdy się nie miesza, bo z tego mogłyby
1004  1,13|          niezgody wyniknąć, w niebie zaś nie przystoi się świętym wadzić
1005  1,13|                  by choróbska na świecie nie wyginęły, gdyż inaczej nie
1006  1,13|               nie wyginęły, gdyż inaczej nie mieliby co jeść. Jest także
1007  1,13|                kamienia -ale to wszystko nie to! Przyjedzie opat, to
1008  1,13|                 kogo mam się udać - bo i nie byle kleryk wszystkie tajemnice
1009  1,13|              tajemnice boskie posiadł, i nie każdy takie rzeczy wie,
1010  1,13|                to byłoby tak, jakoby mi, nie przymierzając, twój ojciec
1011  1,13|               chłopem przychodzisz! A to nie masz urzędów? nie możesz
1012  1,13|                   A to nie masz urzędów? nie możesz iść do grodu, do
1013  1,13|                  od ran!~- A choćby ta i nie była od ran! Nie będzie
1014  1,13|             choćby ta i nie była od ran! Nie będzie się śmiał na nią
1015  1,13|                  oberwie, boć to przecie nie żadna zwyczajna nawojka,
1016  1,13|               lada pachołek przeciw niej nie wskóra. Tak też uczynię,
1017  1,13|           podobała się i Jagience, która nie mogła oprzeć się podziwieniu
1018  1,13|             cości się dzieje ze mną, ale nie wiem, czy co dobrego, czy
1019  1,13|               zerwał się na równe nogi i nie krzesząc ognia, rozdmuchał
1020  1,13|               Trzymam ci ją, ale wydobyć nie mogę! czuję jeno, jako mi
1021  1,13|                palce coraz głębiej, póki nie objął dobrze twardego przedmiotu;
1022  1,13|          jedzenie. Na niedźwiedzie sadło nie mógł już patrzeć, ale za
1023  1,13|                 do rynki, gdyż na więcej nie chciała przez ostrożność
1024  1,13|              takiego drugiego na świecie nie ma. A mężne to, a wartkie
1025  1,13|              różnych cudnych mieszczkach nie wspominając.~- A niech ta
1026  1,13|              cudne, a od mojej Jagien-ki nie lepsze! - odrzekł Zych ze
1027  1,13|              ludziom niże Jagienka chyba nie znaleźć.~- Ja też na Zbyszka
1028  1,13|                    Ja też na Zbyszka nic nie powiadam: kuszę ci bez pokrętki
1029  1,13|                 Łeb odwalił, ale podparł nie sam. Jagienka mu pomogła.~-
1030  1,13|                mu pomogła.~- Pomogła?... nie mówił mi nic.~- Bo jej obiecał...
1031  1,13|                 zmyślają, ale ona prawdy nie ukryje. Szczerze rzekłszy,
1032  1,13|               ukryje. Szczerze rzekłszy, nie byłem rad, bo kto ta wie...
1033  1,13|                 tak: "Jak ja sama wianka nie upilnuje, to i wy, tatulu,
1034  1,13|               upilnuje, to i wy, tatulu, nie upilnujecie, ale nie bójcie
1035  1,13|             tatulu, nie upilnujecie, ale nie bójcie się. Zbyszko też
1036  1,13|                   a wstydzić się dziewce nie potrzeba, bo ciemno.~Maćko
1037  1,13|             widzą...~- Ba! Żeby to innej nie był ślubował.~- To, jak
1038  1,13|                  z młodych swojej paniej nie miał, tego inni za prostaka
1039  1,13|                mu powiedział, że dziewki nie da! Czyją innemu obiecał,
1040  1,13|                Bożą ochwiarował, tego ja nie wiem - ale wręcz powiedział,
1041  1,13|                 ale wręcz powiedział, że nie da...~- Mówiłżem wam - zapytał
1042  1,13|            Naszej krzywdy przecie byście nie chcieli...~- Za Jagienką
1043  1,13|                Zaraz?~- Zaraz. Innej bym nie popuścił, a jej popuszczę.~-
1044  1,13|                ten, choć między mnichami nie siedzi - przecie jest ksiądz -
1045  1,13|                 dam, bo w Bogdańcu ziemi nie brak. A Wilkowi niech się
1046  1,13|                 mnie przyjdą. Albo to im nie wolno? Z czasem to i grodek
1047  1,13|               Dalibyście mu Jagienkę czy nie dali?~- Dałbym. Z dawna
1048  1,13|               już dawno w takiej radości nie widziałem.~Bo mi pocieszno
1049  1,13|                  Zbyszka, wy się o niego nie bójcie. Wczoraj, jak Jagienka
1050  1,14|                 Rozdział XIV~Stary Maćko nie mylił się, mówiąc, że Zbyszko
1051  1,14|                 to nawet, że się jeszcze nie pozwali na śmierć.~- Bo
1052  1,14|            pobijecie, to żadnego na oczy nie chcę widzieć". To i cóż
1053  1,14|                 w Krześni, póki pod ławy nie pozlatują.~- Głupie chłopy!~-
1054  1,14|                    Czemu?~- Bo jak Zycha nie było doma, powinien był
1055  1,14|                  A czy to w Zgorzelicach nie ma ludzi, a ja to nie umiem
1056  1,14|       Zgorzelicach nie ma ludzi, a ja to nie umiem chycić oszczepu albo
1057  1,14|                  No, tobie rycerzem być, nie dziewczyną. Ona zaś, uspokoiwszy
1058  1,14|                 a z opatem lepiej nikomu nie zadzierać...~- O wa! - odpowiedział
1059  1,14|                 jako ci mówię prawdę, że nie bojałbym się ni opata, ni
1060  1,14|                 kiedy jej trzeba za mąż! Nie zdarzy-li się trzeci, to
1061  1,14|                   bo jakże?~- Ty mi tego nie powiadaj - odpowiedziała
1062  1,14|           dziewczyna.~- Bo co? Dawnom tu nie bywał, więc nie wiem, zali
1063  1,14|                Dawnom tu nie bywał, więc nie wiem, zali tu jest kto koło
1064  1,14|                głęboka. Wówczas Zbyszko, nie pytając, chwycił dziewczynę
1065  1,14|                 każdym krokiem nogą, czy nie trafi na głębinę, dziewczyna
1066  1,14|              rzekła:~- Zbyszku!~- Ano?~- Nie pójdem ni za Cztana, ni
1067  1,14|                  Bóg da jak najlepszego! Nie będzie on miał krzywdy.~
1068  1,14|                  Do Odstajanego jeziorka nie było już daleko. Jagienka,
1069  1,14|             długi czas leżeli spokojnie, nie widząc przed sobą nic z
1070  1,14|              nieco od powiewu i pustą.~- Nie widać? - szepnął Zbyszko.~-
1071  1,14|              widać? - szepnął Zbyszko.~- Nie widać. Cichaj!...~Jakoż
1072  1,14|               mierzyła do zwierza, który nie podejrzewając żadnego niebezpieczeństwa,
1073  1,14|            niebezpieczeństwa, przepływał nie dalej niż na pół strzelenia
1074  1,14|                 niego - rzekł Zbyszko.~- Nie chodź. Tu z brzegu jest
1075  1,14|               mułu na kilku chłopów. Kto nie wie, jak sobie poradzić,
1076  1,14|           Bogdańcu, niech cię o to głowa nie boli; a nam czas do domu...~-
1077  1,14|                 dobrze ustrzeliła!~- Ba! nie pierwszego!...~- Inne dziewki
1078  1,14|           uśmiechnęła się z radości, ale nie odrzekła nic, i poszli tą
1079  1,14|                  odpowiedzieć, że sam po nie pójdzie, skoczyła jak sama
1080  1,14|                   dlaczego jej tak długo nie ma.~- Chyba pogubiła groty
1081  1,14|             pójdę, obaczę, czyjej się co nie stało...~Zaledwie jednak
1082  1,14|             wlazłam do wody i tyla! mnie nie pierwszyzna, a ciebie nie
1083  1,14|                nie pierwszyzna, a ciebie nie chciałam puścić, bo kto
1084  1,14|              chciałam puścić, bo kto tam nie wie, jak pływać, zaraz go
1085  1,14|                  czy jak?~- Toś i grotów nie zapomniała?~- A nie, jeno
1086  1,14|               grotów nie zapomniała?~- A nie, jeno chciałam cię odwieść
1087  1,14|                  zaraz wysuszy. Lecz ona nie chciała tego uczynić z powodu
1088  1,14|                  wyzdrowieje, bo na rany nie masz nad niedźwiedzie sadło
1089  1,14|               Czemu to?~- To ci nic Zych nie mówił o Danusi?~- Coś mi
1090  1,14|         niepokojem w jego twarz, on zaś, nie zwróciwszy najmniejszej
1091  1,14|                  i kochanie najmilejsze. Nie mówię ja tego nikomu, ale
1092  1,14|               Niemców i do Tatarów, gdyż nie ma takiej drugiej w caluśkim
1093  1,14|                  że wprzódy sam legnę.~- Nie wiedziałam... - odparła
1094  1,14|             nawrócę do Zgorzelic.~- A to nie pojedziesz do Bogdańca?
1095  1,14|               Bogdańca? Zych tam jest.~- Nie. Tatulo mieli wrócić i mnie
1096  1,15|                  Jagienka przez trzy dni nie ukazywała się w Bogdańcu,
1097  1,15|                rad podaje ucha pieśniom, nie tylko duchownym, lecz i
1098  1,15|              starszego krewnego powitać, nie czekając, aż on pierwszy
1099  1,15|               zwrócił się do Jagienki:~- Nie dziwowałbym się, choćbyś
1100  1,15|                 dużo było szafranu, to i nie przebredza. Maćko, słysząc
1101  1,15|            przecie znacie... Jeno mu się nie przeciwić, to nie ma lepszego
1102  1,15|                 mu się nie przeciwić, to nie ma lepszego człowieka na
1103  1,15|                na myśl, że ta jego uroda nie dla niej i że on inną umiłował.~
1104  1,15|                  upodoba i przy układach nie będzie czynił trudności.
1105  1,15|                 do Zgorzelic.~- Byle was nie zamroczyło - rzekła Jagienka.~-
1106  1,15|            rzekła Jagienka.~- Ej, nic mi nie będzie, bo już czuję w sobie
1107  1,15|                 Po drodze stękał trochę, nie przestawał jednak dawać
1108  1,15|            możnego krewnego, który nigdy nie znosił najmniejszego oporu.~
1109  1,15|                przyłap.~- Trocha jeszcze nie mogę - rzekł Maćko, całując
1110  1,15|                królowej ofiarowali.~- Bo nie wiedząc, do którego świętego
1111  1,15|                rękę.~- Małego widziałem; nie poznałbym! - mówił opat. -
1112  1,15|                 Zbyt urodziwy! panna to, nie rycerz! Na to Maćko:~- Brali
1113  1,15|               wnet się wykopyrtnął i już nie wstał.~- I kuszę bez pokrętki
1114  1,15|                  się, by cię przypadkiem nie ustrzelił; musiałabyś się
1115  1,15|                mówić:~- Dość krotochwil! Nie dla sromoty ja cię do dziewki
1116  1,15|                 mądrala! Bacz, by ci się nie przygodziło to, co Niemcowi
1117  1,15|              boskich wymiarkować?~-Nijak nie może! - ozwali się zgodnym
1118  1,15|                  głowy macie pogolone.~- Nie szpylmany my już ni goliardowie,
1119  1,15|            zaglądasz? Łaciny tam na dnie nie znajdziesz.~- Ja też nie
1120  1,15|                 nie znajdziesz.~- Ja też nie łaciny szukam, jedno piwa,
1121  1,15|              szukam, jedno piwa, którego nie mogę na-leźć.~Opat zaś zwrócił
1122  1,15|                  kraje, bo on tego nawet nie wie, jak cesarzowi greckiemu
1123  1,15|              nigdy u wędrownych kleryków nie widziałem.~- Im wolno -
1124  1,15|                wolno - rzekł opat - gdyż nie mają święceń, a że ja także
1125  1,15|                 kord przy boku noszę, to nie dziwota. Rok temu pozwałem
1126  1,15|                przejeżdżali do Bogdańca. Nie stawił się...~- Jakoże miał
1127  1,15|           zawołał:~-Gdym we zbroi, to ja nie ksiądz, jeno ślachcic!...
1128  1,15|                   jeno ślachcic!... A on nie stanął, bo mnie wolał z
1129  1,15|              gdyż żaden ni jednego słowa nie wyrozumiał: on zaś toczył
1130  1,15|                  już i mnie bez bitki.~- Nie uczyni on tego - rzekł Zych -
1131  1,15|            Rogowa w gospodzie w Krześni. Nie uznali nas zrazu, było ciemno -
1132  1,15|                    Oni od ciebie niczego nie chcieli, jeno nie po myśli
1133  1,15|                niczego nie chcieli, jeno nie po myśli im to, iż jest
1134  1,15|                  się nas będzie bojał, a nie, to mu gnaty w mig połamię!"
1135  1,15|                  chytry i radosny. Żaden nie był pewny, czy opat słyszał
1136  1,15|                dobrze Zbyszka. Maćko, że nie było na świecie lepszego
1137  1,15|                to chłopy!... Zbyszko zaś nie pokazał po sobie nic, tylko
1138  1,16|            Brzozowej, ni Cztana z Rogowa nie lęka i chować się przed
1139  1,16|                  i chować się przed nimi nie myśli. Zdziwiła go znów
1140  1,16|                 na ramiona dwa warkocze. Nie siedziała też na koniu po
1141  1,16|             każdy poznał, iż przyjechała nie córka byle szarego włodyczki
1142  1,16|          spoglądał na jego potężny kord, nie mniejszy od dwuręcznych
1143  1,16|             potykał - odrzekł Zbyszko.~- Nie to mu się też gani, że się
1144  1,16|             czego też nic dobrego wypaść nie mogło.~Tu aż zatrzymał konia
1145  1,16|               iżeś dobrze utrafił, jeśli nie znasz gniazda, z którego
1146  1,16|               człowiecze, tę naukę, abyś nie w dalekości, ale w pobliżu
1147  1,16|         odpowiadając tak zawsze opatowi, nie bardzo baczyli, czy odpowiadają
1148  1,16|               biegłości w Piśmie, on zaś nie mówił rzekomo wprost do
1149  1,16|             przed gospodą po kościele.~- Nie uczyniłby on tego bez zapowiedzi
1150  1,16|            upamiętanie. Ja wojny z nikim nie szukam i krzywdy cierpliwie
1151  1,16|             swoich szpylmanów i rzekł:~- Nie wydobywać mi mieczów i pamiętać,
1152  1,16|                 Służą mi, jako umieją.~- Nie będą ci dziś służyli, rozumiesz?
1153  1,16|                  kołatek, gdyż w Krześni nie było jeszcze dzwonów. Po
1154  1,16|                weszła do kościoła. Wtedy nie tylko młody Wilk, ale i
1155  1,16|               przytomności, że w gniewie nie chcieli, bojąc się kary
1156  1,16|            cmentarz między drzewami, sam nie wiedząc dokąd. Cztan leciał
1157  1,16|               Cztan leciał za nim, także nie wiedząc, w jakim to czyni
1158  1,16|             kościele będziesz napadał?~- Nie w kościele, jeno po mszy.~-
1159  1,16|                 Zgorzelic wyżenie. Gdyby nie to, byłbym ci dawno żebra
1160  1,16|          Jagienki, jednak żyć bez siebie nie mogli i tęsknili jeden do
1161  1,16|              Wilk, który był mądrzejszy, nie wiedział jednakże na razie,
1162  1,16|             nabożeństwa,~nabrali otuchy. Nie stracili głów nawet wówczas,
1163  1,16|           wprawdzie spode łba, ale żaden nie warknął, chociaż serca skowytały
1164  1,16|           zazdrości, gdyż nigdy Jagienka nie wydawała im się tak cudną
1165  1,16|                 zabaczyłem, wrócę się.~- Nie wracaj! - zawołała Jagienka -
1166  1,16|                 Zgorzelic.~- Wrócę, a wy nie czekajcie na mnie. Z Bogiem!~-
1167  1,16|                  mu odtąd będzie panią - nie tamta; tego zaś chcę, bo
1168  1,16|                  go rozgrzeszę! Zaliście nie słyszeli, żem to już obiecał?~-
1169  1,16|               rękawem, i począł mówić:~- Nie bój się, córuchno, o nic.
1170  1,16|                  ślachtą, przeto go kupą nie napadną, jeno na pole rycerskim
1171  1,16|             tamtą łożnicę w nijakim boru nie rośnie.~- Skoro mu tamta
1172  1,16|                  milsza, to i ja o niego nie dbam! - odpowiedziała przez
1173  1,16|               sztuki. W pierwszej chwili nie mógł jednakże nikogo rozeznać,
1174  1,16|          usłyszał - i przez chwilę słowa nie mogli przemówić. Co to za
1175  1,16|                   Im przecie o Jagienkę, nie o nią chodziło?... A jeśli
1176  1,16|                     A jeśli temu żbikowi nie o Jagienkę idzie, to czego
1177  1,16|             wytrzeszczył tak oczy, jakby nie człowieka, ale jakby jakieś
1178  1,16|                    Jak to, psubracie, to nie Jagienka Zychówna najcudniejsza?
1179  1,16|                   że się to na byle czym nie skończy.~ ~
1180  1,17|          dowiedział się, czy w gospodzie nie zaszła jakowaś bitka albo
1181  1,17|                  bitka albo czy kto kogo nie wyzwał. Ten jednakże, dostawszy
1182  1,17|                 pić z księżymi sługami i nie myślał o powrocie. Drugi,
1183  1,17|                 i sprawności Zbyszkowej, nie tyle bała się dla niego
1184  1,17|                 ważniejszej, przy której nie chciał mieć za świadka Jagienki.~
1185  1,17|                 chałup, patrząc, czy się nie pali albo czy nieprzyjaciel
1186  1,17|              pali albo czy nieprzyjaciel nie nastąpił. Ale jadący naprzód
1187  1,17|                się niedawno do kompanii, nie widzieli go dotychczas nigdy.
1188  1,17|               widok nędznego domu, który nie mógł iść w porównanie z
1189  1,17|               się widocznie, aż wreszcie nie~mógł już dłużej ciekawości
1190  1,17|              rzekł - o zastawie uradzać. Nie przeciwcie się, bo się zgniewam!~
1191  1,17|                 siedzieć i pode drzwiami nie podsłuchiwać! To rzekłszy,
1192  1,17|               skrzyni. "Ha! - pomyślał - nie spotkał się ni z Cztanem,
1193  1,17|                   ni z Wilkiem; może ich nie było, a może ich nie szukał.
1194  1,17|                 ich nie było, a może ich nie szukał. Omyliłem się!"~Ale
1195  1,17|               Macie pieniądze?... bo jak nie, to dziedzina moja!...~Na
1196  1,17|                  dobytek dopłaty, to też nie będziem się sprzeczali,
1197  1,17|      postępowaniem zaskoczony, a nawet i nie całkiem rad, gdyż przy targach
1198  1,17|                  dopłacie prawicie?~- Bo nie chcem darmoch brać - odpowiedział
1199  1,17|            mgnieniu oka:~- Widzicie ich! Nie chcą od krewnych darmoch
1200  1,17|                brać! Chleb ludzi bodzie! Nie brałem pustki i nie oddaję
1201  1,17|              bodzie! Nie brałem pustki i nie oddaję pustki, a jak mi
1202  1,17|             prasnąć, to i prasnę!~- Tego nie uczynicie! - zawołał Maćko.~-
1203  1,17|            uczynicie! - zawołał Maćko.~- Nie uczynię? Ot mi wasz zastaw!
1204  1,17|                 wam do tego nic. Ot, jak nie uczynię!~To rzekłszy, porwał
1205  1,17|                  chwilę. - Od innego bym nie wziął, ale od krewniaka
1206  1,17|                 że więcej jednego skojca nie uwidzicie.~- Nie spodziewaliśmy
1207  1,17|                  skojca nie uwidzicie.~- Nie spodziewaliśmy się i tego.~-
1208  1,17|                innych! - odrzekł opat.~- Nie gorszy, jeno lepszy.~Te
1209  1,17|                 Lepszego człeka niż Zych nie ma na świecie, i lepszej
1210  1,17|         wyzywającym wzrokiem, lecz Maćko nie tylko nie przeczył, ale
1211  1,17|           wzrokiem, lecz Maćko nie tylko nie przeczył, ale skwapliwie
1212  1,17|                córki rodzonej więcej bym nie miłował, niźli ją miłuję.
1213  1,17|            zdrowia i tego jej do śmierci nie zapomnę.~- Potępieni będziecie
1214  1,17|              przeklnę. Ja krzywdy waszej nie chcę, boście moi krewni,
1215  1,17|                kiedy i wojewodziński syn nie byłby nadto. Ale niechbym
1216  1,17|              nadto. Ale niechbym tak ja, nie przymierzając, kogo zaswatał -
1217  1,17|                 miłuje i wie, że jej źle nie poradzę...~- Dobrze temu
1218  1,17|             Cztana, ni Wilka do Jagienki nie dopuścił?... co?...~- By
1219  1,17|             dopuścił?... co?...~- By zaś nie myśleli, że się ich boję,
1220  1,17|                że się ich boję, i byście nie myśleli i wy.~- Ale i święconą
1221  1,17|                  Jagienkę zaraz bierz.~- Nie - odrzekł Zbyszko - potem
1222  1,17|                  co mu jest: dusza w nim nie rycerska i nie ślachecka,
1223  1,17|               dusza w nim nie rycerska i nie ślachecka, jeno zajęcza.
1224  1,17|              Wilka boi!~A Zbyszko, który nie stracił ani na chwilę zimnej
1225  1,17|            krzyknął na Zbyszka:~- Czemuś nie gadał?~- Bo mi było wstyd.
1226  1,17|               albo pieszą, ale to zbóje, nie rycerze. Pierwszy Wilk udarł
1227  1,17|                  ty naprawdę jej rycerz, nie czyj inny, i musisz ją brać.~
1228  1,17|          psiawiary! Noga moja w tym domu nie postanie! Na koń, kto w
1229  1,17|            prosił, błagał, bożył się, że nie winien - nic nie pomogło!
1230  1,17|                 się, że nie winien - nic nie pomogło! Opat klął, przeklinał
1231  1,17|                 najlepszego narobił!...~-Nie byłoby tego, gdybym był
1232  1,17|                wcześniej pojechał, a żem nie pojechał, to przez was.~-
1233  1,17|                to przeze mnie?~- Ba, bom nie chciał was chorych odjeżdżać.~-
1234  1,17|                księdze sądowej zapisany. Nie daruje nam tera opat ni
1235  1,17|               opat ni skojca.~- To niech nie daruje. Pieniądze macie,
1236  1,17|           Pieniądze macie, a ja na drogę nie potrzebuję. Przecie mnie
1237  1,17|                kord w garści, to i o nic nie dbam.~Maćko zamyślił się
1238  1,17|              wszystko, co się stało. Nic nie poszło po jego myśli ni
1239  1,17|            Zbyszka; zrozumiał jednak, że nie może być chleba z tej mąki
1240  1,17|                musisz szukać, więc skoro nie ma innej rady, to jedź.
1241  1,17|                nagle:~- A tobie Jagienki nie żal?~- Niechże jej Bóg da
1242  1,18|          cierpliwie przez kilka dni, czy nie dojdzie go jaka wieść ze
1243  1,18|               Zgorzelic lub czy opat się nie udobrucha, aż wreszcie sprzykrzyła
1244  1,18|                jednak wiedzieć, czy Zych nie czuje do niego urazy, bo
1245  1,18|          przyjaźń zachować. Myśli jednak nie kleiły mu się jakoś w głowie,
1246  1,18|                 choć dobre słowo rzec, a nie wstąpił.~- Jakże mu było
1247  1,18|                  głową i odrzekła:~- Ej! Nie dałaby ja mu krzywdy uczynić
1248  1,18|                ni opat, ni ociec rodzony nie miłują cię barziej ode mnie.
1249  1,18|           wygoiłaś, byle on ciebie brał, nie inną.~A na Jagienkę przyszła
1250  1,18|              tęsknoty, w której człowiek nie potrafi niczego w sobie
1251  1,18|               sobie zataić - i rzekła:~- Nie obaczę już ja go nigdy,
1252  1,18|                 łaską boską z Jurandówną nie wróci.~- Co nie ma wrócić! -
1253  1,18|               Jurandówną nie wróci.~- Co nie ma wrócić! - ozwała się
1254  1,18|                 Jagienka.~- Bo mu Jurand nie chce dziewki dać. Na to
1255  1,18|                  czy co, a na ślubowanie nie ma rady! Udał mu się Zbyszko,
1256  1,18|                 pomsty pomagać, ale i to nie pomogło. Na nic było i księżny
1257  1,18|                 ni namowy, ni rozkazania nie chciał Jurand słuchać. Powiadał,
1258  1,18|             Jurand słuchać. Powiadał, że nie może. No, i widać przyczyna
1259  1,18|                przyczyna takowa jest, że nie może, a to człek twardy,
1260  1,18|            twardy, który tego, co rzekł, nie zmieni. Ty, dziewczyno,
1261  1,18|                  zmieni. Ty, dziewczyno, nie trać otuchy i pokrzep się.
1262  1,18|               męża brać, bez co mu głowy nie ucięli - za to jej powinien -
1263  1,18|            ucięli - za to jej powinien - nie ma co gadać. Nie będzie,
1264  1,18|              powinien - nie ma co gadać. Nie będzie, da Bóg, ona jego,
1265  1,18|                  tam gdzie Niemce godnie nie pokołaczą, to jak pojechał,
1266  1,18|          pojechał, tak i wróci - i wróci nie tylko do mnie starego, nie
1267  1,18|               nie tylko do mnie starego, nie tylko do Bogdańca, ale do
1268  1,18|              jechać, tak pytam ja go: "A nie żal ci też Jagienki?" -
1269  1,18|                  prawda!... Już mu tamta nie będzie tak po tobie smakować,
1270  1,18|                 dziewki na całym świecie nie znaleźć. Czuł on do ciebie
1271  1,18|                 on do ciebie wolę Bożą - nie bój się - może i więcej
1272  1,18|                   a żelazo od jego skóry nie odskoczy, ale tak myślę,
1273  1,18|             myślę, że byle który rady mu nie da, bo to jucha do bitki
1274  1,18|             swoje czuby, jeno Jurandówny nie przywiezie, bo i ja gadałem
1275  1,18|              Kiedy tam wróci?~-Ba! jeśli nie wytrzymasz, to ci nie będzie
1276  1,18|              jeśli nie wytrzymasz, to ci nie będzie krzywdy. Ale tymczasem
1277  1,18|                Bóg ci zapłać! a Zych się nie przeciwił?~- Co się miał
1278  1,18|           przeciwić! Zrazu całkiem tatuś nie pozwalali, dopiero jak wzięłam
1279  1,18|               tatusiem nijakiego kłopotu nie masz, ale jak opat zwie-dział
1280  1,18|                     Jak mi Bóg miły, tak nie wiem, czy więcej jego miłuję,
1281  1,18|             pieniędzy też mu dałem, choć nie chciał... No, Mazury przecie
1282  1,18|             chciał... No, Mazury przecie nie za morzem...~Dalszą rozmowę
1283  1,18|               pierwej z daleka uwidział, nie zaś znienacka w izbie.~To
1284  1,18|                 w jego stronę oszczepem, nie dlatego wprawdzie, aby go
1285  1,18|               dala czapką, jak gdyby nic nie zauważył, Jagienka zaś nie
1286  1,18|               nie zauważył, Jagienka zaś nie zauważyła tego istotnie,
1287  1,19|            dotychczas od dawnych lat się nie rozłączał i do którego tak
1288  1,19|              nawykł, że sam teraz dobrze nie wiedział, jak się bez niego
1289  1,19|                 do Odstajanego jeziorka. Nie widział jej przecie wówczas,
1290  1,19|              uczuł, że to nieprawda i że nie byłoby go popuściło, gdyż
1291  1,19|                 naprawdę powinien. Gdyby nie ona, dawno by jego głowa
1292  1,19|              niej jak niewolnik do pana. Nie on ją brał, ale ona jego
1293  1,19|              sprzeciwianie się Jurandowe nie poradzi. Ona jedna mogłaby
1294  1,19|           odpędzić, chociaż on i wówczas nie poszedłby daleko, bo go
1295  1,19|               Pomyślał jednak, ze ona go nie odpędzi, ze raczej pójdzie
1296  1,19|                  dwoiło się w nim serce. Nie przyszło mu do głowy teraz,
1297  1,19|              razy w Zgorzelicach, ale go nie poznał, więc ozwał się:~-
1298  1,19|                  pannie za łaskę, bo cię nie chcę.~Lecz Czech potrząsnął
1299  1,19|                Czech potrząsnął głową.~- Nie wrócę, panie. Mnie wam podarowali,
1300  1,19|                 tylko został u Zycha, że nie miał się za co wykupić -
1301  1,19|                do strzemienia i rzekł:~- Nie gniewajcie się, panie. Nie
1302  1,19|               Nie gniewajcie się, panie. Nie każecie mi ze sobą jechać,
1303  1,19|                Jak mnie każecie ubić, to nie będzie mój grzech, a jak
1304  1,19|                  póki mnie dobrzy ludzie nie rozwiążą alibo wilcy nie
1305  1,19|                 nie rozwiążą alibo wilcy nie zjedzą.~Zbyszko nie odpowiedział -
1306  1,19|                wilcy nie zjedzą.~Zbyszko nie odpowiedział - ruszył jeno
1307  1,19|                  będąc również przybrany nie dość ciepło, rzucił raz
1308  1,19|                  odpowiedział Hlawa.~- I nie przeciwił się?~- Przeciwił.~-
1309  1,19|                    Czyś ogłuchła, że nic nie mówisz na moje przyczyny?
1310  1,19|                Przyrzecz mi, że chyłkiem nie wyskoczysz żegnać się z
1311  1,19|                 nim, to pozwolę, inaczej nie". Dopieroż zafrasowała się
1312  1,19|           okrutnie się tego bali, by jej nie przyszła chęć widzieć się
1313  1,19|                  z waszą miłością... No, nie na tym koniec, bo później
1314  1,19|             zapytał głośno:~- A z opatem nie było biedy?...~Czech uśmiechnął
1315  1,19|                  przed opatem czynili, a nie wiem, co było, gdy się dowiedział,
1316  1,19|                 i patrzy, czyli jej zbyt nie pokrzywdził. Sam widziałem,
1317  1,19|                zacniejszego i w Krakowie nie dostać -i powiada jej: "
1318  1,19|                ojciec rodzony więcej jej nie miłuje.~- Pewnie, że tak
1319  1,19|                  boru. Zginę, jeśli mnie nie~poratujecie.~- Jeślibyś
1320  1,19|                   że prawdę mówisz i żeś nie powsinoga jakowyś albo nie
1321  1,19|               nie powsinoga jakowyś albo nie rzezimieszek, jakich wielu
1322  1,19|                   żeś sługa Boży, a tego nie wiesz, że poratunek nie
1323  1,19|                  nie wiesz, że poratunek nie dla ziemskich, jeno dla
1324  1,19|                  nieufnie, gdyż człowiek nie wydawał mu się zbyt zacnym,
1325  1,19|            pochodzenie z dalekich stron. Nie chciał jednakże odmówić
1326  1,19|                 Czecha. Przez czas jakiś nie mogli rozmawiać, albowiem
1327  1,19|              sobą następującą rozmowę:~- Nie przeczę ci, że w Rzymie
1328  1,19|                  twardo z Ojcem Świętym. Nie mów mi na takie zimno o
1329  1,19|             miesiąc czyśćca odpuszczę.~- Nie masz święceń, bom słyszał,
1330  1,19|               miesiąc czyśćca?~- Święceń nie mam, ale głowę mam ogoloną,
1331  1,19|               mam, padlibyście na twarze nie tylko wy, ale i wszystkie
1332  1,19|                drodze.~Czech wina jednak nie dał i znów jechali w milczeniu,
1333  1,19|               Spod Malborga.~- Ale chyba nie Niemiec, ile że naszą mową
1334  1,19|                da zdrowie obum księżnom! Nie próżno księżnę Aleksandrę
1335  1,19|                 i księżna Anna Januszowa nie gorsza.~- Widziałeś w Warszawie
1336  1,19|            Widziałeś w Warszawie dwór?~- Nie napotkałem go w Warszawie,
1337  1,19|               grzechy i na przyszłe, ale nie myślcie, panie, abym pieniądze,
1338  1,19|               Sieradza, tedy mu się wolę nie pokazować, aby go do grzechu
1339  1,19|          bluźnierstw przeciw świętościom nie przywodzić.~- To się znaczy,
1340  1,19|             mówić o nich z nakrytą głową nie godzi, ale tym razem, mając
1341  1,19|              daję wam, panie, pozwolenie nie zrzucać kaptura, gdyż wiatr
1342  1,19|             odpuścik na popasie i grzech nie będzie wam policzon. Czego
1343  1,19|            będzie wam policzon. Czego ja nie mam! Mam kopyto osiołka,
1344  1,19|               Król aragoński dawał mi za nie pięćdziesiąt dukatów dobrym
1345  1,19|                 Ale wszystkiego wymienić nie zdołam, dlatego żem przemarzł,
1346  1,19|                   a twój giermek, panie, nie chciał mi dać wina, a po
1347  1,19|              dlatego, że do wieczora bym nie skończył.~- Wielkie są te
1348  1,19|               panie, na długość kopii. A nie chcesz-li nieszczęścia na
1349  1,19|                Danusia, i odrzekł:~- Toć nie ja nie wierzę, jeno przeor
1350  1,19|                  i odrzekł:~- Toć nie ja nie wierzę, jeno przeor dominikanów
1351  1,19|                  od tego, coś zamierzył, nie odwodzę, naprzód z tej przyczyny,
1352  1,19|              nigdy ich dosyć polska ręka nie przyciśnie.~- Coże uczynili? -
1353  1,19|               księży, gdyż w złości swej nie przepuszczali nikomu. A
1354  1,19|              ulitował. Któren mu rzekł: "Nie rozumiem" - i dalej rzezać
1355  1,19|               przywiązali... A nad ranem nie było jednego żywego człowieka
1356  1,19|              poty będą, póki ich całkiem nie zetrze ramię boskie.~- Pod
1357  1,19|              rodu mego wyginęli; ale ich nie żałuję, skoro Bóg króla
1358  1,19|                 przekupniów, i któren by nie miał prawdziwych listów
1359  1,19|                   tedy by mu się krzywda nie stała. Ale on wolał uciec.
1360  1,19|             nocleg do klasztoru, lecz ów nie mógł się na to zgodzić,
1361  1,19|     najcnotliwszą dziewką w Królestwie - nie wypadało zaś żadną miarą
1362  1,19|                Ni przeor, ni inni księża nie chcieli mu nawet karty napisać,
1363  1,19|                  wielki kłopot i całkiem nie wiedział, jak sobie poradzić.
1364  1,19|                 odpustów.~- Przeor zgoła nie wie, czyliś nie hukaj -
1365  1,19|             Przeor zgoła nie wie, czyliś nie hukaj - rzekł - bo powiada
1366  1,19|                prawe miał świadectwa?"~- Nie boję się też biskupa - odrzekł
1367  1,19|                którzy się na pieczęciach nie znają. Właśnie chciałem
1368  1,19|             Krakowa jechać, ale że konia nie mam, więc muszę czekać,
1369  1,19|                  czekać, póki mi go ktoś nie podaruje. Ale tymczasem
1370  1,19|               pismo, to będzie znak, żeś nie prostak. Ale jakże list
1371  1,19|            uradowany Zbyszko - bo to się nie zedrze i na później się
1372  1,19|                  tego Zbyszko przeczytać nie umiał, ale kazał zaraz przybić
1373  1,19|                ani nazajutrz do południa nie zadźwięczała tarcza ani
1374  1,19|                  Krzyżak, jako zakonnik, nie może mieć damy, w której
1375  1,19|                  której się kocha, bo mu nie wolno.~- Nie wiem, czy im
1376  1,19|                kocha, bo mu nie wolno.~- Nie wiem, czy im wolno, jeno
1377  1,19|                 pojedynczej walki stanąć nie może, gdyż przysięga, że
1378  1,19|            relikwia lepiej się rycerzowi nie przygodzi. Dacie mi za to
1379  1,19|             spokój, bo się zaś zgniewam. Nie będę twego towaru brał,
1380  1,19|                  twego towaru brał, póki nie wiem, czy dobry.~- Jedziecie,
1381  1,19|              wydały?~- A dwórki księżny. Nie wiem, czy jedna ostała,
1382  1,19|               dlatego, że sam nic dobrze nie wiedział, a po wtóre, że
1383  1,19|                których byle kto posiadać nie mógł - więc powiedział sobie,
1384  1,19|                 jak tam na którą wołali -nie bardzo pomnę.~- Młódka to
1385  1,19|                   wychodziły i młódki... Nie czarnać ona jest jako agat?
1386  1,19|                  Zbyszko odetchnął.~- To nie ta! Tamta biała jako śnieg,
1387  1,19|            wszystkie", to się znaczy, że nie co do jednej. Na miły Bóg,
1388  1,19|                 mazowieckiego boję.~- Ja nie mówię, że się dworu mazowieckiego
1389  1,19|                po trzech dniach z koniem nie odjedziesz, a pokaże się
1390  1,19|                  to i na własnych nogach nie odejdziesz, bo ci je Jego
1391  1,19|                  się wydała, albo że się nie wydała, a ja rzekłem: nie
1392  1,19|                nie wydała, a ja rzekłem: nie pomnę. Żebyś miał rozum,
1393  1,19|                odpowiedzi wymiarkował.~- Nie brat mój rozum twojej cnocie,
1394  1,19|                  może być psu siostra.~- Nie szczeka moja cnota, jako
1395  1,19|                    I pewnie! Twoja cnota nie będzie po śmierci wyła,
1396  1,19|            zbrojny, ten mógł się niczego nie obawiać.~Zbyszko też nie
1397  1,19|                 nie obawiać.~Zbyszko też nie obawiał się zbójów ni zbrojnych
1398  1,19|             zbrojnych rycerzy, a nawet i nie myślał o nich, gdyż opadł
1399  1,19|              mazowieckiego rycerza - sam nie wiedział i od rana do nocy
1400  1,19|           przecie jeszcze w Krakowie, że nie Zbyszkowi Danusia pisana
1401  1,19|                 pisana i że mu jej oddać nie może - więc widocznie przyrzekł
1402  1,19|                 się rzeczą pewną, że już nie ujrzy Danuśki dziewczyną.
1403  1,19|                 się i odpowiadał: "Chyba nie ta!" W winie, które mu miało
1404  1,19|                 jasność w głowie czynić, nie odnajdował też Niemiec pamięci -
1405  1,19|                 i niepewności. Po drodze nie myślał już wcale ni o Bogdańcu,
1406  1,19|           gospodach i miastach, aby koni nie zniszczyć. W Łęczycy kazał
1407  1,19|                  powinien. Ale w Łęczycy nie bardzo kto umiał wyzwanie
1408  1,19|            klerycy, wzruszali ramionami, nie znając obcego obyczaju i
1409  1,19|               skoro onej dziewki na oczy nie widział". A Zbyszko jechał
1410  1,19|            większym pośpiechem. Nigdy on nie ustawał kochać swojej Danuśki,
1411  1,19|                  i patrząc na jej urodę, nie tak często o tamtej myślał,
1412  1,19|             myślał, a teraz dniem i nocą nie schodziła mu ni z oczu,
1413  1,19|               tak Zbyszko tej dziewczyny nie kochał w Bogdańcu, jak zaczął
1414  1,19|                kochać właśnie teraz, gdy nie był pewien, czy mu jej nie
1415  1,19|               nie był pewien, czy mu jej nie zabrali.~Przychodziło mu
1416  1,19|                 wydali, więc jej w duszy nie oskarżał, zwłaszcza że dzieckiem
1417  1,19|                   woli swej jeszcze mieć nie mogła. Burzył się natomiast
1418  1,19|                 też sobie, że służyć jej nie przestanie i że choćby ją
1419  1,19|                 niż pociechy, bo całkiem nie wiedział, co pocznie potem.~
1420  1,19|                 wielkiej wojnie. Chociaż nie chciało mu się bez Danuśki
1421  1,19|                  mu się bez Danuśki żyć, nie obiecywał sobie, że koniecznie
1422  1,19|               wisiała jakby w powietrzu. Nie wiadomo było, skąd się brały
1423  1,19|                  gdzie Zbyszko zajechał, nie mówiono o niczym innym.
1424  1,19|               było z Litwą łączyć, jeśli nie przeciw onym wilkom krzyżackim?
1425  1,19|                 skończyć, aby zaś dłużej nie szarpali nam wnętrzności".
1426  1,19|                że do wojny przyjść musi, nie słyszał jednak o tym, by
1427  1,19|               miała nastąpić tak prędko. Nie przyszło mu wszelako do
1428  1,19|                  wypadki. Wierzył innym, nie sobie, i radował się w sercu
1429  1,19|           Zbyszko, choć o tym w Bogdańcu nie słyszał, myślał także, że
1430  1,19|             niejeden, na widok tej zbroi nie mogąc pożądliwości potłumić,
1431  1,19|               Ale on, mając drogę pilną, nie chciał się potykać, a Czech
1432  1,19|            Wierzyli i tu, że będzie, ale nie wiedzieli kiedy. W Warszawie
1433  1,19|                  innymi dwórkami księżny nie wydała.~Lecz Socha nie umiał
1434  1,19|           księżny nie wydała.~Lecz Socha nie umiał mu na to odpowiedzieć.
1435  1,19|                 o to, jako człek żonaty, nie wypytywał.~- Myślę wszelako -
1436  1,19|                mówił - że Jurandówna się nie wydała, gdyżby się to bez
1437  1,19|                  się to bez Juranda obyć nie mogło, a nie słyszałem,
1438  1,19|                Juranda obyć nie mogło, a nie słyszałem, aby przyjeżdżał.
1439  1,19|       zagraniczni - a wtedy Jurand nigdy nie przyjeżdża, gdyż jego widok
1440  1,19|              szaleństwa zaraz przywodzi. Nie było zasię Juranda, nie
1441  1,19|                  Nie było zasię Juranda, nie było i wesela! A chcesz,
1442  1,19|                odpoczną, to pojadę, gdyż nie będę miał spokoju, póki
1443  1,19|                 spokoju, póki się prawdy nie dowiem, Bóg ci wszelako
1444  1,19|                bo zaraz mi ulżyło.~Socha nie poprzestał jednak na tym
1445  1,19|                czego o weselu Jurandówny nie słyszał. Nie słyszał jednak
1446  1,19|                  Jurandówny nie słyszał. Nie słyszał jednak nikt - choć
1447  1,19|            zdarzyć, gdyż w owych czasach nie tracili ludzie czasu na
1448  1,19|                 będąc, namyślał się, czy nie odpędzić nazajutrz Sanderusa,
1449  1,19|              Pomyślał także, że Sanderus nie okłamał go, a chociaż był
1450  1,19|                 z czego Sanderus był rad nie tylko dla wiktu, ale i dlatego,
1451  1,19|                ruszył przed siebie.~Lecz nie ujechał i dziesięciu kroków,
1452  1,19|                 Zbyszko zawrócił konia i nie dalej jak na pół stajania
1453  1,19|            splunął w garście, aby mu się nie ślizgało w nich toporzysko.~
1454  1,19|              stanęli także w gotowości - nie do walki wprawdzie, albowiem
1455  1,19|            spotkaniach rycerskich służba nie brała udziału, ale do odmierzenia
1456  1,19|               kopię, oddał ją Czechowi i nie dobywając miecza, ruszył
1457  1,19|               mojej panience w więzieniu nie trzy czuby, jeno tyle, ile
1458  1,19|                 u rąk, ale trzy, byle to nie byli posłowie -mogłoby być
1459  1,19|                żywną ochotę przybyć, ale nie śmią, a zwłaszcza ów rycerz
1460  1,19|                Saraceny, z którymi wojna nie ustaje. Książę, jako ludzki
1461  1,19|                     To bez waszej pomocy nie mogliby przejechać?~- Jest
1462  1,19|               zawzięty, a to z przyczyny nie tyle ich napaści - bo i
1463  1,19|             przyjmie, i gościowi krzywdy nie uczyni, ale na drodze rad
1464  1,19|                  tacy, którzy nic innego nie czynią, przez pomstę alibo
1465  1,19|            dwórką księżny była, póki się nie wydała.~I to rzekłszy, począł
1466  1,19|          wychodzą za mąż, ale Jurandówna nie wyszła. Sześć dni temu,
1467  1,19|               wytężył całą siłę woli, by nie pochwycić Mazura za szyję
1468  1,19|              pochwycić Mazura za szyję i nie zakrzyknąć mu: "Bóg ci zapłać
1469  1,19|                Księżna chciała ją oddać, nie Jurand, jeno przeciw woli
1470  1,19|                  przeciw woli Jurandowej nie mogła. Chciała ją oddać
1471  1,19|                 i z dumą Zbyszko.~- Bo i nie ma czego. Miły Boże, to
1472  1,19|          wszystkie dwórki o niczym innym nie gadały, jeno o was, a niejednemu
1473  1,19|            dworze, żaden ci jej w ślepia nie zaglądał, bo każden i jej
1474  1,19|               wasze ślubowanie szanował. Nie byłaby też dopuściła do
1475  1,19|               dziewusze! Powie jej kto: "Nie wróci twój rycerz" - to
1476  1,19|                 Mieczem przeciw kądzieli nie poradzisz!~Zbyszko rad,
1477  1,19|                 Lecz dziedzic Kropiwnicy nie myślał, aby wojna była tak
1478  1,19|                bliska. Gadają ludzie, że nie może inaczej być, ale on
1479  1,19|             przewłóczyć, póki się dobrze nie przygotują.~-Zresztą - rzekł -
1480  1,19|         Powiadają ludzie, że te Krzyżaki nie bez przyczyny u nas i u
1481  1,19|                razie wojny nasi książęta nie wspomagali króla polskiego,
1482  1,19|         polskiego, jeno ich, a jeśli się nie dadzą do tego pociągnąć,
1483  1,19|              spokojnie ostali - ale tego nie będzie...~- Bóg da, że nie
1484  1,19|               nie będzie...~- Bóg da, że nie będzie. Jakżebyście to w
1485  1,19|             Królestwu Polskiemu powinni. Nie usiedzicie, myślę.~- Nie
1486  1,19|                 Nie usiedzicie, myślę.~- Nie usiedzimy - odrzekł Jędrek
1487  1,19|               ślina do gęby idzie.~- Ale nie możecie?~- Jakże! Toć mi
1488  1,19|                  strzec. Włos im z głowy nie spadnie do Ciechanowa.~-
1489  1,19|               mną potykać, bo pókim żyw, nie będzie z tego nic.~Zbyszko,
1490  1,19|                co rycerska cześć. Z wami nie będę się potykał, bom wam
1491  1,19|                sobie, co wam się podoba. Nie obejdzie się też tam bez
1492  1,19|             pozwanie dla każdego, kto by nie przyznał, że panna Danuta
1493  1,19|              głupi, którego u nas ludzie nie znają, chyba gdzieś na pograniczach.
1494  1,19|              inne wysławiać. Ale go nikt nie rozumiał, a jam do bitki
1495  1,19|                 rozumiał, a jam do bitki nie dopuszczał.~- Jak to? kazał
1496  1,19|                 Chyba że wstydu w oczach nie ma.~Tu spojrzał na zagranicznego
1497  1,19|          człowiek, który wstydu w oczach nie ma, ale w duszy musiał jednak
1498  1,19|             przyznać, iż Fulko de Lorche nie wyglądał wcale na zwykłego
1499  1,19|                od cudzoziemca i rzekł:~- Nie będziecie się tu wadzić.~
1500  1,19|             twarzą już groźną i rzekł:~- Nie spotkacie się, powiadam,