Tom,    Rozdzial

2001  1,26|                Zawzięty bywa~Jurand, ale nie dla tych, których miłuje,
2002  1,26|                  tych, których miłuje, i nie dla tych, którym powinien.~
2003  1,26|              zachować, by go, broń Boże, nie urazić i do zawziętości
2004  1,26|                  urazić i do zawziętości nie przywieść. Była w ogóle
2005  1,26|              dlatego, że pan ze Spychowa nie był w ogóle człowiek łatwy,
2006  1,26|              nieco tym, że ich tak długo nie było widać. Wieja stawała
2007  1,26|           postanowił wcale do Ciechanowa nie przyjeżdżać. Nie chciała
2008  1,26|              Ciechanowa nie przyjeżdżać. Nie chciała jednak pani zwierzyć
2009  1,26|          Zbyszkowi z tych myśli, a nawet nie było na to i czasu, gdyż
2010  1,26|                    Wiela przysypanych?~- Nie moglim zmiarkować. Dmie
2011  1,26|                  wozy. Znaczny poczet.~- Nie wiecie, czyj zaś?~- Ludzie
2012  1,27|          usłyszawszy nieszczęsną nowinę, nie pytając nawet o pozwolenie
2013  1,27|                przynieść ciepłą lisiurę; nie próbował jednakże młodego
2014  1,27|                 wstrzymywanie na nic się nie przyda, a mitręga może okazać
2015  1,27|                 miastem zbłądzili, gdyby nie ów człowiek, który pierwszy
2016  1,27|               wichru stały się słabsze i nie niosły już w sobie całych
2017  1,27|                  go rozumiał, a wreszcie nie miał i czasu go słuchać,
2018  1,27|                 Czemu zbaczamy?~- Bo ich nie na gościńcu zasypało, jeno
2019  1,27|          Jeździli i jeździli, póki konie nie ustały.~- Jakożeście ich
2020  1,27|                 doprowadził.~- W pobliżu nie ma jakich chat?~- Są, ale
2021  1,27|             najbliższej chacie, sam zaś, nie tracąc chwili, skoczył wraz
2022  1,27|             śniegu po piersi. Szczęściem nie było już daleko - najwyżej
2023  1,27|             pagórkach śnieżnych, chociaż nie wszystkie sanie były całkiem
2024  1,27|                końcu orszaku całkiem był nie przysypany. Woźnica siedział
2025  1,27|                obok sań -lecz na żadnych nie znaleziono niewiast. Zbyszko
2026  1,27|             trupom z bijącym sercem, czy nie ujrzy między nimi kochanej
2027  1,27|                ni żadnej innej niewiasty nie było nigdzie.~- Co to jest? -
2028  1,27|               opodal, pytając, czy czego nie odkryli; lecz ci odkrywali
2029  1,27|                czyli którego ze zmarłych nie będzie można przywrócić
2030  1,27|            chacie po drodze. Zbyszko sam nie wiedział, co ma począć;
2031  1,27|                  gościńcu.~Ale w zaspach nie znaleziono nic. W olszniaku
2032  1,27|          świeczki wilcze, nigdzie jednak nie trafili na ślady ludzi i
2033  1,27|            szukamy, bo panny ze Spychowa nie było w orszaku.~- Na gościniec! -
2034  1,27|                  odpowiedział Zbyszko.~- Nie znajdziem i na gościńcu.
2035  1,27|                   czy na których saniach nie było jakowych łubów, a w
2036  1,27|            białogłowskich przyodziewków. Nie było nic. Panna ostała w
2037  1,27|             gdzie w saniach, starszy pan nie byłby od niej odjechał albo
2038  1,27|               było, jak mówił Czech. Nuż nie szukali dość starannie!
2039  1,27|                saniach przyodziewek, boć nie jechałaby na dwór jeno w
2040  1,27|                  nią, ni na staje wokoło nie znaleźli nic. Juranda już
2041  1,27|           wyznała wszystko ojcu, ów zaś, nie zgodziwszy się na małżeństwo,
2042  1,27|              biskupa. Na tę myśl Zbyszko nie mógł oprzeć się uczuciu
2043  1,27|             wszelkie przeszkody. "Jurand nie chciał, ale Pan Jezus chciał -
2044  1,27|             dziedzic Żelech. Juranda już nie znaleźli, lecz Żelech powiedział
2045  1,27|             Tarli go tu śniegiem, ledwie nie do kości - rzekł - i wino
2046  1,27|                przykryli i powieźli.~- A nie powiadał o córce nic?~-
2047  1,27|            Ledwie że zaczął dychać; mowy nie odzyskał.~- A inni?~- A
2048  1,27|               inni u Boga już za piecem. Nie będą niebożęta na pasterce,
2049  1,27|                  niebie odprawi.~- Żaden nie ożył?~- Żaden. Chodźcie
2050  1,27|                 Lecz oni spieszyli się i nie chcieli wejść, choć stary
2051  1,27|                wypytywać:~- A Danuśka?~- Nie masz jej. Zali Jurand nie
2052  1,27|                Nie masz jej. Zali Jurand nie przemówił, bo jako słyszałem,
2053  1,27|               Kara to boska i górze nam! Nie przemówił ci Jurand i leży
2054  1,27|              Jurand i leży jak drewno.~- Nie bójcie się, miłościwa pani.
2055  1,27|           saniach ni śladu przyodziewku. Nie byłby ci jej przecie wiózł
2056  1,27|                   coś się dziś narodził, nie gniew widać Twój, jeno błogosławieństwo
2057  1,27|                 się jej one słuszne, ale nie przejmowały jej zbytnią
2058  1,27|                 by z Sakramentem świętym nie wojował. Jak tylko się obaczy
2059  1,27|            pierwej obaczył, gdyż jeszcze nie wiadomo, dlaczego Danuśki
2060  1,27|                wiadomo, dlaczego Danuśki nie wziął. A nuż chora?~- Nie
2061  1,27|                nie wziął. A nuż chora?~- Nie powiadaj byle czego! I tak
2062  1,27|                  tak mi markotno, że jej nie ma. Żeby była chora, toby
2063  1,27|                Żeby była chora, toby jej nie odjechał!~- Prawda! - rzekł
2064  1,27|                niego przyszły.~- Śpi czy nie śpi?~- Może i nie śpi, bo
2065  1,27|                Śpi czy nie śpi?~- Może i nie śpi, bo bokami okrutnie
2066  1,27|                 gadać?~- Próbowałem, ale nie odpowiada nic i tak myślę,
2067  1,27|                myślę, że przed świtaniem nie przemówi.~- Będziem czekać
2068  1,27|                się na spoczynek, ale ona nie chciała go słuchać. Chodziło
2069  1,27|              swymi zasługami duszę ojca; nie pomijała więc żadnej sposobności,
2070  1,27|                  z ust Juranda o Danusi, nie była bowiem zupełnie o nią
2071  1,27|                  drzemać. Zbyszko, który nie był jeszcze zupełnie zdrów,
2072  1,27|           dospali do białego dnia, gdyby nie to, że o świtaniu obudził
2073  1,27|               księżna. Lecz on widocznie nie oprzytomniał jeszcze, gdyż
2074  1,27|                patrzał na nią, jakby jej nie poznawał, i po chwili zawołał:~-
2075  1,27|                  księżna zlękli się, czy nie umarł, lecz w tej samej
2076  1,27|               ust i dał znak ręką, by go nie budzić, po czym szepnął:~-
2077  1,27|           odpowiedział Zbyszko.~- Bo się nie opamiętał - objaśnił ksiądz.~ ~
2078  1,28|                 po powtórnym rozbudzeniu nie chwyci Juranda dur i nie
2079  1,28|                 nie chwyci Juranda dur i nie odejmie mu na długo przytomności.
2080  1,28|           Pamiętam... A gdzie Danuśka?~- Nie jechała przecie z wami? -
2081  1,28|              Ocknijcie się, na miły Bóg! Nie było-li z wami dziewczyny?~-
2082  1,28|            poginęli, ale jej między nimi nie znaleźli. Czemuścieją ostawili
2083  1,28|                przy was, miłościwa pani, nie przy mnie!~- Przecie przysłaliście
2084  1,28|      odpowiedział Jurand. - Zgoła po nią nie posyłałem.~Wówczas księżna
2085  1,28|              ognia nijakiego w Spychowie nie było, ni ja po nią nie posyłałem!~
2086  1,28|         Spychowie nie było, ni ja po nią nie posyłałem!~A wtem wrócił
2087  1,28|                  Jurandowi, i zapytał:~- Nie waszego to księdza pisanie?~-
2088  1,28|            waszego to księdza pisanie?~- Nie wiem.~- A pieczęć.~- Pieczęć
2089  1,28|                wozy i konie siodłać, sam nie wiedząc dobrze, dlaczego
2090  1,28|                 i żal - ale jednocześnie nie tracił nadziei, zdawało
2091  1,28|        roztropnie, by zaś zapalczywością nie zgrzeszyć i dziewki nie
2092  1,28|                  nie zgrzeszyć i dziewki nie zgubić - mówił pan z Długolasu. -
2093  1,28|            pojedziecie - rzekł książę. - Nie damy dziecku zginąć, tak
2094  1,28|                  i mnie zjednać... Jużci nie z jego rozkazania ją porwano -
2095  1,28|            rozgniewać. Potęga Jagiełłowa nie śmiech... Hej! zalewali
2096  1,28|             Krzyżaki po próżnicy niczego nie czynią; toteż tak miarkuję,
2097  1,28|                   rzekł głucho Jurand. - Nie trzymają oni jej pewnie
2098  1,28|          pograniczu, ze strachu, bym jej nie odbił, jeno gdzieś ją na
2099  1,28|                mnie pohańbiły, a tego im nie daruję, pókim żyw. Dość
2100  1,28|             naradą, póki się w nim gniew nie uspokoi. Anna Danuta zaś
2101  1,28|                co przedsięweźmie, to już nie zaniecha, póki na swoim
2102  1,28|                  zaniecha, póki na swoim nie postawi.~Po czym zabrał
2103  1,28|                   rzekł - i żaden komtur nie śmiał bez pozwoleństwa kapituły
2104  1,28|              potęgę wywyższył. Ale teraz nie masz między nimi ni posłuchu,
2105  1,28|              złoba taka, jakoby wilkami, nie ludźmi byli. Jakże im słuchać
2106  1,28|               kapituły, skoroć i boskich nie słuchają? Każdy na swoim
2107  1,28|                  im dziewkę oddać, a oni nie oddadzą - albo też rzekną: "
2108  1,28|              oddadzą - albo też rzekną: "Nie masz jej u nas, bośmy jej
2109  1,28|                masz jej u nas, bośmy jej nie porywali". Każe im przysiąc,
2110  1,28|              muszą dać znać i dadzą znać nie komu innemu, jeno Jurandowi.~-
2111  1,28|                  bo oni tam się zgłoszą. Nie uczynili tego dotąd dlatego,
2112  1,28|              odeślą, aleja przeto pomsty nie poniecham, bo i mnie pohańbili,
2113  1,28|                że dziewka u nich, to się nie będą mogli zaprzeć - odpowiedział
2114  1,28|             Wierzę, że jej na pograniczu nie trzymają - i że, jako słusznie
2115  1,28|                    to się przed mistrzem nie zaprą.~A Jurand począł powtarzać
2116  1,28|             Jurandówna tam jest, a jeśli nie, to dokąd została wywieziona;
2117  1,28|                  Ów zaś przez chwilę nic nie odpowiedział, jakby nie
2118  1,28|                  nie odpowiedział, jakby nie słyszał~pytania, a potem
2119  1,28|                im de Bergowa oddajcie.~- Nie pożałowałbym im i krwi.~
2120  1,28|                  czyby mu zaraz o ślubie nie wspomnieć, ale pomyślawszy
2121  1,28|                   ale pomyślawszy nieco, nie chciała przyrzucać nowego
2122  1,28|             mówić o czym innym.~- Wy nas nie winujcie - rzekła. - Przyjechali
2123  1,28|         przeciwić i ojcowego przykazania nie spełnić?~Jurand zaś podjął
2124  1,28|                 ją pod nogi.~- Ja nikogo nie winuję, miłościwa pani.~-
2125  1,28|                nas bronił. Sam ci o mało nie stradał żywota i długo potem
2126  1,29|                nieżywych w Niedzborzu.~- Nie masz starych towarzyszów!~
2127  1,29|             starych towarzyszów!~Zbyszko nie odrzekł nic i jechali dalej
2128  1,29|                   i Sanderusa - ale obaj nie wiedzieli dokładnie, co
2129  1,29|                 we dworcu. W takim razie nie podawaliby się za ludzi
2130  1,29|              pomyślał, że pięści na nich nie dość, ale że trzeba umieć
2131  1,29|                Myśląc o tym, żałował, że nie ma przy nim Maćka. Macko
2132  1,29|            podnieśli!~Przez całą noc sen nie zamknął im ani na chwilę
2133  1,29|               uderzenia pioruna, po czym nie odrzekł nic, po chwili ruszył
2134  1,30|               Ale Zbyszko, jadąc za nim, nie mógł długo wytrzymać i rzekł
2135  1,30|            Krakowie, to wiecie, ale tego nie wiecie, że w Bogdańcu swatali
2136  1,30|                   a wiano też godne. Ale nie mogło to być. Było mi Jagienki
2137  1,30|                   bo szczerze wam rzekę: nie mogłem dłużej żyć. Wspomnijcie,
2138  1,30|              miłowali - wspomnijcie! - a nie będzie wam dziwota.~Tu przerwał
2139  1,30|                mówiła: "Teraz już Jurand nie będzie przeciwny, bo jakoże
2140  1,30|              przeciwny, bo jakoże mu się nie wypłacić za taki uczynek?"
2141  1,30|            rodzicielskiego pozwo-leństwa nie myślałem jej brać. Ba! i
2142  1,30|                  że ledwie duszy ze mnie nie wyżenął. Ale potem - wiecie -
2143  1,30|            powieźć, a jam jeszcze z łoża nie wstawał. Myślałem, że już
2144  1,30|               Myślałem, że już jej nigdy nie ujrzę. Myślałem, że ją do
2145  1,30|                odjedzie, to już i słońce nie wzejdzie. Wyrozumcie wy
2146  1,30|                  chory i śmierci bliski. Nie było też czasu prosić was
2147  1,30|                  o pozwoleństwo. Księcia nie było już w leśnym dworcu,
2148  1,30|                  Pani na obie strony, bo nie miała się kogo poradziać.
2149  1,30|             ślubem i czyby był, czyby go nie było, tak samo by ją powieźli.~
2150  1,30|               powieźli.~Lecz Jurand znów nie odrzekł nic i jechał zamknięty
2151  1,30|                 jak wyjechał z Bogdańca, nie było mu tak źle. Zdawało
2152  1,30|                 Zdawało mu się teraz, że nie ma żadnej nadziei ni przejednania
2153  1,30|              gniew, chęć sporu i walki. "Nie chce zgody - mówił sobie,
2154  1,30|                 twarzy starego wojownika nie było zawziętości, był tylko
2155  1,30|               obawą, czy mu się w głowie nie miesza, gdyż Jurand powtarzał
2156  1,30|                łzami w oczach po ręku.~- Nie będziecie mi przeciwni? -
2157  1,30|                  Komuż Bóg pomoże, jeśli nie ojcu, który szuka dziecka,
2158  1,30|               który szuka dziecka, jeśli nie mężowi, który szuka żony?
2159  1,30|                 który szuka żony? Zbójom nie będzie ci pomagał.~- A przecie
2160  1,30|                  zęby:~- I dołożę, czego nie chcą.~- Jam im też poprzysiągł -
2161  1,30|                 Jurand i Zbyszko, którzy nie odzyskali jeszcze wszystkich
2162  1,30|                tęsknił, i żałował, że go nie ma, gdyż zarówno mogło się
2163  1,30|             chytrzy?... Bo ja - to nijak nie potrafię.~- I ja nie - odpowiedział
2164  1,30|               nijak nie potrafię.~- I ja nie - odpowiedział Jurand. -
2165  1,30|                   odpowiedział Jurand. - Nie chytrością ja z nimi wojował,
2166  1,30|                  Gdyby, uchowaj Bóg...~I nie dokończył, bo na samą myśl
2167  1,30|               myśl o tym poczuł w piersi nie ludzkie, ale wilcze serce.
2168  1,30|           przyczynę do pomsty nade mną - nie mówię! Ale na miły Bóg!
2169  1,30|                  mówię! Ale na miły Bóg! nie mieli... Wojowałem z nimi
2170  1,30|                przez bagna przyjeżdżali. Nie byłem im wtedy ciężki, a
2171  1,30|            największemu nieprzyjacielowi nie uczynił...~I straszne wspomnienia
2172  1,30|                odrzekł głuchym głosem:~- Nie wiem...~Zbyszko rozmyślał
2173  1,30|                ci był przeciwny. A teraz nie wiem: wola to Jego była,
2174  1,30|       rozbudziliście waszym uczynkiem.~- Nie - rzekł Zbyszko. - Toćżem
2175  1,30|               już mówił, że choćby ślubu nie było, i tak byłyby ją psubraty
2176  1,30|              takowej Jego woli nic byśmy nie wskórali.~- Każdy grzech
2177  1,30|                Bożej.~- Grzech jest, ale nie sakrament. Sakrament przecie
2178  1,30|              boska rzecz.~- To i dlatego nie ma rady.~- A chwała Bogu,
2179  1,30|                ma rady.~- A chwała Bogu, nie ma! Nie narzekajcie też
2180  1,30|                   A chwała Bogu, nie ma! Nie narzekajcie też na to, bo
2181  1,30|                na to, bo nikt by wam tak nie pomógł przeciw tym zbójom,
2182  1,30|            Jurand począł trząść głową.~- Nie - odpowiedział posępnie -
2183  1,30|                  posępnie - z tych żaden nie żywie... Przez czas jakiś
2184  1,30|             rzekł: "Dość pomsty!" -aleja nie usłuchałem, bo to nie był
2185  1,30|              aleja nie usłuchałem, bo to nie był głos nieboszczki.~-
2186  1,30|                  z niepokojem Zbyszko.~- Nie wieu. Często w Spychowie
2187  1,30|               żeby zemsty poniechać, ale nie mogło to być. Stałem się
2188  1,30|                  mnie Niemcy dostać, ale nie mogli i siła ich kości próchnieje
2189  1,30|               Spychowa wśród nocy, jeśli nie wysłańcy krzyżaccy?~Zbyszko
2190  1,30|                   rozumiejąc, że rozmowa nie może się odbywać przy ludziach.
2191  1,30|                  wiadomości o Danusi, że nie umiał na nic innego zwrócić
2192  1,30|               się znakiem krzyża - teraz nie widział nic prócz krzyżackich
2193  1,30|              będzie wrócona jej wolność. Nie przewidział zaś, że za chwilę
2194  1,30|                pątnik. Niewiasty Zbyszko nie poznał, albowiem jej w leśnym
2195  1,30|             albowiem jej w leśnym dworcu nie widział, pątnik zaś od razu
2196  1,30|              Panie - odrzekła wreszcie - nie wiemy, o co pytacie, ale
2197  1,30|               odbyła się bez świadków.~- Nie mam dla nich tajemnic! -
2198  1,30|                  o nic innego prosić was nie będziemy, tylko abyście
2199  1,30|                  także i tego pątnika?~- Nie - odpowiedział Sanderus. -
2200  1,30|             odpowiedział Sanderus. - Ale nie kupujcie, panie, od niego
2201  1,30|                 krzyżem na płaszczach?~- Nie. Ale Bóg pobłogosławił pobożnym
2202  1,30|               widząc, pątnik, jakkolwiek nie umiał przedtem pohamować
2203  1,30|           niewiasta. - Pilna to opieka i nie stanie się panience krzywda.~-
2204  1,30|                zakonnej:~- List macie?~- Nie, panie. Nie mamy listu.
2205  1,30|                List macie?~- Nie, panie. Nie mamy listu. Co mamy do powiedzenia,
2206  1,30|               hamujcie swój gniew... Ale nie stanie się jej nic złego,
2207  1,30|             wynagrodzić za uwięzienie.~- Nie daj Bóg, abym się o dziecko
2208  1,30|               niewiasta - ale to jeszcze nie wszystko, co mi kazano powiedzieć.
2209  1,30|                   i teraz niczego więcej nie żądają, tylko abyście im
2210  1,30|                  jako i jest prawda - że nie bracia krzyżowi, jeno zbóje
2211  1,30|                  wykupywać...~Nikomu też nie macie inaczej mówić, bo
2212  1,30|             jakaś inna przyczyna, że zaś nie umiał sobie zdać z niej
2213  1,30|                niebezpieczeństwo zagraża nie im samym, lecz ich bliskim
2214  1,30|                zbójom zapłacić.~- Ludzie nie uwierzą, bom nigdy okupu
2215  1,30|                 uwierzą, bom nigdy okupu nie brał - odrzekł~posępnie
2216  1,30|              posępnie Jurand.~- Bo nigdy nie chodziło o wasze dziecko -
2217  1,30|                  Bergowem i z jeńcami.~- Nie chcecie, panie, zawierzyć
2218  1,30|            dobitnie:~- Ktośkolwiek jest, nie naginaj zbyt mojej cierpliwości,
2219  1,30|              mojej cierpliwości, aby zaś nie pękła.~A pątnik zwrócił
2220  1,30|                miecz i na rycerską cześć nie ośmielilibyśmy się nie wierzyć,
2221  1,30|             cześć nie ośmielilibyśmy się nie wierzyć, ale i wam nie przystoi
2222  1,30|               się nie wierzyć, ale i wam nie przystoi składać przed ludźmi
2223  1,30|          prostego stanu przysięgi, i nas nie po waszą przysięgę przysłano.~-
2224  1,30|        Powiedzieli nam bracia, iż macie, nie mówiąc nic nikomu, stawić
2225  1,30|                do ucha, i rzekł:~- Azali nie powiedziano wam, że każę
2226  1,30|                 odjezd-nym tak: "Jeśliby nie miał spełnić wszystkich
2227  1,30|           komturów - ozwał się pątnik. - Nie chcą oni uczynić wam krzywdy,
2228  1,30|               nigdy się na biały płaszcz nie wzniesie.~- Tak chcą komturowie -
2229  1,30|               jedna tylko myśl, że jeśli nie uczyni tego, czego Krzyżacy
2230  1,30|                zaś uczyni, to i tak może nie uratować ani Danusi, ani
2231  1,30|                ani Danusi, ani siebie. I nie widział żadnej rady, żadnego
2232  1,30|              Danusi - znając ich bowiem, nie wątpił ani chwili, że ją
2233  1,30|                  Danusię - i mogli także nie pożałować dla niej mąk.
2234  1,30|               nocy ku granicy, napaść na nie spodziewających się napadu
2235  1,30|                  dziecko - ale jej mogło nie być i pewnie nie było w
2236  1,30|               jej mogło nie być i pewnie nie było w Szczytnie. Jeszcze
2237  1,30|                 nic o żadnej dziewczynie nie wiedzą. Nie! ta droga nie
2238  1,30|                  dziewczynie nie wiedzą. Nie! ta droga nie wiodła do
2239  1,30|                nie wiedzą. Nie! ta droga nie wiodła do niczego - ale
2240  1,30|                podziemia, a Danusi i tak nie puszczą, choćby dlatego,
2241  1,30|                   choćby dlatego, by się nie wydało, że ją porwali. A
2242  1,30|               podnieść się w tej chwili, nie byłby zdołał tego dokazać.~
2243  1,30|                 Jurand drgnął, ale zrazu nie odrzekł nic, począł tylko
2244  1,30|           twardego snu.~- Panie, czyście nie chorzy? - ozwał się ksiądz
2245  1,30|                 się z nim coś dziwnego~- Nie - odrzekł Jurand.~- A Danuśka -
2246  1,30|                  Jurand mówił o wykupie, nie o zamianie Bergowa na Danusię.~-
2247  1,30|               Zbyszko - gdzie Danuśka?~- Nie masz jej u Krzyża-ków, nie! -
2248  1,30|               Nie masz jej u Krzyża-ków, nie! - odpowiedział sennym głosem
2249  1,31|                  oznajmieniem, że Danusi nie porwali rycerze zakonni,
2250  1,31|         zdumienia i trwogi. Stary rycerz nie chciał jednak odpowiadać
2251  1,31|               cierpliwie i tymczasem nic nie przedsiębrał dla uwolnienia
2252  1,31|                mówił do człowieka, który nie dosłyszy -mąż mojej córki,
2253  1,31|            Zbyszka, to w stronę Juranda; nie rzekł jednak nic, gdyż prawie
2254  1,31|               nic, gdyż prawie nigdy nic nie mówił, tylko pochylił się
2255  1,31|               chociaż Bóg mnie zratował, nie ma już we mnie dawnej siły...~-
2256  1,31|                     Tam ci jej na powróz nie wezmą... Tam przezpieczniej...~-
2257  1,31|                  krzyżyk, jako jej nigdy nie pokrzywdzisz i będziesz
2258  1,31|                  Na świętą Mękę, tak jej nie pokrzywdzę i będę statecznie
2259  1,31|              głęboka, a od kilku już dni nie zaznali dobrego wywczasu.
2260  1,31|                  zląkł się istotnie, czy nie idzie na Juranda jakowaś
2261  1,31|                 Pan pojechał.~- Dokąd?~- Nie wiem. We zbroi.~ ~
2262  1,32|            jeszcze bardziej zasapał.~- A nie wiesz, jest-li komtur w
2263  1,32|              jakby chcąc się upewnić, że nie spotka go nic złego za słowa,
2264  1,32|                  naszemu mówicie, wyście nie Niemiec?~- Nie - odrzekł
2265  1,32|           mówicie, wyście nie Niemiec?~- Nie - odrzekł Jurand - ale prowadź
2266  1,32|             własnymi myślami, nawet tego nie dostrzegł.~- Chwała Bogu
2267  1,32|            zagarną, ba! dzieciom i babom nie przepuszczą... Nie boją
2268  1,32|                 babom nie przepuszczą... Nie boją się oni ni Boga, ni
2269  1,32|       przyjdzie-li przednówek, to i tego nie stanie... Ryby łowić nie
2270  1,32|                 nie stanie... Ryby łowić nie wolno... zwierza bić też...
2271  1,32|              wolno... zwierza bić też... Nie tak jak na Mazowszu.~W ten
2272  1,32|        krzyżackich rycerzy, oczom prawie nie chciał wierzyć i porwawszy
2273  1,32|                   niesłychanie gorzkie a nie znane mu dotychczas nigdy
2274  1,32|                zwyciężonym i podeptanym. Nie zwyciężyli go wprawdzie
2275  1,32|          zwyciężyli go wprawdzie w polu, nie odwagą i rycerską siłą,
2276  1,32|               Krzyżakom, on, który gdyby nie chodziło o Danusię, wolałby
2277  1,32|          wszystkimi siłami Zakonu. Alboż nie trafiało się, że pojedynczy
2278  1,32|              Lecz był to człowiek mający nie tylko ciało, lecz i duszę
2279  1,32|                innych, umiał i siebie.~- Nie ruszę się - rzekł sobie -
2280  1,32|                 się - rzekł sobie - póki nie spętam tego gniewu, którym
2281  1,32|                   którym mógłbym zgubić, nie zaś wybawić dziecko.~I wraz
2282  1,32|                olbrzym ulany z żelaza, i nie poznałby, że ów nieruchomy
2283  1,32|                się z sobą poty, póki się nie zmógł i póki nie poczuł,
2284  1,32|                póki się nie zmógł i póki nie poczuł, że wola go nie zawiedzie.~
2285  1,32|              póki nie poczuł, że wola go nie zawiedzie.~Tymczasem mgły
2286  1,32|                 mgły rzedły i jakkolwiek nie rozproszyły się do cna,
2287  1,32|     szczytnieńskiego zamku. Na ten widok nie ruszył się jeszcze z miejsca,
2288  1,32|             hańbiące katusze, a jednakże nie tylko czci nie stradał,
2289  1,32|                  jednakże nie tylko czci nie stradał, lecz na prawicy
2290  1,32|            wprawdzie z mściwości, przeto nie wątpił, że wywrą nad nim
2291  1,32|                  Jego skują niechybnie i nie chcąc trzymać w pobliżu
2292  1,32|              podstępem dostali i gnębią, nie weźmie im tego zbyt za złe
2293  1,32|              chłop tęgi jest - myślał -i nie da ci jej nikomu ukrzywdzić".
2294  1,32|                 pozwał, którym pewnikiem nie daruje". Tu podniósł Jurand
2295  1,32|       młodziankowi podarował, to przecie nie pozwoli Niemcom z siebie
2296  1,32|             choćby cała potęga krzyżacka nie puszczała. Lecz potem znów
2297  1,32|               jął myśleć o Zbyszku: "Ba! nie tylko chłop tęgi, ale i
2298  1,32|                widzi mi się, że przy nim nie pożałuje ni książęcego dworca,
2299  1,32|              Spychowie przy tych dwojgu, nie zaś w ciemnych piwnicach
2300  1,32|                choćby im było najlepiej, nie zapomną. Pewnie, że nieraz
2301  1,32|               wykup łapczywi. Zbyszko by nie pożałował, aby choć kości
2302  1,32|          błogosław.~Gościniec stawał się nie tylko coraz szerszy, ale
2303  1,32|            zdawał się jeszcze spać.~Lecz nie wszystko naokół spało, a
2304  1,32|             naokół spało, a przynajmniej nie spały wrony i kruki, których
2305  1,32|          mazurskich chłopów krzyżackich. Nie było najmniejszego powiewu,
2306  1,32|               spoglądać na własne stopy, nie kołysały się, chyba wówczas
2307  1,32|               trzeci i czekał. Na murach nie było żywej duszy i zza bramy
2308  1,32|                  żywej duszy i zza bramy nie dochodził żaden głos. Po
2309  1,32|                  począł płynąć. Za bramą nie słychać było żadnego ruchu,
2310  1,32|                 która wobec zwyciężonego nie ma granic, dlatego by go
2311  1,32|                  powstrzymał.~"Zalim się nie ofiarował za dziecko?" -
2312  1,32|           krzyżacką bramą był dla załogi nie byle widowiskiem. Kto go
2313  1,32|         głębokich murach i patrzeć przez nie było niepodobna, chyba w
2314  1,32|          zuchwałej, a gdy widocznie nikt nie przeszkadzał ze środka,
2315  1,32|                 żołdactwo poczęło miotać nie tylko bryłkami śniegu, ale
2316  1,32|              modre, a później fioletowe. Nie było mrozu, ale noc zapowiadała
2317  1,32|                  cisza nastała zupełna.~"Nie otworzą przed nocą bramy" -
2318  1,32|                     Jeśli nawrócę, jużci nie puszczą mnie do dom, jeno
2319  1,32|                  potem rzekną, że mi nic nie powinni, bo mnie siłą wzięli,
2320  1,32|               dokonywać czynów, na które nie mogli się zdobyć bardziej
2321  1,32|                  pomyślał Jurand. - Siłą nie będą mnie przecie chcieli
2322  1,32|            uderzyli na mnie, to znak, że nie chcą niczego dotrzymać,
2323  1,32|                  ku nim koniem.~Lecz oni nie myśleli na niego uderzać.
2324  1,32|                  i halabard - że zaś noc nie była jeszcze całkiem ciemna,
2325  1,32|                powiedzieć, panie że póki nie zsiądziecie z konia, brama
2326  1,32|               zsiądziecie z konia, brama nie będzie wam otworzona.~Jurand
2327  1,32|             rzucić, zbroi od razu na nim nie przebodą, a wówczas on mógłby
2328  1,32|                  ze mnie krew, toćżem ja nie po co innego tu przybył.~
2329  1,32|             bramy, póki ci łaska komtura nie rozkaże jej otworzyć.~I
2330  1,32|                  mrze i że oto po chwili nie będzie już rycerzem, nie
2331  1,32|                 nie będzie już rycerzem, nie będzie już Jurandem ze Spychowa,
2332  1,32|           dziecko niewinne uduszą, jeśli nie uczynię wszystkiego, co
2333  1,32|                 własnego żywota tego bym nie uczynił! Gorzka rzecz hańba!...
2334  1,32|                 powlókł się przed bramę.~Nie zastał jej otwartej, ale
2335  1,32|                  z niego wyjęto duszę, i nie zdawał już sobie sprawy
2336  1,32|                 Szczytna, był pewien, że nie ma Danusi w zamku, a jednak
2337  1,32|                on te dźwięki zna i że to nie kto inny gra, tylko ona -
2338  1,32|                zbudził się jakby ze snu. Nie chwycił knechta za gardło,
2339  1,32|               chwycił knechta za gardło, nie skruszył go w żelaznych
2340  1,32|                  pokorną; podniósł się i nie mówiąc ni słowa, poszedł
2341  2,1 |                się na podwórzu zamkowym, nie wiedział zrazu, dokąd iść,
2342  2,1 |          rycerzowi odgadnąć, że mu drogi nie wskażą, a jeżeli na pytanie
2343  2,1 |                 znów spytał:~- Broni zaś nie macie przy sobie żadnej?
2344  2,1 |            poruszył ręką na znak, że nic nie wie, ale twarz jego wyrażała
2345  2,1 |               jej Szomberg i Markwart?~- Nie ma tych braci w zamku. Odbierzcie
2346  2,1 |                  to, Jurand zadrżał, ale nie było już czasu pytać o nic
2347  2,1 |                  w duszy: "Gdyby Danveld nie chciał dotrzymać tego, co
2348  2,1 |            dotrzymać tego, co obiecywał, nie wzywałby tylu świadków".~
2349  2,1 |         wyglądając łaski i zmiłowania.~- Nie równaj mnie z psem, komturze -
2350  2,1 |               między zbrojnymi Niemcami: nie wiadomo było, czy rozgniewała
2351  2,1 |                ej słuszność.~Lecz komtur nie był rad z takiego obrotu
2352  2,1 |               hańbiąc mój stan rycerski, nie pohańbiliście się i sami.
2353  2,1 |              komtura nieco niespokojnie, nie był bowiem pewien, czy ów
2354  2,1 |                   a nawet i pokorni, gdy nie poczuwali się w sile, nie
2355  2,1 |                nie poczuwali się w sile, nie znali natomiast żadnej miary
2356  2,1 |               zwyciężonych: więc Danveld nie tylko skinął głową skomorochowi
2357  2,1 |                  odbiło się zdumienie.~- Nie narzekaj, żeć pohańbiono -
2358  2,1 |             wrony od wisielców odganiać! Nie zbraknieć tu roboty.~Tak
2359  2,1 |             pysku; rad by kogo ciął, ale nie może!" Danveld i inni bracia
2360  2,1 |               zbliżyli się ku Jurandowi.~Nie był wprawdzie z tego rad
2361  2,1 |                Tak właśnie dobrze, niech nie myśli, że jego pohańbienie
2362  2,1 |        Zygfrydowi i widocznie czując, że nie wytrzyma już długo, począł
2363  2,1 |                 ty, komturze!~- Świadków nie znajdziesz, ale za nic świadkowie,
2364  2,1 |                    niewinna to igraszka, nie w miarę jego występków i
2365  2,1 |                  dawne do Juranda urazy, nie spodziewali się po nim tej
2366  2,1 |                 tych pytających spojrzeń nie widzi, i rzekł:~- Córkę
2367  2,1 |                  straż nasza bezpiecznie nie wróci i póki okupu nie zapłacisz.~
2368  2,1 |       bezpiecznie nie wróci i póki okupu nie zapłacisz.~Jurand sam był
2369  2,1 |                żem też dziecka kęs czasu nie oglądał, pozwólże mi dziewkę
2370  2,1 |                 i pobłogosławić.~- Ba, i nie inaczej jak wobec nas wszystkich,
2371  2,1 |                 szybką i żywą rozmowę.~- Nie przeciwię się, lubo nie
2372  2,1 |                  Nie przeciwię się, lubo nie takiś miał zamiar - mówił
2373  2,1 |                 Rotgier mówił:~- Jak to? nie tylko dziewkę, ale i tego
2374  2,1 |             wypuścisz, aby znów kąsał?~- Nie tak ci jeszcze będzie kąsał! -
2375  2,1 |               rok dwa razy tyle złupi.~- Nie przeciwię się co do dziewki -
2376  2,1 |            kapitan zamkowych łuczników - nie tak by postąpili twoi pogańscy
2377  2,1 |             kamień chlebem...~Ale Jurand nie uważał już ni na pychę,
2378  2,1 |               bywałem wam ciężki, ale... nie zdradliwy.~Wtem w drugim
2379  2,1 |                  jakkolwiek żaden z nich nie widział dotąd Jurandówny,
2380  2,1 |              Danveld otaczał swe uczynki nie wiedziała nawet nic ojej
2381  2,1 |              oddawano jako Danusię.~- To nie moja córka! - rzekł trwożnym
2382  2,1 |                 rzekł trwożnym głosem.~- Nie twoja córka? - zawołał Danveld. -
2383  2,1 |                  z Padebornu! To albośmy nie twoją zbójom odbili, albo
2384  2,1 |              czarownik zmienił, bo innej nie masz w Szczytnie.~Stary
2385  2,1 |               danvelda, ale żaden z nich nie miał czasu odezwać się,
2386  2,1 |                  Spychowa. Jeśli zaś nią nie jest - nie nasza w tym wina,
2387  2,1 |                 Jeśli zaś nią nie jest - nie nasza w tym wina, ale raczej
2388  2,1 |            spodziewać: schwytać Juranda, nie oddać mu córki, a jednak
2389  2,1 |                 prawdziwe jego dziecko i nie postępował jako oszust i
2390  2,1 |                Anglik Hugues, który choć nie bardzo rozumiał, o co chodzi,
2391  2,1 |                  jak wrzaskliwa psiarnia nie może bez pomocy strzelców
2392  2,1 |           zbrojni Niemcy do tego stopnia nie mogą się zrównać z jego
2393  2,1 |              jastrząb krzywodzioby, lecz nie mogli go otoczyć, albowiem
2394  2,1 |                 władał jak piórem jedną. Nie szukał życia, nie szukał
2395  2,1 |                 jedną. Nie szukał życia, nie szukał ocalenia, nie szukał
2396  2,1 |              życia, nie szukał ocalenia, nie szukał nawet zwycięstwa,
2397  2,1 |                  i gasił żywoty ludzkie.~Nie mogli go razić przez plecy,
2398  2,1 |             przez plecy, gdyż z początku nie mogli go dognać, a przy
2399  2,1 |                obrócił, żadna moc ludzka nie wyrwie ich śmierci. Innych
2400  2,1 |       przerażenie na myśl, że zwykły mąż nie mógłby sprawić tylu klęsk
2401  2,1 |                  ręką krew z twarzy, aby nie ćmiła mu wzroku, zebrał
2402  2,2 |               tym, by z naszych uczynków nie wynikła szkoda dla Zakonu.~
2403  2,2 |                  Tu czuć jeszcze krew.~- Nie, komturze - odpowiedział
2404  2,2 |                 swemu, mistrzowi: "Jeśli nie uczynisz wielkiej wojny
2405  2,2 |                uczynisz wielkiej wojny i nie wytracisz ich tak, aby i
2406  2,2 |            wytracisz ich tak, aby i imię nie zostało - tedy biada nam
2407  2,2 |                   choć sławion z odwagi, nie chciał iść na pewną zgubę,
2408  2,2 |               knechci dobić, ale kapelan nie pozwolił.~- Dobić nie można.
2409  2,2 |            kapelan nie pozwolił.~- Dobić nie można. Człek to znaczny
2410  2,2 |                 mego powiedzcie mi: zali nie było prawdziwej Jurandówny
2411  2,2 |            Jurandówny w Szczytnie i zali nie zdrada Danvelda doprowadziła
2412  2,2 |                 i pycha, i chciwość, ale nie było w nim zamiłowania do
2413  2,2 |               pierwszy miecza na Juranda nie wydobył.~- Będę mówił jeno
2414  2,2 |      przypuszczenia, ale nikt nic dobrze nie wiedział, zwłaszcza że rycerz,
2415  2,2 |              swym zameczku w Niemczech i nie wypierał się tego syna nigdy.~
2416  2,2 |               rada, aby żadna żywa dusza nie dowiedziała się nigdy, że
2417  2,2 |                 Jurandówna była u nas.~- Nie będzie to trudno - odrzekł
2418  2,2 |              gdyż o tym, że ona tu jest, nie wiedział nikt prócz Danvelda,
2419  2,2 |               głowie owa niedojda i sami nie wiedzą teraz, czy stała
2420  2,2 |                  czyby, ponieważ Danveld nie żyje, nie zwalić na niego
2421  2,2 |               ponieważ Danveld nie żyje, nie zwalić na niego całej winy...~-
2422  2,2 |           księżny i ulubioną jej dwórkę? Nie, to nie może być!... Na
2423  2,2 |             ulubioną jej dwórkę? Nie, to nie może być!... Na dworze widziano
2424  2,2 |                 to ona sama powie, żeśmy nie od zbójów ją odebrali, jeno
2425  2,2 |                Szczytna.~- Tak jest.~- I nie tylko o odpowiedzialność
2426  2,2 |                 polskiemu i wysłańcy ich nie omieszkają krzyczeć na wszystkich
2427  2,2 |                 tak, gdy ona przepadnie, nie będą oskarżali nas? - zapytał
2428  2,2 |                nas? - zapytał Rotgier.~- Nie! Brat Danveld był człowiekiem
2429  2,2 |          postawił warunek Jurandowi, aby nie tylko sam stawił się w Szczytnie,
2430  2,2 |               zbójów wykupywać i wie, że nie ma jej u nas.~- Prawda,
2431  2,2 |            zbójom jakowąś dziewkę, która nie umiała powiedzieć, kto jest,
2432  2,2 |                 niejedna potyczka więcej nie kosztuje.~- Zaprawdę - odrzekł
2433  2,2 |                  niego i odpowiedział:~- Nie! Słuchaj, młody bracie!
2434  2,2 |              bracie! Gdy chodzi o Zakon, nie folgujcie mężowi ni niewieście,
2435  2,2 |                mężowi ni niewieście, ale nie folgujcie i sobie. Danvelda
2436  2,2 |          Danvelda dosięgła ręka Boża, bo nie tylko chciał pomścić krzywdy
2437  2,2 |             sądzicie! - rzekł Rotgier.~- Nie folgujcie sobie - przerwał
2438  2,2 |               kiedyś pierś waszą tak, iż nie powstaniecie więcej.~I po
2439  2,2 |               gdym widział, że samą siłą nie wskóram, nie wahałem się
2440  2,2 |                że samą siłą nie wskóram, nie wahałem się szukać innych
2441  2,2 |            abyście mieli o tym wątpić?~- Nie wątpię, bo cię znam, a za
2442  2,2 |               Zakonu, to powinieneś. Ale nie! Nie czeka cię zguba. Oni
2443  2,2 |                  to powinieneś. Ale nie! Nie czeka cię zguba. Oni gościowi
2444  2,2 |              zguba. Oni gościowi krzywdy~nie czynią: chybaby cię kto
2445  2,2 |                 kto inny, lec to przecie nie straszne...~- Daj to Bóg!
2446  2,2 |                 i do podziemi wtrącić.~- Nie uczynią tego. Pamiętaj,
2447  2,2 |               skoro sam Jurand pisał, że nie u nas jest, więc nie na
2448  2,2 |                  że nie u nas jest, więc nie na nas padnie posąd. Trzeba
2449  2,2 |          gdybyśmy byli winni, nikt z nas nie odważyłby się przyjechać.~-
2450  2,2 |                uczy-nim jak należy, tedy nie tylko nie zatrzymają cię,
2451  2,2 |               jak należy, tedy nie tylko nie zatrzymają cię, ale się
2452  2,2 |              wyprzeć Juranda, abyśmy zaś nie mogli rzec: Oto jak oni
2453  2,2 |               odzyskał wolność, nigdy on nie wypowie jednego słowa skargi
2454  2,3 |                 książe, ani nikt z dworu nie mógł zrozumieć, co zaszło.
2455  2,3 |                  jego pochwycona została nie przez Krzyżaków, ale przez
2456  2,3 |            uwolniona. Wskutek tego poseł nie pojechał, nikomu bowiem
2457  2,3 |            nikomu bowiem ani przez głowę nie przeszło, żeby Krzyżacy
2458  2,3 |            wzajemne na się napady latem, nie zaś zimą, gdy śniegi zdradzały
2459  2,3 |                 gniew, w którym go dawno nie widziano, i nakazał pościg
2460  2,3 |                również to samo i również nie szczędził kar na zuchwalców.~
2461  2,3 |       mazowieckich pozostały na stronie, nie wierzył tym wieściom, albowiem
2462  2,3 |               płockim, żadna siła ludzka nie powstrzyma Polaków z Królestwa,
2463  2,3 |            jakiej nigdy dotychczas Zakon nie wystawił i zarazem zapewnić
2464  2,3 |                pomoc książąt i rycerstwa nie tylko w Niemczech, ale na
2465  2,3 |                  ale na całym Zachodzie.~Nie obawiał się więc książę
2466  2,3 |            granicy, więc też, jakkolwiek nie cierpiał Krzyżaków, rad
2467  2,3 |                dworcu, udał, że go sobie nie przypomina, i zapytał, kto
2468  2,3 |                  Czemu zaś bratem będąc, nie masz na sobie zakonnych
2469  2,3 |               białego płaszcza z krzyżem nie przywdział tylko dlatego,
2470  2,3 |                  przerwał mu gniewnie:~- Nie krzyż - rzekł - bo krzyż
2471  2,3 |                 Rotgier - a przybywam tu nie jako czyjś wysłannik, ale
2472  2,3 |        pohańbienie, naszą niedolę. Jużci nie pochwali sprawiedliwy pan
2473  2,3 |                  chrześcijańskiej, jakby nie Chrystusa, ale szatana był
2474  2,3 |         dziewczyna, którą zbójom odjęli, nie jest jego córką, zamiast
2475  2,3 |             dwóch szlachetnych giermków, nie licząc knechtów; jak oni,
2476  2,3 |             pomni na przykazania boskie, nie chcąc zabijać, musieli w
2477  2,3 |               się okrutnie; jak wreszcie nie tylko w zamku, ale i w mieście
2478  2,3 |              strach, czy istotnie Jurand nie wezwał w pomoc sił nieczystych -
2479  2,3 |               Rotgier zmieszał się, gdyż nie był przygotowany na podobne
2480  2,3 |                  rzekł:~- My, zakonnicy, nie podnosim oczu na niewiasty.
2481  2,3 |              nimi Jurandówna, nikt z nas nie wiedział.~- Danveld wiedział -
2482  2,3 |                   jako w czasie zimowym, nie mogła położyć ręka ludzka.~
2483  2,3 |                 że jeno zwykła dwórka, a nie które z rodzonych dzieci
2484  2,3 |            Jurandównę".~- Zbóje wszelako nie mogli, jako prostacy, podrobić
2485  2,3 |                    Zły duch.~I znów nikt nie umiał znaleźć odpowiedzi.~
2486  2,3 |           Choćbyś co ukrył przed ludźmi, nie ukryjesz przed Bogiem. Posądzał
2487  2,3 |              własnością Zakonu. Zaprawdę nie będzie to godna zapłata
2488  2,3 |                  krew przelaną! Zaprawdę nie wskrzesi ona zmarłych, ale
2489  2,3 |               książąt mu nadała, jeno tu nie masz ni piędzi ziemi w jego
2490  2,3 |                  czyj ej że łaski, jeśli nie z łaski przodków moich?
2491  2,3 |               gdyż nikt nam ojej śmierci nie doniósł, wy zaś już chcecie
2492  2,3 |                gdyż myślał sobie: "Teraz nie tylko nie będą skarżyli,
2493  2,3 |                  sobie: "Teraz nie tylko nie będą skarżyli, ale będą
2494  2,3 |               wykręcić. Nikt już nic nam nie zarzuci i sława nasza będzie
2495  2,3 |               chciwość i Bóg wie, czy-li nie słusznie, bo oto i w tej
2496  2,3 |             wyniosłym wzrokiem, rzekł:~- Nie przybywam tu jako poseł,
2497  2,3 |                  się sądu Bożego. Nikomu nie było tajno, że Jurand wyraźnie
2498  2,3 |                  wyraźnie oświadczył, iż nie rycerze zakonni porwali
2499  2,3 |                  wejścia poprzednio nikt nie zauważył i który od niejakiego
2500  2,3 |                  alibo długie miecze - i nie na niewolę, jeno do ostatniego