Tom,    Rozdzial

  1  1,1 |   Grzymalitczyków z Nałęczami spalili nam do cna nasz Bogdaniec, tak
  2  1,1 |              ale następnego roku woda nam pobrała. Potem brat umarł,
  3  1,1 |             jest pobożny. Przymawiali nam przez Niemców, że pogan
  4  1,1 |              to zatwardziałość często nam wymawiali: "Gardzicie śmiercią,
  5  1,2 |              się przygodziło! Prawcie nam o Wilnie, o moim bracie
  6  1,2 |          zacnych zakonników oddać, co nam wojna przysporzyła i co
  7  1,2 |       rozprostować, a na ranek trzeba nam do Krakowa. Wyspaliśmy się
  8  1,2 |            zdarzyć, a tymczasem niech nam, ubogim, wolno będzie choć
  9  1,2 |            wyleź no na ławkę i uwesel nam serce tą samą pieśnią, którą
 10  1,2 |           Bywajże, rycerzyku, i oddaj nam naszą miłą śpiewaczkę!~-
 11  1,2 |               co ojce dzierżyli, to i nam dzierżyć. Ale skąd chłopów?
 12  1,2 |              po śmierci zbawienie. To nam, Jezu, daj!~ ~
 13  1,3 |               Święte wyznawających. l nam błogosław, a ich zetrzyj,
 14  1,3 |               Tobie służąc, przeciwko nam zawziętość w sercu noszą,
 15  1,4 |             Jezus większą moc spuścił nam w kości. A co do relikwii -
 16  1,4 |     odpowiedział Maćko.~- Spogląda ku nam, jakby sobie kogo chciał
 17  1,5 |            panował synom Beliala. cóż nam z tego przyjdzie?~- Tochtamysz
 18  1,5 |               przez drugiego:~- Gorze nam! bo gościem jest i nie może
 19  1,5 |               chcieli?~- Bo przykazał nam z koni zsiąść i na piechotę
 20  1,6 |               zjeżdżali do Krakowa, a nam kupcom, korzyść z tego wypadnie,
 21  1,6 |               do bluźnierstw. "Przecz nam zabrano naszą umiłowaną?
 22  1,6 |            żyw i ów z Lentzu także, a nam trzeba ginąć bez pomsty.
 23  1,6 |             Krzyżaków, ale hańbić się nam przed nimi nie wolno. Co
 24  1,7 |               żyć.~- A tymczasem może nam przyjdzie z Tymurem Kulawym
 25  1,7 |               Ha! to może i przyjdzie nam na Tymura wyruszyć. Tu rozmowa
 26  1,7 |       książęta chrześcijańscy przyjdą nam w pomoc.~Na to Zyndram z
 27  1,7 |           zwyciężać.~- Nie z Tatarami nam, ale z Niemcami na śmierć
 28  1,8 |               zapałem Zbyszko - jedna nam krzywda i jedna pomsta.
 29  1,9 |             do fary, bo tam i gościnę nam dadzą, i będziecie się mogli
 30  1,10|          Edygi okrutną. Naprzód konie nam wystrzelali. Tatar ci nie
 31  1,10|           Stój! - powtórzył Zych - Ku nam idą. Zbyszko zaś zeskoczył
 32  1,10|         nieboszczka matula przynieśli nam orzechów z miodem. A wy,
 33  1,11|               a już najgorzej statków nam brakło.~- Bo ja kazałam
 34  1,11|            też w domu pachołek, który nam do wtóru na drewnianej fujarce
 35  1,13|              gradu. - Opat będzie ich nam krzcił...~- Byle nadążył! -
 36  1,14|            cię o to głowa nie boli; a nam czas do domu...~- Aleś go
 37  1,17|          sądowej zapisany. Nie daruje nam tera opat ni skojca.~- To
 38  1,19|              mówili otwarcie: "Po cóż nam się było z Litwą łączyć,
 39  1,19|               zaś dłużej nie szarpali nam wnętrzności". Inni wszelako
 40  1,19|          obyczaj zgoła jest świński i nam Mazurom przeciwny... ba!
 41  1,20|               przeskoczyć. Trzeba się nam mieć na baczności...~Usłyszawszy
 42  1,20|            Zbyszka i rzekła:~- Służże nam, miły służko, a bogdaj nie
 43  1,20|              Zamek on wznosił przeciw nam, ale Złotoryja leży w jego,
 44  1,20|       zwycięstwo pod Złotoryją?~- Bóg nam właśnie i w tym pobłogosławił,
 45  1,22|           pogańską Litwą, nie uczynił nam jeden zwykły mąż tyle złego,
 46  1,22|              sąd. Nigdy nie uczyniono nam zadość!~Usłyszawszy to,
 47  1,22|         księcia, będą układy i ujdzie nam bezkarnie. Ale w razie klęski
 48  1,22|      dobrzyńską - to widać nie strach nam Krakowa.~- Bo były pozory...
 49  1,22|          gdyby wojną grozili, to byle nam zastaw wrócono - oddamy.~-
 50  1,22|          rzekł:~- A teraz do Szczytna nam jak najprędzej!~ ~
 51  1,23|              i głaszcząc ją, rzekł:~- Nam przykazano dobrem za złe
 52  1,23|               się i ich, i listu. Kto nam dowiedzie, że to myśmy ich
 53  1,23|             hańbę.~- A jakoże możecie nam zabronić? W bitwie z Jurandem
 54  1,23|               napadli na nas i zabili nam towarzysza. Podniesiem krzyk -
 55  1,25|               do rania, to i zagrajże nam jeszcze, kwiatuszku, ostatni
 56  1,26|             jakichś podróżnych. Ludzi nam trzeba więcej, by ich odgrześć.~
 57  1,27|                 Kara to boska i górze nam! Nie przemówił ci Jurand
 58  1,27|               zbytnią obawą.~- Będzie nam teraz Jurand życie zawdzięczał -
 59  1,28|           śmiech... Hej! zalewali oni nam sadła za skórę, póki mogli,
 60  1,28|              to i przysięgną. Co tedy nam robić?~- Co robić? - rzekł
 61  1,28|           ramiona, zawołał:~- W drogę nam! Do Spychowa!~ ~
 62  1,30|            mną - ksiądz Wyszoniek dał nam ślub... Moc boska, prawo
 63  1,30|        powtórzył Jurand - jeno trzeba nam teraz i miłosierdzia.~-
 64  1,30|            Zbyszko - ale teraz trzeba nam do Spychowa.~I począł pilić,
 65  1,30|            który nas wysłał, rozkazał nam wyraźnie, aby rozmowa z
 66  1,30|               będziemy, tylko abyście nam pozwolili jutro odjechać.~
 67  1,30|           mamy do powiedzenia, kazano nam ustnie powiedzieć.~- Za
 68  1,30|              przysłano?~- Powiedzieli nam bracia, iż macie, nie mówiąc
 69  1,30|              pomścić, a którzy rzekli nam na odjezd-nym tak: "Jeśliby
 70  1,30|           niezadługo - więc pozwólcie nam odejść, panie, albowiem
 71  1,32|               włóczników.~- I broń ma nam być oddana - ozwał się znów
 72  2,1 |        Patrzcie, oto tu jeszcze pluje nam w oczy hardością i pychą!
 73  2,2 |              nie zostało - tedy biada nam i naszemu narodowi".~- Daj
 74  2,2 |          dobrą radę, bo inaczej biada nam! Gdyby Jurandównę oddać,
 75  2,2 |             prawdę, powinien rozkazać nam ukryć tę dziewkę.~- A czy
 76  2,2 |        oszalał, kom-tura zabił, ludzi nam powytracał. Tak będziesz
 77  2,3 |              i natarczywym:~- Nagródź nam, panie, nasze straty, nasze
 78  2,3 |     sprawiedliwości i Krzyża, nagródź nam nasze krzywdy i krew! A
 79  2,3 |         pomstę do Boga woła, choć tak nam się nagrodzi, abyśmy mogli
 80  2,3 |          dziewka Jurandowa, gdyż nikt nam ojej śmierci nie doniósł,
 81  2,3 |            się wykręcić. Nikt już nic nam nie zarzuci i sława nasza
 82  2,4 |            truchły wyjęto. Powiedział nam: "Nie Krzyżacy", ale Ber-gowa
 83  2,6 |          zamki, wybadaj ludzi, pozwól nam szukać, boć to głupstwo
 84  2,6 |         Juranda ratować.~- I może też nam pomóc.~- Amen.~Po czym rozwinął
 85  2,8 |                a za nasze serce ludzi nam tylu nabił, że i dobra potyczka
 86  2,9 |             Ostatni raz, kiedyście to nam w pomoc przyszli, już on
 87  2,9 |          klejnot! ba! i na krzyż! Tak nam dopomóż Bóg! Maćko uśmiechnął
 88  2,9 |              bo późno, a jutro trzeba nam do dnia ruszyć.~I zabrawszy
 89  2,10|              odrzekła dziewczyna - bo nam błogosławieństwo potrzebne,
 90  2,10|            albo jeśli wróci, to gorze nam, to Bóg wie, czy nie z wilczą
 91  2,11|               i nie gniją. Kazał król nam piechocie po bitwie rowy
 92  2,11|              panie rycerzu, kto to ku nam z pagórka idzie.~- Kto,
 93  2,11|       pojedziecie, bo przedtem trzeba nam do Szczytna.~Na to słowo
 94  2,11| dowiedzieliśmy się wszystkiego, czego nam było trzeba, a cóż dopiero,
 95  2,11|             może ksiądz wie.~- Trzeba nam za nim! - rzekła stanowczym
 96  2,11|               jako żywo, że przyjdzie nam iść do Witolda...~- Zbyszko
 97  2,11|         Zbyszka szukać.~- To i trzeba nam zaraz ruszyć! - rzekła Jagienka.~-
 98  2,12|            krew z nich wytoczyć - tak nam dopomóż Bóg!~- Tak nam dopomóż
 99  2,12|            tak nam dopomóż Bóg!~- Tak nam dopomóż Bóg! - powtórzyło
100  2,12|         głosów.~- Do Szczytna!~- Krwi nam trzeba!~I wraz płomień ogarnął
101  2,13|           można by i zamek wziąć, tak nam dufał... W widzeniu się
102  2,14|             krew nastaje. Wszystko to nam podwójci w Szczytnie rozpowiadał
103  2,15|              Już nędza nasza taka, że nam chyba żebrać lub rozbijać!
104  2,15|              księży, lecz zasie katów nam posyła. Już ule nasze, już
105  2,15|             już wszystkie płody ziemi nam zabrali; już nam ni ryby
106  2,15|          płody ziemi nam zabrali; już nam ni ryby łowić, ni zwierza
107  2,15|             słuchajcie, bo oto zgięli nam wolne drzewiej karki do
108  2,15|          nocnych przy zamkach, dzieci nam jako zakładników uwieźli,
109  2,15|            mężów i ojców bezczeszczą. Nam słuszniej należałoby jęczeć
110  2,16|         Zygfryd wywiózł. Powiadali to nam i w Szczytnie, i wszędy,
111  2,16|              granicy, to ściągnęło ku nam. Nie spodziewają się tam
112  2,17|             ma kniaź Witold i póki ku nam nie nadciągnie, nie ugryzłem
113  2,17|            jako im niesporo bywało ku nam - i jak na zatwardziałość
114  2,17|           Danuśkę wydali?~- Powiadali nam ludzie - rzekł Maćko - iże
115  2,18|           obaczy Niemców, zaraz dawał nam znać, że idą.~- Ba, już
116  2,18|          szczytnieński ksiądz nie był nam takich rzeczy rozpowiadał,
117  2,18|                  zawołał. - W przodku nam teraz iść, nie w ociągu!
118  2,22|         trzeba żałować, bo choćby się nam i udało, to potem w nich
119  2,22|            zajęta czym innym.~- Jeśli nam Bóg pobłogosławi - rzekł -
120  2,23|            teraz należy czynić i jako nam się obrócić.~- Radźcie! -
121  2,23|               przywiąże. Ninie trzeba nam do puszcz mazowieckich jako
122  2,23|                 Jeśli zaś biskup każe nam ostać w Płocku?~- Słuchaj
123  2,24|                gdyż lud utrudzon, a i nam samym pożywić się i spocząć
124  2,24|              psom pogańskim przeciwko nam pomagali.~- Nieprawda jest -
125  2,24|             ruszycie i dokąd?~- Kiedy nam się spodoba - odpowiedział
126  2,25|              mówili:~- Podarujcież go nam, panie; już my go sprawim!
127  2,25|               Przy słowach: "i odpuść nam nasze winy jako i my odpuszczamy
128  2,28|           Dola! Dola! Tobie wesele, a nam płakanie. Śmierć cię skosiła,
129  2,29|           zamyśla i co uczyni. "Oddał nam Żmujdź - mówią w kapitule -
130  2,30|             tom tu przyjechał. Trzeba nam tylko włosy utrefić i przyodziać
131  2,30|            panny Agnieszki, to trzeba nam będzie zaraz na koń...~Usłyszawszy
132  2,31|           śluzy ciurkiem leciały, gdy nam o was prawił. A odnaleźliście
133  2,32|           Żmujdź nasza, bo sam Witold nam ją oddał. Obiecnijcie, iże
134  2,33|             na twierdzach znacie, cóż nam o tej powiecie?~- Twierdza
135  2,34|               Arnold bezecność mógłby nam zadać.~Usłyszawszy to, zatroskał
136  2,34|          przewóz, gdyż dłużej nie lża nam tak żyć...~I z kolei Zbyszko,
137  2,34|              widzieliście?~- Wszystko nam pokazywali niby z gościności,
138  2,34|                każ zaś to wino, które nam przysłali, postawić. Siadajcie,
139  2,35|                tak mówił dalej:~- Kto nam przyjaciel, temu pod nami
140  2,36|             czas już do dom.~- Trzeba nam tu zostać, póki Jurand żywie -
141  2,37|             ozwał się Macko:~- Lepiej nam, ale i tobie lepiej.~Lecz
142  2,38|              na to ksiądz Kaleb - obu nam z Tolimą ziemia się patrzy,
143  2,38|             rzekła:~- To teraz trzeba nam jeno wiedzieć, czy i Anula
144  2,40|              Malborgu. "Pan Jezus dał nam takie albo i większe męstwo -
145  2,48|            gotową na śmierć powagą. - Nam alibo im śmierć pisana.~
146  2,48|      powiedział?~- Prędzej mówcie, bo nam czapki na łbach zgorzeją!~-
147  2,49|           biskup płocki pobłogosławił nam w kościele.~- Dzieci zaś
148  2,49|        zmagają... Boże, bądź miłościw nam grzesznym!~Naokół zapadła
149  2,50|               głównie Polacy. "Jakoże nam będzie na mistrza ramię
150  2,51|       doskwiera, a ciała oblewają się nam potem pod zbroją. Nie będziemże
151  2,51|              zwolena, Maryja,~Zyszczy nam, spuści nam... Kiryjelejzon!...~
152  2,51|           Maryja,~Zyszczy nam, spuści nam... Kiryjelejzon!...~I wraz
153  2,51|              długa i szeroka:~Zyszczy nam, spuści nam. Kiryjelejzon!...~
154  2,51|          szeroka:~Zyszczy nam, spuści nam. Kiryjelejzon!...~A oni
155  2,52|       doskwiera, a ciała oblewają się nam potem pod zbroją. Nie będziemże
156  2,52|              zwolena, Maryja,~Zyszczy nam, spuści nam... Kiryjelejzon!...~
157  2,52|           Maryja,~Zyszczy nam, spuści nam... Kiryjelejzon!...~I wraz
158  2,52|              długa i szeroka:~Zyszczy nam, spuści nam. Kiryjelejzon!...~
159  2,52|          szeroka:~Zyszczy nam, spuści nam. Kiryjelejzon!...~A oni