Tom,    Rozdzial

2001  1,30|                   więc wagowała się Pani na obie strony, bo nie miała
2002  1,30|           uratowania Danusi, że wszystko na nic i że w przyszłości spadną
2003  1,30|                  że w przyszłości spadną na niego tylko coraz większe
2004  1,30|           tymczasem zajechali do karczmy na rozdrożu, zwanej Świetlik,
2005  1,30|             wprost w oczy Juranda, gotów na gniew gniewem wybuchnąć.
2006  1,30|                  gniewem wybuchnąć. Lecz na twarzy starego wojownika
2007  1,30|          odgrzebł?...~A Zbyszko spojrzał na niego ze zdziwieniem i obawą,
2008  1,30|                podniósł ręce, położył je na ramionach Zbyszka - i nagle
2009  1,30|                 mi przeciwni? - pytał. A na to Jurand odrzekł:~- Byłem
2010  1,30|                  wszystko, co chcą.~Lecz na myśl o Krzyżakach zbudziła
2011  1,30|                   ruszono dalej, chociaż na dworze czynił się już mrok.
2012  1,30|             droga była jeszcze daleka, a na noc brał mróz okrutny, przeto
2013  1,30|               Bóg...~I nie dokończył, bo na samą myśl o tym poczuł w
2014  1,30|                nade mną - nie mówię! Ale na miły Bóg! nie mieli... Wojowałem
2015  1,30|             większą siłą, głos zamarł mu na chwilę w piersi, po czym
2016  1,30|                  w piersi, po czym mówił na wpół z jękiem:~- Jedną ci
2017  1,30|              serce w piersiach, a oni ją na powróz jak psa chwycili
2018  1,30|               psa chwycili i zbielała im na powrozie... Teraz znów dziecko...
2019  1,30|           zdziwienie, następnie spojrzał na Juranda i zapytał:~- Ojcze!...
2020  1,30|                     Toćby im lepiej było na miłość ludzką niż na pomstę
2021  1,30|                było na miłość ludzką niż na pomstę zarabiać. Po co oni
2022  1,30|                  ma! Nie narzekajcie też na to, bo nikt by wam tak nie
2023  1,30|               cza-sem jęczy, bo dużo ich na łańcuchach w podziemiu pomarło.~-
2024  1,30|            skręcili z szerszego gościńca na węższą drogę, którą jechali
2025  1,30|              albowiem wyjechawszy z boru na odkrytą płaszczyznę, na
2026  1,30|                  na odkrytą płaszczyznę, na której leżał wśród bagien
2027  1,30|                  była bardzo jasna, więc na białym podścielisku śniegów
2028  1,30|          Zbyszkowi uderzyły żywiej serca na ten widok, kto bowiem mógł
2029  1,30|                  ze sobą, a jednocześnie na przodzie przed nimi ukazało
2030  1,30|             Juranda, poczęli wykrzykiwać na jego cześć, lecz w okrzykach
2031  1,30|              powiedzieć. Jurand miał już na ustach: "Jam jest pan ze
2032  1,30|        wiadomości o Danusi, że nie umiał na nic innego zwrócić uwagi.
2033  1,30|              straże zastępowały im drogę na grobli; niecierpliwił się,
2034  1,30|                 się, gdy spuszczano most na fosie, za którą sterczał
2035  1,30|                 fosie, za którą sterczał na wałach olbrzymi ostrokół,
2036  1,30|                 złowrogiej sławy gródek, na którego wspomnienie Niemcy
2037  1,30|            blasku płomienia, który padał na niego od płonącego w kominie
2038  1,30|              przeszedł z oblicza Juranda na Zbyszka, następnie na błyszczącą,
2039  1,30|            Juranda na Zbyszka, następnie na błyszczącą, łysą głowę księdza
2040  1,30|                pozwolili jutro odjechać.~Na twarzy nieprzywykłego do
2041  1,30|                także. Przyjeżdżała widać na przeszpiegi, a teraz wie
2042  1,30|                fałszywy pątnik. Gdyby go na męki położyć, siła można
2043  1,30|               zbóje porwali.~- Z krzyżem na płaszczach?~- Nie. Ale Bóg
2044  1,30|                 odrzekła, krzyżując ręce na piersiach i schylając się
2045  1,30|                  płótno; po chwili siadł na ławie, przymknął oczy i
2046  1,30|               teraz w boki, rozwalił się na ławie, wyciągnął nogi i
2047  1,30|                wyciągnął nogi i spojrzał na Juranda oczyma pełnymi pychy
2048  1,30|                im się już tak wypłacali, na czym sława pobożnego Zakonu
2049  1,30|                zrodziły się trudności...~Na twarzy Juranda odbił się
2050  1,30|                  tutejszych ludzi padłby na pobożnych rycerzy, i dlatego
2051  1,30|                 i ten człowiek, który ma na sobie szaty pątnicze, ostaniecie
2052  1,30|               rzekła - waszej przysiędze na miecz i na rycerską cześć
2053  1,30|             waszej przysiędze na miecz i na rycerską cześć nie ośmielilibyśmy
2054  1,30|             panem de Bergow i z jeńcami.~Na to ramiona Juranda poczęły
2055  1,30|                   a palce rozszerzać się na kształt szponów drapieżnego
2056  1,30|               szponów drapieżnego ptaka; na koniec, stanąwszy przed
2057  1,30|             pomścić, a którzy rzekli nam na odjezd-nym tak: "Jeśliby
2058  1,30|              więc chcą, byście się zdali na ich wiarę. Wrócą wolność
2059  1,30|                  iż ręka wasza nigdy się na biały płaszcz nie wzniesie.~-
2060  1,30|        Jurandowych łuczników czuwających na wałach przy ostrokole gródka.~
2061  1,30|                 długi czas spoglądali to na siebie, to na Juranda, który
2062  1,30|              spoglądali to na siebie, to na Juranda, który siedział
2063  1,30|             pogrążoną w cieniu padającym na nią od pęku skór, zawieszonego
2064  1,30|                już żelazne ręce Krzyżaka na szyi Danusi - znając ich
2065  1,30|             ratunek. Gdyby choć wiedział na pewno, że ona jest w Szczytnie,
2066  1,30|                  nocy ku granicy, napaść na nie spodziewających się
2067  1,30|                   nie o zamianie Bergowa na Danusię.~- Na miły Bóg! -
2068  1,30|           zamianie Bergowa na Danusię.~- Na miły Bóg! - zawołał Zbyszko -
2069  1,30|             zwalił się jak martwy z ławy na podłogę.~ ~
2070  1,31|                 chciał jednak odpowiadać na żadne jego pytania, oświadczył
2071  1,31|                   mąż mojej córki, którą na książęcym dworze zaślubił,
2072  1,31|               książęcym dworze zaślubił, na co i moją zgodę uzyskał.
2073  1,31|                  pismem pieczęć się moja na wosku znajduje; ty zaś masz
2074  1,31|           będziesz mu wiernie w pokoju i na wojnie do śmierci służył.
2075  1,31|                  i skinął głową, po czym na dany znak przez Juranda
2076  1,31|                 we mnie dawnej siły...~- Na miły Bóg! - zawołał Zbyszko -
2077  1,31|                  Danusi radziej mówicie. Na miły Bóg!~- Wróci Danuśka,
2078  1,31|                ją do Bogdańca, a Spychów na Tolimę zdaj... To człek
2079  1,31|                 sąsiedztwo... Tam ci jej na powróz nie wezmą... Tam
2080  1,31|                    Bom już przez pół był na tamtym świecie, a teraz
2081  1,31|                 Przysięgnijże mi jeszcze na ten krzyżyk, jako jej nigdy
2082  1,31|                 jednej chwili rzucił się na kolana i położywszy palec
2083  1,31|                kolana i położywszy palec na rękojeści, zawołał:~- Na
2084  1,31|                 na rękojeści, zawołał:~- Na świętą Mękę, tak jej nie
2085  1,31|                  istotnie, czy nie idzie na Juranda jakowaś choroba,
2086  1,31|              Jurandowej izby natknął się na Tolimę, który z niej właśnie
2087  1,32|               wilgoci, po czym przysiadł na kamieniu, bo się przy tej
2088  1,32|              zaraz potem spojrzał bystro na rycerza i jakby chcąc się
2089  1,32|                  który im to przyganiał, na łańcuch wzięli. Oj, ciężko
2090  1,32|           ugniecie, to tę przygarść mąki na świętą niedzielę chowa,
2091  1,32|           zwierza bić też... Nie tak jak na Mazowszu.~W ten sposób wyrzekał
2092  1,32|              kilku pacierzy znaleźli się na szczycie białego pagórka,
2093  1,32|            skórzanej torby przymocowanej na przedzie siodła, wydobył
2094  1,32|                 i zniknął. Jurand został na wzgórzu sam i spoglądał
2095  1,32|                 przez wieśniaka kierunku na szarą, wilgotną oponę mgły,
2096  1,32|                to się stanie i spełni... Na tę myśl w sercu Juranda,
2097  1,32|             upokorzenia. Oto on, Jurand, na którego wspomnienie drżeli
2098  1,32|                 komturowie, jechał teraz na ich rozkaz z powinną głową.
2099  1,32|              cały porządek świata został na nice wywrócony. On jechał
2100  1,32|              sromotą a śmiercią, uderzał na całe wojska? A on czuł,
2101  1,32|                 przy godzić i sromota, i na myśl o tym wyło w nim serce
2102  1,32|                  boju. Kto by go widział na onym wzgórzu, we zbroi,
2103  1,32|            wzgórzu, we zbroi, bez ruchu, na ogromnym koniu, rzekłby,
2104  1,32|                  szczytnieńskiego zamku. Na ten widok nie ruszył się
2105  1,32|              modli się człowiek, któremu na świecie pozostało już tylko
2106  1,32|             tylko czci nie stradał, lecz na prawicy Bożej jest posadzon
2107  1,32|                  za hańbę, która spadała na nich po każdym spotkaniu,
2108  1,32|                puścić. Choćby też wyszło na jaw, że go podstępem dostali
2109  1,32|                Bił w Niemców pod Wilnem, na pojedynkę z nimi chadzał,
2110  1,32|                 ni ojcowego kochania..." Na tę myśl powieki Juranda
2111  1,32|             więcej, kilka mniej, wyjdzie na jedno. Hej? chciałoby się
2112  1,32|               Hej? chciałoby się jeszcze na oboje dzieci pojrzeć, ale
2113  1,32|                się dowiedzą. Łapczywi są na pomstę Krzyżacy, ale i na
2114  1,32|                na pomstę Krzyżacy, ale i na wykup łapczywi. Zbyszko
2115  1,32|                aby choć kości wykupić. A na mszę to z pewnością nieraz
2116  1,32|                bydło. Od jezior wieziono na saniach zmarzłą rybę. W
2117  1,32|                czterech łuczników wiodło na łańcuchu chłopa, widać za
2118  1,32|                  za jakieś przewinienie, na sąd, gdyż ręce miał z tyłu
2119  1,32|                  miał z tyłu związane, a na nogach kajdany, które zawadzając
2120  1,32|               Juranda, poczęli spoglądać na niego ciekawie, dziwiąc
2121  1,32|            ogromowi jeźdźca i konia, ale na widok złotych ostróg i rycerskiego
2122  1,32|              pospuszczali kusze ku ziemi na znak powitania i czci. W
2123  1,32|                 całe stada wichrzyły się na podniesieniu stanowiącym
2124  1,32|               stała obszerna szubienica, na niej zaś wisiały ciała czterech
2125  1,32|              które zdawały się spoglądać na własne stopy, nie kołysały
2126  1,32|                czarne ptactwo siadało im na ramiona i na głowy, przepychając
2127  1,32|                  siadało im na ramiona i na głowy, przepychając się
2128  1,32|          powietrzu i poczęło się sadowić na poprzecznej belce szubienicy.
2129  1,32|                  drugi, trzeci i czekał. Na murach nie było żywej duszy
2130  1,32|               słowach klapa zamknęła się na nowo i nastało głuche milczenie.~
2131  1,32|                  spod których spoglądały na rycerza ciekawe oczy. Przybywało
2132  1,32|                 teraz można było patrzeć na niego bezpiecznie. Głowy
2133  1,32|                że zapewne i starsi muszą na niego spoglądać przez kraty
2134  1,32|           niepodobna, chyba w dal. Za to na blankach czereda, która
2135  1,32|              która z początku spozierała na niego w milczeniu, poczęła
2136  1,32|          ochrypłe głosy pokrzykiwały jak na wilka coraz głośniej, coraz
2137  1,32|                  poczęto wreszcie miotać na stojącego rycerza śniegiem.~
2138  1,32|             przed siebie koniem, wówczas na jedną chwilę bryły śniegu
2139  1,32|                   gdyż knechtów odwołano na obiad. Nieliczni ci, którym
2140  1,32|                  stróżować, jedli jednak na murach, a po spożyciu strawy
2141  1,32|            zabawiali się znowu ciskaniem na głodnego rycerza ogryzionych
2142  1,32|               wróciwszy z obiadu, wołali na niego, że jeśli zmierziło
2143  1,32|                  się może powiesić, gdyż na szubienicy jest jeden wolny
2144  1,32|              bramy" - pomyślał Jurand.~I na chwilę przeszło mu przez
2145  1,32|            wytrzymałoEć polskich rycerzy na chłód, głód i trudy nieraz
2146  1,32|           pozwalała im dokonywać czynów, na które nie mogli się zdobyć
2147  1,32|          usłyszał za sobą chrzęst kroków na śniegu.~Obejrzał się: szło
2148  1,32|                  gdyby wszelako uderzyli na mnie, to znak, że nie chcą
2149  1,32|               ciężki, że za ciężki nawet na dwie ręce zwykłego męża -
2150  1,32|             koniem.~Lecz oni nie myśleli na niego uderzać. Owszem, knechtowie
2151  1,32|            zawahał się. Nuż potem uderzą na bezbronnego i zadźgają go
2152  1,32|           przysłano więcej. Bo gdyby się na niego mieli rzucić, zbroi
2153  1,32|              mieli rzucić, zbroi od razu na nim nie przebodą, a wówczas
2154  1,32|               przemawiał, oddaliwszy się na kilkanaście kroków, zatrzymał
2155  1,32|               rozkazu komtura przywdziać na się ów zgrzebny wór, który
2156  1,32|             zostawiam, przywiązać u szyi na powrozie pochwę od miecza
2157  1,32|                 sam w ciemności i ciszy. Na śniegu czerniał przed nim
2158  1,32|                czym pochylił się, wdział na się wór, w którym były poprzecinane
2159  1,32|                 były poprzecinane otwory na głowę i ręce, następnie
2160  1,32|                następnie u szyi zawiesił na powrozie pochwę od miecza -
2161  1,32|                  płynęły jedna za drugą, na niebo wzbił się sierp księżyca
2162  1,32|               jego kochanie... Więc padł na kolana, złożył ręce jak
2163  1,32|                gorączce, słuchał.~A wtem na wpół dziecinny i jakby niezmiernie
2164  1,32|                  ciszy:~Usiadłabym ci ja~Na ślqskowskim plocie:~"Przypatrz
2165  1,32|          leżącego przy bramie rycerza.~- Na nogi, psie!... Brama otwarta
2166  2,1 |                 I~Jurand, znalazłszy się na podwórzu zamkowym, nie wiedział
2167  2,1 |               drogi nie wskażą, a jeżeli na pytanie odpowiedzą, to chyba
2168  2,1 |                  był w kamieniu Chrystus na krzyżu, udał się ku nim
2169  2,1 |               rzekłszy, spojrzał uważnie na przewodnika, a spostrzegłszy
2170  2,1 |                  Odpowieszże mi szczerze na to, o co spytam?~- Spieszcie
2171  2,1 |                 Przewodnik poruszył ręką na znak, że nic nie wie, ale
2172  2,1 |              więcej, gdyż doszli do sali na piętrze, w której Jurand
2173  2,1 |            otworzywszy drzwi, cofnął się na powrót ku schodom.~Rycerz
2174  2,1 |              komnaty palił się wprawdzie na wielkim kominie ogień, ale
2175  2,1 |           którymi błazen zamkowy trzymał na łańcuchu oswojonego niedźwiedzia.~
2176  2,1 |               czym widział go dwukrotnie na dworze księcia mazowieckiego
2177  2,1 |                  drewniane łupki, opartą na poręczy. Po prawej jego
2178  2,1 |               ich umyślnie, aby patrzyli na jego tryumf nad groźnym
2179  2,1 |                się owocami zdrady, którą na współkę uknuli i do której
2180  2,1 |                pewni siebie, spoglądając na Juranda z pychą i z taką
2181  2,1 |                 przed nimi ze spuszczoną na piersi głową, przybrany
2182  2,1 |           pokutniczy, z powrozem u szyi, na którym wisiała pochwa miecza.~
2183  2,1 |                 z niezmierną ciekawością na Juranda, rozmawiając głośno
2184  2,1 |            stoisz przed nami, z powrozem na szyi, wyglądając łaski i
2185  2,1 |                  i z mojej ręki polegli.~Na te słowa szmer powstał między
2186  2,1 |           człowiek, który niebiosa wzywa na świadki, i odrzekł, kiwając
2187  2,1 |                począł brząkać łańcuchem, na którym trzymał niedźwiadka,
2188  2,1 |                  go dzwonnik za wcześnie na kazanie dzwonieniem rozbudził,
2189  2,1 |                  i ów kaznodzieja powróz na szyi - każcie mu go zjeść,
2190  2,1 |                 rzekłszy, począł patrzeć na komtura nieco niespokojnie,
2191  2,1 |                skinął głową skomorochowi na znak, że na urągowisko pozwala,
2192  2,1 |                 skomorochowi na znak, że na urągowisko pozwala, lecz
2193  2,1 |        grubiaństwem tak niesłychanym, ze na twarzach kilku młodszych
2194  2,1 |              wzajem kudły łapą wyczesze!~Na to tu i owdzie ozwały się
2195  2,1 |                   Latem będziesz trzcinę na jeziorze kosił!~- I raki
2196  2,1 |                 jeziorze kosił!~- I raki na ścierwo łowił! - zawołał
2197  2,1 |                zwykle zamykał oczy potem na wieki. Więc niektórzy mówili
2198  2,1 |                    a niektórzy, ulewając na dłonie, chlustali mu w oczy,
2199  2,1 |                  gwar panujący w sali:~- Na mękę Zbawiciela i duszne
2200  2,1 |                chodzi o cześć i słowo.~- Na twoją cześć! Na cześć Zakonu! -
2201  2,1 |                 słowo.~- Na twoją cześć! Na cześć Zakonu! - zawołał
2202  2,1 |                  brat Gotfryd spoglądali na niego, podnosząc ze zdumienia
2203  2,1 |             Danusi ofiara jego mogła się na coś przydać, więc spojrzał
2204  2,1 |               coś przydać, więc spojrzał na Danvelda prawie z wdzięcznością
2205  2,1 |             Chrystusa - rzekł Danveld. A na to Jurand:~- Jużci z niego
2206  2,1 |                  powtórzył Zygfryd - ale na tego wilka nieraz jeszcze
2207  2,1 |                 postępku Danvelda spadła na wszystkich ludzi zakonnych,
2208  2,1 |                 Jurand nie uważał już ni na pychę, ni na pogardę, która
2209  2,1 |               uważał już ni na pychę, ni na pogardę, która była w ich
2210  2,1 |                ich łaski, więc spoglądał na mówiących prawie ze skruchą
2211  2,1 |                 Żołnierze rozstąpili się na obie strony, gdyż jakkolwiek
2212  2,1 |                 nadzwyczajną ciekawością na drzwi, przez które miała
2213  2,1 |            włosami przewiązanymi wstążką na czole.~I nagle w całej sali
2214  2,1 |                 w całej sali rozległ się na kształt grzmotu jeden ogromny
2215  2,1 |                spoglądając ze zdumieniem na spiczastą głowę, na sine
2216  2,1 |           zdumieniem na spiczastą głowę, na sine usta i na nieprzytomne
2217  2,1 |          spiczastą głowę, na sine usta i na nieprzytomne oczy niedojdy,
2218  2,1 |              córka? - zawołał Danveld. - Na świętego Liboriusza z Padebornu!
2219  2,1 |           słyszałem głos mojego dziecka!~Na to Danveld obrócił się do
2220  2,1 |                    Biorę was tu obecnych na świadków, a szczególnie
2221  2,1 |             młodsi bracia skłonili głowy na znak, że słyszą i będą w
2222  2,1 |                   Lecz Jurand rzucił się na kolana i począł zaklinać
2223  2,1 |                 począł zaklinać Danvelda na wszystkie relikwie w Malborgu,
2224  2,1 |             relikwie w Malborgu, a potem na prochy i głowy rodziców,
2225  2,1 |                   innym zaś przychodziło na myśl, że może naprawdę jaki
2226  2,1 |                 dziewczyny.~- Bóg patrzy na twoją zdradę! - wołał Jurand. -
2227  2,1 |                zdradę! - wołał Jurand. - Na rany Zbawiciela! na godzinę
2228  2,1 |            Jurand. - Na rany Zbawiciela! na godzinę śmierci twojej,
2229  2,1 |         szaleństwem, a głos łamał mu się na przemian bólem, trwogą,
2230  2,1 |                wreszcie gniew buchnął mu na twarz jak płomień, więc
2231  2,1 |          dwuręczny miecz runął jak burza na skamieniałych z przerażenia
2232  2,1 |         skomorocha, począł wdrapywać się na wysokie okno - i rozpaczliwym
2233  2,1 |             Jurandowi, lecz on niebaczny na nic, na wpół obłąkany, sam
2234  2,1 |                lecz on niebaczny na nic, na wpół obłąkany, sam skoczył
2235  2,1 |                gdyż on z włosem zjeżonym na głowie, z obłąkanymi oczyma,
2236  2,1 |                 zbitą ciżbę, waląc ludzi na podłogę spluskaną posoką,
2237  2,1 |              rozprasza się stado szpaków na polu, na które runie z góry
2238  2,1 |               się stado szpaków na polu, na które runie z góry jastrząb
2239  2,1 |             chwyciło zupełne przerażenie na myśl, że zwykły mąż nie
2240  2,1 |                  nim brat Rotgier wpadli na galerię, która biegła ponad
2241  2,1 |            czynili to skwapliwie, tak że na wąskich schodkach przepychali
2242  2,1 |                jak najprędzej dostać się na górę i stamtąd razić mocarza,
2243  2,1 |              zatrzasnął drzwi prowadzące na chór i Jurand pozostał sam
2244  2,1 |               chór i Jurand pozostał sam na dole. Z galerii ozwały się
2245  2,1 |            tryumfu i wnet poczęły lecieć na rycerza dębowe ciężkie zydle,
2246  2,1 |               się w sobie - i rzucił się na cały tłum. W sali rozległy
2247  2,2 |             wypychał z komina kłęby dymu na salę. Między braćmi, chociaż
2248  2,2 |              braćmi, chociaż zebrali się na naradę, panowała cisza,
2249  2,2 |                  cisza, albowiem czekali na słowo Zygfryda, ów zaś,
2250  2,2 |                 ów zaś, wsparłszy łokcie na stole i splótłszy dłonie
2251  2,2 |                 stole i splótłszy dłonie na siwej pochylonej głowie,
2252  2,2 |                podniósł głowę, popatrzył na mówiącego i zbudziwszy się
2253  2,2 |            wzmiance o siarce przyszło mu na myśl piekło, więc dreszcz
2254  2,2 |                  trupy? i ranni?~- Trupy na śniegu, aby zesztywniały,
2255  2,2 |                  tym wilczym plemieniem!~Na to Rotgier podniósł wzrok
2256  2,2 |            nowicjuszów.~Zygfryd spojrzał na niego przeciągle, jak gdyby
2257  2,2 |                 z odwagi, nie chciał iść na pewną zgubę, zaniechał wymówki
2258  2,2 |           niekoniecznie potrzebuje mówić na stronę zakonników, tym snadniej
2259  2,2 |         dziewięciu trupów, prócz rannych na tej podłodze, a między nimi
2260  2,2 |                tu jednak pierwszy miecza na Juranda nie wydobył.~- Będę
2261  2,2 |         wyciągnął do niego rękę, zarazem na znak podzięki i pożegnania,
2262  2,2 |              uważał za ojca, żył jeszcze na swym zameczku w Niemczech
2263  2,2 |             Danveld nie żyje, nie zwalić na niego całej winy...~- I
2264  2,2 |                 Nie, to nie może być!... Na dworze widziano nas razem
2265  2,2 |                  nie omieszkają krzyczeć na wszystkich dworach na nasze
2266  2,2 |           krzyczeć na wszystkich dworach na nasze gwałty, na naszą zdradę,
2267  2,2 |                 dworach na nasze gwałty, na naszą zdradę, na naszą zbrodnię.
2268  2,2 |                 gwałty, na naszą zdradę, na naszą zbrodnię. Ile może
2269  2,2 |                ów zaś, przybywszy, wpadł na widok tej dziewki w szaleństwo
2270  2,2 |              uczynki Danvelda, choćbyśmy na niego tylko winę zwalili,
2271  2,2 |                zwalili, zawsze by poszły na karb Zakonu. Zatem na karb
2272  2,2 |             poszły na karb Zakonu. Zatem na karb nas wszystkich, kapituły
2273  2,2 |         niewinność, wszystko zaś spadnie na Juranda, na złość polską
2274  2,2 |                  zaś spadnie na Juranda, na złość polską i związki ich
2275  2,2 |                mnie.~A Zygfryd popatrzał na niego i odpowiedział:~-
2276  2,2 |              trzeci wsparł posępną głowę na ręku, ale widocznie rozmawiał
2277  2,2 |                gdyż po chwili rzekł:~- I na mnie dużo ciąży krwi ludzkiej,
2278  2,2 |              widzę białość orłowych piór na powietrzu i szpony orła,
2279  2,2 |         kogokolwiek w świecie. Tedy jedź na dwór księcia mazowieckiego
2280  2,2 |                sobą ułożyli.~- Mogęż się na pewną zgubę narażać?~- Jeśli
2281  2,2 |                  Jeśli twa zguba wyjdzie na chwałę Krzyża i Zakonu,
2282  2,2 |            pojedziesz prócz tego skarżyć na Juranda. Opowiesz wiernie,
2283  2,2 |             będziesz mówił, a oni cóż ci na to powiedzą? Jużci śmierć
2284  2,2 |                 nie u nas jest, więc nie na nas padnie posąd. Trzeba
2285  2,2 |                trzeba się będzie skarżyć na wszystkich dworach.~- Wielki
2286  2,2 |             wypowie jednego słowa skargi na Zakon.~Po czym jął jeszcze
2287  2,2 |                co ma mówić i czego żądać na mazowieckim dworze.~
2288  2,3 |                 tenże skarżył się gorzko na porwanie przez niesfornych
2289  2,3 |             Krzyżacy wymogli takie pismo na Jurandzie pod groźbą śmierci
2290  2,3 |                 Zakonu, czynili wzajemne na się napady latem, nie zaś
2291  2,3 |         przechodzić wprost wiarę ludzką. Na to jednak, jak również na
2292  2,3 |                Na to jednak, jak również na inne wątpliwości, był odpowiedzią
2293  2,3 |                 nakazał pościg opryszków na całej granicy swego księstwa,
2294  2,3 |                również nie szczędził kar na zuchwalców.~A wówczas właśnie
2295  2,3 |            oblężenia zdołały wedrzeć się na powrót do zamku i tam zgładzić
2296  2,3 |               zależy wielkiemu mistrzowi na tym, by na wypadek wojny
2297  2,3 |           wielkiemu mistrzowi na tym, by na wypadek wojny z królem polskim
2298  2,3 |           księstw mazowieckich pozostały na stronie, nie wierzył tym
2299  2,3 |               nie tylko w Niemczech, ale na całym Zachodzie.~Nie obawiał
2300  2,3 |               zaś bratem będąc, nie masz na sobie zakonnych znamion?~
2301  2,3 |          mazowieckie rycerstwo: wszędzie na całym świecie, we wszystkich
2302  2,3 |                  księstwach, znak krzyża na płaszczu ochrania, zjednywa
2303  2,3 |              księstwie mazowieckim krzyż na pewną zgubę naraża człowieka,
2304  2,3 |           pośpieszę do Malborga, ty jedź na Mazowsze i przedstaw naszą
2305  2,3 |                 knechtów; jak oni, pomni na przykazania boskie, nie
2306  2,3 |                wielkie uczyniły wrażenie na wszystkich obecnych. Zdjął
2307  2,3 |               mnie prawdziwą Jurandównę?~Na to brat Rotgier zmieszał
2308  2,3 |                gdyż nie był przygotowany na podobne pytanie. Książę
2309  2,3 |                 zaraz do mnicha, pytając na przemian groźnymi głosami:~-
2310  2,3 |             zakonnicy, nie podnosim oczu na niewiasty. Było w leśnym
2311  2,3 |                     Gadał ci z nią nawet na łowach.~- Danveld stoi przed
2312  2,3 |                znaleziono rozkwitłe róże na jego trumnie, których, jako
2313  2,3 |         dowiedziawszy się o tym, daliśmy na msze dziękczynne, że jeno
2314  2,3 |               poczytać za córkę Juranda.~Na to brat Rotgier:~- Danveld
2315  2,3 |        wezwaliśmy go do Szczytna, szukał na całym pograniczu zbójów,
2316  2,3 |                 krew! A książę popatrzył na niego w zdumieniu:~- Na
2317  2,3 |                  na niego w zdumieniu:~- Na miły Bóg! - rzekł - czegóż
2318  2,3 |                  niesławę, która inaczej na całe to księstwo spadnie.
2319  2,3 |                 zakład i niechaj zda się na sąd Boży!~To rzekłszy, rzucił
2320  2,3 |          rycerską rękawicę, która upadła na podłogę, oni zaś stali w
2321  2,3 |                 by był wyszczerbić miecz na krzyżackim karku, jednakże
2322  2,3 |               drzwiach rozmowy, wystąpił na środek, podniósł rękawicę
2323  2,3 |                  i pozywam cię w szranki na walkę pieszą alibo konną,
2324  2,3 |                walkę pieszą alibo konną, na kopie, na topory, na krótkie
2325  2,3 |            pieszą alibo konną, na kopie, na topory, na krótkie alibo
2326  2,3 |              konną, na kopie, na topory, na krótkie alibo długie miecze -
2327  2,3 |              alibo długie miecze - i nie na niewolę, jeno do ostatniego
2328  2,3 |                 do ostatniego tchnienia, na śmierć!~W sali można by
2329  2,3 |              Wszystkie oczy zwróciły się na Rotgiera i na wyzywającego
2330  2,3 |               zwróciły się na Rotgiera i na wyzywającego rycerza, którego
2331  2,3 |                nikt nie poznał, albowiem na głowie miał hełm, wprawdzie
2332  2,3 |             zupełnie górną część twarzy, na dolną zaś rzucał cień głęboki.
2333  2,3 |                 się z oblicza, zahaczyła na końcu naramiennika, i zapytał:~-
2334  2,3 |                 pan de Lorche i rzekł:~- Na moją rycerską cześć poświadczam
2335  2,3 |                  w zamkniętych szrankach na topory.~- Jam cię już i
2336  2,4 |                IV~O Zbyszka niepokój był na całym dworze tak między
2337  2,4 |            polskich rycerzy, którzy bądź na dworskich igrzyskach, bądź
2338  2,4 |                  igrzyskach, bądź goniąc na ostre, liczne nad zachodnimi
2339  2,4 |               raz Niemcom porozwalal łby na udeptanej ziemi". Lecz szczególnie
2340  2,4 |             przez tyle czasu, ile trzeba na zmówienie "Ojcze nasz",
2341  2,4 |                wtodyków, pozwał go także na topory.~Ucieszyli się tedy
2342  2,4 |               Juże tacy nie będą chramać na boisku i byle po ich stronie
2343  2,4 |               przed bitką wezwał Zbyszka na rozmowę, przy której obecną
2344  2,4 |                tedy możesz życie ważyć i na sąd boski stawać? A Zbyszko
2345  2,4 |                 oszalał. Ludzi wsadziłem na koń, by pomścić śmierć Jurandową,
2346  2,4 |               oni zadżgali Fourcy'ego, a na mojego giermka chcieli zwalić
2347  2,4 |              chcieli zwalić ten uczynek. Na Boga! zadżgali go jako wołu,
2348  2,4 |           kochania, bez mojej najmilszej na świecie całym.~To rzekłszy,
2349  2,4 |                  bólem, położyła mu ręce na głowie i rzekła:~- Boże
2350  2,5 |          Malborga pocztą, którą Krzyżacy na wiele lat przed innymi wynaleźli
2351  2,5 |               swoich ziemiach.~Tymczasem na podwórcu zamkowym ubito
2352  2,5 |            Mówiono sobie, że walka konna na kopie, a nawet na miecze,
2353  2,5 |                  konna na kopie, a nawet na miecze, często kończy się
2354  2,5 |                miecze, często kończy się na ranach, natomiast piesza,
2355  2,5 |            natomiast piesza, a zwłaszcza na straszliwe topory, zawsze
2356  2,5 |                jedna do drugiej, patrząc na jego prawie chłopięcą twarz: "
2357  2,5 |                iż wydawał im się chłopem na schwał, który poradzi sobie,
2358  2,5 |             mężem. Bitka miała się odbyć na podwórzu zamkowym, które
2359  2,5 |             niektórzy poprzyczepiali się na wykuszach, a nawet na dachu.
2360  2,5 |                się na wykuszach, a nawet na dachu. Tam prostactwo gwarzyło
2361  2,5 |                szranków i zatrzymali się na krańcach, każdy z patrzących
2362  2,5 |               boskim a dwa trupy zostaną na śniegu - i usta coraz jagody
2363  2,5 |            niewiast pobladły i posiniały na tę myśl, oczy zaś mężów
2364  2,5 |           uzbrojenia ich wywróżyć sobie, na czyją stronę padnie zwycięstwo.~
2365  2,5 |             wspaniałym pawim pióropuszem na grzebieniu. Zbyszkowi piersi,
2366  2,5 |             którą był swego czasu zdobył na Fryzach. Na głowie miał
2367  2,5 |                 czasu zdobył na Fryzach. Na głowie miał hełm z okapem,
2368  2,5 |                nie zamknięty i bez piór, na nogach bycze skórznie. Na
2369  2,5 |                na nogach bycze skórznie. Na lewych ramionach dźwigali
2370  2,5 |               dźwigali tarcze z herbami: na krzyżackiej była u góry
2371  2,5 |                  u dołu trzy lwy stojące na zadnich łapach, na Zbyszkowej -
2372  2,5 |               stojące na zadnich łapach, na Zbyszkowej - tępa podkowa.
2373  2,5 |                straszne topory, osadzone na dębowych poczerniałych toporzyskach,
2374  2,5 |                  przeciwnicy wedle umowy na się nastąpić. Dzieliła ich
2375  2,5 |             zakątkach krużganku:~- Biorę na świadka Boga, ciebie, dostojny
2376  2,5 |                   która będzie przelana.~Na te słowa ścisnęły się znów
2377  2,5 |               też ów samochwał pawi czub na hełmie, a ja nasamprzód
2378  2,5 |                między kolana i zwalić go na ziemię?~- Boże cię uchowaj! -
2379  2,5 |                  powaga.~Mało kto zważał na giermków, ale ci z doświadczonych
2380  2,5 |               mężów i z czeladzi, którzy na nich patrzyli, zrozumieli
2381  2,5 |                  przeciwników zwalił się na drugiego jak burza, że prze,
2382  2,5 |              pokrwawionym już rzemieniem na ziemię. Van Kristowi włosy
2383  2,5 |             Kristowi włosy stanęły dębem na głowie -i chwyciła go trwoga
2384  2,5 |               pod nogi Hlawy.~Padli obaj na ziemię i zmagali się wzajem,
2385  2,5 |                  Czech wnet wydostał się na wierzch, przez chwilę tłumił
2386  2,5 |              odpowiedzieć rozciągnął się na nim, by łatwiej rękoma dostać
2387  2,5 |           podniósł topór i wsparłszy się na nim, począł spoglądać na
2388  2,5 |                 na nim, począł spoglądać na cięższą i upartszą bitkę
2389  2,5 |           Małopolsce i Wielkopolsce oraz na Mazowszu wiedli jeszcze
2390  2,5 |       krzepkością ciała i wytrzymałością na wszelki trud bądź ciągły,
2391  2,5 |                pomyślną, iż wybrał walkę na topory, albowiem fechtunek
2392  2,5 |           rodzaju bronią był niemożliwy. Na krótkie lub długie miecze,
2393  2,5 |                choćby największy, tracił na sile i nie mógł przeciąć
2394  2,5 |                je szeroko, mógł utrzymać na każdej cały ciężar ciała
2395  2,5 |            cięciu w próżnię Zbyszko mnie na śnieg, a gdy to się nie
2396  2,5 |       straszniejszych był jakiś rozmysł, na który nie gorąca, ale tylko
2397  2,5 |                całą moc duszy i ramienia na jeden cios stanowczy i czekał
2398  2,5 |                 dłużej nad zwykłą miarę. Na krużgankach zaległa cisza
2399  2,5 |                 i głęboka nienawiść szły na tym pobojowisku na sąd Boży.~
2400  2,5 |                  szły na tym pobojowisku na sąd Boży.~Tymczasem pojaśniał
2401  2,5 |           Zbyszka. W kaplicy zadzwoniono na tercję, a razem z odgłosem
2402  2,5 |              zgiełkliwie jakby z radości na widok krwi i tego trupa,
2403  2,5 |               który leżał już nieruchomo na śniegu. Rotgier rzucił na
2404  2,5 |                na śniegu. Rotgier rzucił na niego w czasie walki raz
2405  2,5 |          samotnym. Wszystkie oczy, które na niego patrzyły, były to
2406  2,5 |           giermek Zbyszków nie rzuci się na niego z tyłu i nie sięgnie
2407  2,5 |                ale straszne, kierując je na prawe ramię Zbyszka, ten
2408  2,5 |             cierpliwość. Z piersi widzów na widok jego cofania się wyrwało
2409  2,5 |               poczęły tu i ówdzie płakać na krużgankach, a wreszcie
2410  2,5 |              ostrze spadło mu jak piorun na prawy bark.~Do uszu widzów
2411  2,5 |            odstąpił jeszcze krok i runął na wznak na ziemię.~Wnet zagrzmiało
2412  2,5 |            jeszcze krok i runął na wznak na ziemię.~Wnet zagrzmiało
2413  2,5 |                 zagrzmiało i zaroiło się na krużgankach jak w pasiece,
2414  2,5 |               trupa Rotgiera, a on leżał na grzbiecie, z twarzą białą
2415  2,5 |                  do pachy, że ledwie się na kilku włóknach trzymało.
2416  2,5 |                   gdyż wielką przestrzeń na pobojowisku zajmował i po
2417  2,5 |            pióropusz mieniący się cudnie na śniegu, a trzeci zbroję,
2418  2,5 |                   a trzeci zbroję, którą na dobrą wieś oceniano. Lecz
2419  2,5 |           zdawało, że sława jego spadnie na całe mazowieckie i polskie
2420  2,5 |                wszystkich obecnych biorę na świadków w tym, o czym i
2421  2,5 |                po bożemu.~Okrzyknęli się na to zgodnym chórem miejscowi
2422  2,5 |                ktokolwiek w Malborgu lub na jakim innym dworze książęcym
2423  2,5 |                 go natychmiast w szranki na walkę pieszą lub konną,
2424  2,5 |                     Po co? - zawołała. - Na zgubę pewną? Zaraz po spotkaniu
2425  2,5 |          ówczesnemu rycerzowi nie zważać na żadne przeszkody, ale nie
2426  2,5 |            zwycięzca w pojedynku spędził na miejscu walki cały dzień
2427  2,5 |              zbroję, tkwił aż do północy na dziedzińcu zamkowym pod
2428  2,5 |                 niebem zimowym, czekając na nieprzyjaciela, który znikąd
2429  2,5 |                  z Długolasu zawezwał go na wieczerzę, a zarazem na
2430  2,5 |                  na wieczerzę, a zarazem na naradę do księcia.~ ~
2431  2,6 |              Książę pierwszy zabrał głos na naradzie i tak mówił:~-
2432  2,6 |            Powiadasz, że ten list groźbą na nim wymusili. Może być i
2433  2,6 |              choć duszę ma zuchwałą, ale na cześć rycerską czułą.~-
2434  2,6 |                ni kapituły i nie poradzi na to, że wszystko w Zakonie
2435  2,6 |                to, że wszystko w Zakonie na ludzkich krzywdach stoi,
2436  2,6 |               nas, by zaś nie opowiadali na obcych dworach o ich zdradach
2437  2,6 |               zbóje nie podnieśliby ręki na książęcy dworzec ni na Jurandowe
2438  2,6 |              ręki na książęcy dworzec ni na Jurandowe dziecko. A gdyby
2439  2,6 |               tak: Skoro się swego czasu na naszą osobę, potomka ich
2440  2,6 |                rany, niech choć u siebie na dziedzinie i przy dzieciach
2441  2,6 |              wszyscy uradzą, tak będzie.~Na tym skończyła się narada,
2442  2,6 |                 Długo-lasu wziął Zbyszka na bok i zapytał:~- A onego
2443  2,6 |                 mi go żal. Chłop ci jest na schwał, a zaś miarkuj, co
2444  2,6 |               potykając się tam, trafisz na lepszego, ale jego zguba
2445  2,6 |             boskiej... Może prędko, może na wiosnę, może za rok, a może
2446  2,6 |                nie opuszczę: poprzysiągł na Krzyż i na cześć. A gdyby
2447  2,6 |                   poprzysiągł na Krzyż i na cześć. A gdyby waszą miłość
2448  2,6 |          spotkała, jakoże pokazałbym się na oczy mojej pani w Zgorzelicach!
2449  2,6 |            odczepić się od ciebie bogdaj na jeden dzień. Nie będzieszże
2450  2,6 |             jakże mi pomożesz? Nie mówię na wojnie, bo na wojnie ludzie
2451  2,6 |                  Nie mówię na wojnie, bo na wojnie ludzie się kupą biją,
2452  2,6 |                 był tęższy ode mnie, nie na naszym wozie byłaby jego
2453  2,6 |            byłaby jego zbroja, jeno moja na jego. A przy tym wiedz,
2454  2,6 |                  będzie gorzej i że mnie na niebezpieczeństwo podać
2455  2,6 |               wykręcić.~- Toć już nie ma na świecie tych, którzy mię
2456  2,6 |                   da Bóg, mistrz wezwie.~Na to nie było już co odpowiedzieć,
2457  2,6 |         spodziewał się, że albo Krzyżacy na gródek uderzą, albo Zbyszko,
2458  2,6 |                wróciwszy, poprowadzi ich na ratunek staremu panu. Straże
2459  2,6 |                   Straże czuwały wszędy, na przejściach przez bagniska
2460  2,6 |                 była wojna, więc czekali na Niemców z ochotą, obiecując
2461  2,6 |                   z którym potykałem się na dworze księcia. Był między
2462  2,6 |              ksiądz Kaleb znał się tylko na prawie kanonicznym, a sam
2463  2,6 |            zajęty wyłącznie wojną, tylko na rycerskim. Po odczytaniu
2464  2,6 |              Zbyszko wnet ich poprowadzi na ratunek staremu panu, i
2465  2,6 |               biły serca srogie i łakome na wojnę, a do Juranda przywiązane.
2466  2,6 |               uda się do Malborga, i nie na wojnę, lecz na skargę. Dzielił
2467  2,6 |           Malborga, i nie na wojnę, lecz na skargę. Dzielił ten ich
2468  2,6 |               hoża jak łania, a ze łzami na rzęsach! Uczyniło mu się
2469  2,6 |            zakłopotaną; marudził, z nogi na nogę przestępował i nie
2470  2,6 |                 będą chcieli dowiedzieć.~Na to Zbyszko, który postanowił
2471  2,6 |                nic nie ukrywać, spojrzał na niego bystro i rzekł:~-
2472  2,6 |               zostać w Spychowie chociaż na jeden nocleg, choćby dla
2473  2,6 |                 bardzo późna, rzucił się na twarde Jurandowe łoże w
2474  2,7 |            każdego, kto by o tym wątpił, na sąd Boży, to jest na walkę
2475  2,7 |             wątpił, na sąd Boży, to jest na walkę wobec całego dworu... "
2476  2,7 |              nowina, więc łatwie tę krew na chwałę Zakonu rozleję, a
2477  2,7 |                 Jurandówna była zamężna. Na myśl, że w Spychowie osiąść
2478  2,7 |                   Tu przyszło Zygfrydowi na myśl, że jednak na skutek
2479  2,7 |            Zygfrydowi na myśl, że jednak na skutek listów księcia wielki
2480  2,7 |           kapitule tak chodziło o to, by na wypadek wojny z potężnym
2481  2,7 |            książęta mazowieccy pozostali na stronie. Pominąwszy siły
2482  2,7 |           zabezpieczał granicę krzyżacką na ogromnej, rozciągłej przestrzeni
2483  2,7 |                 serce poczęło burzyć się na myśl o Jurandzie.~Wypuścić
2484  2,7 |              powtarzał w duszy Zygfryd i na samą tę myśl drapieżne palce
2485  2,7 |                  by spadła w takim razie na jeszcze żyjących sprawców
2486  2,7 |                  rzekło: "Wstań i czekaj na powrót Rotgiera". Tak! należało
2487  2,7 |                samego Juranda, dawno już na współkę z Rotgierem wymyślili
2488  2,7 |            sposobie. Radował się również na myśl o sądzie Bożym, który
2489  2,7 |            słynnego rycerza, on pierwszy na wyprawy do Litwy wodził
2490  2,7 |             oczyszczon... "Sąd Boży!..." Na jedno mgnienie oka stare
2491  2,7 |                 Obmyślić zamach i stanąć na czele mógłby jeno mąż Jurandówny,
2492  2,7 |           Tymczasem upłynęły od terminu, na który obiecywał pierwotnie
2493  2,7 |               Przywieźli brata Rotgiera.~Na to Zygfryd podniósł się
2494  2,7 |             Pachołek zarzucił mu płaszcz na ramiona, on zaś widocznie
2495  2,7 |                  gdyż sam nasunął kaptur na głowę i wyszedł z izby.~
2496  2,7 |              izby.~Po chwili znalazł się na dziedzińcu zamkowym, na
2497  2,7 |                  na dziedzińcu zamkowym, na którym mrok uczynił się
2498  2,7 |                załogi zdążyli przynieść. Na widok starego rycerza knechtowie
2499  2,7 |           Zygfryd przysunął się do sani, na których leżało na słomie
2500  2,7 |                  sani, na których leżało na słomie pokryte płaszczem