Tom,    Rozdzial

3001  2,14|                  niej i rzekł:~- Wiecie! Na wojnę jadę, może i legnę.
3002  2,14|              łzami, gdyż zawsze miała je na pogotowiu. Czech wzruszył
3003  2,14|                go alibo daj mu wspominek na drogę, aby się pod twoim
3004  2,14|              było mu coś dać, gdyż miała na sobie męski ubiór wyrostka.
3005  2,14|                  pątliczek, który nosiła na głowie.~- Boga mi! niech
3006  2,14|         rozweselony Hlawa. - Powieszę go na hełmie - i nieszczęsna mać
3007  2,14|                  i cudną, aż zmienił się na twarzy. Policzki zapłonęły
3008  2,14|                nie położył się spać. Pił na umór przez całą noc z dwoma
3009  2,14|                którzy mieli z nim jechać na Żmujdź. Nie upił się jednak -
3010  2,14|                pierwszym brzasku był już na dziedzińcu w fortalicji,
3011  2,14|                 przez szparutkę wyjrzały na dziedziniec modre oczy.
3012  2,14|                 pokazać pątlik przypięty na hełmie i pożegnać się raz
3013  2,14|            umyślnie, aby mu udzielić rad na drogę.~- Jedź na dwór księcia
3014  2,14|            udzielić rad na drogę.~- Jedź na dwór księcia Januszowy -
3015  2,14|                  brak. Drogi też stamtąd na Litwę znajome i o przewodnika
3016  2,14|                 puszczę łatwo. Chcesz-li na pewno do pana Zbyszka dojechać,
3017  2,14|              Zbyszka dojechać, to wprost na Żmujdź nie jedź, bo tam
3018  2,14|            wrócili i dziecko przywieźli, na którą to intencję będę każdego
3019  2,14|        stradawszy? A ksiądz począł mówić na wpół do Czecha, na wpół
3020  2,14|                 mówić na wpół do Czecha, na wpół do siebie:~- Bywa tak,
3021  2,14|                  odprawić, a Czech siadł na koń, skłonił się raz jeszcze
3022  2,15|          wyjechali razem z częścią dworu na wiosenny potów ryb do Czerska,
3023  2,15|               poniechał zamiaru jechania na Żmujdź prosto przez "pruską
3024  2,15|               żmujdzkich. Tymczasem, gdy na sejmie wileńskim wzmocniły
3025  2,15|          przyjeździe Hiawy przyszły znów na warszawski zamek świeże
3026  2,15|                 był poprzednio po wieści na Litwę, a z nim dwóch znacznych
3027  2,15|                zamki opatrzył, inne, jak na przykład Kowno, zniszczył,
3028  2,15|                  też, odbita, cofnie się na długie wieki w dawniej zajęte
3029  2,15|                 w Krakowie i w Pradze, i na dworze papieskim, i w innych
3030  2,15|         Żmujdzini. więc gdy ich skargi i na mazowieckim dworze usłyszano,
3031  2,15|              inni Litwini znajdujący się na dworcu księżny, świadomi
3032  2,16|             Rozdział XVI~W lasach o milę na wschód za Kownem, które
3033  2,16|            potrzeby błyskawicą z miejsca na miejsce, czyniąc szybkie
3034  2,16|                  w granice pruskie, bądź na zamki i zameczki będące
3035  2,16|                 noc jak zabity i dopiero na drugi dzień wieczorem poszedł
3036  2,16|                 w Zgorzelicach ostawać i na nic była ta podróż. Wmawialiśmy
3037  2,16|                 jakowaś dla niej ujma, a na wypadek, gdyby Danusia się
3038  2,16|                wmówili, że tamtej nie ma na świecie, a że braciom bezpieczniej
3039  2,16|             wypukłą, że prawie wyglądała na garb, i niezmiernie długie,
3040  2,16|                   że dobrze rozumiał się na wojnie. Wiek życia zbiegł
3041  2,16|              którymi długie lata walczył na Rusi, i przeciw Niemcom,
3042  2,16|                 się po rusińsku, a potem na dworze Witoldowym nieco
3043  2,16|                 Maćko usadził Skirwoiłłę na sosnowym pniaku pokrytym
3044  2,16|              Nowego też mila. Zamek jest na wyspie. Onegdaj chcieliśmy
3045  2,16|               swe długie jak gałąź ramię na północ i rzekł:~- Daleko!
3046  2,16|              Niemcy żadnej napaści, więc na ubezpieczonych uderzym.~-
3047  2,16|              będzie można i zamku dobyć?~Na to Skirwoiłło potrząsnął
3048  2,16|              Skirwoiłło potrząsnął głową na znak przeczenia, a Zbyszko
3049  2,16|               rozważcie jeno: Nowe Kowno na wyspie. Ni tam wsi nie poburzym,
3050  2,16|                   który by mógł posłużyć na wymianę. Mniemał także,
3051  2,16|                strzeżony niż porywać się na wyspę od przyrodzenia obronną,
3052  2,16|               wzniesionymi brwiami jakby na znak przytakiwania, chwilami
3053  2,16|                czas jakiś ze zdziwieniem na Zbyszka, po czym stary rycerz
3054  2,16|             wysłucha, a potem jakoby kto na wiatr dmuchał.~- To czego
3055  2,16|                 dlatego żeby każdą rzecz na dwie strony rozważyć. Ale
3056  2,16|               zaś byli gotowi.~I wyszli. Na dworze noc już zapadła zupełna,
3057  2,17|                nowego; ale Czech patrzał na nich z ciekawością, rozważając
3058  2,17|         zdradliwe mokradła. Sama nizina, na której stały szałasy, była
3059  2,17|               grubo, że spoczywali jakby na najsuchszym miejscu. Kniaziowi
3060  2,17|               kożuchach i skórach, które na nagim ciele nosili. W obozie
3061  2,17|              pasły się opodal w lasach i na łąkach pod strażą czujnych
3062  2,17|                chcieli mieć swoje rumaki na zawołanie, przeto było ich
3063  2,17|               prawdziwych koni podobne.~-Na nic tu wielkie, bojowe ogiery -
3064  2,17|           litewskich, albowiem siedzieli na ziemiach lepszych i obfitszych,
3065  2,17|              ognia, mając łokcie wsparte na kolanach, a twarze ukryte
3066  2,17|            smutne i pokrzywdzone dzieci. Na krańcach obozowiska leżeli
3067  2,17|               krańcach obozowiska leżeli na mchach ranni, których zdołano
3068  2,17|        opatrywali ich rany, przykładając na nie znane sobie zioła gojące,
3069  2,17|                pokładli się przed ogniem na skórach.~Za czym, posiliwszy
3070  2,17|              Maćko przewracał się z boku na bok, a następnie ujrzawszy,
3071  2,17|             rozumiał dobrze, że nie masz na to odpowiedzi. Gdyby Danuśka
3072  2,17|                   że nie będąc obecny ni na ślubie, ni na weselu, mimowiednie
3073  2,17|                  obecny ni na ślubie, ni na weselu, mimowiednie uważał
3074  2,17|                  z przodu, spadały mu aż na brwi, chwilę posiedział
3075  2,17|             pomyślał: gdzie się tam komu na nich porywać? kto ich zmoże?
3076  2,17|           niesporo bywało ku nam - i jak na zatwardziałość naszą narzekali:
3077  2,17|            Malborgu potykał, gdzie też i na ostre gonili. Ale wy ich
3078  2,17|                  widziałeś. A ich potęga na krzywdzie ludzkiej i na
3079  2,17|                  na krzywdzie ludzkiej i na zdradzie stoi, bo tam i
3080  2,17|                 coś wskórał. Goniłeś tam na ostre - powiadasz?~- Goniłem.
3081  2,17|                 rozkaz od samego mistrza na piśmie, aby mi Danuśkę wydali?~-
3082  2,17|                ty, widzęcy, nie chciałeś na niego uderzać.~- Jużci,
3083  2,17|                  i tęskniej...~Tu umilkł na chwilę, po czym rzucił z
3084  2,17|                     Przyjdzie. Słyszałem na mazowieckim dworze, że przyjdzie,
3085  2,17|                to, rycerze powstali żywo na nogi, Skirwoiłło zaś zbliżył
3086  2,17|           posiłkach.~- Wiedzą i wyjdą im na spotkanie, ale na tych uderzycie
3087  2,17|               wyjdą im na spotkanie, ale na tych uderzycie wy. I począł
3088  2,17|                aby niespodzianie uderzyć na tych, którzy pokwapią się
3089  2,17|                tam zdążyć, a resztę zdał na ich męstwo i przemyślność.
3090  2,17|               numy, w której czekali już na niego kniaziowie i bojarzyni
3091  2,17|                 do drugiego końca obozu.~Na ów odgłos zakotłowało się
3092  2,18|                 przy ogonie końskim, kto na pęku łóz. Poszło to tak
3093  2,18|                 Mazurów, którzy przyszli na ochotnika, dziwili się sprawności
3094  2,18|               ruszyli śpiesznym pochodem na północ. Ciemnym wieczorem
3095  2,18|                musiały pływać więcej niż na ćwierć stajania. Dwóch ludzi
3096  2,18|                 Zbyszka i Czecha, którzy na próżno chcieli ich ratować,
3097  2,18|          szczęśliwie do drugiego brzegu, na którym przesiedzieli bez
3098  2,18|              całe wojsko rozdzieliło się na dwa oddziały. Z jednym Skirwoiłło
3099  2,18|          Skirwoiłło poszedł w głąb kraju na spotkanie owych rycerzy
3100  2,18|               górze jasny i pogodny, ale na dole bór, łęgi i krze przysłonione
3101  2,18|                by wydać setnikom jadącym na przodzie rozkazy, niebawem
3102  2,18|               rzekł:~- Niezadługo trafim na gościniec idący od przewozu
3103  2,18|              gęstwinie położym i będziem na nich czekać.~- Skąd wiesz
3104  2,18|           Usłyszawszy to, Maćko spojrzał na bratanka życzliwym okiem,
3105  2,18|               koniowi i znów wysunął się na czoło oddziału, aby wydać
3106  2,18|                 razem od smutnych myśli, na które brakło i czasu, albowiem
3107  2,18|                  czasu, albowiem miejsce na zasadzkę wybrane nie było
3108  2,18|                  okrutnika podnieść rękę na niewiastę bezbronną, ba!
3109  2,18|                 niewiastę bezbronną, ba! na dziecko niewinne.~- Ciężka,
3110  2,18|             zamek ubiec!~- Spojrzyj jeno na tych ludzi - rzekł Maćko.~-
3111  2,18|              powiedziawszy, ukazał Maćko na szeregi dzid, w które większa
3112  2,18|                  i kobiałki ze strzałami na plecach, patrzącym z tyłu
3113  2,18|            mateczników - i ciągną gdzieś na wyraj gnane żądzą krwi lub
3114  2,18|                   jak gdyby się patrzało na ów dziw zwany gomon, w czasie
3115  2,18|                 kamienie i krzaki.~Toteż na ów widok jeden z owych włodyczków
3116  2,18|                krzyżacka jucha smakuje i na wiosnę.~A rzeczywiście była
3117  2,18|              próchna. Słońce grało tęczą na zwieszonych wśród liści
3118  2,18|                Po chwili przyjechał znów na tyły oddziału, gdzie był
3119  2,18|                  w ociągu! I powiódł ich na czoło oddziału.~- Słyszycie -
3120  2,18|               pierwsi uderzym, bo zbroja na nas godniejsza i miecze
3121  2,18|              bracia w białych płaszczach na zbroi, nie zabijać ich,
3122  2,18|                 przy tym Zbyszko miejsce na zakręcie, aby nadchodzący,
3123  2,18|             cieślów pobijających krokwie na nowym domu, i przypomniały
3124  2,18|              głosów ptactwa. Mgła leżąca na dole zrzedła, słońce podniosło
3125  2,18|           niemiecku do nich obezwą. Byle na wyspę się dostać, to sam
3126  2,18|            Zbyszko położył mu nagle dłoń na ustach, albowiem z gościńca
3127  2,18|                  we dwa pacierze później na szlaku zjawił się Żmujdzin
3128  2,18|               szlaku zjawił się Żmujdzin na małym kudłatym koniu, którego
3129  2,18|                  i nie zostawiały śladów na błocie.~Jadąc, rozglądał
3130  2,18|              Jadąc, rozglądał się bystro na obie strony i nagle usłyszawszy
3131  2,18|          usłyszawszy z gąszczy odpowiedź na krakanie, nurknął w las,
3132  2,19|          prowadząc za sobą puste wozy, a na nich zapas kół, że przed
3133  2,19|                  i bada bór i gąszcza, a na koniec, że znajdują się
3134  2,19|              bronić się, cofając, i ciąć na kształt osaczonego przez
3135  2,19|                  knechtów, jak stanąwszy na skręcie, poczęli z sobą
3136  2,19|                 cicho do samego gościńca na czele ciężej zbrojnych mężów.
3137  2,19|                  się Niemcy, wysunąć się na środek szlaku, skoczyć,
3138  2,19|               walka ogólna zamieniła się na szereg pojedynczych, mógł
3139  2,19|                 wyprowadził swój oddział na środek gościńca i ustawił
3140  2,19|              ustawił go w klin. Sam stał na czele, mając za sobą bezpośrednio
3141  2,19|              dotąd - odpowiedział Maćko.~Na to Zbyszko, który już dalsze
3142  2,19|          pomyślał Hlawa, rzuciwszy okiem na starego rycerza.~Tymczasem
3143  2,19|              knechtów ukazał się właśnie na skręcie i stanął jak wryty
3144  2,19|               skręcie i stanął jak wryty na widok nieznanych, stojących
3145  2,19|             rycerze, gdyby znaleźli czas na podziw i gdyby konie nie
3146  2,19|            berdyszem w goleń, wspiął się na tylne nogi, a następnie
3147  2,19|              miecza, począł nacierać nim na dzidy i berdysze, równie
3148  2,19|                 krzeczot naciera zajadle na stado długodziobych żurawi.~
3149  2,19|            zapędzie siadł prawie całkiem na zadzie, podparł się dzirytem -
3150  2,19|                 zginął, drugiego ogarnął na ten widok szał wściekłości,
3151  2,19|                 skrwawionego konia, parł na oślep w środek zastępu.
3152  2,19|          powdrapywali się w mgnieniu oka na przydrożne chojary i poczęli
3153  2,19|              spadał jak dojrzała szyszka na ziemię i konając, darł rękoma
3154  2,19|                mchy leśne lub rzucał się na kształt wyjętej z wody ryby.
3155  2,19|               nie mogli wprawdzie liczyć na zwycięstwo, widząc jednak
3156  2,19|           wycofać z pogromu i dostać się na powrót do rzeki.~Żadnemu
3157  2,19|              rzeki.~Żadnemu nie przyszło na myśl poddać się, gdyż sami,
3158  2,19|          wiedzieli, że nie mogą rachować na litość przywiedzionego do
3159  2,19|                  kusz, o ile zamęt bitwy na to pozwalał, i zbliżając
3160  2,19|                  jeździe, która walczyła na śmierć i życie z innymi
3161  2,19|                  zjechać z drogi uderzył na knechtów i rzucił trupa
3162  2,19|                  knechtów i rzucił trupa na ostrza włóczni, które utkwiwszy
3163  2,19|            poległych i poczęli je rzucać na ostrza: z boków natarli
3164  2,19|                  udając zabitych, padali na ziemię; niektórzy stali
3165  2,19|                 przerażenia, począł grać na piszczałce, przy czym uśmiechał
3166  2,19|                otoczyć. Jeźdźcy, siedząc na dobrych koniach i w zbrojach
3167  2,19|                obowiązek stawać do wojny na rozkaz Zakonu. Konie ich
3168  2,19|                  Z głębin leśnych padała na nich ulewa strzał, ale groty
3169  2,19|                parte z tyłu - nie mogły. Na ogół uczynił się ścisk i
3170  2,19|                bór pod wichrem, oni zaś, na podobieństwo drwali rąbiących
3171  2,19|                 Lecz Maćko kazał zbierać na pobojowisku długie berdysze
3172  2,19|                Żmujdzini wnet wsiedli im na karki, atoli Niemcy, zarzuciwszy
3173  2,19|                atoli Niemcy, zarzuciwszy na plecy tarcze i tnąc od przodu
3174  2,19|                tarcze i tnąc od przodu i na boki, rozerwali otaczający
3175  2,19|          rozpuścili konie i poczęli gnać na kształt huraganu ku wschodowi.
3176  2,19|                 ku wschodowi. Skoczył im na spotkanie ów oddział, który
3177  2,19|          pomyślawszy to, począł krzyczeć na najbliższych, aby wstrzymali
3178  2,19|             zamiast odpowiedzieć cięciem na cięcie chwycił rycerza wpół,
3179  2,19|           zbytniego parcia i spadli obaj na ziemię. Przez chwilę tarzali
3180  2,20|                  Zbyszko kazał go włożyć na jeden ze zdobycznych wozów,
3181  2,20|                 pomoc. Sam przesiadł się na innego konia i ruszyli razem
3182  2,20|              były do ucieczki, zwłaszcza na znacznie rozmiękłym od wiosennych
3183  2,20|                 z konia.~I tak mścił się na uciekających za ów zdradziecki
3184  2,20|                 oni zaś biegli przed nim na kształt stada jeleni, mając
3185  2,20|                  Zbyszko i Czech wrócili na pierwsze pobojowisko, na
3186  2,20|                 na pierwsze pobojowisko, na którym leżeli wycięci piesi
3187  2,20|               nadzieja i zapał rozgorzał na nowo, właśnie jak płomień,
3188  2,20|                  jak płomień, gdy nowych na węgle drew dorzucisz.~Zbyt
3189  2,20|                pochować ich pod sosnami, na których korze wyciosał mieczem
3190  2,20|              szlakiem ku Skirwoille, aby na wszelki wypadek podać mu
3191  2,20|                  długim pochodzie trafił na puste już pobojowisko, zasypane
3192  2,20|            postanowił Zbyszko nie czekać na Skirwoiłłę i wrócić na dawne
3193  2,20|            czekać na Skirwoiłłę i wrócić na dawne bezpieczne obozowisko.
3194  2,20|                 Tak jako i innym... tak. Na to Zbyszko zmarszczył brwi.~-
3195  2,20|                Zbyszka, począł spoglądać na niego spode łba i sapać.~-
3196  2,20|               jeno w skórzanym kaftanie, na którym wyciśnięte były pręgi
3197  2,20|                 czerwonej miękkiej mycce na głowie. De Lorche wiedział
3198  2,20|                chłodny, dumny, z twarzą, na której przy blasku płomienia
3199  2,20|                   A to nie powiesiliście na brzegu wyspy wszystkich,
3200  2,20|             słuchaj, co ci pod przysięgą na świętego Jerzego powiem:
3201  2,20|          zakrzyknął geldryjski rycerz.~- Na włócznię i na ostrogi świętego
3202  2,20|                  rycerz.~- Na włócznię i na ostrogi świętego Jerzego,
3203  2,20|                 służę.~De Lorche zamilkł na chwilę, po czym rzekł:~-
3204  2,20|               inaczej wielki byłby krzyk na Zachodzie, albowiem z możnego
3205  2,20|              dłonią w myckę i zawołał:~- Na wszystkie relikwie z Akwizgranu!
3206  2,20|               relikwie z Akwizgranu! Toż na czele posiłków, które nadciągały
3207  2,20|               Zygfrydzie.~I począł wołać na pachołków, aby świecili
3208  2,20|              Geldryjczyk. - Puścisz mnie na słowo i sam w całych Prusiech
3209  2,20|                 do ciebie i wówczas mnie na nią wymienisz.~- Jeżeli
3210  2,20|              jeńców. Jedni z nich leżeli na wznak, drudzy stali przy
3211  2,21|                członki zdrętwiałe, upadł na ziemię, a gdy go podniesiono,
3212  2,21|                 tak głęboki, że zaledwie na drugi dzień w południe zdołał
3213  2,21|               próżno usiłował odpowiadać na zadawane mu pytania. Łkanie
3214  2,21|                   synowie Beliala" zbili na leśne jabłko dzidami, że
3215  2,21|            dzidami, że mu zabrali konia, na którym wiózł relikwie wyjątkowej
3216  2,21|                wyjątkowej mocy i ceny, a na koniec, że gdy go przykrępowano
3217  2,21|                  całe ciało, iż czeka go na pewno śmierć, nie dziś,
3218  2,21|                   Odpowiadaj, powsinogo, na to, o co pytam, i bacz,
3219  2,21|               Czech. - Każcie go, panie, na nim położyć, a wnet język
3220  2,21|                   otwierając i zamykając na przemian oczy. Aż gdy wyciągnął
3221  2,21|             otrząsnął się, położył sobie na kolanach bukłak i rzekł,
3222  2,21|              oddziele, z którym szedłeś? Na twarzy Sanderusa odbiło
3223  2,21|             pobladł ze wzruszenia, siadł na pniu i przez chwilę nie
3224  2,21|         wiadomość ta była jakby wyrokiem na niedolę.~Nastała chwila
3225  2,21|           poprzednio zasłyszał, spojrzał na niego podejrzliwie i spytał:~-
3226  2,21|          odpowiedział włóczęga - niech i na to odpowiedzą: ten waleczny
3227  2,21|                Tu widocznie kumys począł na niego działać, bo się ożywił
3228  2,21|                mówi Pismo, dziewięć razy na godzinę grzeszyli, więc
3229  2,21|    niewdzięcznikiem. Przeto gdy przyszło na cię nieszczęście, pamiętasz,
3230  2,21|           zapytam: zali przysięgniesz mi na zbawienie duszy, że ona
3231  2,21|                że ona żyje?~- Przysięgam na zbawienie duszy! - odrzekł
3232  2,21|             gdyby ów stary pies taki był na całą Jurandową krew zawzięty,
3233  2,21|         Niektórzy prawią, jako idąc nocą na wieżę, aby młodą panią zamordować,
3234  2,21|                   Dość, że go znaleziono na śniegu przed wieżą całkiem
3235  2,21|                  to mu włosy dębem stają na głowie, a przez to i sam
3236  2,21|                  i sam nie śmie podnieść na nią ręki, i boi się innym
3237  2,21|                 mówi mu: "Czego? Msze ci na nic, po cóż przychodzisz?"
3238  2,21|                  słowem się nie odezwie, na twarzy zaś widać mu boleść
3239  2,21|          Skirwoiłło stoczył bitwę, droga na długiej przestrzeni w stronę
3240  2,21|                 nie zełgał, gdyż źle byś na tym wyszedł!~- Znak jeszcze
3241  2,21|           zobaczyć; wszelako lepiej jest na słowo uwierzyć niż być potępionym
3242  2,21|             natomiast Maćko wytrzeszczył na bratanka oczy i zapytał
3243  2,21|            myślicie? Zalim nie powinien?~Na to zamilkł stary rycerz.
3244  2,21|                Zdumienie gasło stopniowo na jego twarzy; ruszył głową
3245  2,21|                nie. Zostaję twoim jeńcem na słowo i stawię się na wezwanie,
3246  2,21|             jeńcem na słowo i stawię się na wezwanie, dokąd każesz.
3247  2,21|              sobie wedle zwyczaju dłonie na ramionach i całując się
3248  2,21|                  Pojadę do Malborga albo na dwór mazowiecki, abyś wiedział,
3249  2,21|                ludźmi i stryja Maćka już na koniu, uzbrojonego w kolczugę
3250  2,21|        uzbrojonego w kolczugę i w hełmie na głowie. Więc zbliżywszy
3251  2,21|                 nieco opryskliwie Maćko. Na to Zbyszko nie odrzekł nic,
3252  2,21|            prawicę stryja, po czym siadł na koń i ruszyli.~Sanderus
3253  2,21|             przewodnikiem. Liczyli też i na to, że jeśli napotkają gdzie
3254  2,22|            Rozdział XXII~Do pobojowiska, na którym Skrwoiłło wyciął
3255  2,22|               kawek, po czym jęli szukać na szlaku śladów. Jakkolwiek
3256  2,22|                  Macko znalazł bez trudu na stratowanej ziemi wyciski
3257  2,22|                   któren masz oczy, jako na wilgotnych miejscach znać
3258  2,22|              plecach uderzon. Nie zważał na to, z początku bił się i
3259  2,22|          chycicie starego Zygfryda, a ja na Arnolda uderzę.~- No! -
3260  2,22|               czemu też to nie przypadło na cię spokojnie się ożenić,
3261  2,22|                 zatrzymywał się i czekał na nas; jeśli zaś nie znajdziem
3262  2,22|               jeśli zaś nie znajdziem go na postoju, to będzie znak,
3263  2,22|         pojechawszy jego śladem, uderzym na nich niespodzianie.~- A
3264  2,22|              Powiem mu też, że napadłszy na nich, zwiążem i jego, by
3265  2,22|                 Widzicie... Żeby to było na Mazowszu albo gdzie u nas,
3266  2,22|                 pozwałem, i potykali się na śmierć, ale tu w ich kraju
3267  2,22|                 cicho sprawić, aby biedy na się nie napytać, a potem,
3268  2,22|         nazajutrz ma sam jechać naprzód, na co ten zgodził się chętnie,
3269  2,22|              obecnie.~Rozłożyli się tedy na nocleg i pokrzepiwszy siły
3270  2,22|                siły jadłem, pokładli się na skórach przy małym ognisku,
3271  2,22|            zakładając sobie wzajem głowy na karki. Lecz zaledwie pierwszy
3272  2,22|                znikł im z oczu, wszelako na połowie czasu między wschodem
3273  2,22|                  a południem znaleźli go na postoju. Powiedział im,
3274  2,22|                  wyższe i suchsze, gdzie na twardym szlaku znikną widoczne
3275  2,22|               pewnością ich stronę.~Lecz na szczęście obawy te okazały
3276  2,22|                 okazały się płonne, gdyż na następnym postoju nie znaleźli
3277  2,22|           Sanderusa, a natomiast odkryli na sośnie, stojącej tuż przy
3278  2,22|             uczyniony. Wówczas spojrzeli na się i spoważniały im twarze,
3279  2,22|                  siodeł,~by zbadać ślady na ziemi, i szukali pilnie,
3280  2,22|             kopyt, nie tak głębokimi jak na gościńcu, ale dość wyraźnymi,
3281  2,22|                 inne wyciski, więc siadł na koń, a Maciek za nim i poczęli
3282  2,22|              ruszyli w bór. Drugi zacios na sośnie upewnił ich, iż nie
3283  2,22|            Wkrótce też dostrzegli, że są na dróżce, a przynajmniej na
3284  2,22|                na dróżce, a przynajmniej na perci leśnej, którą nieraz
3285  2,22|               piesi pachołcy znacznie są na przedzie i że w porę ostrzegą,
3286  2,22|         ujechaliśmy okrutny szmat drogi. Na krakowskim zegarze byłoby
3287  2,22|               tak daleko by nie poszedł.~Na czas umilkli, lecz po chwili
3288  2,22|            odpowiedział stary.~I mrugnął na Czecha, dając mu do zrozumienia,
3289  2,22|                   okalając małą polankę, na której widać było wygasłe
3290  2,22|             Przed jedną z nich siedziało na kłodzie dwóch rycerzy, przed
3291  2,22|              Zbyszko.~I wichrem skoczyli na polanę. Tamci zerwali się
3292  2,22|                  rudą głowę i rozciągnął na miejscu. Rzucili się potem
3293  2,22|                  nie pancerz, który miał na sobie, nie wiedząc, czy
3294  2,22|                 przyjdzie mu potykać się na ostre, olbrzymi Niemiec
3295  2,22|               uderzył w zgięcie i zwalił na ziemię.~Zwalili się raczej
3296  2,22|                  ale w tej chwili baczny na wszystko Macko rzucił na
3297  2,22|                 na wszystko Macko rzucił na wpół zgniecionego Zygfryda
3298  2,22|                   po czym skoczył, siadł na nim jak na zabitym dziku
3299  2,22|                skoczył, siadł na nim jak na zabitym dziku i przyłożył
3300  2,22|               bardzo. Pomóżcie mi stanąć na nogach. Macko zasunął mu
3301  2,22|                  ujrzawszy widocznie, że na majdanie wszystko już ukończone,
3302  2,22|                  za kark służkę zakonną. Na ten widok zapomniał Zbyszko
3303  2,22|                    Danuśka! Danuśka!~Ale na to wołanie nie odpowiedział
3304  2,23|              Zostawszy sama, rzucała się na spyżę z łakomstwem dzikiego
3305  2,23|               zmysłami. On za to patrzał na nią i na jej wychudłą twarz
3306  2,23|                On za to patrzał na nią i na jej wychudłą twarz z zastygłym
3307  2,23|           zastygłym wyrazem przerażenia, na zapadłe oczy, na potargane
3308  2,23|            przerażenia, na zapadłe oczy, na potargane strzępy odzieży,
3309  2,23|                 nim z bólu i wściekłości na myśl, w jakich była rękach
3310  2,23|                  kusił, pamiętaj także i na to, żeś ty przecie i Lichtensteinowi,
3311  2,23|                 i konie dobrze wypoczną. Na świtaniu ruszym. Dalszą
3312  2,23|                Baden, który leżąc opodal na plecach, związany w kij
3313  2,23|           zakonnej i położywszy jej dłoń na karku i potrząsnąwszy nią
3314  2,23|                   ale przedtem wdziejesz na nią swoje porządne szaty,
3315  2,23|                   że aż oczy wylazły jej na wierzch. Byłby jej może
3316  2,23|        wymościwszy posłanie, położyła ją na nim jak figurkę drewnianą
3317  2,23|                  w te szaty, które miała na sobie ta jaszczurka - rzekł. -
3318  2,23|              Zbyszko.~- To odciągnę sukę na stronę do tego trupa z ryżymi
3319  2,23|                  w którą zaopatrzyli się na drogę w obozie żmujdzkim,
3320  2,23|                   po czym zadał go sobie na plecy. Zgiął się pod ciężarem
3321  2,23|              Czecha stary Maćko - gdybyś na cześć rycerską poprzysiągł,
3322  2,23|             siąść przy nas, zaś powrozów na nogach nie popuszczę, póki
3323  2,23|               się nie rozmówim.~I skinął na Czecha, ten zaś przeciął
3324  2,23|               zaś przeciął Niemcowi pęta na ręku, a następnie pomógł
3325  2,23|            usiąść. Arnold spojrzał hardo na Maćka, na Zbyszka i zapytał:~-
3326  2,23|                 spojrzał hardo na Maćka, na Zbyszka i zapytał:~- Co
3327  2,23|                 sam.~- To mi do tego, że na cześć rycerską mógłbym tylko
3328  2,23|            opończy, pokazał pas rycerski na biodrach.~Na to Krzyżak
3329  2,23|                pas rycerski na biodrach.~Na to Krzyżak zdumiał się wielce
3330  2,23|                  samym Zakonie był posąd na kilku komturów, że oddają
3331  2,23|              żadnych procesów, aby hańby na wszystkich nie ściągać,
3332  2,23|                  którym szedłeś w pochód na wojnę -rzekł - zali Bogu
3333  2,23|     piekielnikowi pomagał! Hańba ci, boś na mękę bezbronnej niewiasty
3334  2,23|                położył mu spokojnie dłoń na ramieniu i przycisnął z
3335  2,23|               głowę i rzekł:~- Nie tylko na rycerską cześć, lecz na
3336  2,23|                  na rycerską cześć, lecz na krzyż Chrystusów przysięgam
3337  2,23|               Dokąd mnie powiedziecie?~- Na Mazowsze, do Juranda ze
3338  2,23|              Maćko rozciął mu sam powróz na nogach, po czym wskazał
3339  2,23|               konie. Tam, położywszy się na skórze, którą mu przyniósł
3340  2,23|                 ogniska, gdyż ciążyło mu na duszy coś takiego, o czym
3341  2,23|                zadumie i nie zważającego na chrapanie Arnolda, który
3342  2,23|                gwiazdom.~- Wóz widać już na niebie, a ja wciąż rozmyślam,
3343  2,23|             teraz?~- Ha! cóż? Odwiozę ją na powrót do domu i dziej się
3344  2,23|                Niechby Pan Jezus dał już na tę alibo na tamtą stronę.~
3345  2,23|                Jezus dał już na tę alibo na tamtą stronę.~Ale Czech
3346  2,23|                  ją przezpiecznie choćby na koniec świata.~- No! zbytnio
3347  2,23|                  dufaj. Pamiętaj też, że na miejscu, w samych Zgorzelicach,
3348  2,23|       Zgorzelicach, trzeba znów mieć oko na Wilków z Brzozowej i na
3349  2,23|                  na Wilków z Brzozowej i na Cztana z Rogowa... Ale prawda!
3350  2,23|                 póki się miało co innego na myśli. A teraz nie żywie
3351  2,23|              nużby zmarła...~- Trzeba to na Pana Boga zdać, a teraz
3352  2,23|                  hańba wiekuista spadnie na niego i na cały ród, czego
3353  2,23|             wiekuista spadnie na niego i na cały ród, czego nie daj
3354  2,23|                 czego nie daj Bóg, amen!~Na to zaś Czech:~- Ba! jest
3355  2,23|                  też; a jeśli będzie, to na gałąź!~- Prędzej też może
3356  2,23|              rzekł.~- A dokąd? - zapytał na wpół przytomnie Maćko, przecierając
3357  2,23|            Rycerz Arnold. Dorzucę gałęzi na głownie i idę do pachołków.~
3358  2,23|                 Wezmę ją jutro przed się na koń i tak pojedziem - rzekł.~-
3359  2,23|               nie wiem, przez sen-li czy na jawie, a nie chcę wchodzić,
3360  2,23|                     O, to i wasza miłość na nogach? No, czas mi! Konie
3361  2,23|                  odciągnął jeszcze Maćka na bok i rzekł:~- Chciałem
3362  2,23|                aby pchnąć zaraz pachołka na łeb do Spychowa. Jeślibyśmy
3363  2,24|                leśnych. Szukano jednakże na drugi dzień służki, ale
3364  2,24|          otworzone usta i mocne rumieńce na twarzy, takie, jakie mają
3365  2,24|                  trzeci do chaty i siadł na pieńku, który wczorajszego
3366  2,24|               przyciągnęła do posłania i na którym przebierała Danusię.~
3367  2,24|               czasu, jakiego potrzeba by na odmówienie bez pośpiechu "
3368  2,24|                  jednej chwili przed nią na kolana, chwycił jej wychudzone
3369  2,24|                 ją zupełnie, więc siadła na posłaniu i z otwartymi już
3370  2,24|                 a my cię Niemcom odjęli.~Na to ona, jakby nie słysząc
3371  2,24|                 i o mur rozbili - hej!~- Na miły Bóg! - zawołał Zbyszko.~
3372  2,24|                izby Maćko i popatrzywszy na chorą, spochmumiał widocznie.~-
3373  2,24|             potem do Zbyszka:~- Słuchaj! Na nic jej tu ostawać. Jak
3374  2,24|               której ją wieźli, albo też na kulbakę i w drogę! Rozumiesz?~
3375  2,24|                rzekłszy, spojrzał z dumą na starego rycerza jakby na
3376  2,24|                 na starego rycerza jakby na lich-szą od siebie istotę.
3377  2,24|                serce. Gdyby był we zbroi na bojowym koniu, gdyby miał
3378  2,24|               panie? Nie każę was wiązać na słowo, boście, widzę, pasowany
3379  2,24|               miłości własnej człowieka, na którym mogło mu dużo zależeć,
3380  2,24|                 i obyczaje macie dworne.~Na to Arnold, rozumiejąc zaledwie
3381  2,24|               Arnold zaś nie potrzebował na nią czekać, wiedząc, że
3382  2,24|                  i właśnie znajdował się na szlaku w pobliżu smołami,
3383  2,24|                  i czci przestrzegający.~Na to Wolfgang przymknął oczy
3384  2,24|                 chciałem go dziś całkiem na słowo puścić, niechby był
3385  2,24|                  Puściłbym może i ja was na stawiennictwo, gdyby nie
3386  2,24|              losach nieszczęsnej Danusi. Na to, na owe niegodziwości,
3387  2,24|              nieszczęsnej Danusi. Na to, na owe niegodziwości, którymi
3388  2,24|             czynili, a wreszcie rzekł:~- Na błogosławione kości Liboriusza!
3389  2,24|           podziemiach konać? Wspomnijcie na gniew Boży!...~- Mnie do
3390  2,24|                  puszczę.~- Ba, a gdybym na cześć i na włócznię świętego
3391  2,24|                  Ba, a gdybym na cześć i na włócznię świętego Jerzego
3392  2,24|              grubiańsku wypuszczeniu obu na słowo. Miał on w tym swoje
3393  2,24|               poprzednich oddziałów jako na rzeź. Wiedział więc, że
3394  2,24|                żonie, a mnie z wami. Ale na wszelki wypadek pozwólcie
3395  2,24|           wolałby był odłożyć tę rozmowę na później. - Albo to mało
3396  2,24|                 a i wedle ceny można się na sumienie zdać. My oto pod
3397  2,24|              bowiem go pojmał) puścił go na słowo, wcale się o cenę
3398  2,24|                  waszych pieniędzy użyje na chwałę Bożą.~Maćko nie odrzekł
3399  2,24|                  Bożą.~Maćko nie odrzekł na to nic, spojrzał tylko na
3400  2,24|                na to nic, spojrzał tylko na Wolfganga tak, jakby mu
3401  2,24|                  strony czuły był wielce na wszelką stratę, z drugiej
3402  2,24|                 straconej nadziei zysku, na przybytek zaś z wykupu Zygfryda
3403  2,24|            układach zgodził się wreszcie na ilość grzywien i na termin,
3404  2,24|             wreszcie na ilość grzywien i na termin, i zawarowawszy wyraźnie,
3405  2,24|               wydostać i w ludzkim kraju na Mazowszu stanąć, to przecie
3406  2,24|         zbawienie.~Tak mówiąc, spoglądał na Danusię, która pogrążona
3407  2,24|            Przezroczyste jej ręce leżące na ciemnej niedźwiadkowej skórze
3408  2,24|                wyszedł z izby, trzymając na ręku Danusię. Było w tym
3409  2,24|        przywiodła przed chatę, ujrzawszy na wpół dziecinną jeszcze postać
3410  2,24|               trzymała ją wspartą ciężko na ramieniu młodego rycerza,
3411  2,24|                że Zbyszko niesie Danusię na ręku jak matka dziecko -
3412  2,24|                czy chorą przed się wziąć na siodło i trzymać w drodze
3413  2,24|           kołysce. Namyślił się wreszcie na to ostatnie, mniemając,
3414  2,24|               jego ręki, aby ucałować ją na pożegnanie, ale Maćko, któren
3415  2,24|              chwili Zbyszko siedział już na koniu, ale Maćko przypomniał
3416  2,24|               niemu i położywszy mu dłoń na kolanie, rzekł:~- Słuchaj!
3417  2,24|              Zygfryda, bacz, byś hańby i na się, i na mój siwy włos
3418  2,24|              bacz, byś hańby i na się, i na mój siwy włos nie ściągnął.
3419  2,24|             Jurand - dobrze, ale nie ty! Na miecz mi to przysięgnij
3420  2,24|                miecz mi to przysięgnij i na cześć!~- Póki nie wrócicie,
3421  2,24|                Juranda pohamuję, aby się na was za Zygfryda nie pomścili -
3422  2,25|            siebie Hlawa nie szczędził, a na późny wiek i osłabienie
3423  2,25|                mu prawicę z więzów tylko na postojach przy jedle: "Jedz,
3424  2,25|                  abym cię żywięcego panu na Spy-chowie mógł dowieźć!"
3425  2,25|                  i po opacie dziedzictwo na nią idzie - to choćby i
3426  2,25|              nieco ku zachodowi, a wciąż na południe, musi dojechać
3427  2,25|                  południe, musi dojechać na Mazowsze, a wówczas wszystko
3428  2,25|            grzęzawy lub głębokie parowy, na których dnie szumiały wzdęte
3429  2,25|                 ale wysypywał się z nich na spotkanie lud dziki, przybrany
3430  2,25|                 dziki, przybrany w skóry na gołym ciele, zbrojny w kiścienie
3431  2,25|                  przejechał granicę, ale na razie nie było się kogo
3432  2,25|                  mową dowiedział się, że na koniec stanął na ziemiach
3433  2,25|                 się, że na koniec stanął na ziemiach mazowieckich.~Tam
3434  2,25|                oręż i za miedzą pozwę go na śmierć". Takim wkładał jako
3435  2,25|               zatrzymując się nigdzie, i na dziesięć dni przed Bożym
3436  2,25|            wiadomością o swoim odjeździe na Żmujdź przysłał, i tak samo
3437  2,25|                  i pociągnęła co rychlej na górę, nie chcąc przy ludziach
3438  2,25|                 do niej i zapamiętał się na razie na jej widok, dość
3439  2,25|                  zapamiętał się na razie na jej widok, dość że chwycił
3440  2,25|          wielkiej, że byłaby osunęła się na ziemię, gdyby trzymały ją
3441  2,25|                  ją mniej krzepkie ręce. Na szczęście, nie trwało to
3442  2,25|                wszystko zbyt długo, gdyż na schodach dały się słyszeć
3443  2,25|                zarzucać Hlawę pytaniami, na które ów, nie mogąc tchu
3444  2,25|                  do Spychowa, rzucił się na kolana, aby Bogu dzięki
3445  2,25|                pozostawić! Położy Jurand na niej swoje święte ręce i
3446  2,25|           wielebny ojcze, że położy ręce na głowie córki. Zaliby mu
3447  2,25|                  ze skrępowanymi w krzyż na piersiach rękoma i wszyscy
3448  2,25|                  a gdy przechyliwszy się na poręcz krzesła, przymknął
3449  2,25|                Przy krześle stał stół, a na nim krucyfiks, dzban z wodą
3450  2,25|        przepasana powrósłem, którą nosił na gołym ciele. Tak to od czasu
3451  2,25|                  wysłuchać?~Skinął głową na znak zgody, więc Czech rozpoczął
3452  2,25|           poczęły się poruszać modlitwą. Na dworze rozległy się pierwsze,
3453  2,25|               długo i znów łzy kapały mu na białą brodę. Aż wreszcie
3454  2,25|                 się nad miarę, stało się na koniec uciążliwe dla obecnych,
3455  2,25|         wiedzieli, co mają z sobą robić.~Na koniec stary Tolima, prawa
3456  2,25|               uczynić i jako go pokarać?~Na te słowa przez oblicze Juranda
3457  2,25|               rysy, następnie opuścił ją na piersi Krzyżaka, zmacał
3458  2,25|             Krzyżaka, zmacał skrzyżowane na nich ramiona, dotknął powrozów -
3459  2,25|                 pomsta słuszna, jednakże na myśl, że ów na wpół żywy
3460  2,25|                  jednakże na myśl, że ów na wpół żywy starzec będzie
3461  2,25|                  począł przecinać sznury na ramionach Krzyżaka.~Zdumienie
3462  2,25|                świętemu śmie sprzeciwić? Na kolana! I klęknąwszy sam,
3463  2,25|              jego zwróciły się mimo woli na Juranda, którego oblicze
3464  2,26|                grzmot, konie przysiadały na zadach. Oni jechali w głębokim
3465  2,26|               spoglądał i teraz chwilami na Zygfryda bacznym okiem,
3466  2,26|                   aby go przeżegnać, ale na myśl, że pod znakiem krzyża
3467  2,26|               blask. Ale wówczas napadła na Tolimę inna pokusa:~"Kazali
3468  2,26|                 go? Ej! nużbym go pozwał na śmierć? Nie ma ci on wprawdzie
3469  2,26|             Tolima i spoglądając łakomie na Niemca, jął poruszać nozdrzami,
3470  2,26|               jeńcowi i że w takim razie na nic by się nie przydał pański
3471  2,26|               się znów tak, iż rzekłbyś, na świat padł mrok wieczorny
3472  2,26|               dwóch czarnych ścian boru, na niej zaś w pośrodku samotnego
3473  2,26|               pośrodku samotnego jeźdźca na koniu. Zygfryd jechał na
3474  2,26|                 na koniu. Zygfryd jechał na wpół przytomny, trawiony
3475  2,26|            kształtu kościotrupa, siedząc na kościotrupie końskim, sunęła
3476  2,26|              także, nie odstąpili go ani na mgnienie oka - i zawiedli
3477  2,26|                 zawiedli ze środka drogi na skraj boru. Tam czarny upiór
3478  2,26|             uczynił pętlę - i wstąpiwszy na siodło, które złożył poprzednio
3479  2,26|                drzewem, założył ją sobie na szyję.~- Odepchnij siodło!...
3480  2,26|                  ohydny upiór rzucił się na niego, zakołysał nim i począł
3481  2,26|                  się dość liczny orszak. Na przedzie jechała Jagienka
3482  2,26|                 które wiecznie grasowały na krzyżackiej granicy, a na
3483  2,26|                na krzyżackiej granicy, a na które gorzko się skarżył
3484  2,26|                 i w listach, i osobiście na zjazdach w Raciążu.~Ale
3485  2,26|              Żaden liść nie poruszał się na drzewach, a z każdego zwieszały
3486  2,26|               diamenty. Ulewa potworzyła na gościńcu małe strumyki,
3487  2,26|                 panowało między jadącymi na przedzie.~Oni zaś milczeli,
3488  2,26|           przedzie.~Oni zaś milczeli, bo na duszy Jagienki osiadła ciężka
3489  2,26|                  żyła, zawiodło i poszło na marne, że rozwiała się w
3490  2,26|             serce po owej zamkniętej raz na zawsze przeszłości i podnosił
3491  2,26|               odjąć przyczynę do napaści na Zgorzelice, tego nie mogła
3492  2,26|                się niechybnie i Zbyszko. Na tę myśl zapałały jej policzki
3493  2,26|                 przeciwka. Czech, mający na wszystko baczne oko, ruszył
3494  2,26|                koniem ku niemu i z kuszy na ramieniu, z torby borsuczej
3495  2,26|                 borsuczej i z piór sójki na czapce poznał w nim borowego.~-
3496  2,26|             pytać żywo:~- Daleko stąd?~- Na strzelenie z kuszy. Nad
3497  2,26|             Zygfryd? Krzyżak?~- Krzyżak! Na uździenicy się powiesił!~-
3498  2,26|                 i jakoś nie czuję diabła na karku.~- Nie bluźnij! -
3499  2,26|          przeciął własnoręcznie rzemień, na którym trup wisiał.~Zygfryda
3500  2,26|          Zygfryda twarz zbłękitniała już na powietrzu i wyglądał dość