Tom,    Rozdzial

1501  1,32|               knechtami. Jurand pomyślał, że zapewne i starsi muszą na
1502  1,32|           widocznie nikt nie przeszkadzał ze środka, poczęto wreszcie
1503  1,32|            najtchórzliwsi opamiętali się, że dzieli ich od straszego
1504  1,32|                  obiadu, wołali na niego, że jeśli zmierziło mu się czekać,
1505  1,32|                  pojmają, a potem rzekną, że mi nic nie powinni, bo mnie
1506  1,32|                uderzyli na mnie, to znak, że nie chcą niczego dotrzymać,
1507  1,32|                  przy siodle, tak ciężki, że za ciężki nawet na dwie
1508  1,32|                tylca włóczni i halabard - że zaś noc nie była jeszcze
1509  1,32|                   więc Jurand spostrzegł, że osady drżą im jednak nieco
1510  1,32|                   Wyście, rycerzu, Jurand ze Spychowa?~- Jam jest...~-
1511  1,32|                każe wam powiedzieć, panie że póki nie zsiądziecie z konia,
1512  1,32|                   człowiek z mieczem.~Pan ze Spychowa zawahał się. Nuż
1513  1,32|                  Lecz po chwili pomyślał, że gdyby tak miało być, toby
1514  1,32|                  sobie - chcieli wytoczyć ze mnie krew, toćżem ja nie
1515  1,32|                   zaś stał długo, czując, że mu się w duszy coś rozprzęga,
1516  1,32|                  łamie, coś kona i mrze i że oto po chwili nie będzie
1517  1,32|                   nie będzie już Jurandem ze Spychowa, lecz nędzarzem,
1518  1,32|                  mi każą. l to też wiesz, że dla własnego żywota tego
1519  1,32|                  Cisza uczyniła się taka, że Jurand mógłby słyszeć bicie
1520  1,32|              Została mu tylko jedna myśl, że przestał być rycerzem, Jurandem
1521  1,32|           przestał być rycerzem, Jurandem ze Spychowa, ale czym jest-nie
1522  1,32|               także majaczyło mu się coś, że wśród nocy od tych wisielców,
1523  1,32|                  do Szczytna, był pewien, że nie ma Danusi w zamku, a
1524  1,32|              chwili serce. Wydało mu się, że on te dźwięki zna i że to
1525  1,32|                    że on te dźwięki zna i że to nie kto inny gra, tylko
1526  1,32|                  Jurand zbudził się jakby ze snu. Nie chwycił knechta
1527  2,1 |                  było rycerzowi odgadnąć, że mu drogi nie wskażą, a jeżeli
1528  2,1 |                   się ku nim w mniemaniu, że jeśli komtur i starszyzna
1529  2,1 |                     Wyście, panie, Jurand ze Spychowa?~- Jam jest.~-
1530  2,1 |                 młodzieniec podniósł brwi ze zdziwieniem:~- To wasze
1531  2,1 |         Przewodnik poruszył ręką na znak, że nic nie wie, ale twarz jego
1532  2,1 |              spytał jeszcze:~- Prawda-li, że strzegą jej Szomberg i Markwart?~-
1533  2,1 |                 powrót ku schodom.~Rycerz ze Spychowa wszedł i znalazł
1534  2,1 |                  oczy Juranda oswoiły się ze zmrokiem, dostrzegł w głębi
1535  2,1 |                twarzy, a wreszcie po tym, że siedział za stołem w pośrodku,
1536  2,1 |              plemienia w ogóle, a Juranda ze Spychowa w szczególności;
1537  2,1 |               który teraz stał przed nimi ze spuszczoną na piersi głową,
1538  2,1 |           zapieniony, przeto Bóg sprawił, że jako pies stoisz przed nami,
1539  2,1 |                  tym, którzy potykali się ze mną i z mojej ręki polegli.~
1540  2,1 |               kiwając głową:~- Bóg widzi, że moja hardość została za
1541  2,1 |               głową skomorochowi na znak, że na urągowisko pozwala, lecz
1542  2,1 |            grubiaństwem tak niesłychanym, ze na twarzach kilku młodszych
1543  2,1 |               roboty.~Tak to oni szydzili ze strasznego im niegdyś Juranda.
1544  2,1 |                  mówić: "Toć jest ów dzik ze Spychowa, któremu nasz komtur
1545  2,1 |             uroczysty pozór sądu, widząc, że rzecz obróciła się inaczej,
1546  2,1 |                  dobrze, niech nie myśli, że jego pohańbienie wielka
1547  2,1 |            Zygfrydowi i widocznie czując, że nie wytrzyma już długo,
1548  2,1 |         przyszedłem sam, boście obiecali, że za to oddacie mi dziecko,
1549  2,1 |                przed nami, tedy wiedzcie, że słowo Krzyżaka ma być jako
1550  2,1 |                słowo Boże niewzruszonym i że ową dziewkę, którąśmy rozbójnikom
1551  2,1 |            spoglądali na niego, podnosząc ze zdumienia brwi i marszcząc
1552  2,1 |                  czoła, ów jednakże udał, że tych pytających spojrzeń
1553  2,1 |                   rzęsy wilgotne. Myślał, że oto za chwilę zobaczy Danusię
1554  2,1 |                  chwilę zobaczy Danusię i że zobaczy ją istotnie z ich
1555  2,1 |             spoglądał na mówiących prawie ze skruchą i wreszcie odrzekł:~-
1556  2,1 |                   jak płótno, spoglądając ze zdumieniem na spiczastą
1557  2,1 |                   Rotgierze i Gotfrydzie, że wedle słowa i uczynionej
1558  2,1 |                   jako jest córką Juranda ze Spychowa. Jeśli zaś nią
1559  2,1 |                   skłonili głowy na znak, że słyszą i będą w potrzebie
1560  2,1 |                   było rozpaczy i prawdy, że niektórzy poczęli się domyślać
1561  2,1 |                 zaś przychodziło na myśl, że może naprawdę jaki czarownik
1562  2,1 |                  siłą o kamienną podłogę, że mózg z roztrzaskanej czaszki
1563  2,1 |                  w nich serca tak dalece, że nawet gdy odrętwienie minęło,
1564  2,1 |             trwogi, w której zdawało się, że ten straszliwy Mazur sam
1565  2,1 |                   tych wszystkich ludzi i że równie jak wrzaskliwa psiarnia
1566  2,1 |               jego potęgą i wściekłością, że walka z nim jest tylko dla
1567  2,1 |                 nawet z tyłu, rozumiejąc, że gdyby się obrócił, żadna
1568  2,1 |              zupełne przerażenie na myśl, że zwykły mąż nie mógłby sprawić
1569  2,1 |               mógłby sprawić tylu klęsk i że mają do czynienia z człowiekiem,
1570  2,1 |                czynili to skwapliwie, tak że na wąskich schodkach przepychali
1571  2,2 |             Gotfryda!~Oni zaś zrozumieli, że wzywał miłosierdzia boskiego
1572  2,2 |               boskiego nad tymi duszami i że wzywał dlatego, iż po wzmiance
1573  2,2 |           spotkanie z nimi! - rzekł jeden ze szlachetnych nowicjuszów.~
1574  2,2 |          nowicjusza, a może wspomniawszy, że i sam, choć sławion z odwagi,
1575  2,2 |                  przeto, coście widzieli, że Danveld, odbiwszy pogranicznym
1576  2,2 |              jakowąś dziewczynę i myśląc, że to dziewka Jurandowa, dał
1577  2,2 |                 zgryzotą życia jego było. że w ostatnich czasach sprawy
1578  2,2 |                 ułożyły się w ten sposób, że wykręty stały się jednym
1579  2,2 |                   także - dodał Zygfryd - że jakkolwiek Danveld chciał
1580  2,2 |                   nie wiedział, zwłaszcza że rycerz, którego Rotgier
1581  2,2 |                nie dowiedziała się nigdy, że prawdziwa Jurandówna była
1582  2,2 |             odrzekł Rotgier - gdyż o tym, że ona tu jest, nie wiedział
1583  2,2 |                  zbójów ją odebrali, jeno że ludzie, którzy ją pochwycili,
1584  2,2 |               przebiegłym. Czy pamiętasz, że postawił warunek Jurandowi,
1585  2,2 |                   zbójów wykupywać i wie, że nie ma jej u nas.~- Prawda,
1586  2,2 |                      Powiemy, iż wiedząc, że Jurand szuka dziecka, a
1587  2,2 |                  o tym Jurandowi, myśląc, że to być może jego córka,
1588  2,2 |               rozlał tyle krwi niewinnej, że i niejedna potyczka więcej
1589  2,2 |                   o Zakon i gdym widział, że samą siłą nie wskóram, nie
1590  2,2 |             uderzenie wichru tak straszne że jedno okno w górze nad galerią
1591  2,2 |                   uczynią tego. Pamiętaj, że jest list Jurandowy do księcia,
1592  2,2 |                  pierwsi daliśmy mu znać, że jest jakaś dziewka, pierwsi
1593  2,2 |                   skoro sam Jurand pisał, że nie u nas jest, więc nie
1594  2,2 |                    bo i to także pomyślą, że gdybyśmy byli winni, nikt
1595  2,3 |               przyszedł list od dziedzica ze Spychowa oznajmiający, że
1596  2,3 |                 ze Spychowa oznajmiający, że córka jego pochwycona została
1597  2,3 |                  zbójów nadgranicznych, i że wkrótce będzie za okup uwolniona.
1598  2,3 |            człowieka, o którym wiedziano, że pochodzi ze Spychowa; wobec
1599  2,3 |             którym wiedziano, że pochodzi ze Spychowa; wobec czego wszelkie
1600  2,3 |                 załogi mało kto pozostał, że musiano posyłać po ratunek
1601  2,3 |                 towarzyszów. Mówiono też, że wojska owe wejdą prawdopodobnie
1602  2,3 |          prawdopodobnie teraz w granice i że wielka wojna niechybnie
1603  2,3 |               albowiem nietajnym mu było, że gdyby Krzyżacy rozpoczęli
1604  2,3 |                  się tej wojny. Wiedział, że musi przyjść, ale pragnął
1605  2,3 |                   ją odwlec, raz dlatego, że był pokojowego ducha, a
1606  2,3 |                ducha, a po wtóre dlatego, że aby zmierzyć się z potęgą
1607  2,3 |             kapitan łuczników doniósł mu, że przyjechał rycerz zakonny
1608  2,3 |            jakkolwiek natychmiast poznał, że to jest jeden z braci, którzy
1609  2,3 |               byli w leśnym dworcu, udał, że go sobie nie przypomina,
1610  2,3 |              Rycerz począł tłumaczyć się, że białego płaszcza z krzyżem
1611  2,3 |             lepiej przyjmują, to dlatego, że was mniej znają.~Po czym,
1612  2,3 |                   znają.~Po czym, widząc, że rycerz stropił się bardzo
1613  2,3 |                 ale z tej jeno przyczyny, że doświadczony i świątobliwy
1614  2,3 |               Mówicie, rycerzu - rzekła - że odbiwszy dziewczynę-niedojdę,
1615  2,3 |                   i powiem o nim jeno to, że nazajutrz znaleziono rozkwitłe
1616  2,3 |              daliśmy na msze dziękczynne, że jeno zwykła dwórka, a nie
1617  2,3 |                 po sali, pomyślał bowiem, że w głowach krzyżackich więcej
1618  2,3 |                   rozumu niż w polskich i że to plemię zawsze będzie
1619  2,3 |                  abyśmy mogli powiedzieć, że i tu żywią ludzie mający
1620  2,3 |                   tutaj siedzi, z czyj ej że łaski, jeśli nie z łaski
1621  2,3 |                    Nikomu nie było tajno, że Jurand wyraźnie oświadczył,
1622  2,3 |              każdy przeto w duszy myślał, że jest słuszność, a zatem
1623  2,3 |                 ziemi mówię ci, Krzyżaku, że szczekasz jako pies przeciw
1624  2,3 |                  Krzyżacy zaś byli pewni, że prócz ojca nie ma Jurandówna
1625  2,3 |               rękawicę, ale wspomniawszy, że ten, który ją rzucił, był
1626  2,3 |             uczynił zaś tak tym bardziej, że sam książę wstał i zmarszczywszy
1627  2,4 |                  Juranda nikt nie wątpił, że słuszność jest po stronie
1628  2,4 |                 drugiej strony wiedziano, że Rotgier jest jednym ze sławniejszych
1629  2,4 |                    że Rotgier jest jednym ze sławniejszych braci w Zakonie.
1630  2,4 |               między mazowiecką szlachtą, że pan jego, nim został zbrojnym
1631  2,4 |                  i chełpliwe zapewnienia, że pan jego nieraz potykał
1632  2,4 |              góruje". Więc inni żałowali, że nie podnieśli rękawicy,
1633  2,4 |            podnieśli rękawicy, twierdząc, że gdyby nie owa wiadomość
1634  2,4 |               wobec ludzi, spójrz w górę, że to i Bóg cię słyszy!" I
1635  2,4 |                  ród i dowiedziawszy się, że pochodzi z wtodyków, pozwał
1636  2,4 |                  piaskiem oczy wszystkim, że wielu niepokoiło się o to,
1637  2,4 |            księżna i zapytał:~- Pewnyżeś, że Bóg będzie z tobą? Skąd
1638  2,4 |                będzie z tobą? Skąd wiesz, że oni chycili Danuśkę? Zali
1639  2,4 |                   Jurand powiada, iż wie, że to nie Krzyżacy. Co on ci
1640  2,4 |                  Co on ci mówił?~- Mówił, że to nie Krzyżacy.~- Jakoże
1641  2,4 |                  Boża, ale gdym mu rzekł, że to wola Boża, uspokoił się -
1642  2,4 |                   Przez całą drogę mówił, że nikt inny nie porwał Danusi,
1643  2,4 |                giermka ni sługi... Mówił, że jedzie do zbójów Danuśkę
1644  2,4 |                   tu przychodzi wiadomość ze Szczytna, że Jurand namordował
1645  2,4 |         przychodzi wiadomość ze Szczytna, że Jurand namordował Niemców
1646  2,4 |                 nic, to jedno wiem tylko, że to łgarze są piekielni -
1647  2,4 |            zapłatę! Kto tedy przysięgnie, że nie nałgali i przedtem przed
1648  2,5 |            mistrza i do Zygfryda de Lowe, że sam pierwszy rzucił rękawicę
1649  2,5 |              Krzyżak wielkiemu mistrzowi, że jeśli staje bez pozwolenia,
1650  2,5 |                   pozwolenia, to dlatego, że chodzi o cześć Zakonu i
1651  2,5 |               opanowało rycerzy i dwórki, że w nocy poprzedzającej bitwę
1652  2,5 |                  nie spał. Mówiono sobie, że walka konna na kopie, a
1653  2,5 |               Mimo chłodu ludzie potnieli ze wzruszenia, a gdy ozwała
1654  2,5 |                piersiach,~każdy pomyślał, że oto niezadługo dwie dusze
1655  2,5 |                   podniesioną przyłbicą i ze wspaniałym pawim pióropuszem
1656  2,5 |                 do Pomiana, z tą różnicą, że zamiast topora tkwił w byczej
1657  2,5 |                  się głosem tak donośnym, że słyszano go we wszystkich
1658  2,5 |                  ścisnęły się znów serca, że Krzyżak tak był pewien siebie
1659  2,5 |           nabierając w ręce nieco popiołu ze śniegiem, aby toporzysko
1660  2,5 |              dłoniach - może da Chrystus, że prędko uwinę się z tym pruskim
1661  2,5 |               natarł też tak zapalczywie, że van Krist prawie od pierwszej
1662  2,5 |                cofać. Zrozumiano od razu, że jeden z tych przeciwników
1663  2,5 |                się na drugiego jak burza, że prze, naciska, razi jak
1664  2,5 |             piorun, drugi zaś w poczuciu, że śmierć nad nim, broni się
1665  2,5 |                 nie mógł uczynić, poznał, że zuchwałe a niebaczne słowa
1666  2,5 |              słowa przywiodły go do walki ze strasznym osiłkiem, którego
1667  2,5 |                    więc gdy poczuł teraz, że każde z tych uderzeń mogłoby
1668  2,5 |                  serce. Zapomniał prawie, że nie dość chwytać ciosy tarczą,
1669  2,5 |                 chwytać ciosy tarczą, ale że trzeba je także zadawać.
1670  2,5 |               sobą błyski topom i myślał, że każdy z nich jest ostatni.
1671  2,5 |                  zadał cios, bez nadziei, że przeciwnika dosięże, puklerz
1672  2,5 |              kruszyć się i odpadać blachy ze zbroi niemieckiego giermka.
1673  2,5 |                  Czecha, wreszcie widząc, że wobec okrutnej siły przeciwnika
1674  2,5 |                nie ma dla niego ratunku i że ocalić go tylko może jakiś
1675  2,5 |                 Pokazało się też i teraz, że Zbyszko góruje nad Krzyżakiem
1676  2,5 |                   ale pokazało się także, że jako młody ustępuje mu w
1677  2,5 |               spokojnie, lubo tak szybko, że ledwie można było pochwycić
1678  2,5 |                się, wydało im się bowiem, że Niemiec igra jakby umyślnie
1679  2,5 |                obrotu w bok w ten sposób, że ostrze topora przecinało
1680  2,5 |               mylili się, przypuszczając, że lekceważy przeciwnika. Owszem,
1681  2,5 |         zdrętwiała mu pod nią, zrozumiał, że czeka go z tym młodziankiem
1682  2,5 |                młodziankiem ciężki trud i że jeśli go nie zwali dobrym
1683  2,5 |                  i niebezpieczną. Liczył, że po cięciu w próżnię Zbyszko
1684  2,5 |           błyszczące oczy, i mówił sobie, że zapalczywość powinna go
1685  2,5 |           zapalczywość powinna go unieść, że się zapamięta, straci głowę
1686  2,5 |                 wiedział z doświadczenia, że bywają ludzie jako ptaki
1687  2,5 |              ćwiczeń, i wraz pomiarkował, że ma z jednym z takich do
1688  2,5 |             pierwszych uderzeń zrozumiał, że w tym młodziku jest coś
1689  2,5 |                   spostrzegł się również, że nie dorównywa w niej Zbyszkowi
1690  2,5 |              dorównywa w niej Zbyszkowi i że jeśli wyczerpie się przedtem,
1691  2,5 |               wszystkie serca. Rozumiano, że tu nie chodzi o wykazanie
1692  2,5 |                siły, sprawności, męstwa i że większa jest w tej walce
1693  2,5 |              Krzyżak był zupełnie pewien, że giermek Zbyszków nie rzuci
1694  2,5 |             uczuciu obronić, tym bardziej że Czech, chcąc śledzić przebieg
1695  2,5 |          odepchnął je tarczą z taką siłą, że toporzysko zachwiało się
1696  2,5 |                 Zbyszko wiedział przecie, że idzie o Danusię. Był pewny,
1697  2,5 |               idzie o Danusię. Był pewny, że ten Krzyżak przyłożył ręki
1698  2,5 |              tarczę z tak nadludzką siłą, że ramię Niemca zdrętwiało
1699  2,5 |            strasznie od szyi aż do pachy, że ledwie się na kilku włóknach
1700  2,5 |                  im się słusznie zdawało, że sława jego spadnie na całe
1701  2,5 |                 zaś włosy przykrył czapką ze szkarłatnego sukna. Zbyszko
1702  2,5 |                   i zawziętą, drżąc nieco ze wzruszenia i trudu. Ale
1703  2,5 |               książęce, wstał i oznajmił, że nie tylko świadczy, jako
1704  2,5 |                mówił także pan de Lorche, że jeśli Krzyżak legnie, to
1705  2,5 |                  jak gdyby Zbyszko rzekł, że bezbronny pójdzie między
1706  2,5 |              rzekł:~- Tak mi dopomóż Bóg, że pojadę do Malborga i choćby
1707  2,5 |                 uniesieniu, w takim bólu, że aż chwilami słowa urywały
1708  2,5 |                  gardło. Księżna poznała, że próżno by go odwodzić, że
1709  2,5 |                 że próżno by go odwodzić, że kto by go chciał powstrzymać,
1710  2,5 |               północy, a to dla okazania, że został panem pobojowiska,
1711  2,6 |                  i tak mówił:~- To bieda, że nie mamy nijakiego pisma
1712  2,6 |                   słuszny i ja sam myślę, że Jurandównę oni chwycili,
1713  2,6 |                  do Zbyszka:~- Powiadasz, że ten list groźbą na nim wymusili.
1714  2,6 |               mają od Juranda świadectwo, że nie winni porwania nieszczęsnej
1715  2,6 |               przyznali, miłościwy panie, że Danuśkę niby zbójom odbili
1716  2,6 |              Danuśkę niby zbójom odbili i że ją mają.~- To wiem. Ale
1717  2,6 |                wiem. Ale teraz powiadają, że się omylili i że to inna
1718  2,6 |               powiadają, że się omylili i że to inna dziewka, a najlepszy
1719  2,6 |               dziewka, a najlepszy dowód, że sam Jurand jej się zaparł.~-
1720  2,6 |                było, ale mogą powiedzieć, że to jeno nasze domysły.~-
1721  2,6 |              głębiej, tym większa gęstwa, że się człek zabłąka i całkiem
1722  2,6 |             kapituły i nie poradzi na to, że wszystko w Zakonie na ludzkich
1723  2,6 |                  boć to głupstwo i bajka, że oną sierotę chwycili zbóje
1724  2,6 |               okupu, i sami by dali znać, że ją mają.~- Wszystko to powiem -
1725  2,6 |                  choć go nie znam, mówią, że i on jakowyś krewniak hrabiego
1726  2,6 |              przycisnął go do piersi tak, że aż rycerz jęknął.~Książę
1727  2,6 |          Szczytnie, ale powiadali ludzie, że Jurand narznął ich tam jak
1728  2,6 |                 nie leciał, to też widać, że rozum masz, bo i głupi by
1729  2,6 |                  i głupi by się domyślił, że oni tam ni Juranda, ni jego
1730  2,6 |            okrutnik może największy. Źle, że Jurand i Danuśka w jego
1731  2,6 |                   jeno dobrze i rozumiej, że nie jedziesz jako poseł,
1732  2,6 |                    to rzecz podobna jest, że Jurandównę chwycili, zwłaszcza
1733  2,6 |                sobą do Niemców?~- Pewnie, że mnie nie odstąpi. Albo co?~-
1734  2,6 |                   głowę wyniesiesz, chyba że potykając się tam, trafisz
1735  2,6 |                 Bo go psubraty oskarżali, że on de Fourcy'ego zadżgał.
1736  2,6 |             Szkoda mi go, a powtarzam ci, że jeśli pojedzie, to po śmierć.~-
1737  2,6 |                  i de Lorche ruszyli wraz ze swymi pocztami nazajutrz.
1738  2,6 |                ksiądz Wyszoniek rozwiązał ze ślubów względem Ulryki de
1739  2,6 |                  także i z tej przyczyny, że nie bardzo się z sobą rozumieli,
1740  2,6 |               ostawiał.~- Ja poprzysiągł, że waszej miłości nie opuszczę:
1741  2,6 |                   A nie przysięgałeś jej, że mi będziesz posłuszny? -
1742  2,6 |                   jego. A przy tym wiedz, że mi tam z tobą będzie gorzej
1743  2,6 |                tam z tobą będzie gorzej i że mnie na niebezpieczeństwo
1744  2,6 |                  od Mikołaja z Długolasu, że komturowie, nie mogąc się
1745  2,6 |            jednych, jako mówią, stary pan ze Spy chowa pobił, a Rotgiera
1746  2,6 |              stary Tolima spodziewał się, że albo Krzyżacy na gródek
1747  2,6 |              gródku. Chłopi byli zbrojni, że zaś nie nowina im była wojna,
1748  2,6 |              spisał ostatnią wolę rycerza ze Spychowa.~- Dyktował ci
1749  2,6 |            pacierza. Żyw jeszcze. Wiem to ze słów Krzyżaka Rotgiera,
1750  2,6 |             Koniec ów dodany był dlatego, że ksiądz Kaleb znał się tylko
1751  2,6 |               posłuszeństwo.~Myśleli też, że Zbyszko wnet ich poprowadzi
1752  2,6 |              wielki, gdy dowiedzieli się, że zostaną w domu i że pan
1753  2,6 |                  się, że zostaną w domu i że pan z małym jeno pocztem
1754  2,6 |            ciemnowłosa, hoża jak łania, a ze łzami na rzęsach! Uczyniło
1755  2,6 |                 nie zataił, gdyż wiedział ze stary Maćko, gdy się dobrze
1756  2,6 |            Bogdańca istotnie ani porównać ze Spychowem, który był włością
1757  2,6 |                bogatą, a Zbyszko wiedział że Maćkowi okrutnie zawsze
1758  2,6 |                   mu go, mówiąc:~- A może ze stryjcem tu wrócisz, z czego
1759  2,6 |                   chodzi, jeno o Jagienkę ze Zgorzelic. A Czech spłonął,
1760  2,6 |              żeniaty, ale bez niewiasty i że bogdaj owdowiejesz, nim
1761  2,6 |                 gorycz w sercu.~- Bogdaj, że wprzód owdowiejesz! - powtórzył.
1762  2,6 |             koniom, mówił:~- Chwała Bogu, że jej choć nogi obejmę.~Tymczasem
1763  2,6 |                 Jurandowe łoże w nadziei, że choć krótki sen go nawiedzi.
1764  2,6 |                   i po chwili, wydobywszy ze stojącej wedle łoża podróżnej
1765  2,7 |                 uśmiechnął się, czytając, że Rotgier zażądał jeszcze,
1766  2,7 |                Oto donosił także Rotgier, że dla tym lepszego okazania
1767  2,7 |                   pobożny i mądry bracie, że się z powrotem o dwa albo
1768  2,7 |             Zakonu uczynił, mam nadzieję, że nie poczyta mi tego za złe
1769  2,7 |               przede wszystkim wiadomość, że Jurandówna była zamężna.
1770  2,7 |         Jurandówna była zamężna. Na myśl, że w Spychowie osiąść może
1771  2,7 |                   i gdyby mu powiedziała, że to myśmy ją porwali z leśnego
1772  2,7 |                  dlatego, by go zgubić, i że córki nikt nie myślał mu
1773  2,7 |              przyszło Zygfrydowi na myśl, że jednak na skutek listów
1774  2,7 |             nieraz cieszono się nadzieją, że po zwycięstwie nad królem
1775  2,7 |                 było rzeczą równie pewną, że mistrz uczyni tymczasem
1776  2,7 |                  gdy nagle wydało mu się, że mu coś z góry rzekło: "Wstań
1777  2,7 |              Rotgiera... Potem będą tylko ze strony księcia i księżny
1778  2,7 |                   przez to zmieniona tak, że można by rzec, iż to kto
1779  2,7 |                  niego, wiedziano bowiem, że był jako ojciec dla zmarłego
1780  2,7 |                jako ojciec dla zmarłego i że go miłował. Lecz jemu ani
1781  2,7 |                    nieruchomy, tak długo, że mały pacholik począł się
1782  2,7 |                rycerz rozbudził się jakby ze snu i zawołał pachołka.~-
1783  2,7 |           spojrzał nań z trwogą i odrzekł ze drżeniem w głosie:~- Nie
1784  2,7 |                    I umilkł. Zdawało się, że czeka odpowiedzi.~Następnie,
1785  2,7 |         niemiłosierny cios!... A mówiłeś, że tamten-prawy dzieciuch!...
1786  2,7 |                kazał ci wyciąć język. Ale że możesz kapelanowi pokazać
1787  2,7 |            uśpionego pachołka i zszedłszy ze schodów, udali się nie ku
1788  2,7 |            zatrzymał się, albowiem uczuł, że dzieje się z nim coś niedobrego
1789  2,7 |                się z nim coś niedobrego i że brak mu tchu Jak gdyby piersi
1790  2,7 |               jego stare siły. Uczuł też, że czoło pokrywa mu się pod
1791  2,7 |              przypomniało mu się zarazem, że w taką samą świetlistą noc
1792  2,7 |                    Diederich zaś, sądząc, że komtur do niego mówi, podniósł
1793  2,7 |                uszło z Juranda tyle krwi, że go odniesiono do więzienia
1794  2,7 |               zamku mniemano powszechnie, że lada godzina skończy, lecz
1795  2,7 |                   w dniach odwilży kapało ze sklepień, w czasie zaś mrozów
1796  2,7 |                  pokazał zarazem na migi, że potrzebuje obu rąk, a nadto,
1797  2,7 |              potrzebuje obu rąk, a nadto, że chce, by komtur mu poświecił.~
1798  2,7 |                stało. Czuł jakąś pewność, że i na niego przychodzi już
1799  2,7 |               niego przychodzi już kres i że to są jego ostatnie uczynki
1800  2,7 |             krwawych zakonnych postępków, że i teraz mimo woli myślał,
1801  2,7 |                  co? Więc któż dowiedzie, że Jurand nie otrzymał tych
1802  2,7 |                 jedno, więc cóż dziwnego, że mu je wybito, gdy sam jeden
1803  2,7 |                  to ci ślubuję, synaczku, że ci i tamtą rękę, która cię
1804  2,7 |                  leżał bez ruchu. Myślał, że zaśnie, gdy nagle ogarnęło
1805  2,7 |               uczucie. Oto wydało mu się, że sen nie przyjdzie do niego
1806  2,7 |           Diedericha, iż w zamku mówiono, że służy mu w nocy za poduszkę.~
1807  2,7 |                głowę przeleciała mu myśl, że drogę zastępuje mu Rotgier,
1808  2,7 |             piersi z siłą tak straszliwą, że starzec padł zemdlony na
1809  2,7 |                  wkrótce zjawił się znowu ze łbem spuszczonym ku ziemi,
1810  2,8 |                 po śniegach tak obfitych, że chowały się pod nimi całe
1811  2,8 |                  panią, bo choć~wiedział, że nie dostanie jej nigdy,
1812  2,8 |            naprzód do Maćka, raz dlatego, że do niego był wysłany, a
1813  2,8 |                  był wysłany, a po wtóre, że prowadził ludzi, którzy
1814  2,8 |                   jednak z tej przyczyny, że zdumienie odjęło mu mowę.
1815  2,8 |                twierdził jednak na pewno, że ślub był i że się to stało
1816  2,8 |                   na pewno, że ślub był i że się to stało za przyczyną
1817  2,8 |                   zapowiedział wszystkim, że dziedzicem ma być młody
1818  2,8 |                   pomyślne i niepomyślne, że nie mógł się w nich połapać
1819  2,8 |                nim wstrząsały. Wiadomość, że Zbyszko się ożenił, ukłuła
1820  2,8 |                 rodzony ojciec Jagienkę i ze wszystkich sił pragnął Zbyszka
1821  2,8 |                 Przyszło mu też do głowy, że nie będzie także bez tego,
1822  2,8 |              Najgorzej się obawiał Maćko, że go chwycą. "Chwycili starego
1823  2,8 |                pocieszył się Maćko myślą, że mu zostanie po niej Spy-chów,
1824  2,8 |                  już wam, poczesny panie, że kiedy było, nie wiem, a
1825  2,8 |                   na głowie, alem myślał, że Sakramenta będą panu dawać...
1826  2,8 |                   było wtedy... Pamiętam, że pan kazał, abym go przybrał
1827  2,8 |                 wesele, ale myślałem też, że to dla przyjęcia Ciała Chrystusowego.~-
1828  2,8 |                głową, po czym kiwnął ręką ze zniechęceniem.~- Wedle mojej
1829  2,8 |                Dlaczego? - zapytał prawie ze strachem Maćko.~- Bo gdyby
1830  2,8 |                 Maćko.~- Bo gdyby mówili, że ją mają, to byłaby nadzieja.
1831  2,8 |               serce ludzi nam tylu nabił, że i dobra potyczka więcej
1832  2,8 |                  akowąś dziewkę?~- Mówią, że pokazywali. Bóg raczy wiedzieć.
1833  2,8 |                  mu inną. To jeno prawda, że ludzi pobił i że oni gotowi
1834  2,8 |                  prawda, że ludzi pobił i że oni gotowi przysiąc, że
1835  2,8 |                   że oni gotowi przysiąc, że panny Jurandówny nigdy nie
1836  2,8 |                    to rnu też odpowiedzą, że jej nie mają. I kto im dowiedzie?
1837  2,8 |                   dowiedzie? Tym bardziej że dworscy w Ciechanowie mówili
1838  2,8 |         Jurandowym liście, w którym stoi, że ona nie u Krzyżaków.~- A
1839  2,8 |                 napisać, ni pieczęci pana ze Spychowa uczynić, ni zacnego
1840  2,8 |                 pomstę niż miód i wino, a że przyczyny mają, to mają.
1841  2,8 |                 mają. Straszny im był pan ze Spychowa, a co w ostatku
1842  2,8 |                     potężny kniaź; mówią, że i cesarz niemiecki w pas
1843  2,8 |                 raz mówił do starego pana ze Spychowa: "Zaliście wy chytrzy? -
1844  2,8 |                 dowiedział się choć tego, że tamtą zgładzili, to Spychów
1845  2,8 |                 cichym głosem:~- Panienkę ze Zgorzelic?...~- Ano! - odpowiedział
1846  2,8 |         odpowiedział Maćko - tym bardziej że sierota, a Cztan z Rogowa
1847  2,8 |             miejsca nie przy grzał, chyba że miał gości. Inaczej zaraz
1848  2,8 |              Pisał ci tedy do niego opat, że jedzie w gości do księcia
1849  2,8 |                  A Zychowi w to graj, ile że z księciem się znał i nieraz
1850  2,8 |            dziedziny i Jagienki, bo wiem, że Cztan z Wilkiem coś ci złego
1851  2,8 |                     A trzeba ci wiedzieć, że opat ze złości na Zbyszka
1852  2,8 |               trzeba ci wiedzieć, że opat ze złości na Zbyszka chciał
1853  2,8 |                   sprał kiedyś obu lagą i ze Zgorzelic wyrzucił. I dobrze,
1854  2,8 |                   żelaznym ogłuszyli, tak że dotychczas głową trzęsie,
1855  2,8 |                  kupił i tak go udręczył, że najstarsi ludzie o podobnej
1856  2,8 |                   a on i jednego pacierza ze mną się nie zabawił i w
1857  2,8 |              poszczerbili się wzajem, tak że żaden ni ręką, ni nogą ruszyć
1858  2,8 |                   drodze widzieli poczet, że jakowiś ludzie pod wodzą
1859  2,8 |                  powiedzieli jej jeszcze, że Zbyszka między nimi nie
1860  2,8 |              widziano, była niemal pewna, że stało się nieszczęście,
1861  2,8 |               jakby przypomniawszy sobie, że trzeba się przywitać, rzekła:~-
1862  2,8 |                 słyszał, sam dziwiąc się, że chwilami opowiadanie przychodzi
1863  2,8 |               jakoś nieskładnie i trudno. Że jednak istotnie był człek
1864  2,8 |                   co zresztą sam wierzył, że Zbyszko w rzeczy nigdy nie
1865  2,8 |              nigdy nie był mężem Danusi i że ona przepadła już na wieki.~
1866  2,8 |                   dziewczyna zaś słuchała ze spuszczonymi rzęsami na
1867  2,8 |                   dopytująca i tak cicha, że aż jej milczenie zaniepokoiło
1868  2,8 |            chciała zostać, tłumacząc się, że w domu nie wydała na wieczerzę.
1869  2,8 |                 Maćko zaś, choć wiedział, że w Zgorzelicach jest stara
1870  2,8 |                  natarczywie, rozumiejąc, że smutek nierad świeci ludziom
1871  2,8 |             nierad świeci ludziom łzami i że człowiek jest jako ryba,
1872  2,8 |                   Ale Czech wywiódł konia ze stajni, dosiadł go i pojechał
1873  2,8 |                  stary w sobie. Pomyślał, że gdyby tak Zbyszko zaraz
1874  2,8 |             chałupie pusto, jeno zbroiska ze ścian się szczerzą. Nijaki
1875  2,8 |              wyszedł z izby, raz dlatego, że nie mógł w niej wytrzymać,
1876  2,8 |                  ból. Zdawało mu się też, że lada chwila wyciągną się
1877  2,8 |                chwilami tak nieprzeparta, że brała go ochota chwycić
1878  2,8 |                  sosny przy drodze. Czuł, że gdyby się dobrze zmachał,
1879  2,8 |                  widząc po kilku próbach, że siostra nie chce rozmawiać,
1880  2,8 |                  ci powiem? Powiem chyba, że on ci się pokłonić kazał,
1881  2,8 |             dziewczyna, ocknąwszy się jak ze snu. - A co powiesz?~- Bom
1882  2,8 |                Podejmij pod nogi panienkę ze Zgorzelic, bo czy w złej,
1883  2,8 |              takim jakimś dziwnym głosem, że w Czechu stopniało serce
1884  2,8 |            Przynajmniej tego nie pomyśli, że ją niewdzięcznością nakarmiono".
1885  2,8 |                  panu z Bog-~dańca mówił, że tamta już przepadła na wieki
1886  2,8 |                  już przepadła na wieki i że on jej nigdy nie odnajdzie,
1887  2,9 |               Krze-śni z bratem Jaśkiem i ze znacznym pocztem zbrojnych
1888  2,9 |                 Cztan i Wilk myśleli też, że jednego z nich wybiorę,
1889  2,9 |                 jeno ci muszę powiedzieć, że u nas przecie polski kraj
1890  2,9 |                 nas przecie polski kraj i że za przemoc nad dziewką okrutne
1891  2,9 |                  przeskoczyć. Jużci wiem, że i Śląsk polski kraj, a wżdy
1892  2,9 |                  to się i skryje. Pewnie, że łatwo bym się ni Cztanowi,
1893  2,9 |                 gadał już Jaśko czeladzi, że obu tamtych pozwie na udeptaną
1894  2,9 |                 byłoby przezpieczniej niż ze mną.~- Może być - odrzekł
1895  2,9 |                   Hlawa, i wy powiadacie, że Zbyszko już tamtej nigdy
1896  2,9 |                     spytał Maćko, widząc, że dziewka coraz się więcej
1897  2,9 |               Krzyżaków, wierzył głęboko, że Danuśka nie wyjdzie żywa
1898  2,9 |                     Ale to ci jeno rzekę, że w drodze z dziewką okrutny
1899  2,9 |                      Może z inną, ale nie ze mną. Nie potykałam ja się
1900  2,9 |                  taki ci do mnie podobny, że jak bywało, przebieraliśmy
1901  2,9 |                  a które Ja... Obaczycie, ze nie pozna mnie ni opat,
1902  2,9 |                  się powściekają. Gorzej, że może za nami pojadą.~- No!
1903  2,9 |                   wesołe myśli. Rozumiał, że ni Zgorzelicom, ni rodzeństwu
1904  2,9 |                 się oni na mnie zawzięli, że im do dziewki przeszkadzam,
1905  2,9 |               patrzy, a teraz był pewien, że gdy powróci, zastanie znów
1906  2,9 |              służył mu jednak tak pilnie, że aż pobladł ze zmęczenia,
1907  2,9 |                 tak pilnie, że aż pobladł ze zmęczenia, gdyż był ranny
1908  2,9 |                  też - rzekł znów Maćko - że gdy człeku w daleką drogę
1909  2,9 |                 Drzewiej, kiedyśmy to oba ze Zbyszkiem wojowali pod księciem
1910  2,9 |                   opat, ba, trochę i Zych ze Zgorzelic, a teraz nie będzie
1911  2,9 |            markotno pomyśleć człowiekowi, że po próżnicy zabiegał i pracował...
1912  2,9 |                  odmówią, granicę zaorzą, ze stad też urwie każdy, co
1913  2,9 |                  spodziewać, tym bardziej że jako wiecie, okrutnie on
1914  2,9 |                   na mnie zawzięty za to, że mu do Jagienki Zychówny
1915  2,9 |               bystry, prędko pomiarkował, że skoro Zbyszko się ożenił,
1916  2,9 |                 włochaty pysk pochlastał, że go rodzona mać nie poznała.
1917  2,9 |                będzie i opieka... Prawda, że nad sierotami jest Bóg i
1918  2,9 |                  nad sierotami jest Bóg i że takiemu, który by je chciał
1919  2,9 |          ogłoszono. Wszelako markotno mi, że jadę. Okrutnie markotno.
1920  2,9 |           odetchnął głęboko, bo wiedział, że takiej przysięgi dotrzymają,
1921  2,9 |                  Musiał pić i pokumał się ze starym Wilkiem, młody zaś,
1922  2,9 |                   za przykładem syna, tak że Maćko zostawił ich obu jak
1923  2,9 |                 Pana Chrystusowa wesprze, że przydam się na coś Zbyszkowi,
1924  2,9 |                  Tu przyszło mu do głowy, że po prawdzie mogłaby dziewczyna
1925  2,9 |                kogo zmoże, a rzecz pewna, że zdarzą się bitki i napaści,
1926  2,9 |               wyzbył się jeszcze nadziei, że gdy czasem Zbyszko wróci
1927  2,9 |          zsiadając z konia.~- Jest panicz ze Zgorzelic z Czechem - odrzekł
1928  2,9 |                    Stary rycerz pomyślał, że mogło się coś przytrafić
1929  2,9 |              całując go w rękę, chłopak - że się rozmyśliła i woli zostać
1930  2,9 |                obiecał na rycerską cześć, że powie dopiero wtedy, gdy
1931  2,9 |                   wyglądała tak ślicznie, że oczu nie można było od niej
1932  2,9 |            dlatego wzięłam z sobą Anulkę, że we dwie raźniej, i pomoc
1933  2,9 |                 Prawdę, jako i to prawda, że Wilkowie będą bronili od
1934  2,9 |                 nie poskąpił, i miarkuję, że wszystko tak zawsze będzie,
1935  2,9 |                   na to kiwać głową jakby ze smutkiem.~- Ej, dziewczyno,
1936  2,10|               Krześnią, nie posiadała się ze zdumienia i podziwu na widok
1937  2,10|               dalece zwykłą rezolut-ność, że nie śmiała mówić głośno
1938  2,10|                 stary rycerz upewniał ją, że Sieradzowi tak do Krakowa,
1939  2,10|             oprzytomniał całkiem i pomimo że osłabł jeszcze bardziej,
1940  2,10|                 wieźć do Płocka.~- Mówił, że nikomu tak nie ufa jako
1941  2,10|            płockiemu - kończył przeor - i że z jego rąk chce przyjąć
1942  2,10|               mdły bardzo, i baliśmy się, że i mili żyw nie ujedzie.
1943  2,10|             staruszek - toteż tak myślim, że nie zamarł i że przynajmniej
1944  2,10|                   myślim, że nie zamarł i że przynajmniej do Łęczycy
1945  2,10|             wyjeżdżać. Zali nie myślicie, że tamci się gorzej jeszcze
1946  2,10|                  napaści, a to też widzę, że wy się przeciwicie, byle
1947  2,10|               przez Płock.~- Mówił Czech, że nie z drogi, a do Malborga
1948  2,10|                   Jednakże widział Maćko, że nie ma innej rady, tylko
1949  2,10|             dziewczyny dalej z sobą brać, że zaś i w duszy miał na to
1950  2,10|           wdzięcznością. Mówiono ogólnie, ze "jechał jakoby anioł" -
1951  2,10|                 dawały się słyszeć obawy, że bliżej mu już do wiekuistego
1952  2,10|                   się też prawdopodobnym, że go dogonią.~Jednakże pomylił
1953  2,10|                albowiem wiedział również, że w błotach łęczyckich miały
1954  2,10|                 tur, lecz Wit utrzymywał, że i Boruta, choć nosi postać
1955  2,10|             błotach. Maćko, zasłyszawszy, że można go sobie przejednać
1956  2,10|                   przynajmniej wiedzieli, że krąży.~- Byle mocy niebieskich
1957  2,10|                  się boję, ale tak myślę, że co miód, to przecie nie
1958  2,10|               czym zniżył głos i dodał:~- Że ślachcic ślachcica, choćby
1959  2,10|                   rzecz, a ludzie gadają, że on ci ślachcic.~- Kto? -
1960  2,10|                  i nazajutrz okazało się, że pęcherz został do dna wypity.~
1961  2,10|                  albowiem spodziewał się, że gdy przyjdzie przeprawiać
1962  2,10|              Chybaby nieprawdę powiadali, że zna jakowąś cześć - mówił
1963  2,10|                     Próżno mu tłumaczono, że w dzień siły nieczyste nie
1964  2,10|                 ale skończyło się na tym, że Hiawa, któren był pachołek
1965  2,10|                   dnia i spodziewano się, że koło południa wróci, a gdy
1966  2,10|                odrzekł giermek - powiada, że człowiek i smolarz, ale
1967  2,10|              dawna nie widzieli. Ułożono, że wyjadą nazajutrz rano, gdyż
1968  2,10|                  O Borucie mówił Smolarz, że okrutnie czasem "burzy"
1969  2,10|        niespodzianie chycili z mocą taką, że myślałem, iże nie człowiek.~
1970  2,10|               Jagienka poczęła się śmiać, że to oni wszyscy smolarza
1971  2,10|                jej różaną twarz i widząc, że rzęsy ma jeszcze mokre,
1972  2,10|                     A powiadacie przecie, że nie po mnieście płakali?~-
1973  2,10|                  po was.~- A zaś czemu.~- Ze strachu.~- A teraz się nie
1974  2,10|                 dobrze. Rozumiał również, że dziewczyna lgnie do niego
1975  2,10|                   Jagienką, a on z Anulą, że zaś chłop był jak tur, a
1976  2,10|          doskonałości i mimo woli myślał, że gdyby diabeł zmienił się
1977  2,10|                    zarazem tak posłuszny, że tylko w oczy patrzył, i
1978  2,10|           spojrzał na nią takim wzrokiem, że spłonęła pod nim, po czym
1979  2,10|              jakaś bliska, i jakaś swoja, że zaś i sam miał naturę uczciwą,
1980  2,10|                   Bo... mi się tak zdaje, że ty okrutnie nawidzisz tego
1981  2,10|           rozumiem! - szepnęła tak cicho, że Anula zaledwie mogła ułowić
1982  2,11|          przewodniczyć do Bud, twierdził, że konie wszędy przejdą, ale
1983  2,11|                 siekło dżdżem pomieszanym ze śnieżnymi krupami i czyniło
1984  2,11|                serca jego słów, zwłaszcza że Czech był tak blisko, iż
1985  2,11|                ich gościnnie i zapewnili, że Czarcim Wądołem, a ściślej
1986  2,11|             Łęczycę tak zacnie odbudował, że lepsze są, niż były, i zjazdy
1987  2,11|               nocy wiater bez mała włosów ze łba nie zdzierał. To ci
1988  2,11|            wyrozumieć, czy to Miemcy wyli ze strachu a zaś żałości, czyli
1989  2,11|                Nowy Rok nie zamarzła tak, że i widły nie brały.~Tu umilkł
1990  2,11|                  ale też i nietrudna, tak że jeszcze przed zachodem słońca
1991  2,11|              wieści o opacie. Był, mówił, że mu lepiej, radował się nadzieją,
1992  2,11|             lepiej, radował się nadzieją, że całkiem ozdrowieje, i przed
1993  2,11|                byłby je opat zawiózł, ale że mu pilno było do Zbyszka,
1994  2,11|                   się srodze inną nowiną: że już po opatowym wyjeździe
1995  2,11|               Dominikanie, widząc rycerza ze znacznym pocztem, któren,
1996  2,11|                zamkowego starosty odkrył, że pachołkowie przejezdnego
1997  2,11|                   na udeptaną ziemię, ale że stało się to wigilią wyjazdu,
1998  2,11|              ochota i nadzieja, zwłaszcza że jechało im się dobrze i
1999  2,11|                   jechało im się dobrze i że po szesnastu dniach podróży
2000  2,11|                 usłyszał, była wiadomość, że opat zmarł przed tygodniem.~