13-brzyd | buch-czerw | czesc-drzem | drzen-gospo | gotfr-kanon | kapad-krzak | krzat-magic | magii-nacze | naczo-niedo | niedu-obozo | obrab-ogrod | ogrom-pache | pachn-pocze | poczk-pomie | pomij-powit | powod-przem | przen-przys | przyt-rozmo | rozmy-serem | serni-spier | spies-swiat | swici-truda | trudn-uratu | urecz-widuj | widyw-wszys | wtarg-wysli | wyslu-zagor | zagos-zasta | zaste-zgrzy | zgubi-zysko | zytko-zzyl
bold = Main text
Tom, Rozdzial grey = Comment text
11116 2,29| przepadł, albowiem nie było trudniejszej rzeczy w świecie niż wydrzeć
11117 2,7 | żonaty z córką Kiejstuta, trudniejszym był do zjednania niż Ziemowit
11118 1,5 | przejętym od Niemców zwyczajem trudnili się zbójnictwem lub wojną
11119 1,22| przestraszeni śmiałością i trudnościami przedsięwzięcia. Dopiero
11120 2,42| kasztel był do zdobycia trudny.~Jagienka jednak słyszała
11121 2,41| byle tylko było dla kogo trudzić się i pracować. Ale właśnie
11122 2,2 | aby dopilnowali roboty trumien dla pobitych przez Juranda
11123 1,5 | pszczoły się odpędza, a trutniów się bije...~Na to trefniś
11124 1,19| że czy Danuśka jeszcze trwa w panieńskim stanie, czy
11125 1,6 | obrzędzie pogrzebowym, mającym trwać przez cały miesiąc. Ciało
11126 2,49| zgasiła go krótko wprawdzie trwająca, ale ogromna ulewa. Cała
11127 2,29| płacz do samego świtania trwający.~A potem zmorzon tym płaczem
11128 2,48| i o nas nie zapomną~Więc trwali w gotowości, ale czekali
11129 2,46| kamień i wapno, aby zaś trwałość miały niepożytą. Sam się
11130 2,11| nikt go nie słuchał, nawet trwożliwa Anula nie brała do serca
11131 2,7 | pochodni widać było jednak trwożne oblicza i ciche głosy szeptały
11132 1,14| najmniejszej uwagi na jej trwożny głos i spojrzenie, rzekł:~-
11133 2,1 | nie moja córka! - rzekł trwożnym głosem.~- Nie twoja córka? -
11134 1,26| też poczęła się księżna trwożyć nieco tym, że ich tak długo
11135 2,5 | stojący nad zarżniętym Kristem trwożył się także i mówił sobie
11136 2,17| starszy obyczaj, starszy tryb wojowania, a i pogaństwo
11137 1,15| rzekł - bo ci krew z jagód tryśnie.~Tymczasem Zych usadził
11138 2,1 | umyślnie, aby patrzyli na jego tryumf nad groźnym wrogiem, a zarazem
11139 1,17| boki i począł spoglądać tryumfalnie na Zbyszka, lecz ów uśmiechnął
11140 1,19| szwy poczynają pod szyją trzaskać, bo wszystko w niej pęcznieje.
11141 1,26| zwłaszcza że na dworze był mróz trzaskający, ale Zbyszko rzekł mu:~-
11142 1,25| świerszcze w szparach komina i trzaskał ogień w grabie. Po skończonym
11143 1,25| sum dignus - a wraz z nim trzaskania skier w ognisku i świerszcze
11144 2,23| mącił tylko szum lasu i trzaskanie skier w ognisku.~I siedzieli
11145 2,2 | galerią otworzyło się z trzaskiem a cała sala napełniła się
11146 1,22| o stół i wyszedł z izby, trzasnąwszy drzwiami. Krzyżacy pobladli
11147 1,12| topór i ciął strasznie. Trzasnęły teraz widły złamane ciężarem
11148 1,11| to aże kolanem o kolano trze!...~- Tatusiu, bo sobie
11149 1,22| Fourcy jeden się ocalił i po trzechdniowym błąkaniu się po mazowieckich
11150 1,6 | krakowskie składało się w dwóch trzecich z Niemców - jednakże naokół
11151 1,2 | pawie czuby dostanę, a po trzecie, to wiecie, że pawi grzebień
11152 1,23| naopowiadał jednak tyle trzem rycerzom nie tylko o okrucieństwie,
11153 2,5 | czaszki, ręce i nogi poczęły trzepać śnieg, jakby chciały go
11154 2,27| jej dłonie jęły drgać i trzepotać się po kilim-ku, którym
11155 1,21| gospodarnej niewiasty zdąża, trzęsąc uszyma, ku chacie. Ale łańcuch
11156 2,28| rojne od błotnego ptactwa trzęsawy, za którymi na suchej wyżni
11157 2,8 | tak że dotychczas głową trzęsie, o świecie nie wie i mowę
11158 2,21| ściskało mu gardło, wargi się trzęsły, a z oczu płynęły łzy tak
11159 1,12| na ogonie. Suche gałęzie trzeszczały im pod racicami i las aż
11160 1,6 | toporami, poczęły uginać się, trzeszczeć, pękać - i w kilka pacierzy
11161 1,21| oplątując je we własne wyprute trzewia, pan de Lorche leżał w pobliżu
11162 1,4 | łańcuch, a księżna aksamitny trzewiczek, który on odtąd na hełmie
11163 1,2 | góry w swoich czerwonych trzewiczkach, a następnie, chwyciwszy
11164 1,19| lutnią w ręku, w czerwonych trzewikach i z wianeczkiem na głowie.
11165 2,10| człek napity. W dzień i po trzeźwemu nie ma przyczyny bać się.~-
11166 1,3 | Sandomierz, wasalami jego byli. Trzód jego nie mógł nikt zliczyć,
11167 1,25| izbach zasuły się popiołem na trzonach i pogasły, aż wreszcie uczyniło
11168 1,3 | dziedzic z Długolasu - jest trzonowy ząb Marii Magdaleny i głowienki
11169 1,19| panna chciała wilczury i trzosika, pan bronił. Ale co tam
11170 2,19| i uzbroiwszy nimi blisko trzydziestu dzikich wojowników, począł
11171 1,19| dłoń i ścisnął ją mocno po trzykroć, co wedle zwyczajów rycerskich
11172 1,17| gniewający się, co robię; za czym trzymajcie, coście dostali, bo to wam
11173 2,8 | natomiast inna wszelka ludność, trzymana jakby na uwięzi, przykrzyła
11174 1,1 | nosił, a jak mu przeszło trzynaście zim, to i pawęż.~- Już to
11175 1,6 | milczące.~Wtem o godzinie trzynastej z południa ozwał się dzwon
11176 1,2 | liczyła lat piętnaście, a trzynastoletnie dziewczęta szły za mąż.
11177 1,12| nogi, wygiął grzbiet jak tuk, by się nie przewrócić na
11178 2,21| panie, że Zygfryd i Arnold tułają się teraz po boru i albo
11179 1,23| się przebić - i kilka dni tułał się po drogach i lasach,
11180 2,49| przypalonej sierści, przygrzanych tułubów i ckliwa woń świeżo zdartych
11181 2,49| mimo pory letniej w owcze tułuby, wełną do góry. Większa
11182 2,9 | poratowanie: dobry sąsiad. Przeto tum przyjechał prosić was po
11183 2,18| siebie, niż się w takim tumanie zobaczym, daj Bóg tylko,
11184 1,25| widzianym na szybie w gotyckim tumie.~Lecz ksiądz postawił ją
11185 2,1 | zabrzmiała okrzykami przerażenia, tupotem nóg ludzkich, brzękiem przewracanych
11186 1,5 | mógłby wyglądać. Ale wszelka turbacja łatwo do ciężkiej niemocy
11187 1,5 | o niej dowie, wpadnie w turbację mogącą jej ciężko zaszkodzić.
11188 1,5 | ośmielił się wbrew jego słowom turbować panią, na tego on ściągnie
11189 1,9 | siadł na konia, którego mu Turczynek, podarowany przez Zawiszę,
11190 1,19| lawę i po chwili rzekł do Turczynka, aby mu ją podał.~I owinąwszy
11191 1,19| się nawet z każdą chwilą. Turczynko-wie, lubo w tołubach, kostnieli
11192 1,5 | gniewu głosem, podobnym do turkotu, jaki wydaje wóz toczący
11193 2,7 | Przypomniał sobie pewien turniej w Królewcu, gdy Rotgier
11194 2,29| Malborgu, że będą uczty, będą turnieje, bo się goście zagraniczni
11195 1,20| naokół tak ciasno, że pan na Turobojach musiał użyć powagi, aby
11196 1,20| łowach biorą udział.~Maćko Turobojski wyjaśnił mu, że do łowów
11197 1,11| leżały olbrzymie płowe skóry turze, a takoż żubrze i dzicze.
11198 2,18| odległe.~- Czemu to młody pan tuszy, że jego niewiastka jeszcze
11199 1,26| hełmu, a w najgorszym razie tuszył, iż wkrótce będzie miał
11200 2,11| Dziad potwierdził głową.~- A tutejsiście?~- Nie - odpowiedział na
11201 1,5 | coelis, sanctificetur nomen Tuum - tego bowiem wyuczył go
11202 2,2 | pewną zgubę narażać?~- Jeśli twa zguba wyjdzie na chwałę
11203 2,26| zaś - i trudy podróży pod twardą ręką Czecha, i noc spędzona
11204 1,19| Wielkanocy jadł jaja na twardo z Ojcem Świętym. Nie mów
11205 1,1 | pogańskim diabłom okruszyny twaroga żałować albo im pieczonej
11206 1,5 | dech zaparło w jej piersi. Twarzyczka jej pobladła jak płótno,
11207 2,7 | Rotgierowi, którego mąż twej córki zabił, obiecałem włożyć
11208 2,33| Wy, panie, którzy się na twierdzach znacie, cóż nam o tej powiecie?~-
11209 2,33| z jednej strony straszną twierdzę - zaczęły podmywać cicho
11210 1,25| bazyliszka", które, jak twierdziła, miało moc przywracania
11211 2,33| się było tak jak w osobnej twierdzy bronić, a wszystko otoczone
11212 2,1 | łuczników - nie tak by postąpili twoi pogańscy bracia z chrześcijańskim
11213 1,11| rzekł:~- Bóg zapłać tobie i twojemu rodzicowi. Jak się zagospodarujem,
11214 2,26| w strzemię jechał jakiś twór ciałem podobny do człowieka,
11215 2,50| podolskie, a za nimi piechoty tychże ziem, przeważnie zbrojne
11216 2,15| Długolasu wielu rzeczy ważnych, tyczących się zarówno spraw prywatnych,
11217 1,10| ciekawością na jego długą jak tyczka postać, na chudą twarz z
11218 1,13| niechybnego uzdrowienia. Po tygodniu jednak począł tracić nadzieję.
11219 1,25| różańcem i małą pątniczą tykwą u pasa. Mówiąc dobrze po
11220 1,32| knechtowie wbili zaraz w śnieg tylca włóczni i halabard - że
11221 1,19| dwadzieścia dwa pancerze, tyleż hełmów i innych przyborów
11222 1,4 | pobliżu kolaski, w której na tylnym siedzeniu siedziała księżna
11223 2,8 | zakonnych dziesięć koni i tyluż ludzi. Dwaj spomiędzy nich
11224 1,5 | nie słyszał o straszliwym Tymurze Chromym, czyli Tamerlanie,
11225 1,4 | gościńcu między Krakowem a Tyńcem się włóczy, a szczególnie
11226 1,3 | czynił wrażenie, ów zaś. tyniecki, sprawiał tym większe, że
11227 1,3 | Walgierza Wdałego grabstwo tynieckie pustoszył. Tego pokonał
11228 1,3 | nie mogło porównać się z tynieckim, którego posiadłości przewyższały
11229 2,33| ramę baszt i olbrzymich tynów, zmierzchła twarz, a na
11230 2,8 | chodzi i będzie tam gdzieś o tyny malborskie łbem bił, póki
11231 1,22| za jedną krzywdę, ale za tysiąc, nie za jedną bitwę, ale
11232 2,33| Helfenstein, który zresztą tytuł już tylko nosił, albowiem
11233 1,11| trochę klusków chwały nie ubędzie, a skrzat byle był syt i
11234 1,3 | płonącym pułapem nad głową. Nie ubezpieczą od zdrady przysięgi, pieczęcie
11235 2,40| zbójów-rycerzy niemieckich ubezpieczał go strach przed potęgą Królestwa
11236 2,31| słowach - nie tylko bowiem ubezpieczało go to zaliczenie do rycerzy
11237 2,17| otoczonej borem i bagnami, zatem ubezpieczon zupełnie od napadu, albowiem
11238 2,16| żadnej napaści, więc na ubezpieczonych uderzym.~- Słusznie prawi -
11239 2,22| choćby Zygfryda i Arnolda nie~ubezpieczyły mury jakiego zamku lub gródka,
11240 2,46| spodziewał. Nawet starość ubieliła mu tylko włos na głowie
11241 2,50| zmarszczkami oblicza ani nie ubieliły mu włosów, które i teraz
11242 1,16| który pozwalał dziewczynie ubierać się w domu w kożuch i jałowicze
11243 1,25| złotem szytą, w którą rycerz ubierał się zwykle na wielkie uroczystości,
11244 2,23| swoje porządne szaty, a sama ubierzesz się w te łachmany, w których
11245 1,5 | podziać.~- Czemuś ty go nie ubił? - zagrzmiał król.~- Bo
11246 2,11| zamknęli, byle zdradą nie ubili i byle jakoweś żelaziwo
11247 1,5 | największą wykwintnością ubiorów; kniazie i bojarzynowie
11248 2,38| wieźć spyżę, drugi zbroję i ubiory, trzeci niedźwiedzie skóry
11249 2,5 | Tymczasem na podwórcu zamkowym ubito śnieg i posypano go popiołem,
11250 1,6 | niewinne istoty najłatwiej ubłagają Boga o łaskę. Przez bramy
11251 1,20| przeciwnie, obawiałby się mu ubliżyć. Chodziło też Lotaryńczykowi,
11252 1,19| na mniej, tańsze, aby i ubodzy ludzie mogli je nabywać
11253 2,11| będzie narzekał na naszą ubogą gościnność; wszelako co
11254 1,5 | którzy dali mu na Pomorzu ubogie biskupstwo kamieńskie. Wówczas
11255 2,11| i z całej duszy nad nią ubolewał.~- Nic rzewliwszego w życiu
11256 2,48| konno stawać na wyprawę - i uboższą szlachtę - włodyków - ci
11257 1,12| się gotować na wyprawę. Ubrał się dla ciepła w kubrak
11258 2,11| do domu, zastał już obie ubrane, nawet przystrojone i wesołe
11259 2,14| przewiązki! Że zaś niewieście ubrania były jeszcze w łubach, nie
11260 2,24| pochylił się do jego ręki, aby ucałować ją na pożegnanie, ale Maćko,
11261 1,24| pana wobec dworzan, potem ucałowała kilkakrotnie jego ręce,
11262 2,49| o nim wspomnienie, a gdy ucałowali się jakby najbliżsi przyjaciele,
11263 1,18| go po staremu pokłonem, ucałowaniem ręki - słowem: przyjaźnie,
11264 2,10| rozchodzić się na noc, Hiawa po ucałowaniu ręki Jagienki podniósł z
11265 2,48| usłyszawszy słowa męża, wstała i ucałowawszy go w rękę, rzekła:~- Nie
11266 2,23| Ba! nie u nas! I co im uchodzi, tobie nie ujdzie. Mają
11267 1,8 | Zbyszko i miło jej było uchodzić nie za "skrzata", ale za "
11268 1,2 | całego tego dworu będzie uchodził, więc potrząsając Danusine
11269 2,7 | swej andegaweńskiej kramie uchodzili za niezwalczonych zapaśników.
11270 1,8 | grabieże, pożogi, napady uchodziły całkiem bezkarnie.~Lecz
11271 2,13| wszystkich was w zdrowiu uchował.~I to rzekłszy, rozpłakała
11272 1,5 | wygrał, bo pomsty byłby się uchronił - a dlatego nie chciał nic
11273 1,22| znacie go przecie: rad on uchwyci, co się da chwycić, ale
11274 2,44| nijak by ci było gościowi uchybiać, a tu możesz sobie ze mnie
11275 2,5 | w tym. Zbyszko nie umiał uchylać się od ciosów półobrotem,
11276 1,26| brodę Sanderusa, ale ów uchylił się i rzekł:~- Nic po was
11277 1,30| martw Ale po chwili drzwi uchyliły się i ukazał się w nich
11278 2,23| przysięgać.~- To patrz!~I Maćko, uchyliwszy opończy, pokazał pas rycerski
11279 1,19| zawalidrogę. Owszem, spod uchylonej przyłbicy patrzyły oczy
11280 2,29| skończyło się, jakby kto mieczem uciął, a została tylko pamięć,
11281 2,25| miarę, stało się na koniec uciążliwe dla obecnych, bo nie wiedzieli,
11282 2,30| miara!~I znów na chwilę ucichł, a potem położył dłoń na
11283 1,3 | światowych dostatkach i uciechach myślą.~Tego właśnie żaden
11284 1,5 | wyroku kasztelańskiego na ucięcie głowy mieczem.~Lecz Maćko
11285 1,19| w podróży - ale przez tę ucieczkę w jeszcze większe podejrzenie
11286 2,21| które niosły kolebkę, i uciekałem razem, pókim nie dostał
11287 2,40| w tym, że kilku brańców uciekło, ale niewielu, bo mogli
11288 2,5 | Wówczas źrenice van Krista uciekły w głąb czaszki, ręce i nogi
11289 1,5 | pobladłą twarz, rzekł:~- Nie ucieknę...~Lecz białobrody kasztelan
11290 2,15| nas Zakon chrzcić, by nas uciemiężał łatwiej; nie księży, lecz
11291 2,9 | nimi zetknął, a krzywdy i uciemiężenia nie doznał.~- Tak jak i
11292 2,9 | bitki i napaści, w których ucierpieć mogą Zgorzelice, Zychowe
11293 2,42| że i Danuśkę, i siebie ucieszę... A potem aże mi się dziwno
11294 2,41| przemówić, aż dopiero gdy ucieszony takim obrotem sprawy proboszcz
11295 1,26| przyjął, to się niewiasta ucieszy! Boga mi! Jej uciecha -
11296 1,15| opata ugościć i czym go ucieszyć, gdy tu przyjedzie?~- Co
11297 2,4 | pozwał go także na topory.~Ucieszyli się tedy tym postępkiem
11298 2,42| jak tam te dusze w niebie ucieszysz, to już będzie i koniec.~
11299 2,35| za nią chwalić, ów zaś, ucieszywszy się, tak mówił dalej:~-
11300 2,9 | nie tylko by szyję toporem ucięto, aleby go i za bezecnego
11301 1,6 | pazia ze złotym włosem, uciętym równo nad brwiami, a puszczonym
11302 1,5 | rycerzowi głowę kazał niewinnie ucinać! nie będzie, nie będzie!~-
11303 2,28| którą biegli rzemieślnicy uciosali przez noc z pnia dębowego,
11304 1,27| Niedzborzem burza poczęła jednak uciszać się rzeczywiście. Uderzenia
11305 2,5 | kilka razy dłonią, by je uciszyć, ale nie mógł ich powstrzymać.
11306 1,5 | okrzyki: "Gorze, gorze!"~Ale uciszyły się, gdy król, na którego
11307 1,3 | niego niewolników, i nie uczą go przykazań Bożych, i odejmując
11308 2,41| starego do Bogdańca, gdzie uczcił go obficie jadłem i napojem -
11309 1,32| pewnością nieraz dadzą.~Uczciwe u obojga serca i kochające,
11310 2,1 | poczuciu chwały, która z uczciwego postępku Danvelda spadła
11311 2,9 | ustrzeżcie, jako godni i uczciwi somsiedzi!...~Przez ten
11312 2,1 | i współczucia, rzekł:~- Uczciwość patrzy ci z oczu, pachołku.
11313 2,32| pieniądze łakomym, ale prawie uczciwym. Nie było w nim chytrości
11314 1,6 | pogański naród w Europie. Uczeni wspominali, ile uczyniła
11315 1,25| dwóch Turczynków, umył go, uczesał jego długie włosy, na które
11316 2,3 | sam Jurand, śmiał Zakon o uczestnictwo w porwaniu onego córki posądzać -
11317 1,10| przysłał pachołków do tego uczonych i psy.~Tu zwróciła się do
11318 1,6 | chwilą powszechniejsza. Ucztowano w domach prywatnych i w
11319 1,5 | ostrzami, a w końcu, jak ucztują i jakie pieśni śpiewają.
11320 1,5 | młody rycerz doznał pewnego uczucia strachu, i na myśl, że pewno
11321 2,45| Niejeden też na ich widok uczuwał, że mu za ciasno w domowych
11322 1,32| serce z bólu, jak wyje wilk, uczuwszy w sobie grot.~Lecz był to
11323 2,40| dobra jest to rzecz, gdyż uczy to, jak się w każdej przygodzie
11324 2,2 | synaczku! Gdy wszystko uczy-nim jak należy, tedy nie tylko
11325 2,7 | wojny z tym plemieniem go uczył. A teraz ów synaczek rozleje
11326 1,6 | reszty nie zesłabniecie, uczyńcież jeszcze dla mnie jedną rzecz.
11327 1,10| lepszy. No! Moiście wy! uczyńcieże tak, jako was proszę.~-
11328 1,23| zdrady.~- Cośmy uczynili, uczyniliśmy dla dobra Zakonu - odrzekł
11329 1,23| co pytacie? Czy o to, co uczynimy z nią przedtem, czy o to,
11330 2,9 | za Zbyszka?~Na wzmiankę uczynioną przez ojca o Zbyszku twarz
11331 2,1 | Gotfrydzie, że wedle słowa i uczynionej obietnicy oddaję tę dziewkę
11332 1,21| na zbroi dziur lub wgięć uczynionych przez rogi byka, ale prócz
11333 2,17| hartownego żelaza, kiścieniom uczynionym z młodych dąbczaków, w które
11334 1,15| schwał! Słyszałem i o twoich uczynkach pod Wilnem, i o Fryzach,
11335 1,23| Bóg błogosławi wszelkim uczynkom mającym na celu dobro Zakonu -
11336 2,26| go będzie sądził, my zaś uczyńmy swoje. Nie przyczepi się
11337 1,10| słynął istotnie z dobroci i uczynności, począł znów nalegać i prosić,
11338 1,6 | obcisłym ubraniem, z tęgich ud i szerokich piersi wydawał
11339 1,26| poowijanych w grochowiny i udających niedźwiedzi, ale w ogóle
11340 1,4 | Ziemowitowa - do niej się udajcie. Ja też uczynię, co będę
11341 2,14| innego pyta, niby życzliwość udaje, z niczym się sam nie wyda,
11342 1,15| świętego się udać, do niej się udałem.~- Dobrzeście uczynili! -
11343 2,30| mówi biskup Kropidło... Udaliście mi się, rycerzu, i prze
11344 1,4 | skończy on własną śmiercią.~- Udałoby się mu wykręcić, gdybyście
11345 1,6 | oraz deputacje kupieckie udały się na zamek; cechy i bractwa
11346 2,43| wyciskał, i konia, ścisnąwszy udami, mógł tchu pozbawić. Był
11347 1,28| Pismo zmyślone!... pieczęć udana! Gorze duszy mojej! Chwycili
11348 2,26| Jagienka, przejeżdżając, udarła gałązkę sośniny i cisnęła
11349 1,19| tak wielkim zwycięstwem udarowa! i dwadzieścia tysięcy Niemców
11350 2,29| będę okrutną przeciw tobie udawał zawziętość.~- Na świętego
11351 1,27| beczenie kóz, które to głosy udawali wedle starego zwyczaju pobożni,
11352 1,5 | chodziło o honor rycerski, udawano się do niego nieraz bardzo
11353 1,19| miejsca pod bitwę konną lub do udeptania zaśnieżonej ziemi pod pieszą.
11354 1,6 | one spiżowe serca dzwonów uderzały wprost w serca wszystkich
11355 2,17| na spotkanie, ale na tych uderzycie wy. I począł im objaśniać,
11356 1,5 | Własną się, nie moją złością udławisz.~- Ale mi Chrystus policzy,
11357 1,18| Zgorzelic lub czy opat się nie udobrucha, aż wreszcie sprzykrzyła
11358 2,16| Spychowie nie został - i udobruchał się nieco dopiero wówczas,
11359 1,2 | Maćko i odrzekł całkiem już udobruchany:~- Grady! Grady! a niechże
11360 1,2 | poszczęścić - rzekł wreszcie udobruchanym głosem Maćko - proś, żeby
11361 1,4 | obłapiwszy, na miejscu go udusi. Dopieroż wyprawili widowisko
11362 1,4 | dwóch niedźwiedzi po kolei udusił. Bardzo się tym zafrasował
11363 1,2 | matka Danusi, boją serce udusiło, które jej pod gardło podeszło.~-
11364 2,47| uderzył się nagle dłonią po udzie i rzekł:~- O prze Bóg! A
11365 1,6 | czasie wielkich jarmarków. Udzielano sobie wzajem wiadomości;
11366 1,19| aleja tobie darmo z nich udzielę, byleście mnie i moje skrzynie
11367 1,3 | przewyższały niejedno księstwo udzielne, a dochody mogły budzić
11368 1,28| swoim zamku jako książę udzielny siedzi - i jeden drugiemu
11369 2,17| nieduże i takiego byle koń udźwignie, a to lud rosły.~Lud zaś
11370 1,5 | i od Zakonu, bo nikomu ufać nie można. Gdy zaś garść
11371 1,28| dawną ranę ugodził.~- Ale ufajcie w miłosierdzie boskie; wróci
11372 2,26| odpowiedział Czech - jeno ufam w moc Bożą. Wszelako, jeśli
11373 2,22| zwrócił się do synowca:~- Ufasz ty temu powsinodze? Co to
11374 1,3 | przywykłego do rozkazywania i ufnego w siebie.~Witał jednak księżnę
11375 2,26| się w posadach. Cały bór ugiął się pod wichrem. Szum, świst,
11376 1,6 | rąbane toporami, poczęły uginać się, trzeszczeć, pękać -
11377 2,49| się pod naporem rycerstwa ugną, ale serca mają tak chrobre
11378 1,32| między dwoma kamieniami ugniecie, to tę przygarść mąki na
11379 2,20| dobrocią możesz go jako wosk ugnieść.~- Taki to już naród - odpowiedział
11380 1,18| dlatego wprawdzie, aby go ugodzić, ale by w ten sposób tym
11381 2,34| się zwiedzieli ludzie o ugodzie między królem a mistrzem -
11382 1,28| Jakoby mnie kto w dawną ranę ugodził.~- Ale ufajcie w miłosierdzie
11383 1,21| radości za każdym razem, gdy ugodzony jeleń lub łoś wspinał się
11384 2,27| zieloną łąką a równym, szarym ugorem, jakby jaka procesja żałosna.~
11385 2,50| słomiane dachy i puste, smutne ugory Tannenberga. Nieprzyjaciela,
11386 2,27| polne, a na miedzy przy ugorze janowiec. Aż gdy już mieli
11387 2,33| komnaty i podejmie ich, i ugości, jako przystało.~Na te słowa
11388 1,15| jako mam najlepiej opata ugościć i czym go ucieszyć, gdy
11389 2,31| zajedźcie też do nas. Radzi was ugościm, bo szczerze powiadam, że
11390 2,34| chociażby największa, nie ugryzie. Wiera, iż miło patrzeć...~
11391 2,17| nam nie nadciągnie, nie ugryzłem żadnego zamku, chybaby trafunkiem
11392 1,9 | się znów po boku, w którym ugrzęzło niemieckie żeleźce, i rzekł,
11393 2,17| bo wielki zaraz w młakach ugrzęźnie, a tutejszy chmyz przejdzie
11394 2,48| johannitom Santok. Nowy mistrz Uiryk, który gdy posłowie polscy
11395 2,29| Mistrz chce sobie króla ująć i niczego mu nie odmówi.
11396 2,25| się w nich serca.~Ale on, ująwszy w połowie nóż, wyciągnął
11397 1,19| ruszył przed siebie.~Lecz nie ujechał i dziesięciu kroków, gdy
11398 1,16| zdarza się taka sposobność ujęcia się za Jagienką, to należy
11399 2,10| baliśmy się, że i mili żyw nie ujedzie. Ale przeciwić mu się niełatwo,
11400 2,20| wyspy wszystkich, których ujęliście w poprzedniej bitwie? Dlatego
11401 2,1 | poręczastym krześle, mając rękę ujętą w drewniane łupki, opartą
11402 1,1 | ale wychudły; włosy nosił ujęte w pątlik, czyli w siatkę
11403 1,30| siedział dalej bez ruchu, jakby ujęty snem lub martw Ale po chwili
11404 1,8 | poczyta mu za zasługę, nie za ujmę. napaść na Lichtensteina,
11405 2,1 | odrzekł Jurand - bo czci ujmujesz tym, którzy potykali się
11406 1,3 | bacząc, ze która niewiasta ujrzała Wisława, gotowa była zaraz
11407 2,31| stanął na wskazanym miejscu, ujrzałem okropną potworę czekającą
11408 1,27| na obie strony.~Po chwili ujrzano siedzącą pod drzewem postać
11409 1,30| Myślałem, że już jej nigdy nie ujrzę. Myślałem, że ją do Spychowa
11410 2,19| pełni ochoty.~- Wnet już ich ujrzym - rzekł Maćko.~Przy czym
11411 1,20| Jurandówna, zaraz ją tu ujrzysz, nieboże, i na łowy z nami
11412 2,46| szukała na wszystkie strony ujścia.~W czwartym dopiero roku,
11413 1,24| odesłać wielkiemu mistrzowi na ukaranie. Po chwili jednak sam zmiarkował,
11414 1,3 | ścinać. Za któren gniew ich ukarz.~A ja, grzeszny Zbyszko,
11415 1,4 | srodze dworzanina naszego ukarze.~To rzekłszy, zawołała Zbyszka,
11416 2,26| zębami szarpać mu piersi, aby ukąsić go w serce. Ale potem gasnące
11417 2,1 | drzwi, przez które miała się ukazać.~Tymczasem naprzód ukazał
11418 1,3 | chwili milczenia rzekł:~- Ukazanie się jego nie wróży nic dobrego.~-
11419 1,4 | wam w postaci wielkoluda ukaże!~- Na psa urok! - odrzekła
11420 1,11| czymś rozmyślać, patrząc w ukazujące się gwiazdy, po czym znów
11421 1,3 | opuszczać piekielne podziemia i ukazywać się światu.~- Kiedyż to
11422 1,32| murów poczęło coś czernieć. Ukazywały się futrzane nakrycia głów,
11423 2,7 | Janusza i ułatwić z nim układ albo nawet i przymierze?...
11424 2,12| świergot ptactwa, które układało się do snu na poddaszach
11425 2,15| jeszcze mu wojny i łudząc go układami, zasilał wszelako Żmujdź
11426 2,50| ludzkiej i sprawiedliwym układem straszliwą waśń zakończy.~
11427 2,11| ujrzał zgiętego w dworskiej, układnej postawie Kunona Lich-tensteina,
11428 2,3 | Więc porzuciwszy poprzednią układność, przystąpił ku księciu i
11429 2,14| litościwa...~A ksiądz Kaleb ukląkł nagle i ozwał się uroczystym
11430 2,22| począł jęczeć, nie tyle od ukłucia, ile dlatego, że nagle uczul
11431 2,8 | że Zbyszko się ożenił, ukłuła go w pierwszej chwili boleśnie,
11432 2,1 | zdrady, którą na współkę uknuli i do której wykonania dopomogli.
11433 2,45| jeszcze nie wieczór". I ukochał ich od razu wielką miłością,
11434 2,43| ten był jej wybrany, tego ukochała w zaraniu lat pierwszą miłością,
11435 1,6 | spojrzeć jeszcze raz na ukochaną twarz Pani. Nie puszczono
11436 1,25| o karę za zamordowanie "ukochanego towarzysza i gościa". Danveld
11437 1,6 | Danusia stali się jakby ukochanymi dziećmi rycerzy, mieszczan
11438 2,27| i lilij bielała, cicha, ukojona snem nieprzespanym, pogodna
11439 2,28| rozpoczął Requiem aeternam. A po ukończeniu pieśni długi czas modlił
11440 2,7 | odźwiernego. Zygfryd, który ukończył był właśnie przedwieczorne
11441 1,21| łosiów o łbach ciężkich, ukoronowanych, pomieszane z sobą, wichrzące
11442 1,32| nice wywrócony. On jechał ukorzyć się Krzyżakom, on, który
11443 1,11| Maćko spoglądał czas jakiś z ukosa na Zbyszka, a wreszcie spytał.~-
11444 2,21| przyśli, albo przedostać się ukradkiem do onej fortecy, do której
11445 2,19| Podjazd nadciągnął niebawem. Ukryci pod wykrotami bliżej gościńca
11446 1,21| polany, tak aby będąc sami w ukryciu, mieli przed sobą pustą
11447 1,13| zmyślają, ale ona prawdy nie ukryje. Szczerze rzekłszy, nie
11448 2,3 | ukrył przed ludźmi, nie ukryjesz przed Bogiem. Posądzał was
11449 2,38| padła przed nią na kolana i ukryła twarz w fałdach jej spódnicy.~
11450 2,22| bystrymi Zbyszkowymi oczyma nie ukryły się i inne wyciski, więc
11451 1,21| spod grzyw krwawymi oczyma ukrytego nieprzyjaciela.~Tymczasem
11452 2,32| krzyżackiej i dlatego nie ukrywał przed Zbyszkiem. z jakiej
11453 2,19| bojarów żmujdzkich. Dalsze ukrywanie się nie było już zbyt potrzebne,
11454 1,32| krain i wspomnieniem ich ukrzepił w sobie teraz serce.~Z wolna
11455 1,32| i nie da ci jej nikomu ukrzywdzić". I począł przypominać sobie
11456 1,13| drzazgę, która się była od źle ukutego grotu odłupała i od kilku
11457 2,47| To ci mówię. jakobyś w ul dmuchnął! A szczególnie
11458 1,1 | rzucić, albo piany z piwa nie ulać. Nie uczynię tego, to mi
11459 2,40| i z testamentem opatowym uładzić, a potem, zaopatrzeni w
11460 2,32| Jagiełłowej, starał się króla ułagodzić i nie zważając na szemranie
11461 1,5 | wspaniałości owej kolebki, ulanej ze szczerego srebra, którą
11462 1,32| rzekłby, że to jakiś olbrzym ulany z żelaza, i nie poznałby,
11463 2,34| polegnie i niejednego nasi ułapią. Ale że tu już się zwiedzieli
11464 1,6 | obecny, byłby niewątpliwie ułaskawił młodzianka, który, jak zapewniano,
11465 2,43| duch z więzów cielesnych ulata w nieskończone przestworza
11466 1,21| przed sobą pustą przestrzeń, ułatwiającą strzały z kusz i łuków.
11467 2,7 | dotychczas księcia Janusza i ułatwić z nim układ albo nawet i
11468 2,11| Myśli Maćka i Jagienki ulatywały ustawicznie ku Zbyszkowi,
11469 2,7 | w żadnym razie nie mógł ulec zamachowi Mazurów. Lecz
11470 2,5 | oto niezadługo dwie dusze ulecą ku sądowym progom boskim
11471 2,33| została jeszcze siła - ale uleciała z niego dusza; kto świeżo
11472 1,22| Spychowa, nie tylko się ich nie ulękli, ale postanowili wywabić
11473 1,11| środku zaś każdej ognisko w ulepionej z gliny podłodze, z którego
11474 2,1 | mazurski ryju!" - a niektórzy, ulewając na dłonie, chlustali mu
11475 2,8 | w przerwach zaś między ulewami dął wicher, taki, jaki zwykł
11476 2,8 | nieprzeniknione, potem dżdże prawie ulewne, od których w oczach tajały
11477 1,5 | Odetchnął na to Zbyszko z wielką ulgą i rzekł:~- Lżej będzie ginąć.~
11478 2,20| wpadło w bór, ale jeden ulgnął przy ruczaju i tego zdusili
11479 2,14| Żmujdzin przejdzie, tam Niemiec ulgnie, przeto zima Niemcom przyjaciółka.
11480 2,49| czwórkę szeroką obozową ulicą, którą wytykano zawsze z
11481 2,28| wymawiały zmarłej, że się nie ulitowała tatkowego i mężowego sieroctwa
11482 1,5 | Królu miłościwy i panie, ulitujże ty się nad rodem naszym!~
11483 1,10| Wlazła. A to gałąź się ułomiła i buch! To powiadam wam,
11484 2,10| że Anula zaledwie mogła ułowić uchem jej słowa.~ ~
11485 1,10| nałapali niemało. Ja sam pięciu ułowiłem, których z sobą do Zgorzelic
11486 1,16| było widać spod długiej i ułożonej w równe zagiętki spódnicy.
11487 2,45| gryźć, jeno je na ławie ułoży i z nagła przysiędzie, to
11488 1,24| własnymi rękoma pomogła Danusi ułożyć znów jego głowę na wezgłowiu.
11489 2,2 | przez niekarność i swawolę ułożyły się w ten sposób, że wykręty
11490 2,6 | rozwiązał ze ślubów względem Ulryki de Elner, jechał szczęśliwy
11491 2,33| wrzało w nim ciągle jak w ulu. Przed gmachami, w przejściach,
11492 2,32| był i jego, i całego dworu ulubieńcem, a przy tym nigdy o nic
11493 2,20| cisnął nawet tarczę dla ulżenia koniowi i pochyliwszy się,
11494 1,16| przyczynić. Lecz im wysiłek ów ulżył znacznie, tak że oprzytomnieli
11495 2,28| ją na przedzie orszaku na umajonych noszach. Dzwon, nie przestając
11496 1,4 | klasztorze nie nocujemy. Umarłabym chyba ze strachu, gdyby
11497 2,25| właśnie wydał się Czechowi jak umarły. Nastała chwila oczekiwania,
11498 1,5 | poduszkę, klękał dla większego umartwienia na gołych kamieniach; często,
11499 2,21| nie cofa się przed żadnym umartwieniem.~- Gadaj, skomorochu, żywo,
11500 2,24| słowo, wcale się o cenę nie umawiając.~- Wzięliście pana de Lorche? -
11501 2,12| niezmierny odbił się na jego umęczonej twarzy.~A ksiądz Kaleb,
11502 2,13| dostać, więc tymczasem kazał umęczyć Juranda, a potem język jego
11503 2,11| porwali dziecko -i samego umęczyli tak okrutnymi mękami, że
11504 2,6 | staremu panu z Bogdańca! I umiałby też on tu rządzić! Co tam
11505 2,44| nieprzywykłe do takiej roboty, nie umiały sobie dać rady. Wyschłe
11506 1,11| wielkim głosem:~- A wy skąd to umiecie śpiewać? Jagienka spojrzała
11507 2,31| Niemiec, ale rodem ze Śląska, umiejąc dobrze po polsku, z łatwością
11508 2,26| biegła w rozmyślaniu i nie umiejąca wypowiedzieć sobie wyraźnie,
11509 1,21| pobit - odpowiedział jeden z umiejących po niemiecku dworzan.~-
11510 1,21| Nieprzeliczone gromady Kurpiów, umiejętnie rozstawione w tak zwaną
11511 2,5 | uderzeniach, gdy pomimo całej umiejętności cofania tarczy ręka prawie
11512 2,11| mękami, że i Tatarzy nie umieliby lepszych obmyślić. Maćko
11513 1,14| nie ma ludzi, a ja to nie umiem chycić oszczepu albo kuszy?
11514 2,36| Jagienki, że wolała udać się do umierającego człowieka, który nie był
11515 2,34| tak że musiał na chwilę umilknąć, i dopiero odsapnąwszy,
11516 2,24| ze wszystkich sił za tym umiłowanym chłopakiem, w którym była
11517 1,10| na niego obces, to ci się umknie i znów szyje. Róbże z nim,
11518 1,5 | jego mocy, aby winę Zbyszka umniejszyć. Lecz próżno uczynek przypisywał
11519 2,45| którymi zarosły, a następnie umocnić je i pogłębić należycie.
11520 2,33| sterczały silniej jeszcze umocnione zamki: Średni i Wysoki.~
11521 1,2 | ziemi. Taka zaś stanęła umowa, że kto zwycięży, ten i
11522 2,22| wiedział, iż to rzecz była umówiona, jął tak ryczeć ze strachu
11523 2,5 | mieli przeciwnicy wedle umowy na się nastąpić. Dzieliła
11524 2,7 | rzekł sobie Zygfryd -ja umrę, a może Jurandówna postarzeje
11525 2,3 | uradzać, jakby samym ręce umyć i z tej sprawy się wykręcić.
11526 2,22| przed którym jednakże nie umykał, ponieważ zwierz pierwszy
11527 1,25| pomocy dwóch Turczynków, umył go, uczesał jego długie
11528 2,17| rozważając sobie zarazem w umyśle, czego od takich ludzi można
11529 1,5 | księżna Aleksandra Ziemowitowa umyśliła wysłać list do mistrza.
11530 1,19| zaka-zowań! Żeby jej się umyśliło dom spalić, toby też panisko
11531 2,47| niepokoić i w końcu wyprawił umyślnego do Spychowa, ale ów spotkał
11532 1,11| modrzewiowych desek czysto umytych, na ścianach zbroje i mnóstwo
11533 2,12| wpadł wprawdzie w takie uniesienie jak pierwszym razem na gościńcu,
11534 1,20| rycerski, którego wyrok uniewinnił go wprawdzie, gdy Danveld
11535 1,9 | Rozdział IX~Następnego dnia nie unikał Jurand bynajmniej Zbyszka
11536 1,5 | litewskiej do zagranicznych uniwersytetów.~Królowa zgodziła się tylko
11537 1,3 | księżnę uprzejmie, a nawet uniżenie, pamiętał bowiem, że mąż
11538 2,17| póki cała, kazał mi precz unosić. Pytałem i gdzie indziej -
11539 2,3 | rycerską rękawicę, która upadła na podłogę, oni zaś stali
11540 1,8 | się z sobą i bili się do upadłego, często wszakże tylko wodzowie
11541 1,20| i jakaś ponęta, mocna, upajająca, bijąca od niej tak, jak
11542 2,27| nieśli, znużeni drogą i upałem pokładli się w cieniu i
11543 2,35| czasu pięknej pogody i upałów.~ ~
11544 1,17| Zbyszku! - zawołał - upamiętaj się! coć jest? Opat tymczasem
11545 2,34| nie mógł się uspokoić i upamiętał się dopiero, gdy Maćko,
11546 2,11| że jest pachołkiem, a ona upamiętała się i umilkła.~Zaś Maćko
11547 1,16| Niech mu tam Bóg ześle upamiętanie. Ja wojny z nikim nie szukam
11548 2,5 | począł spoglądać na cięższą i upartszą bitkę swego rycerza z bratem
11549 1,19| To jakże będzie? - spytał uparty Zbyszko.~- Ciechanów niedaleko.~-
11550 1,21| przednimi nogami, zdawały się upatrywać spod grzyw krwawymi oczyma
11551 1,7 | swojej. Kogóż lepszego sobie upatrzy? Wreszcie, skoro księżna
11552 1,6 | sobie gdzie po drodze babę upatrzył i rad ją do Bogdańca powiezie,
11553 1,9 | że księżna wie więcej - upatrzywszy zatem sposobną chwilę, starał
11554 1,30| rozcierać zimny pot, który uperlił mu czoło.~Co widząc, pątnik,
11555 1,15| A potem poczęli się obaj upewniać, że się będziesz bojał.~
11556 2,10| oczy, gdy zaś stary rycerz upewniał ją, że Sieradzowi tak do
11557 1,32| rycerza i jakby chcąc się upewnić, że nie spotka go nic złego
11558 2,22| Drugi zacios na sośnie upewnił ich, iż nie stracili śladu
11559 1,27| piersi miał, żeby się dłużej upierał! Jest też w tym dla niego
11560 1,13| Jak ja sama wianka nie upilnuje, to i wy, tatulu, nie upilnujecie,
11561 1,13| upilnuje, to i wy, tatulu, nie upilnujecie, ale nie bójcie się. Zbyszko
11562 2,49| niezgrabnymi wizerunkami upiorów, kościotrupów lub zwierząt;
11563 1,3 | nie będzie, to lata mogą upłynąć, nim on swoje trzy grzebienie
11564 2,48| czerstwy i tęgi, w boju upo-my, a na niewygody, słoty,
11565 1,15| opat pewno sobie Zbyszka upodoba i przy układach nie będzie
11566 2,9 | patrzył na nią z wielkim upodobaniem, albowiem takiego pachołka
11567 2,32| Konrada Wallenroda, Zakon upoił się własną coraz wzrastającą
11568 1,2 | lub podśpiewując, jakoby upojeni pogodną nocą i jasnym blaskiem
11569 2,33| prowincjach przez zbytnią ufność i upojenie się własną potęgą, trzymał
11570 2,20| Zwycięstwo było znaczne i lud upojon radością. Po ostatniej klęsce
11571 2,25| doskonale, że byłoby w tym coś upokarzającego dla Jagienki, gdyby znalazła
11572 2,1 | córkę, jeśli się stawi i upokorzy przed nami, tedy wiedzcie,
11573 2,29| przyłączy i niech się o swoje upomina, niech jak najgłośniej na
11574 1,22| Lowe poczęli natarczywie upominać się u księcia, aby raz przecie
11575 1,25| listu i skargę od siebie, upominając się w słowach zarazem pokornych
11576 1,28| Lowe okrutnie się o niego upominali - rzekł książę. - Co który
11577 2,5 | wielkiego mistrza o Danuśkę się upomni. Już-ci nie ośmielą się
11578 2,19| niespodzianego, co rozstrzygnęło losy uporczywej bitwy. Oto ów włodyka z
11579 2,11| pewnego czasu wpatrywał się uporczywie w dziada, zwrócił się nagle
11580 1,23| zamków bronionych z nadludzką uporczywością przez posiłkowe polskie
11581 2,17| wojowania, a i pogaństwo uporczywsze, dlatego że czci Krzyża
11582 2,16| prawdzie, to i cały tu naród uporczywy jako mało który. Cudzego
11583 2,19| mężnie i z godnym podziwu uporem. Nie było między nimi żadnego
11584 1,5 | mógł przybyć własną osobą, upoważnił posła, aby w jego imieniu
11585 2,20| który bardzo był wszędy upowszechnion, a de Lorche wziął go i
11586 1,11| własnych "lechach" niźli uprawiać cudzy zagon. Przywabił jednak
11587 1,23| uczuł widocznie potrzebę uprawiedliwienia się kilkoma słowy.~- Obiecałem
11588 1,3 | stóp góry i ze starannie uprawnych pól, które wzrok z wysoka
11589 2,49| aby ją o błogosławieństwo uprosić - odrzekł, wzdychając, de
11590 1,1 | mięso, a oprócz tego, że uprosił sobie na to pozwoleństwo,
11591 1,5 | się tego bez wahania...~Uproszony kasztelan wyznaczył termin,
11592 1,5 | minęła, radosna wieść o uproszonym błogosławieństwie rozbiegła
11593 1,7 | osadę, ludność wysiekli lub uprowadzili w niewolę po to, by ją sprzedać
11594 2,11| zapytać o Juranda, rzekł, uprzedzając pytanie:~- Śpi jeszcze.~-
11595 2,33| Wyborna policja krzyżacka uprzedziła widocznie miasto i zamek
11596 1,2 | wypoczynek w klasztorze. Uprzejmi zakonnicy zaprosili też
11597 1,6 | wypychane w tył, krążyły jak uprzykrzone muchy wśród tłumu, wdzierając
11598 2,38| komu się somsiedztwo wpierw uprzykrzy! Miałbym się ja ich bać,
11599 1,3 | cierpliwości boskiej się nie uprzykrzyć.~Jednakże ufność jego wzrosła
11600 1,1 | była Witoldowi wojna wtedy uprzykrzyła, dlatego właśnie że Wilna
11601 1,1 | dobyć, a królowi naszemu uprzykrzyli się rodzeni bracia i ich
11602 2,5 | samej walce. Nagle ów krzyk uprzytomnił mu jej stratę i jej niedolę.
11603 1,23| poprzednio trzymał w lewej, ale upuścił go na ziemię, w tym samym
11604 1,11| stanęła jak wryta i omal nie upuściła łagiewki z winem na widok
11605 2,17| i przemyślność. Oni zaś uradowali się w sercach, gdyż zaraz
11606 1,5 | pożałuję - nie bój się!~Uradowało się na to serce Zbyszka,
11607 1,2 | Twarz miała śmiejącą się i uradowaną, choć trochę przestraszoną.
11608 1,25| rozchodzi się od Danusi, ni tego uradowania oczu, które na nią patrzą.
11609 1,2 | zaniechał, widząc jednak uradowanie dziewczyny, spytała:~- A
11610 2,7 | dotrzymam przysięgi, ale ciebie uraduję, gdzieśkolwiek jest.~To
11611 1,19| Bogdańcu i w Zgorzelicach "uradzając" prawie co dzień z Jagienką
11612 2,32| groźnego władcy do wybuchu. Uradzono potem, że każda strona wyśle
11613 2,1 | skomorochowi na znak, że na urągowisko pozwala, lecz i sam wybuchnął
11614 1,30| uczyni, to i tak może nie uratować ani Danusi, ani siebie.
11615 2,19| rzekł sobie w duszy - nie uratuje się z nich nikt, chyba że
|