Tom, Rozdzial

1501  I,17 |       przypuszczać, że pierwsze uderzenie na Szwedów wywoła ogólne powstanie
1502  I,17 |                   pan Wołodyjowski ruszyć na noc w stronę Poniewieża,
1503  I,17 |                chroniły. Tymczasem stanął na wypoczynek wedle rzeki Ławeczy,
1504  I,17 |                   z gąszczy leszczynowych na wielką drogę, po której
1505  I,17 |             szwedzkim.~Żołnierze wysyłani na drogę sprowadzali od czasu
1506  I,17 |         Wołodyjowski kazał ludziom siadać na koń, lecz zanim ruszyli,
1507  I,17 |                   pytał Zagłoba - przecie na Anioł Pański za późno!~Pan
1508  I,17 |                  przez chwilę pilno.~- To na trwogę! - rzekł.~Po czym
1509  I,17 |                  rzecz!~Pan Michał skinął na trębacza i wnet cichy głos
1510  I,17 |          dochodziło dzwonienie; jakoż nie na próżno patrzono, bo wkrótce
1511  I,17 |               patrzono, bo wkrótce błysło na horyzoncie czerwone światło
1512  I,17 |              chłopstwo się ruszyło, jeśli na kościół nastąpili.~- Ano
1513  I,17 |                 do fortelów, ile ten wóz, na którym siedzi. Ale masz
1514  I,17 |               waść mieć go przez ten czas na oku?~- Hm! bitwy mi żal!...
1515  I,17 |                  dniu bić, nigdy byś mnie na to nie namówił... Ale skoro
1516  I,18 |           płomieniem, iż szpilki można by na niej zbierać, bo po obu
1517  I,18 |              podobne do ptaków ognistych, na przyległe dachy. Na ulicy
1518  I,18 |            ognistych, na przyległe dachy. Na ulicy płomień oświecał większe
1519  I,18 |                  i wypierając za chałupy, na ogrody; inni wypędzali na
1520  I,18 |                 na ogrody; inni wypędzali na drogę rapierami woły, krowy
1521  I,18 |                 poruszało się gwałtownie, na kształt lalek w jasełkach,
1522  I,18 |                   chorągwią do rozwartego na oścież kołowrotu, kazał
1523  I,18 |              wśród większej kupy jeźdźców na środku drogi, i począł mówić,
1524  I,18 |               stanęli w sprawnym szeregu, na którego widok wezbrało podziwem
1525  I,18 |                   a trębacz trąbił ciągle na znak, iż chcą rozmowy.~-
1526  I,18 |                  zakrzyknął, dojeżdżając, na swoich ludzi; rapiery sterczące
1527  I,18 |           rajtarów pochyliły się i zwisły na pendentach - natomiast wszyscy
1528  I,18 |           pistolety z olster i wsparli je na kulach od kulbak, trzymając
1529  I,18 |                  To rzekłszy obejrzał się na swoich ludzi, czy szeregi
1530  I,18 |              chwilami gdy nie miał nikogo na długość szabli przed sobą,
1531  I,18 |               mgnieniu oka rajtara ruchem na pozór nieznacznym, i straszny
1532  I,18 |                 Beznogim szli tuż za nim.~Na koniec szwedzkie tylne szeregi
1533  I,18 |            poczęły wysuwać się z opłotków na obszerniejszy wirydarz przed
1534  I,18 |                 kolumnie, która trafiwszy na słabszą już ścianę szwedzką
1535  I,18 |                 jednej połowie Szwedów, a na drugą skoczyli z rezerwą
1536  I,18 |                 już długo. Lewe skrzydło, na które uderzył Skrzetuski,
1537  I,18 |               poczęło się łamać, mieszać, na koniec poszło za przykładem
1538  I,18 |               Wirydarz był obszerny, lecz na nieszczęście zagrodzony
1539  I,18 |           większymi kupami, po kilkunastu na szable i rapiery, gdzieniegdzie
1540  I,18 |                  całym wirydarzu oficera; na koniec spostrzegł go broniącego
1541  I,18 |            Butrymom i skoczył ku niemu.~- Na bok! - krzyknął na Butrymów -
1542  I,18 |               niemu.~- Na bok! - krzyknął na Butrymów - na bok!~Posłuszni
1543  I,18 |                    krzyknął na Butrymów - na bok!~Posłuszni żołnierze
1544  I,18 |              Szwedem, aż konie przysiadły na zadach.~Oficer chciał widocznie
1545  I,18 |                     krzyknął Wołodyjowski na Butrymów.~Laudańscy chwycili
1546  I,18 |               podtrzymali chwiejącego się na kulbace, mały rycerz zaś
1547  I,18 |                  wirydarza i jechał dalej na rajtarach gasząc ich przed
1548  I,18 |                   brzmiało coraz częściej na pobojowisku. Lecz nie zważano
1549  I,18 |             pobojowisku. Lecz nie zważano na to, bo pan Michał kilku
1550  I,18 |                znów do bitwy i marli, jak na żołnierzy przystało, po
1551  I,18 |                się hurmem, drogą ode wsi, na wirydarz, chwytać konie,
1552  I,18 |               opodal w brzezinie z wozem, na którym leżał pan Roch, m
1553  I,18 |              czeka, ale i hańba wiekuista na moje imię spadnie. Odtąd
1554  I,18 |                 iż się dziwujesz, żem cię na hak przywiódł, ja, którym
1555  I,18 |                    Rochu, wiedz o tym raz na zawsze i w dysputy się nie
1556  I,18 |               trzymaj za połę, to jeszcze na człowieka wyjdziesz, bo
1557  I,18 |              Szwedy tak ryczą jak cielęta na pastwisku.~Tu pan Zagłoba
1558  I,18 |                 zadowolony, bo miał swoje na pana Rocha widoki. Poczęli
1559  I,18 |               Widzę, że się i twój dowcip na coś przyda.~- Słyszysz wuj
1560  I,18 |                pan Zagłoba spuścił szablę na temblak, wziął pistolet
1561  I,18 |                   doszedł go gwar rozmów.~Na przedzie jechało kilku ludzi,
1562  I,18 |             godziło się to mnie, starego, na straży tu zostawiać? Mało
1563  I,18 |                  przez ten czas przyszło. Na nic ich wieszać - przeciwnie,
1564  I,18 |                   a kto najlepiej wyjdzie na tym, jeśli nie Rzeczpospolita?~-
1565  I,18 |               zmachany... Gorąco tam było na drodze jak w piekarni...
1566  I,18 |                już, chyba z panem Sapiehą na Radziwiłła.~
1567  I,19 |           ROZDZIAŁ 19~Rozpoczęła się więc na Litwie wojna domowa, która,
1568  I,19 |        skutecznego oporu, rozdzieliło się na dwa obozy. Jedni, a zwłaszcza
1569  I,19 |                głębi kraju, ażeby od razu na czele ruchu przeciw Radziwiłłowi
1570  I,19 |  nieprzyjacielskich między nimi przyszło, na całej Litwie zapanował najstraszliwszy
1571  I,19 |                    zawiedziony w rachubie na wojsko, postanowił przemocą
1572  I,19 |               część wybita lub rozpędzona na cztery wiatry. Resztki tułały
1573  I,19 |           chorągwi komputowych, stojących na Podlasiu, wedle Białegostoku
1574  I,19 |                   utworzyły konfederację, na której czele stanęli dwaj
1575  I,19 |                  zwrócił się do wezwanych na radę towarzyszów i rzekł:~-
1576  I,19 |                 waszmościowie powiedzieli na to, gdybyśmy zamiast pod
1577  I,19 |              witebskiego spieszyć, poszli na Podlasie do owych chorągwi,
1578  I,19 |                     rzekł Zagłoba - radzę na Podlasie się przemknąć.
1579  I,19 |                mały rycerz - przebrać się na Podlasie, bo trzeba się
1580  I,19 |                 słów, od których skóra by na nim pozieleniała...~- Wart
1581  I,19 |             zdradzie znajduje.~- Tak tedy na Podlasie? - pytał Oskierko.~-
1582  I,19 |             Podlasie? - pytał Oskierko.~- Na Podlasie! Na Podlasie! -
1583  I,19 |                  Oskierko.~- Na Podlasie! Na Podlasie! - zakrzyknęli
1584  I,19 |                Wołodyjowski, bo chcąc się na Podlasie dostać, trzeba
1585  I,19 |           straszliwy atak astmy oddech mu na czas jakiś zatamował.~Jakoż
1586  I,19 |                gdyż bitwa owa sprowadziła na jego głowę całą burzę szwedzką.
1587  I,19 |              chłopi i pojedyncza szlachta na własną rękę, ale Szwedzi
1588  I,19 |               rękę, ale Szwedzi kładli to na karb Radziwiłła, zwłaszcza
1589  I,19 |                  chorągiew z jego rozkazu na nich uderzyła.~W tydzień
1590  I,19 |             których życie tak natarczywie na nas nastawałeś, a głównie
1591  I,19 |                  nie tylko tobie, ale nam na tym zależy, gdyż kto ma
1592  I,19 |                   w żadnym razie nie będę na Oleńkę nastawał. Zresztą
1593  I,19 |                  przez zastępy carskie, a na drodze do Kiejdan czyhał
1594  I,19 |               pytaniami:~- Panie Michale, na miłość boską, przebijem
1595  I,19 |           tchórzem nie podszyto i uderzę, na kogo chcesz, choćby na samego
1596  I,19 |                    na kogo chcesz, choćby na samego diabła... Ale hetmanowi
1597  I,19 |               Niewiażą z drugiej, kluczył na przestrzeni kilku mil unikając
1598  I,19 |                 pod ich ogniem przeprawić na drugą stronę.~Wówczas łuk
1599  I,19 |             Środek jego wiódł sam hetman.~Na szczęście dla pana Wołodyjowskiego
1600  I,19 |              potem prawdziwe gromy spadły na głowy oficerów dowodzących
1601  I,19 |               miejsce, w którym wylądował na prawy brzeg.~Z dalszych
1602  I,19 |            Horotkiewicza i Jakuba Kmicica na Podlasie.~Lecz czy przechodząc
1603  I,19 |           Wołodyjowskiemu, by targnąć się na samą rezydencję kiejdańską.
1604  I,19 |                 należało spieszyć co tchu na ratunek Kiejdanom. Książę
1605  I,19 |                   podwójnie w jego umyśle na widok usypanych szańczyków
1606  I,19 |          usypanych szańczyków i stojących na nich dział polowych. Tego
1607  I,19 |                  a wieczorem rzekł doń:~- Na własny to domysł zrobił,
1608  I,19 |             wysoko.~Był i drugi człowiek, na wspomnienie którego nie
1609  I,19 |          spokojnie, ale trzeba nam będzie na Podlasie wkrótce ruszyć,
1610  I,19 |                 zarazem, nie poprzestając na Szwedach, przeciwko dysydentom
1611  I,19 |                  Nie wiem, czy sobie tam, na Podlasiu, z konfederatami
1612  I,19 |               zniszczą, zrabują, kamienia na kamieniu nie zostawią.~-
1613  I,19 |                  porozumieć, by tu wojska na ten czas, gdy my będziem
1614  I,19 |                  ten czas, gdy my będziem na Podlasiu, jak najwięcej
1615  I,19 |       niespokojnymi krokami po komnacie i na czole jego znać było ciągłą
1616  I,19 |                spędzał bezsennie, zapadał na zdrowiu. Oczy mu wpadły,
1617  I,19 |                      Dwie chorągwie jazdy na koń natychmiast! Ja sam
1618  I,20 |                   i gdy wreszcie wyruszył na czele pięćdziesięciu dragonów,
1619  I,20 |                   go taki niepokój, jakby na straconą strażę jechał.
1620  I,20 |             gdzieniegdzie tylko upstrzone na zachodniej stronie małymi
1621  I,20 |            czambułem do wsi, rozgląda się na wszystkie strony, czy nie
1622  I,20 |                 sady kończące się hen, aż na niskich łąkach.~Kmicic zwolnił
1623  I,20 |                  układał sobie odpowiedzi na pytania, a tymczasem poglądał
1624  I,20 |                 poglądał zamyślonym okiem na wznoszące się przed nim
1625  I,20 |              wcale pańska rezydencja, ale na pierwszy rzut oka odgadłeś,
1626  I,20 |             ogromny, ale drewniany. Sosny na ścianach pociemniały ze
1627  I,20 |          łopotaniem skrzydeł, to spadając na kształt śnieżnych płatków
1628  I,20 |                 kształt śnieżnych płatków na czarne gonty, to trzepocząc
1629  I,20 |                   ów, ozdobiony szczytem, na którym herby billewiczowskie
1630  I,20 |               służby i dworskich kozaków.~Na środku rozległego dziedzińca
1631  I,20 |              dziedzińca rosły stare lipy, na nich gniazda bocianie; niżej,
1632  I,20 |                drzew, niedźwiedź siedzący na kole. Dwie studnie żurawiane
1633  I,20 |              Kmicic wjechał bramą otwartą na obiedwie połowy, jak ramiona
1634  I,20 |            ramiona szlachcica czekającego na przyjęcie gościa. Jakoż
1635  I,20 |               radości oczyma i rumieńcami na jagodach.~I złudzenie rozwiało
1636  I,20 |                 go ujrzała, pierzchła jak na widok złego ducha, a natomiast
1637  I,20 |                nie mogłem, chociaż pewnie na chęci mi nie brakło.~- Wielcem
1638  I,20 |                pan miecznik gładząc czuba na głowie, co zwykł był czynić,
1639  I,20 |            najeżyli się obaj jako brytany na widok wilka; on zaś spojrzał
1640  I,20 |              widok wilka; on zaś spojrzał na nich wyzywająco, po czym
1641  I,20 |                   goście spoglądali wciąż na niego spode łba, a pan miecznik
1642  I,20 |                  rzekł wreszcie, ukazując na gąsiorek i szklanki. - Proszę!
1643  I,20 |          zawadiaką mającym straszną sławę na całej Żmudzi.~Jednakże jątrzyło
1644  I,20 |               miecznik zaklaskał w dłonie na pachołka i kazał mu podać
1645  I,20 |              Chudzyński.~Kmicic popatrzył na niego przez chwilę, po czym
1646  I,20 |             spodziewał się nie mieszkając na nieprzyjaciela pod Wilno
1647  I,20 |                   zamiast iść z nim razem na nieprzyjaciela. Nie dziwić
1648  I,20 |         przyjaciele księcia zawiedli, ci, na których najwięcej liczył,
1649  I,20 |          wysłuchać?"~- Kogoż to książę ma na myśli? - pytał pan miecznik.~-
1650  I,20 |                   znikła zaraz jako tuman na łące.~- Tak jest - rzekł
1651  I,20 |                  kto przyjechał.~- Czekam na odpowiedź, panie mieczniku
1652  I,20 |              wniósł światło i postawił je na stole; przy blasku świec
1653  I,20 |                   roboty.~Kmicic spojrzał na nich szczególnym wzrokiem,
1654  I,20 |                prosi, nie wolno odmawiać!~Na to tamci podnieśli się z
1655  I,20 |                 uczynić raczył. Ja jestem na służbie i mam rozkaz waćpana
1656  I,20 |                 prosić nie przestanę... i na to waszmości przysięgam,
1657  I,20 |                  gość i przyjaciel, dajęć na to parol kawalerski.~- Jako
1658  I,20 |            stodołą postawić i kulą w łeb!~Na to struchleli tamci i poczęli
1659  I,20 |                 tamci i poczęli spoglądać na siebie i na Kmicica, a pan
1660  I,20 |             poczęli spoglądać na siebie i na Kmicica, a pan miecznik
1661  I,20 |              takie, że trudno mieć wzgląd na odmowę. Sam książę waszmości
1662  I,20 |               waćpan, ktom jest, wspomnij na pana Herakliusza, na jego
1663  I,20 |             wspomnij na pana Herakliusza, na jego testament i zastanów
1664  I,20 |                   nie zrabują, nie spalą, na majętności i na osobę waściną
1665  I,20 |                nie spalą, na majętności i na osobę waściną się nie targną?...
1666  I,20 |                   twarz zimna przykuła go na miejscu, więc skłonił się
1667  I,20 |                     Cóż robić? cóż robić? na gwałt nie masz lekarstwa! -
1668  I,20 |                    Lecz Kmicic nie uważał na niego wcale, tak był wzburzony
1669  I,20 |                  nie pozwoliwszy mi słowa na własną obronę powiedzieć.
1670  I,20 |                  jedno! Tam moje intencje na jaw wyjdą, tam poznasz,
1671  I,20 |                człowieczek.~I posunął się na środek izby; za nim weszli
1672  I,20 |               wyśliznął... a to wiesz, że na Podlasie tędy droga... Ale
1673  I,20 |                pannę porwał, wyzwałem cię na szable... prawda?~- Tak
1674  I,20 |                  jeśli masz co powiedzieć na swoją obronę, to mów prędko,
1675  I,20 |         wszystkich zwróciły się mimo woli na Billewiczównę, której twarz
1676  I,20 |               żołnierzy, z Józwą Butrymem na czele, weszło do komnaty.~-
1677  I,20 |              Ciężka ręka Butryma spoczęła na kołnierzu Kmicica, za nią
1678  I,20 |                 pójdę:~Mały rycerz skinął na żołnierzy, którzy puścili
1679  I,20 |                zbrakło i padła jak martwa na podłogę.~A między zgromadzonymi
1680  I,20 |           panowało milczenie; przerwał je na koniec miecznik rosieński:~-
1681  I,20 |             Zagłoba - bo rezolutnie szedł na śmierć!~Na to Mirski:~-
1682  I,20 |               rezolutnie szedł na śmierć!~Na to Mirski:~- On kilkunastu
1683  I,20 |                panowie, pomstę Radziwiłła na moją głowę ściągniecie!-
1684  I,20 |                musisz uciekać. My jedziem na Podlasie, bo tam się chorągwie
1685  I,20 |          Kowalskim znalazł?~- Siadaj waść na koń. Jeszcze czas, bo później
1686  I,20 |                 rozległ się tętent konia, na którym odjeżdżał, zaś pan
1687  I,20 |                      Winien on i zasłużył na to, co go spotkało! - rzekł
1688  I,20 |           Skrzetuski - ale wolałbym, żeby na jego miejscu był Radziwiłł
1689  I,20 |                znalazł leżącą bez zmysłów na podłodze.~Wołodyjowski skoczył
1690  I,20 |                 pomagać a obaj złożyli ją na sofie, nie dającą znaków
1691  I,20 |                   już przybrana do drogi. Na twarzy jeno miała silne
1692  I,20 |                izby.~Wołodyjowski wyszedł na chwilę do sieni, by ludzi
1693  I,20 |                  Wtem drzwi roztwarły się na rozcież i pan Zagłoba wpadł
1694  I,20 |           zemdleje, lecz nikt nie zwrócił na nią uwagi, bo wszystkie
1695  I,20 |              wszystkie oczy zwrócone były na Zagłobę, który oddychał
1696  I,20 |            jesteśmy, wisieli wypaproszeni na kiejdańskich drzewach...
1697  I,20 |                   co chwila i spoglądając na towarzyszów, był to bowiem
1698  I,20 |             wymawiał gorzko Kmicicowi, że na jego natarczywe instancje
1699  I,20 |                   szło naprzód i już byli na łące. Mówię im tedy: "Poświećcie
1700  I,20 |                pięścią w łysinę buchnął. "Na Boga! - mówię - panie kawalerze,
1701  I,20 |                listu nie pokazałeś?" A on na to: "Bo mi się nie spodobało!"
1702  I,20 |             pókiśmy żywi, żaden z nas się na ciebie nie targnie. Cóżeś
1703  I,20 |                   żołnierzy:~- Odstąpić i na koń wszyscy siadać!~Żołnierze
1704  I,20 |                  i pan Andrzej został sam na środku izby. Twarz miał
1705  I,20 |                    i nie bez dumy patrzył na oficerów przed nim stojących.~-
1706  I,20 |                służy, czy wy wojnę domową na własną odpowiedzialność
1707  I,20 |                   Nie pora was nawracać i na nic ta robota, jeno to wam
1708  I,20 |                   waćpan rezolutnie szedł na śmierć, myślałbym, że strach
1709  I,20 |               straciłeś!~- Wiedziałem, że na nic się nie przyda was nawracać!...
1710  I,20 |                zmiął list w ręku i rzucił na ziemię.~- Bądźcie zdrowi! -
1711  I,20 |             powiem szczerze, że mi to nie na rękę zaraz z wami się zrywać.
1712  I,20 |           gotowizny, którą bym też chciał na wóz zabrać. Do jutra do
1713  I,20 |              waszmościów za to, żeście mi na ratunek przyszli. Pewnie
1714  I,21 |     Wołodyjowskiego, przybył do Billewicz na czele jazdy sam Radziwiłł,
1715  I,21 |                Radziwiłł, który Kmicicowi na odsiecz szedł bojąc się,
1716  I,21 |                   rad był w duszy, że się na tym burza skończyła. Radziwiłł
1717  I,21 |      Wołodyjowskiego mogła zmienić rzeczy na Podlasiu. Horotkiewicz i
1718  I,21 |                  Kmicic, którzy tam stali na czele chorągwi skonfederowanych
1719  I,21 |                  powszechnym.~Wszakże był na Podlasiu i książę Bogusław,
1720  I,21 |                marudził, widocznie czekał na wypadki; oporne zaś wojska
1721  I,21 |              jakiś czas chciał sam ruszyć na Podlasie i jednym zamachem
1722  I,21 |                    czyby Podlasia całkiem na razie nie opuścić i księcia
1723  I,21 |               opuścić i księcia Bogusława na Żmudź nie ściągnąć.~Było
1724  I,21 |                 co może, srebra przetapia na monetę, stada za gotowy
1725  I,21 |                  wahania całą swą fortunę na ołtarz ojczyzny rzucał;
1726  I,21 |                 nie zajętych, były oddane na wojsko wojewodzie witebskiemu.~
1727  I,21 |         podobniejsze do błędnego koła, bo na przykład przeciw wojewodzie
1728  I,21 |                   Po całej nocy spędzonej na koniu, w południe następnego
1729  I,21 |                    hetman wraz z wojskiem na powrót w Kiejdanach i pierwsze
1730  I,21 |               słuszność, przy nim cnota!" Na to pokazali mi ów list: "
1731  I,21 |                    już ręce podnosił, aby na służbę zaklaskać. Gniew
1732  I,21 |                 powietrze, oczy wyszły mu na wierzch głowy, a z gardzieli
1733  I,21 |          zrozumiał słowo:~- Duszę się!...~Na uczyniony alarm zbiegła
1734  I,21 |                 Kmicic wyszedł z komnaty.~Na korytarzu spotkał Charłampa,
1735  I,21 |               zemrze, to się jego uczynki na nas skrupią. Cała nadzieja
1736  I,21 |                   mogą się skarżyć, chyba na to, że warta pode drzwiami
1737  I,21 |              pułkowniku?~- Jeszcze kapela na to wesele nie zamówiona.
1738  I,21 |              zmęczyły go tak, że zaledwie na nogach mógł ustać. A przy
1739  I,21 |                potwierdzało wyrok śmierci na niego. Mniejsza, czy słowo
1740  I,21 |                czy pan Wołodyjowski byłby na nie zważał! Cały żal i ból,
1741  I,21 |                  tym niewinnym, bo z ręką na sumieniu powiedzieć mogę,
1742  I,21 |             komnat rzucił się pan Andrzej na łoże i próbował zasnąć,
1743  I,21 |             Bogdaj ci Bóg za to zapłacił!~Na takich rozmyślaniach upłynęła
1744  I,21 |                 mu godzina jedna i druga, na koniec znużył się do reszty
1745  I,21 |                  i drzemać począł siedząc na łożu, lecz nim zasnął, zbudził
1746  I,21 |                  oddychał swobodniej, ale na ołowianej jego twarzy znać
1747  I,21 |                      Byłem już jedną nogą na tamtym świecie, i przez
1748  I,21 |                Birżach egzekwować, którym na twoją prośbę przebaczyłem
1749  I,21 |                   że gdy ktoś chce czegoś na świecie dokazać, temu nie
1750  I,21 |                  musiałem później wyprawę na nich czynić i konfuzji wobec
1751  I,21 |                 nie zginął, a teraz pójdą na Podlasie i głowami buntu
1752  I,21 |                   zabiją, a bodaj czy się na tym skończy, bo mi tu cierniów
1753  I,21 |                 dziś mnie opuściły i rękę na mnie, jako parrycydowie
1754  I,21 |                  mnie, choć niejednemu to na myśl nie przychodzi...~-
1755  I,21 |                       Wasza książęca mość na intencje zważaj, nie na
1756  I,21 |                   na intencje zważaj, nie na słowa.~- Dziękuję za radę...
1757  I,21 |              cierpię... Muszę być jeszcze na zdrady i odstępstwa gotowy,
1758  I,21 |                  siebie.~Kmicic wspomniał na to, co od Charłampa słyszał,
1759  I,21 |                  że ten atak choroby dziś na mnie przyszedł, bo już się
1760  I,21 |                   już się nie powtórzy, a na dziś właśnie sił mi potrzeba,
1761  I,22 |                  zanim zgodziła się pójść na ową ucztę, którą hetman
1762  I,22 |            zamieszkali w okolicy Kiejdan, na długość ramienia Radziwiłła,
1763  I,22 |               opierać się mogą ci, którzy na łaskę i niełaskę strasznego
1764  I,22 |                    setki beczek zapłonęło na drodze zamkowej i dziedzińcu,
1765  I,22 |            kamieni i z łaskawym uśmiechem na ponurej zwykle, a przy tym
1766  I,22 |             niedawna z niechęcią patrzyli na jego czyny - aby taki pan
1767  I,22 |                   tym jakieś tkwią, które na pożytek Rzeczypospolitej
1768  I,22 |                 aby wszystko zmieniło się na lepsze!~Byli wszelako i
1769  I,22 |                   Jesteśmy tu, bo nam nóż na gardło położono."~Lecz ci
1770  I,22 |                  naszym księciu połóżmy i na niego we wszystkim się zdajmy.
1771  I,22 |             bracie, bo w Janie Kazimierzu na garniec krwi tylko kwarta
1772  I,22 |                   sprosić.~- Trzeba by ją na to jeszcze lepiej okroić -
1773  I,22 |                  lecz przyszło im zapewne na myśl, że opierać się byłoby
1774  I,22 |                byłoby to samo, co ściągać na się oczy wszystkich obecnych,
1775  I,22 |                 wszystkiego, co im leżało na sercu. Mieli za sobą przeszłość,
1776  I,22 |                 zapomnienie, obecnie było na to za wcześnie.~Kmicicowi
1777  I,22 |             baczył, udając, że nie baczy, na każdy jej ruch; odczuwał
1778  I,22 |             równie jest czujna, choć niby na niego nie zważa. Porwała
1779  I,22 |         nieprzezwyciężona chęć spojrzenia na nią, więc zaczął strzyc
1780  I,22 |                 jego pozwolenia, to by go na sieczkę posiekał. Na samą
1781  I,22 |                   go na sieczkę posiekał. Na samą myśl o tym chwycił
1782  I,22 |                zabiega.~"Tedy jeszcze raz na nią spojrzę, a potem się
1783  I,22 |               upokorzeni ogromnie, jakoby na grzechu złapani.~Panna Aleksandra
1784  I,22 |                tyle winny, nie zasługiwał na taką pogardę, na takie bezwzględne
1785  I,22 |               zasługiwał na taką pogardę, na takie bezwzględne potępienie,
1786  I,22 |                 rzekł ani słowa i poszedł na śmierć z podniesioną głową.~
1787  I,22 |              stawiającego pogardę śmierci na czele wszystkich innych
1788  I,22 |                    więc wnet jej przyszło na myśl, że ów kawaler pewnie
1789  I,22 |                   nie stoi, i aż rumieńce na twarz jej wytrysły.~"Skoro
1790  I,22 |           ojczyzny, i pomaga im ją gubić. Na jedno ojczyźnie wyjdzie,
1791  I,22 |             rzekła sobie. - Niech cierpi, na co zasłużył. Póki skruchy
1792  I,22 |             ucztującym. Gwar wzmagał się.~Na koniec książę wstał.~- Mości
1793  I,22 |               kochanych gości", łaskawych na Kiejdany, którzy przybyli
1794  I,22 |                 milczą głucho i poglądają na niego ze zdumieniem, rzekł:~-
1795  I,22 |                  śmiechem. Oczy wyszły im na wierzch, wąsy poruszały
1796  I,22 |               wierzch, wąsy poruszały się na zaczerwienionych twarzach
1797  I,22 |              powstał, tak nagle i obumarł na wszystkich ustach na widok
1798  I,22 |              obumarł na wszystkich ustach na widok twarzy hetmańskiej,
1799  I,22 |               Rzeszy Niemieckiej możesz i na godność cesarską być podniesiony.
1800  I,22 |                 niech wstanie, wnet go tu na szable weźmie...~Tu zwrócił
1801  I,22 |              nadziei nie oddziałało źle i na oficerów w sprawę wtajemniczonych.
1802  I,22 |             sprawę wtajemniczonych. Jakoż na ich twarzach malowało się
1803  I,22 |             wewnętrzną. Radziwiłł zadrżał na myśl, że w tym umyśle lada
1804  I,22 |                 ołowiu, który wspiera się na ich głowach.~Tymczasem nowy
1805  I,22 |               woleli się konfederować niż na nieprzyjaciela pod Wilno
1806  I,22 |              Wilno iść, teraz włości moje na Podlasiu pustoszą. Łatwiejże
1807  I,22 |               Wojsko go odstępuje! Sam on na Kraków się cofa, Szwedzi
1808  I,22 |                  owe wiadomości wywierają na obecnych, jest zupełnie
1809  I,22 |              naśladować radości książęcej na wieść, że Warszawa wzięta,
1810  I,22 |               Cieszmy się, mości panowie! Na pohybel Janowi Kazimierzowi!...~
1811  I,22 |                   twarz jej była blada, a na czole lśniły krople potu.~
1812  I,22 |              rzucił niespokojnym wzrokiem na hetmana w obawie, czy mu
1813  I,22 |                się Radziwiłła.~Tymczasem, na domiar złego hetman rzekł
1814  I,22 |                  drzwi, zwisła bezwładnie na jego ramieniu.~Wówczas on
1815  I,22 |             ramieniu.~Wówczas on wziął ją na ręce, tak lekko jak dziecko,
1816  I,23 |                  Słyszałem, że pułki mają na Zołtareńkę ruszać. Pójdę
1817  I,23 |              szwedzka protekcja, a my też na niego bez Szwedów nie możemy...
1818  I,23 |               boku?~- Wasza książęca mość na mnie łaskaw, a przecie tak
1819  I,23 |               będziemy w ogniu i w dymie, na kulbace dzień i noc. Do
1820  I,23 |                   bezczynności albo poluj na swoich, zamiast na nieprzyjaciela...
1821  I,23 |                  poluj na swoich, zamiast na nieprzyjaciela... Nie mogę
1822  I,23 |              Widziałem to wczoraj, żeście na siebie z tą dziewczyną krzywi
1823  I,23 |                także, żeś mi zaprzysiągł. Na koniec, gdy na wolentariusza
1824  I,23 |               zaprzysiągł. Na koniec, gdy na wolentariusza wyjdziesz,
1825  I,23 |         inkwizycji, a tam sądy z wyrokami na cię czekają... Dla własnego
1826  I,23 |               jakowaś bolączka wyrosła mi na sumieniu. Człek się boi
1827  I,23 |                 mnie jest, przeszło teraz na mój koszt. Pewnie mi pan
1828  I,23 |                pieniędzy, bo im się samym na widok każdego szeląga ręce
1829  I,23 |                 istocie wpływać, a koszta na wojsko z każdym dniem rosły.~-
1830  I,23 |              pilnie.~- Naprzód pojedziesz na Podlasie. Periculosa to
1831  I,23 |                  przygód, będzie balsamem na jego wnętrzne zgryzoty.~
1832  I,23 |                   Bogusław siedzi jeszcze na Podlasiu?... Dla Boga! może
1833  I,23 |                   i siebie. Pilnie uważaj na to, co mówię, bo chociaż
1834  I,23 |                    a nie było nawet czasu na wzmocnienie Krakowa. Wszelako
1835  I,23 |             trzymał, diabeł może wszystko na wspak obrócić. Ucz się arkanów
1836  I,23 |                będą chętnym okiem patrzeć na rosnącą potęgę szwedzką
1837  I,23 |              pomagać Janowi Kazimierzowi, na kozactwo i Moskwę nawałem
1838  I,23 |             ukrainne pod Potockim przyjdą na pomoc... Desperat dziś Jan
1839  I,23 |              uczucia, z którego sam sobie na razie nie umiał sprawy zdać.
1840  I,23 |                  czuł jakby radość wielką na myśl, że szczęście może
1841  I,23 |                 polskie... starły Szwedów na proch. To nie pospolite
1842  I,23 |           iskrzącymi oczyma, z rumieńcami na twarzy i zakrzyknął:~- Wasza
1843  I,23 |              rzekł.~Ale Kmicic jechał już na własnym uniesieniu jak na
1844  I,23 |                 na własnym uniesieniu jak na koniu.~- Potem o tym, jakim
1845  I,23 |               wasza książęca mość respons na to, co pytam.~- Dam ci respons
1846  I,23 |              jeśli książę Bogusław dłużej na Podlasiu będzie siedział.
1847  I,23 |                 póty Szwedzi bardziej się na nas oglądają i muszą nas
1848  I,23 |                   się opowiedział. Że zaś na Podlasiu musi wkrótce koniecznie
1849  I,23 |              wziąść, i wojsko pomnożyć, i na czele znacznej potęgi stanąć...
1850  I,23 |               bitwy klewańskiej. Wciąż on na mnie zyzem patrzy i nie
1851  I,23 |                  byle Tatarzy rzucili się na tego drugiego nieprzyjaciela,
1852  I,23 |                    Pewnie on tam niejedno na mnie do króla wypisuje,
1853  I,23 |                   przyznać, że tych ludzi na śmierć skazałem, a tyś ich
1854  I,23 |               jest ogólna opinia. Zresztą na wszystko zważaj, dawaj ucho,
1855  I,23 |                   można by układ uczynić, na którym panu marszałkowi
1856  I,23 |               obudź, a skusi się, jak Bóg na niebie, bo o domu własnym
1857  I,23 |                   jakobym korony pragnął. Na to jeszcze za wcześnie...
1858  I,23 |                   że tu wszystka szlachta na Żmudzi i na Litwie o tym
1859  I,23 |             wszystka szlachta na Żmudzi i na Litwie o tym mówi i chętnie
1860  I,23 |                  a potem niech Radziwiłła na Wielkie Księstwo popiera,
1861  I,23 |              czasem odziedziczy. Nie dość na tym; podsuń i to, że gdyby
1862  I,23 |              koronę, tedyby go z czasem i na polski tron powołano, a
1863  I,23 |                  dwóch rodach dwie korony na powrót by się złączyć mogły.
1864  I,23 |                   zgina, przez pokojowców na łaskę zarabia, bo niczego
1865  I,23 |                  żeby mnie śmierć zastała na tronie... niż w królewskiej
1866  I,23 |                    uszy otwarte... Bacz i na to, co Potocczyzna pocznie.
1867  I,23 |         trudnością wychodziły mu z ust, a na twarzy malował się przymus
1868  I,23 |                   książęca mość nie zważa na moje słowa. Bóg mi wróci
1869  I,23 |                drogi, a przychodź do mnie na obiad...~Kmicic skłonił
1870  I,23 |                 mruknął książę poglądając na drzwi, którymi odszedł chorąży
1871  I,23 |           przywiózł wieść, że pan Sapieha na waszą książęcą mość z wojskami
1872  I,24 |                 ruszyć tegoż jeszcze dnia na noc lub jeśliby słota nie
1873  I,24 |                gotowych iść za nim choćby na kraj świata. Sama to była
1874  I,24 |                  przez Butrymów wyciętej. Na czele ich stanął wachmistrz
1875  I,24 |              porozciągane długimi pasmami na zachodzie.~Nic nie stawało
1876  I,24 |                zachodzie.~Nic nie stawało na przeszkodzie do drogi. Kmicic
1877  I,24 |                Konie i ludzie gotowi, już na dziedzińcu...~Wachmistrz
1878  I,24 |                  snadniej jeszcze aniżeli na królewskim dworze.~- Pamiętam
1879  I,24 |                regiment dragonów, całkiem na francuski ład musztrowany,
1880  I,24 |                 książę Bogusław z chustką na szpadzie między nimi jeździł,
1881  I,24 |                   węgielkiem wyczernione, na co krzywili się starzy żołnierze
1882  I,24 |                był zawsze strojny, jakoby na ucztę, i włosy mu żelazkami
1883  I,24 |                    Pana Kalinowskiego też na rękę wyzwał, że mu tam coś
1884  I,24 |              Ganchof.~- Dziwne się rzeczy na świecie dzieją - rzekł w
1885  I,24 |               drodze. Nie masz jak podróż na takowe zgryzoty. W pierwszej
1886  I,24 |                    co! Nie masz jak droga na nieszczęśliwe afekta!~-
1887  I,24 |                    do dna! Waszmości czas na koń, a i nas też służba
1888  I,24 |                     rzekł Charłamp - albo na pierwszym noclegu ognisko
1889  I,24 |                   obaczym!~- A może gdzie na polu bitwy - dorzucił Ganchof. -
1890  I,24 |                 Zegar bił siódmą z wieży. Na dziedzińcu konie stukały
1891  I,24 |              chwytało go także zdziwienie na myśl o tej drodze, jak gdyby
1892  I,24 |                 nie myślał.~"Trzeba siąść na koń i ruszyć, a co się zdarzy,
1893  I,24 |                raczy wiedzieć, czy stanie na to ochoty.~Pan Andrzej był
1894  I,24 |                   Pan Andrzej był znużony na duszy śmiertelnie i dlatego
1895  I,24 |                 czas! czas! Trzeba czapkę na głowę włożyć i jechać!~Zali
1896  I,24 |                   wróci, i nie zwiąże się na nowo. Szkoda czasu, słów
1897  I,24 |              Kmicic.~I nacisnąwszy czapkę na głowę wyszedł ze stancji
1898  I,24 |                  głowę wyszedł ze stancji na korytarz. Chciał wprost
1899  I,24 |             korytarz. Chciał wprost siąść na koń i co prędzej znaleźć
1900  I,24 |               znaleźć się za bramą.~Nagle na korytarzu jakoby go coś
1901  I,24 |                  była zdjęta, natknął się na pacholika pana miecznika
1902  I,24 |                   z urazą, aby kara boska na które z nas nie spadła.
1903  I,24 |                 cię nie będę winował. Już na ów testament nie trzeba
1904  I,24 |                  zważać, bo jako rzekłem: na nic ludzka wola przeciw
1905  I,24 |                   i słowami pana Kmicica. Na twarzy jej malowało się
1906  I,24 |                  szeroko otwartymi oczyma na młodego junaka.~- Ja do
1907  I,24 |           popychało, aż i zaszliśmy oboje na bezdroże. Ale skoro się
1908  I,24 |                  pogardziła, niesłusznieś na śmierć skazała... To ci
1909  I,24 |                  ci mówię pod przysięgą i na wyjezdnym, a mówię dlatego,
1910  I,24 |            waćpana Bóg prowadzi i nawróci na prawdziwą drogę, abyś zszedł
1911  I,24 |                 pożegnania. Dajże mi rękę na drogę... Tyle mojego, bo
1912  I,24 |                 poczęły spadać jej z rzęs na policzki.~- Panie Andrzeju!...
1913  I,24 |                 potem do nóg się rzucił - na koniec zerwał się jak szalony
1914  I,24 |           widziała go jeszcze Oleńka, jak na koń siadał pospiesznie,
1915  I,24 |                  i już ich nie było widać na ciemnej drodze, między drzewami.~
1916  I,25 |                więc pan Kmicic, nie mogąc na Podlasie jechać wielkim
1917  I,25 |            Radziwiłł w spółce ze Szwedami na niego ruszył, aby się cofał
1918  I,25 |                 że przez rzekę spoglądały na się z jednej strony straże
1919  I,25 |                 puste, bo stert tego roku na nich nie stawiano. Prosty
1920  I,25 |             sąsiednich Prus elektorskich, na razie całkiem od wojny zabezpieczonych.
1921  I,25 |                zabezpieczonych. Więc jeno na drogach i puszczańskich
1922  I,25 |                   jasyr poszła lub gardła na progach domów oddała.~Spotykał
1923  I,25 |             zbiegów, którzy woleli czekać na lepsze dnie wśród mchów
1924  I,25 |                Wszędy, gdzie tylko trafił na ludzi z lewego brzegu Wilii,
1925  I,25 |                  w pień ludność bez uwagi na wiek i płeć, palili wsie,
1926  I,25 |                   inni, choć już przeszli na tę stronę Niemna i Wilii,
1927  I,25 |                 przestrachu i żałości, że na tułaczkę idzie.~Pan Andrzej
1928  I,25 |                   to, że polityczny naród na naszą obronę sprowadził.
1929  I,25 |               lada chwila przejdzie Wilię na czele własnych i szwedzkich
1930  I,25 |               zrobiło i pogodniej w sercu na tę myśl, więc jechał dalej
1931  I,25 |                zalał, bo raz: czuł, że to na nic, po wtóre: nie chciał.~-
1932  I,25 |               czuł, aby mu tak raźno było na świecie.~W tym wąsaty Charłamp
1933  I,25 |          słuszność, że nie masz jak droga na duszne troski i niepokoje.
1934  I,25 |                   wytchnienia, ledwie się na krótkie noclegi zatrzymując.
1935  I,25 |               przybierał rozmiary. Nieraz na noclegu, gdy pan Andrzej
1936  I,25 |                widział hetmana siedzącego na tronie wyższym nad szczyty
1937  I,25 |                 nad szczyty sosen. Korona na głowie jego, twarz ta sama,
1938  I,25 |                jeszcze lesistszy. Zbiegów na drogach napotykali ciągle
1939  I,25 |               które nie utrzymywane tutaj na wodzy, jak nad brzegami
1940  I,25 |         podróżników.~Gromiła ich szlachta na własną rękę ze swymi dworskimi
1941  I,25 |                 było w lasach natknąć się na spore ich oddziały, i dlatego
1942  I,25 |                  Kmicic ludność spokojnie na miejscu siedzącą. Mieszczanie
1943  I,25 |                  jak parę dni temu napadł na starostwo potężny oddział
1944  I,25 |                  swoi. Skoczyli tedy wraz na Zołtareńkowych hultajów
1945  I,25 |                   Kozłowej Rudy, a poszli na południe. My też, cośmy
1946  I,25 |                   pułkownika widzieli, bo na rynku z nami rozmawiał.
1947  I,25 |           misterny jako igła. Nie wygląda na takiego wojownika, jakim
1948  I,25 |                naturalne, bo obaj zdążali na Podlasie. Ale panu Andrzejowi
1949  I,25 |                  panu Andrzejowi przyszło na myśl, że przyspieszając
1950  I,25 |             podróż łatwo mógł natknąć się na małego rycerza i wpaść w
1951  I,25 |                 roztasować się w karczmie na dobre.~Na drugi dzień przekonał
1952  I,25 |                  się w karczmie na dobre.~Na drugi dzień przekonał się,
1953  I,25 |               koniuszy.~Kmicic zerwał się na równe nogi.~- Co za książę
1954  I,25 |               ustawiała w kozły muszkiety na rynku; jazda pozsiadała
1955  I,25 |                Kiejdanach widywał, bo nie na niemiecki, ale na francuski
1956  I,25 |                  bo nie na niemiecki, ale na francuski ład. Żołnierz
1957  I,25 |                 Oficerowie spoglądali też na niego z ciekawością, bo
1958  I,25 |               szło dla asystencji za nim.~Na podwórzu starościńskiego
1959  I,25 |             dworzanie, wszyscy postrojeni na francuski sposób: więc paziowie
1960  I,25 |               Pilwiszkach i wstąpił tylko na popas, gdyż karet nie pozataczano
1961  I,25 |                 konie karmili masztalerze na poczekaniu z blaszanych
1962  I,25 |         siedzących z powyciąganymi nogami na krzesłach i drzemiących
1963  I,25 |           bielidłem, że nie zwrócił uwagi na wchodzącego. Dwóch pokojowych,
1964  I,25 |                nim, dopinało mu sprzączki na przegubach nóg u wysokich
1965  I,25 |                    a wyglądający najwyżej na dwadzieścia pięć. Kmicic
1966  I,25 |                którą gdy raz ktoś ujrzał, na zawsze musiał zapamiętać.
1967  I,25 |                noises, jako go przezywano na dworze francuskim, człowiek,
1968  I,25 |           zdobywał chorągwie i działa; on na czele regimentów księcia
1969  I,25 |                   zdobycia; on nad Renem, na czele muszkieterów francuskich,
1970  I,25 |                baron von Goetz, prosił go na klęczkach o darowanie życia;
1971  I,25 |                całego dworu francuskiego, na balu w Luwrze uderzył w
1972  I,25 |                 niebezpieczne i zaciekłe, na które szedł zbrojny tylko
1973  I,25 |               historii jego życia. Książę na dworach, na których przebywał,
1974  I,25 |                 życia. Książę na dworach, na których przebywał, był postrachem
1975  I,25 |                 włosy grzywki nad czołem, na koniec, gdy pan Andrzej
1976  I,25 |        Chowańskiego podchodził, a później na własną rękę niezgorzej sobie
1977  I,25 |              pewnym upodobaniem spoglądać na pana Andrzeja, bo z tego,
1978  I,25 |                  począł czytać. Po chwili na twarzy jego odbiła się nuda
1979  I,25 |              jednocześnie, iż aż mu włosy na głowie powstają, że się
1980  I,25 |                 mój posłaniec przebierze? Na Podlasiu siedziałem, bom
1981  I,25 |                 żem się nudził jak diabeł na pokucie. Niedźwiedzie, co
1982  I,25 |                  że książę elektor ma tam na nich oko. Ofiarował już
1983  I,25 |                  że i Szwedzi ostrzą zęby na Prusy i stąd dyfidencje
1984  I,25 |               Kmicic.~- Diabli mnie brali na Podlasiu - odpowiedział
1985  I,25 |                   ja nie przejdę otwarcie na stronę szwedzką. I to słuszna,
1986  I,25 |                 zwołać pospolite ruszenie na Podlasiu, byle mi manifest
1987  I,25 |                 nie baby, to dziś stałbym na czele wszystkiej szlachty
1988  I,25 |                 przeciw mnie zbuntowali i na Podlasiu grasują, dla Boga
1989  I,25 |                króla nie szli. Gotują się na Zabłudów, a tam piwa mocne;
1990  I,25 |                   rzucił z niechęcią list na stół.~- Słuchajże; panie
1991  I,25 |              zbuntowaną chorągiew, walącą na Podlasie. Byłbym im chętnie
1992  I,25 |            hetmanem, ale nie mając czarno na białym.~Tu książę rozparł
1993  I,25 |                   masz!...~Po czym umilkł na chwilę; widocznie jakaś
1994  I,25 |                     A waćpan nie będziesz na Podlasiu?~- Jakże! - rzekł
1995  I,25 |            podstarościego w Zabłudowie.~- Na Boga! - rzekł książę - Harasimowicz
1996  I,25 |             zawołać.~Tu książę zakrzyknął na pokojowca i kazał mu wołać
1997  I,25 |              Chociaż... może i szkoda, że na Podlasie nie pojedziesz,
1998  I,25 |                  skaptować.~- Nie miałbym na to czasu - rzekł Kmicic -
1999  I,25 |                  spoglądał ze zdziwieniem na księcia, który chodził coraz
2000  I,25 |           kawalerski, że odpowiesz prawdę na moje pytanie.~- Mości książę -